rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-03-02
rok: 2011
data dokumentu: 2011-03-02
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 320/11
KIO 320/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 marca 2011 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez
"Euro-Alians"
Pracownia
Projektowa
Sp.
z
o.o.,
80-288
Gdańsk,
ul. Marusarzówny 2/22 w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego PKP Polskie
Linie Kolejowe S.A., 03-734 Warszawa, ul. Targowa 74
przez
"Euro-Alians"
Pracownia
Projektowa
Sp.
z
o.o.,
80-288
Gdańsk,
ul. Marusarzówny 2/22 w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego PKP Polskie
Linie Kolejowe S.A., 03-734 Warszawa, ul. Targowa 74
orzeka:
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża "Euro-Alians" Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych wpis w wysokości 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczony przez "Euro-Alians"
Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
2) dokonaćwpłaty przez Euro-Alians" Pracownia Projektowa Sp. z o.o. na rzecz PKP
Polskie Linie Kolejowe S.A. kwoty 3 753 zł (słownie: trzy tysiące siedemset
pięćdziesiąt trzy złote zero groszy), stanowiącej uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, dojazdu na rozprawęoraz opłaty
skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 320/11
UZASADNIENIE
Zamawiający – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – prowadzi postępowanie w trybie
przetargu nieograniczonego na Usuwanie skutków powodzi z roku 2010 na linii kolejowej nr
95 Kraków Mydlniki-Podłęże oraz linii nr 608 Podgrabie-Rudzice. Przedmiotem zamówienia
w ramach zadania 2 jest Opracowanie dokumentacji projektowej odbudowy skarp nasypów
na linii nr 608 Podgrabie-Rudzice oraz linii kolejowej nr 95 Kraków Mydlniki-Podłęże.
W dniu 17 lutego 2011 r. wykonawca Euro-Alians Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
wniósł odwołanie w zakresie zadania 2 zamówienia, wobec zaniechania przez
Zamawiającego przeprowadzenia procedury wyjaśnienia cen zaoferowanych przez Biuro
Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. i dokonania wyboru oferty tego wykonawcy jako
najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp poprzez
jego niezastosowanie, pomimo złożenia oferty z cenąznacznie odbiegającąod kwoty, jaką
zabezpieczył Zamawiający na wykonanie zamówienia, a także od cen innych uczestników
postępowania, a w konsekwencji naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy poprzez jego
niezastosowanie, pomimo złożenia oferty z rażąco niskącenąoraz naruszenie art. 7 ust. 1
i 3 ustawy, poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób niespełniający zasady
uczciwej konkurencji.
Odwołujący podniósł,że w wyniku postępowania na zadanie 2 Zamawiający dokonał
wyboru oferty Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o. z ceną88.560,00 zł, która
odbiegała znacznie od kwoty, jakąZamawiający zamierza przeznaczyćna realizacjęzadania
(1.950.000 zł) oraz od cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
Zdaniem Odwołującego, za ofertęz rażąco niskącenąmożna uznaćofertęz ceną
niewiarygodną, nierealistycznąw porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza
to
cenę
znacząco
odbiegającą
od
cen
przyjętych,
wskazującą
na
prawdopodobieństwo realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy,
roboty itd. Przyczynąwyraźnie niższej ceny od innych ofert może byćalboświadome
działanie wykonawcy albo nierzetelnośćkalkulacji wykonawcy, co w każdym wypadku grozi
nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w przyszłości.
W ocenie Odwołującego, jako punkt odniesienia dla kwalifikacji ceny jako ewentualnie
rażąco niskiej jest ustalona przez zamawiającego kwota przeznaczona na sfinansowanie
przedmiotu zamówienia, a także ceny zgłoszone w trakcie postępowania przez innych
uczestników:średnie pozostałych ofert oraz kolejna najniższa cena ofertowa i cena
najwyższa. Powołując sięna orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej oraz Zespołów
Arbitrów, Odwołujący podniósł,że o konieczności przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego w trybie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy powinien decydowaćnastępujący wynik
analizy złożonych ofert:
−
szacunkowa wartośćprzedmiotu zamówienia, powiększona o podatek od towarów i usług
przygotowana przez zamawiającego jest znacznie wyższa niżzaoferowana przez
wykonawcą;
−
porównanie z innymi złożonymi ofertami wskazuje na znaczne różnice w wysokości cen;
−
wartośćoferty znacznie odbiega od cen rynkowych.
