rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2010-10-06
rok: 2010
data dokumentu: 2010-10-06
rok: 2010
sygnatury akt.:
KIO/2064/10
KIO/2064/10
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska Członkowie: Małgorzata Stręciwilk, Robert Skrzeszewski Protokolant: Paweł Nowosielski
Przewodniczący: Ewa Sikorska Członkowie: Małgorzata Stręciwilk, Robert Skrzeszewski Protokolant: Paweł Nowosielski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 października 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MULTIKOM Adam Papierski, 85-
741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15 od czynności zamawiającego Jednostka Wojskowa
1123, 86-300 Grudziądz, ul. Czwartaków 1.
przy udziale Automatyka Biurowa Sp. z o.o., 01-424 Warszawa, Al. Prymasa Tysiąclecia
103 zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
sięoraz Lyreco Polska S.A., 05-806 Sokołów, Komorów, ul. Sokołowska 33 - po stronie
zamawiającego
.
wniesionego przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MULTIKOM Adam Papierski, 85-
741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15 od czynności zamawiającego Jednostka Wojskowa
1123, 86-300 Grudziądz, ul. Czwartaków 1.
przy udziale Automatyka Biurowa Sp. z o.o., 01-424 Warszawa, Al. Prymasa Tysiąclecia
103 zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
sięoraz Lyreco Polska S.A., 05-806 Sokołów, Komorów, ul. Sokołowska 33 - po stronie
zamawiającego
.
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża Jednostkę Wojskową 1123, 86-300 Grudziądz, ul.
Czwartaków 1 i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MULTIKOM Adam
Papierski, 85-741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15;
2)
dokonaćwpłaty kwoty 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) przez Jednostkę Wojskową 1123, 86-300 Grudziądz,
ul. Czwartaków 1 na rzecz Przedsiębiorstwa Wielobranżowego
MULTIKOM Adam Papierski, 85-741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania, oraz wynagrodzenia pełnomocnika;
Stosownie do art. 198a ust. 1 i 198b ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówieńpublicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Uzasadnienie
Zamawiający – Jednostka Wojskowa 1123, 86-300 Grudziądz, ul. Czwartaków 1 –
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na dostawętonerów, tuszy i
wkładów do drukarek.
Postępowanie jest prowadzone z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 roku – Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 roku, Nr 113, poz. 759),
zwanej dalej ustawąPzp.
W dniu 23 września 2010 roku wykonawca Adam Papierski, prowadzący działalność
gospodarcząpod firmąPrzedsiębiorstwo Wielobranżowe MULTIKOM Adam Papierski, 85-
741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15 wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego
polegających na:
- bezprawnym wyborze oferty Lyreco Polska S.A.,
- bezprawnym odrzuceniu oferty odwołującego się,
- zaniechaniu wyboru oferty odwołującego się, która jest ważna i zgodna ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia (SIWZ),
- bezprawnym zatrzymaniu wadium.
Odwołujący sięzarzucił zamawiającemu naruszenie: art.22, 25, art. 46 ust. 4a, art.
12a ust. 2 pkt. 1, art.38 ust. 4a, art.89 ust. 1 pkt. 2, art. 7 ustawy Pzp i wniósł o:
1/unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty złożonej przez Lyreco Polska
S.A.
2/unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego się
3/ ponownąocenęofert i wybór oferty odwołującego się
4/ uchylenie czynności zatrzymania wadium z dnia 17.09.2010r.
5/zwrot kosztów postępowania
Z ostrożności w razie niepodzielenia przedstawionych wniosków odwołujący
wniósł o unieważnienie postępowania na podstawie art. 93 ust.1 pkt.7 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu podniósł,że w rozdziale VI .3 ogłoszenia o zamówieniu „ Informacje
dodatkowe" zamawiający zobowiązał wykonawców, by „w celu potwierdzenia,że oferowane
dostawy odpowiadająwymaganiom określonym przez zamawiającego w załączniku nr 1
SIWZ załączyli do oferty certyfikat ISO 9001: 2000 lub równoważny, podstawa prawna: § 5
ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane. Zapis ten został powtórzony w rozdziale VIII SIWZ.
Z treści § 5 ust. 1 rozporządzenia wynika, iżcertyfikat ISO może stanowićzarówno
zaświadczenie podmiotu uprawnionego do kontroli jakości potwierdzający,że dostarczane
produkty odpowiadająokreślonym normom lub specyfikacjom technicznym - pkt. 3 § 5
rozporządzenia
oraz
zaświadczenie
niezależnego
podmiotu
zajmującego
się
poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z normami jakościowymi, jeżeli zamawiający
odwołuje siędo systemów zapewniania jakości opartych na odpowiednich normach
europejskich pkt. 4 § 5 rozporządzenia. W pierwszym przypadku tylko certyfikat wystawiony
na danego producenta poświadcza, iżwyprodukował on towar zgodnie ze wskazanąnormą.
