rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2010-11-26
rok: 2010
data dokumentu: 2010-11-26
rok: 2010
sygnatury akt.:
KIO/2498/10
KIO/2498/10
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego w dniu 15 listopada 2010 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14 (lider konsorcjum);
Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibą w D
ϋ
sseldorf, Brunnenstrassse
29-31, 40223 D
ϋ
sseldorf, Niemcy; Voessing Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu,
61-888 Poznań, ul. Składowa 5 (adres do korespondencji: Schuessler – Plan
Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14)
w postępowaniu prowadzonym przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Gdańsku, 80-354 Gdańsk, ul. Subisława 5,
przy udziale wykonawcy Lafrentz Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu,
ul. Zbąszyńska 29, 60-359 Poznańzgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego,
wniesionego w dniu 15 listopada 2010 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14 (lider konsorcjum);
Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibą w D
ϋ
sseldorf, Brunnenstrassse
29-31, 40223 D
ϋ
sseldorf, Niemcy; Voessing Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu,
61-888 Poznań, ul. Składowa 5 (adres do korespondencji: Schuessler – Plan
Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14)
w postępowaniu prowadzonym przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Gdańsku, 80-354 Gdańsk, ul. Subisława 5,
przy udziale wykonawcy Lafrentz Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu,
ul. Zbąszyńska 29, 60-359 Poznańzgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania
obciąża
wykonawców
wspólnie
ubiegających
się
o udzielenie zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14 (lider konsorcjum);
Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibą w D
ϋ
sseldorf,
Brunnenstrassse 29-31, 40223 D
ϋ
sseldorf, Niemcy; Voessing Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Poznaniu, 61-888 Poznań, ul. Składowa 5 (adres do
korespondencji: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14) i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty
wpisu uiszczonego przez
wykonawców
wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14 (lider
konsorcjum); Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibą
w D
ϋ
sseldorf, Brunnenstrassse 29-31, 40223 D
ϋ
sseldorf, Niemcy;
Voessing Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, 61-888 Poznań,
ul. Składowa 5 (adres do korespondencji: Schuessler – Plan Inżynierzy
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska
12/14) tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO/2498/10
U z a s a d n i e n i e
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Gdańsku, zwana dalej
„Zamawiającym”, działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówieńpublicznych (tj.: Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawąPzp”, wszczęła, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o udzielenie
zamówienia na usługępn.: „Koncepcja programowa, projekt budowlany, projekt wykonawczy
wraz z materiałami przetargowymi dla zadania: „Budowa obwodnicy Kościerzyny w ciągu
drogi krajowej nr 20 Stargard Szczeciński - Gdynia”.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 11 sierpnia 2010 r., nr 2010/S 154-238278.
Pismem z dnia 5 listopada 2010 r. (wpływ do Odwołującego w tej samej dacie)
Zamawiający poinformował wykonawców ubiegających sięwspólnie o udzielenie
zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibąw Warszawie (lider
konsorcjum); Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibąw D
ϋ
sseldorf, Niemcy;
Voessing Polska Sp. z o.o. z siedzibąw Poznaniu, zwanych dalej „Odwołującym”, o wyborze
oferty wykonawcy Lafrentz – Polska Sp. z o.o. z siedzibąw Poznaniu, zwanego dalej
„Lafrentz – Polska”, jako najkorzystniejszej. Pismem tym poinformował Odwołującego
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, podnosząc iż„w przypadku
wezwania do złożenia wyjaśnieńna podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, to na wykonawcy
spoczywa ciężar wykazania, iżzaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia”, a Odwołujący obowiązku tego nie wypełnił.
W dniu 15 listopada 2010 r. (pismem z tej samej daty) Odwołujący wniósł odwołanie
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (wpływ pisma do Zamawiającego w dniu
15 listopada 2010 r.) wobec czynności polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego jako
oferty zawierającej rażąco niskącenęi wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Lafrentz – Polska, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1)art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez błędne przyjęcie przez Zamawiającego, iżskierowanie
do wykonawcy wezwania do złożenia wyjaśnieńco do elementów oferty mających wpływ na
cenęprzerzuca na wykonawcęobowiązek wykazania,że jego cena nie jest rażąco niska, a
w konsekwencji uznanie przez Zamawiającego,że nie udowodnienie przez Odwołującego, iż
jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny stanowi samodzielnąpodstawędo odrzucenia
jego oferty,
2)art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, poprzez błędnąocenęwyjaśnieńzłożonych przez Odwołującego
i uznanie,że wyjaśnienia te nie sąwystarczające,
3)art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez błędne przyjęcie, iżcena zaoferowana przez
Odwołującego jest cenąrażąco niską,
4)art. 7 ustawy Pzp, poprzez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców na skutek wyboru oferty, która nie jest ofertąnajkorzystniejsząw rozumieniu
ustawy Pzp.
