rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-03-17
rok: 2011
data dokumentu: 2011-03-17
rok: 2011
sygnatury akt.:
KIO 444/11
KIO 444/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2011 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez ERBUD S.A., ul. Puławska 300A, 02-819 Warszawa, w postępowaniu prowadzonym
przez Miasto Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin.
przez ERBUD S.A., ul. Puławska 300A, 02-819 Warszawa, w postępowaniu prowadzonym
przez Miasto Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin.
orzeka:
1. Oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża ERBUD S.A., ul. Puławska 300A, 02-819
Warszawa i nakazuje:
1) nakazuje zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych tytułem kosztów
postępowania odwoławczego wpis w wysokości 10 000 zł 00 gr (słownie: dziesięć
tysięcy złotych zero groszy) uiszczony przez ERBUD S.A., ul. Puławska 300A,
02-819 Warszawa,
2) dokonaćwpłaty kwoty 649 zł 00 gr (słownie: sześćset czterdzieści dziewięć
złotych zero groszy) przez ERBUD S.A., ul. Puławska 300A, 02-819 Warszawa
na rzecz Miasta Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu dojazdu na rozprawę
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Szczecinie.
Przewodniczący:
………………………………
UZASADNIENIE
(sygn. akt KIO 444/11)
Zamawiający, Miasto Szczecin, prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r.
Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. „Trafostacja Sztuki Szczecin - przebudowa ze zmianąsposobu
użytkowania budynku byłej transformatorowni na Centrum Sztuki Współczesnej przy ul.Św.
Ducha 4 w Szczecinie”.
Szacunkowa wartośćzamówienia jest niższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zamieszczono w Biuletynie ZamówieńPublicznych w dniu
28.02.2011 r. pod nr 30758-2011.
W dniu 04.03.2011 r. Erbud S.A. wniosła odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu
oraz postanowieńspecyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz) zarzucając
zamawiającemu, iżprzez ich sformułowanie naruszył zasady systemu zamówień
publicznych.
W ramach zarzutów odwołania podniesiono (referowane tylko w zakresie popieranym przez
odwołującego w trakcie rozprawy):
I.
W pkt. III.3.2) Ogłoszenia o zamówieniu (rozdz. V pkt 2.2 siwz), odnoszącym siędo wiedzy i
doświadczenia wykonawców wskazano:
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że wykonał należycie w
okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie - minimum jedną robotę budowlaną
podobną do objętych przedmiotem zamówienia. Za robotę budowlaną podobną do
przedmiotu zamówienia Zamawiający uzna następujący komplet prac:
a. 1 wykonanie kompletnego wielobranżowego remontu lub przebudowy budynku wpisanego
do Rejestru Zabytków o kubaturze minimum 7000 m
3
oraz
a. 2 wykonanie renowacji elewacji tynkowanej budynku zabytkowego, wpisanego do Rejestru
Zabytków.
Roboty budowlane podobne wymienione w punktach a.1 i a.2 mogły być wykonane w
jednym lub oddzielnych zamówieniach."
Według odwołującego opisany wyżej warunek udziału w postępowaniu narusza zasady
wyrażone w art. 7, a doprecyzowane w art. 22 ustawy. Ze względu na zakres prac, które
objęte sąprzedmiotem zamówienia, w szczególności, ze względu na fakt,że przebudowa ze
zmianąfunkcji dotyczy obiektu, będącego zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków,
zrozumiałe i uzasadnione jest postawienie warunku polegającego na wykazaniu się
wykonaniem kompletnego wielobranżowego remontu lub przebudowy budynku wpisanego
do rejestru zabytków o określonej kubaturze, która jest mniejsza niżkubatura
przebudowywanej transformatorowni. Powyższe wskazuje na koniecznośćwykazania się
doświadczeniem w wykonawstwie prac związanych z przedmiotem zamówienia - art. 22 ust.
4 ustawy PZP. Warunek ten jest uzasadniony merytorycznie i czyni zbędnym stawianie
dodatkowego warunku wykazania sięwykonaniem renowacji tynkowanej elewacji budynku
zabytkowego. Zawiera bowiem w sobie jużkoniecznośćwykazania sięwykonaniem prac
remontowych obiektu zabytkowego, co pozwala stwierdzić,że dany wykonawca potrafi
wykonaćprzebudowęprzedmiotowej transformatorowni.
Postawienie dodatkowo warunku wykazania sięwykonaniem renowacji elewacji tynkowanej
budynku zabytkowego, wpisanego do rejestru zabytków nie jest natomiast uzasadnione i
dopuszczalne wświetle orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej. Warunek ten jest bowiem
zbędny dla oceny kwalifikacji wykonawców, ich możliwości i umiejętności wykonania obiektu
będącego przedmiotem zamówienia. Elewacja przebudowywanego budynku wykonana jest
bowiem w przeważającej części z cegły klinkierowej, okna zaśmająformęwitraży na
stalowych obramowaniach. Całośćzaśjedynie okraszona jest elementami (wstawkami)
zwykłego tynku elewacyjnego, typowego dla obiektów budowlanych tego typu. Elewacja
tynkowa nie wyróżnia siędodatkowożadnymi szczególnymi cechami czy detalami
architektonicznymi, które uzasadniałyby prawidłowośćpostawionego warunku. Nie zawiera
ona sztukaterii ani kamiennego wystroju rzeźbiarskiego, bądźinnych zdobieńtego typu
budynków, jak np.: zegary słoneczne, wyszukane sgraffito, zdobione urządzenia techniczne,
jak dźwigi czy podnośniki, itp. (Powyższe odwołujący zobrazował na zdjęciu elewacji
zamieszczonym w treści odwołania).
Według odwołującego w technice wykonania tynkowania opisywanych fragmentów elewacji
nie ma niczego nietypowego, co uzasadniałoby postawienie warunku wykazania się
dodatkowym doświadczeniem właśnie w wykonawstwie renowacji elewacji tynkowanej
budynku zabytkowego. Tym bardziej,że zamawiający nie oczekuje wykazania się
doświadczeniem w wykonawstwie elewacji tynkowanej określonego rodzaju czy w określony
sposób, np.: z profilowaniami ciągnionymi metodąboniowania poziomego lub pionowego, z
dekoracjami (rozety, kinkiety), elementami przestrzennymi (figurkami), z opaskami okiennymi
z nadokiennikami (np.: szczytowymi, ciągnionymi) i płycinami, z gzymsami na kroksztynach,
itp.
Sam fakt,że budynek wpisany jest do rejestru zabytków nie przekłada siębowiem wżaden
sposób na postawiony dodatkowy warunek w sytuacji, gdy doświadczenie w przebudowach
obiektów wpisanych do tego rejestru weryfikowane jest jużpierwszym elementem
definiującym robotępodobną, tj. wykonaniem kompletnego wielobranżowego remontu lub
przebudowy budynku wpisanego do rejestru zabytków o określonej kubaturze. Ponadto
zamawiający oczekuje określonych kwalifikacji od osób kierujących robotami przy zabytkach
nieruchomych.
Odwołujący wskazał,że gdyby powyższa elewacja była szczególnie złożona z
architektonicznego czy budowlanego punktu widzenia, nietypowa, o określonych walorach
artystycznych, wykonana w technice, której jużsiędziśpowszechnie nie stosuje, bądź
zawierała jakiekolwiek dodatkowe cechy, pozwalające uznaćjąza wymagającą
szczególnych kwalifikacji, byćmoże mogłoby to stanowićargument dla postawienia ww.
warunku udziału w postępowaniu. Jednak przedmiotowa elewacja jest typowa, przeciętna,
charakterystyczna dla obiektów budowlanych Pomorza Zachodniego, wznoszonych na
początku XX wieku. Zawiera w sobie nawet więcej elementów wykonanych z cegły
klinkierowej, ułożonej w dośćspecyficzny sposób, bardziej wymagających, złożonych i
trudniejszych do wykonania z budowlanego punktu widzenia, niżtynku. Renowacja
powyższej elewacji nie wymagażadnych szczególnych umiejętności, których nie posiadałby
wykonawca, który ma jużdoświadczenie w wykonywaniu remontu lub przebudowy budynków
wpisanych do rejestru zabytków.