Jeżeli certyfikat ma byćwystawiony na wykonawcęskładającego ofertęto wykonawca ten
musi byćjednocześnie producentem oferowanego towaru. Natomiast w drugim przypadku
mamy do czynienia z poświadczeniem zgodności z normądziałańwykonawcy a więcświadczonych usług a nie dostarczanego towaru. Potwierdza to treśćNormy ISO 9001:
2000 opisuje system zarządzania jakościąi składa sięz 8 rozdziałów obejmujących:
wprowadzenie, 1/zakres normy, 2/normy powołane, 3/terminy i definicje, 4/system
zarządzania jakością,, 5/odpowiedzialnośćkierownictwa, 6/zarządzenie zasobami, 7I
realizacja wyrobu,, 8/pomiary, analiza i doskonalenie. Niektóre wymagania w tym poz. 7
mogązostaćwyłączone, jeżeli nie odpowiadajądziałalności organizacji.
/Interpretacja
ISO
9001:2000
z
encyklopedii
Zarządzania,
Sławomir
Wawak,
http://mfiles.pl/pl/index.php/Interpretacja ISO 9001:2000/
Odwołujący jak i wszyscy inni wykonawcy oprócz firmy Lyreco przedłożyli certyfikaty
wystawione na poszczególnych producentów zaoferowanych materiałów
eksploatacyjnych - tym samym przedłożone zostały dokumenty o których mowa w § 5 ust.1
rozporządzenia, siwz , ogłoszeniu o zamówieniu.
Mając na uwadze przedmiot zamówienia - dostawa materiałów eksploatacyjnych-
przedkładanie Certyfikatu ISO 9001:2000 wystawionego na wykonawcępoświadczającego
zgodnośćz normąświadczonych przez ten podmiot usług jest zbędne. Natomiast wymóg
przedłożenia certyfikatu wystawionego na Wykonawcępotwierdzającego zgodnośćz normą
ISO produkowanych wyrobów ograniczyłby znacznie zasadęuczciwej konkurencji, gdyż
tylko Wykonawca będący jednocześnie producentem wszystkich wskazanych w zał. nr 1 do
siwz materiałów mógłby złożyćważnąofertę. Należy zaznaczyć, iżw przypadku gdy
Wykonawca składający ofertęna dostawęmateriałów eksploatacyjnych zajmuje się
dystrybucjąi nie jest jednocześnie Producentem oferowanych wyrobów to certyfikat
wystawiony na tegożWykonawcęwżaden sposób nie potwierdza, iżdany producent
wyprodukował oferowany towar zgodnie z wymaganąnormąISO 9001:2000.
Zamawiający w dokumentacji przetargowej powołał sięogólnie na: § 5ust. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane bez wskazania konkretnego punktu tegożparagrafu
dającego odpowiedźna kogo powinien byćwystawiony certyfikat ISO, by wykonawca spełnił
warunek przedmiotowy. Zgodnie z przyjętąliniąorzecznicząKrajowej Izby Odwoławczej
wykonawcy nie mogąponosićujemnych konsekwencji wskutek tego, iżnie spełnili w pełni
zamiarów i oczekiwańZamawiającego, które nie zostały zamieszczone w siwz.
Kierując sięściśle przedmiotem zamówienia oraz celowościążądanych dokumentów
wszyscy wykonawcy/ oprócz firmy Lyreco, która pierwszorazowo nie złożyłażadnego
certyfikatu/ przedłożyli certyfikat ISO 9001:2000 wystawiony dla producenta oferowanego
towaru., tj. dokument potwierdzający, iżoferowane produkty spełniająnormęjakościową.
Pomimo to zamawiający pismem z dnia 23.08.2010r. wezwał wykonawców do
przedłożenia certyfikatu ISO 9001 : 2001 lub równoważnego odnoszącego siędo spełnienia
warunków przez Wykonawców składających ofertęw postępowaniu zgodnie z treściąsiwz
oraz udzielonąodpowiedziąna zapytania wykonawców. Faktem jest, iżw dniu 4.08.2001r. a
więc na 5 dni przed terminem składania ofert wyznaczonego na 9.08.2010.r jeden z
wykonawców zadał zamawiającemu pytanie, czy w związku z prowadzonym postępowaniem
na dostawętonerów, tuszy i wkładów do drukarek wymagany jest certyfikat wystawiony dla
producenta oryginalnych/równoważnych materiałów eksploatacyjnych do urządzeń
wymienionych w załączniku nr 1 do siwz czy dla wykonawcy składającego ofertęw
postępowaniu. Zamawiający choćnie był zobligowany do udzielenia odpowiedzi na
spóźnione zapytanie wyjaśnił w dniu 6.08.2010r. na 3 dni przed terminem składania ofert, iż:
„ W celu
potwierdzenia,że oferowane dostawy odpowiadająwymaganiom określonym przez
zamawiającego w załączniku nr 1 SIWZ wykonawca zobowiązany jest załączyćdo oferty:
Certyfikat ISO 9001 : 2000 lub równoważny odnosi siędo spełnienia warunków przez
Wykonawcęskładających ofertęw postępowaniu."
