rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2010-01-28
rok: 2009
data dokumentu: 2010-01-28
rok: 2009
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO/UZP 1746/09
KIO/UZP 1746/09
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Małgorzata Stręciwilk Członkowie: Klaudia Szczytowska – Maziarz, Ryszard Tetzlaff Protokolant: Przemysław Śpiewak
Przewodniczący: Małgorzata Stręciwilk Członkowie: Klaudia Szczytowska – Maziarz, Ryszard Tetzlaff Protokolant: Przemysław Śpiewak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 stycznia 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180 Gdańsk
od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Województwo Pomorskie, ul. Okopowa 21/27,
80-810 Gdańsk protestu z dnia 3 listopada 2009 r.
przy udziale wykonawcy Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o., ul. Powstańców
Wielkopolskich 9/4, 70-110 Szczecin zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
wniesionego przez Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180 Gdańsk
od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Województwo Pomorskie, ul. Okopowa 21/27,
80-810 Gdańsk protestu z dnia 3 listopada 2009 r.
przy udziale wykonawcy Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o., ul. Powstańców
Wielkopolskich 9/4, 70-110 Szczecin zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180
Gdańsk i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4 444 zł 00 gr
(słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180 Gdańsk;
2) dokonaćzwrotu kwoty 5 556 zł 00 gr (słownie: pięćtysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć
złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu ZamówieńPublicznych
na rzecz Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180 Gdańsk.
U z a s a d n i e n i e
Ekoinbud Sp. z o.o. z siedzibąw Gdańsku, zwany dalej „Odwołującym”, złożył protest
i odwołanie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na: „Wykonanie robót
budowlanych polegających na adaptacji piwnic w budynku przy ul. Augustyńskiego 2
w Gdańsku na pomieszczenia archiwum”, prowadzonym na podstawie przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (tj. z 2007 r. Dz. U. Nr 223,
poz.
1655
ze
zm.),
(dalej:
„ustawa
Pzp”)
przez
Województwo
Pomorskie
(dalej: „Zamawiający”). Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane
w Biuletynie ZamówieńPublicznych z dnia 2 października 2009 r. (nr ogłoszenia: 344134).
W postępowaniu tym Zamawiający w dniu 23 października 2009 r. drogąfaksową
wezwał Odwołującego w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnieńco do ceny
rażąco niskiej. Wezwanie przesłane drogąfaksowąwe wskazanej dacie zostało doręczone
Odwołującemu na piśmie w dniu 27 października 2009 r. W wezwaniu tym został
wyznaczony termin do złożenia wskazanych wyjaśnieńdo dnia 26 października 2009 r. godz.
10.00. Odwołujący drogąfaksowązłożył wskazane wyjaśnienia do Zamawiającego w dacie
26 października 2009 r. Na wydruku transmisji przesyłki faksowej znalazło siępotwierdzenie
godziny przesłania owej informacji, tj.: 10.01
W dniu 29 października 2009 r. Zamawiający poinformowała Odwołującego o
wynikach postępowania, tj.: o wyborze oferty najkorzystniejszej (oferta Maz Polsko-
Szwedzka Sp. z o.o. z siedzibąw Szczecinie) oraz o odrzuceniu oferty Odwołującego na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, jako zawierającej rażąco niska cenę. W
uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający wskazał,że podstawą
odrzucenia oferty był brak złożenia wyjaśnieńdotyczących ceny rażąco niskiej w
wyznaczonym przez Zamawiającego terminie, tj. do dnia 26 października 2009 r. godz.
10.00.
Na tęczynnośćZamawiającego Odwołujący w dniu 3 listopada 2009 r. złożył protest,
w którym wskazał na bezprawnośćczynności Zamawiającego, polegających na:
1)
odrzuceniu jego oferty pomimo tego,że wyjaśnienia przez Odwołującego
zostały złożone w terminie;
2)
wyborze oferty najkorzystniejszej firmy Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o.,
mimo iżoferta ta pod względem jedynego przyjętego w postępowaniu
kryterium oceny ofert (cena) nie jest ofertąnajkorzystniejszą.
Odwołujący podniósł,że wskazane czynności Zamawiającego naruszająprzepisy
ustawy Pzp, w tym zwłaszcza: art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3.
Podnosząc wskazane zarzuty Odwołujący wniósł o:
1)
unieważnienie decyzji Zamawiającego z dnia 29 października 2009 r. o
odrzuceniu oferty Odwołującego;
2)
uwzględnienie wyjaśnień, które Odwołujący złożył w dniu 26 października
2009 r. co do ceny rażąco niskiej;
3)
unieważnienie czynności Zamawiającego z dnia 29 października 2009 r.
polegającej na wyborze oferty Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o. jako
najkorzystniejszej;
4)
dokonanie ponownego badania ofert oraz wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w postępowaniu.
W uzasadnieniu złożonego protestu Odwołujący wskazał,że złożył w wyznaczonym
przez Zamawiającego terminie, tj. do dnia 26 października 2009 r. godz. 10.00żądane
wyjaśnienia dotyczące ceny rażąco niskiej. Pojawiający sięna przesłanym faksie raport
faksu z godziny 10.01 był wynikiem niedopatrzenia polegającego na braku zmiany ustawień
czasu w urządzeniu telefaksowym po zmianie czasu urzędowego z letniego na zimowy, która
miała miejsce w dniu 25 października 2009 r. W pierwszym dniu po tej zmianie czasu
pracownik wysyłający wyjaśnienia do Zamawiającego nie wprowadził na urządzeniu
telefaksowym technicznej zmiany czasu, stąd teżzamiast godz. 9.01 pojawił sięwydruk
godz.: 10.01. Na potwierdzenie powyższego Odwołujący załączył do protestu pisemne
oświadczenie z dnia 29 października 2009 r. złożone przez jego pracowników, którzy
dokonywali wysyłki faksowej wyjaśnieńdo Zamawiającego w dniu 26 października 2009 r.
W związku z powyższym Odwołujący wskazywał na koniecznośćuwzględniania jego
wyjaśnieńodnośnie elementów oferty mających wpływ na cenę.
O złożonym proteście Zamawiający poinformował wykonawców, wzywając ich do
wzięcia udziału w postępowaniu toczącym sięw wyniku wniesienia protestu; Maz Polsko –
Szwedzka Sp. z o.o. otrzymała to wezwanie w dniu 4 listopada 2009 r.
Biorąc powyższe pod uwagęfirma ta (Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o.) w dniu 6
listopada 2009 r. złożyła przystąpienie do tego postępowania, wskazując na konieczność
oddalenia podnoszonych w proteście zarzutów.
Zamawiający protest rozstrzygnął w dniu 13 listopada 2009 r., doręczając w tym
samym dniu to rozstrzygnięcie Odwołującemu. Rozstrzygnięcie protestu polegało na
częściowym jego oddaleniu i częściowym uwzględnieniu. Zamawiający uwzględnił protest
Odwołującego co do terminowości złożenia wyjaśnień, uznając,że wyjaśniania te zostały
złożone w terminie. Protest został natomiast oddalony w pozostałym zakresie. Zamawiający
wskazał,że dokonał oceny złożonych przez Odwołującego wyjaśnień, która to ocena
pozwala na uznanie,że Odwołujący nie wskazałżadnego elementu, który mógłby zostać
poddany ocenie, oraz który miałby wpływ na wysokośćceny, jak teżOdwołujący nie
przedstawiłżadnych kalkulacji ceny. Odwołujący – zdaniem Zamawiającego – ograniczył
swoje wyjaśnienia do złożenia oświadczenia potwierdzającego aktualnośćceny. Wskazał on
jedynie,że w sezonie budowlanym 2008 pozyskał kontrakty o dobrych parametrach
finansowych, co umożliwiło mu założenie minimalnego zysku lecz nawet w tym zakresie nie
wsparł tego twierdzenia odpowiednimi wyliczeniami. Podkreślił,że to na wykonawcy, który
został wezwany do złożenia wyjaśnieńdotyczących ceny rażąco niskiej spoczywa ciężar
przekonania zamawiającego, iżjego wątpliwości co do zaoferowanej ceny są
nieuzasadnione; powinien w tym zakresie przedstawićodpowiednie dowody, zaśsame
wyjaśnienia powinny byćjak najbardziej szczegółowe, aby nie pozostawiały wątpliwości co
do prawidłowego wyliczenia ceny. Według Zamawiającego, kierując wezwanie do
wykonawcy, nie miał on obowiązku wskazywania wykonawcy na dokumenty, czy dowody,
jakie ten powinien przedłożyćZamawiającemu. Powoływał sięw tym zakresie na
orzecznictwo KIO, Zespołów Arbitrów, Sądu Okręgowego w Częstochowie oraz stanowisko
doktryny.