Warunek ten jest więc zbędny z punktu widzenia celu, dla którego został sformułowany. Nie
wnosi on niczego do całokształtu weryfikacji wiedzy i doświadczenia wykonawcy przebudowy
transformatorowni, przez co staje siędyskryminującym. Utrudnia bowiem dostęp do
wykonania zamówienia, tym spośród wykonawców, którzy potrafiąwykonywaćremonty
obiektów wpisanych do rejestrów zabytków i zdobyli w tym zakresie stosowne
doświadczenie. Warunek ten nie weryfikuje wiedzy i doświadczenia, ogranicza konkurencje i
jako taki nie powinien sięostać.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmianęww.
warunku udziału w postępowaniu w sposób następujący:
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że wykonał należycie w
okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie - minimum jedną robotę budowlaną
podobną do objętych przedmiotem zamówienia.
Za robotę budowlaną podobną do przedmiotuzamówienia Zamawiający uzna następującą
pracę: wykonanie kompletnego wielobranżowego remontu lub przebudowy budynku
wpisanego do Rejestru Zabytków o kubaturze minimum 7000 m
3.
”
II.
W pkt. III.3.4) Ogłoszenia o zamówieniu (rozdz. V pkt 2.3 siwz) „Osoby zdolne do wykonania
zamówienia” wskazano:
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że dysponuje lub będzie
dysponować minimum po jednej osobie na każde z wymienionych poniżej stanowisk:
a) Kierownik Budowy Wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe:
i) posiadanie uprawnień do kierowania robotami bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej oraz
ii) posiadanie co najmniej pięcioletniego doświadczenia jako Kierownik Budowy przy
realizacji obiektów kubaturowych, w tym co najmniej przy jednej inwestycji o wartości
minimum 5 000 000 zl brutto oraz
iii) posiadanie co najmniej dwuletniego doświadczenia w zakresie kierowania robotami
budowlanymi przy zabytkach nieruchomych, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Kultury z
dn. 09.06.2004r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót
budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy
zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych
lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.U. Nr 150,poz. 1579).”
Zdaniem odwołującegożądanie wykazania sięłącznie:
•
pięcioletnim doświadczeniem w kierowaniu robotami budowlanymi,
•
w tym jednąinwestycjąo wartości minimum 5.000.000 zł brutto oraz
•
dwuletnim doświadczeniem w kierowaniu lub nadzorowaniu robót budowlanych przy
zabytkach nieruchomych,
•
przy jednoczesnym wymogu legitymowania siękonkretnym,ściśle określonym
rodzajem uprawnieńdo pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (konstrukcyjno-budowlane bez ograniczeń) -
jest warunkiem, który w nieuzasadniony sposób zawęża krąg potencjalnych kierowników
budów tylko do tych, którzy w swym doświadczeniu zawodowym potrafiąwykazaćsię
kierowaniem bardzo specyficznymi, konkretnymi robotami przy zabytkach nieruchomych.
Praktyka wykonywania robót budowlanych, takich jak objęta przedmiotowym zakresem
zamówienia, pozwala raczej przyjąć,że dla kierowania samymi robotami budowlanymi przy
zabytkach nieruchomych, zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Kultury, wystarczające
jest powołanie kierownika robót zabytkowych, podlegającego na placu budowy kierownikowi
budowy. Sam kierownik budowy nie musi legitymowaćsiędwuletnim doświadczeniem w
kierowaniu lub nadzorowaniu robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych – jego
obowiązki sąbowiem inne niżobowiązki kierownika robót zabytkowych. Dlatego teżjego
doświadczenie winno byćdostosowane do przypisanych mu kompetencji na terenie placu
budowy. Jeżeli jednocześnie będzie dysponował kierownikiem robót o określonych
kwalifikacjach i doświadczeniu, to tak rozdzielony warunek udziału w postępowaniu będzie
wystarczający. Wykazanie sięzaśpełnieniem funkcji kierownika budowy, który kierował
jednocześnie robotami zabytkowymi jest nadmiernie wygórowane.
Osób, które łącznie spełniająoczekiwane przez zamawiającego wymagania jest niewiele, co
wynika z dominującej praktyki rynkowej powoływania kierowników robót zabytkowych, jeżeli
prace wykonywane sąw obiektach wpisanych do rejestru zabytków, czy pozostających w
gminnej ewidencji zabytków. Całościąprac budowlanych kierujązaśkierownicy budowy, od
których nie wymaga sięjużdoświadczenia w robotach zabytkowych.
Właśnie uwzględniając takąpraktykązamawiający wskazał,że dwuletnie doświadczenie ww.
osoby ma byćdoświadczeniem w zakresie kierowania robotami budowlanymi przy zabytkach
nieruchomych, a nie doświadczeniem na stanowisku kierownika budowy przy zabytkach
nieruchomych. Dysponowanie jednak kierownikiem budowy, który przez określony czas
kierował robotami zabytkowymi i dodatkowo spełnia pozostałe wymagania jest w praktyce
bardzo rzadkie.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o następującąmodyfikacjękwestionowanego
warunku (rozdzielenie funkcji Kierownika budowy i Kierownika robót zabytkowych):
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że dysponuje lub będzie
dysponować minimum po jednej osobie na każde z wymienionych poniżej stanowisk:
a) Kierownik Budowy
Wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe:
i) posiadanie uprawnień do kierowania robotami bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej oraz
ii) posiadanie co najmniej pięcioletniego doświadczenia jako Kierownik Budowy przy
realizacji obiektów kubaturowych, w tym co najmniej przy jednej inwestycji o wartości
minimum 5 000 000 zł brutto;
b) Kierownik robót zabytkowych
Wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe:
i) posiadanie uprawnień do kierowania robotami bez ograniczeń
ii) posiadanie co najmniej dwuletniego doświadczenia w zakresie kierowania robotami
budowlanymi przy zabytkach nieruchomych, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Kultury z
dn. 09.06.2004r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót
budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy
zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych
lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.U. Nr 150,poz. 1579).”
Uwzględniając treść ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków
zamówienia przekazanej przez zamawiającego, a także stanowiska i oświadczenia
stron złożone na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje.
Kwestionowane warunki udziału w postępowaniu, których dotyczy odwołanie, przedstawiają
siętak, jako zostało to przytoczone w treści odwołania i zreferowane wyżej w niniejszym
uzasadnieniu.
W Subklauzuli 6.9 „Personel wykonawczy” w Warunkach Szczególnych Kontraktu (do
Warunków Ogólnych Kontraktu na budowę– FIDIC, wyd. angielsko-polskie z 2000 r.)
załączonych do siwz i stanowiących wzór umowy, zaznaczono, iż„wykonawca zapewni
kluczowy Personel określony w Ofercie i nie zmieniżadnego z członków tego Personelu bez
uprzedniej zgody Inżyniera i Zamawiającego”.
Zgodnie z rozdz. XV siwz przedmiotem niniejszego zamówienia jest przebudowa ze zmianą
sposobu użytkowania budynku byłej transformatorowni na Centrum Sztuki Współczesnej
przy ul.Św. Ducha 4 w Szczecinie.