Zamawiający nadal nie doprecyzował zapisów SIWZ i nie wskazał, iżuzna warunek
posiadania ISO 9001: 2000 za spełniony tylko w przypadku, gdy będzie potwierdzał
zgodnośćdziałań,świadczonych usług przez wykonawcę. Wręcz przeciwnie - w odpowiedzi
na zapytanie - zamawiający podkreślił cel jakiemu certyfikat ma służyćtj. potwierdzać,że
oferowane dostawy odpowiadająokreślonym wymaganiom.
W przypadku, gdy intencjązamawiającego było uzyskanie dokumentu o jakim mowa
w § 5 pkt. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich
te dokumenty mogąbyćskładane to winien do dokładnie zaznaczyćw siwz. Jeżeli intencją
zamawiającego było w odpowiedzi na zapytanie dokonaćzmiany rodzajużądanych
dokumentów na potwierdzenie warunków przedmiotowych to winien dokonaćzmiany
ogłoszenia, siwz oraz udzielićdodatkowego terminu na składanie ofert - 22 dni zgodnie z
art. 12a ust.2 pkt. Ustawy Pzp.
Zamawiający nie dokonał zmiany ogłoszenia, siwz, nie udzielił dodatkowego terminu
na złożenie ofert a udzielona odpowiedźna zapytanie nie przesądza o tym, iżjedynym
dokumentem jaki należało złożyćcelem spełnienia warunku przedmiotowego był certyfikat
ISO 9001 : 2000 wystawiony na wykonawcęodnoszący siędoświadczonych przez ten
podmiot usług.
Odwołujący siępodniósł,że decyzja zamawiającego o zatrzymaniu wadium jest
wadliwa, gdyżodwołujący sięprzedłożył dokumenty, których obowiązek złożenia wynikał z
siwz. Jeżeli nawet przyjąćpogląd reprezentowany przez zamawiającego, iżnależało
przedłożyćCertyfikat ISO 9001:2000 wystawiony na wykonawcęto odwołujący w piśmie z
dnia 27.08.2010r oświadczył, iżnie posiada takiego certyfikatu ISO 9001:2000 - tym samym
zostałaby spełniona przesłanka wykluczająca zatrzymanie wadium określona w art. 46
ust.4a ustawy pzp. Zdaniem Urzędu ZamówieńPublicznych wyrażonym w opinii
„Zatrzymanie wadium na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy - Prawo zamówieńpublicznych": z
sytuacją, w której niezłożenie dokumentówżądanych przez zamawiającego wynika z
przyczyn nieleżących po stronie wykonawcy, mamy do czynienia - wświetle art. 46 ust. 4a
ustawy PZP - w przypadku, gdy niemożnośćprzedłożenia dokumentu potwierdzającego
spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub potwierdzającego spełnianie przez
oferowane usługi, dostawy lub roboty budowlane wymagańokreślonych przez
zamawiającego, wynika z faktu, iżobiektywnie wykonawca ten, jak i oferowane przez niego
usługi, dostawy lub roboty budowlane, nie spełniajątych warunków lub wymagań. Tym
samym, obowiązek zatrzymania wadium na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp nie będzie
dotyczył tych wykonawców, którzy złożyli oferty, pomimoże nie spełniali warunków udziału
w postępowaniu (np. nie legitymowali sięokreślonym doświadczeniem), jak też, pomimoże
oferowane przez nich usługi, dostawy lub roboty budowlane nie spełniały wymagań
określonych przez zamawiającego.
Na
podstawie
dokumentacji
przedmiotowego
postępowania,
w
szczególności
ogłoszenia
o
zamówieniu,
specyfikacji
istotnych
warunków
zamówienia, oferty odwołującego się, a także biorąc pod uwagę wyjaśnienia i
stanowiska stron i przystępującego złożone podczas rozprawy, Krajowa Izba
Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła,że odwołujący sięma interes w uzyskaniu
zamówienia uprawniający go do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej na podstawie art. 179
ust. 1 ustawy Pzp.