Jednocześnie Odwołujący wniósł o:
1)nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty
wykonawcy Lafrentz – Polska jako najkorzystniejszej,
2)nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na odrzuceniu oferty
Odwołującego,
3)nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert, a następnie
wybór jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący polemizował z podstawąodrzucenia jego
oferty, podnosząc iżsankcja odrzucenia występuje wyłącznie w przypadku oferty, która
zawiera rażąco niskącenę, a nie w sytuacji, gdy stopieńszczegółowości złożonych
wyjaśnieńw ocenie Zamawiającego nie jest wystarczający do oceny oferty pod kątem rażąco
niskiej ceny. Jedynąpodstawądo odrzucenia oferty Odwołującego może byćstwierdzenie
(wykazanie) przez Zamawiającego, iżoferta Odwołującego zawiera rażąco niska cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zaoferowana cena jest cenąrealnąi rynkową,
a rzekome niespójności cen przedstawionych w tabeli opracowańsąjedynie pozorne, na
dowód czego szczegółowo podał w odwołaniu skalkulowane przez niego wyceny.
Zakwestionował także zasadnośćwezwania go do złożenia stosownych wyjaśnień.
Pismem z dnia 16 listopada 2010 r. Zamawiający wezwał wykonawców do
przystąpienia do postępowania odwoławczego toczącego sięw wyniku wniesienia
odwołania, przekazując jednocześnie kopięodwołania (przedmiotowe pismo wykonawca
Lafrentz – Polska otrzymał w tej samej dacie).
W dniu 19 listopada 2010 r. za pomocąfaksu (pismem z dnia 18 listopada 2010 r.)
wykonawca Lafrentz – Polska przystąpił do postępowania odwoławczego, po stronie
Zamawiającego, przekazując kopie przystąpienia Odwołującemu i Zamawiającemu.
Uwzględniając dokumentacjęz przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia SIWZ wraz z załącznikami,
złożone oferty, jak równieżbiorąc pod uwagęoświadczenia i stanowiska Stron oraz
Przystępującego złożone podczas rozprawy, skład orzekający Izby zważył co następuje:
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iżnie została
wypełnionażadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe skład orzekający Izby merytorycznie rozpoznał złożone
odwołanie, uznając iżodwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła, iżZamawiający, pismem z dnia 8 października 2010 r. (wpływ do
Odwołującego w tej samej dacie) wezwał Odwołującego do udzielenia wyjaśnień
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokośćceny, podnosząc iż
zaoferowana przez Odwołującego cena brutto stanowi jedynie około 25,65% wartości
oszacowanej przez Zamawiającego oraz jest o około 890.000,00 zł niższa odśredniej
wartości zaproponowanej przez wszystkich wykonawców w przedmiotowym postępowaniu.
Jednocześnie wskazał, iżpoddaje w wątpliwośćmożliwośćwykonania za zaoferowanąprzez
Odwołującego cenęwskazanych elementów zamówienia, tj. „aktualizacja mapy do celów
projektowych, opracowanie Raportu o oddziaływaniu naśrodowisko (…), opracowanie
operatów wodno-prawnych, opracowanie projektu budowlanego, opracowanie projektu
wykonawczego, opracowanie studium wykonalności wraz z wnioskiem”.
Odwołujący, w odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 14 października 2010 r.
udzielił wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokośćzaoferowanej
ceny, wskazując na:
1. kalkulacjęwyceny (poz. 1-13) w oparciu w „własnąkalkulację” oraz oferty stale
współpracujących podwykonawców,
2. posiadanie Biura Regionalnego w Gdańsku,
3. posiadanie swoich zasobów personalnych w branżach drogowej, mostowej,
konstrukcyjnej, elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej, bez konieczności podzlecania,
4. posiadanie ambitnego i sprawnego zespołu asystentów,
5. posiadanie własnego sprzętu do edycji programu.
