rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-08-31
rok: 2011
data dokumentu: 2011-08-31
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 1745/11
KIO 1745/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 sierpnia 2011 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 sierpnia 2011 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających sięo udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne TELBUD
S.A., Kabe Systemy Alarmowe Sp. z o.o., Agtes Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203
Poznań, w postępowaniu prowadzonym przez Port Lotniczy Poznań-Ławica Sp. z o.o., ul.
Bukowska 285, 60-189 Poznań,
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 sierpnia 2011 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających sięo udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne TELBUD
S.A., Kabe Systemy Alarmowe Sp. z o.o., Agtes Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203
Poznań, w postępowaniu prowadzonym przez Port Lotniczy Poznań-Ławica Sp. z o.o., ul.
Bukowska 285, 60-189 Poznań,
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających sięo udzielenie
zamówienia Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne TELBUD S.A., Kabe Systemy
Alarmowe Sp. z o.o., Agtes Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203 Poznańi:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez wykonawców
wspólnie
ubiegających
się
o
udzielenie
zamówienia
Przedsiębiorstwo
Telekomunikacyjne TELBUD S.A., Kabe Systemy Alarmowe Sp. z o.o., Agtes
Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203 Poznań, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających sięo udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne TELBUD S.A., Kabe Systemy Alarmowe
Sp. z o.o., Agtes Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203 Poznańna rzecz Portu
Lotniczego Poznań-Ławica Sp. z o.o., ul. Bukowska 285, 60-189 Poznańkwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 1745/11
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Port Lotniczy Poznań- Ławica Sp. z o.o. prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na zaprojektowanie, dostawęi wdrożenie zintegrowanego systemu
bezpieczeństwa portu lotniczego Poznań– Ławica. Ogłoszenie o zamówieniu ukazało sięw
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 26.02.2011r. pod numerem 2011/S 40-
065808.
Odwołujący - Wykonawcy wspólnie ubiegający sięo zamówienie: Przedsiębiorstwo
Telekomunikacyjne „TELBUD" S.A. (lider), KABE Systemy Alarmowe Sp. z o.o., AGTES Sp. z
o.o., (zwani dalej razem: Odwołującym), wnieśli odwołanie wobec ostatecznej treści
postanowieńspecyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ). przekazanej przez
Zamawiającego w dniu 4 sierpnia 2011 r.
W dniu 4 sierpnia 2011 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu - jako jednemu z
Wykonawców zaproszonych do składania ofert ostatecznych - ostatecznątreśćspecyfikacji
istotnych warunków zamówienia (SIWZ), której integralnączęśćstanowił ostateczny wzór
umowy.
Odwołujący w szczególności podniósł zarzuty wobec wzoru umowy, stanowiącej załącznik do
SIWZ. Artykuł 16 umowy stawiał wymóg posiadania przez Wykonawcęubezpieczenia od
odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania działalności będącej przedmiotem niniejszej
umowy na sumęgwarancyjnąnie niższąniż10 milionów złotych dotyczącąwyłącznie
przedmiotu niniejszej umowy (§ 16 ust. 1 i 2 wzoru umowy).
W tym artykule wzoru umowy (załączonego do SIWZ) Zamawiający wskazał,że „Wykonawca
zobowiązany jest do posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu
wykonywania działalności będącej przedmiotem Umowy na sumęgwarancyjnąnie niższąniż
10 mln złotych równowartośćtej kwoty) na jedno i wszystkie zdarzenia", natomiast w § 16 ust.
2 wzoru umowy zaznaczył,że „Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 powyżej, oznacza,że
Wykonawca
zobowiązany jest
przedstawić
Zamawiającemu polisęubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w ust. 1 powyżej, dotycząca wyłącznie
przedmiotu Umowy."
W piśmie z dnia 11 sierpnia 2011 r. Zamawiający w odpowiedzi na pytanie (nr 36) zadane
przez Odwołującego, wskazał,że „(…) Posiadanie przez potencjalnych wykonawców
określonego ubezpieczenia na etapie składania wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu miało na celu potwierdzenie wiarygodności ekonomicznej każdego z
wykonawców na dzieńskładania wniosków (a nie zabezpieczenie realizacji zamówienia).
Natomiast zawarty w umowie w sprawie zamówienia publicznego obowiązek posiadania
określonego ubezpieczenia (ubezpieczenia wykonania przedmiotu zamówienia) dotyczyć
będzie jużwyłącznie wykonawcy z którym zostanie zawarta ta umowa i będzie jednym z wielu
jego obowiązków umownych (a nie warunkiem udziału w postępowaniu)(…)”
W ocenie Odwołującego, postawiony przez Zamawiającego w § 16 wymóg posiadania przez
Wykonawcęubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania działalności
będącej przedmiotem niniejszej umowy na sumęgwarancyjnąnie niższąniż10 milionów
złotych dotyczącąwyłącznie przedmiotu umowy, narusza przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych, a w szczególności wyrażonąw art. 7 ust. 1 PZP zasadęuczciwej konkurencji.