W ogłoszeniu o zamówieniu w pkt VI.3 „Informacje dodatkowe” zamawiający zawarł
informację, iżw celu potwierdzenia,że oferowane dostawy odpowiadająwymaganiom
określonym przez zamawiającego w załączniku nr 1 SIWZ wykonawca zobowiązany jest
załączyćdo oferty następujące dokumenty(Podstawa: § 5 ust. 1 Rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogąbyćskładane;
Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
1. Certyfikat ISO 9001:2000 lub równoważny.
Taki sam zapis znalazł sięw rozdziale VIII specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Pismem z dnia 4 sierpnia 2010 roku wykonawca Automatyka Biurowa Sp. z o.o. w
Warszawie zadał pytanie, czy wymagany certyfikat ma byćwystawiony dla:
- producentów oryginalnych materiałów eksploatacyjnych do urządzeńwymienionych w
załączniku nr 1 do SIWZ?
- producentów równoważnych materiałów eksploatacyjnych?
- wykonawcy składającego ofertęw postępowaniu?
W odpowiedzi zamawiający poinformował,że zapis: „W celu potwierdzenia,że
oferowane dostawy odpowiadająwymaganiom określonym przez Zamawiającego w
załączniku nr 1 SIWZ Wykonawca zobowiązany jest załączyćdo oferty…”: Certyfikat ISO
9001:2000 lub równoważny odnosi siędo spełnienia warunków przez Wykonawców
składających ofertęw postępowaniu.
Wskazane powyżej zapisy ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych
warunków zamówienia wżaden sposób nie pozwalająustalić, kto w niniejszym
podstępowaniu powinien był legitymizowaćsięcertyfikatem ISO 9001:2000 lub dokumentem
równoważnym: czy wykonawca, czyli podmiot składający ofertę, czy teżproducent
materiałów stanowiących przedmiot zamówienia. Wniosku takiego nie można wyprowadzić
ani z samego zapisu ogłoszenia i specyfikacji, który nie określa podmiotu, na który ma być
wystawiony certyfikat, ani teżz podanej tam podstawy prawnej. Zamawiający wskazał
jedynie § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów (…) bez wskazania
konkretnego punktu z podanego ustępu.
Paragraf 5 ust. 1 rozporządzenia uprawnia zamawiającego dożądania dodatkowych
dokumentów w celu potwierdzenia,że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
odpowiadająwymaganiom określonym przez zamawiającego. Wśród dokumentów
wymienionych w przepisie znajdująsiędwa rodzaje dokumentów potwierdzających
zgodnośćproduktów oraz działańwykonawcy z określonymi normami, to jest:
- zaświadczenia podmiotu uprawnionego do kontroli jakości potwierdzającego,że
dostarczane produkty odpowiadająokreślonym normom lub specyfikacjom technicznym (§ 5
ust. 1 pkt 3 rozporządzenia),
- zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego siępoświadczaniem zgodności
działańwykonawcy z normami jakościowymi, jeżeli zamawiający odwołująsiędo systemów
zapewniania jakości opartych na odpowiednich normach europejskich (§ 5 ust. 1 pkt 4
rozporządzenia).
Oba wskazane wyżej rodzaje dokumentów potwierdzająspełnianie warunku przez
wykonawcę, nie zaśprzez producenta produktów.
Zawarty przepisie katalog dokumentów ma charakter otwarty, o czymświadczy
posłużenie sięprzez ustawodawcęsformułowaniem „w szczególności”. Oznacza to,że
zamawiający możeżądaćinnych dokumentów, nie wymienionych w rozporządzeniu, które
potwierdzają,że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane odpowiadająwymaganiom
określonym przez zamawiającego. Do dokumentów takich należy certyfikat ISO (lub
równoważny) potwierdzający zgodnośćdziałańproducenta produktów oferowanych przez
innych wykonawców w przedmiotowym postępowaniu.
W ocenie Izby powyższych wątpliwości nie rozwiązały równieżwyjaśnienia
zamawiającego udzielone w odpowiedzi na zadane przez jednego z wykonawców pytanie.
Wykonawca zadał pytanie w sposób precyzyjny, a mianowicie: na kogo ma byćwystawiony
certyfikat. Zamawiający nie udzielił odpowiedzi na zadane pytanie, tzn. nie poinformował, na
kogo ma byćwystawiony certyfikat, ależe: „Certyfikat ISO 9001:2000 lub równoważny
odnosi siędo spełnienia warunków przez Wykonawców składających ofertęw
postępowaniu”.
Wykazanie,że dostarczane produkty odpowiadająokreślonym normom lub
specyfikacjom technicznym, a także,że działania wykonawcy sązgodne z normami
jakościowymi odnosząsiędo spełniania przez wykonawcęwarunków udziału w
postępowaniu. Brak jest zatem podstaw do twierdzenia – jak to uczynił zamawiający
odrzucając ofertęodwołującego się–że to wykonawcy winni byli legitymowaćsię
wystawionym na siebie certyfikatem ISO lub równoważnym.
