rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-07-08
rok: 2011
data dokumentu: 2011-07-08
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 1332/11
KIO 1332/11
KIO 1333/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lipca 2011 r. w Warszawie odwołańwniesionych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1332/11;
B. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1333/11,
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1332/11;
B. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1333/11,
orzeka:
1. oddala obydwa odwołania,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę40 000 zł 00 gr
(słownie: czterdzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez „Energopol-
Szczecin” S.A. w Szczecinie tytułem wpisów od obydwu odwołań,
2.2. zasądza od „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie kwotę7 200 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy dwieście złotych zero groszy), w tym:
A. kwotę3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy ) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1332/11;
B. kwotę3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1333/11.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
sygn. akt KIO 1332/11
sygn. akt KIO 1333/11
UZASADNIENIE
Zamawiający, Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie prowadzi w
trybie przetargu ograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" –
dwa postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na :„Budowęgazociągu DN 700 Szczecin -
Gdańsk, etap I gazociąg DN 700 Płoty-Karlino” oraz „Budowęgazociągu DN 700 Gustoszyn-
Odolanów: etap I -gazociąg DN 700 Gustoszyn -Turek, etap II gazociąg DN 700 Turek – Odolanów”.
Ogłoszenia o ww. zamówieniach opublikowano w Dz. U. UE pod kolejnymi numerami 2011/S
29048409 i 29048410 w dniu 11.02.2011 r.
W dniu 14.06.2011 r. zamawiający poinformował wykonawców biorących udział w postępowaniach o
ocenie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, w tym między innymi o wykluczeniu z
obu postępowańna podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp Energopol-Szczecin S.A. w Szczecinie (dalej
„Energopol”). W uzasadnieniu wykluczeńwskazano, iżwykonawca nie wykazał spełniania warunku
udziału w postępowaniu opisanego w pkt III.2.3 pkt 3 ogłoszeńo zamówieniu, a dotyczącego
dysponowania kierownikiem budowy. We wnioskach Energopol jako osobęprzewidzianąna to
stanowisko wskazano p. Leszka B., który posiada przygotowanie zawodowe upoważniające do
wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej
w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
(decyzja nr 48/83/01).
Zamawiający na podstawie powyższych informacji nie był w stanie stwierdzićczy posiadane przez ww.
osobęsąuprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Pismem z dnia 24.05.2011 r. zamawiający wezwał do wyjaśnienia ww. kwestii lub uzupełnienia
wykazu osób przez wskazanie innej (nowej) osoby potwierdzającej spełnianie ww. warunku.
W odpowiedzi na powyższe Energopol pismem z dnia 30 maja 2011 r. oświadczyła, iżposiadane
przez p. Leszka B. uprawnienia budowlane sąuprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez
ograniczeńi spełniająwymagania zamawiającego.
Tymczasem z treści ww. decyzji posiadanej przez zamawiającego wynika, iżuprawnienia p. Leszka B.
dotycząpowszechnie znanych rozwiązańkonstrukcyjnych, a ww. osoba nabyła omawiane
uprawnienia w momencie, w którym legitymowała sięśrednim wykształceniem.
Tym samym, wświetle obowiązujących obecnie przepisów ww. osoba nie mogła uzyskaćuprawnień
bez ograniczeń. Ograniczeniem takim jest w tym przypadku wskazanie powszechnie znanych
rozwiązańkonstrukcyjnych, a więc p. Leszek B. nie posiada wymaganych uprawnieńdo kierowania
robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
W dniu 24.06.2011 r. Energopol wniosła odwołania od ww. czynności zamawiającego, tj. wobec
czynności polegającej na wykluczeniu Energopol z udziału w obu postępowaniach.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie polegające na prowadzeniu postępowańo
udzielenie zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców;
2. art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przejawiające, wykluczeniem
odwołującego w sytuacji, gdy wykazał on spełnienie wszystkich warunków udziału w
postępowaniu postawionych przez zamawiającego;
3. art. 51 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie i nie zaproszenie odwołującego do złożenia
oferty, w sytuacji gdy spełnił on wszystkie postawione przez zamawiającego warunki udziału w
postępowaniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego
z postępowańo udzielenie zamówienia publicznego oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania
zaproszenia odwołującego do złożenia ofert.
W uzasadnieniu odwołańwskazano, iżzgodnie z SekcjąIII.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu
(sektorowym) zamawiający wskazał, iżo udzielenie zamówienia mogąubiegaćsięwykonawcy, którzy
dysponująlub będądysponowaćosobami zdolnymi od wykonania zamówienia, posiadającymi
niezbędne kwalifikacje zawodowe, w tym m.in.: Kierownikiem budowy (minimum 1 osoba)
posiadającym uprawnienia budowlane, o których mowa w ustawie z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra
Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (Dz. U. z 2006 r. Nr 83, poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia
budowlane wydane na podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa, lub odpowiednich
przepisów obowiązujących na terenie kraju, w którym wykonawca ma siedzibęlub miejsce
zamieszkania, uznanych przez właściwy organ, zgodnie z ustawąz dnia 18 marca 2008 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tekst
jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 63, poz. 394) lub zamierzającyświadczyćusługi transgraniczne w
rozumieniu przepisów tej ustawy oraz art. 20a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42 ze
zm.) do kierowania robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeńoraz
posiadającymi doświadczenie w realizacji robót na stanowisku kierownika budowy lub kierownika robót
przy kierowaniu przynajmniej jednymi robotami budowalnymi polegającymi na budowie rurociągu do
paliw płynnych lub gazowych o ciśnieniu minimum MOP 6,3 MPa z rur stalowych ośrednicy DN 500
lub większej o długości co najmniej 5 km.
Na potwierdzenie spełnienia powyższego warunku, zamawiającyżądał dołączenia do wniosku wykazu
osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował wykonawca i które będąuczestniczyćw wykonaniu
zamówienia wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych oraz doświadczenia
niezbędnych do wykonania zamówienia, zgodnie warunkiem opisanym w Sekcji III.2.3) pkt 3.
Ogłoszenia o zamówieniu wraz z informacjąo podstawie do dysponowania tymi osobami oraz
oświadczenie,że osoby, które będąuczestniczyćw wykonaniu zamówienia posiadająwymagane
uprawnienia (Sekcja III.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu).
W celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku odwołujący wskazał m.in. p. Leszka B.. Osoba
ta w ocenie odwołującego posiada wymagane przez zamawiającego doświadczenie (okoliczność
bezsporna). Natomiast zamawiający zakwestionował posiadane przez p. Leszka B. uprawnienia –
stwierdziłże sąto uprawnienia o ograniczonym zakresie. W treści decyzji o stwierdzeniu
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Decyzja Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r., dalej „Decyzja Nr 48/83/01"),
zapisano bowiem,że Pan Leszek B. jest upoważniony do kierowania, nadzorowania i kontrolowania
budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz
oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
uzbrojenia terenu o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Tymczasem, według odwołującego, decyzja Nr 48/83/01 stwierdza, p. Leszek B. posiada
przygotowanie zawodowe upoważniające do wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i
robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych. W dalszej części Decyzji Nr 48/83/01 zapisano,że
upoważnia ona do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i
kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu
technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu - o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Odwołujący przyznaje, iżw decyzji rzeczywiście znajduje sięsformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych", które to jednak sformułowanie nie może niejako „z automatu"
oznaczać, iżmamy w tym przypadku do czynienia z uprawnieniami o ograniczonym charakterze.
Zamawiający dokonując bowiem oceny rzeczonych uprawnień, dokonał jej z całkowitym pominięciem
przepisów aktu prawnego, na podstawie którego wydano ww. decyzję. Zgodnie z § 5 ust. 2
Rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 ze zm.), osoby ześrednim wykształceniem technicznym mogąpełnićfunkcjętechniczne, o których mowa w ust. 1,
wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o powszechnie znanych rozwiązaniach
konstrukcyjnych, objętych danąspecjalnościątechniczno-budowlaną. Jak zatem widaćokreślenie „o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych" odnosi siętylko i wyłącznie do instalacji, nie
odnosi sięnatomiast do sieci sanitarnych, o których mowa w 13 ust. 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia.
Instalacje i sieci sanitarne sąto bowiem zupełnie odrębne pojęcie na gruncie przepisów przywołanego
rozporządzenia. Tym samym oznacza to,że użyte w decyzji sformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych" nie powinno wywoływaćżadnych skutków prawnych, i jest ono
zbyteczne, a co za tym idzie bezprzedmiotowe, z uwagi na to,że akt prawny na podstawie, którego
nadano p. Leszkowi B. uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
nie przewidywał ograniczeńw stosunku do sieci sanitarnych (w tym konkretnym przypadku do sieci
gazowych). Stąd odwołujący uważa, iżrzeczone uprawnienia pozwalająp. Leszkowi B. na pełnienie
funkcji kierownika budowy i robót w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Na potwierdzenie swojego stanowiska odwołujący powołał opinięOkręgowej Komisji Kwalifikacyjnej
przy Dolnośląskiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa, której kopięzałączył do odwołania. Co
prawda opinia ta dotyczy innej osoby, niemniej rozstrzyga ona kwestięzakresu posiadanych
uprawnieńw identycznym stanie faktycznym i prawnym, jak w przedmiotowej sprawie.
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej przez
zamawiającego oraz stanowiska, oświadczenia i dowody stron złożone na rozprawie, Izba
ustaliła, co następuje.
Zgodnie z pkt II.1.5) ogłoszenia o zamówieniach „Krótki opis zamówienia lub zakupu” w przypadku
obu postępowańprzedmiotem zamówienia jest budowa gazociągu ośrednicy DN 700, ciśnieniu MOP
8,4 MPa i określonej długości, z rur stalowych ze stali L485MB o grubościścianki 11 mm i 17,5 mm.
Treśćwarunku udziału w postępowaniu dotyczącego kierownika budowy została prawidłowo
przytoczona w odwołaniu oraz zreferowana powyżej.
Równieżzawartośćwniosków odwołującego, przebieg czynności związanych z uzupełnianiem i
wyjaśnianiem wniosków przedstawiony przez zamawiającego w informacji o ocenie wniosków
odpowiada rzeczywistości i został zreferowany powyżej.
Kopia Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. została załączona do
odwołania i przedstawiona na rozprawie przez zamawiającego i została uwzględniona jako dowód w
sprawie na okolicznośćustalenia treści uprawnieńbudowlanych p. Leszka B..
W treści ww. decyzji wskazano, iżp. Leszek B. posiada przygotowanie zawodowe do wykonywania
samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie
sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych.
Zgodnie ze wskazaniem zawartym w pkt 1 ww. decyzji pan Leszek B. jest uprawniony (upoważniony)
do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania
konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu – o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza,że odwołujący legitymuje sięuprawnieniem do
korzystania ześrodków ochrony prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 Pzp.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące podstawęprawną
zapadłego rozstrzygnięcia przede wszystkim wskazaćnależy na dyspozycjęart. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp,
zgodnie z którązamawiający wyklucza z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156 Poz.
1118 z zm.) za samodzielnąfunkcjętechnicznąw budownictwie uważa siędziałalnośćzwiązanąz
koniecznościąfachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień
architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność
obejmującąm.in. (pkt 2) kierowanie budowąlub innymi robotami budowlanymi.
Według ust. 2 ww. przepisu samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-
5, mogąwykonywaćwyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę
zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań
związanych z wykonywanąfunkcją, stwierdzone decyzją, zwanądalej "uprawnieniami budowlanymi",
wydanąprzez organ samorządu zawodowego.
Zgodnie z art. 13 ust 1 pkt 2 Prawa budowlanego uprawnienia budowlane mogąbyćudzielane do
kierowania robotami budowlanymi, natomiast art. 14 ust. 1 pkt 4 stanowi, iżuprawnienia budowlane są
udzielane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeńcieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3 Prawa budowlanego stanowi, iżuzyskanie uprawnieńbudowlanych w
specjalnościach, o których mowa w ust. 1, do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,
wymaga:
a) posiadania wyższego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;
Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 4 Prawa budowlanego do kierowania robotami budowlanymi w
ograniczonym zakresie wymagane jest:
a) posiadanieśredniego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności lub pokrewnego
wyższego wykształcenia,
b) odbycia pięcioletniej praktyki na budowie;
Dodatkowo wskazaćnależy, iżzgodnie z art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które, przed
dniem wejścia wżycie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
zachowująuprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.
Obowiązujące obecnie i w dniu wszczynania postępowania o udzielenie zamówienia, wydane na
podstawie art. 16 Prawa budowlanego rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28
kwietnia 2006 r. (Dz. U. Nr 83 poz. 578, Dz. U. z 2007 Nr 210 poz. 1528) w sprawie samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie w § 23 ust. 1 stanowi, iżuprawnienia budowlane w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeńcieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeńuprawniajądo projektowania obiektu budowlanego
lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci i instalacje
cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne, z doborem właściwych urządzeńw
projekcie budowlanym oraz ich instalowaniem w procesie budowy lub remontu.
