rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2010-11-10
rok: 2010
data dokumentu: 2010-11-10
rok: 2010
sygnatury akt.:
KIO 2338/10
KIO 2338/10
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo
Projektowo
-
Realizacyjne
Budownictwa
„PION”
Sp.
z
o.o.(pełnomocnik), ARCHITEKTON Sp. z o.o., adres pełnomocnika: ul. Paderewskiego
10/2, 85-075 Bydgoszcz od czynności zamawiającego Kujawsko - Pomorskich
Inwestycji Medycznych Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruń.
przy udziale wykonawcy wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: SK - PROJEKT Sp. z o.o. (pełnomocnik), Barbara Staszczuk-Olszewska
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą ALVO Grupa Gastrometal, adres
pełnomocnika: Al. K.E.N. 96/33, 02-777 Warszawa zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
wniesionego przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo
Projektowo
-
Realizacyjne
Budownictwa
„PION”
Sp.
z
o.o.(pełnomocnik), ARCHITEKTON Sp. z o.o., adres pełnomocnika: ul. Paderewskiego
10/2, 85-075 Bydgoszcz od czynności zamawiającego Kujawsko - Pomorskich
Inwestycji Medycznych Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruń.
przy udziale wykonawcy wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: SK - PROJEKT Sp. z o.o. (pełnomocnik), Barbara Staszczuk-Olszewska
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą ALVO Grupa Gastrometal, adres
pełnomocnika: Al. K.E.N. 96/33, 02-777 Warszawa zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Kujawsko - Pomorskim Inwestycjom Medycznym
Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruń unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
odrzucenie oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
SK - PROJEKT Sp. z o.o., Barbara Staszczuk-Olszewska prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą ALVO Grupa Gastrometal, adres pełnomocnika: Al. K.E.N.
96/33, 02-777 Warszawa;
2. kosztami postępowania obciąża Kujawsko-Pomorskie Inwestycje Medyczne
Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruń i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Przedsiębiorstwo Projektowo - Realizacyjne Budownictwa
„PION” Sp. z o.o., ARCHITEKTON Sp. z o.o., adres pełnomocnika: ul.
Paderewskiego 10/2, 85-075 Bydgoszcz,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych
zero groszy) przez Kujawsko - Pomorskich Inwestycji Medycznych
Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruńna rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo Projektowo - Realizacyjnego Budownictwa „PION” Sp.
z o.o., ARCHITEKTON Sp. z o.o., adres pełnomocnika: ul. Paderewskiego
10/2, 85-075 Bydgoszcz, stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione
z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn akt KIO 2338/10
Uzasadnienie
Zamawiający Kujawsko- Pomorskie Inwestycje Medyczne w Toruniu - prowadzi, na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z
2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.) w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest wykonanie koncepcji a
następnie
projektu
budowlanego
i
wykonawczego
(wraz
z
technologią)
przebudowy/rozbudowy/modernizacji Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. L. Rydygiera
w Toruniu oraz Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego w Toruniu w kontekście łączenia
jednostek.
18 października 2010 r. zamawiający za pośrednictwem poczty elektronicznej przekazał
informacjęo wynikach postępowania.
Wykonawcy wspólnie ubiegający sięo udzielenie zamówienia - Przedsiębiorstwo
Projektowo- Realizacyjne Budownictwa PION Sp. z o. o. w Bydgoszczy oraz Architekton Sp.
z o.o. w Łodzi wniosło, zachowując termin ustawowy, odwołanie wobec:
1) czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających sięo
udzielenie zamówienia: SK-PROJEKT Sp. z .o. o. w Warszawie oraz ALVO Barbara
Staszczuk- Olszewska prowadząca działalnośćgospodarcząpod firmąGrupa Gastrometal wŚmiglu (Konsorcjum SK-PROJEKT) - pomimo jej rażąco niskiej ceny;
2) zaniechania wykonania przez zamawiającego czynności do których na podstawie ustawy Prawo
zamówieńpublicznych był zobowiązany, to jest:
- zaniechania odrzucenia oferty Konsorcjum SK-PROJEKT pomimo jej rażąco niskiej
ceny;
- zaniechania odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających sięo udzielenie
zamówienia: 4105eu Simon Gregson oraz WATKINS GRAY INTERNATIONAL LLP (Konsorcjum
Simon Gregson) - pomimo jej rażąco niskiej ceny.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
-
art. 7 ust. 1 p.z.p przez nierówne traktowanie oferentów polegające na zaniechaniu
odrzucenia ofert złożonych przez dwóch wykonawców, co skutkuje dopuszczeniem do
uczestnictwa w postępowaniu ofert, których złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz
zrównaniu ze sobą(w trakcie kwalifikacji i oceny) ofert prawidłowych i podlegających
odrzuceniu (z rażąco niskąceną);
-
art. 91 ust.1 przez wybór jako najkorzystniejszej oferty Konsorcjum firm SK-
PROJEKT z naruszeniem zasady stosowania kryteriów oceny ofert określonym w pkt 21
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wyłącznie do ofert niepodlegających
odrzuceniu;
-
art. 89 ust.1 pkt. 3 i 4 przez zaniechanie odrzucenia ofert złożonych przez
Konsorcjum SK-PROJEKT oraz przez Konsorcjum Simon Gregson zawierających (każda
z nich) rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia, z uwagi na podstawę
wynikająca z art. 90 ust 3 p.z.p.