W orzecznictwie sądów powszechnych, a także Krajowej Izby Odwoławczej oraz
Zespołów Arbitrów ukształtował siępogląd, iżokolicznośćbraku doprecyzowania w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia stosowanych wymogów nie może negatywnie
skutkowaćdla wykonawcy. Stanowisko takie zostało wyrażone między innymi w wyroku
Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 20 marca 2007 roku (XIX Ga 80/07) oraz Zespołu
Arbitrów z dnia 15 stycznia 2007 roku (UZP/ZO/0-10/07). W ocenie Izby pogląd ten
zachowuje swojąaktualnośćrównieżw przedmiotowej sprawie.
Biorąc powyższe pod uwagęorzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
………………………………………….
…………………………………………
…..……………………………………..
1. uwzględnia odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża Jednostkę Wojskową 1123, 86-300 Grudziądz, ul.
Czwartaków 1 i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MULTIKOM Adam
Papierski, 85-741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15;
2)
dokonaćwpłaty kwoty 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) przez Jednostkę Wojskową 1123, 86-300 Grudziądz,
ul. Czwartaków 1 na rzecz Przedsiębiorstwa Wielobranżowego
MULTIKOM Adam Papierski, 85-741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania, oraz wynagrodzenia pełnomocnika;
Stosownie do art. 198a ust. 1 i 198b ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówieńpublicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Uzasadnienie
Zamawiający – Jednostka Wojskowa 1123, 86-300 Grudziądz, ul. Czwartaków 1 –
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na dostawętonerów, tuszy i
wkładów do drukarek.
Postępowanie jest prowadzone z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 roku – Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 roku, Nr 113, poz. 759),
zwanej dalej ustawąPzp.
W dniu 23 września 2010 roku wykonawca Adam Papierski, prowadzący działalność
gospodarcząpod firmąPrzedsiębiorstwo Wielobranżowe MULTIKOM Adam Papierski, 85-
741 Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15 wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego
polegających na:
- bezprawnym wyborze oferty Lyreco Polska S.A.,
- bezprawnym odrzuceniu oferty odwołującego się,
- zaniechaniu wyboru oferty odwołującego się, która jest ważna i zgodna ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia (SIWZ),
- bezprawnym zatrzymaniu wadium.
Odwołujący sięzarzucił zamawiającemu naruszenie: art.22, 25, art. 46 ust. 4a, art.
12a ust. 2 pkt. 1, art.38 ust. 4a, art.89 ust. 1 pkt. 2, art. 7 ustawy Pzp i wniósł o:
1/unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty złożonej przez Lyreco Polska
S.A.
2/unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego się
3/ ponownąocenęofert i wybór oferty odwołującego się
4/ uchylenie czynności zatrzymania wadium z dnia 17.09.2010r.
5/zwrot kosztów postępowania
Z ostrożności w razie niepodzielenia przedstawionych wniosków odwołujący
wniósł o unieważnienie postępowania na podstawie art. 93 ust.1 pkt.7 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu podniósł,że w rozdziale VI .3 ogłoszenia o zamówieniu „ Informacje
dodatkowe" zamawiający zobowiązał wykonawców, by „w celu potwierdzenia,że oferowane
dostawy odpowiadająwymaganiom określonym przez zamawiającego w załączniku nr 1
SIWZ załączyli do oferty certyfikat ISO 9001: 2000 lub równoważny, podstawa prawna: § 5
ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane. Zapis ten został powtórzony w rozdziale VIII SIWZ.
Z treści § 5 ust. 1 rozporządzenia wynika, iżcertyfikat ISO może stanowićzarówno
zaświadczenie podmiotu uprawnionego do kontroli jakości potwierdzający,że dostarczane
produkty odpowiadająokreślonym normom lub specyfikacjom technicznym - pkt. 3 § 5
rozporządzenia
oraz
zaświadczenie
niezależnego
podmiotu
zajmującego
się
poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z normami jakościowymi, jeżeli zamawiający
odwołuje siędo systemów zapewniania jakości opartych na odpowiednich normach
europejskich pkt. 4 § 5 rozporządzenia. W pierwszym przypadku tylko certyfikat wystawiony
na danego producenta poświadcza, iżwyprodukował on towar zgodnie ze wskazanąnormą.
Jeżeli certyfikat ma byćwystawiony na wykonawcęskładającego ofertęto wykonawca ten
musi byćjednocześnie producentem oferowanego towaru. Natomiast w drugim przypadku
mamy do czynienia z poświadczeniem zgodności z normądziałańwykonawcy a więcświadczonych usług a nie dostarczanego towaru. Potwierdza to treśćNormy ISO 9001:
2000 opisuje system zarządzania jakościąi składa sięz 8 rozdziałów obejmujących:
wprowadzenie, 1/zakres normy, 2/normy powołane, 3/terminy i definicje, 4/system
zarządzania jakością,, 5/odpowiedzialnośćkierownictwa, 6/zarządzenie zasobami, 7I
realizacja wyrobu,, 8/pomiary, analiza i doskonalenie. Niektóre wymagania w tym poz. 7
mogązostaćwyłączone, jeżeli nie odpowiadajądziałalności organizacji.