Zdaniem Odwołującego zastosowany przez Zamawiającego formalny zabieg ogranicza w
sposób sprzeczny z zasadąuczciwej konkurencji dostęp wykonawców do uzyskania
zamówienia, prowadzi do ograniczenia konkurencji, a zatem naruszenia art. 7 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych. Eliminuje z możliwośćrealizacji zamówienia przez podmioty, których
nie staćna wykup i utrzymywanie tego rodzaju polisy, mimo iżpodmioty te spełniająwarunki
udziału w postępowaniu i posiadająwiedzęi doświadczenie pozwalające na prawidłowe
wykonanie zamówienia.
Wymóg wynikający z § 16 wzoru umowy, jest zdaniem Odwołującego, nowym rodzajem
warunku progowego dla wykonawców, w sposób nieuzasadniony ograniczającym uczciwą
konkurencję”.
Ponadto Odwołujący podkreślił, iżżądane przez Zamawiającego ubezpieczenie z dużym
prawdopodobieństwem przekracza o kilkadziesiąt procent wartośćbrutto prac objętych
przedmiotem umowy. Utrzymywanie tego rodzaju ubezpieczenia w całym okresie gwarancji
wydaje siębyćwymogiem pozbawionym związku z jakimikolwiek racjonalnie dającymi się
uzasadnićpotrzebami Zamawiającego, czy możliwymi do wyobrażenia szkodami
spowodowanymi w trakcie realizacji umowy.
Odwołujący wskazał, iżwymóg postawiony w § 16 wzoru umowy jest nieracjonalny i dalece
wykracza poza dozwolony prawem zamówieńpublicznych zakres zabezpieczenia należytego
wykonania umowy. Zgodnie z art. 150 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, kwota
zabezpieczenia należytego wykonania umowy nie może przekraczać10% całkowitej ceny
podanej w ofercie. Ubezpieczenie kontraktu stanowi dodatkowe zabezpieczenie jego
należytego wykonania i rodzajowo oraz funkcjonalnie niczym nie różni sięod zabezpieczenia,
określonego w art. 147 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Stawiając wymóg posiadania przez Wykonawcęubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej
z tytułu wykonywania działalności będącej przedmiotem niniejszej umowy na sumę
gwarancyjnąnie niższąniż10 milionów złotych dotyczącąwyłącznie przedmiotu niniejszej
umowy, Zamawiający naruszył wyrażonąw art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych
zasadęuczciwej konkurencji, poprzez niedopuszczalne i bezzasadne ograniczanie
konkurencyjności i dostępu wykonawców do postępowania w przedmiocie udzielenia
zamówienia publicznego.
Dodatkowo Odwołujący podniósł, iżw punktach I i II SIWZ Zamawiający sformułował warunki
techniczne, których spełnienie nie jest możliwe lub nie jest możliwe zweryfikowanie spełnienia
tych warunków, zgodnie z obecnym stanem wiedzy i techniki. W szczególności odnosi sięto
do następujących zapisów SIWZ: Odwołujący wskazał, iżjego zdaniem, nie jest możliwe
wykonanie systemu odpornego na próby wandalizmu (punkt I.5 SIWZ).
Przyjęta przez Zamawiającego definicja fałszywych alarmów obejmuje wszystkie fałszywe i
przypadkowe alarmy, które nie sąwynikiemświadomego działania człowieka. Zgodnie z tak
przyjętądefinicjąfałszywych alarmów, zdaniem Odwołującego, nie jest możliwe zrealizowanie
wymogu opisanego w punkcie I.13, w zakresie dopuszczalnej ilości nie więcej niżjednego
fałszywego alarmu/miesiąc z odcinka 800m, dla systemu o zakładanej skuteczności
wykrywania 99%.
Zdaniem Odwołującego, nie ma technicznej możliwości wykonania systemu gwarantującego
100% skutecznośćwykrywania, a taki wymóg wynika z zapisów punktu II. 3.
Odwołujący zaznaczył, iżZamawiający nie sprecyzował wymaganej dokładności lokalizacji
wtargnięć(punkt I.7 SIWZ), zatem odbiór końcowy zależy wyłącznie od arbitralnej decyzji
Zamawiającego. Odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na te
okoliczności.
Odwołujący podniósł, także,że Wykonawcy zobowiązani sądo przygotowania samodzielnie
testów odbiorczych. Zgodnie z treścią§6 punkt 5c Wykonawca w terminie 10 tygodni od
podpisania umowy powinien przedstawićprojekt, w którym będzie zawarty opis testów
odbiorczych. „Zamawiający może w terminie 7dni od daty przekazania projektu zgłosićuwagi,
poprawki lub zastrzeżenia". Zamawiający ma prawo sformułowaćzastrzeżenia i uwagi do tych
testów w trakcie realizacji przedmiotu umowy. Zatem w ocenie Odwołującego Zamawiający
naruszył zasadęrównego traktowania wykonawców, jeśli wobec każdego z nich mogąbyć
zastosowane inne kryteria odbioru, przyjęte po etapie udzielenia zamówienia.
Powyższe zapisy wzoru umowy, zdaniem Odwołującego, dająmożliwośćZamawiającemu
takiego wyboru sposobu przeprowadzenia testówżeby wykonany ZSB został lub nie został
zaakceptowany przez Zamawiającego. Tym samym, zdaniem Odwołującego, nie zostało
zagwarantowane równe traktowanie wykonawców, skoro z każdym z nich mogąbyć
zastosowane inne kryteria odbioru, nie tylko przyjęte jużpo udzieleniu zamówienia, ale
indywidualnie uzgodnione z zainteresowanym.