Natomiast ust. 2 ww. przepisu stanowi, iżuprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w ust.
1, w ograniczonym zakresie uprawniajądo projektowania, z doborem właściwych urządzeń, lub
kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem
tych urządzeńdla obiektów budowlanych o kubaturze do 1.000 m.
Zgodnie z § 5 ust. 1 obowiązującego w chwili wydawania Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr
48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 8 poz. 46), do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych obejmujących kierowanie,
nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót jest wymagane następujące przygotowanie
zawodowe:
1) ukończenie wyższej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem, oraz co najmniej dwuletnia
praktyka na budowie,
2) ukończenieśredniej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem lubświadectwem, oraz co najmniej
trzyletnia praktyka na budowie,
3) dyplom mistrza w rzemiośle budowlanym.
Według przepisu § 5 ust. 2 osoby ześrednim wykształceniem technicznym mogąpełnićfunkcje
techniczne, o których mowa w ust. 1, wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, objętych danąspecjalnościątechniczno-
budowlaną.
Biorąc pod uwagętreśćwarunku udziału w postępowaniu opisanego przez zamawiającego oraz
znaczenie przytoczonych powyżej regulacji należy generalnie podzielićznaczenie warunku
zrekonstruowane i przedstawione na rozprawie przez odwołującego. Izba za błędne i niezasadne
uznaje stanowisko zamawiającego jakoby użycie przezeńw opisie warunku zwrotu „bez ograniczeń”
oznaczało wymaganie przedstawienia uprawnieńbudowlanych w określonym zakresie bez
jakichkolwiek ograniczeń. W przypadku gdy zamawiający nie specyfikując dokładnie o jakie
ograniczenia mu chodzi, posługuje sięprzy tym określeniem występującym na gruncie przepisów
regulujących materię, do której opis warunku referuje i posiadającym tam ustalone znaczenie, przyjąć
należy rozumienie pojęcia „bez ograniczeń” nadane mu przez przepisy § 23 wyżej powoływanego
rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Tym samym zamawiający wymagał braku
ograniczeńprzejawiających sięniemożliwościąkierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu
instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeńdla obiektów budowlanych o kubaturze do
1.000 m. Natomiastżądanie odpowiadających im ważnych uprawnieńbudowlanych wydanych na
podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa oznacza wymaganie uprawnień, które przy
wszystkich różnicach terminologicznych i zakresowych wynikających z obowiązujących na przestrzeni
ostatniego półwiecza regulacji w przedmiocie uprawnieńbudowlanych, nie sąograniczone dokładnie
takim zakresie jaki określa odesłanie do aktualnych regulacji, a ponadto pozwalająi uprawniająna
kierowanie takimi robotami, których kierowanie dany opis warunku zakładał. W tym kontekście,
uwzględniając postulat interpretacji treści warunku przez jego związek z przedmiotem zamówienia
(wynikający z art. 22 ust. 4 Pzp) wprost stwierdzićnależy, iżza spełniające warunek zamawiającego
winny byćuznane osoby posiadające uprawnienia budowlane we wskazanym przez zamawiającego
zakresie umożliwiające wykonanie prac objętych przedmiotem zamówienia. Uprawnienia wydane pod
rządami aktualnie obowiązujących przepisów winny być„bez ograniczeń” w zakresie przez te przepisy
określonym, natomiast uprawnienia wydane uprzednio mogązawieraćjakiekolwiek ograniczenia
występujące ówcześnie w porządku prawno-adminstracyjnym pod warunkiem,że nie sąto
ograniczenia odpowiadające dokładnie ograniczeniom obecnym (kubaturowym), lub ograniczenia te
nie sąograniczeniami uniemożliwiającymi posiadającej je osobie sprawowanie funkcji technicznych w
budownictwie w zakresie wymaganym na danym przedmiocie zamówienia, czyli wykonywania prac, do
których warunek powinien referować. Niecelowe jest hipotetyczne i teoretyczne porównywanie
nadawanych niegdyśi obecnie uprawnień. Przy wszystkich różnicach terminologicznych i
historycznych dotyczących ich regulacji wymaganie równości i absolutnej odpowiedniości uprawnień
prowadziłoby jedynie do ograniczenia konkurencji w opisach warunków udziału w postępowaniu i w
trakcie prowadzenia postępowańprzez dyskryminacjęwykonawców dysponujących osobami zdolnymi
do wykonania danego przedmiotu zamówienia, a posiadającymi uprawnienia wydane na podstawie
uchylonych przepisów. Jedynym sensownym sposobem interpretacji spełniania warunków udziału w
postępowaniu dotyczącego osób sprawujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie i
wymaganej w warunkach odpowiedniości uprawnieńwydawanych niegdyśi obecnie, jest stwierdzenie
czy uprawnienia te umożliwiająwykonywanie danych robót.
W ocenie Izby nie ulegażadnym wątpliwościom, iżuprawnienia budowlane p. Leszka B. wynikające z
przedstawionej decyzji administracyjnej sąuprawnieniami ograniczonymi do powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych, co wprost w treści tej decyzji zostało podane oraz nie może być
interpretowane inaczej wświetle przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i
OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie. Fakt posiadania przez wyżej wymienionegośredniego wykształcenia technicznego w
chwili wydawania uprawnieńjest bezsporny, natomiast użycie myślnika w zdaniu dotyczących zakresu
uprawnieńprzesądza, iżww. ograniczenia dotyczącałości wskazanych w pkt 1 decyzji uprawnień. Nie
sąto oczywiście ograniczenia w rozumieniu przepisów obowiązujących obecnie – sąto ograniczenia
zupełnie nieporównywalne i same przez sięnie podpadająpod wyłączenie „bez ograniczeń”, którym
posłużył sięzamawiający. Jednakże uwzględniając powyżej wskazanąinterpretacjęi znaczenie
warunku udziału w postępowaniu, dla oceny czy wyżej wymieniony jest osobąopisowi warunku
sformułowanemu w ogłoszeniu o zamówieniu odpowiadającą, ustalićnależało czy jego uprawnienia
budowlane, w szczególności ich zakres, pozwalająna kierowanie robotami objętymi niniejszym
przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z powoływanym art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które uzyskały uprawnienia
budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie przed wejściem wżycie obecnie obowiązujących przepisów,
zachowująuprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Tym samym p. Leszek
B. zachował i posiada uprawnienia budowlane dokładnie w takim zakresie jaki został opisany w
powołanej decyzji administracyjnej Wojewody Olsztyńskiego, uprawniające go do sprawowania funkcji
i wykonywani prac tam wskazanych, a więc z ograniczeniem do powszechnie znanych rozwiązań
konstrukcyjnych.śadnych dodatkowych decyzji rozszerzających jego uprawnienia nie przedstawiono.