/Interpretacja
ISO
9001:2000
z
encyklopedii
Zarządzania,
Sławomir
Wawak,
http://mfiles.pl/pl/index.php/Interpretacja ISO 9001:2000/
Odwołujący jak i wszyscy inni wykonawcy oprócz firmy Lyreco przedłożyli certyfikaty
wystawione na poszczególnych producentów zaoferowanych materiałów
eksploatacyjnych - tym samym przedłożone zostały dokumenty o których mowa w § 5 ust.1
rozporządzenia, siwz , ogłoszeniu o zamówieniu.
Mając na uwadze przedmiot zamówienia - dostawa materiałów eksploatacyjnych-
przedkładanie Certyfikatu ISO 9001:2000 wystawionego na wykonawcępoświadczającego
zgodnośćz normąświadczonych przez ten podmiot usług jest zbędne. Natomiast wymóg
przedłożenia certyfikatu wystawionego na Wykonawcępotwierdzającego zgodnośćz normą
ISO produkowanych wyrobów ograniczyłby znacznie zasadęuczciwej konkurencji, gdyż
tylko Wykonawca będący jednocześnie producentem wszystkich wskazanych w zał. nr 1 do
siwz materiałów mógłby złożyćważnąofertę. Należy zaznaczyć, iżw przypadku gdy
Wykonawca składający ofertęna dostawęmateriałów eksploatacyjnych zajmuje się
dystrybucjąi nie jest jednocześnie Producentem oferowanych wyrobów to certyfikat
wystawiony na tegożWykonawcęwżaden sposób nie potwierdza, iżdany producent
wyprodukował oferowany towar zgodnie z wymaganąnormąISO 9001:2000.
Zamawiający w dokumentacji przetargowej powołał sięogólnie na: § 5ust. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane bez wskazania konkretnego punktu tegożparagrafu
dającego odpowiedźna kogo powinien byćwystawiony certyfikat ISO, by wykonawca spełnił
warunek przedmiotowy. Zgodnie z przyjętąliniąorzecznicząKrajowej Izby Odwoławczej
wykonawcy nie mogąponosićujemnych konsekwencji wskutek tego, iżnie spełnili w pełni
zamiarów i oczekiwańZamawiającego, które nie zostały zamieszczone w siwz.
Kierując sięściśle przedmiotem zamówienia oraz celowościążądanych dokumentów
wszyscy wykonawcy/ oprócz firmy Lyreco, która pierwszorazowo nie złożyłażadnego
certyfikatu/ przedłożyli certyfikat ISO 9001:2000 wystawiony dla producenta oferowanego
towaru., tj. dokument potwierdzający, iżoferowane produkty spełniająnormęjakościową.
Pomimo to zamawiający pismem z dnia 23.08.2010r. wezwał wykonawców do
przedłożenia certyfikatu ISO 9001 : 2001 lub równoważnego odnoszącego siędo spełnienia
warunków przez Wykonawców składających ofertęw postępowaniu zgodnie z treściąsiwz
oraz udzielonąodpowiedziąna zapytania wykonawców. Faktem jest, iżw dniu 4.08.2001r. a
więc na 5 dni przed terminem składania ofert wyznaczonego na 9.08.2010.r jeden z
wykonawców zadał zamawiającemu pytanie, czy w związku z prowadzonym postępowaniem
na dostawętonerów, tuszy i wkładów do drukarek wymagany jest certyfikat wystawiony dla
producenta oryginalnych/równoważnych materiałów eksploatacyjnych do urządzeń
wymienionych w załączniku nr 1 do siwz czy dla wykonawcy składającego ofertęw
postępowaniu. Zamawiający choćnie był zobligowany do udzielenia odpowiedzi na
spóźnione zapytanie wyjaśnił w dniu 6.08.2010r. na 3 dni przed terminem składania ofert, iż:
„ W celu
potwierdzenia,że oferowane dostawy odpowiadająwymaganiom określonym przez
zamawiającego w załączniku nr 1 SIWZ wykonawca zobowiązany jest załączyćdo oferty:
Certyfikat ISO 9001 : 2000 lub równoważny odnosi siędo spełnienia warunków przez
Wykonawcęskładających ofertęw postępowaniu."