Dalej, w rozdz. XV wskazano m.in.:
3) „Ogólna charakterystyka obiektu”
a. Opis stanu istniejącego
Budynek Starej Transformatorni zlokalizowany jest przy ul. Św. Ducha 4 w Szczecinie na
działce 101/1 obręb 1038. Budynek o charakterze przemysłowym składa się z
podpiwniczonej nawy głównej, części bocznej i części tylnej u zbiegu których znajduje się
klatka schodowa. Obiekt od 20 lat jest nieużytkowany i ulega stopniowej dewastacji.
Budynek jest zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków pod nr rejestru 1034, dec. Nr
K1.III.5340/3/84 z dnia 10.04.1984r.
Dane liczbowe stanu istniejącego budynku
- powierzchnia zabudowy Pz = 658 m2
- powierzchnia użytkowa Pu = 1674,79 m2
- kubatura Vc = 9.653 m3
- podpiwniczenie: 100%
- wysokość budynku: 19,13 m
b. Stan projektowany
Zakresem
inwestycji
objęty
jest
obiekt tzw.
„Starej
Transformatorni”
wraz
z
zagospodarowaniem najbliższego otoczenia i odtworzeniem ciągu ulicy Podgórnej po
południowo-zachodniej stronie obiektu w formie ciągu pieszego uformowanego w spadku ze
schodami.
Dane liczbowe stanu projektowanego budynku
- powierzchnia zabudowy Pz = 658 m2
- powierzchnia użytkowa Pu = 2031,76 m2
- kubatura Vc = 10.156,00 m3
- podpiwniczenie: 100%
- wysokość budynku: 19,13 m
c. Charakterystyka zabudowy
Zachowano bryłę budynku, historyczne elewacje od ul. Św. Ducha i od strony przejścia na ul.
Podgórną. Nadbudowano trakt boczny w głębi działki o 1 kondygnację tak, aby nie było to
widoczne i nie zniekształcało bryły historycznej od strony ul. Św. Ducha.
Zmieniono konstrukcję dachową nawy głównej, z uwagi na zły stan istniejącej konstrukcji
dachowej nie nadającej się do naprawy i dalszego użytkowania. Ściany elewacji historycznych podlegają renowacji według programu prac konserwatorskich,
a pozostałe zostaną ocieplone i pokryte tynkiem strukturalnym. Obudowa nowej
nadbudowanej części wykonana będzie z siatek i blach perforowanych stalowych
powlekanych.
2. Zakres zamówienia obejmuje
W zakresie zamówienia jest wyremontowanie istniejącego budynku z wykonaniem
nadbudowy wraz z zagospodarowaniem terenu i przyłączami mediów.
Z zakresu wyłącza się wykonanie przyłącza cieplnego i elektrycznego, które będą wykonane
przez dostawców mediów.
3. Dokumentacja budowlana
1) Pozwolenie na budowę z dnia 9 listopada 2010r wydane przez Starostwo Powiatowe w
Pyrzycach – Decyzja nr 417/10
2) Projekt budowlany i wykonawczy wykonany przez: „STUDIO A4” Spółka Projektowa z
o.o., al. Wojska Polskiego 20, 70-470 SZCZECIN
Zamawiający nie przekazał wraz z potwierdzonąza zgodnośćz oryginałem dokumentacją
postępowania, a także nie przedstawił w trakcie rozprawy dokumentacji projektowej
składającej sięna opis przedmiotu zamówienia.
Tym samym ustalając szczegółowy zakres i rodzaj przedmiotu zamówienia, niezbędny dla
oceny dopuszczalności stawianych warunków udziału w postępowaniu, Izba oparła sięna
dowodach: wyciągach z projektu budowlanego przedłożonych przez odwołującego oraz
składającym sięna dokumentacjęprojektową„Programie prac konserwatorskich”
przedłożonego przez zamawiającego.
W tym zakresie Izba uwzględniła:
−
rysunek elewacji południowo-wschodniej nr 17 z Projektu wykonawczego
przygotowanego przez Studio A4 (wraz ze zdjęciem),
−
rysunek elewacji południowo-zachodniej nr 20 z Projektu wykonawczego
przygotowanego przez Studio A4,
−
str. 58-62 części opisowej projektu budowlanego Studia A4,
−
str. 149-150 szczegółowego kosztorysu inwestorskiego.
Na podstawie powyższego Izba ustaliła, iżzgodnie z twierdzeniami odwołującego
powierzchnie tynkowane stanowiąmniejszączęśćobu elewacji objętych programem prac
konserwatorskich. Ponadto zgodnie z opisem oraz kosztorysem inwestorskim, ze względu na
stan tynków ich częśćnie nadaje siędo renowacji, ale podlegała będzie zupełnej wymianie.
W
ramach
materiału
dowodowego
Izba
uwzględniła
również
„Program
prac
konserwatorskich” (str. 1-10) składający sięna dokumentacjęprojektową, w którym opisano
zakres prac konserwatorskich. M.in. w rozdz. VI pkt 8 w ramach prac na elewacjach
zewnętrznych i wewnętrznych przewidziano wykonanie nowych elementów detalu –
gzymsów, listew, obramieńotworów wentylacyjnych, pól tynkowych wg oryginalnych wzorów
zaprawąwapienno-cementową(cement trasowy), metodąciągnięcia, renowacjażelaznego
zbrojenia pod profile ciągnione i wylewane - (…) - do tynkowania dwuwarstwowe zaprawy
systemu Optosan.
Izba uwzględniła załączonądo odpowiedzi na odwołanie decyzjęZachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 21.08.2010 r. (ZN-4150/150/W/2010 r.)
wydanej dla inwestora, Miasta Szczecin. Z treści uzasadnienia decyzji wynika, iżorgan
wydający zobowiązał inwestora do poinformowania go odrębnym pismem m.in. o nazwisku
osoby pełniącej funkcjękierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego,
posiadającej uprawnienia budowlane i co najmniej dwuletnie doświadczenie w kierowaniu
robotami budowlanymi przy obiektach zabytkowych.
Izba nie wzięła natomiast pod uwagędowodu – fragment Dziennika Budowy Nr 357/2008
wydanego przez Starostwo w Myśliborzu, przedłożonego przez odwołującego. Założona do
wykazania niegdysiejsza praktyka zamawiającego (pośrednio wskazująca na odmiennie
formułowane w ramach innego postępowania o udzielenie zamówienia warunki udziału w
postępowaniu) nie może przesądzić, czy nawet wpłynąćna ocenę, dopuszczalności czy też
bezprawności stawianych obecnie warunków udziału w postępowaniu, które ocenia sięwświetle aktualnie obowiązujących przepisów i względem danego przedmiotu zamówienia.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza,że odwołujący legitymuje sięuprawnieniem do
korzystania ześrodków ochrony prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 Pzp zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie
wykonawców.
Następnie w sprawie tzw. podmiotowych warunków udziału w postępowaniu, ramowy przepis
art. 22 ust. 1 ustawy stanowi, iżo udzielenie zamówienia mogąubiegaćsięwykonawcy,
którzy spełniająwarunki, dotyczące:
1. posiadania uprawnieńdo wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli
przepisy prawa nakładająobowiązek ich posiadania;
2. posiadania wiedzy i doświadczenia;
3. dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia;
4. sytuacji ekonomicznej i finansowej.
W myśl ust. 4 art. 22 Pzp opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków, o których mowa w ust.