Wobec powyższego Odwołujący sformułował zarzut naruszenia artykułu 7 ust. 1 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, polegający na „prowadzeniu postępowania w sposób
niezgodny z zasadami uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
niedopuszczalne i bezzasadne ograniczanie konkurencyjności i dostępu wykonawców do
uzyskania zamówienia publicznego, a także stworzenie możliwości przeprowadzenia oceny
jakości wykonanego zamówienia w oparciu o kryteria uzgadniane indywidualnie z wybranym
wykonawcą.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmiany treści wzoru umowy stanowiącego
załącznik do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprzez wykreślenie z § 16 umowy
wymogu posiadania przez Wykonawcęubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu
wykonywania działalności będącej przedmiotem niniejszej umowy na sumęgwarancyjnąnie
niższąniż10 milionów złotych dotyczącąwyłącznie przedmiotu niniejszej umowy, nakazanie
Zamawiającemu zmiany punktu I i II SIWZ poprzez usunięcie warunków, których spełnienie
nie jest możliwe w obecnym stanie wiedzy i techniki; nakazanie Zamawiającemu
wprowadzenia w SIWZ przejrzystych, z góry ustalonych skonkretyzowanych i jednolitych dla
wszystkich kryteriów oceny wykonanego zamówienia, obciążenie Zamawiającego kosztami
niniejszego postępowania.
Do niniejszego postępowania przystąpienie zgłosił wykonawca Sprint SA Oddział Warszawa.
Izba postanowiła uwzględnićzgłoszonąprzez Zamawiającego opozycjęco do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego przez Sprint SA
Oddział Warszawa. Artykuł 185 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych stanowi, iż
zgłaszając przystąpienie do postępowania odwoławczego, Wykonawca jest zobowiązany do
wskazania strony, do której przystępuje, jak równieżinteresu w uzyskaniu rozstrzygnięcia na
korzyśćstrony, do której przystępuje. Zgłaszający przystąpienie nie wskazał w treści
przystąpienia, jaki jest jego interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyśćstrony, do której
zgłasza przystąpienie. Ponadto nie stawił sięna rozprawęi nie złożył w tym przedmiocie
stosowanego oświadczenia. Zatem Izba uznała przystąpienie za nieskuteczne, niezgodne z
wymaganiami ustawy.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba uznała, iżOdwołujący posiada legitymacjędo wniesienia niniejszego
odwołania. Zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych „Środki ochrony
prawnej określone w niniejszym dziale przysługująwykonawcy, uczestnikowi konkursu, a
także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz
poniósł lub może ponieśćszkodęw wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów
niniejszej ustawy."
W niniejszym postępowaniu wprowadzenie przez ustawodawcępolisy ubezpieczenia OC
jako dokumentu potwierdzającego spełnianie warunku ekonomicznego w zakresie
prowadzonej działalności gospodarczej miało na celu potwierdzenie wiarygodności
ekonomicznej wykonawcy, który ubezpieczając swojądziałalnośćz jednej strony wykazuje
sięodpowiedzialnościąprofesjonalisty dbającego o bezpieczeństwo własne i swoich
kontrahentów, a z drugiej wykazuje,że znajduje sięw sytuacji finansowej i ekonomicznej
pozwalającej mu na poniesienie kosztów ubezpieczenia. Wymóg posiadania ubezpieczenia
od odpowiedzialności cywilnej na etapie składania ofert nie służy zabezpieczeniu realizacji
zamówienia. Ubezpieczenie wykonania przedmiotu zamówienia może byćżądane przy
zawarciu umowy, z czego Zamawiający skorzystał wprowadzając w treści projektu umowy
stosowne zobowiązanie. Wymóg ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej dotyczącego
wyłącznie przedmiotu umowy zawartej z Zamawiającym nie stanowi dodatkowego warunku
udziału w postępowaniu, a jedynie dodatkowe zobowiązanie umowne. Wprowadzenie
takiego zobowiązania, którego celem jest zabezpieczenie ewentualnych roszczeń
Zamawiającego do wykonawcy, związanych z realizacjąumowy przez wykonawcę, uznać
należy wświetle uregulowańustawy Prawo zamówieńpublicznych za dopuszczalne. Ustawa
Prawo zamówieńpublicznych nie zakazuje wprowadzenia takiego zabezpieczenia do treści
umowy.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, które jest sprawdzane w trakcie procedury
oceny wniosków wykonawców, jest ubezpieczeniem działalności tego wykonawcy i może
miećtermin znacznie krótszy niżtermin wykonania całego zamówienia. W ocenie Izby
zasadnym jest twierdzenie Zamawiającego,że chce on miećpewność,że wykonawca
ubezpieczy umowęprzez cały czas trwania umowy i ubezpieczenie to obejmie wyłącznie tę
umowę. Postawienie wymogu, aby ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej obejmowało
wyłącznie umowęzawartąz Zamawiającym, w ocenie Izby jest uzasadnione. Stawiając ten
wymóg, Zamawiający chciał uniknąćsytuacji, w której pomimo posiadania przez wykonawcę
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, Zamawiający pozbawiony zostałby możliwości
zaspokojenia swoich roszczeń, gdy suma ubezpieczenia wykonawcy zostałaby wyczerpana
wypłatami odszkodowania wynikającymi z innych umów zawartych przez wykonawcę.