Odwołujący wskazał na dysproporcje pomiędzy cenązaoferowanąprzez Biuro
Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. (88.560,00 zł) a:
−
kwotą, jakąprzeznaczył Zamawiający na realizacjęzadania nr 2 (1.950.000 zł);
−
uśrednionącenąpozostałych ofert (260.666,67 zł);
−
kolejnąnajniższącenąofertową(227.500,00 zł);
−
najwyższącenąofertową(492.000,00 zł).
Cena zaoferowana przez Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. wyniosła
odpowiednio: 4,5% kwoty przeznaczonej na realizacjęzadania przez Zamawiającego,
33,97 % wartości ceny uśrednionej złożonych ofert, 38,92 % wartości kolejnej najniższej
ceny ofertowej oraz 18% wartości najwyższej ceny ofertowej.
Wobec powyższego – zdaniem Odwołującego – konieczne było zastosowanie
procedury wyjaśniającej z art. 90 ust. 1 ustawy.
Odwołujący podniósł,że Zamawiający ma obowiązek racjonalnej oceny oferty
i ustalenia, z jakich powodów oferta odbiega w sposób tak drastyczny od innych cen.
Tymczasem z zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty wynika,że Zamawiający
nie przeprowadziłżadnego postępowania wyjaśniającego, czym dopuścił do sytuacji,że
niezweryfikowana oferta uznana została za najkorzystniejszą.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, przeprowadzenia postępowania w trybie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy
Pzp oraz powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, z ewentualnym
wykluczeniem oferty Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o.
W dniu 25 lutego 2011 r. Zamawiający złożył odpowiedźna odwołanie, wnosząc
o jego oddalenie i podnosząc,że odwołanie opiera sięna błędnych ustaleniach faktycznych.
Wskazał,że w dniu 7 lutego 2011 r. zwrócił sięna podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do
wykonawców: Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. oraz Transprojekt Gdański Sp.
z o.o. o złożenie wyjaśnieńdotyczących ceny. W odpowiedzi ww. wykonawcy złożyli w dniu
8 lutego 2011 r. wyjaśnienia dotyczące elementów mających wpływ na wysokośćceny. Po
analizie tych wyjaśnieńZamawiający uznał je za przekonujące. Oceniając wyjaśnienia
Zamawiający wziął pod uwagęfakt,że na powstanie prac projektowych składa sięw głównej
mierze intelektualne zaangażowanie twórców projektów, a firmy projektowe sąw stanie
zredukowaćw sposób znaczący koszt opracowańw przypadku wykonywania projektów
podobnych do jużraz wykonanych, w których mogąwykorzystaćwcześniejsze
doświadczenia i sprawdzone rozwiązania funkcjonalne. Zamawiający wskazał,że
wyjaśnienia Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o. były spójne i logiczne orazże
sąone potwierdzone dotychczasowymi doświadczeniami Zamawiającego w zakresie
korzystania z usług firm projektowych.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z punktem 2.1. SIWZ, zadanie 2 obejmuje: opracowanie dokumentacji
projektowej wielobranżowej wraz z uzyskaniem wynikających z przepisów pozwoleń
i uzgodnień dla odbudowy skarp nasypów na linii nr 608 Podgrabie-Rudzice w km 0,410-
0,585 – tor 1 oraz linii kolejowej nr 95 Kraków Mydlniki-Podłęże w km 27,616-27,727 – tor 2.
Jako jedyne kryterium oceny ofert Zamawiający przyjął cenęoferty brutto (pkt 20.9 SIWZ).
Wartośćzamówienia dla zadania 2 została ustalona w dniu 9 listopada 2010 r. na
kwotę1.950.000 zł (co stanowi równowartość507.944,78 euro), na podstawie
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod
i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót określonych w programie funkcjonalno-
użytkowym. Podana przez Zamawiającego przed otwarciem ofert kwota, jakązamierza
przeznaczyćna realizacjęzadania 2 wyniosła 2.398.500 zł brutto.
W wyznaczonym terminie wpłynęły 4 oferty na zadanie 2. Ofertęz najniższąceną
(88.560,00 zł brutto) złożyło Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., natomiast ceny
pozostałych ofert wyniosły: 279.825,00 zł brutto (oferta Odwołującego), 313.650 zł brutto
oraz 368.385,00 zł brutto.