Zamawiający nadal nie doprecyzował zapisów SIWZ i nie wskazał, iżuzna warunek
posiadania ISO 9001: 2000 za spełniony tylko w przypadku, gdy będzie potwierdzał
zgodnośćdziałań,świadczonych usług przez wykonawcę. Wręcz przeciwnie - w odpowiedzi
na zapytanie - zamawiający podkreślił cel jakiemu certyfikat ma służyćtj. potwierdzać,że
oferowane dostawy odpowiadająokreślonym wymaganiom.
W przypadku, gdy intencjązamawiającego było uzyskanie dokumentu o jakim mowa
w § 5 pkt. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich
te dokumenty mogąbyćskładane to winien do dokładnie zaznaczyćw siwz. Jeżeli intencją
zamawiającego było w odpowiedzi na zapytanie dokonaćzmiany rodzajużądanych
dokumentów na potwierdzenie warunków przedmiotowych to winien dokonaćzmiany
ogłoszenia, siwz oraz udzielićdodatkowego terminu na składanie ofert - 22 dni zgodnie z
art. 12a ust.2 pkt. Ustawy Pzp.
Zamawiający nie dokonał zmiany ogłoszenia, siwz, nie udzielił dodatkowego terminu
na złożenie ofert a udzielona odpowiedźna zapytanie nie przesądza o tym, iżjedynym
dokumentem jaki należało złożyćcelem spełnienia warunku przedmiotowego był certyfikat
ISO 9001 : 2000 wystawiony na wykonawcęodnoszący siędoświadczonych przez ten
podmiot usług.
Odwołujący siępodniósł,że decyzja zamawiającego o zatrzymaniu wadium jest
wadliwa, gdyżodwołujący sięprzedłożył dokumenty, których obowiązek złożenia wynikał z
siwz. Jeżeli nawet przyjąćpogląd reprezentowany przez zamawiającego, iżnależało
przedłożyćCertyfikat ISO 9001:2000 wystawiony na wykonawcęto odwołujący w piśmie z
dnia 27.08.2010r oświadczył, iżnie posiada takiego certyfikatu ISO 9001:2000 - tym samym
zostałaby spełniona przesłanka wykluczająca zatrzymanie wadium określona w art. 46
ust.4a ustawy pzp. Zdaniem Urzędu ZamówieńPublicznych wyrażonym w opinii
„Zatrzymanie wadium na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy - Prawo zamówieńpublicznych": z
sytuacją, w której niezłożenie dokumentówżądanych przez zamawiającego wynika z
przyczyn nieleżących po stronie wykonawcy, mamy do czynienia - wświetle art. 46 ust. 4a
ustawy PZP - w przypadku, gdy niemożnośćprzedłożenia dokumentu potwierdzającego
spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub potwierdzającego spełnianie przez
oferowane usługi, dostawy lub roboty budowlane wymagańokreślonych przez
zamawiającego, wynika z faktu, iżobiektywnie wykonawca ten, jak i oferowane przez niego
usługi, dostawy lub roboty budowlane, nie spełniajątych warunków lub wymagań. Tym
samym, obowiązek zatrzymania wadium na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp nie będzie
dotyczył tych wykonawców, którzy złożyli oferty, pomimoże nie spełniali warunków udziału
w postępowaniu (np. nie legitymowali sięokreślonym doświadczeniem), jak też, pomimoże
oferowane przez nich usługi, dostawy lub roboty budowlane nie spełniały wymagań
określonych przez zamawiającego.
Na
podstawie
dokumentacji
przedmiotowego
postępowania,
w
szczególności
ogłoszenia
o
zamówieniu,
specyfikacji
istotnych
warunków
zamówienia, oferty odwołującego się, a także biorąc pod uwagę wyjaśnienia i
stanowiska stron i przystępującego złożone podczas rozprawy, Krajowa Izba
Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła,że odwołujący sięma interes w uzyskaniu
zamówienia uprawniający go do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej na podstawie art. 179
ust. 1 ustawy Pzp.
W ogłoszeniu o zamówieniu w pkt VI.3 „Informacje dodatkowe” zamawiający zawarł
informację, iżw celu potwierdzenia,że oferowane dostawy odpowiadająwymaganiom
określonym przez zamawiającego w załączniku nr 1 SIWZ wykonawca zobowiązany jest
załączyćdo oferty następujące dokumenty(Podstawa: § 5 ust. 1 Rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogąbyćskładane;
Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
1. Certyfikat ISO 9001:2000 lub równoważny.
Taki sam zapis znalazł sięw rozdziale VIII specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Pismem z dnia 4 sierpnia 2010 roku wykonawca Automatyka Biurowa Sp. z o.o. w
Warszawie zadał pytanie, czy wymagany certyfikat ma byćwystawiony dla:
- producentów oryginalnych materiałów eksploatacyjnych do urządzeńwymienionych w
załączniku nr 1 do SIWZ?
- producentów równoważnych materiałów eksploatacyjnych?