Postawienie wymogu zawarcia odrębnego ubezpieczenia umowy z Zamawiającym pozwala
na uniknięcie takiej sytuacji i jednocześnie zwiększa prawdopodobieństwo, iżw przypadku
wystąpienia szkody po stronie Zamawiającego, szkoda ta zostanie pokryta. Ubezpieczenie
odpowiedzialności cywilnej ułatwia i upraszcza dochodzenie odszkodowania, jednocześnie
zwiększając prawdopodobieństwo jego uzyskania przez Zamawiającego.
Izba uznała także, iżZamawiający miał prawożądaćubezpieczenia w takiej wysokości.
Podkreślenia wymaga,żeżądana przez Zamawiającego minimalna kwota ubezpieczenia
zbliżona jest do szacowanej przez Zamawiającego wartości zamówienia. Biorąc pod uwagę
tęokoliczność, jak równieżfakt, iżrealizacja umowy z wykonawcąodbywaćma sięz
zachowaniem normalnego funkcjonowania lotniska (co wiąże sięz podwyższonym ryzykiem
wystąpienia szkód w trakcie realizacji umowy),żądanie ubezpieczenia działalności
wykonawcy związanej z realizacjąumowy na rzecz Zamawiającego, Izba uznała za
uzasadnione. Z kolei biorąc pod uwagępotencjalnąwysokośćszkód, jakie mogąwystąpićna
działającym lotnisku, w ocenie Izby wymóg Zamawiającego dotyczący wysokości
ubezpieczenia nie może zostaćuznany za wygórowany.
Wymóg posiadania ubezpieczenia był znany wykonawcom jużna etapie sporządzenia
pierwszej wersji SIWZ. Tym bardziej nie można mówić, iżjest to dodatkowy warunek, który
utrudnia wykonawcom na tym etapie zamówienia wzięcie udziału w postępowaniu.
Wszystkim wykonawcom ten wymóg umowy był znany i wszyscy podlegajątym samym
regułom. Dlatego postawienie tego wymogu nie może zostaćuznane za naruszenie zasady
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, jak podnosi Odwołujący.
Ponownie bowiem należy podkreślić,że ustawa Prawo zamówieńpublicznych nie zakazuje
wprowadzania takich wymogów. Dlatego teżniezasadny jest zarzut Odwołującego, iżwymóg
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ogranicza dostęp wykonawców do postępowania.
Odnosząc siędo zarzutów Odwołującego, dotyczących wymagańtechnicznych w zakresie
przedmiotu zamówienia przede wszystkim podnieśćnależy, iżwymagania te dotyczą
wszystkich wykonawców. Dlatego teżw tym zakresie wszyscy wykonawcy traktowani sąw
jednakowy sposób i dlatego teżnie ma mowy o naruszeniu przez Zamawiającego zasady
uczciwej konkurencji lub zasady równego traktowania wykonawców. Izba związana jest
przedmiotem zarzutu, a Odwołujący podniósł, iżZamawiający naruszył art. 7 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych. Zarzut ten nie znalazł potwierdzenia w trakcie postępowania.
Izba wzięła pod uwagęfakt,że Zamawiający opisał przedmiot zamówienia za pomocą
wymagańfunkcjonalnych, nie zaśparametrów technicznych. Zamawiający dał wolnąrękę
wykonawcom w zaprojektowaniu i wykonaniu systemu zabezpieczeńwedług pomysłu i
koncepcji wykonawców, bowiem zgodnie z wiedząZamawiającego (uzyskanątakże po
zapoznaniu sięz ofertami wstępnymi wykonawców) istnieje wiele rozwiązań, które pozwolą
spełnićpostawione przez niego wymagania funkcjonalne.
Odwołujący zarzucił w odwołaniu,że Zamawiający nie sformułował w sposóbściśle
określony procedury dokonywania odbioru przedmiotu umowy, w szczególności nie określił,
w jaki sposób będąprzeprowadzane testy odbiorcze. Odwołujący zwrócił uwagęna to,że
zgodnie z treściąwzoru umowy, wykonawca jest zobowiązany w terminie 10 tygodni od dnia
zawarcia umowy sporządzići przedstawićZamawiającemu projekt systemu ZSB, który
będzie zawierał m.in. opis testów odbiorczych, potwierdzających spełnienie wszystkich
wymagańfunkcjonalnych określonych w SIWZ wraz ze sposobem spełniania w/w wymagań.
Zamawiający zgodnie z treściąumowy może zgłaszaćuwagi, poprawki lub zastrzeżenia w
trakcie realizacji umowy i poprawki te, uwagi i zastrzeżenia wykonawca zobowiązany będzie
uwzględnić.
Zdaniem
Odwołującego
„powyższe
zapisy
umowy
dają
możliwość
Zamawiającemu takiego wyboru sposobu przeprowadzenia testów,żeby wykonany ZSB
został zaakceptowany lub nie. Tym samym nie zostaje zagwarantowane równe traktowanie
wykonawców, skoro z każdym z nich mogąbyćzastosowane inne kryteria odbioru, nie tylko
przyjęte jużpo udzieleniu zamówienia, ale indywidualnie uzgodnione z zainteresowanym.”