Wg protokołu z posiedzenia Komisji Przetargowej w dniu 7 lutego 2011 r., Komisja
zarekomendowała zwrócićsiędo wykonawców: Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp.
z o.o. (w zakresie zadania 1 i 2) oraz Transprojekt Gdański Sp. z o.o. (w zakresie zadania 1)
o złożenie wyjaśnieńdotyczących elementów mających wpływ na wysokośćceny.
Zamawiający, 7 lutego 2011 r. przekazał faksem ww. wykonawcom wezwanie do złożenia
wyjaśnieńw terminie do 10 lutego 2011 r. godz. 12 (pismo nr IRO3ZAb-216-11-08/2010).
W treści wezwania Zamawiający wskazał,że wyjaśnienie winno wykazać, czy zaoferowana
cena rzeczywiście uwzględnia wszystkie elementy związane z należytym wykonaniem
zamówienia. Powinno także wskazywać, czy istnieją konkretne uwarunkowania oraz
obiektywne czynniki, jakie będą towarzyszyć realizacji zamówienia, które wpłynęły na
wysokość zaoferowanej ceny wraz ze wskazaniem opisu tych czynników i skali ich wpływu
na wysokość zaoferowanej ceny.
W dniu 9 lutego 2011 r. Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. złożyło
wyjaśnienia, w których opisał metodę, wg której dokonano wyceny zamówienia. Wg
przedłożonych wyjaśnień, czynnikiem mającym największy wpływ na cenęjest czynnik
ludzki, który stanowi 80% wartości założonego budżetu. Wykonawca wskazał,że dysponuje
dużąi stałągrupąinżynierów, co pozwala na korzystanie z wiedzy i czasu tych samych
ekspertów, co z kolei wpływa na obniżenie kosztów wynagrodzeń. Ponadto, zasadniczy
wpływ na kalkulacjęceny miało porównanie przedmiotu zamówienia z prowadzonymi
wcześniej podobnymi postępowaniami, w których wykonawca brał udział.
Wg protokołu z posiedzenia Komisji w dniu 9 lutego 2011 r., Komisja zaproponowała
przyjąćprzedłożone wyjaśnienia jako spełniające warunki Zamawiającego, tym samym
uznając,że oferty (w tym oferta Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o.) nie
zawierająrażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W dniu 9 lutego 2011 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty Biura
Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o., jako oferty z najniższąceną.
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła,że oferta złożona przez Odwołującego jest druga
w kolejności pod względem ceny, zatem Odwołujący spełnia określone art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ześrodków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia (w części 2), a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może
spowodowaćponiesienie przez niego szkody, w postaci nieuzyskania zamówienia.
Izba stwierdziła brak skuteczności przystąpienia do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego wykonawcy Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., ze
względu na fakt,że Zamawiający oświadczył, iżnie otrzymał kopii zgłoszenia przystąpienia.
Izba stwierdziła w związku z tym,że zgłaszający przystąpienie nie wykazał spełnienia
warunku formalnego, o którym mowa w art. 184 ust. 2 ustawy Pzp.
Zarzutem podniesionym w odwołaniu było zaniechanie przeprowadzenia procedury
wyjaśniającej, o której mowa w art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp. Zarzut ten nie znajduje
potwierdzenia w dokumentacji z postępowania, z której jednoznacznie wynika,że procedura
ta została przeprowadzona, a Odwołujący nie zakwestionował na rozprawie tego faktu,
wskazując jedynie,że nie miał wiedzy o jej przeprowadzeniu.
Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego,że Zamawiający miał obowiązek
zawiadomićwszystkich wykonawców o wezwaniu do złożenia wyjaśnieńi ich złożeniu
najpóźniej wraz z przekazaniem im informacji o wyniku postępowania – teza ta nie znajduje
oparcia w przepisach ustawy Pzp, Izba nie dostrzega równieżinnych argumentów
potwierdzających to stanowisko.
Dokumentacja z postępowania o zamówienie publiczne jest
jawna, a oferty – zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy Pzp podlegały udostępnieniu od dnia ich
otwarcia, zatem Odwołujący miał możliwośćzapoznania sięz cenami ofertowymi (w tym
cenąoferty wybranej), a następnie – po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty –
możliwośćwglądu do pełnej dokumentacji z postępowania w celu ustalenia, czy procedura
wyjaśniająca była przeprowadzona.