Zamawiając, działając na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp odrzucił ofertę
Odwołującego, wskazując iżjego wyjaśnieńnie może uznaćza wystarczające, gdyż
Odwołujący wżaden sposób nie uprawdopodobnił,że niska kalkulacja realizacji przedmiotu
zamówienia wynika z obiektywnych czynników, nie wskazując wręczżadnych okoliczności,
które mogłyby zostaćmerytorycznie ocenione.
Mając na uwadze powyższe Izba zważyła co następuje:
Art. 90 ust. 3 ustawy Pzp stanowi,że „Zamawiający odrzuca ofertęwykonawcy (...)
jeżeli dokonana ocena wyjaśnieńwraz z dostarczonymi dowodami potwierdza,że oferta
zawiera rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia”. Z powyższego należy
wywieść, iżto wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnieńw zakresie rażąco niskiej ceny
powinien wykazaćco spowodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu wskazane przez
niego elementy ceny wpłynęły na jej obniżenie, jak równieżprzedstawićdowody na
potwierdzenie zaistnienia podnoszonych okoliczności. Udzielone wyjaśnienia mająbowiem
potwierdzić, iżzłożona oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena prawidłowo oszacowana.
Nie jest bowiem wystarczającym złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, ale wyjaśnień
odpowiednio umotywowanych i przekonywujących, iżzaproponowana cena nie jest ceną
rażąco niska. A ponieważskłada je podmiot zainteresowany w sprawie to same wyjaśnienia,
o ile nie sąszczegółowe, a wręcz ogólnikowe i lakoniczne nie mogąbyćobiektywne. To na
wykonawcy spoczywa bowiem obowiązek udowodnienia prawdziwości swoich twierdzeń.
Tymczasem Odwołujący, w piśmie z dnia 14 października 2010 r., udzielił ogólnikowych
wyjaśnień, o czymświadczy szereg okoliczności. I tak Odwołujący w poz. 7, 8, 9 i 10
wyjaśnieńpowołał sięna własnąkalkulację(„nasza kalkulacja”), nie podając sposobu jej
dokonania.
Jako podstawęzastosowanych cen w poz. 1, 2 3, 4, 5, 6 wyjaśnieńwskazał ceny
zaproponowane przez podwykonawców, jednakże dla uprawdopodobnienia swych
twierdzeń, do złożonych wyjaśnieńnie załączył ofert tych podmiotów (podwykonawców) –
które jak konsekwentnie wskazywał - stale z nim współpracują.
Podnosił także, iżdysponuje zasobami personalnymi w branżach drogowej,
mostowej, konstrukcyjnej, elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej. Niemniej jednak takimi
zasobami personalnymi dysponuje każdy z wykonawców ubiegający sięo udzielnie
zamówienia będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Wykonawca aby móc spełnić
warunki udziału w niniejszym postępowaniu, a tym samym móc ubiegaćsięo przedmiotowe
zamówienie musiał bowiem dysponowaćdoświadczonym zespołem projektantów, w tym
projektantem w branży drogowej i mostowej
Okolicznośćwpływającąna wysokośćzaoferowanej ceny miał stanowićtakże
znajdujący sięw Gdańsku Oddział Biura Odwołującego, będący jego zapleczem
organizacyjnym, technicznym i logistycznym. Powyższa okolicznośćnie może jednak
stanowićpodstawy do stwierdzenia, iżw niniejszym stania faktycznym nie mamy do
czynienia z rażąco niskąceną. Izba w tym zakresie w pełni podziela stanowisko SO we
Wrocławiu wyrażone w wyroku z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie o sygn. akt Ga 294/06, w
którym stwierdzono, iż„posiadanie (…) dobrze prosperującego biura, dysponowania
szerokopasmowąsieciąteleinformatycznąz wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi
informatycznych, dysponowanie zapleczem techniczno – organizacyjno - logistycznym,
dysponowanie kadrąwykwalifikowanych pracowników etatowych oraz doświadczenie
związane z bieżącym wykonywaniem kontraktów podobnych nie stanowiąobiektywnych
czynników, które mogły miećistotny wpływ na obniżenie wysokości ceny oferty. Czynniki te
powinny byćbowiem uwzględnione w ofercie każdego wykonawcy, gdyżtego rodzaju
przedsięwzięcia nie mogąbyćrealizowane bez dysponowania odpowiednim zapleczem
techniczno-organizacyjnym i logistycznym, sieciąinformatyczną, wykwalifikowanymi
pracownikami i doświadczeniem w realizowaniu podobnych kontraktów”. Oznacza to więc, iż
wykonawca składający wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny ma obowiązek wskazania
obiektywnych czynników, czy teżelementów mających wpływ na zaoferowanącenę, ale i
dowodów na potwierdzenie tych okoliczności. Zamawiający natomiast ma obowiązek
dokonania obiektywnej oceny złożonych przez niego wyjaśnień, biorąc pod uwagęwszystkie
wskazane w nich okoliczności.