- wykonawcy składającego ofertęw postępowaniu?
W odpowiedzi zamawiający poinformował,że zapis: „W celu potwierdzenia,że
oferowane dostawy odpowiadająwymaganiom określonym przez Zamawiającego w
załączniku nr 1 SIWZ Wykonawca zobowiązany jest załączyćdo oferty…”: Certyfikat ISO
9001:2000 lub równoważny odnosi siędo spełnienia warunków przez Wykonawców
składających ofertęw postępowaniu.
Wskazane powyżej zapisy ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych
warunków zamówienia wżaden sposób nie pozwalająustalić, kto w niniejszym
podstępowaniu powinien był legitymizowaćsięcertyfikatem ISO 9001:2000 lub dokumentem
równoważnym: czy wykonawca, czyli podmiot składający ofertę, czy teżproducent
materiałów stanowiących przedmiot zamówienia. Wniosku takiego nie można wyprowadzić
ani z samego zapisu ogłoszenia i specyfikacji, który nie określa podmiotu, na który ma być
wystawiony certyfikat, ani teżz podanej tam podstawy prawnej. Zamawiający wskazał
jedynie § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów (…) bez wskazania
konkretnego punktu z podanego ustępu.
Paragraf 5 ust. 1 rozporządzenia uprawnia zamawiającego dożądania dodatkowych
dokumentów w celu potwierdzenia,że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
odpowiadająwymaganiom określonym przez zamawiającego. Wśród dokumentów
wymienionych w przepisie znajdująsiędwa rodzaje dokumentów potwierdzających
zgodnośćproduktów oraz działańwykonawcy z określonymi normami, to jest:
- zaświadczenia podmiotu uprawnionego do kontroli jakości potwierdzającego,że
dostarczane produkty odpowiadająokreślonym normom lub specyfikacjom technicznym (§ 5
ust. 1 pkt 3 rozporządzenia),
- zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego siępoświadczaniem zgodności
działańwykonawcy z normami jakościowymi, jeżeli zamawiający odwołująsiędo systemów
zapewniania jakości opartych na odpowiednich normach europejskich (§ 5 ust. 1 pkt 4
rozporządzenia).
Oba wskazane wyżej rodzaje dokumentów potwierdzająspełnianie warunku przez
wykonawcę, nie zaśprzez producenta produktów.
Zawarty przepisie katalog dokumentów ma charakter otwarty, o czymświadczy
posłużenie sięprzez ustawodawcęsformułowaniem „w szczególności”. Oznacza to,że
zamawiający możeżądaćinnych dokumentów, nie wymienionych w rozporządzeniu, które
potwierdzają,że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane odpowiadająwymaganiom
określonym przez zamawiającego. Do dokumentów takich należy certyfikat ISO (lub
równoważny) potwierdzający zgodnośćdziałańproducenta produktów oferowanych przez
innych wykonawców w przedmiotowym postępowaniu.
W ocenie Izby powyższych wątpliwości nie rozwiązały równieżwyjaśnienia
zamawiającego udzielone w odpowiedzi na zadane przez jednego z wykonawców pytanie.
Wykonawca zadał pytanie w sposób precyzyjny, a mianowicie: na kogo ma byćwystawiony
certyfikat. Zamawiający nie udzielił odpowiedzi na zadane pytanie, tzn. nie poinformował, na
kogo ma byćwystawiony certyfikat, ależe: „Certyfikat ISO 9001:2000 lub równoważny
odnosi siędo spełnienia warunków przez Wykonawców składających ofertęw
postępowaniu”.
Wykazanie,że dostarczane produkty odpowiadająokreślonym normom lub
specyfikacjom technicznym, a także,że działania wykonawcy sązgodne z normami
jakościowymi odnosząsiędo spełniania przez wykonawcęwarunków udziału w
postępowaniu. Brak jest zatem podstaw do twierdzenia – jak to uczynił zamawiający
odrzucając ofertęodwołującego się–że to wykonawcy winni byli legitymowaćsię
wystawionym na siebie certyfikatem ISO lub równoważnym.
W orzecznictwie sądów powszechnych, a także Krajowej Izby Odwoławczej oraz
Zespołów Arbitrów ukształtował siępogląd, iżokolicznośćbraku doprecyzowania w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia stosowanych wymogów nie może negatywnie
skutkowaćdla wykonawcy. Stanowisko takie zostało wyrażone między innymi w wyroku
Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 20 marca 2007 roku (XIX Ga 80/07) oraz Zespołu
Arbitrów z dnia 15 stycznia 2007 roku (UZP/ZO/0-10/07). W ocenie Izby pogląd ten
zachowuje swojąaktualnośćrównieżw przedmiotowej sprawie.
Biorąc powyższe pod uwagęorzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
………………………………………….
…………………………………………
…..……………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