-
art. 90 ust 3 przez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawców, których "wyjaśnienia" i
"odpowiedzi"" w sprawie ceny oferty nie mogąbyćuznane za skuteczne,
Odwołujący wniósł o wydanie orzeczenia uwzględniającego złożone w sprawie odwołanie i
nakazanie zamawiającemu unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty oraz powtórzenia
czynności badania i oceny ofert, odrzucenia ofert wymienionych wykonawców i dokonania
wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
Odwołujący wskazał w uzasadnieniu,że obowiązkiem zamawiającego jest dokonanie
wyboru najkorzystniejszej oferty jedynie spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
Tymczasem oferty obu wykonawców podlegająodrzuceniu z powodu zaoferowania ceny
rażąco niskiej. Wyjaśnienia udzielone przez Konsorcjum SK-PROJEKT oraz Konsorcjum
Simon Gregson mającharakter ogólny i nie obalajądomniemania zaoferowania ceny rażąco
niskiej ustanowionego przez czynnośćwezwania od złożenia wyjaśnieńdokonanąprzez
zamawiającego. Powołał orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołujący podniósł
również,że cena oferty Konsorcjum Simon Gregson jest zaniżona, gdyżnie obejmuje całości
przedmiotu zamówienia, jakoże wartośćrobót budowlanych wraz z dostawami, w stosunku
do których winno byćdokonane ustalenie wartości prac stanowiących przedmiot
zamówienia, wynosi 120.000.000 mln. Zatem, mimo,że wskazany w ofercie Konsorcjum
Simon Gregson sposób liczenia ceny oferty, jako wskaźnika procentowego od wartości robót
budowanych, jest prawidłowy co do zasady, o czymświadczy także rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
(Dz. U. Nr 130, poz.1389), cena oferty konsorcjum jest rażąco niska.
Zamawiający wniósł odpowiedźna odwołanie, w której wskazał,że weryfikacja udzielonych
wyjaśnieńnie dała podstaw do ustalenia,że złożono oferty z cenąrażąco niską, głównie z
uwagi na fakt,że przedmiotem zamówienia sąusługi o charakterze niematerialnym.
Zamawiający podniósł,że kwota do której należy odnieśćwartośćprocentowązamówienia
stanowi 35 mln zł, 120 mln zł to wartośćcałej inwestycji – projektowania, robót budowlanych
i usług.
Konsorcjum SK–PROJEKT przystąpiło do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego. Wskazując na swój interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść
zamawiającego, wniosło o oddalenie odwołania.
Po ustaleniu na posiedzeniu,że odwołanie nie podlega odrzuceniu, Izba przeprowadziła
rozprawę, podczas której strony oraz uczestnik Konsorcjum SK–PROJEKT (przystępujący)
podtrzymali dotychczasowe stanowiska.
Odwołujący podnosił dodatkowo, wskazując na kwotęprzeznaczonąprzez zamawiającego
na sfinansowanie zamówienia – 4.500.000 zł,,że kwota 35.000.000 zł stanowi podstawędo
ustalenia wartości usług stanowiących przedmiot zamówienia.
Izba ustaliła, co następuje:
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 18
września 2010 r. pod numerem 2010/S 138-212546.
W pkt 3.2. ppkt 1 specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający podał kwotę
120.000 zł, jako przewidywanąwartośćrobót budowlanych i dostaw.
W toku postępowania zamawiający wyjaśniał,że „kwota 120 mln zł jest kwotąbrutto.
Zamawiający zamierza przeznaczyćmaksymalnie 35 mln zł netto na roboty budowlane”
oraz, w innej odpowiedzi,że „zamawiający oczekuje,że kwota 120 mln zł obejmie wszystkie
elementy niezbędne do kompleksowego zrealizowania inwestycji, równieżwskazane przez
wykonawcęwyposażenie i sprzęt.”
Zgodnie z protokołem ZP -1 wartośćszacunkowa zamówienia została ustalona na podstawie
cen rynkowych 28 czerwca 2010 r. i wynosi 1.744.600 zł netto. Bezpośrednio przed
otwarciem ofert zamawiający podał,że zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia
kwotę4.500.000 zł brutto.
W postępowaniu złożono 6 ofert.
Przystępujący złożył ofertęz ceną1.049.200 zł brutto (860.000 zł netto), Konsorcjum Simon
Gregson z ceną2.125.850 zł brutto (1.742.500 zł netto), odwołujący 2.891.000 zł brutto,
ceny pozostałych ofert wahająsięod 4.245.600 zł brutto do 5.760.000 zł brutto.
Pismem z 16 września 2010 roku, zamawiający wezwał przystępującego, Konsorcjum Simon
Gregson oraz odwołującego do złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 p.z.p. dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokośćceny. Zamawiający wskazał,że wykonawca
zobowiązany jest do wyjaśnienia powodów zaoferowanej ceny oraz wskazania stanu
faktycznego uwzględniającego np. oszczędnośćmetody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania
techniczne,
wyjątkowo
sprzyjające
warunki
wykonania
zamówienia,
oryginalnośćprojektu wykonawcy.
Wykonawcy, w zakreślonym terminie złożyli wyjaśnienia.
Przystępujący wskazał,że na kalkulacjęceny zamówienia miały wpływ: stan zatrudnienia i
struktura organizacyjna firmy, obłożenie zleceniami w przewidywanym terminie realizacji
zamówienia, posiadane doświadczenie oraz wiedza techniczna zatrudnionych specjalistów,
posługiwanie sięnowoczesnym systemem zarządzania projektem, sprzętem komputerowym
oraz konkurencjęrynkową.
Konsorcjum Simon Gregson w udzielonych wyjaśnieniach powołało m. in. posiadany
potencjał i doświadczenie, w tym wskazało modele i rozwiązania wypracowane na rynku
brytyjskim i gotowe do zastosowania. Podniosło,że cena oferty została policzona na
podstawie kwoty robót budowlanych netto w wysokości 35.000.000 zł oraz wyszczególnił
poszczególnych specjalistów, których koszty pracy zostały uwzględnione w cenie oferty.
Odwołujący w ramach udzielonych wyjaśnieńprzedstawił kalkulacjęposzczególnych
elementów usług wchodzących w skład przedmiotu zamówienia, przy czym za podstawę
kalkulacji przyjął wartośćrobót budowlanych w wysokości 90.000.000 zł brutto.
Izba dokonała ustaleńna podstawie dowodów z powołanych pism, protokołu postępowania
oraz ofert przystępującego oraz Konsorcjum Simon Gregson.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołujący, który złożył ofertęocenionąjako trzecia w kolejności, spełnił przesłanki
wskazane w art. 179 ust. 1 p.z.p. Odwołujący podnosi zarzuty wobec dwóch ofert
poprzedzających go w ustalonych przez zamawiającego wynikach oceny ofert, potwierdzenie
zarzutów odwołania da mu możliwośćuzyskania zamówienia.