Nie przedstawiono równieżinterpretacji tak brzmiącej decyzji, dokonanej przez organy będące
następcami prawnymi Wojewody Olsztyńskiego, w szczególności właściwąizbęsamorządu
zawodowego, która przejęła obowiązki związane z nadawaniem uprawnieńbudowlanych.
Zamawiający oświadczył na rozprawie, iżjego przedmiot zamówienia jest na skalękrajową
przedsięwzięciem pionierskim o wielkiej skali oraz będzie zawierał rozwiązania konstrukcyjne, któreżadnąmiarąnie mogąbyćzakwalifikowane jako powszechnie znane i stosowane.
W związku z faktem, iżpostępowanie niniejsze prowadzone jest w trybie przetargu ograniczonego na
etapie oceny wniosków, specyfikacji istotnych warunków zamówienia zawierającej ostateczny opis
przedmiotu zamówienia rozumianej jako oficjalny dokument przetargowy, sporządzony przez
zamawiającego i przekazany wykonawcom, jeszcze nie ma. Trudno więc mówićo ostatecznym
dowodzeniu czy obalaniu twierdzeńna temat charakteru przedmiotu zamówienia na tym etapie skoro
do chwili uzewnętrznienia woli jakąjest przekazanie specyfikacji wykonawcom zaproszonym do
składania ofert nie jest wykluczone,że rozwiązańokreślonego typu zamawiający w każdej chwili może
wprowadzić. W tym stanie rzeczy Izba dała wiaręsamemu oświadczeniu zamawiającego w
przedmiocie charakteru jego zamówienia wspartego wskazaniem elementów przedmiotu zamówienia
(rozmiary, ciśnienie, specjalny rodzaj stali rurowej) przesądzających charakter rozwiązań
konstrukcyjnych, które będązastosowane we właściwym opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający
jest jak najbardziej kompetentnym, a właściwie jedynymźródłem informacji na temat jego, jeszcze
formalnie nieistniejącego, przedmiotu zamówienia, a jego stanowisko w tym zakresie ma właściwie
charakter faktycznego domniemania. Izba nie podziela przy tym stanowiska odwołującego, iż
wszystkie rozwiązania techniczne przesyłu gazu należy zakwalifikowaćjako powszechnie znane i
stosowanie ze względu na ichścisłąregulacjęzwartąw rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30
lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaćsieci gazowe (Dz. U. Nr
97, poz. 1055). Regulacja powołanego aktu prawnego nie determinuje i nie przesądza wszystkich
rozwiązańtechnicznych w zakresie budowy sieci, referując przy tym często do odrębnych przepisów
oraz określając minimalne parametry i poziom bezpieczeństwa, które gazociągi czy sieci muszą
spełniać. RównieżPolskie Normy, do których przepisy referująnie zawsze determinująkonkretny
kształt zastosowanych rozwiązańczy górnych parametrów zastosowanych materiałów.
Reasumując, w przypadku gdy przedmiot zamówienia obejmuje rozwiązania niekwalifikowane jako
powszechnie stosowane rozwiązania konstrukcyjne (w rozumieniu tego pojęcia prezentowanym na
rozprawie i w piśmie procesowym przez odwołującego, które nota bene Izba w pełni podziela) uznać
należało, iżp. Leszek B. nie posiada uprawieńdo kierowania robotami tego typu, a tym samym nie
spełnia opisanych w ogłoszeniu o zamówieniach warunków udziału w obu przedmiotowych
postępowaniach o udzielenie zamówienia, które z danym przedmiotem sąco do założenia związane.
Tym samym odwołujący przedstawiający na potwierdzenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu jego osobęnie wykazał ich spełniania. Natomiast w trakcie rozprawy nie wykazał, iż
uprawnienia wyżej wymienionego sąwystarczającego do kierowania tego typu robotami.
Konsekwentnie, w związku z faktem, iżodwołujący był jużwzywany do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w przedmiotowym zakresie w trybie
art. 26 ust. 3 Pzp, podlega on wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp.
Na marginesie Izba wskazuje, iżjeżeli ostatecznie w przygotowywanym przedmiocie zamówienia w
rzeczywistości rozwiązania konstrukcyjne niebędące rozwiązaniami powszechnie znanymi i
stosowanymi sięnie znajdą, zamawiający winien postępowanie o udzielenie zamówienia unieważnić,
jakoże doszło w jego trakcie do eliminacji wykonawcy jedynie w związku z uznaniem, iżprzedmiot
zamówienia rozwiązania takie zawiera. Odwołujący jak najbardziej spełniałby warunek ustalony i
zinterpretowany w odniesieniu do przedmiotu zamówienia obejmującego jedynie powszechnie znane
rozwiązania konstrukcyjne.
Odnosząc siędo pism zawierających stanowiska doktryny czy różnych organów administracyjnych w
sprawie określonego rozumienia przepisów prawa określanych i powoływanych przez strony jako
dowody w sprawie, Izba wskazuje, iżżadne z tych stanowisk nie posiada waloru wykładni
autentycznej dokonywanej przez organ wydający decyzjęnr 48/83/01.
W szczególności Izba nie podzieliła stanowiska wyrażonego w piśmie Dolnośląskiej Okręgowej Izby
Inżynierów Budownictwa, które sprowadzałoby sięwłaściwie do zakwestionowania zgodności z
prawem prawomocnej decyzji administracyjnej wydanej przez inny organ.
Izba podziela stanowisko odwołującego, administracji i doktryny w sprawie interpretacji pojęcia
powszechnie znanych rozwiązańkonstrukcyjnych, jednakże powyższe bezpośrednio nie przesądzało
o kalifikacji przedmiotu zamówienia w tym zakresie.
Ponadto Izba, z wyżej opisanych powodów, nie widzi możliwości zrównania pojęcia „ograniczonego
zakresu uprawnień”, którym posługuje sięPolska Izba Inżynierów Budownictwa w stanowiskach
przedstawionych przez zamawiającego, ze zwrotem „bez ograniczeń” – którym posługująsięobecnie
obowiązujące przepisy i który użyto w ogłoszeniu o zamówieniu – co zdaje sięczynićzamawiający.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do wyniku
sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ..................................