Biorąc powyższe pod uwagęstwierdził,że wyjaśnienia Odwołującego sąlakonicznie i
jako takie nie mogąbyćuznane przez Zamawiającego za wystarczające, co skutkuje
uznaniem,że oferta Odwołującego zawiera rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu
zamówienia, co musi skutkowaćjej odrzuceniem.
Od rozstrzygnięcia protestu Odwołujący w dniu 18 listopada 2009 r. (nadanie
przesyłki w urzędzie pocztowym operatora publicznego) złożył do Prezesa Urzędu
ZamówieńPublicznych odwołanie, przekazując w tej samej dacie jego kopię
Zamawiającemu.
W odwołaniu podtrzymał zarzuty,żądania i argumentacjęz protestu, wnosząc
dodatkowo o przyznanie Odwołującemu - na podstawie
§
4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886) – kosztów poniesionych w związku z prowadzonym
postępowaniem odwoławczym, a w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie
3 600 zł oraz kosztów dojazdu na rozprawę, które zostanąpotwierdzone przez przedłożenie
na rozprawie stosowanych rachunków.
Dodatkowo w uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał na następujące
okoliczności:
1) Wyznaczony przez Zamawiającego termin na udzielenie wyjaśnieńbył zbyt krótki, co
pozbawiło Odwołującego możliwości prawidłowego ustosunkowania siędo wezwania
z dnia 23 października 2009 r. i przestawienia Zamawiającemu stosownych dowodów
tym zakresie. Faks zawierający wezwanie do złożenia wyjaśnieńzostał przesłany do
Odwołującego w dniu otwarcia ofert, tj. w dniu 23 października 2009 r., tj. w piątek, o
godzinie 13.51. Zamawiający wyznaczył w nim termin na złożenie wyjaśnień, tj. 26
października 2009 r. godz. 10.00, co uniemożliwiło Odwołującemu sporządzenia
wyczerpujących wyjaśnień, dokonania analizy ofert pozostałych wykonawców,
załączenia kalkulacji i dowodów na poparcie prawidłowości ceny ofertowej. Zdaniem
Odwołującego, Zamawiający naruszył zasadęuczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Okoliczności tej
– jego zdaniem – nie usprawiedliwia fakt,że inny wykonawca (Maz Polsko –
Szwedzka Sp. z o.o.) złożył we wskazanym terminie takie wyjaśnienia, które w jego
ocenie – nie sąwiarygodne. Wskazał,że okolicznościąwielce prawdopodobnąjest –
biorąc pod uwagęobszernośćwyjaśnieńtego wykonawcy (34 str.) -że wykonawca
ten przygotował owe wyjaśnienia dużo wcześniej. Podkreślił też,że ocena
wyznaczenia tak krótkiego terminu na złożenie wyjaśnieńnależy do Izby, ponieważ
ustawodawca nie określił w przepisach ustawy Pzp wytycznych dotyczących
obliczania właściwego terminu na złożenie wyjaśnień.
2) Wskazał,że Zamawiający wysyłając w dniu 26 października 2009 r. wezwanie do
złożenia wyjaśnieńdotyczących rażąco niskiej ceny drogąfaksowąnaruszył przepis
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, wskazujący na koniecznośćpisemności takiego wezwania.
Wezwanie drogąpisemnązostało doręczone Odwołującemu dopiero w dniu 27
października 2009 r., a więc po upływie wyznaczonego terminu na złożenie
wyjaśnień. Z powyższego Odwołujący wywodzi,że Zamawiający wadliwie wezwał go
do złożenia wyjaśnieńi co za tym idzie nie mógł przyjąć,że cena ofertowa w jego
ofercie jest rażąco niska. Twierdził,że skoro Zamawiający nie wystosował pisemnego
wezwania do złożenia wyjaśnieńprzez Odwołującego, to nie sposób uznać,że
wezwanie to w ogóle nastąpiło, zatem nie wywoływało skutków prawnych, tym
samym Zamawiający mógł ponownie wezwaćOdwołującego do złożenia wyjaśnień.
Odwołujący powołał sięw tym zakresie na orzecznictwo KIO oraz stanowisko
doktryny.
3) Niezależnie od powyższego wskazał,że załączone przez niego wyjaśnienia należy
uznaćza wystarczające. Odwołujący bowiem wskazał,że zakładana przez
Zamawiającego cena szacunkowa przedmiotu zamówienia nie jest adekwatna do
aktualnie panujących uwarunkowańrynkowych. Podkreślił,że zaoferowana przez
niego cena jest kompletna i uwzględnia wszystkie elementy niezbędne do
prawidłowego i terminowego wykonania przedmiotu zamówienia. Wskazał,że faktem
powszechnie znanym jest zmiana cen na rynku materiałów budowlanych oraz robót i
usług budowlanych, a co za tym idzie powyższe jest obiektywnym czynnikiem
określającym cenęofertową. Wskazał na powszechnośćzjawiska na rynku zamówień
publicznych,że oferowane ceny w postępowaniach znacznie odbiegająod wartości
szacunkowej przedmiotu zamówienia na co ma wpływ wskazana powyżej sytuacja
oraz rosnąca konkurencja pomiędzy wykonawcami. Powyższe – w jego ocenie – jest
faktem powszechnie znanym, a takie okoliczności nie wymagajądowodu, a
Zamawiający powinien braćje pod uwagęz urzędu. Podkreślił,że wybrana przez
Zamawiającemu jako najkorzystniejsza oferta wykonawcy Maz Polsko – Szwedzka
Sp. z o.o. zawiera cenęnieznacznie różniącąsięod ceny Odwołującego, a różnica w
tych ofertach wynika w znacznej mierze z założonego przez wykonawców różnego
poziomu stawki zysku.
Odwołujący wskazał na wyliczenia, według których cena oferty Odwołującego jest o
ok. 40 000 zł brutto niższa od oferty wybranej, co w stosunku do wartości
szacunkowej przedmiotu zamówienia stanowi jedynie 6%. Różnica ta – jego zdaniem
– jest wynikiem zastosowania przez wybranego wykonawcędo wyliczenia ceny
stawki zysku na poziomie 15%, podczas gdy Odwołujący w swojej ofercie zysk
przewidział na poziomie: 5-10%. Powołał siętutaj na orzecznictwo KIO i Zespołów
Arbitrów.
4) Podkreślił,że okoliczność, iżcena ofertowa jest niższa od szacunkowej wartości
zamówienia, może wyłącznie skutkowaćwszczęciem przez Zamawiającego
postępowania w trybie art. 90 ustawy Pzp, nie stanowi natomiast przesłanki do
odrzucenia oferty w trybie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
5) Wskazał,że Zamawiający w decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego z dnia 29
października 2009 r. jako jedynąprzesłankęodrzucenia oferty wskazał fizyczne
niezłożenie wyjaśnieńodnośnie ceny rażąco niskiej. W uzasadnieniu tej decyzji nie
podniósł,że wyjaśnienia sąniewystarczające z merytorycznego punktu widzenia. W
związku z tym Odwołujący wywodzi,że niezasadnym było oddalenie porostu z dnia 3
listopada 2009 r. w części. Skoro Zamawiający odrzucił ofertęOdwołującego
wyłącznie z powodu niezłożenia w terminie wyjaśnień, a następnie uznał,że jednak
wyjaśnienia te zostały złożone w terminie powinien był protest uwzględnićw całości,
a następnie jego kolejnym krokiem powinna byćponowna ocena ofert, na podstawie
której nastąpiłoby ewentualne odrzucenie oferty Odwołującego.