Takimi obiektywnymi czynnikami, podlegającymi ocenie Zamawiającego – w myśl art.
90 ust. 2 ustawy Pzp - w szczególności mogąbyć„oszczędnośćmetody wykonania
zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalnośćprojektu wykonawcy oraz wpływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów”. Okoliczności takich Odwołujący
nie przedstawił, a wskazane przez niego jako czynniki obiektywne w istocie takimi
okolicznościami nie są.
Tak więc same wyjaśnienia, zawierające tak niekonkretne i ogólnikowe stwierdzenia,
jakich niewątpliwie Odwołujący użył w złożonych wyjaśnieniach, można uznaćza niezłożone
(stanowisko takie zawarł SO w Częstochowie w wyroku z dnia 12 sierpnia 2005 r., sygn. akt
VI Ca 464/05), gdyżto na wykonawcy spoczywa obowiązek złożenia wyczerpujących
wyjaśnień, które pozwoliłyby Zamawiającemu na ocenę, czy przedmiotowa cena nie jest
cenąrażąco niską. Samo zestawienie w wyjaśnieniu cen poszczególnych elementów, które
złożyły sięna ogólna cenęoferty, nie pozwala na dokonanie prawidłowej oceny tego, czy
zawiera rażąco niskącenę.
Bezspornym jest, iżcena zaoferowana przez Odwołującego znacząco odbiega od
szacunkowej wartości zamówienia. Zamawiający wartośćprzedmiotowego zamówienia
oszacował bowiem na kwotę7.396.466,33 zł netto (druk ZP-1). Natomiast Odwołujący za
realizacjęprzedmiotu zamówienia zaoferował kwotęnetto w wysokości 1.265.000,00 zł oraz
kwotębrutto w wysokości 1.543.300,00 zł. Niemniej jednak cena znacząco odbiegająca od
szacunkowej wartości zamówienia, czy nawet cen innych wykonawców nie musi byćceną
rażąco niskąo ile wezwany do wyjaśnieńwykonawca jest w stanie udowodnićprawdziwość
podanych w ofercie elementów cenotwórczych, a takich wyczerpujących informacji
Odwołujący nie przedstawił. Sam Odwołujący przyznał,że udzielając wyjaśnień(pismem z
dnia 14 października 2010 r.) za wystarczające uznał podanie kwot składających sięna
poszczególne elementy ceny. Nie wiedział także jakie sankcje wiążąsięz nieudzieleniem
stosownych wyjaśnień, jak równieżwyjaśnień, z treści których nie wynika, iżzaoferowana
cena nie jest rażąco niska.
W niniejszym stanie faktycznym ocena wyjaśnieńzłożonych przez Odwołującego
rzeczywiście prowadzi do uznania,że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niskącenęw
stosunku do przedmiotu zamówienia. Istotnie w niniejszym postępowaniu ceny
zaproponowane przez kilku z wykonawców w sposób drastyczny odbiegały od szacowanej
wartości zamówienia i wykonawcy ci, w tym i Odwołujący, zostali wezwani do złożenia
wyjaśnieńw zakresie rażąco niskiej ceny, a Odwołujący, jak jużwyżej wskazano, nie
wykazał okoliczności na brak zaistnienia rażąco niskiej ceny. Szczegółowe informacje,
kalkulacje i wyjaśnienia przedstawił dopiero na etapie odwołania. Niemniej jednak, jak to
słusznie podniósł Zamawiający, powinny one znaleźćsięna wcześniejszym etapie
postępowania, a więc powinny byćzawarte w treści złożonych wyjaśnień.