Tymczasem Odwołujący przed złożeniem odwołania
w ogóle nie zwrócił siędo Zamawiającego o udostępnienie dokumentacji, a zaniechanie
procedury wyjaśniającej wywodził jedynie z faktu braku wzmianki o jej przeprowadzeniu
w informacji o wyniku postępowania, co należy uznaćza bezpodstawne.
Izba podkreśla,że wykonawca, jako podmiot profesjonalny, uczestniczący w obrocie
gospodarczym, powinien wykazaćsięodpowiednimi standardami postępowania i właściwą
dbałościąo swojąpozycjęw postępowaniu. To w interesie Odwołującego leżało prawidłowe
ustalenie stanu faktycznego i powinien on dołożyćnależytej staranności w celu jego
ustalenia, nie zaśoczekiwaćod Zamawiającego informacji, do przekazania których nie był
zobowiązany, a z jej braku wywodzićzaniechania Zamawiającego. Wystarczającągwarancją
dla wykonawców jest jawnośćdokumentacji z postępowania, co daje możliwośćustalenia
jego przebiegu i w razie potrzeby odpowiedniego sformułowania zarzutów opartych na
rzeczywistym stanie faktycznym. Odwołujący miał możliwośćwglądu do dokumentacji i nie
podjąłżadnej inicjatywy w celu skorzystania z tej możliwości.
Izba nie rozpoznała zarzutu dotyczącego oceny wyjaśnieńzłożonych przez Biuro
Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., jakoże zarzut ten nie został zawarty w odwołaniu.
Zarzutem podniesionym w odwołaniu (a opartym na błędnie ustalonym stanie faktycznym)
było jedynie zaniechanie przeprowadzenia procedury wyjaśniającej. Cała argumentacja
odwołania zmierzała do wykazania okoliczności, które obligowały Zamawiającego do
zastosowania przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Argumentacja ta wskazywała na bardzo
niskącenęwybranej oferty, jednakże w kontekście potrzeby jej wyjaśnienia, nie zaś
wykazania zaniechania odrzucenia oferty w wyniku błędnej oceny wyjaśnień.
Izba podkreśla,że zarzuty odwołania odnosząsiędo określonego działania lub
zaniechania zamawiającego, a ich sformułowanie wymaga wskazania odpowiednich
okoliczności faktycznych i prawnych. Czym innym jest więc zarzut dotyczący zaniechania
przeprowadzenia procedury wyjaśniającej, a czym innym – zaniechania odrzucenia oferty
w wyniku oceny złożonych wyjaśnień. O podniesieniu w odwołaniu drugiego z tych zarzutów
wżaden sposób nie przesądza fakt wskazania w nim art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp jako
naruszonego przepisu prawa, wskazanie to nastąpiło bowiem – jak podano w treści
odwołania – w konsekwencji niezastosowania art. 90 ustawy, brak natomiast było
jakiegokolwiek odniesienia do obowiązku odrzucenia oferty po analizie wyjaśnień. Ponieważ
Odwołujący nie wiedział o złożeniu tych wyjaśnień, nie mógł ustosunkowaćsiędo ich treści
i wywodzićdokonanie przez Zamawiającego błędnej ich oceny, skutkującej zaniechaniem
odrzucenia oferty z rażąco niskąceną. Z całąpewnościąnie można uznać– co podniósł
Odwołujący podczas rozprawy –że niezależnie od treści tych wyjaśnień, kwestia wystąpienia
rażąco niskiej ceny była przesądzona jużw momencie odniesienia ceny oferty do wartości
zamówienia i cen zaoferowanych przez innych wykonawców. Warunkiem koniecznym
uznania oferty za zawierającąrażąco niskącenęjest zawsze analiza wyjaśnień, a odgórne
założenie jużprzed ich złożeniem,że cena jest rażąco niska, jest bezpodstawne.
Podkreślićnależy,że Izba nie dokonuje z urzędu oceny każdej czynności
Zamawiającego w postępowaniu, jest związana zarzutami odwołania i zgodnie z art. 192 ust.