W związku ze złożonym odwołaniem wykonawca Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o.
pismem z dnia 11 grudnia 2009 r., które wpłynęło do Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych
w dniu 16 grudnia 2009 r. złożył przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie oraz oświadczeń
i stanowisk stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, zaprezentowanych w
proteście, przystąpieniu do protestu, rozstrzygnięciu protestu, odwołaniu oraz w
przystąpieniu do odwołania, jak teżzłożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, skład
orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił,że nie została wypełnionażadna
z przesłanek, o których stanowi art. 187 ust. 4 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem
odwołania orazże wypełniono przesłankęinteresu prawnego w uzyskaniu zamówienia,
określonąw art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Zgodnie ze wskazanym przepisem Izba odrzuca odwołanie, jeśli odwołanie dotyczy
okoliczności, które mieszcząsięw enumeratywnie wymienionych w tym przepisie
sytuacjach. Izba nie ma uprawnieńdo częściowego odrzucenia odwołania. Jednak w
sytuacji, gdy którykolwiek z podnoszonych zarzutów w odwołaniu mieściłby sięw dyspozycji
wskazanego przepisu Izba per analogiam, jak teżbiorąc pod uwagętreśćprzepisu art. 191
ust. 3 ustawy Pzp, nie rozpoznaje tych zarzutów.
Podobna sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie odwoławczej. Skład
orzekający Izby skierował odwołanie do rozpoznania na rozprawie bowiem część
z podniesionych w nim zarzutów podlegała merytorycznemu rozpoznaniu. Były to zarzuty
dotyczące czynności badania i oceny ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu (zarzuty dotyczące zasadności wykluczenia Odwołującego z postępowania
oraz odrzucenia jego oferty, a także zarzuty dotyczące zaniechania odrzucenia oferty
uznanej przez Zamawiającego za najkorzystniejszą).
Niezależnie od powyższego skład orzekający Izby, uwzględniając treśćart. 191 ust. 3
ustawy Pzp w związku z art. 187 ust. 4 pkt 2 ustawy Pzp, nie rozpoznawał zarzutów
zgłoszonych dopiero w odwołaniu, odnoszących siędo wyznaczenia zbyt krótkiego terminu
na złożenie wyjaśnieńdotyczących ceny rażąco niskiej oraz skierowania przez
Zamawiającego tego wezwania drogąfaksową. W złożonym przez Odwołującego proteście
poprzedzającym rozpoznawane przez Izbęodwołanie głównym obszarem objętym
zainteresowaniem Odwołującego była kwestia uznania,że złożone przez niego w dniu 26
października w odpowiedzi na faksowe wezwanie Zamawiającego wyjaśnienia zostały
złożone w terminie. W proteście tym wniósł on dodatkowo o merytoryczne ich uwzględnienie
przez Zamawiającego. Odwołujący w proteście nie podnosił natomiast kwestii związanej z
nierównym traktowaniem wykonawców z powodu wyznaczenia krótkiego czasu na te
wyjaśnienia, czy teżskierowanie wezwania o wyjaśnienia drogąfaksową. Zarzuty te
pojawiająsiędopiero w odwołaniu i jako takie nie podlegająrozpoznaniu przez Izbę.
Uwzględniając powyższe, podstawąstanowiącązakres merytorycznego rozpoznania
przez Izbęstanowi zarzut odrzucenia oferty Odwołującego z powodu nieuwzględnienia przez
Zamawiającego wyjaśnieńdotyczących elementów mających wpływ na ustalenie przez
wykonawcęceny ofertowej.
Skład orzekający Izby dopuścił w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji
postępowania załączonej do akt sprawy i przedłożonej przez Zamawiającego w toku
rozprawy do wglądu Izby w oryginale, w tym przede wszystkim z treści ogłoszenia
o zamówieniu i postanowieńSIWZ oraz ofert złożonych w postępowaniu, w tym z oferty
Odwołującego oraz z protokołu postępowania (druk ZP-2), jak teżz pisma Zamawiającego
z dnia 23 października 2009 r. (znak: DAZ.ZP-33211-46/2009), stanowiącego wezwanie
do złożenia wyjaśnieńdotyczących rażąco niskiej ceny i pisma Odwołującego z dnia
26 października 2009 r., zawierającego te wyjaśnienia oraz z pisemnej analizy postępowań
o zamówienie publiczne prowadzonych w analogicznym czasie, jak przedmiotowe
zamówienie na obszarze Województwa Pomorskiego, wskazującej na rozbieżności
pomiędzy wartościąszacunkowąprzedmiotu zamówienia, a cenąofert wybranych w tych
postępowaniach, przedłożonej przez Odwołującego na rozprawie jako dokument prywatny,
jak równieżz oświadczeńi stanowisk stron i uczestnika postępowania odwoławczego,
złożonych w toku postępowania z użyciemśrodków ochrony prawnej na piśmie oraz ustnie
do protokołu.
Przechodząc do merytorycznego rozpoznania zarzutów podniesionych w odwołaniu,
skład orzekający Izby uznał,że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie
Skład orzekający Izby, w oparciu o protokół postępowania i jego załączniki
(druk ZP-2 pkt 2 części ogólnej i ZP – 12) ustalił,że:
1)
wartośćszacunkowa w niniejszym postępowaniu została ustalona na kwotę:
497 810, 72 zł (tj. 128 397,70 euro), co przy powiększeniu o wartośćpodatku
VAT (22% zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego, któremu Odwołujący
nie zaprzeczył) daje kwotę: 607 329,08 zł brutto;
2)
w postępowaniu złożono trzy oferty, z czego:
-
oferta Odwołującego opiewa na kwotę: 342 149,83 zł brutto;
-
oferta złożona przez wykonawcęMaz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o. opiewa
na kwotę382 333,36 zł brutto;
-
oferta złożona przez wykonawcęPB KANBUD z siedzibąw Gdańsku opiewa
na kwotę: 713 227,21 zł brutto.
W oparciu o dokumentacjępostępowania ustalono,że w udzielonych przez
Odwołującego w piśmie z dnia 26 października 2009 r. wyjaśnieniach dotyczących
elementów mających wpływ na wysokośćustalonej ceny ofertowej wskazał on na
następujące okoliczności:
1) O braku wiarygodności i realistyczności ceny oferty nie może decydowaćproste
porównanie zaoferowanej przez niego ceny z wartościąprzedmiotu zamówienia
wynikającąz kosztorysu inwestorskiego. Podniósł,że praktyka rynku zamówień
wskazuje,że właśnie te szacunkowe wartości prezentowane przez zamawiających
mającharakter niewiarygodny i nierealistyczny, gdyżkalkulowane były w oparciu
o wskaźniki z pierwszej połowy roku 2008, kiedy to rynek budowlany miał zupełnie
odmienne oblicze. Wskazał na aktualny wzrost konkurencji na rynku robót
budowlanych wobec załamania rynku mieszkaniowego. Powyższe wpłynęło w sposób
znaczący na spadek cen na tym rynku. Oferty składane w roku ubiegłym kalkulowane
były bowiem na poziomie 30-40% zysku, zaśobecnie poziom ten spadł do 5-10%.
2) Pozyskane przez Odwołującego w roku 2008 r. kontrakty przy dużo mniejszej
konkurencji pozwalająmu obecnie na składanie ofert z założeniem minimalnego zysku.
3) Odwołujący dokonał ponownej analizy poszczególnych cen jednostkowych w swoich
kosztorysach ofertowych, która to analiza wskazuje,że zaoferowana cena jest
kompletna i uwzględnia wszystkie elementy niezbędne dla prawidłowego i terminowego
wykonania przedmiotu zamówienia.