Odwołanie podlega oddaleniu.
Dla badania zarzutów naruszenia art. 90 ust. 1 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4) p.z.p. podstawowe
znaczenie ma zasadnośćczynności wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień
dotyczących elementów oferty mających wpływ na cenęoferty.
Wskazaćtrzeba,że kwota, którązamawiający zamierza przeznaczyćna sfinansowanie
zamówienia, nie może, co do zasady stanowićodniesienia do ustalenia, czy cena oferty jest
cenąrażąco niską. Wskazaćtrzeba,że kwota podana zgodnie z art. 86 ust. 3 p.z.p. stanowi
innąkategorięprawną, niżwartośćzamówienia. Wartośćzamówienia zamawiający jest
ustalićz należytąstarannościąprzed wszczęciem postępowania. Natomiast kwota, którą
zamawiający zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia stanowi o możliwościach
finansowych zamawiającego na dzieńotwarcia ofert.
Podnieśćteżtrzeba,że art. 90 ust. 1 p.z.p. nakazuje odnieśćcenęoferty do przedmiotu
zamó
-
wienia, nie zaśjedynie do jego wartości. Intencjąustawodawcy jest zatem
uwzględnienie przy ocenie ceny oferty zakresu przedmiotu zamówienia, stopnia jego
złożoności oraz wymagańzamawiającego, co do sposobu realizacji. Tym niemniej przyjmuje
sięw doktrynie i orzecznictwie,że podstawowym punktem odniesienia dla ustalenia
konieczności wszczęcia procedury wyjaśnienia ceny oferty jest wartośćzamówienia.
Zamawiający wskazał na rozprawie,że oszacowanie wartości przedmiotu zamówienia
dokonane przed wszczęciem postępowania w oparciu o ceny istniejące na rynku oraz
postanowienia rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie określenia metod i podstaw
sporządzania
kosztorysu
inwestorskiego,
obliczania
planowanych
kosztów
prac
projektowych uważa za prawidłowe na dzieńzłożenia ofert. Kwota przeznaczona na
sfinansowanie zamówienia została przewidziana wcześniej w budżecie zamawiającego i z
uwagi na hipotetycznąmożliwośćzłożenia oferty najkorzystniejszej z cenąprzewyższającą
dokonane oszacowanie nie była korygowana.
Izba dała wiaręstanowisku zamawiającego. Uwzględnićjednak należy ugruntowane
stanowisko orzecznictwa i doktryny,że punktem odniesienia do kwalifikacji ceny jako rażąco
niskiej może byćnie tylko wartośćszacunkowa zamówienia publicznego, ale także np. cenyśrednia ceny ofert zbliżonych pod względem ceny, czyśrednia cena wszystkich ofert
złożonych w postępowaniu.
Izba stwierdziła,żeśrednia cena ofert złożonych w postępowaniu przewyższa znacznie cenę
oferty przystępującego. W stosunku do oferty Konsorcjum Simon Gregson oraz
odwołującego różnica ta nie jest rażąca.
Wobec powyższego, nie budzi wątpliwości Izby działanie zamawiającego zmierzające do
wyjaśnienia elementów i obiektywnych czynników mających wpływ na wysokośćceny i
wszczęcie procedury przewidzianej w art. 90 ust. 1 p.z.p. wobec oferty przystępującego. Za
nieprawidłowe Izba uznała natomiast wezwanie skierowane wobec Konsorcjum Simon
Gregson, oferujące cenęzbliżonądo ustalonej przez zamawiającego wartości oraz
odwołującego, który złożył ofertęz cenąprzewyższającądokonane oszacowanie. Sam
zamawiający oświadczył zresztąna rozprawie,że czynnośćwezwania została dokonana
wyłącznie „z ostrożności” i nie wskazał powodów, dla których dokonał czynności wezwania
do złożenia wyjaśnień.
Mając na względzie stan sprawy ustalony w czasie rozprawy, Izba uznała,że brak jest
podstaw do domniemania,że Konsorcjum Simon Gregson oraz odwołujący zaoferowali cenę
rażąco niskąw stosunku do przedmiotu zamówienia. Skoro czynnośćwezwania wskazanych
wykonawców nie znajduje oparcia w art. 90 ust. 1 p.z.p., jest ona prawnie bezskuteczna,
brak jest zatem podstaw do oceny wyjaśnieńKonsorcjum Simon Gregson oraz odwołującego
zgodnie z art. 90 ust. 2 p.z.p.
Badaniu podlegająwyłącznie wyjaśnienia udzielone przez Konsorcjum SK-PROJEKT.
Podkreślićnależy, skoro art. 90 ust. 1 p.z.p stanowi,że zamawiający zwraca siędo
wykonawcy w celu ustalenia, czy verba legis oferta zawiera rażąco niskącenęw stosunku
do przedmiotu zamówienia, to wszczęcie procedury z art. 90 ust. 1 p.z.p. ustanawia
domniemanie,że zaproponowana w ofercie cena jest cenąrażąco niskąw stosunku do
przedmiotu zamówienia. Złożone przez wykonawców wyjaśnienia elementów mających
wpływ na wysokośćceny majądoprowadzićdo obalenia tego domniemania, a ciężar
udowodnienia zamawiającemu okoliczności wskazujących na brak zaoferowania ceny
rażąco niskiej spoczywa w całości na wykonawcy, do którego skierowano wezwanie do
złożenia wyjaśnień. Obowiązkowi temu wezwany wykonawca uczyni zadość, gdy złoży
wyjaśnienia, uzasadniające,że mimo zaoferowania oferty z niskąceną, cena ma charakter
na tyle realistyczny,że umowa w sprawie zamówienia publicznego zostanie wykonana
należycie.