7 nie może orzekaćco do zarzutów, które nie były w nim zawarte. W niniejszej sprawie – jak
wykazano powyżej – w odwołaniu nie podniesiono zarzutu błędnej oceny wyjaśnień
i zaniechania odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niskącenę. Sformułowanie takich
zarzutów w piśmie złożonym do Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2011 r. należy
uznaćza spóźnione. Wykonawca zobowiązany był należycie ustalićstan faktyczny
i sformułowaćzarzuty w odwołaniu, a rozszerzenie zarzutów w zależności od okoliczności,
o których wykonawca powziął wiedzępo złożeniu odwołania (i na skutek jego złożenia), jest
w ocenie Izby niedopuszczalne.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża "Euro-Alians" Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych wpis w wysokości 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczony przez "Euro-Alians"
Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
2) dokonaćwpłaty przez Euro-Alians" Pracownia Projektowa Sp. z o.o. na rzecz PKP
Polskie Linie Kolejowe S.A. kwoty 3 753 zł (słownie: trzy tysiące siedemset
pięćdziesiąt trzy złote zero groszy), stanowiącej uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, dojazdu na rozprawęoraz opłaty
skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 320/11
UZASADNIENIE
Zamawiający – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – prowadzi postępowanie w trybie
przetargu nieograniczonego na Usuwanie skutków powodzi z roku 2010 na linii kolejowej nr
95 Kraków Mydlniki-Podłęże oraz linii nr 608 Podgrabie-Rudzice. Przedmiotem zamówienia
w ramach zadania 2 jest Opracowanie dokumentacji projektowej odbudowy skarp nasypów
na linii nr 608 Podgrabie-Rudzice oraz linii kolejowej nr 95 Kraków Mydlniki-Podłęże.
W dniu 17 lutego 2011 r. wykonawca Euro-Alians Pracownia Projektowa Sp. z o.o.
wniósł odwołanie w zakresie zadania 2 zamówienia, wobec zaniechania przez
Zamawiającego przeprowadzenia procedury wyjaśnienia cen zaoferowanych przez Biuro
Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. i dokonania wyboru oferty tego wykonawcy jako
najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp poprzez
jego niezastosowanie, pomimo złożenia oferty z cenąznacznie odbiegającąod kwoty, jaką
zabezpieczył Zamawiający na wykonanie zamówienia, a także od cen innych uczestników
postępowania, a w konsekwencji naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy poprzez jego
niezastosowanie, pomimo złożenia oferty z rażąco niskącenąoraz naruszenie art. 7 ust. 1
i 3 ustawy, poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób niespełniający zasady
uczciwej konkurencji.
Odwołujący podniósł,że w wyniku postępowania na zadanie 2 Zamawiający dokonał
wyboru oferty Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o. z ceną88.560,00 zł, która
odbiegała znacznie od kwoty, jakąZamawiający zamierza przeznaczyćna realizacjęzadania
(1.950.000 zł) oraz od cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
Zdaniem Odwołującego, za ofertęz rażąco niskącenąmożna uznaćofertęz ceną
niewiarygodną, nierealistycznąw porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza
to
cenę
znacząco
odbiegającą
od
cen
przyjętych,
wskazującą
na
prawdopodobieństwo realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy,
roboty itd. Przyczynąwyraźnie niższej ceny od innych ofert może byćalboświadome
działanie wykonawcy albo nierzetelnośćkalkulacji wykonawcy, co w każdym wypadku grozi
nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w przyszłości.
W ocenie Odwołującego, jako punkt odniesienia dla kwalifikacji ceny jako ewentualnie
rażąco niskiej jest ustalona przez zamawiającego kwota przeznaczona na sfinansowanie
przedmiotu zamówienia, a także ceny zgłoszone w trakcie postępowania przez innych
uczestników:średnie pozostałych ofert oraz kolejna najniższa cena ofertowa i cena
najwyższa. Powołując sięna orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej oraz Zespołów
Arbitrów, Odwołujący podniósł,że o konieczności przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego w trybie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy powinien decydowaćnastępujący wynik
analizy złożonych ofert:
−
szacunkowa wartośćprzedmiotu zamówienia, powiększona o podatek od towarów i usług
przygotowana przez zamawiającego jest znacznie wyższa niżzaoferowana przez
wykonawcą;
−
porównanie z innymi złożonymi ofertami wskazuje na znaczne różnice w wysokości cen;
−
wartośćoferty znacznie odbiega od cen rynkowych.
Odwołujący wskazał na dysproporcje pomiędzy cenązaoferowanąprzez Biuro
Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. (88.560,00 zł) a:
−
kwotą, jakąprzeznaczył Zamawiający na realizacjęzadania nr 2 (1.950.000 zł);
−
uśrednionącenąpozostałych ofert (260.666,67 zł);
−
kolejnąnajniższącenąofertową(227.500,00 zł);
−
najwyższącenąofertową(492.000,00 zł).