4) Podkreślił,że w krótkim, wyznaczonym przez Zamawiającego terminie na złożenie
wyjaśnień(3 dni, w tym 2 dni wolne), nie było możliwe dokonanie szczegółowego
porównania ceny ofertowej Odwołującego z cenami innych wykonawców w celu
dokładnego ustalenia elementów wpływających na zaistniałe rozbieżności. Odwołujący
wyraził teżgotowośćdo przedłożenia takiego porównania w terminie nie krótszym niż
7 dni roboczych od daty ponownego wezwania.
Uwzględniając powyższe ustalenia faktyczne skład orzekający Izby doszedł
do przekonania,że wyjaśnienia, udzielone na wezwanie Zamawiającego - której to czynności
Odwołujący nie kwestionował w trybie odrębnego postępowania z użyciemśrodków ochrony
prawnej, a wręcz w toku rozprawy przyznał zasadnośćskierowania takiego wezwania przez
Zamawiającego - sąmało wiarygodne i lakoniczne. Analizując ich treśćwżaden sposób nie
można stwierdzić,że wskazane przez Odwołującego okoliczności stanowiąobiektywne
czynniki, szczególne dla tego konkretnie wykonawcy, który sięna nie powołuje. Stosownie
natomiast do art. 90 ust. 2 ustawy Pzp Zamawiający, dokonując oceny złożonych przez
wykonawcęwyjaśnień, bierze pod uwagęróżne czynniki – te przykładowo wskazane
w przywołanym przepisie, jak i inne tam niewymienione – istotnym jest natomiast to, aby owe
czynniki miały charakter obiektywny i były dostępne dla tego konkretnego wykonawcy.
Wskazanie przez Odwołującego na aktualny wzrost konkurencji na rynku robót
budowlanych wobec załamania sięrynku mieszkaniowego i wpływ na spadek cen na tym
rynku, w tym w kontekście kalkulowania w cenach ofertowych w roku 2008 zysku na
poziomie 30-40%, zaśobecnie na poziomie 5-10% jest okolicznością, która nie jest w jakiś
sposób szczególna dla Odwołującego. Ze wskazanych tendencji na rynku robót
budowlanych
mogli
bowiem
skorzystać
wszyscy
wykonawcy
składający
oferty
w postępowaniu.
Co do wykazywanej okoliczności,że praktyka rynku zamówieńwskazuje,że
szacunkowe wartości prezentowane przez zamawiających mającharakter niewiarygodny i
nierealistyczny, gdyżkalkulowane były w oparciu o wskaźniki z pierwszej połowy roku 2008,
kiedy to rynek budowlany miał zupełnie odmienne oblicze, Izba wskazuje,że równieżta
okolicznośćnie stanowi obiektywnego i szczególnego dla Odwołującego czynnika.
Powyższe, co najwyżej, mogłoby byćpodnoszone w ramach ewentualnie składanego
protestu przez Odwołującego na czynnośćZamawiającego wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jako okolicznośćwskazującąna brak
uprawnieńze strony Zamawiającego do skierowania takiego wezwania do Odwołującego, co
jak wskazano powyżej, nie miało miejsca.
Kolejna wskazana w wyjaśnieniach z dnia 26 października 2009 r. okoliczność,
mianowicie, iżOdwołujący pozyskał w roku 2008 r. kontrakty przy dużo mniejszej
konkurencji, co pozwalało mu w niniejszym postępowaniu na złożenie oferty z założeniem
minimalnego zysku, faktycznie ma bezpośrednie odniesienie do Odwołującego. Skład
orzekający Izby jednak – z racji na duży stopieńogólności wykazywanej okoliczności - nie
uznał jej za obiektywny i wiarygodny czynnik pozwalający na uznanie,że zaproponowana
w ofercie cena w sposób rażący nie odbiega od cen rynkowych i nie jest nierealna.
Odwołujący – wbrew twierdzeniu na rozprawie – nie wskazał w swoich wyjaśnieniach
konkretnych obliczeńceny ofertowej co do oszacowanego w niej zysku.
Za wiarygodne nie może byćrównieżuznane przez Izbęogólne stwierdzenie
Odwołującego,że po dokonaniu ponownej analizy poszczególnych cen jednostkowych
w swoich kosztorysach ofertowych, stwierdził,że zaoferowana przez niego cena jest
kompletna i uwzględnia wszystkie elementy niezbędne dla prawidłowego i terminowego
wykonania przedmiotu zamówienia.
Co do okoliczności, iżw krótkim, wyznaczonym przez Zamawiającego terminie na
złożenie wyjaśnieńnie miał możliwości dokonania szczegółowego porównania ceny
ofertowej Odwołującego z cenami innych wykonawców, w szczególności z ofertą
Przystępującego, należy stwierdzić,że okolicznośćta nie była kwestionowana przez
Odwołującego w ramachśrodków ochrony prawnej, wnoszonych po podjęcie tej czynności
przez Zamawiającego (skierowanie wezwania do złożenia wyjaśnień), której to czynności
dotyczy zarzut. Niezrozumiała równieżw tym zakresie jest sama chęćporównania przez
Odwołującego złożonej przez siebie oferty z ofertami innych wykonawców. Zgodnie
z przywołanym przepisem art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, przy ocenie wyjaśnieńdotyczących
rażąco niskiej ceny Zamawiający bierze pod uwagęobiektywne czynniki – jak jużpowyżej
wskazano – dostępne dla tego konkretnego wykonawcy, którego cena ofertowa jest
weryfikowana. Nie ma więc potrzeby w tym zakresie sięgania do innych ofert. Odwołujący
bowiem w udzielanych wyjaśnieniach powinien udowodnićZamawiającemu,że jego cena
ofertowa jest realna, wiarygodna, tzn.,że z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie
wynagrodzenia, przy zachowaniu należytej staranności nie będzie ponosił strat. Takich
okoliczności w swoich wyjaśnieniach Odwołujący wżaden sposób nie wykazał. Tym samym
– w ocenie składu orzekającego Izby – zgodnie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp Odwołujący
skutecznie nie obalił domniemania o rażąco niskiej cenie, postawionego przez
Zamawiającego poprzez skierowanie do Odwołującego wezwania do wyjaśnieńdotyczących
rażąco niskiej ceny ofertowej tego wykonawcy.
Skład orzekający Izby oceniając podniesione zarzuty w proteście i odwołaniu nie może
braćpod uwagęwyjaśnieńOdwołującego udzielonych w piśmie z dnia 19 listopada 2009 r.
Wyjaśnienia te zostały bowiem udzielone przez Odwołującego jużpo wyznaczonym przez
Zamawiającego terminie, a nawet po złożeniu przez Odwołującego odwołania w niniejszej
sprawie. Skład orzekający Izby zwraca uwagę,że postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego cechuje sięswego rodzaju rygoryzmem, a przyjęcie takiego dodatkowego
stanowiska Odwołującego w sprawie, po upływie terminu wyznaczonego równieżw
analogicznej sprawie dla innego wykonawcy w postępowaniu, stanowiłoby o naruszeniu
zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji.
Co do argumentacji Odwołującego, iżZamawiający powinien był – wobec złożonych
wyjaśnień– ponownie wezwaćOdwołującego do ich uzupełniania, bądźzłożenia nowych,
skład orzekający Izby wskazuje,że faktycznie taki sposób postępowania nie jest zakazany
w przepisie art. 90 ustawy Pzp. Jednakże ponowne wezwanie Odwołującego do
przedłożenia nowych de facto wyjaśnień– w ocenie Izby - prowadziłoby do naruszenia
zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, która jako nadrzędna zasada w postępowaniu, mająca odniesienie do każdej
czynności Zamawiającego powinna miećpriorytetowe znaczenie. Tym samym zatem
- w ocenie Izby - ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp w niniejszej sprawie prowadziłoby do naruszenia przepisów ustawy Pzp i nadużycia
prawa ze strony Zamawiającego.