Nie można pominąć,że w postępowaniu odwoławczym, w przypadku kwestionowania przez
innego wykonawcęwysokości ceny konkurencyjnej oferty, zgodnie z art. 190 ust. 1 p.z.p.
ciężar dowodu spoczywa na wykonawcy podnoszącym zarzuty. Jednak mając na względzie
kształt normatywny instytucji ustawy Prawo zamówieńpublicznych, formalizm i pisemność
postępowania, a także obowiązek równego taktowania wykonawców, stwierdzićtrzeba, ze
przesądzające znaczenie równieżw postępowaniu dowodowym, mająwyjaśnienia udzielone
na wezwanie zamawiającego.
Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 5 stycznia 2007 roku, Sygn. akt V Ca 2214/06,
stwierdził,że „dla zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest wystarczające
złożenie
jakichkolwiek
wyjaśnień,
lecz
wyjaśnień
odpowiednio
umotywowanych,
przekonujących,że zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny”.
Niewątpliwie wyjaśnienia udzielone przez wezwanego wykonawcęwinny byćmożliwe do
ocenienia na podstawie czynników o charakterze obiektywnym, których przykładowy katalog
zawarty jest w art. 90 ust. 2 p.z.p. Zgodnie z przywołanym przepisem, zamawiający,
oceniając wyjaśnienia bierze pod uwagęobiektywne czynniki, w szczególności oszczędność
metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalnośćprojektu
wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Skoro wyliczenie obiektywnych czynników ma charakter przykładowy, wykonawca może
powołaćsięw złożonych wyjaśnieniach równieżna inne, nie wymienione w ustawie,
obiektywne czynniki mające wpływ na cenęoferty.
W wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 czerwca 2006 roku, sygn. akt V Ca
459/06, wskazano,że „postępowanie wyjaśniające ma utwierdzićzamawiającego,że
dokonana przez niego wstępna ocena oferty jest prawidłowa lub nie”.
Izba ocenia,że wyjaśnienia złożone przez przystępującego nie realizująobowiązku
wynikającego z art. 90 ust. 1 p.z.p. i na ich podstawie nie można stwierdzić,że wskazane
okoliczności uzasadniająwysokośćceny oferty i różnicęjej wysokości w stosunku do
dokonanych przez zamawiającego szacunków orazśredniego poziomu cen ofert pozostałych
wykonawców ubiegających sięo udzielenie zamówienia, zwłaszcza w kontekście znacznego
rozmiaru przedmiotu zamówienia oraz krótkiego terminu realizacji.
Wyjaśnienie złożone przez przystępującego nie wskazująobiektywnych powodów, w tym
dostępnych wyłącznie odwołującemu, które mogłyby uzasadnićwysokośćzaoferowanej ceny
i uzasadniaćtezę,że należyte wykonanie zamówienia za cenęwskazanąw ofercie jest
realne. Należy zgodzićsięze stanowiskiem odwołującego,że wyjaśnienia przedstawione
przez przystępującego sąogólne i lakoniczne, nie podająteżw jaki sposób wskazane w nich
okoliczności mająwpływ na wysokośćzaoferowanej ceny. Zarówno z wyjaśnień
przystępującego, jak i oświadczeńzłożonych na rozprawie nie sposób tego wywieść.
Przystępujący nie wskazał jak organizacja jego przedsiębiorstwa wywiera wpływ na wycenę
przedmiotu zamówienia., nie powołał wykonanych przez siebie projektów podobnych do
przedmiotu zamówienia – jako wskazania na know-how umożliwiające znacznąobniżkę
wynagrodzenia osób zatrudnionych, jak oświadczył zamawiający na rozprawie, na podstawie
umowy o pracę.
Pogląd,że w przypadku usług stanowiących przedmiot zamówienia podstawowym
elementem kosztowym jest „czynnik ludzki” nie może przesądzićo ocenie wyjaśnień, których
trafności zweryfikowaćnie sposób. Odwołujący, nie przedstawiłżadnych dowodów, choć
mógł to uczynić, które uprawdopodobniłyby tezę,że należyte wykonanie zamówienia za
zaoferowanącenęjest możliwe i realne w wymaganych przez zamawiającego terminach.
Podkreślićtrzeba,że celem art. 90 p.z.p. jest ochrona zamawiającego przed nienależytym
wykonaniem zamówienia w przyszłości, wspieranie zasady uczciwej konkurencji w
postępowaniach o zamówienie publiczne i dbałośćo to, abyśrodki publiczne były
wydatkowane efektywnie. Chęćzłożenia konkurencyjnej oferty nie zwalania wykonawcy od
obowiązku rzetelnej kalkulacji ceny oraz wskazania, nażądanie zamawiającego, istotnych,
obiektywnych i weryfikowalnych elementów, które legły u podstaw dokonanej wyceny.
Obowiązkiem zamawiającego jest ocena otrzymanych wyjaśnieństosownie do wymagań
wskazanych w art. 90 ust. 2 p.z.p.
Izba zważyła,że zamawiający niewłaściwie ocenił wyjaśnienia przystępującego.
Zamawiający na rozprawie nie wskazał obiektywnych czynników na podstawie których uznał
udzielone wyjaśnienia za wystarczające. Istotnie konkurencja na rynku powoduje nawet
znaczące różnice cen w krótkich okresach czasu, jednak ani zamawiający, ani
przystępujący, nie wywiedli,że spadek cen zaistniał w okresie od dokonanego szacunku do
dnia otwarcia ofert. Co więcej, zamawiający uznał wartośćwynikającąz szacunku za
prawidłowąna dzieńskładania ofert.
W tym stanie rzeczy obowiązkiem zamawiającego było uznanie wyjaśnieńprzystępującego,
za niewystarczające, zbyt ogólne oraz odrzucenie oferty przystępującego w oparciu o art. 89
ust. 1 pkt 4 p.z.p. z uwagi na podstawęwynikającąz art. 90 ust. 3 p.z.p.