1. oddala obydwa odwołania,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę40 000 zł 00 gr
(słownie: czterdzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez „Energopol-
Szczecin” S.A. w Szczecinie tytułem wpisów od obydwu odwołań,
2.2. zasądza od „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie kwotę7 200 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy dwieście złotych zero groszy), w tym:
A. kwotę3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy ) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1332/11;
B. kwotę3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1333/11.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
sygn. akt KIO 1332/11
sygn. akt KIO 1333/11
UZASADNIENIE
Zamawiający, Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie prowadzi w
trybie przetargu ograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" –
dwa postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na :„Budowęgazociągu DN 700 Szczecin -
Gdańsk, etap I gazociąg DN 700 Płoty-Karlino” oraz „Budowęgazociągu DN 700 Gustoszyn-
Odolanów: etap I -gazociąg DN 700 Gustoszyn -Turek, etap II gazociąg DN 700 Turek – Odolanów”.
Ogłoszenia o ww. zamówieniach opublikowano w Dz. U. UE pod kolejnymi numerami 2011/S
29048409 i 29048410 w dniu 11.02.2011 r.
W dniu 14.06.2011 r. zamawiający poinformował wykonawców biorących udział w postępowaniach o
ocenie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, w tym między innymi o wykluczeniu z
obu postępowańna podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp Energopol-Szczecin S.A. w Szczecinie (dalej
„Energopol”). W uzasadnieniu wykluczeńwskazano, iżwykonawca nie wykazał spełniania warunku
udziału w postępowaniu opisanego w pkt III.2.3 pkt 3 ogłoszeńo zamówieniu, a dotyczącego
dysponowania kierownikiem budowy. We wnioskach Energopol jako osobęprzewidzianąna to
stanowisko wskazano p. Leszka B., który posiada przygotowanie zawodowe upoważniające do
wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej
w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
(decyzja nr 48/83/01).
Zamawiający na podstawie powyższych informacji nie był w stanie stwierdzićczy posiadane przez ww.
osobęsąuprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Pismem z dnia 24.05.2011 r. zamawiający wezwał do wyjaśnienia ww. kwestii lub uzupełnienia
wykazu osób przez wskazanie innej (nowej) osoby potwierdzającej spełnianie ww. warunku.
W odpowiedzi na powyższe Energopol pismem z dnia 30 maja 2011 r. oświadczyła, iżposiadane
przez p. Leszka B. uprawnienia budowlane sąuprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez
ograniczeńi spełniająwymagania zamawiającego.
Tymczasem z treści ww. decyzji posiadanej przez zamawiającego wynika, iżuprawnienia p. Leszka B.
dotycząpowszechnie znanych rozwiązańkonstrukcyjnych, a ww. osoba nabyła omawiane
uprawnienia w momencie, w którym legitymowała sięśrednim wykształceniem.
Tym samym, wświetle obowiązujących obecnie przepisów ww. osoba nie mogła uzyskaćuprawnień
bez ograniczeń. Ograniczeniem takim jest w tym przypadku wskazanie powszechnie znanych
rozwiązańkonstrukcyjnych, a więc p. Leszek B. nie posiada wymaganych uprawnieńdo kierowania
robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
W dniu 24.06.2011 r. Energopol wniosła odwołania od ww. czynności zamawiającego, tj. wobec
czynności polegającej na wykluczeniu Energopol z udziału w obu postępowaniach.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie polegające na prowadzeniu postępowańo
udzielenie zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców;
2. art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przejawiające, wykluczeniem
odwołującego w sytuacji, gdy wykazał on spełnienie wszystkich warunków udziału w
postępowaniu postawionych przez zamawiającego;
3. art. 51 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie i nie zaproszenie odwołującego do złożenia
oferty, w sytuacji gdy spełnił on wszystkie postawione przez zamawiającego warunki udziału w
postępowaniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego
z postępowańo udzielenie zamówienia publicznego oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania
zaproszenia odwołującego do złożenia ofert.
W uzasadnieniu odwołańwskazano, iżzgodnie z SekcjąIII.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu
(sektorowym) zamawiający wskazał, iżo udzielenie zamówienia mogąubiegaćsięwykonawcy, którzy
dysponująlub będądysponowaćosobami zdolnymi od wykonania zamówienia, posiadającymi
niezbędne kwalifikacje zawodowe, w tym m.in.: Kierownikiem budowy (minimum 1 osoba)
posiadającym uprawnienia budowlane, o których mowa w ustawie z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra
Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (Dz. U. z 2006 r. Nr 83, poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia
budowlane wydane na podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa, lub odpowiednich
przepisów obowiązujących na terenie kraju, w którym wykonawca ma siedzibęlub miejsce
zamieszkania, uznanych przez właściwy organ, zgodnie z ustawąz dnia 18 marca 2008 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tekst
jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 63, poz. 394) lub zamierzającyświadczyćusługi transgraniczne w
rozumieniu przepisów tej ustawy oraz art. 20a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42 ze
zm.) do kierowania robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeńoraz
posiadającymi doświadczenie w realizacji robót na stanowisku kierownika budowy lub kierownika robót
przy kierowaniu przynajmniej jednymi robotami budowalnymi polegającymi na budowie rurociągu do
paliw płynnych lub gazowych o ciśnieniu minimum MOP 6,3 MPa z rur stalowych ośrednicy DN 500
lub większej o długości co najmniej 5 km.
Na potwierdzenie spełnienia powyższego warunku, zamawiającyżądał dołączenia do wniosku wykazu
osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował wykonawca i które będąuczestniczyćw wykonaniu
zamówienia wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych oraz doświadczenia
niezbędnych do wykonania zamówienia, zgodnie warunkiem opisanym w Sekcji III.2.3) pkt 3.
Ogłoszenia o zamówieniu wraz z informacjąo podstawie do dysponowania tymi osobami oraz
oświadczenie,że osoby, które będąuczestniczyćw wykonaniu zamówienia posiadająwymagane
uprawnienia (Sekcja III.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu).
W celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku odwołujący wskazał m.in. p. Leszka B.. Osoba
ta w ocenie odwołującego posiada wymagane przez zamawiającego doświadczenie (okoliczność
bezsporna). Natomiast zamawiający zakwestionował posiadane przez p. Leszka B. uprawnienia –
stwierdziłże sąto uprawnienia o ograniczonym zakresie. W treści decyzji o stwierdzeniu
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Decyzja Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r., dalej „Decyzja Nr 48/83/01"),
zapisano bowiem,że Pan Leszek B. jest upoważniony do kierowania, nadzorowania i kontrolowania
budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz
oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
uzbrojenia terenu o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Tymczasem, według odwołującego, decyzja Nr 48/83/01 stwierdza, p. Leszek B. posiada
przygotowanie zawodowe upoważniające do wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i
robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych. W dalszej części Decyzji Nr 48/83/01 zapisano,że
upoważnia ona do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i
kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu
technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu - o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Odwołujący przyznaje, iżw decyzji rzeczywiście znajduje sięsformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych", które to jednak sformułowanie nie może niejako „z automatu"
oznaczać, iżmamy w tym przypadku do czynienia z uprawnieniami o ograniczonym charakterze.
Zamawiający dokonując bowiem oceny rzeczonych uprawnień, dokonał jej z całkowitym pominięciem
przepisów aktu prawnego, na podstawie którego wydano ww. decyzję. Zgodnie z § 5 ust. 2
Rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 ze zm.), osoby ześrednim wykształceniem technicznym mogąpełnićfunkcjętechniczne, o których mowa w ust. 1,
wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o powszechnie znanych rozwiązaniach
konstrukcyjnych, objętych danąspecjalnościątechniczno-budowlaną. Jak zatem widaćokreślenie „o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych" odnosi siętylko i wyłącznie do instalacji, nie
odnosi sięnatomiast do sieci sanitarnych, o których mowa w 13 ust. 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia.
Instalacje i sieci sanitarne sąto bowiem zupełnie odrębne pojęcie na gruncie przepisów przywołanego
rozporządzenia. Tym samym oznacza to,że użyte w decyzji sformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych" nie powinno wywoływaćżadnych skutków prawnych, i jest ono
zbyteczne, a co za tym idzie bezprzedmiotowe, z uwagi na to,że akt prawny na podstawie, którego
nadano p. Leszkowi B. uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
nie przewidywał ograniczeńw stosunku do sieci sanitarnych (w tym konkretnym przypadku do sieci
gazowych). Stąd odwołujący uważa, iżrzeczone uprawnienia pozwalająp. Leszkowi B. na pełnienie
funkcji kierownika budowy i robót w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Na potwierdzenie swojego stanowiska odwołujący powołał opinięOkręgowej Komisji Kwalifikacyjnej
przy Dolnośląskiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa, której kopięzałączył do odwołania. Co
prawda opinia ta dotyczy innej osoby, niemniej rozstrzyga ona kwestięzakresu posiadanych
uprawnieńw identycznym stanie faktycznym i prawnym, jak w przedmiotowej sprawie.
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej przez
zamawiającego oraz stanowiska, oświadczenia i dowody stron złożone na rozprawie, Izba
ustaliła, co następuje.
Zgodnie z pkt II.1.5) ogłoszenia o zamówieniach „Krótki opis zamówienia lub zakupu” w przypadku
obu postępowańprzedmiotem zamówienia jest budowa gazociągu ośrednicy DN 700, ciśnieniu MOP
8,4 MPa i określonej długości, z rur stalowych ze stali L485MB o grubościścianki 11 mm i 17,5 mm.
Treśćwarunku udziału w postępowaniu dotyczącego kierownika budowy została prawidłowo
przytoczona w odwołaniu oraz zreferowana powyżej.
Równieżzawartośćwniosków odwołującego, przebieg czynności związanych z uzupełnianiem i
wyjaśnianiem wniosków przedstawiony przez zamawiającego w informacji o ocenie wniosków
odpowiada rzeczywistości i został zreferowany powyżej.
Kopia Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. została załączona do
odwołania i przedstawiona na rozprawie przez zamawiającego i została uwzględniona jako dowód w
sprawie na okolicznośćustalenia treści uprawnieńbudowlanych p. Leszka B..
W treści ww. decyzji wskazano, iżp. Leszek B. posiada przygotowanie zawodowe do wykonywania
samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie
sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych.
Zgodnie ze wskazaniem zawartym w pkt 1 ww. decyzji pan Leszek B. jest uprawniony (upoważniony)
do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania
konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu – o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza,że odwołujący legitymuje sięuprawnieniem do
korzystania ześrodków ochrony prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 Pzp.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące podstawęprawną
zapadłego rozstrzygnięcia przede wszystkim wskazaćnależy na dyspozycjęart. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp,
zgodnie z którązamawiający wyklucza z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156 Poz.
1118 z zm.) za samodzielnąfunkcjętechnicznąw budownictwie uważa siędziałalnośćzwiązanąz
koniecznościąfachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień
architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność
obejmującąm.in. (pkt 2) kierowanie budowąlub innymi robotami budowlanymi.
Według ust. 2 ww. przepisu samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-
5, mogąwykonywaćwyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę
zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań
związanych z wykonywanąfunkcją, stwierdzone decyzją, zwanądalej "uprawnieniami budowlanymi",
wydanąprzez organ samorządu zawodowego.
Zgodnie z art. 13 ust 1 pkt 2 Prawa budowlanego uprawnienia budowlane mogąbyćudzielane do
kierowania robotami budowlanymi, natomiast art. 14 ust. 1 pkt 4 stanowi, iżuprawnienia budowlane są
udzielane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeńcieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3 Prawa budowlanego stanowi, iżuzyskanie uprawnieńbudowlanych w
specjalnościach, o których mowa w ust. 1, do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,
wymaga:
a) posiadania wyższego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;
Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 4 Prawa budowlanego do kierowania robotami budowlanymi w
ograniczonym zakresie wymagane jest:
a) posiadanieśredniego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności lub pokrewnego
wyższego wykształcenia,
b) odbycia pięcioletniej praktyki na budowie;
Dodatkowo wskazaćnależy, iżzgodnie z art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które, przed
dniem wejścia wżycie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
zachowująuprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.
Obowiązujące obecnie i w dniu wszczynania postępowania o udzielenie zamówienia, wydane na
podstawie art. 16 Prawa budowlanego rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28
kwietnia 2006 r. (Dz. U. Nr 83 poz. 578, Dz. U. z 2007 Nr 210 poz. 1528) w sprawie samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie w § 23 ust. 1 stanowi, iżuprawnienia budowlane w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeńcieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeńuprawniajądo projektowania obiektu budowlanego
lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci i instalacje
cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne, z doborem właściwych urządzeńw
projekcie budowlanym oraz ich instalowaniem w procesie budowy lub remontu.