Cena zaoferowana przez Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. wyniosła
odpowiednio: 4,5% kwoty przeznaczonej na realizacjęzadania przez Zamawiającego,
33,97 % wartości ceny uśrednionej złożonych ofert, 38,92 % wartości kolejnej najniższej
ceny ofertowej oraz 18% wartości najwyższej ceny ofertowej.
Wobec powyższego – zdaniem Odwołującego – konieczne było zastosowanie
procedury wyjaśniającej z art. 90 ust. 1 ustawy.
Odwołujący podniósł,że Zamawiający ma obowiązek racjonalnej oceny oferty
i ustalenia, z jakich powodów oferta odbiega w sposób tak drastyczny od innych cen.
Tymczasem z zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty wynika,że Zamawiający
nie przeprowadziłżadnego postępowania wyjaśniającego, czym dopuścił do sytuacji,że
niezweryfikowana oferta uznana została za najkorzystniejszą.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, przeprowadzenia postępowania w trybie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy
Pzp oraz powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, z ewentualnym
wykluczeniem oferty Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o.
W dniu 25 lutego 2011 r. Zamawiający złożył odpowiedźna odwołanie, wnosząc
o jego oddalenie i podnosząc,że odwołanie opiera sięna błędnych ustaleniach faktycznych.
Wskazał,że w dniu 7 lutego 2011 r. zwrócił sięna podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do
wykonawców: Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. oraz Transprojekt Gdański Sp.
z o.o. o złożenie wyjaśnieńdotyczących ceny. W odpowiedzi ww. wykonawcy złożyli w dniu
8 lutego 2011 r. wyjaśnienia dotyczące elementów mających wpływ na wysokośćceny. Po
analizie tych wyjaśnieńZamawiający uznał je za przekonujące. Oceniając wyjaśnienia
Zamawiający wziął pod uwagęfakt,że na powstanie prac projektowych składa sięw głównej
mierze intelektualne zaangażowanie twórców projektów, a firmy projektowe sąw stanie
zredukowaćw sposób znaczący koszt opracowańw przypadku wykonywania projektów
podobnych do jużraz wykonanych, w których mogąwykorzystaćwcześniejsze
doświadczenia i sprawdzone rozwiązania funkcjonalne. Zamawiający wskazał,że
wyjaśnienia Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o. były spójne i logiczne orazże
sąone potwierdzone dotychczasowymi doświadczeniami Zamawiającego w zakresie
korzystania z usług firm projektowych.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z punktem 2.1. SIWZ, zadanie 2 obejmuje: opracowanie dokumentacji
projektowej wielobranżowej wraz z uzyskaniem wynikających z przepisów pozwoleń
i uzgodnień dla odbudowy skarp nasypów na linii nr 608 Podgrabie-Rudzice w km 0,410-
0,585 – tor 1 oraz linii kolejowej nr 95 Kraków Mydlniki-Podłęże w km 27,616-27,727 – tor 2.
Jako jedyne kryterium oceny ofert Zamawiający przyjął cenęoferty brutto (pkt 20.9 SIWZ).
Wartośćzamówienia dla zadania 2 została ustalona w dniu 9 listopada 2010 r. na
kwotę1.950.000 zł (co stanowi równowartość507.944,78 euro), na podstawie
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod
i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót określonych w programie funkcjonalno-
użytkowym. Podana przez Zamawiającego przed otwarciem ofert kwota, jakązamierza
przeznaczyćna realizacjęzadania 2 wyniosła 2.398.500 zł brutto.
W wyznaczonym terminie wpłynęły 4 oferty na zadanie 2. Ofertęz najniższąceną
(88.560,00 zł brutto) złożyło Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., natomiast ceny
pozostałych ofert wyniosły: 279.825,00 zł brutto (oferta Odwołującego), 313.650 zł brutto
oraz 368.385,00 zł brutto.
Wg protokołu z posiedzenia Komisji Przetargowej w dniu 7 lutego 2011 r., Komisja
zarekomendowała zwrócićsiędo wykonawców: Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp.
z o.o. (w zakresie zadania 1 i 2) oraz Transprojekt Gdański Sp. z o.o. (w zakresie zadania 1)
o złożenie wyjaśnieńdotyczących elementów mających wpływ na wysokośćceny.