Biorąc pod uwagępowyższe i zgromadzony w sprawie materiał dowodowy skład
orzekający Izby nie stwierdził naruszenia przez Zamawiającego przywoływanych
w odwołaniu przepisów ustawy Pzp.
Uwzględniając powyższe Izba działając na podstawie art. 191 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego - stosownie do jego wyniku - orzeczono na
podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zm.).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem
Prezesa
Urzędu
Zamówień
Publicznych
do
Sądu
Okręgowego
w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180
Gdańsk i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4 444 zł 00 gr
(słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180 Gdańsk;
2) dokonaćzwrotu kwoty 5 556 zł 00 gr (słownie: pięćtysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć
złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu ZamówieńPublicznych
na rzecz Ekoinbud Sp. z o.o., ul. Wielkopolska 5A, 80-180 Gdańsk.
U z a s a d n i e n i e
Ekoinbud Sp. z o.o. z siedzibąw Gdańsku, zwany dalej „Odwołującym”, złożył protest
i odwołanie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na: „Wykonanie robót
budowlanych polegających na adaptacji piwnic w budynku przy ul. Augustyńskiego 2
w Gdańsku na pomieszczenia archiwum”, prowadzonym na podstawie przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (tj. z 2007 r. Dz. U. Nr 223,
poz.
1655
ze
zm.),
(dalej:
„ustawa
Pzp”)
przez
Województwo
Pomorskie
(dalej: „Zamawiający”). Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane
w Biuletynie ZamówieńPublicznych z dnia 2 października 2009 r. (nr ogłoszenia: 344134).
W postępowaniu tym Zamawiający w dniu 23 października 2009 r. drogąfaksową
wezwał Odwołującego w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnieńco do ceny
rażąco niskiej. Wezwanie przesłane drogąfaksowąwe wskazanej dacie zostało doręczone
Odwołującemu na piśmie w dniu 27 października 2009 r. W wezwaniu tym został
wyznaczony termin do złożenia wskazanych wyjaśnieńdo dnia 26 października 2009 r. godz.
10.00. Odwołujący drogąfaksowązłożył wskazane wyjaśnienia do Zamawiającego w dacie
26 października 2009 r. Na wydruku transmisji przesyłki faksowej znalazło siępotwierdzenie
godziny przesłania owej informacji, tj.: 10.01
W dniu 29 października 2009 r. Zamawiający poinformowała Odwołującego o
wynikach postępowania, tj.: o wyborze oferty najkorzystniejszej (oferta Maz Polsko-
Szwedzka Sp. z o.o. z siedzibąw Szczecinie) oraz o odrzuceniu oferty Odwołującego na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, jako zawierającej rażąco niska cenę. W
uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający wskazał,że podstawą
odrzucenia oferty był brak złożenia wyjaśnieńdotyczących ceny rażąco niskiej w
wyznaczonym przez Zamawiającego terminie, tj. do dnia 26 października 2009 r. godz.
10.00.
Na tęczynnośćZamawiającego Odwołujący w dniu 3 listopada 2009 r. złożył protest,
w którym wskazał na bezprawnośćczynności Zamawiającego, polegających na:
1)
odrzuceniu jego oferty pomimo tego,że wyjaśnienia przez Odwołującego
zostały złożone w terminie;
2)
wyborze oferty najkorzystniejszej firmy Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o.,
mimo iżoferta ta pod względem jedynego przyjętego w postępowaniu
kryterium oceny ofert (cena) nie jest ofertąnajkorzystniejszą.
Odwołujący podniósł,że wskazane czynności Zamawiającego naruszająprzepisy
ustawy Pzp, w tym zwłaszcza: art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3.
Podnosząc wskazane zarzuty Odwołujący wniósł o:
1)
unieważnienie decyzji Zamawiającego z dnia 29 października 2009 r. o
odrzuceniu oferty Odwołującego;
2)
uwzględnienie wyjaśnień, które Odwołujący złożył w dniu 26 października
2009 r. co do ceny rażąco niskiej;
3)
unieważnienie czynności Zamawiającego z dnia 29 października 2009 r.
polegającej na wyborze oferty Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o. jako
najkorzystniejszej;
4)
dokonanie ponownego badania ofert oraz wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w postępowaniu.
W uzasadnieniu złożonego protestu Odwołujący wskazał,że złożył w wyznaczonym
przez Zamawiającego terminie, tj. do dnia 26 października 2009 r. godz. 10.00żądane
wyjaśnienia dotyczące ceny rażąco niskiej. Pojawiający sięna przesłanym faksie raport
faksu z godziny 10.01 był wynikiem niedopatrzenia polegającego na braku zmiany ustawień
czasu w urządzeniu telefaksowym po zmianie czasu urzędowego z letniego na zimowy, która
miała miejsce w dniu 25 października 2009 r. W pierwszym dniu po tej zmianie czasu
pracownik wysyłający wyjaśnienia do Zamawiającego nie wprowadził na urządzeniu
telefaksowym technicznej zmiany czasu, stąd teżzamiast godz. 9.01 pojawił sięwydruk
godz.: 10.01. Na potwierdzenie powyższego Odwołujący załączył do protestu pisemne
oświadczenie z dnia 29 października 2009 r. złożone przez jego pracowników, którzy
dokonywali wysyłki faksowej wyjaśnieńdo Zamawiającego w dniu 26 października 2009 r.
W związku z powyższym Odwołujący wskazywał na koniecznośćuwzględniania jego
wyjaśnieńodnośnie elementów oferty mających wpływ na cenę.
O złożonym proteście Zamawiający poinformował wykonawców, wzywając ich do
wzięcia udziału w postępowaniu toczącym sięw wyniku wniesienia protestu; Maz Polsko –
Szwedzka Sp. z o.o. otrzymała to wezwanie w dniu 4 listopada 2009 r.
Biorąc powyższe pod uwagęfirma ta (Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o.) w dniu 6
listopada 2009 r. złożyła przystąpienie do tego postępowania, wskazując na konieczność
oddalenia podnoszonych w proteście zarzutów.
Zamawiający protest rozstrzygnął w dniu 13 listopada 2009 r., doręczając w tym
samym dniu to rozstrzygnięcie Odwołującemu. Rozstrzygnięcie protestu polegało na
częściowym jego oddaleniu i częściowym uwzględnieniu. Zamawiający uwzględnił protest
Odwołującego co do terminowości złożenia wyjaśnień, uznając,że wyjaśniania te zostały
złożone w terminie. Protest został natomiast oddalony w pozostałym zakresie. Zamawiający
wskazał,że dokonał oceny złożonych przez Odwołującego wyjaśnień, która to ocena
pozwala na uznanie,że Odwołujący nie wskazałżadnego elementu, który mógłby zostać
poddany ocenie, oraz który miałby wpływ na wysokośćceny, jak teżOdwołujący nie
przedstawiłżadnych kalkulacji ceny. Odwołujący – zdaniem Zamawiającego – ograniczył
swoje wyjaśnienia do złożenia oświadczenia potwierdzającego aktualnośćceny. Wskazał on
jedynie,że w sezonie budowlanym 2008 pozyskał kontrakty o dobrych parametrach
finansowych, co umożliwiło mu założenie minimalnego zysku lecz nawet w tym zakresie nie
wsparł tego twierdzenia odpowiednimi wyliczeniami. Podkreślił,że to na wykonawcy, który
został wezwany do złożenia wyjaśnieńdotyczących ceny rażąco niskiej spoczywa ciężar
przekonania zamawiającego, iżjego wątpliwości co do zaoferowanej ceny są
nieuzasadnione; powinien w tym zakresie przedstawićodpowiednie dowody, zaśsame
wyjaśnienia powinny byćjak najbardziej szczegółowe, aby nie pozostawiały wątpliwości co
do prawidłowego wyliczenia ceny. Według Zamawiającego, kierując wezwanie do
wykonawcy, nie miał on obowiązku wskazywania wykonawcy na dokumenty, czy dowody,
jakie ten powinien przedłożyćZamawiającemu. Powoływał sięw tym zakresie na
orzecznictwo KIO, Zespołów Arbitrów, Sądu Okręgowego w Częstochowie oraz stanowisko
doktryny.