Nadto należy stwierdzić, iżOdwołujący nie kwestionował czynności wezwania go do
złożenia wyjaśnieńna okolicznośćrażąco niskiej ceny, nie wnosząc na tęczynnośćśrodka
odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz
§
5
ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (tj.: Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), tj. stosownie do wyniku
postępowania.
Przewodniczący:
………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania
obciąża
wykonawców
wspólnie
ubiegających
się
o udzielenie zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14 (lider konsorcjum);
Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibą w D
ϋ
sseldorf,
Brunnenstrassse 29-31, 40223 D
ϋ
sseldorf, Niemcy; Voessing Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Poznaniu, 61-888 Poznań, ul. Składowa 5 (adres do
korespondencji: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14) i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty
wpisu uiszczonego przez
wykonawców
wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska 12/14 (lider
konsorcjum); Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibą
w D
ϋ
sseldorf, Brunnenstrassse 29-31, 40223 D
ϋ
sseldorf, Niemcy;
Voessing Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, 61-888 Poznań,
ul. Składowa 5 (adres do korespondencji: Schuessler – Plan Inżynierzy
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 00-132 Warszawa, ul. Grzybowska
12/14) tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO/2498/10
U z a s a d n i e n i e
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Gdańsku, zwana dalej
„Zamawiającym”, działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówieńpublicznych (tj.: Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawąPzp”, wszczęła, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o udzielenie
zamówienia na usługępn.: „Koncepcja programowa, projekt budowlany, projekt wykonawczy
wraz z materiałami przetargowymi dla zadania: „Budowa obwodnicy Kościerzyny w ciągu
drogi krajowej nr 20 Stargard Szczeciński - Gdynia”.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 11 sierpnia 2010 r., nr 2010/S 154-238278.
Pismem z dnia 5 listopada 2010 r. (wpływ do Odwołującego w tej samej dacie)
Zamawiający poinformował wykonawców ubiegających sięwspólnie o udzielenie
zamówienia: Schuessler – Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibąw Warszawie (lider
konsorcjum); Ingenieurb
ϋ
ro Dipl.-Ing. H. Vössing GmbH z siedzibąw D
ϋ
sseldorf, Niemcy;
Voessing Polska Sp. z o.o. z siedzibąw Poznaniu, zwanych dalej „Odwołującym”, o wyborze
oferty wykonawcy Lafrentz – Polska Sp. z o.o. z siedzibąw Poznaniu, zwanego dalej
„Lafrentz – Polska”, jako najkorzystniejszej. Pismem tym poinformował Odwołującego
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, podnosząc iż„w przypadku
wezwania do złożenia wyjaśnieńna podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, to na wykonawcy
spoczywa ciężar wykazania, iżzaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia”, a Odwołujący obowiązku tego nie wypełnił.
W dniu 15 listopada 2010 r. (pismem z tej samej daty) Odwołujący wniósł odwołanie
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (wpływ pisma do Zamawiającego w dniu
15 listopada 2010 r.) wobec czynności polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego jako
oferty zawierającej rażąco niskącenęi wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Lafrentz – Polska, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1)art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez błędne przyjęcie przez Zamawiającego, iżskierowanie
do wykonawcy wezwania do złożenia wyjaśnieńco do elementów oferty mających wpływ na
cenęprzerzuca na wykonawcęobowiązek wykazania,że jego cena nie jest rażąco niska, a
w konsekwencji uznanie przez Zamawiającego,że nie udowodnienie przez Odwołującego, iż
jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny stanowi samodzielnąpodstawędo odrzucenia
jego oferty,
2)art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, poprzez błędnąocenęwyjaśnieńzłożonych przez Odwołującego
i uznanie,że wyjaśnienia te nie sąwystarczające,
3)art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez błędne przyjęcie, iżcena zaoferowana przez
Odwołującego jest cenąrażąco niską,
4)art. 7 ustawy Pzp, poprzez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców na skutek wyboru oferty, która nie jest ofertąnajkorzystniejsząw rozumieniu
ustawy Pzp.