Zamawiający, 7 lutego 2011 r. przekazał faksem ww. wykonawcom wezwanie do złożenia
wyjaśnieńw terminie do 10 lutego 2011 r. godz. 12 (pismo nr IRO3ZAb-216-11-08/2010).
W treści wezwania Zamawiający wskazał,że wyjaśnienie winno wykazać, czy zaoferowana
cena rzeczywiście uwzględnia wszystkie elementy związane z należytym wykonaniem
zamówienia. Powinno także wskazywać, czy istnieją konkretne uwarunkowania oraz
obiektywne czynniki, jakie będą towarzyszyć realizacji zamówienia, które wpłynęły na
wysokość zaoferowanej ceny wraz ze wskazaniem opisu tych czynników i skali ich wpływu
na wysokość zaoferowanej ceny.
W dniu 9 lutego 2011 r. Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o. złożyło
wyjaśnienia, w których opisał metodę, wg której dokonano wyceny zamówienia. Wg
przedłożonych wyjaśnień, czynnikiem mającym największy wpływ na cenęjest czynnik
ludzki, który stanowi 80% wartości założonego budżetu. Wykonawca wskazał,że dysponuje
dużąi stałągrupąinżynierów, co pozwala na korzystanie z wiedzy i czasu tych samych
ekspertów, co z kolei wpływa na obniżenie kosztów wynagrodzeń. Ponadto, zasadniczy
wpływ na kalkulacjęceny miało porównanie przedmiotu zamówienia z prowadzonymi
wcześniej podobnymi postępowaniami, w których wykonawca brał udział.
Wg protokołu z posiedzenia Komisji w dniu 9 lutego 2011 r., Komisja zaproponowała
przyjąćprzedłożone wyjaśnienia jako spełniające warunki Zamawiającego, tym samym
uznając,że oferty (w tym oferta Biura Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o.) nie
zawierająrażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W dniu 9 lutego 2011 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty Biura
Projektowo-Inżynierskiego Redan Sp. z o.o., jako oferty z najniższąceną.
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła,że oferta złożona przez Odwołującego jest druga
w kolejności pod względem ceny, zatem Odwołujący spełnia określone art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ześrodków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia (w części 2), a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może
spowodowaćponiesienie przez niego szkody, w postaci nieuzyskania zamówienia.
Izba stwierdziła brak skuteczności przystąpienia do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego wykonawcy Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., ze
względu na fakt,że Zamawiający oświadczył, iżnie otrzymał kopii zgłoszenia przystąpienia.
Izba stwierdziła w związku z tym,że zgłaszający przystąpienie nie wykazał spełnienia
warunku formalnego, o którym mowa w art. 184 ust. 2 ustawy Pzp.
Zarzutem podniesionym w odwołaniu było zaniechanie przeprowadzenia procedury
wyjaśniającej, o której mowa w art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp. Zarzut ten nie znajduje
potwierdzenia w dokumentacji z postępowania, z której jednoznacznie wynika,że procedura
ta została przeprowadzona, a Odwołujący nie zakwestionował na rozprawie tego faktu,
wskazując jedynie,że nie miał wiedzy o jej przeprowadzeniu.
Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego,że Zamawiający miał obowiązek
zawiadomićwszystkich wykonawców o wezwaniu do złożenia wyjaśnieńi ich złożeniu
najpóźniej wraz z przekazaniem im informacji o wyniku postępowania – teza ta nie znajduje
oparcia w przepisach ustawy Pzp, Izba nie dostrzega równieżinnych argumentów
potwierdzających to stanowisko.
Dokumentacja z postępowania o zamówienie publiczne jest
jawna, a oferty – zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy Pzp podlegały udostępnieniu od dnia ich
otwarcia, zatem Odwołujący miał możliwośćzapoznania sięz cenami ofertowymi (w tym
cenąoferty wybranej), a następnie – po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty –
możliwośćwglądu do pełnej dokumentacji z postępowania w celu ustalenia, czy procedura
wyjaśniająca była przeprowadzona.
Tymczasem Odwołujący przed złożeniem odwołania
w ogóle nie zwrócił siędo Zamawiającego o udostępnienie dokumentacji, a zaniechanie
procedury wyjaśniającej wywodził jedynie z faktu braku wzmianki o jej przeprowadzeniu
w informacji o wyniku postępowania, co należy uznaćza bezpodstawne.