1, powinien byćzwiązany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Wświetle powyższych przepisów zamawiający określa i opisuje warunki dotyczące czy mieszczące się
zakresie podmiotowych cech wykonawców wskazanych w punktach ust. 1 art. 22, które w ocenie
zamawiającego stanowiąminimalne wymagania dla wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia i
tym samym dopuszczonych do ubiegania sięo jego uzyskanie. Warunki, których ramy ustalono w ww.
przepisie, zamawiający określa zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp (tzw. opis sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków), tj. zachowując ich związek i proporcjonalnośćz przedmiotem zamówienia. Tylko
warunki postawione w ten sposób mogąbyćuznane za dopuszczalne wświetle zasad wyrażonych w
art. 7 ust. 1 Pzp.
Oceniając kwestionowane warunki udziału w postępowaniu Izba uznała, iżwypełniająww. wymagania.
Jak wynika z dowodów przedstawionych przez odwołującego, powierzchnie tynkowane stanowią
mniejszączęśćodnawianych elewacji zabytkowych. Rozmiar powierzchni tynkowanych dla oceny
związanego z nimi warunku udziału w postępowaniu nie ma jednak w tym przypadku znaczenia.
Bezsporne jest bowiem, iżpowierzchnie takie występująoraz zajmująwyraźnie eksponowanączęść
elewacji, a więc ich wykonanie stanowi częśćprzedmiotu zamówienia. Ponadto zamawiane tynkowanie
w tym zakresie wykonywane będzie z zachowaniem wszelkich standardów historyczności związanych z
osiągnięciem efektu przywrócenia oryginalnego stanu budynku wpisanego do rejestru zabytków. Prace
z tym związane i ich rezultaty podlegały więc będąocenie konserwatorskiej, co wynika m.in. z
przedłożonego programu konserwatorskiego.
Tym samymżądanie wykazania siędoświadczeniem w kładzeniu tynków zabytkowych w znaczeniu
dosłownym związane jest z przedmiotem zamówienia. Zamawiający wymaga dokładnie doświadczenia,
które uprawdopodobnia posiadanie przez wykonawcęumiejętności potrzebnych do wykonania
historycznej elewacji tynkowanej i wświetle ww. przepisów uprawniony jest do sprawdzenia takiego
specyficznego doświadczenia w wykonywaniu części prac objętych jego przedmiotem zamówienia.
Odwołujący podnosi natomiast, iżwyżej opisany nominalny związek pomiędzy wymaganym
doświadczeniem i przedmiotem zamówienia, nie przekłada sięw istocie na rzeczywistość, tzn. nie
istniejeżadna realna specyfika kładzenia tynków historycznych w stosunku do tynków zwykłych i tym
samymżadne szczególne doświadczenie w tym przedmiocie nie istnieje i tym samym nie ma potrzeby
jegożądania.
W tym zakresie Izba wskazuje, iżpostępowanie odwoławcze jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w
którym ze względu na postulat szybkości i ekonomiki procesowej, wynikająca z art. 6 Kodeksu
cywilnego oraz rozwinięta w art. 190 ust. 1 Pzp zasada rozkładu ciężaru dowodu winna być
konsekwentnie egzekwowana wraz z wynikającymi z niej skutkami procesowymi.
Odnosząc powyższe do niniejszych zarzutów dotyczących doświadczenia wykonawcy, wskazaćnależy,
iżżadna ze stron nie udowodniła swoich twierdzeńna temat specyfiki czy porównywalności wykonania
zabytkowej elewacji tynkowanej z tynkowaniem standardowym. Obie strony ograniczyły siędo
wyrażenia swoich opinii i przeciwstawnych stanowisk w tym przedmiocie. Odwołujący twierdził, iż
nałożenie historycznej mieszanki tynkarskiej i jej rozprowadzenie na powierzchni tynkowanej, a także
wykonanie poszczególnych elementów zabytkowej elewacji (np. gzymsy) jest porównywalne z
wykonywaniem elewacji niezabytkowych, czemu zamawiający zaprzeczał.
W związku z normąart. 190 ust. 1 Pzp, która stanowi, iżstrony i uczestnicy postępowania
odwoławczego sąobowiązani wskazywaćdowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodząskutki
prawne oraz normąart. 191 ust. 2 ustawy, według której wydając wyrok, bierze sięza podstawęstan
rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba uznała za niepotwierdzony zarzut naruszenia art. 22 ust. 1
przez sformułowanie wskazanych wymagańwzględem doświadczenia wykonawcy. Odwołujący nie
wykazał okoliczności, na które siępowoływał, a które mogłyby miećwpływ na odmiennąocenę
powyższego. Natomiast wbrew sugestiom odwołującego, przepisy ustawy dotyczące warunków udziału
w postępowaniu nie ustanawiajążadnego domniemania faktycznego lub prawnego, które na
zamawiającego przerzucałoby ciężar dowodzenia, iżpostawione przezeńwarunki udziału w
postępowaniu sądopuszczalne.
W odniesieniu do drugiego zarzutu odwołania dotyczącego osób jakimi winien dysponowaćwykonawca,
konkretnie wymagańwzględem kierownika budowy, Izba wskazuje, iżzgodnie z § 8 ust. 1
rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie prowadzenia prac
konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badańkonserwatorskich i
architektonicznych, a także innych działańprzy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz
badańarcheologicznych i poszukiwańukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.
U. Nr 150, poz. 1579), robotami budowlanymi przy zabytkach nieruchomych mogąkierowaćosoby,
które posiadająodpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego oraz
odbyły co najmniej 2-letniąpraktykęzawodowąna budowie przy zabytkach nieruchomych. Zgodnie z
ust. 2 § 8 przepis ust. 1 stosuje sięrównieżdo wykonywania nadzoru inwestorskiego.
Jak wynika z przywoływanej wyżej decyzji administracyjnej wydanej przez Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków obowiązkiem zamawiającego było zapewnienie obecności na budowie osoby
o stosownym doświadczeniu w kierowaniu robotami budowlanymi przy obiektach zabytkowych. Do
wyboru zamawiającego pozostawiono czy powyższy obowiązek zostanie zrealizowany przez
zapewnienie inspektora nadzoru inwestorskiego czy kierownika budowy o wskazanych kwalifikacjach i
doświadczeniu.
W ramach realizacji ww. obowiązku zamawiający zadecydował o zapewnieniu tego typu kierownika
budowy. W związku z czym postawił odnośny warunek udziału w postępowaniu połączony z
odpowiednimi postanowieniami umowy (Klauzula 6.9) przenoszącymi osoby wykazywane na
potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu do zakresu zobowiązania wykonawcy w
przedmiocie sposobu wykonania zamówienia.
Jak wynika z powyższego warunek udziału w postępowaniu w sposób bezpośredni związany jest z
przedmiotem zamówienia. Dotyczy równieżdoświadczenia wprost wskazanego w wyżej przywołanych
przepisach rozporządzenia Ministra Kultury. Innymi słowy osoba kierownika budowy posiadającego
dwuletnie doświadczenie w kierowaniu pracami przy obiektach zabytkowych jest zamawiającemu
potrzebna do wykonania zamówienia.
Wświetle obowiązujących przepisów Izba nie znajduje podstaw do nakazania zamawiającemu
obniżenia wymagańw stosunku do kierownika budowy, jedynie z tego względu, iżosób o kwalifikacjach
i doświadczeniu, jak wymagane przez zamawiającego jest niewiele (teza nieudowodniona przez
odwołującego), a ponadto nakazania zapewnienia kierowania robotami zabytkowymi przez
dodatkowego kierownika robót posiadającego doświadczenie w tym zakresie, co dodatkowo wiązałoby
sięz koniecznościązatrudnienia inspektora nadzoru o odpowiednim doświadczeniu w celu realizacji
obowiązku wynikającego z ww. decyzji.