Jednocześnie Odwołujący wniósł o:
1)nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty
wykonawcy Lafrentz – Polska jako najkorzystniejszej,
2)nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na odrzuceniu oferty
Odwołującego,
3)nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert, a następnie
wybór jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący polemizował z podstawąodrzucenia jego
oferty, podnosząc iżsankcja odrzucenia występuje wyłącznie w przypadku oferty, która
zawiera rażąco niskącenę, a nie w sytuacji, gdy stopieńszczegółowości złożonych
wyjaśnieńw ocenie Zamawiającego nie jest wystarczający do oceny oferty pod kątem rażąco
niskiej ceny. Jedynąpodstawądo odrzucenia oferty Odwołującego może byćstwierdzenie
(wykazanie) przez Zamawiającego, iżoferta Odwołującego zawiera rażąco niska cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zaoferowana cena jest cenąrealnąi rynkową,
a rzekome niespójności cen przedstawionych w tabeli opracowańsąjedynie pozorne, na
dowód czego szczegółowo podał w odwołaniu skalkulowane przez niego wyceny.
Zakwestionował także zasadnośćwezwania go do złożenia stosownych wyjaśnień.
Pismem z dnia 16 listopada 2010 r. Zamawiający wezwał wykonawców do
przystąpienia do postępowania odwoławczego toczącego sięw wyniku wniesienia
odwołania, przekazując jednocześnie kopięodwołania (przedmiotowe pismo wykonawca
Lafrentz – Polska otrzymał w tej samej dacie).
W dniu 19 listopada 2010 r. za pomocąfaksu (pismem z dnia 18 listopada 2010 r.)
wykonawca Lafrentz – Polska przystąpił do postępowania odwoławczego, po stronie
Zamawiającego, przekazując kopie przystąpienia Odwołującemu i Zamawiającemu.
Uwzględniając dokumentacjęz przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia SIWZ wraz z załącznikami,
złożone oferty, jak równieżbiorąc pod uwagęoświadczenia i stanowiska Stron oraz
Przystępującego złożone podczas rozprawy, skład orzekający Izby zważył co następuje:
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iżnie została
wypełnionażadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe skład orzekający Izby merytorycznie rozpoznał złożone
odwołanie, uznając iżodwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła, iżZamawiający, pismem z dnia 8 października 2010 r. (wpływ do
Odwołującego w tej samej dacie) wezwał Odwołującego do udzielenia wyjaśnień
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokośćceny, podnosząc iż
zaoferowana przez Odwołującego cena brutto stanowi jedynie około 25,65% wartości
oszacowanej przez Zamawiającego oraz jest o około 890.000,00 zł niższa odśredniej
wartości zaproponowanej przez wszystkich wykonawców w przedmiotowym postępowaniu.
Jednocześnie wskazał, iżpoddaje w wątpliwośćmożliwośćwykonania za zaoferowanąprzez
Odwołującego cenęwskazanych elementów zamówienia, tj. „aktualizacja mapy do celów
projektowych, opracowanie Raportu o oddziaływaniu naśrodowisko (…), opracowanie
operatów wodno-prawnych, opracowanie projektu budowlanego, opracowanie projektu
wykonawczego, opracowanie studium wykonalności wraz z wnioskiem”.
Odwołujący, w odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 14 października 2010 r.
udzielił wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokośćzaoferowanej
ceny, wskazując na:
1. kalkulacjęwyceny (poz. 1-13) w oparciu w „własnąkalkulację” oraz oferty stale
współpracujących podwykonawców,
2. posiadanie Biura Regionalnego w Gdańsku,
3. posiadanie swoich zasobów personalnych w branżach drogowej, mostowej,
konstrukcyjnej, elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej, bez konieczności podzlecania,
4. posiadanie ambitnego i sprawnego zespołu asystentów,
5. posiadanie własnego sprzętu do edycji programu.
Zamawiając, działając na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp odrzucił ofertę
Odwołującego, wskazując iżjego wyjaśnieńnie może uznaćza wystarczające, gdyż
Odwołujący wżaden sposób nie uprawdopodobnił,że niska kalkulacja realizacji przedmiotu
zamówienia wynika z obiektywnych czynników, nie wskazując wręczżadnych okoliczności,
które mogłyby zostaćmerytorycznie ocenione.