Biorąc powyższe pod uwagęstwierdził,że wyjaśnienia Odwołującego sąlakonicznie i
jako takie nie mogąbyćuznane przez Zamawiającego za wystarczające, co skutkuje
uznaniem,że oferta Odwołującego zawiera rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu
zamówienia, co musi skutkowaćjej odrzuceniem.
Od rozstrzygnięcia protestu Odwołujący w dniu 18 listopada 2009 r. (nadanie
przesyłki w urzędzie pocztowym operatora publicznego) złożył do Prezesa Urzędu
ZamówieńPublicznych odwołanie, przekazując w tej samej dacie jego kopię
Zamawiającemu.
W odwołaniu podtrzymał zarzuty,żądania i argumentacjęz protestu, wnosząc
dodatkowo o przyznanie Odwołującemu - na podstawie
§
4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886) – kosztów poniesionych w związku z prowadzonym
postępowaniem odwoławczym, a w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie
3 600 zł oraz kosztów dojazdu na rozprawę, które zostanąpotwierdzone przez przedłożenie
na rozprawie stosowanych rachunków.
Dodatkowo w uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał na następujące
okoliczności:
1) Wyznaczony przez Zamawiającego termin na udzielenie wyjaśnieńbył zbyt krótki, co
pozbawiło Odwołującego możliwości prawidłowego ustosunkowania siędo wezwania
z dnia 23 października 2009 r. i przestawienia Zamawiającemu stosownych dowodów
tym zakresie. Faks zawierający wezwanie do złożenia wyjaśnieńzostał przesłany do
Odwołującego w dniu otwarcia ofert, tj. w dniu 23 października 2009 r., tj. w piątek, o
godzinie 13.51. Zamawiający wyznaczył w nim termin na złożenie wyjaśnień, tj. 26
października 2009 r. godz. 10.00, co uniemożliwiło Odwołującemu sporządzenia
wyczerpujących wyjaśnień, dokonania analizy ofert pozostałych wykonawców,
załączenia kalkulacji i dowodów na poparcie prawidłowości ceny ofertowej. Zdaniem
Odwołującego, Zamawiający naruszył zasadęuczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Okoliczności tej
– jego zdaniem – nie usprawiedliwia fakt,że inny wykonawca (Maz Polsko –
Szwedzka Sp. z o.o.) złożył we wskazanym terminie takie wyjaśnienia, które w jego
ocenie – nie sąwiarygodne. Wskazał,że okolicznościąwielce prawdopodobnąjest –
biorąc pod uwagęobszernośćwyjaśnieńtego wykonawcy (34 str.) -że wykonawca
ten przygotował owe wyjaśnienia dużo wcześniej. Podkreślił też,że ocena
wyznaczenia tak krótkiego terminu na złożenie wyjaśnieńnależy do Izby, ponieważ
ustawodawca nie określił w przepisach ustawy Pzp wytycznych dotyczących
obliczania właściwego terminu na złożenie wyjaśnień.
2) Wskazał,że Zamawiający wysyłając w dniu 26 października 2009 r. wezwanie do
złożenia wyjaśnieńdotyczących rażąco niskiej ceny drogąfaksowąnaruszył przepis
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, wskazujący na koniecznośćpisemności takiego wezwania.
Wezwanie drogąpisemnązostało doręczone Odwołującemu dopiero w dniu 27
października 2009 r., a więc po upływie wyznaczonego terminu na złożenie
wyjaśnień. Z powyższego Odwołujący wywodzi,że Zamawiający wadliwie wezwał go
do złożenia wyjaśnieńi co za tym idzie nie mógł przyjąć,że cena ofertowa w jego
ofercie jest rażąco niska. Twierdził,że skoro Zamawiający nie wystosował pisemnego
wezwania do złożenia wyjaśnieńprzez Odwołującego, to nie sposób uznać,że
wezwanie to w ogóle nastąpiło, zatem nie wywoływało skutków prawnych, tym
samym Zamawiający mógł ponownie wezwaćOdwołującego do złożenia wyjaśnień.
Odwołujący powołał sięw tym zakresie na orzecznictwo KIO oraz stanowisko
doktryny.
3) Niezależnie od powyższego wskazał,że załączone przez niego wyjaśnienia należy
uznaćza wystarczające. Odwołujący bowiem wskazał,że zakładana przez
Zamawiającego cena szacunkowa przedmiotu zamówienia nie jest adekwatna do
aktualnie panujących uwarunkowańrynkowych. Podkreślił,że zaoferowana przez
niego cena jest kompletna i uwzględnia wszystkie elementy niezbędne do
prawidłowego i terminowego wykonania przedmiotu zamówienia. Wskazał,że faktem
powszechnie znanym jest zmiana cen na rynku materiałów budowlanych oraz robót i
usług budowlanych, a co za tym idzie powyższe jest obiektywnym czynnikiem
określającym cenęofertową. Wskazał na powszechnośćzjawiska na rynku zamówień
publicznych,że oferowane ceny w postępowaniach znacznie odbiegająod wartości
szacunkowej przedmiotu zamówienia na co ma wpływ wskazana powyżej sytuacja
oraz rosnąca konkurencja pomiędzy wykonawcami. Powyższe – w jego ocenie – jest
faktem powszechnie znanym, a takie okoliczności nie wymagajądowodu, a
Zamawiający powinien braćje pod uwagęz urzędu. Podkreślił,że wybrana przez
Zamawiającemu jako najkorzystniejsza oferta wykonawcy Maz Polsko – Szwedzka
Sp. z o.o. zawiera cenęnieznacznie różniącąsięod ceny Odwołującego, a różnica w
tych ofertach wynika w znacznej mierze z założonego przez wykonawców różnego
poziomu stawki zysku.
Odwołujący wskazał na wyliczenia, według których cena oferty Odwołującego jest o
ok. 40 000 zł brutto niższa od oferty wybranej, co w stosunku do wartości
szacunkowej przedmiotu zamówienia stanowi jedynie 6%. Różnica ta – jego zdaniem
– jest wynikiem zastosowania przez wybranego wykonawcędo wyliczenia ceny
stawki zysku na poziomie 15%, podczas gdy Odwołujący w swojej ofercie zysk
przewidział na poziomie: 5-10%. Powołał siętutaj na orzecznictwo KIO i Zespołów
Arbitrów.
4) Podkreślił,że okoliczność, iżcena ofertowa jest niższa od szacunkowej wartości
zamówienia, może wyłącznie skutkowaćwszczęciem przez Zamawiającego
postępowania w trybie art. 90 ustawy Pzp, nie stanowi natomiast przesłanki do
odrzucenia oferty w trybie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
5) Wskazał,że Zamawiający w decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego z dnia 29
października 2009 r. jako jedynąprzesłankęodrzucenia oferty wskazał fizyczne
niezłożenie wyjaśnieńodnośnie ceny rażąco niskiej. W uzasadnieniu tej decyzji nie
podniósł,że wyjaśnienia sąniewystarczające z merytorycznego punktu widzenia. W
związku z tym Odwołujący wywodzi,że niezasadnym było oddalenie porostu z dnia 3
listopada 2009 r. w części. Skoro Zamawiający odrzucił ofertęOdwołującego
wyłącznie z powodu niezłożenia w terminie wyjaśnień, a następnie uznał,że jednak
wyjaśnienia te zostały złożone w terminie powinien był protest uwzględnićw całości,
a następnie jego kolejnym krokiem powinna byćponowna ocena ofert, na podstawie
której nastąpiłoby ewentualne odrzucenie oferty Odwołującego.