Złożenie wyjaśnieńnie uzasadniających zaoferowanej ceny jest zrównane w skutkach
prawnych z niezłożeniem wyjaśnieńw ogóle – prowadzi do odrzucenia oferty jako
zawierającej rażąco niskącenę. Udzielenie przez wykonawcęodpowiedzi, której nie można
ocenićz uwzględnieniem art. 90 ust. 2 Pzp prowadzi do przyjęcia,że wyjaśnienia w
rozumieniu ustawowym w ogóle nie zostały udzielone.
Naruszenie przepisów, których dopuścił sięzamawiający mająwpływ na wynik
postępowania.
W tym stanie rzeczy, Izba na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1) p.z.p.
orzekła jak w pkt 1) sentencji. O kosztach orzeczono stosownie do wyników postępowania
odwoławczego na podstawie art.192 ust. 9 i 10 p.z.p.
…………………………………..
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Kujawsko - Pomorskim Inwestycjom Medycznym
Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruń unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
odrzucenie oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
SK - PROJEKT Sp. z o.o., Barbara Staszczuk-Olszewska prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą ALVO Grupa Gastrometal, adres pełnomocnika: Al. K.E.N.
96/33, 02-777 Warszawa;
2. kosztami postępowania obciąża Kujawsko-Pomorskie Inwestycje Medyczne
Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruń i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Przedsiębiorstwo Projektowo - Realizacyjne Budownictwa
„PION” Sp. z o.o., ARCHITEKTON Sp. z o.o., adres pełnomocnika: ul.
Paderewskiego 10/2, 85-075 Bydgoszcz,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych
zero groszy) przez Kujawsko - Pomorskich Inwestycji Medycznych
Sp. z o.o., ul. Szosa Chełmińska 26/703, 87-100 Toruńna rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo Projektowo - Realizacyjnego Budownictwa „PION” Sp.
z o.o., ARCHITEKTON Sp. z o.o., adres pełnomocnika: ul. Paderewskiego
10/2, 85-075 Bydgoszcz, stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione
z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn akt KIO 2338/10
Uzasadnienie
Zamawiający Kujawsko- Pomorskie Inwestycje Medyczne w Toruniu - prowadzi, na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z
2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.) w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest wykonanie koncepcji a
następnie
projektu
budowlanego
i
wykonawczego
(wraz
z
technologią)
przebudowy/rozbudowy/modernizacji Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. L. Rydygiera
w Toruniu oraz Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego w Toruniu w kontekście łączenia
jednostek.
18 października 2010 r. zamawiający za pośrednictwem poczty elektronicznej przekazał
informacjęo wynikach postępowania.
Wykonawcy wspólnie ubiegający sięo udzielenie zamówienia - Przedsiębiorstwo
Projektowo- Realizacyjne Budownictwa PION Sp. z o. o. w Bydgoszczy oraz Architekton Sp.
z o.o. w Łodzi wniosło, zachowując termin ustawowy, odwołanie wobec:
1) czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających sięo
udzielenie zamówienia: SK-PROJEKT Sp. z .o. o. w Warszawie oraz ALVO Barbara
Staszczuk- Olszewska prowadząca działalnośćgospodarcząpod firmąGrupa Gastrometal wŚmiglu (Konsorcjum SK-PROJEKT) - pomimo jej rażąco niskiej ceny;
2) zaniechania wykonania przez zamawiającego czynności do których na podstawie ustawy Prawo
zamówieńpublicznych był zobowiązany, to jest:
- zaniechania odrzucenia oferty Konsorcjum SK-PROJEKT pomimo jej rażąco niskiej
ceny;
- zaniechania odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających sięo udzielenie
zamówienia: 4105eu Simon Gregson oraz WATKINS GRAY INTERNATIONAL LLP (Konsorcjum
Simon Gregson) - pomimo jej rażąco niskiej ceny.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
-
art. 7 ust. 1 p.z.p przez nierówne traktowanie oferentów polegające na zaniechaniu
odrzucenia ofert złożonych przez dwóch wykonawców, co skutkuje dopuszczeniem do
uczestnictwa w postępowaniu ofert, których złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz
zrównaniu ze sobą(w trakcie kwalifikacji i oceny) ofert prawidłowych i podlegających
odrzuceniu (z rażąco niskąceną);
-
art. 91 ust.1 przez wybór jako najkorzystniejszej oferty Konsorcjum firm SK-
PROJEKT z naruszeniem zasady stosowania kryteriów oceny ofert określonym w pkt 21
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wyłącznie do ofert niepodlegających
odrzuceniu;
-
art. 89 ust.1 pkt. 3 i 4 przez zaniechanie odrzucenia ofert złożonych przez
Konsorcjum SK-PROJEKT oraz przez Konsorcjum Simon Gregson zawierających (każda
z nich) rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia, z uwagi na podstawę
wynikająca z art. 90 ust 3 p.z.p.
-
art. 90 ust 3 przez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawców, których "wyjaśnienia" i
"odpowiedzi"" w sprawie ceny oferty nie mogąbyćuznane za skuteczne,
Odwołujący wniósł o wydanie orzeczenia uwzględniającego złożone w sprawie odwołanie i
nakazanie zamawiającemu unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty oraz powtórzenia
czynności badania i oceny ofert, odrzucenia ofert wymienionych wykonawców i dokonania
wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
Odwołujący wskazał w uzasadnieniu,że obowiązkiem zamawiającego jest dokonanie
wyboru najkorzystniejszej oferty jedynie spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
Tymczasem oferty obu wykonawców podlegająodrzuceniu z powodu zaoferowania ceny
rażąco niskiej. Wyjaśnienia udzielone przez Konsorcjum SK-PROJEKT oraz Konsorcjum
Simon Gregson mającharakter ogólny i nie obalajądomniemania zaoferowania ceny rażąco
niskiej ustanowionego przez czynnośćwezwania od złożenia wyjaśnieńdokonanąprzez
zamawiającego. Powołał orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołujący podniósł
również,że cena oferty Konsorcjum Simon Gregson jest zaniżona, gdyżnie obejmuje całości
przedmiotu zamówienia, jakoże wartośćrobót budowlanych wraz z dostawami, w stosunku
do których winno byćdokonane ustalenie wartości prac stanowiących przedmiot
zamówienia, wynosi 120.000.000 mln. Zatem, mimo,że wskazany w ofercie Konsorcjum
Simon Gregson sposób liczenia ceny oferty, jako wskaźnika procentowego od wartości robót
budowanych, jest prawidłowy co do zasady, o czymświadczy także rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
(Dz. U. Nr 130, poz.1389), cena oferty konsorcjum jest rażąco niska.