Mając na uwadze powyższe Izba zważyła co następuje:
Art. 90 ust. 3 ustawy Pzp stanowi,że „Zamawiający odrzuca ofertęwykonawcy (...)
jeżeli dokonana ocena wyjaśnieńwraz z dostarczonymi dowodami potwierdza,że oferta
zawiera rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia”. Z powyższego należy
wywieść, iżto wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnieńw zakresie rażąco niskiej ceny
powinien wykazaćco spowodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu wskazane przez
niego elementy ceny wpłynęły na jej obniżenie, jak równieżprzedstawićdowody na
potwierdzenie zaistnienia podnoszonych okoliczności. Udzielone wyjaśnienia mająbowiem
potwierdzić, iżzłożona oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena prawidłowo oszacowana.
Nie jest bowiem wystarczającym złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, ale wyjaśnień
odpowiednio umotywowanych i przekonywujących, iżzaproponowana cena nie jest ceną
rażąco niska. A ponieważskłada je podmiot zainteresowany w sprawie to same wyjaśnienia,
o ile nie sąszczegółowe, a wręcz ogólnikowe i lakoniczne nie mogąbyćobiektywne. To na
wykonawcy spoczywa bowiem obowiązek udowodnienia prawdziwości swoich twierdzeń.
Tymczasem Odwołujący, w piśmie z dnia 14 października 2010 r., udzielił ogólnikowych
wyjaśnień, o czymświadczy szereg okoliczności. I tak Odwołujący w poz. 7, 8, 9 i 10
wyjaśnieńpowołał sięna własnąkalkulację(„nasza kalkulacja”), nie podając sposobu jej
dokonania.
Jako podstawęzastosowanych cen w poz. 1, 2 3, 4, 5, 6 wyjaśnieńwskazał ceny
zaproponowane przez podwykonawców, jednakże dla uprawdopodobnienia swych
twierdzeń, do złożonych wyjaśnieńnie załączył ofert tych podmiotów (podwykonawców) –
które jak konsekwentnie wskazywał - stale z nim współpracują.
Podnosił także, iżdysponuje zasobami personalnymi w branżach drogowej,
mostowej, konstrukcyjnej, elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej. Niemniej jednak takimi
zasobami personalnymi dysponuje każdy z wykonawców ubiegający sięo udzielnie
zamówienia będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Wykonawca aby móc spełnić
warunki udziału w niniejszym postępowaniu, a tym samym móc ubiegaćsięo przedmiotowe
zamówienie musiał bowiem dysponowaćdoświadczonym zespołem projektantów, w tym
projektantem w branży drogowej i mostowej
Okolicznośćwpływającąna wysokośćzaoferowanej ceny miał stanowićtakże
znajdujący sięw Gdańsku Oddział Biura Odwołującego, będący jego zapleczem
organizacyjnym, technicznym i logistycznym. Powyższa okolicznośćnie może jednak
stanowićpodstawy do stwierdzenia, iżw niniejszym stania faktycznym nie mamy do
czynienia z rażąco niskąceną. Izba w tym zakresie w pełni podziela stanowisko SO we
Wrocławiu wyrażone w wyroku z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie o sygn. akt Ga 294/06, w
którym stwierdzono, iż„posiadanie (…) dobrze prosperującego biura, dysponowania
szerokopasmowąsieciąteleinformatycznąz wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi
informatycznych, dysponowanie zapleczem techniczno – organizacyjno - logistycznym,
dysponowanie kadrąwykwalifikowanych pracowników etatowych oraz doświadczenie
związane z bieżącym wykonywaniem kontraktów podobnych nie stanowiąobiektywnych
czynników, które mogły miećistotny wpływ na obniżenie wysokości ceny oferty. Czynniki te
powinny byćbowiem uwzględnione w ofercie każdego wykonawcy, gdyżtego rodzaju
przedsięwzięcia nie mogąbyćrealizowane bez dysponowania odpowiednim zapleczem
techniczno-organizacyjnym i logistycznym, sieciąinformatyczną, wykwalifikowanymi
pracownikami i doświadczeniem w realizowaniu podobnych kontraktów”. Oznacza to więc, iż
wykonawca składający wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny ma obowiązek wskazania
obiektywnych czynników, czy teżelementów mających wpływ na zaoferowanącenę, ale i
dowodów na potwierdzenie tych okoliczności. Zamawiający natomiast ma obowiązek
dokonania obiektywnej oceny złożonych przez niego wyjaśnień, biorąc pod uwagęwszystkie
wskazane w nich okoliczności.