Reasumując Izba nie potwierdziła zarzutów naruszenia przepisów ustawy przez sformułowanie
powołanych warunków udziału w postępowaniu.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Skład orzekający:
…........................................
1. Oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża ERBUD S.A., ul. Puławska 300A, 02-819
Warszawa i nakazuje:
1) nakazuje zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych tytułem kosztów
postępowania odwoławczego wpis w wysokości 10 000 zł 00 gr (słownie: dziesięć
tysięcy złotych zero groszy) uiszczony przez ERBUD S.A., ul. Puławska 300A,
02-819 Warszawa,
2) dokonaćwpłaty kwoty 649 zł 00 gr (słownie: sześćset czterdzieści dziewięć
złotych zero groszy) przez ERBUD S.A., ul. Puławska 300A, 02-819 Warszawa
na rzecz Miasta Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu dojazdu na rozprawę
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Szczecinie.
Przewodniczący:
………………………………
UZASADNIENIE
(sygn. akt KIO 444/11)
Zamawiający, Miasto Szczecin, prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r.
Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. „Trafostacja Sztuki Szczecin - przebudowa ze zmianąsposobu
użytkowania budynku byłej transformatorowni na Centrum Sztuki Współczesnej przy ul.Św.
Ducha 4 w Szczecinie”.
Szacunkowa wartośćzamówienia jest niższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zamieszczono w Biuletynie ZamówieńPublicznych w dniu
28.02.2011 r. pod nr 30758-2011.
W dniu 04.03.2011 r. Erbud S.A. wniosła odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu
oraz postanowieńspecyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz) zarzucając
zamawiającemu, iżprzez ich sformułowanie naruszył zasady systemu zamówień
publicznych.
W ramach zarzutów odwołania podniesiono (referowane tylko w zakresie popieranym przez
odwołującego w trakcie rozprawy):
I.
W pkt. III.3.2) Ogłoszenia o zamówieniu (rozdz. V pkt 2.2 siwz), odnoszącym siędo wiedzy i
doświadczenia wykonawców wskazano:
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że wykonał należycie w
okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie - minimum jedną robotę budowlaną
podobną do objętych przedmiotem zamówienia. Za robotę budowlaną podobną do
przedmiotu zamówienia Zamawiający uzna następujący komplet prac:
a. 1 wykonanie kompletnego wielobranżowego remontu lub przebudowy budynku wpisanego
do Rejestru Zabytków o kubaturze minimum 7000 m
3
oraz
a. 2 wykonanie renowacji elewacji tynkowanej budynku zabytkowego, wpisanego do Rejestru
Zabytków.
Roboty budowlane podobne wymienione w punktach a.1 i a.2 mogły być wykonane w
jednym lub oddzielnych zamówieniach."
Według odwołującego opisany wyżej warunek udziału w postępowaniu narusza zasady
wyrażone w art. 7, a doprecyzowane w art. 22 ustawy. Ze względu na zakres prac, które
objęte sąprzedmiotem zamówienia, w szczególności, ze względu na fakt,że przebudowa ze
zmianąfunkcji dotyczy obiektu, będącego zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków,
zrozumiałe i uzasadnione jest postawienie warunku polegającego na wykazaniu się
wykonaniem kompletnego wielobranżowego remontu lub przebudowy budynku wpisanego
do rejestru zabytków o określonej kubaturze, która jest mniejsza niżkubatura
przebudowywanej transformatorowni. Powyższe wskazuje na koniecznośćwykazania się
doświadczeniem w wykonawstwie prac związanych z przedmiotem zamówienia - art. 22 ust.
4 ustawy PZP. Warunek ten jest uzasadniony merytorycznie i czyni zbędnym stawianie
dodatkowego warunku wykazania sięwykonaniem renowacji tynkowanej elewacji budynku
zabytkowego. Zawiera bowiem w sobie jużkoniecznośćwykazania sięwykonaniem prac
remontowych obiektu zabytkowego, co pozwala stwierdzić,że dany wykonawca potrafi
wykonaćprzebudowęprzedmiotowej transformatorowni.
Postawienie dodatkowo warunku wykazania sięwykonaniem renowacji elewacji tynkowanej
budynku zabytkowego, wpisanego do rejestru zabytków nie jest natomiast uzasadnione i
dopuszczalne wświetle orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej. Warunek ten jest bowiem
zbędny dla oceny kwalifikacji wykonawców, ich możliwości i umiejętności wykonania obiektu
będącego przedmiotem zamówienia. Elewacja przebudowywanego budynku wykonana jest
bowiem w przeważającej części z cegły klinkierowej, okna zaśmająformęwitraży na
stalowych obramowaniach. Całośćzaśjedynie okraszona jest elementami (wstawkami)
zwykłego tynku elewacyjnego, typowego dla obiektów budowlanych tego typu. Elewacja
tynkowa nie wyróżnia siędodatkowożadnymi szczególnymi cechami czy detalami
architektonicznymi, które uzasadniałyby prawidłowośćpostawionego warunku. Nie zawiera
ona sztukaterii ani kamiennego wystroju rzeźbiarskiego, bądźinnych zdobieńtego typu
budynków, jak np.: zegary słoneczne, wyszukane sgraffito, zdobione urządzenia techniczne,
jak dźwigi czy podnośniki, itp. (Powyższe odwołujący zobrazował na zdjęciu elewacji
zamieszczonym w treści odwołania).
Według odwołującego w technice wykonania tynkowania opisywanych fragmentów elewacji
nie ma niczego nietypowego, co uzasadniałoby postawienie warunku wykazania się
dodatkowym doświadczeniem właśnie w wykonawstwie renowacji elewacji tynkowanej
budynku zabytkowego. Tym bardziej,że zamawiający nie oczekuje wykazania się
doświadczeniem w wykonawstwie elewacji tynkowanej określonego rodzaju czy w określony
sposób, np.: z profilowaniami ciągnionymi metodąboniowania poziomego lub pionowego, z
dekoracjami (rozety, kinkiety), elementami przestrzennymi (figurkami), z opaskami okiennymi
z nadokiennikami (np.: szczytowymi, ciągnionymi) i płycinami, z gzymsami na kroksztynach,
itp.
Sam fakt,że budynek wpisany jest do rejestru zabytków nie przekłada siębowiem wżaden
sposób na postawiony dodatkowy warunek w sytuacji, gdy doświadczenie w przebudowach
obiektów wpisanych do tego rejestru weryfikowane jest jużpierwszym elementem
definiującym robotępodobną, tj. wykonaniem kompletnego wielobranżowego remontu lub
przebudowy budynku wpisanego do rejestru zabytków o określonej kubaturze. Ponadto
zamawiający oczekuje określonych kwalifikacji od osób kierujących robotami przy zabytkach
nieruchomych.
Odwołujący wskazał,że gdyby powyższa elewacja była szczególnie złożona z
architektonicznego czy budowlanego punktu widzenia, nietypowa, o określonych walorach
artystycznych, wykonana w technice, której jużsiędziśpowszechnie nie stosuje, bądź
zawierała jakiekolwiek dodatkowe cechy, pozwalające uznaćjąza wymagającą
szczególnych kwalifikacji, byćmoże mogłoby to stanowićargument dla postawienia ww.
warunku udziału w postępowaniu. Jednak przedmiotowa elewacja jest typowa, przeciętna,
charakterystyczna dla obiektów budowlanych Pomorza Zachodniego, wznoszonych na
początku XX wieku. Zawiera w sobie nawet więcej elementów wykonanych z cegły
klinkierowej, ułożonej w dośćspecyficzny sposób, bardziej wymagających, złożonych i
trudniejszych do wykonania z budowlanego punktu widzenia, niżtynku. Renowacja
powyższej elewacji nie wymagażadnych szczególnych umiejętności, których nie posiadałby
wykonawca, który ma jużdoświadczenie w wykonywaniu remontu lub przebudowy budynków
wpisanych do rejestru zabytków.