Natomiast ust. 2 ww. przepisu stanowi, iżuprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w ust.
1, w ograniczonym zakresie uprawniajądo projektowania, z doborem właściwych urządzeń, lub
kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem
tych urządzeńdla obiektów budowlanych o kubaturze do 1.000 m.
Zgodnie z § 5 ust. 1 obowiązującego w chwili wydawania Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr
48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 8 poz. 46), do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych obejmujących kierowanie,
nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót jest wymagane następujące przygotowanie
zawodowe:
1) ukończenie wyższej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem, oraz co najmniej dwuletnia
praktyka na budowie,
2) ukończenieśredniej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem lubświadectwem, oraz co najmniej
trzyletnia praktyka na budowie,
3) dyplom mistrza w rzemiośle budowlanym.
Według przepisu § 5 ust. 2 osoby ześrednim wykształceniem technicznym mogąpełnićfunkcje
techniczne, o których mowa w ust. 1, wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, objętych danąspecjalnościątechniczno-
budowlaną.
Biorąc pod uwagętreśćwarunku udziału w postępowaniu opisanego przez zamawiającego oraz
znaczenie przytoczonych powyżej regulacji należy generalnie podzielićznaczenie warunku
zrekonstruowane i przedstawione na rozprawie przez odwołującego. Izba za błędne i niezasadne
uznaje stanowisko zamawiającego jakoby użycie przezeńw opisie warunku zwrotu „bez ograniczeń”
oznaczało wymaganie przedstawienia uprawnieńbudowlanych w określonym zakresie bez
jakichkolwiek ograniczeń. W przypadku gdy zamawiający nie specyfikując dokładnie o jakie
ograniczenia mu chodzi, posługuje sięprzy tym określeniem występującym na gruncie przepisów
regulujących materię, do której opis warunku referuje i posiadającym tam ustalone znaczenie, przyjąć
należy rozumienie pojęcia „bez ograniczeń” nadane mu przez przepisy § 23 wyżej powoływanego
rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Tym samym zamawiający wymagał braku
ograniczeńprzejawiających sięniemożliwościąkierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu
instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeńdla obiektów budowlanych o kubaturze do
1.000 m. Natomiastżądanie odpowiadających im ważnych uprawnieńbudowlanych wydanych na
podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa oznacza wymaganie uprawnień, które przy
wszystkich różnicach terminologicznych i zakresowych wynikających z obowiązujących na przestrzeni
ostatniego półwiecza regulacji w przedmiocie uprawnieńbudowlanych, nie sąograniczone dokładnie
takim zakresie jaki określa odesłanie do aktualnych regulacji, a ponadto pozwalająi uprawniająna
kierowanie takimi robotami, których kierowanie dany opis warunku zakładał. W tym kontekście,
uwzględniając postulat interpretacji treści warunku przez jego związek z przedmiotem zamówienia
(wynikający z art. 22 ust. 4 Pzp) wprost stwierdzićnależy, iżza spełniające warunek zamawiającego
winny byćuznane osoby posiadające uprawnienia budowlane we wskazanym przez zamawiającego
zakresie umożliwiające wykonanie prac objętych przedmiotem zamówienia. Uprawnienia wydane pod
rządami aktualnie obowiązujących przepisów winny być„bez ograniczeń” w zakresie przez te przepisy
określonym, natomiast uprawnienia wydane uprzednio mogązawieraćjakiekolwiek ograniczenia
występujące ówcześnie w porządku prawno-adminstracyjnym pod warunkiem,że nie sąto
ograniczenia odpowiadające dokładnie ograniczeniom obecnym (kubaturowym), lub ograniczenia te
nie sąograniczeniami uniemożliwiającymi posiadającej je osobie sprawowanie funkcji technicznych w
budownictwie w zakresie wymaganym na danym przedmiocie zamówienia, czyli wykonywania prac, do
których warunek powinien referować. Niecelowe jest hipotetyczne i teoretyczne porównywanie
nadawanych niegdyśi obecnie uprawnień. Przy wszystkich różnicach terminologicznych i
historycznych dotyczących ich regulacji wymaganie równości i absolutnej odpowiedniości uprawnień
prowadziłoby jedynie do ograniczenia konkurencji w opisach warunków udziału w postępowaniu i w
trakcie prowadzenia postępowańprzez dyskryminacjęwykonawców dysponujących osobami zdolnymi
do wykonania danego przedmiotu zamówienia, a posiadającymi uprawnienia wydane na podstawie
uchylonych przepisów. Jedynym sensownym sposobem interpretacji spełniania warunków udziału w
postępowaniu dotyczącego osób sprawujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie i
wymaganej w warunkach odpowiedniości uprawnieńwydawanych niegdyśi obecnie, jest stwierdzenie
czy uprawnienia te umożliwiająwykonywanie danych robót.
W ocenie Izby nie ulegażadnym wątpliwościom, iżuprawnienia budowlane p. Leszka B. wynikające z
przedstawionej decyzji administracyjnej sąuprawnieniami ograniczonymi do powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych, co wprost w treści tej decyzji zostało podane oraz nie może być
interpretowane inaczej wświetle przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i
OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie. Fakt posiadania przez wyżej wymienionegośredniego wykształcenia technicznego w
chwili wydawania uprawnieńjest bezsporny, natomiast użycie myślnika w zdaniu dotyczących zakresu
uprawnieńprzesądza, iżww. ograniczenia dotyczącałości wskazanych w pkt 1 decyzji uprawnień. Nie
sąto oczywiście ograniczenia w rozumieniu przepisów obowiązujących obecnie – sąto ograniczenia
zupełnie nieporównywalne i same przez sięnie podpadająpod wyłączenie „bez ograniczeń”, którym
posłużył sięzamawiający. Jednakże uwzględniając powyżej wskazanąinterpretacjęi znaczenie
warunku udziału w postępowaniu, dla oceny czy wyżej wymieniony jest osobąopisowi warunku
sformułowanemu w ogłoszeniu o zamówieniu odpowiadającą, ustalićnależało czy jego uprawnienia
budowlane, w szczególności ich zakres, pozwalająna kierowanie robotami objętymi niniejszym
przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z powoływanym art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które uzyskały uprawnienia
budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie przed wejściem wżycie obecnie obowiązujących przepisów,
zachowująuprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Tym samym p. Leszek
B. zachował i posiada uprawnienia budowlane dokładnie w takim zakresie jaki został opisany w
powołanej decyzji administracyjnej Wojewody Olsztyńskiego, uprawniające go do sprawowania funkcji
i wykonywani prac tam wskazanych, a więc z ograniczeniem do powszechnie znanych rozwiązań
konstrukcyjnych.śadnych dodatkowych decyzji rozszerzających jego uprawnienia nie przedstawiono.