Zamawiający wniósł odpowiedźna odwołanie, w której wskazał,że weryfikacja udzielonych
wyjaśnieńnie dała podstaw do ustalenia,że złożono oferty z cenąrażąco niską, głównie z
uwagi na fakt,że przedmiotem zamówienia sąusługi o charakterze niematerialnym.
Zamawiający podniósł,że kwota do której należy odnieśćwartośćprocentowązamówienia
stanowi 35 mln zł, 120 mln zł to wartośćcałej inwestycji – projektowania, robót budowlanych
i usług.
Konsorcjum SK–PROJEKT przystąpiło do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego. Wskazując na swój interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść
zamawiającego, wniosło o oddalenie odwołania.
Po ustaleniu na posiedzeniu,że odwołanie nie podlega odrzuceniu, Izba przeprowadziła
rozprawę, podczas której strony oraz uczestnik Konsorcjum SK–PROJEKT (przystępujący)
podtrzymali dotychczasowe stanowiska.
Odwołujący podnosił dodatkowo, wskazując na kwotęprzeznaczonąprzez zamawiającego
na sfinansowanie zamówienia – 4.500.000 zł,,że kwota 35.000.000 zł stanowi podstawędo
ustalenia wartości usług stanowiących przedmiot zamówienia.
Izba ustaliła, co następuje:
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 18
września 2010 r. pod numerem 2010/S 138-212546.
W pkt 3.2. ppkt 1 specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający podał kwotę
120.000 zł, jako przewidywanąwartośćrobót budowlanych i dostaw.
W toku postępowania zamawiający wyjaśniał,że „kwota 120 mln zł jest kwotąbrutto.
Zamawiający zamierza przeznaczyćmaksymalnie 35 mln zł netto na roboty budowlane”
oraz, w innej odpowiedzi,że „zamawiający oczekuje,że kwota 120 mln zł obejmie wszystkie
elementy niezbędne do kompleksowego zrealizowania inwestycji, równieżwskazane przez
wykonawcęwyposażenie i sprzęt.”
Zgodnie z protokołem ZP -1 wartośćszacunkowa zamówienia została ustalona na podstawie
cen rynkowych 28 czerwca 2010 r. i wynosi 1.744.600 zł netto. Bezpośrednio przed
otwarciem ofert zamawiający podał,że zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia
kwotę4.500.000 zł brutto.
W postępowaniu złożono 6 ofert.
Przystępujący złożył ofertęz ceną1.049.200 zł brutto (860.000 zł netto), Konsorcjum Simon
Gregson z ceną2.125.850 zł brutto (1.742.500 zł netto), odwołujący 2.891.000 zł brutto,
ceny pozostałych ofert wahająsięod 4.245.600 zł brutto do 5.760.000 zł brutto.
Pismem z 16 września 2010 roku, zamawiający wezwał przystępującego, Konsorcjum Simon
Gregson oraz odwołującego do złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 p.z.p. dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokośćceny. Zamawiający wskazał,że wykonawca
zobowiązany jest do wyjaśnienia powodów zaoferowanej ceny oraz wskazania stanu
faktycznego uwzględniającego np. oszczędnośćmetody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania
techniczne,
wyjątkowo
sprzyjające
warunki
wykonania
zamówienia,
oryginalnośćprojektu wykonawcy.
Wykonawcy, w zakreślonym terminie złożyli wyjaśnienia.
Przystępujący wskazał,że na kalkulacjęceny zamówienia miały wpływ: stan zatrudnienia i
struktura organizacyjna firmy, obłożenie zleceniami w przewidywanym terminie realizacji
zamówienia, posiadane doświadczenie oraz wiedza techniczna zatrudnionych specjalistów,
posługiwanie sięnowoczesnym systemem zarządzania projektem, sprzętem komputerowym
oraz konkurencjęrynkową.
Konsorcjum Simon Gregson w udzielonych wyjaśnieniach powołało m. in. posiadany
potencjał i doświadczenie, w tym wskazało modele i rozwiązania wypracowane na rynku
brytyjskim i gotowe do zastosowania. Podniosło,że cena oferty została policzona na
podstawie kwoty robót budowlanych netto w wysokości 35.000.000 zł oraz wyszczególnił
poszczególnych specjalistów, których koszty pracy zostały uwzględnione w cenie oferty.
Odwołujący w ramach udzielonych wyjaśnieńprzedstawił kalkulacjęposzczególnych
elementów usług wchodzących w skład przedmiotu zamówienia, przy czym za podstawę
kalkulacji przyjął wartośćrobót budowlanych w wysokości 90.000.000 zł brutto.
Izba dokonała ustaleńna podstawie dowodów z powołanych pism, protokołu postępowania
oraz ofert przystępującego oraz Konsorcjum Simon Gregson.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołujący, który złożył ofertęocenionąjako trzecia w kolejności, spełnił przesłanki
wskazane w art. 179 ust. 1 p.z.p. Odwołujący podnosi zarzuty wobec dwóch ofert
poprzedzających go w ustalonych przez zamawiającego wynikach oceny ofert, potwierdzenie
zarzutów odwołania da mu możliwośćuzyskania zamówienia.
Odwołanie podlega oddaleniu.
Dla badania zarzutów naruszenia art. 90 ust. 1 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4) p.z.p. podstawowe
znaczenie ma zasadnośćczynności wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień
dotyczących elementów oferty mających wpływ na cenęoferty.