Warunek ten jest więc zbędny z punktu widzenia celu, dla którego został sformułowany. Nie
wnosi on niczego do całokształtu weryfikacji wiedzy i doświadczenia wykonawcy przebudowy
transformatorowni, przez co staje siędyskryminującym. Utrudnia bowiem dostęp do
wykonania zamówienia, tym spośród wykonawców, którzy potrafiąwykonywaćremonty
obiektów wpisanych do rejestrów zabytków i zdobyli w tym zakresie stosowne
doświadczenie. Warunek ten nie weryfikuje wiedzy i doświadczenia, ogranicza konkurencje i
jako taki nie powinien sięostać.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmianęww.
warunku udziału w postępowaniu w sposób następujący:
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że wykonał należycie w
okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie - minimum jedną robotę budowlaną
podobną do objętych przedmiotem zamówienia.
Za robotę budowlaną podobną do przedmiotuzamówienia Zamawiający uzna następującą
pracę: wykonanie kompletnego wielobranżowego remontu lub przebudowy budynku
wpisanego do Rejestru Zabytków o kubaturze minimum 7000 m
3.
”
II.
W pkt. III.3.4) Ogłoszenia o zamówieniu (rozdz. V pkt 2.3 siwz) „Osoby zdolne do wykonania
zamówienia” wskazano:
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że dysponuje lub będzie
dysponować minimum po jednej osobie na każde z wymienionych poniżej stanowisk:
a) Kierownik Budowy Wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe:
i) posiadanie uprawnień do kierowania robotami bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej oraz
ii) posiadanie co najmniej pięcioletniego doświadczenia jako Kierownik Budowy przy
realizacji obiektów kubaturowych, w tym co najmniej przy jednej inwestycji o wartości
minimum 5 000 000 zl brutto oraz
iii) posiadanie co najmniej dwuletniego doświadczenia w zakresie kierowania robotami
budowlanymi przy zabytkach nieruchomych, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Kultury z
dn. 09.06.2004r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót
budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy
zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych
lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.U. Nr 150,poz. 1579).”
Zdaniem odwołującegożądanie wykazania sięłącznie:
•
pięcioletnim doświadczeniem w kierowaniu robotami budowlanymi,
•
w tym jednąinwestycjąo wartości minimum 5.000.000 zł brutto oraz
•
dwuletnim doświadczeniem w kierowaniu lub nadzorowaniu robót budowlanych przy
zabytkach nieruchomych,
•
przy jednoczesnym wymogu legitymowania siękonkretnym,ściśle określonym
rodzajem uprawnieńdo pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (konstrukcyjno-budowlane bez ograniczeń) -
jest warunkiem, który w nieuzasadniony sposób zawęża krąg potencjalnych kierowników
budów tylko do tych, którzy w swym doświadczeniu zawodowym potrafiąwykazaćsię
kierowaniem bardzo specyficznymi, konkretnymi robotami przy zabytkach nieruchomych.
Praktyka wykonywania robót budowlanych, takich jak objęta przedmiotowym zakresem
zamówienia, pozwala raczej przyjąć,że dla kierowania samymi robotami budowlanymi przy
zabytkach nieruchomych, zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Kultury, wystarczające
jest powołanie kierownika robót zabytkowych, podlegającego na placu budowy kierownikowi
budowy. Sam kierownik budowy nie musi legitymowaćsiędwuletnim doświadczeniem w
kierowaniu lub nadzorowaniu robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych – jego
obowiązki sąbowiem inne niżobowiązki kierownika robót zabytkowych. Dlatego teżjego
doświadczenie winno byćdostosowane do przypisanych mu kompetencji na terenie placu
budowy. Jeżeli jednocześnie będzie dysponował kierownikiem robót o określonych
kwalifikacjach i doświadczeniu, to tak rozdzielony warunek udziału w postępowaniu będzie
wystarczający. Wykazanie sięzaśpełnieniem funkcji kierownika budowy, który kierował
jednocześnie robotami zabytkowymi jest nadmiernie wygórowane.
Osób, które łącznie spełniająoczekiwane przez zamawiającego wymagania jest niewiele, co
wynika z dominującej praktyki rynkowej powoływania kierowników robót zabytkowych, jeżeli
prace wykonywane sąw obiektach wpisanych do rejestru zabytków, czy pozostających w
gminnej ewidencji zabytków. Całościąprac budowlanych kierujązaśkierownicy budowy, od
których nie wymaga sięjużdoświadczenia w robotach zabytkowych.
Właśnie uwzględniając takąpraktykązamawiający wskazał,że dwuletnie doświadczenie ww.
osoby ma byćdoświadczeniem w zakresie kierowania robotami budowlanymi przy zabytkach
nieruchomych, a nie doświadczeniem na stanowisku kierownika budowy przy zabytkach
nieruchomych. Dysponowanie jednak kierownikiem budowy, który przez określony czas
kierował robotami zabytkowymi i dodatkowo spełnia pozostałe wymagania jest w praktyce
bardzo rzadkie.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o następującąmodyfikacjękwestionowanego
warunku (rozdzielenie funkcji Kierownika budowy i Kierownika robót zabytkowych):
„Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że dysponuje lub będzie
dysponować minimum po jednej osobie na każde z wymienionych poniżej stanowisk:
a) Kierownik Budowy
Wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe:
i) posiadanie uprawnień do kierowania robotami bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej oraz
ii) posiadanie co najmniej pięcioletniego doświadczenia jako Kierownik Budowy przy
realizacji obiektów kubaturowych, w tym co najmniej przy jednej inwestycji o wartości
minimum 5 000 000 zł brutto;
b) Kierownik robót zabytkowych
Wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe:
i) posiadanie uprawnień do kierowania robotami bez ograniczeń
ii) posiadanie co najmniej dwuletniego doświadczenia w zakresie kierowania robotami
budowlanymi przy zabytkach nieruchomych, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Kultury z
dn. 09.06.2004r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót
budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy
zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych
lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.U. Nr 150,poz. 1579).”
Uwzględniając treść ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków
zamówienia przekazanej przez zamawiającego, a także stanowiska i oświadczenia
stron złożone na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje.
Kwestionowane warunki udziału w postępowaniu, których dotyczy odwołanie, przedstawiają
siętak, jako zostało to przytoczone w treści odwołania i zreferowane wyżej w niniejszym
uzasadnieniu.
W Subklauzuli 6.9 „Personel wykonawczy” w Warunkach Szczególnych Kontraktu (do
Warunków Ogólnych Kontraktu na budowę– FIDIC, wyd. angielsko-polskie z 2000 r.)
załączonych do siwz i stanowiących wzór umowy, zaznaczono, iż„wykonawca zapewni
kluczowy Personel określony w Ofercie i nie zmieniżadnego z członków tego Personelu bez
uprzedniej zgody Inżyniera i Zamawiającego”.
Zgodnie z rozdz. XV siwz przedmiotem niniejszego zamówienia jest przebudowa ze zmianą
sposobu użytkowania budynku byłej transformatorowni na Centrum Sztuki Współczesnej
przy ul.Św. Ducha 4 w Szczecinie.