W związku ze złożonym odwołaniem wykonawca Maz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o.
pismem z dnia 11 grudnia 2009 r., które wpłynęło do Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych
w dniu 16 grudnia 2009 r. złożył przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie oraz oświadczeń
i stanowisk stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, zaprezentowanych w
proteście, przystąpieniu do protestu, rozstrzygnięciu protestu, odwołaniu oraz w
przystąpieniu do odwołania, jak teżzłożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, skład
orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił,że nie została wypełnionażadna
z przesłanek, o których stanowi art. 187 ust. 4 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem
odwołania orazże wypełniono przesłankęinteresu prawnego w uzyskaniu zamówienia,
określonąw art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Zgodnie ze wskazanym przepisem Izba odrzuca odwołanie, jeśli odwołanie dotyczy
okoliczności, które mieszcząsięw enumeratywnie wymienionych w tym przepisie
sytuacjach. Izba nie ma uprawnieńdo częściowego odrzucenia odwołania. Jednak w
sytuacji, gdy którykolwiek z podnoszonych zarzutów w odwołaniu mieściłby sięw dyspozycji
wskazanego przepisu Izba per analogiam, jak teżbiorąc pod uwagętreśćprzepisu art. 191
ust. 3 ustawy Pzp, nie rozpoznaje tych zarzutów.
Podobna sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie odwoławczej. Skład
orzekający Izby skierował odwołanie do rozpoznania na rozprawie bowiem część
z podniesionych w nim zarzutów podlegała merytorycznemu rozpoznaniu. Były to zarzuty
dotyczące czynności badania i oceny ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu (zarzuty dotyczące zasadności wykluczenia Odwołującego z postępowania
oraz odrzucenia jego oferty, a także zarzuty dotyczące zaniechania odrzucenia oferty
uznanej przez Zamawiającego za najkorzystniejszą).
Niezależnie od powyższego skład orzekający Izby, uwzględniając treśćart. 191 ust. 3
ustawy Pzp w związku z art. 187 ust. 4 pkt 2 ustawy Pzp, nie rozpoznawał zarzutów
zgłoszonych dopiero w odwołaniu, odnoszących siędo wyznaczenia zbyt krótkiego terminu
na złożenie wyjaśnieńdotyczących ceny rażąco niskiej oraz skierowania przez
Zamawiającego tego wezwania drogąfaksową. W złożonym przez Odwołującego proteście
poprzedzającym rozpoznawane przez Izbęodwołanie głównym obszarem objętym
zainteresowaniem Odwołującego była kwestia uznania,że złożone przez niego w dniu 26
października w odpowiedzi na faksowe wezwanie Zamawiającego wyjaśnienia zostały
złożone w terminie. W proteście tym wniósł on dodatkowo o merytoryczne ich uwzględnienie
przez Zamawiającego. Odwołujący w proteście nie podnosił natomiast kwestii związanej z
nierównym traktowaniem wykonawców z powodu wyznaczenia krótkiego czasu na te
wyjaśnienia, czy teżskierowanie wezwania o wyjaśnienia drogąfaksową. Zarzuty te
pojawiająsiędopiero w odwołaniu i jako takie nie podlegająrozpoznaniu przez Izbę.
Uwzględniając powyższe, podstawąstanowiącązakres merytorycznego rozpoznania
przez Izbęstanowi zarzut odrzucenia oferty Odwołującego z powodu nieuwzględnienia przez
Zamawiającego wyjaśnieńdotyczących elementów mających wpływ na ustalenie przez
wykonawcęceny ofertowej.
Skład orzekający Izby dopuścił w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji
postępowania załączonej do akt sprawy i przedłożonej przez Zamawiającego w toku
rozprawy do wglądu Izby w oryginale, w tym przede wszystkim z treści ogłoszenia
o zamówieniu i postanowieńSIWZ oraz ofert złożonych w postępowaniu, w tym z oferty
Odwołującego oraz z protokołu postępowania (druk ZP-2), jak teżz pisma Zamawiającego
z dnia 23 października 2009 r. (znak: DAZ.ZP-33211-46/2009), stanowiącego wezwanie
do złożenia wyjaśnieńdotyczących rażąco niskiej ceny i pisma Odwołującego z dnia
26 października 2009 r., zawierającego te wyjaśnienia oraz z pisemnej analizy postępowań
o zamówienie publiczne prowadzonych w analogicznym czasie, jak przedmiotowe
zamówienie na obszarze Województwa Pomorskiego, wskazującej na rozbieżności
pomiędzy wartościąszacunkowąprzedmiotu zamówienia, a cenąofert wybranych w tych
postępowaniach, przedłożonej przez Odwołującego na rozprawie jako dokument prywatny,
jak równieżz oświadczeńi stanowisk stron i uczestnika postępowania odwoławczego,
złożonych w toku postępowania z użyciemśrodków ochrony prawnej na piśmie oraz ustnie
do protokołu.
Przechodząc do merytorycznego rozpoznania zarzutów podniesionych w odwołaniu,
skład orzekający Izby uznał,że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie
Skład orzekający Izby, w oparciu o protokół postępowania i jego załączniki
(druk ZP-2 pkt 2 części ogólnej i ZP – 12) ustalił,że:
1)
wartośćszacunkowa w niniejszym postępowaniu została ustalona na kwotę:
497 810, 72 zł (tj. 128 397,70 euro), co przy powiększeniu o wartośćpodatku
VAT (22% zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego, któremu Odwołujący
nie zaprzeczył) daje kwotę: 607 329,08 zł brutto;
2)
w postępowaniu złożono trzy oferty, z czego:
-
oferta Odwołującego opiewa na kwotę: 342 149,83 zł brutto;
-
oferta złożona przez wykonawcęMaz Polsko – Szwedzka Sp. z o.o. opiewa
na kwotę382 333,36 zł brutto;
-
oferta złożona przez wykonawcęPB KANBUD z siedzibąw Gdańsku opiewa
na kwotę: 713 227,21 zł brutto.
W oparciu o dokumentacjępostępowania ustalono,że w udzielonych przez
Odwołującego w piśmie z dnia 26 października 2009 r. wyjaśnieniach dotyczących
elementów mających wpływ na wysokośćustalonej ceny ofertowej wskazał on na
następujące okoliczności:
1) O braku wiarygodności i realistyczności ceny oferty nie może decydowaćproste
porównanie zaoferowanej przez niego ceny z wartościąprzedmiotu zamówienia
wynikającąz kosztorysu inwestorskiego. Podniósł,że praktyka rynku zamówień
wskazuje,że właśnie te szacunkowe wartości prezentowane przez zamawiających
mającharakter niewiarygodny i nierealistyczny, gdyżkalkulowane były w oparciu
o wskaźniki z pierwszej połowy roku 2008, kiedy to rynek budowlany miał zupełnie
odmienne oblicze. Wskazał na aktualny wzrost konkurencji na rynku robót
budowlanych wobec załamania rynku mieszkaniowego. Powyższe wpłynęło w sposób
znaczący na spadek cen na tym rynku. Oferty składane w roku ubiegłym kalkulowane
były bowiem na poziomie 30-40% zysku, zaśobecnie poziom ten spadł do 5-10%.
2) Pozyskane przez Odwołującego w roku 2008 r. kontrakty przy dużo mniejszej
konkurencji pozwalająmu obecnie na składanie ofert z założeniem minimalnego zysku.
3) Odwołujący dokonał ponownej analizy poszczególnych cen jednostkowych w swoich
kosztorysach ofertowych, która to analiza wskazuje,że zaoferowana cena jest
kompletna i uwzględnia wszystkie elementy niezbędne dla prawidłowego i terminowego
wykonania przedmiotu zamówienia.
4) Podkreślił,że w krótkim, wyznaczonym przez Zamawiającego terminie na złożenie
wyjaśnień(3 dni, w tym 2 dni wolne), nie było możliwe dokonanie szczegółowego
porównania ceny ofertowej Odwołującego z cenami innych wykonawców w celu
dokładnego ustalenia elementów wpływających na zaistniałe rozbieżności. Odwołujący
wyraził teżgotowośćdo przedłożenia takiego porównania w terminie nie krótszym niż
7 dni roboczych od daty ponownego wezwania.