W ocenie Izby powyższy zarzut nie jest uzasadniony. Odwołujący przede wszystkim pomija
okoliczność,że przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie, dostawa i wdrożenie
zintegrowanego systemu bezpieczeństwa. Oznacza to,że wybrany przez Zamawiającego
wykonawca ma najpierw system ten zaprojektować, a następnie dostarczyći wdrożyć. W
chwili wszczęcia procedury przetargowej nie istniał więc projekt systemu. Zamawiający w
SIWZ zamieścił jedynie wymogi, jakie zaprojektowany i wdrożony system powinien spełniać.
Ponieważwięc przedmiotem przetargu jest wykonanie m.in. projektu systemu, tym samym
wykonawcy dysponująpewnym zakresem swobody w zakresie szczegółowych rozwiązań
projektowych, związanych m.in. z zastosowanymi rozwiązaniami technicznymi i
technologicznymi. Tym samym możliwa jest sytuacja, w której systemy zaprojektowane
przez różnych wykonawców, spełniające wszystkie wymogi SIWZ, będąjednak systemami
różniącymi sięrozwiązaniami zastosowanymi przez poszczególnych wykonawców. W ocenie
Izby okolicznośćta przesądza, iżna etapie formułowania treści SIWZ, w sytuacji, gdy nie
istniał nawet wstępny projekt systemu, nie było możliwe sformułowanie procedur związanych
z przeprowadzeniem testów w taki sposób, aby testy te – po zaprojektowaniu i wdrożeniu
systemu – pozwoliły na zweryfikowanie rzeczywistych możliwości systemu i spełnienia
wymogów określonych w SIWZ. W sytuacji, gdy nie jest znany projekt systemu i wszystkie
rozwiązania, jakie majązostaćw tym systemie zastosowane, nie jest możliwe opracowanie
procedur testowych, gwarantujących faktycznie sprawdzenie możliwości systemu pod kątem
spełnienia wymogów SIWZ. Określenie zakresu testów i szczegółowych procedur testowych
jużw SIWZ wymagałoby de facto uwzględnienia przez Zamawiającego wszelkich możliwych
rozwiązań, jakie wykonawcy mogliby potencjalnie zastosowaćw systemie określenie
procedur sprawdzających te rozwiązania – co w ocenie Izby nie jest realne.
Powyższe stanowisko Izby potwierdził sam Odwołujący w złożonej ofercie wstępnej. W
ofercie tej Odwołujący oświadczył, iż„plan testów zostanie uszczegółowiony i rozbudowany
odpowiednio do ostatecznie przyjętego rozwiązania technicznego.” Tym samym Odwołujący
potwierdził, iżokreślenie, w jaki sposób majązostaćprzeprowadzone testy oraz jaki ma być
ich zakres, możliwe jest dopiero po przyjęciu określonego rozwiązania technicznego przez
wybranego wykonawcę.
Nadto należy zauważyć,że brak takiego uprawnienia Zamawiającego mógłby doprowadzić
do sytuacji, w której wykonawca opracowałby testy na tyle mało rygorystyczne,że
niezależnie od rzeczywistych możliwości systemu, system zawsze przeszedłby te testy
pozytywnie. W takiej sytuacji nie byłoby możliwe faktycznie zweryfikowanie, czy wykonany
przez wykonawcęsystem spełnia wymogi SIWZ.
Zadaniem testów jest udowodnienie Zamawiającemu,że odbierany system wykonany został
zgodnie z wymogami określonymi przez Zamawiającego, niezależnie od tego, który z
wykonawców wykonywaćbędzie system. Tym samym, podstawowym kryterium odbioru
systemu jest wykazanie za pomocątestów (zaprojektowanych przez Wykonawcę),że
zaoferowany system bezpieczeństwa jest zgodny z wymaganiami funkcjonalnymi
określonymi w SIWZ. Kryterium to Zamawiający zastosuje zawsze, niezależnie od tego, który
z wykonawców będzie projektował i wdrażał system. Sytuacjąnormalnąjest natomiast,że
samo sprawdzenie, czy system spełnia wymagania funkcjonalne może odbyćsięz
zastosowaniem różnych metod. Wybór metody uzależniony jest przede wszystkim od tego,
jaki system będzie testowany i jakie rozwiązania techniczne zostanąw nim zastosowane.
Zgodnie z art. 192 ust. 7 Prawo zamówieńpublicznych Izba nie może orzekaćco do
zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Rozpatrując powyższy zarzut, Izba wzięła
zatem pod uwagęokoliczności podniesione przez Odwołującego w odwołaniu.
Odnosząc siędo pozostałych okoliczności, Izba miała na uwadze fakt,że Zamawiający
opisał przedmiot niniejszego zamówienia za pomocącech funkcjonalnych, jakie oferowany
system bezpieczeństwa lotniska ostatecznie ma spełniać.
Odwołujący podniósł zarzut, iżnie jest możliwe wykonanie systemu odpornego na próby
wandalizmu. Wskazał, iżtego rodzaju zapis znalazł sięw pkt. I.5 SIWZ.