Izba podkreśla,że wykonawca, jako podmiot profesjonalny, uczestniczący w obrocie
gospodarczym, powinien wykazaćsięodpowiednimi standardami postępowania i właściwą
dbałościąo swojąpozycjęw postępowaniu. To w interesie Odwołującego leżało prawidłowe
ustalenie stanu faktycznego i powinien on dołożyćnależytej staranności w celu jego
ustalenia, nie zaśoczekiwaćod Zamawiającego informacji, do przekazania których nie był
zobowiązany, a z jej braku wywodzićzaniechania Zamawiającego. Wystarczającągwarancją
dla wykonawców jest jawnośćdokumentacji z postępowania, co daje możliwośćustalenia
jego przebiegu i w razie potrzeby odpowiedniego sformułowania zarzutów opartych na
rzeczywistym stanie faktycznym. Odwołujący miał możliwośćwglądu do dokumentacji i nie
podjąłżadnej inicjatywy w celu skorzystania z tej możliwości.
Izba nie rozpoznała zarzutu dotyczącego oceny wyjaśnieńzłożonych przez Biuro
Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., jakoże zarzut ten nie został zawarty w odwołaniu.
Zarzutem podniesionym w odwołaniu (a opartym na błędnie ustalonym stanie faktycznym)
było jedynie zaniechanie przeprowadzenia procedury wyjaśniającej. Cała argumentacja
odwołania zmierzała do wykazania okoliczności, które obligowały Zamawiającego do
zastosowania przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Argumentacja ta wskazywała na bardzo
niskącenęwybranej oferty, jednakże w kontekście potrzeby jej wyjaśnienia, nie zaś
wykazania zaniechania odrzucenia oferty w wyniku błędnej oceny wyjaśnień.
Izba podkreśla,że zarzuty odwołania odnosząsiędo określonego działania lub
zaniechania zamawiającego, a ich sformułowanie wymaga wskazania odpowiednich
okoliczności faktycznych i prawnych. Czym innym jest więc zarzut dotyczący zaniechania
przeprowadzenia procedury wyjaśniającej, a czym innym – zaniechania odrzucenia oferty
w wyniku oceny złożonych wyjaśnień. O podniesieniu w odwołaniu drugiego z tych zarzutów
wżaden sposób nie przesądza fakt wskazania w nim art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp jako
naruszonego przepisu prawa, wskazanie to nastąpiło bowiem – jak podano w treści
odwołania – w konsekwencji niezastosowania art. 90 ustawy, brak natomiast było
jakiegokolwiek odniesienia do obowiązku odrzucenia oferty po analizie wyjaśnień. Ponieważ
Odwołujący nie wiedział o złożeniu tych wyjaśnień, nie mógł ustosunkowaćsiędo ich treści
i wywodzićdokonanie przez Zamawiającego błędnej ich oceny, skutkującej zaniechaniem
odrzucenia oferty z rażąco niskąceną. Z całąpewnościąnie można uznać– co podniósł
Odwołujący podczas rozprawy –że niezależnie od treści tych wyjaśnień, kwestia wystąpienia
rażąco niskiej ceny była przesądzona jużw momencie odniesienia ceny oferty do wartości
zamówienia i cen zaoferowanych przez innych wykonawców. Warunkiem koniecznym
uznania oferty za zawierającąrażąco niskącenęjest zawsze analiza wyjaśnień, a odgórne
założenie jużprzed ich złożeniem,że cena jest rażąco niska, jest bezpodstawne.
Podkreślićnależy,że Izba nie dokonuje z urzędu oceny każdej czynności
Zamawiającego w postępowaniu, jest związana zarzutami odwołania i zgodnie z art. 192 ust.
7 nie może orzekaćco do zarzutów, które nie były w nim zawarte. W niniejszej sprawie – jak
wykazano powyżej – w odwołaniu nie podniesiono zarzutu błędnej oceny wyjaśnień
i zaniechania odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niskącenę. Sformułowanie takich
zarzutów w piśmie złożonym do Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2011 r. należy
uznaćza spóźnione. Wykonawca zobowiązany był należycie ustalićstan faktyczny
i sformułowaćzarzuty w odwołaniu, a rozszerzenie zarzutów w zależności od okoliczności,
o których wykonawca powziął wiedzępo złożeniu odwołania (i na skutek jego złożenia), jest
w ocenie Izby niedopuszczalne.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