Nie przedstawiono równieżinterpretacji tak brzmiącej decyzji, dokonanej przez organy będące
następcami prawnymi Wojewody Olsztyńskiego, w szczególności właściwąizbęsamorządu
zawodowego, która przejęła obowiązki związane z nadawaniem uprawnieńbudowlanych.
Zamawiający oświadczył na rozprawie, iżjego przedmiot zamówienia jest na skalękrajową
przedsięwzięciem pionierskim o wielkiej skali oraz będzie zawierał rozwiązania konstrukcyjne, któreżadnąmiarąnie mogąbyćzakwalifikowane jako powszechnie znane i stosowane.
W związku z faktem, iżpostępowanie niniejsze prowadzone jest w trybie przetargu ograniczonego na
etapie oceny wniosków, specyfikacji istotnych warunków zamówienia zawierającej ostateczny opis
przedmiotu zamówienia rozumianej jako oficjalny dokument przetargowy, sporządzony przez
zamawiającego i przekazany wykonawcom, jeszcze nie ma. Trudno więc mówićo ostatecznym
dowodzeniu czy obalaniu twierdzeńna temat charakteru przedmiotu zamówienia na tym etapie skoro
do chwili uzewnętrznienia woli jakąjest przekazanie specyfikacji wykonawcom zaproszonym do
składania ofert nie jest wykluczone,że rozwiązańokreślonego typu zamawiający w każdej chwili może
wprowadzić. W tym stanie rzeczy Izba dała wiaręsamemu oświadczeniu zamawiającego w
przedmiocie charakteru jego zamówienia wspartego wskazaniem elementów przedmiotu zamówienia
(rozmiary, ciśnienie, specjalny rodzaj stali rurowej) przesądzających charakter rozwiązań
konstrukcyjnych, które będązastosowane we właściwym opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający
jest jak najbardziej kompetentnym, a właściwie jedynymźródłem informacji na temat jego, jeszcze
formalnie nieistniejącego, przedmiotu zamówienia, a jego stanowisko w tym zakresie ma właściwie
charakter faktycznego domniemania. Izba nie podziela przy tym stanowiska odwołującego, iż
wszystkie rozwiązania techniczne przesyłu gazu należy zakwalifikowaćjako powszechnie znane i
stosowanie ze względu na ichścisłąregulacjęzwartąw rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30
lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaćsieci gazowe (Dz. U. Nr
97, poz. 1055). Regulacja powołanego aktu prawnego nie determinuje i nie przesądza wszystkich
rozwiązańtechnicznych w zakresie budowy sieci, referując przy tym często do odrębnych przepisów
oraz określając minimalne parametry i poziom bezpieczeństwa, które gazociągi czy sieci muszą
spełniać. RównieżPolskie Normy, do których przepisy referująnie zawsze determinująkonkretny
kształt zastosowanych rozwiązańczy górnych parametrów zastosowanych materiałów.
Reasumując, w przypadku gdy przedmiot zamówienia obejmuje rozwiązania niekwalifikowane jako
powszechnie stosowane rozwiązania konstrukcyjne (w rozumieniu tego pojęcia prezentowanym na
rozprawie i w piśmie procesowym przez odwołującego, które nota bene Izba w pełni podziela) uznać
należało, iżp. Leszek B. nie posiada uprawieńdo kierowania robotami tego typu, a tym samym nie
spełnia opisanych w ogłoszeniu o zamówieniach warunków udziału w obu przedmiotowych
postępowaniach o udzielenie zamówienia, które z danym przedmiotem sąco do założenia związane.
Tym samym odwołujący przedstawiający na potwierdzenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu jego osobęnie wykazał ich spełniania. Natomiast w trakcie rozprawy nie wykazał, iż
uprawnienia wyżej wymienionego sąwystarczającego do kierowania tego typu robotami.
Konsekwentnie, w związku z faktem, iżodwołujący był jużwzywany do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w przedmiotowym zakresie w trybie
art. 26 ust. 3 Pzp, podlega on wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp.
Na marginesie Izba wskazuje, iżjeżeli ostatecznie w przygotowywanym przedmiocie zamówienia w
rzeczywistości rozwiązania konstrukcyjne niebędące rozwiązaniami powszechnie znanymi i
stosowanymi sięnie znajdą, zamawiający winien postępowanie o udzielenie zamówienia unieważnić,
jakoże doszło w jego trakcie do eliminacji wykonawcy jedynie w związku z uznaniem, iżprzedmiot
zamówienia rozwiązania takie zawiera. Odwołujący jak najbardziej spełniałby warunek ustalony i
zinterpretowany w odniesieniu do przedmiotu zamówienia obejmującego jedynie powszechnie znane
rozwiązania konstrukcyjne.
Odnosząc siędo pism zawierających stanowiska doktryny czy różnych organów administracyjnych w
sprawie określonego rozumienia przepisów prawa określanych i powoływanych przez strony jako
dowody w sprawie, Izba wskazuje, iżżadne z tych stanowisk nie posiada waloru wykładni
autentycznej dokonywanej przez organ wydający decyzjęnr 48/83/01.
W szczególności Izba nie podzieliła stanowiska wyrażonego w piśmie Dolnośląskiej Okręgowej Izby
Inżynierów Budownictwa, które sprowadzałoby sięwłaściwie do zakwestionowania zgodności z
prawem prawomocnej decyzji administracyjnej wydanej przez inny organ.
Izba podziela stanowisko odwołującego, administracji i doktryny w sprawie interpretacji pojęcia
powszechnie znanych rozwiązańkonstrukcyjnych, jednakże powyższe bezpośrednio nie przesądzało
o kalifikacji przedmiotu zamówienia w tym zakresie.
Ponadto Izba, z wyżej opisanych powodów, nie widzi możliwości zrównania pojęcia „ograniczonego
zakresu uprawnień”, którym posługuje sięPolska Izba Inżynierów Budownictwa w stanowiskach
przedstawionych przez zamawiającego, ze zwrotem „bez ograniczeń” – którym posługująsięobecnie
obowiązujące przepisy i który użyto w ogłoszeniu o zamówieniu – co zdaje sięczynićzamawiający.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do wyniku
sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ..................................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