Uwzględniając powyższe ustalenia faktyczne skład orzekający Izby doszedł
do przekonania,że wyjaśnienia, udzielone na wezwanie Zamawiającego - której to czynności
Odwołujący nie kwestionował w trybie odrębnego postępowania z użyciemśrodków ochrony
prawnej, a wręcz w toku rozprawy przyznał zasadnośćskierowania takiego wezwania przez
Zamawiającego - sąmało wiarygodne i lakoniczne. Analizując ich treśćwżaden sposób nie
można stwierdzić,że wskazane przez Odwołującego okoliczności stanowiąobiektywne
czynniki, szczególne dla tego konkretnie wykonawcy, który sięna nie powołuje. Stosownie
natomiast do art. 90 ust. 2 ustawy Pzp Zamawiający, dokonując oceny złożonych przez
wykonawcęwyjaśnień, bierze pod uwagęróżne czynniki – te przykładowo wskazane
w przywołanym przepisie, jak i inne tam niewymienione – istotnym jest natomiast to, aby owe
czynniki miały charakter obiektywny i były dostępne dla tego konkretnego wykonawcy.
Wskazanie przez Odwołującego na aktualny wzrost konkurencji na rynku robót
budowlanych wobec załamania sięrynku mieszkaniowego i wpływ na spadek cen na tym
rynku, w tym w kontekście kalkulowania w cenach ofertowych w roku 2008 zysku na
poziomie 30-40%, zaśobecnie na poziomie 5-10% jest okolicznością, która nie jest w jakiś
sposób szczególna dla Odwołującego. Ze wskazanych tendencji na rynku robót
budowlanych
mogli
bowiem
skorzystać
wszyscy
wykonawcy
składający
oferty
w postępowaniu.
Co do wykazywanej okoliczności,że praktyka rynku zamówieńwskazuje,że
szacunkowe wartości prezentowane przez zamawiających mającharakter niewiarygodny i
nierealistyczny, gdyżkalkulowane były w oparciu o wskaźniki z pierwszej połowy roku 2008,
kiedy to rynek budowlany miał zupełnie odmienne oblicze, Izba wskazuje,że równieżta
okolicznośćnie stanowi obiektywnego i szczególnego dla Odwołującego czynnika.
Powyższe, co najwyżej, mogłoby byćpodnoszone w ramach ewentualnie składanego
protestu przez Odwołującego na czynnośćZamawiającego wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jako okolicznośćwskazującąna brak
uprawnieńze strony Zamawiającego do skierowania takiego wezwania do Odwołującego, co
jak wskazano powyżej, nie miało miejsca.
Kolejna wskazana w wyjaśnieniach z dnia 26 października 2009 r. okoliczność,
mianowicie, iżOdwołujący pozyskał w roku 2008 r. kontrakty przy dużo mniejszej
konkurencji, co pozwalało mu w niniejszym postępowaniu na złożenie oferty z założeniem
minimalnego zysku, faktycznie ma bezpośrednie odniesienie do Odwołującego. Skład
orzekający Izby jednak – z racji na duży stopieńogólności wykazywanej okoliczności - nie
uznał jej za obiektywny i wiarygodny czynnik pozwalający na uznanie,że zaproponowana
w ofercie cena w sposób rażący nie odbiega od cen rynkowych i nie jest nierealna.
Odwołujący – wbrew twierdzeniu na rozprawie – nie wskazał w swoich wyjaśnieniach
konkretnych obliczeńceny ofertowej co do oszacowanego w niej zysku.
Za wiarygodne nie może byćrównieżuznane przez Izbęogólne stwierdzenie
Odwołującego,że po dokonaniu ponownej analizy poszczególnych cen jednostkowych
w swoich kosztorysach ofertowych, stwierdził,że zaoferowana przez niego cena jest
kompletna i uwzględnia wszystkie elementy niezbędne dla prawidłowego i terminowego
wykonania przedmiotu zamówienia.
Co do okoliczności, iżw krótkim, wyznaczonym przez Zamawiającego terminie na
złożenie wyjaśnieńnie miał możliwości dokonania szczegółowego porównania ceny
ofertowej Odwołującego z cenami innych wykonawców, w szczególności z ofertą
Przystępującego, należy stwierdzić,że okolicznośćta nie była kwestionowana przez
Odwołującego w ramachśrodków ochrony prawnej, wnoszonych po podjęcie tej czynności
przez Zamawiającego (skierowanie wezwania do złożenia wyjaśnień), której to czynności
dotyczy zarzut. Niezrozumiała równieżw tym zakresie jest sama chęćporównania przez
Odwołującego złożonej przez siebie oferty z ofertami innych wykonawców. Zgodnie
z przywołanym przepisem art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, przy ocenie wyjaśnieńdotyczących
rażąco niskiej ceny Zamawiający bierze pod uwagęobiektywne czynniki – jak jużpowyżej
wskazano – dostępne dla tego konkretnego wykonawcy, którego cena ofertowa jest
weryfikowana. Nie ma więc potrzeby w tym zakresie sięgania do innych ofert. Odwołujący
bowiem w udzielanych wyjaśnieniach powinien udowodnićZamawiającemu,że jego cena
ofertowa jest realna, wiarygodna, tzn.,że z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie
wynagrodzenia, przy zachowaniu należytej staranności nie będzie ponosił strat. Takich
okoliczności w swoich wyjaśnieniach Odwołujący wżaden sposób nie wykazał. Tym samym
– w ocenie składu orzekającego Izby – zgodnie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp Odwołujący
skutecznie nie obalił domniemania o rażąco niskiej cenie, postawionego przez
Zamawiającego poprzez skierowanie do Odwołującego wezwania do wyjaśnieńdotyczących
rażąco niskiej ceny ofertowej tego wykonawcy.
Skład orzekający Izby oceniając podniesione zarzuty w proteście i odwołaniu nie może
braćpod uwagęwyjaśnieńOdwołującego udzielonych w piśmie z dnia 19 listopada 2009 r.
Wyjaśnienia te zostały bowiem udzielone przez Odwołującego jużpo wyznaczonym przez
Zamawiającego terminie, a nawet po złożeniu przez Odwołującego odwołania w niniejszej
sprawie. Skład orzekający Izby zwraca uwagę,że postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego cechuje sięswego rodzaju rygoryzmem, a przyjęcie takiego dodatkowego
stanowiska Odwołującego w sprawie, po upływie terminu wyznaczonego równieżw
analogicznej sprawie dla innego wykonawcy w postępowaniu, stanowiłoby o naruszeniu
zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji.
Co do argumentacji Odwołującego, iżZamawiający powinien był – wobec złożonych
wyjaśnień– ponownie wezwaćOdwołującego do ich uzupełniania, bądźzłożenia nowych,
skład orzekający Izby wskazuje,że faktycznie taki sposób postępowania nie jest zakazany
w przepisie art. 90 ustawy Pzp. Jednakże ponowne wezwanie Odwołującego do
przedłożenia nowych de facto wyjaśnień– w ocenie Izby - prowadziłoby do naruszenia
zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, która jako nadrzędna zasada w postępowaniu, mająca odniesienie do każdej
czynności Zamawiającego powinna miećpriorytetowe znaczenie. Tym samym zatem
- w ocenie Izby - ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp w niniejszej sprawie prowadziłoby do naruszenia przepisów ustawy Pzp i nadużycia
prawa ze strony Zamawiającego.
Biorąc pod uwagępowyższe i zgromadzony w sprawie materiał dowodowy skład
orzekający Izby nie stwierdził naruszenia przez Zamawiającego przywoływanych
w odwołaniu przepisów ustawy Pzp.
Uwzględniając powyższe Izba działając na podstawie art. 191 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego - stosownie do jego wyniku - orzeczono na
podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zm.).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem
Prezesa
Urzędu
Zamówień
Publicznych
do
Sądu
Okręgowego
w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