Dalej, w rozdz. XV wskazano m.in.:
3) „Ogólna charakterystyka obiektu”
a. Opis stanu istniejącego
Budynek Starej Transformatorni zlokalizowany jest przy ul. Św. Ducha 4 w Szczecinie na
działce 101/1 obręb 1038. Budynek o charakterze przemysłowym składa się z
podpiwniczonej nawy głównej, części bocznej i części tylnej u zbiegu których znajduje się
klatka schodowa. Obiekt od 20 lat jest nieużytkowany i ulega stopniowej dewastacji.
Budynek jest zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków pod nr rejestru 1034, dec. Nr
K1.III.5340/3/84 z dnia 10.04.1984r.
Dane liczbowe stanu istniejącego budynku
- powierzchnia zabudowy Pz = 658 m2
- powierzchnia użytkowa Pu = 1674,79 m2
- kubatura Vc = 9.653 m3
- podpiwniczenie: 100%
- wysokość budynku: 19,13 m
b. Stan projektowany
Zakresem
inwestycji
objęty
jest
obiekt tzw.
„Starej
Transformatorni”
wraz
z
zagospodarowaniem najbliższego otoczenia i odtworzeniem ciągu ulicy Podgórnej po
południowo-zachodniej stronie obiektu w formie ciągu pieszego uformowanego w spadku ze
schodami.
Dane liczbowe stanu projektowanego budynku
- powierzchnia zabudowy Pz = 658 m2
- powierzchnia użytkowa Pu = 2031,76 m2
- kubatura Vc = 10.156,00 m3
- podpiwniczenie: 100%
- wysokość budynku: 19,13 m
c. Charakterystyka zabudowy
Zachowano bryłę budynku, historyczne elewacje od ul. Św. Ducha i od strony przejścia na ul.
Podgórną. Nadbudowano trakt boczny w głębi działki o 1 kondygnację tak, aby nie było to
widoczne i nie zniekształcało bryły historycznej od strony ul. Św. Ducha.
Zmieniono konstrukcję dachową nawy głównej, z uwagi na zły stan istniejącej konstrukcji
dachowej nie nadającej się do naprawy i dalszego użytkowania. Ściany elewacji historycznych podlegają renowacji według programu prac konserwatorskich,
a pozostałe zostaną ocieplone i pokryte tynkiem strukturalnym. Obudowa nowej
nadbudowanej części wykonana będzie z siatek i blach perforowanych stalowych
powlekanych.
2. Zakres zamówienia obejmuje
W zakresie zamówienia jest wyremontowanie istniejącego budynku z wykonaniem
nadbudowy wraz z zagospodarowaniem terenu i przyłączami mediów.
Z zakresu wyłącza się wykonanie przyłącza cieplnego i elektrycznego, które będą wykonane
przez dostawców mediów.
3. Dokumentacja budowlana
1) Pozwolenie na budowę z dnia 9 listopada 2010r wydane przez Starostwo Powiatowe w
Pyrzycach – Decyzja nr 417/10
2) Projekt budowlany i wykonawczy wykonany przez: „STUDIO A4” Spółka Projektowa z
o.o., al. Wojska Polskiego 20, 70-470 SZCZECIN
Zamawiający nie przekazał wraz z potwierdzonąza zgodnośćz oryginałem dokumentacją
postępowania, a także nie przedstawił w trakcie rozprawy dokumentacji projektowej
składającej sięna opis przedmiotu zamówienia.
Tym samym ustalając szczegółowy zakres i rodzaj przedmiotu zamówienia, niezbędny dla
oceny dopuszczalności stawianych warunków udziału w postępowaniu, Izba oparła sięna
dowodach: wyciągach z projektu budowlanego przedłożonych przez odwołującego oraz
składającym sięna dokumentacjęprojektową„Programie prac konserwatorskich”
przedłożonego przez zamawiającego.
W tym zakresie Izba uwzględniła:
−
rysunek elewacji południowo-wschodniej nr 17 z Projektu wykonawczego
przygotowanego przez Studio A4 (wraz ze zdjęciem),
−
rysunek elewacji południowo-zachodniej nr 20 z Projektu wykonawczego
przygotowanego przez Studio A4,
−
str. 58-62 części opisowej projektu budowlanego Studia A4,
−
str. 149-150 szczegółowego kosztorysu inwestorskiego.
Na podstawie powyższego Izba ustaliła, iżzgodnie z twierdzeniami odwołującego
powierzchnie tynkowane stanowiąmniejszączęśćobu elewacji objętych programem prac
konserwatorskich. Ponadto zgodnie z opisem oraz kosztorysem inwestorskim, ze względu na
stan tynków ich częśćnie nadaje siędo renowacji, ale podlegała będzie zupełnej wymianie.
W
ramach
materiału
dowodowego
Izba
uwzględniła
również
„Program
prac
konserwatorskich” (str. 1-10) składający sięna dokumentacjęprojektową, w którym opisano
zakres prac konserwatorskich. M.in. w rozdz. VI pkt 8 w ramach prac na elewacjach
zewnętrznych i wewnętrznych przewidziano wykonanie nowych elementów detalu –
gzymsów, listew, obramieńotworów wentylacyjnych, pól tynkowych wg oryginalnych wzorów
zaprawąwapienno-cementową(cement trasowy), metodąciągnięcia, renowacjażelaznego
zbrojenia pod profile ciągnione i wylewane - (…) - do tynkowania dwuwarstwowe zaprawy
systemu Optosan.
Izba uwzględniła załączonądo odpowiedzi na odwołanie decyzjęZachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 21.08.2010 r. (ZN-4150/150/W/2010 r.)
wydanej dla inwestora, Miasta Szczecin. Z treści uzasadnienia decyzji wynika, iżorgan
wydający zobowiązał inwestora do poinformowania go odrębnym pismem m.in. o nazwisku
osoby pełniącej funkcjękierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego,
posiadającej uprawnienia budowlane i co najmniej dwuletnie doświadczenie w kierowaniu
robotami budowlanymi przy obiektach zabytkowych.
Izba nie wzięła natomiast pod uwagędowodu – fragment Dziennika Budowy Nr 357/2008
wydanego przez Starostwo w Myśliborzu, przedłożonego przez odwołującego. Założona do
wykazania niegdysiejsza praktyka zamawiającego (pośrednio wskazująca na odmiennie
formułowane w ramach innego postępowania o udzielenie zamówienia warunki udziału w
postępowaniu) nie może przesądzić, czy nawet wpłynąćna ocenę, dopuszczalności czy też
bezprawności stawianych obecnie warunków udziału w postępowaniu, które ocenia sięwświetle aktualnie obowiązujących przepisów i względem danego przedmiotu zamówienia.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza,że odwołujący legitymuje sięuprawnieniem do
korzystania ześrodków ochrony prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 Pzp zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie
wykonawców.
Następnie w sprawie tzw. podmiotowych warunków udziału w postępowaniu, ramowy przepis
art. 22 ust. 1 ustawy stanowi, iżo udzielenie zamówienia mogąubiegaćsięwykonawcy,
którzy spełniająwarunki, dotyczące:
1. posiadania uprawnieńdo wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli
przepisy prawa nakładająobowiązek ich posiadania;
2. posiadania wiedzy i doświadczenia;
3. dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia;
4. sytuacji ekonomicznej i finansowej.
W myśl ust. 4 art. 22 Pzp opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków, o których mowa w ust.
1, powinien byćzwiązany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Wświetle powyższych przepisów zamawiający określa i opisuje warunki dotyczące czy mieszczące się
zakresie podmiotowych cech wykonawców wskazanych w punktach ust. 1 art. 22, które w ocenie
zamawiającego stanowiąminimalne wymagania dla wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia i
tym samym dopuszczonych do ubiegania sięo jego uzyskanie. Warunki, których ramy ustalono w ww.
przepisie, zamawiający określa zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp (tzw. opis sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków), tj. zachowując ich związek i proporcjonalnośćz przedmiotem zamówienia. Tylko
warunki postawione w ten sposób mogąbyćuznane za dopuszczalne wświetle zasad wyrażonych w
art. 7 ust. 1 Pzp.