Wskazaćtrzeba,że kwota, którązamawiający zamierza przeznaczyćna sfinansowanie
zamówienia, nie może, co do zasady stanowićodniesienia do ustalenia, czy cena oferty jest
cenąrażąco niską. Wskazaćtrzeba,że kwota podana zgodnie z art. 86 ust. 3 p.z.p. stanowi
innąkategorięprawną, niżwartośćzamówienia. Wartośćzamówienia zamawiający jest
ustalićz należytąstarannościąprzed wszczęciem postępowania. Natomiast kwota, którą
zamawiający zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia stanowi o możliwościach
finansowych zamawiającego na dzieńotwarcia ofert.
Podnieśćteżtrzeba,że art. 90 ust. 1 p.z.p. nakazuje odnieśćcenęoferty do przedmiotu
zamó
-
wienia, nie zaśjedynie do jego wartości. Intencjąustawodawcy jest zatem
uwzględnienie przy ocenie ceny oferty zakresu przedmiotu zamówienia, stopnia jego
złożoności oraz wymagańzamawiającego, co do sposobu realizacji. Tym niemniej przyjmuje
sięw doktrynie i orzecznictwie,że podstawowym punktem odniesienia dla ustalenia
konieczności wszczęcia procedury wyjaśnienia ceny oferty jest wartośćzamówienia.
Zamawiający wskazał na rozprawie,że oszacowanie wartości przedmiotu zamówienia
dokonane przed wszczęciem postępowania w oparciu o ceny istniejące na rynku oraz
postanowienia rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie określenia metod i podstaw
sporządzania
kosztorysu
inwestorskiego,
obliczania
planowanych
kosztów
prac
projektowych uważa za prawidłowe na dzieńzłożenia ofert. Kwota przeznaczona na
sfinansowanie zamówienia została przewidziana wcześniej w budżecie zamawiającego i z
uwagi na hipotetycznąmożliwośćzłożenia oferty najkorzystniejszej z cenąprzewyższającą
dokonane oszacowanie nie była korygowana.
Izba dała wiaręstanowisku zamawiającego. Uwzględnićjednak należy ugruntowane
stanowisko orzecznictwa i doktryny,że punktem odniesienia do kwalifikacji ceny jako rażąco
niskiej może byćnie tylko wartośćszacunkowa zamówienia publicznego, ale także np. cenyśrednia ceny ofert zbliżonych pod względem ceny, czyśrednia cena wszystkich ofert
złożonych w postępowaniu.
Izba stwierdziła,żeśrednia cena ofert złożonych w postępowaniu przewyższa znacznie cenę
oferty przystępującego. W stosunku do oferty Konsorcjum Simon Gregson oraz
odwołującego różnica ta nie jest rażąca.
Wobec powyższego, nie budzi wątpliwości Izby działanie zamawiającego zmierzające do
wyjaśnienia elementów i obiektywnych czynników mających wpływ na wysokośćceny i
wszczęcie procedury przewidzianej w art. 90 ust. 1 p.z.p. wobec oferty przystępującego. Za
nieprawidłowe Izba uznała natomiast wezwanie skierowane wobec Konsorcjum Simon
Gregson, oferujące cenęzbliżonądo ustalonej przez zamawiającego wartości oraz
odwołującego, który złożył ofertęz cenąprzewyższającądokonane oszacowanie. Sam
zamawiający oświadczył zresztąna rozprawie,że czynnośćwezwania została dokonana
wyłącznie „z ostrożności” i nie wskazał powodów, dla których dokonał czynności wezwania
do złożenia wyjaśnień.
Mając na względzie stan sprawy ustalony w czasie rozprawy, Izba uznała,że brak jest
podstaw do domniemania,że Konsorcjum Simon Gregson oraz odwołujący zaoferowali cenę
rażąco niskąw stosunku do przedmiotu zamówienia. Skoro czynnośćwezwania wskazanych
wykonawców nie znajduje oparcia w art. 90 ust. 1 p.z.p., jest ona prawnie bezskuteczna,
brak jest zatem podstaw do oceny wyjaśnieńKonsorcjum Simon Gregson oraz odwołującego
zgodnie z art. 90 ust. 2 p.z.p.
Badaniu podlegająwyłącznie wyjaśnienia udzielone przez Konsorcjum SK-PROJEKT.
Podkreślićnależy, skoro art. 90 ust. 1 p.z.p stanowi,że zamawiający zwraca siędo
wykonawcy w celu ustalenia, czy verba legis oferta zawiera rażąco niskącenęw stosunku
do przedmiotu zamówienia, to wszczęcie procedury z art. 90 ust. 1 p.z.p. ustanawia
domniemanie,że zaproponowana w ofercie cena jest cenąrażąco niskąw stosunku do
przedmiotu zamówienia. Złożone przez wykonawców wyjaśnienia elementów mających
wpływ na wysokośćceny majądoprowadzićdo obalenia tego domniemania, a ciężar
udowodnienia zamawiającemu okoliczności wskazujących na brak zaoferowania ceny
rażąco niskiej spoczywa w całości na wykonawcy, do którego skierowano wezwanie do
złożenia wyjaśnień. Obowiązkowi temu wezwany wykonawca uczyni zadość, gdy złoży
wyjaśnienia, uzasadniające,że mimo zaoferowania oferty z niskąceną, cena ma charakter
na tyle realistyczny,że umowa w sprawie zamówienia publicznego zostanie wykonana
należycie.
Nie można pominąć,że w postępowaniu odwoławczym, w przypadku kwestionowania przez
innego wykonawcęwysokości ceny konkurencyjnej oferty, zgodnie z art. 190 ust. 1 p.z.p.
ciężar dowodu spoczywa na wykonawcy podnoszącym zarzuty. Jednak mając na względzie
kształt normatywny instytucji ustawy Prawo zamówieńpublicznych, formalizm i pisemność
postępowania, a także obowiązek równego taktowania wykonawców, stwierdzićtrzeba, ze
przesądzające znaczenie równieżw postępowaniu dowodowym, mająwyjaśnienia udzielone
na wezwanie zamawiającego.
Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 5 stycznia 2007 roku, Sygn. akt V Ca 2214/06,
stwierdził,że „dla zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest wystarczające
złożenie
jakichkolwiek
wyjaśnień,
lecz
wyjaśnień
odpowiednio
umotywowanych,
przekonujących,że zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny”.
Niewątpliwie wyjaśnienia udzielone przez wezwanego wykonawcęwinny byćmożliwe do
ocenienia na podstawie czynników o charakterze obiektywnym, których przykładowy katalog
zawarty jest w art. 90 ust. 2 p.z.p. Zgodnie z przywołanym przepisem, zamawiający,
oceniając wyjaśnienia bierze pod uwagęobiektywne czynniki, w szczególności oszczędność
metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalnośćprojektu
wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Skoro wyliczenie obiektywnych czynników ma charakter przykładowy, wykonawca może
powołaćsięw złożonych wyjaśnieniach równieżna inne, nie wymienione w ustawie,
obiektywne czynniki mające wpływ na cenęoferty.
W wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 czerwca 2006 roku, sygn. akt V Ca
459/06, wskazano,że „postępowanie wyjaśniające ma utwierdzićzamawiającego,że
dokonana przez niego wstępna ocena oferty jest prawidłowa lub nie”.
Izba ocenia,że wyjaśnienia złożone przez przystępującego nie realizująobowiązku
wynikającego z art. 90 ust. 1 p.z.p. i na ich podstawie nie można stwierdzić,że wskazane
okoliczności uzasadniająwysokośćceny oferty i różnicęjej wysokości w stosunku do
dokonanych przez zamawiającego szacunków orazśredniego poziomu cen ofert pozostałych
wykonawców ubiegających sięo udzielenie zamówienia, zwłaszcza w kontekście znacznego
rozmiaru przedmiotu zamówienia oraz krótkiego terminu realizacji.
Wyjaśnienie złożone przez przystępującego nie wskazująobiektywnych powodów, w tym
dostępnych wyłącznie odwołującemu, które mogłyby uzasadnićwysokośćzaoferowanej ceny
i uzasadniaćtezę,że należyte wykonanie zamówienia za cenęwskazanąw ofercie jest
realne. Należy zgodzićsięze stanowiskiem odwołującego,że wyjaśnienia przedstawione
przez przystępującego sąogólne i lakoniczne, nie podająteżw jaki sposób wskazane w nich
okoliczności mająwpływ na wysokośćzaoferowanej ceny. Zarówno z wyjaśnień
przystępującego, jak i oświadczeńzłożonych na rozprawie nie sposób tego wywieść.
Przystępujący nie wskazał jak organizacja jego przedsiębiorstwa wywiera wpływ na wycenę
przedmiotu zamówienia., nie powołał wykonanych przez siebie projektów podobnych do
przedmiotu zamówienia – jako wskazania na know-how umożliwiające znacznąobniżkę
wynagrodzenia osób zatrudnionych, jak oświadczył zamawiający na rozprawie, na podstawie
umowy o pracę.
Pogląd,że w przypadku usług stanowiących przedmiot zamówienia podstawowym
elementem kosztowym jest „czynnik ludzki” nie może przesądzićo ocenie wyjaśnień, których
trafności zweryfikowaćnie sposób. Odwołujący, nie przedstawiłżadnych dowodów, choć
mógł to uczynić, które uprawdopodobniłyby tezę,że należyte wykonanie zamówienia za
zaoferowanącenęjest możliwe i realne w wymaganych przez zamawiającego terminach.
Podkreślićtrzeba,że celem art. 90 p.z.p. jest ochrona zamawiającego przed nienależytym
wykonaniem zamówienia w przyszłości, wspieranie zasady uczciwej konkurencji w
postępowaniach o zamówienie publiczne i dbałośćo to, abyśrodki publiczne były
wydatkowane efektywnie. Chęćzłożenia konkurencyjnej oferty nie zwalania wykonawcy od
obowiązku rzetelnej kalkulacji ceny oraz wskazania, nażądanie zamawiającego, istotnych,
obiektywnych i weryfikowalnych elementów, które legły u podstaw dokonanej wyceny.
Obowiązkiem zamawiającego jest ocena otrzymanych wyjaśnieństosownie do wymagań
wskazanych w art. 90 ust. 2 p.z.p.
Izba zważyła,że zamawiający niewłaściwie ocenił wyjaśnienia przystępującego.
Zamawiający na rozprawie nie wskazał obiektywnych czynników na podstawie których uznał
udzielone wyjaśnienia za wystarczające. Istotnie konkurencja na rynku powoduje nawet
znaczące różnice cen w krótkich okresach czasu, jednak ani zamawiający, ani
przystępujący, nie wywiedli,że spadek cen zaistniał w okresie od dokonanego szacunku do
dnia otwarcia ofert. Co więcej, zamawiający uznał wartośćwynikającąz szacunku za
prawidłowąna dzieńskładania ofert.
W tym stanie rzeczy obowiązkiem zamawiającego było uznanie wyjaśnieńprzystępującego,
za niewystarczające, zbyt ogólne oraz odrzucenie oferty przystępującego w oparciu o art. 89
ust. 1 pkt 4 p.z.p. z uwagi na podstawęwynikającąz art. 90 ust. 3 p.z.p.
Złożenie wyjaśnieńnie uzasadniających zaoferowanej ceny jest zrównane w skutkach
prawnych z niezłożeniem wyjaśnieńw ogóle – prowadzi do odrzucenia oferty jako
zawierającej rażąco niskącenę. Udzielenie przez wykonawcęodpowiedzi, której nie można
ocenićz uwzględnieniem art. 90 ust. 2 Pzp prowadzi do przyjęcia,że wyjaśnienia w
rozumieniu ustawowym w ogóle nie zostały udzielone.
Naruszenie przepisów, których dopuścił sięzamawiający mająwpływ na wynik
postępowania.
W tym stanie rzeczy, Izba na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1) p.z.p.
orzekła jak w pkt 1) sentencji. O kosztach orzeczono stosownie do wyników postępowania
odwoławczego na podstawie art.192 ust. 9 i 10 p.z.p.
…………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