Jednakże Zamawiający przedstawił twierdzenie przeciwne, argumentując, iżjest możliwe
zastosowanie stworzenie systemu bezpieczeństwa odpornego na próby sabotowania przez
pracowników lotniska, gdyżwświetle jego wiedzy, którąposiadł m.in. na podstawie
dotychczas prowadzonego postępowania w zakresie oceny ofert wstępnych, istnieją
systemy, które sygnalizująpróbęnieuprawnionej ingerencji w działanie systemu. W zakresie
powyższego zarzutu Izba dała wiaręwyjaśnieniom Zamawiającego. Zamawiający wskazał,że istnieje rozwiązanie opisane przez niego w SIWZ, z którym spotkał sięna etapie
przedstawiania przez Wykonawców rozwiązańtechnicznych. Odwołujący istnienia tego
rodzaju rozwiązania zakwestionował. Biorąc pod uwagęart. 6 kodeksu cywilnego,
Odwołujący winien wykazaćlub uprawdopodobnić,że przyjęte rozwiązania, w tym
przedstawione przez Zamawiającego nie sąmożliwe. Kwestionowane zapisy sąoparte
jedynie na krótkich twierdzeniach Odwołującego, stąd Izba uznała,że nie zostały
udowodnione.
Odwołujący podniósł,że nie jest możliwe zrealizowanie systemu bezpieczeństwa, który nie
przekroczy ilości jednego fałszywego alarmu (rozumianego jako przypadkowy alarm, który
nie jest wynikiemświadomego działania człowieka) w przeciągu jednego miesiąca na
odcinku 800 m. Brak możliwości zrealizowania systemu spełniającego ten wymóg, związany
jest, zdaniem Odwołującego, z wysokączułościąsystemu, który może reagowaćna wiele
zewnętrznych, nieprzewidzianych zdarzeń, które powodowaćmogąaktywacjęalarmu, jak
np. małe zwierzęta, czy porwana przez wiatr folia.
Odnosząc siędo tego zarzutu, należy podnieść, iżZamawiający zwrócił uwagę,że długość
ogrodzenia strefy chronionej wynosi ponad 12.000 m, zatem w przeciągu miesiąca może
wystąpić15 fałszywych alarmów. Ponadto twierdzenie Odwołującego podważyła treśćoferty
wstępnej, jakązłożył Odwołujący. W ofercie wstępnej znalazło sięwstępne autorskie
opracowanie systemu bezpieczeństwa, jaki proponował Zamawiającemu Odwołujący. W
ofercie wstępnej Odwołujący oświadczył,że proponowany przez niego system
bezpieczeństwa ma byćodporny na zmianęwarunków atmosferycznych, takich jak deszcz,
szadź, opadyśniegu, mgłę, zalegającyśnieg, szron, wiatr, spadające liście i zmieniające się
oświetlenie. W ocenie Izby, skoro, jak twierdzi Odwołujący w ofercie wstępnej, system ma
byćodporny na działanie czynników o działaniu tak delikatnym, jak mgła, czy deszcz, to
podważa to zawarte w odwołaniu twierdzenie,że wysoka czułośćczujników systemu może
powodowaćczęste aktywowanie fałszywych alarmów. Skoro, jak twierdzi Odwołujący,
system ma byćodporny na wzbudzenie fałszywych alarmów spowodowanych czynnikami
atmosferycznymi, to tym bardziej powinien byćodporny na wzbudzenie fałszywych alarmów
spowodowanych czynnikami o charakterze zdecydowanie bardziej inwazyjnym, takim jak
działanie małych zwierząt. Co więcej, jak oświadczył Odwołujący w ofercie wstępnej,
proponowany przez niego system ma rozpoznawaćobiekty podchodzące do zewnętrznego
ogrodzenia obszaru chronionego (predetekcja). W ocenie Izby, możliwośćrozpoznania
takich obiektów może pozwolićna znaczące obniżenie ilości fałszywych alarmów, poprzez
uniknięcie wzbudzenia alarmów w przypadkach, w których obiekty podchodzące do
zewnętrznego ogrodzenia obszaru chronionego zostanąsklasyfikowane prze system jako
obiekty nie stanowiące zagrożenia.
Odwołujący podniósł,że nie ma możliwości technicznej wykonania systemu gwarantującego
100 % skuteczności wykrywania, co stanowił wymóg zawarty w treści SIWZ. Zamawiający
wyjaśnił, iżzgodnie z treściąodpowiedzi na pytanie nr 34, udzielonego w trakcie procedury
przetargowej, podany przez Zamawiającego współczynnik 100/100 skuteczności wykrywania
jest współczynnikiem, który musi zostaćosiągnięty podczas wykonywania testów. W ocenie
Izby stuprocentowa skutecznośćsystemu podczas przeprowadzania testów nie jest
niemożliwa do osiągnięcia, a wymogi dotyczące wyników testów nie oznaczająpostawienia
takich samych wymogów w trakcie normalnej eksploatacji systemu. Wświetle powyższego
uznaćnależy,że powyższe wymaganie jest warunkiem surowym, ale nie niemożliwym do
osiągnięcia. Biorąc zaśpod uwagęprzedmiot zamówienia i obiekt, który ma byćobjęty
ochrony systemu, postawienie tego warunku uznaćnależy za uzasadnione.
Odwołujący podniósł, iżZamawiający nie sprecyzował wymaganej dokładności lokalizacji
wtargnięć, zatem odbiór końcowy przedmiotu zamówienia zależy wyłącznie od arbitralnej
decyzji Zamawiającego.