Takimi obiektywnymi czynnikami, podlegającymi ocenie Zamawiającego – w myśl art.
90 ust. 2 ustawy Pzp - w szczególności mogąbyć„oszczędnośćmetody wykonania
zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalnośćprojektu wykonawcy oraz wpływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów”. Okoliczności takich Odwołujący
nie przedstawił, a wskazane przez niego jako czynniki obiektywne w istocie takimi
okolicznościami nie są.
Tak więc same wyjaśnienia, zawierające tak niekonkretne i ogólnikowe stwierdzenia,
jakich niewątpliwie Odwołujący użył w złożonych wyjaśnieniach, można uznaćza niezłożone
(stanowisko takie zawarł SO w Częstochowie w wyroku z dnia 12 sierpnia 2005 r., sygn. akt
VI Ca 464/05), gdyżto na wykonawcy spoczywa obowiązek złożenia wyczerpujących
wyjaśnień, które pozwoliłyby Zamawiającemu na ocenę, czy przedmiotowa cena nie jest
cenąrażąco niską. Samo zestawienie w wyjaśnieniu cen poszczególnych elementów, które
złożyły sięna ogólna cenęoferty, nie pozwala na dokonanie prawidłowej oceny tego, czy
zawiera rażąco niskącenę.
Bezspornym jest, iżcena zaoferowana przez Odwołującego znacząco odbiega od
szacunkowej wartości zamówienia. Zamawiający wartośćprzedmiotowego zamówienia
oszacował bowiem na kwotę7.396.466,33 zł netto (druk ZP-1). Natomiast Odwołujący za
realizacjęprzedmiotu zamówienia zaoferował kwotęnetto w wysokości 1.265.000,00 zł oraz
kwotębrutto w wysokości 1.543.300,00 zł. Niemniej jednak cena znacząco odbiegająca od
szacunkowej wartości zamówienia, czy nawet cen innych wykonawców nie musi byćceną
rażąco niskąo ile wezwany do wyjaśnieńwykonawca jest w stanie udowodnićprawdziwość
podanych w ofercie elementów cenotwórczych, a takich wyczerpujących informacji
Odwołujący nie przedstawił. Sam Odwołujący przyznał,że udzielając wyjaśnień(pismem z
dnia 14 października 2010 r.) za wystarczające uznał podanie kwot składających sięna
poszczególne elementy ceny. Nie wiedział także jakie sankcje wiążąsięz nieudzieleniem
stosownych wyjaśnień, jak równieżwyjaśnień, z treści których nie wynika, iżzaoferowana
cena nie jest rażąco niska.
W niniejszym stanie faktycznym ocena wyjaśnieńzłożonych przez Odwołującego
rzeczywiście prowadzi do uznania,że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niskącenęw
stosunku do przedmiotu zamówienia. Istotnie w niniejszym postępowaniu ceny
zaproponowane przez kilku z wykonawców w sposób drastyczny odbiegały od szacowanej
wartości zamówienia i wykonawcy ci, w tym i Odwołujący, zostali wezwani do złożenia
wyjaśnieńw zakresie rażąco niskiej ceny, a Odwołujący, jak jużwyżej wskazano, nie
wykazał okoliczności na brak zaistnienia rażąco niskiej ceny. Szczegółowe informacje,
kalkulacje i wyjaśnienia przedstawił dopiero na etapie odwołania. Niemniej jednak, jak to
słusznie podniósł Zamawiający, powinny one znaleźćsięna wcześniejszym etapie
postępowania, a więc powinny byćzawarte w treści złożonych wyjaśnień.
Nadto należy stwierdzić, iżOdwołujący nie kwestionował czynności wezwania go do
złożenia wyjaśnieńna okolicznośćrażąco niskiej ceny, nie wnosząc na tęczynnośćśrodka
odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz
§
5
ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (tj.: Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), tj. stosownie do wyniku
postępowania.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