Oceniając kwestionowane warunki udziału w postępowaniu Izba uznała, iżwypełniająww. wymagania.
Jak wynika z dowodów przedstawionych przez odwołującego, powierzchnie tynkowane stanowią
mniejszączęśćodnawianych elewacji zabytkowych. Rozmiar powierzchni tynkowanych dla oceny
związanego z nimi warunku udziału w postępowaniu nie ma jednak w tym przypadku znaczenia.
Bezsporne jest bowiem, iżpowierzchnie takie występująoraz zajmująwyraźnie eksponowanączęść
elewacji, a więc ich wykonanie stanowi częśćprzedmiotu zamówienia. Ponadto zamawiane tynkowanie
w tym zakresie wykonywane będzie z zachowaniem wszelkich standardów historyczności związanych z
osiągnięciem efektu przywrócenia oryginalnego stanu budynku wpisanego do rejestru zabytków. Prace
z tym związane i ich rezultaty podlegały więc będąocenie konserwatorskiej, co wynika m.in. z
przedłożonego programu konserwatorskiego.
Tym samymżądanie wykazania siędoświadczeniem w kładzeniu tynków zabytkowych w znaczeniu
dosłownym związane jest z przedmiotem zamówienia. Zamawiający wymaga dokładnie doświadczenia,
które uprawdopodobnia posiadanie przez wykonawcęumiejętności potrzebnych do wykonania
historycznej elewacji tynkowanej i wświetle ww. przepisów uprawniony jest do sprawdzenia takiego
specyficznego doświadczenia w wykonywaniu części prac objętych jego przedmiotem zamówienia.
Odwołujący podnosi natomiast, iżwyżej opisany nominalny związek pomiędzy wymaganym
doświadczeniem i przedmiotem zamówienia, nie przekłada sięw istocie na rzeczywistość, tzn. nie
istniejeżadna realna specyfika kładzenia tynków historycznych w stosunku do tynków zwykłych i tym
samymżadne szczególne doświadczenie w tym przedmiocie nie istnieje i tym samym nie ma potrzeby
jegożądania.
W tym zakresie Izba wskazuje, iżpostępowanie odwoławcze jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w
którym ze względu na postulat szybkości i ekonomiki procesowej, wynikająca z art. 6 Kodeksu
cywilnego oraz rozwinięta w art. 190 ust. 1 Pzp zasada rozkładu ciężaru dowodu winna być
konsekwentnie egzekwowana wraz z wynikającymi z niej skutkami procesowymi.
Odnosząc powyższe do niniejszych zarzutów dotyczących doświadczenia wykonawcy, wskazaćnależy,
iżżadna ze stron nie udowodniła swoich twierdzeńna temat specyfiki czy porównywalności wykonania
zabytkowej elewacji tynkowanej z tynkowaniem standardowym. Obie strony ograniczyły siędo
wyrażenia swoich opinii i przeciwstawnych stanowisk w tym przedmiocie. Odwołujący twierdził, iż
nałożenie historycznej mieszanki tynkarskiej i jej rozprowadzenie na powierzchni tynkowanej, a także
wykonanie poszczególnych elementów zabytkowej elewacji (np. gzymsy) jest porównywalne z
wykonywaniem elewacji niezabytkowych, czemu zamawiający zaprzeczał.
W związku z normąart. 190 ust. 1 Pzp, która stanowi, iżstrony i uczestnicy postępowania
odwoławczego sąobowiązani wskazywaćdowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodząskutki
prawne oraz normąart. 191 ust. 2 ustawy, według której wydając wyrok, bierze sięza podstawęstan
rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba uznała za niepotwierdzony zarzut naruszenia art. 22 ust. 1
przez sformułowanie wskazanych wymagańwzględem doświadczenia wykonawcy. Odwołujący nie
wykazał okoliczności, na które siępowoływał, a które mogłyby miećwpływ na odmiennąocenę
powyższego. Natomiast wbrew sugestiom odwołującego, przepisy ustawy dotyczące warunków udziału
w postępowaniu nie ustanawiajążadnego domniemania faktycznego lub prawnego, które na
zamawiającego przerzucałoby ciężar dowodzenia, iżpostawione przezeńwarunki udziału w
postępowaniu sądopuszczalne.
W odniesieniu do drugiego zarzutu odwołania dotyczącego osób jakimi winien dysponowaćwykonawca,
konkretnie wymagańwzględem kierownika budowy, Izba wskazuje, iżzgodnie z § 8 ust. 1
rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie prowadzenia prac
konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badańkonserwatorskich i
architektonicznych, a także innych działańprzy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz
badańarcheologicznych i poszukiwańukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.
U. Nr 150, poz. 1579), robotami budowlanymi przy zabytkach nieruchomych mogąkierowaćosoby,
które posiadająodpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego oraz
odbyły co najmniej 2-letniąpraktykęzawodowąna budowie przy zabytkach nieruchomych. Zgodnie z
ust. 2 § 8 przepis ust. 1 stosuje sięrównieżdo wykonywania nadzoru inwestorskiego.
Jak wynika z przywoływanej wyżej decyzji administracyjnej wydanej przez Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków obowiązkiem zamawiającego było zapewnienie obecności na budowie osoby
o stosownym doświadczeniu w kierowaniu robotami budowlanymi przy obiektach zabytkowych. Do
wyboru zamawiającego pozostawiono czy powyższy obowiązek zostanie zrealizowany przez
zapewnienie inspektora nadzoru inwestorskiego czy kierownika budowy o wskazanych kwalifikacjach i
doświadczeniu.
W ramach realizacji ww. obowiązku zamawiający zadecydował o zapewnieniu tego typu kierownika
budowy. W związku z czym postawił odnośny warunek udziału w postępowaniu połączony z
odpowiednimi postanowieniami umowy (Klauzula 6.9) przenoszącymi osoby wykazywane na
potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu do zakresu zobowiązania wykonawcy w
przedmiocie sposobu wykonania zamówienia.
Jak wynika z powyższego warunek udziału w postępowaniu w sposób bezpośredni związany jest z
przedmiotem zamówienia. Dotyczy równieżdoświadczenia wprost wskazanego w wyżej przywołanych
przepisach rozporządzenia Ministra Kultury. Innymi słowy osoba kierownika budowy posiadającego
dwuletnie doświadczenie w kierowaniu pracami przy obiektach zabytkowych jest zamawiającemu
potrzebna do wykonania zamówienia.
Wświetle obowiązujących przepisów Izba nie znajduje podstaw do nakazania zamawiającemu
obniżenia wymagańw stosunku do kierownika budowy, jedynie z tego względu, iżosób o kwalifikacjach
i doświadczeniu, jak wymagane przez zamawiającego jest niewiele (teza nieudowodniona przez
odwołującego), a ponadto nakazania zapewnienia kierowania robotami zabytkowymi przez
dodatkowego kierownika robót posiadającego doświadczenie w tym zakresie, co dodatkowo wiązałoby
sięz koniecznościązatrudnienia inspektora nadzoru o odpowiednim doświadczeniu w celu realizacji
obowiązku wynikającego z ww. decyzji.
Reasumując Izba nie potwierdziła zarzutów naruszenia przepisów ustawy przez sformułowanie
powołanych warunków udziału w postępowaniu.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Skład orzekający:
…........................................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