Zamawiający wyjaśnił, iżnie sprecyzował wymaganej dokładności lokalizacji wtargnięćz
uwagi na przyjętąformułęokreślenia przedmiotu zamówienia, polegającąna podaniu
wymagańfunkcjonalnych, a nie wymagańtechnicznych. Zamawiający w ramach odpowiedzi
na pytanie doprecyzował, iżwymagany system radarowo – kamerowy z chwiląwykrycia
naruszenia przez system ochrony obwodowej ma zostaćautomatycznie skierowany do
obserwacji miejsca naruszenia, a dokładnośćmiejsca ma pozwalaćna rozpoznanie.
Izba dała wiaręwyjaśnieniom Zamawiającego w tym zakresie. W ocenie Izby przedmiot
zamówienia, przewidujący zaprojektowanie, wdrożenie i dostarczenie systemu oraz
związany z tym przedmiotem sposób opisu systemu poprzez wskazanie jego cech
funkcjonalnych, a nie wymagańtechnicznych, uzasadnia przyjętąprzez Zamawiającego
formułęlokalizacji wtargnięć. Jak podniósł Zamawiający, lokalizacja wtargnięćpowinna być
na tyle dokładna, aby pozwolićna rozpoznanie. Oznacza to,że elementem przesądzającym
o dokładności lokalizacji wtargnięcia jest możliwośćidentyfikacji wtargnięcia.
Wświetle powyższego, izba uznała zarzuty podniesione w odwołaniu za nieuzasadnione.
Izba postanowiła oddalićwniosek Odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, z
uwagi na brak sprecyzowania okoliczności, które potwierdzićmiałaby opinia biegłego. Tym
samym Odwołujący nie określił przedmiotu ewentualnej opinii biegłego i tezy, którąopinia ta
miałaby udowodnić. Odwołujący nie wskazał także, z zakresu jakiej specjalności miałby
zostaćpowołany biegły, ani jakimi wiadomościami specjalnymi biegły miałby dysponować.
Powyższe okoliczności przesądziły o oddaleniu wniosku Odwołującego o przeprowadzenie
dowodu z opinii biegłego.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, stosownie do wyniku postępowania, na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238). Do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący: ……………
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających sięo udzielenie
zamówienia Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne TELBUD S.A., Kabe Systemy
Alarmowe Sp. z o.o., Agtes Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203 Poznańi:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez wykonawców
wspólnie
ubiegających
się
o
udzielenie
zamówienia
Przedsiębiorstwo
Telekomunikacyjne TELBUD S.A., Kabe Systemy Alarmowe Sp. z o.o., Agtes
Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203 Poznań, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających sięo udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne TELBUD S.A., Kabe Systemy Alarmowe
Sp. z o.o., Agtes Sp. z o.o., ul. Krauthofera 23, 60-203 Poznańna rzecz Portu
Lotniczego Poznań-Ławica Sp. z o.o., ul. Bukowska 285, 60-189 Poznańkwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 1745/11
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Port Lotniczy Poznań- Ławica Sp. z o.o. prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na zaprojektowanie, dostawęi wdrożenie zintegrowanego systemu
bezpieczeństwa portu lotniczego Poznań– Ławica. Ogłoszenie o zamówieniu ukazało sięw
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 26.02.2011r. pod numerem 2011/S 40-
065808.
Odwołujący - Wykonawcy wspólnie ubiegający sięo zamówienie: Przedsiębiorstwo
Telekomunikacyjne „TELBUD" S.A. (lider), KABE Systemy Alarmowe Sp. z o.o., AGTES Sp. z
o.o., (zwani dalej razem: Odwołującym), wnieśli odwołanie wobec ostatecznej treści
postanowieńspecyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ). przekazanej przez
Zamawiającego w dniu 4 sierpnia 2011 r.
W dniu 4 sierpnia 2011 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu - jako jednemu z
Wykonawców zaproszonych do składania ofert ostatecznych - ostatecznątreśćspecyfikacji
istotnych warunków zamówienia (SIWZ), której integralnączęśćstanowił ostateczny wzór
umowy.
Odwołujący w szczególności podniósł zarzuty wobec wzoru umowy, stanowiącej załącznik do
SIWZ. Artykuł 16 umowy stawiał wymóg posiadania przez Wykonawcęubezpieczenia od
odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania działalności będącej przedmiotem niniejszej
umowy na sumęgwarancyjnąnie niższąniż10 milionów złotych dotyczącąwyłącznie
przedmiotu niniejszej umowy (§ 16 ust. 1 i 2 wzoru umowy).
W tym artykule wzoru umowy (załączonego do SIWZ) Zamawiający wskazał,że „Wykonawca
zobowiązany jest do posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu
wykonywania działalności będącej przedmiotem Umowy na sumęgwarancyjnąnie niższąniż
10 mln złotych równowartośćtej kwoty) na jedno i wszystkie zdarzenia", natomiast w § 16 ust.
2 wzoru umowy zaznaczył,że „Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 powyżej, oznacza,że
Wykonawca
zobowiązany jest
przedstawić
Zamawiającemu polisęubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w ust. 1 powyżej, dotycząca wyłącznie
przedmiotu Umowy."
W piśmie z dnia 11 sierpnia 2011 r. Zamawiający w odpowiedzi na pytanie (nr 36) zadane
przez Odwołującego, wskazał,że „(…) Posiadanie przez potencjalnych wykonawców
określonego ubezpieczenia na etapie składania wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu miało na celu potwierdzenie wiarygodności ekonomicznej każdego z
wykonawców na dzieńskładania wniosków (a nie zabezpieczenie realizacji zamówienia).
Natomiast zawarty w umowie w sprawie zamówienia publicznego obowiązek posiadania
określonego ubezpieczenia (ubezpieczenia wykonania przedmiotu zamówienia) dotyczyć
będzie jużwyłącznie wykonawcy z którym zostanie zawarta ta umowa i będzie jednym z wielu
jego obowiązków umownych (a nie warunkiem udziału w postępowaniu)(…)”
W ocenie Odwołującego, postawiony przez Zamawiającego w § 16 wymóg posiadania przez
Wykonawcęubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania działalności
będącej przedmiotem niniejszej umowy na sumęgwarancyjnąnie niższąniż10 milionów
złotych dotyczącąwyłącznie przedmiotu umowy, narusza przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych, a w szczególności wyrażonąw art. 7 ust. 1 PZP zasadęuczciwej konkurencji.
Zdaniem Odwołującego zastosowany przez Zamawiającego formalny zabieg ogranicza w
sposób sprzeczny z zasadąuczciwej konkurencji dostęp wykonawców do uzyskania
zamówienia, prowadzi do ograniczenia konkurencji, a zatem naruszenia art. 7 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych. Eliminuje z możliwośćrealizacji zamówienia przez podmioty, których
nie staćna wykup i utrzymywanie tego rodzaju polisy, mimo iżpodmioty te spełniająwarunki
udziału w postępowaniu i posiadająwiedzęi doświadczenie pozwalające na prawidłowe
wykonanie zamówienia.
Wymóg wynikający z § 16 wzoru umowy, jest zdaniem Odwołującego, nowym rodzajem
warunku progowego dla wykonawców, w sposób nieuzasadniony ograniczającym uczciwą
konkurencję”.
Ponadto Odwołujący podkreślił, iżżądane przez Zamawiającego ubezpieczenie z dużym
prawdopodobieństwem przekracza o kilkadziesiąt procent wartośćbrutto prac objętych
przedmiotem umowy. Utrzymywanie tego rodzaju ubezpieczenia w całym okresie gwarancji
wydaje siębyćwymogiem pozbawionym związku z jakimikolwiek racjonalnie dającymi się
uzasadnićpotrzebami Zamawiającego, czy możliwymi do wyobrażenia szkodami
spowodowanymi w trakcie realizacji umowy.
Odwołujący wskazał, iżwymóg postawiony w § 16 wzoru umowy jest nieracjonalny i dalece
wykracza poza dozwolony prawem zamówieńpublicznych zakres zabezpieczenia należytego
wykonania umowy. Zgodnie z art. 150 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, kwota
zabezpieczenia należytego wykonania umowy nie może przekraczać10% całkowitej ceny
podanej w ofercie. Ubezpieczenie kontraktu stanowi dodatkowe zabezpieczenie jego
należytego wykonania i rodzajowo oraz funkcjonalnie niczym nie różni sięod zabezpieczenia,
określonego w art. 147 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Stawiając wymóg posiadania przez Wykonawcęubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej
z tytułu wykonywania działalności będącej przedmiotem niniejszej umowy na sumę
gwarancyjnąnie niższąniż10 milionów złotych dotyczącąwyłącznie przedmiotu niniejszej
umowy, Zamawiający naruszył wyrażonąw art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych
zasadęuczciwej konkurencji, poprzez niedopuszczalne i bezzasadne ograniczanie
konkurencyjności i dostępu wykonawców do postępowania w przedmiocie udzielenia
zamówienia publicznego.
Dodatkowo Odwołujący podniósł, iżw punktach I i II SIWZ Zamawiający sformułował warunki
techniczne, których spełnienie nie jest możliwe lub nie jest możliwe zweryfikowanie spełnienia
tych warunków, zgodnie z obecnym stanem wiedzy i techniki. W szczególności odnosi sięto
do następujących zapisów SIWZ: Odwołujący wskazał, iżjego zdaniem, nie jest możliwe
wykonanie systemu odpornego na próby wandalizmu (punkt I.5 SIWZ).
Przyjęta przez Zamawiającego definicja fałszywych alarmów obejmuje wszystkie fałszywe i
przypadkowe alarmy, które nie sąwynikiemświadomego działania człowieka. Zgodnie z tak
przyjętądefinicjąfałszywych alarmów, zdaniem Odwołującego, nie jest możliwe zrealizowanie
wymogu opisanego w punkcie I.13, w zakresie dopuszczalnej ilości nie więcej niżjednego
fałszywego alarmu/miesiąc z odcinka 800m, dla systemu o zakładanej skuteczności
wykrywania 99%.
Zdaniem Odwołującego, nie ma technicznej możliwości wykonania systemu gwarantującego
100% skutecznośćwykrywania, a taki wymóg wynika z zapisów punktu II. 3.
Odwołujący zaznaczył, iżZamawiający nie sprecyzował wymaganej dokładności lokalizacji
wtargnięć(punkt I.7 SIWZ), zatem odbiór końcowy zależy wyłącznie od arbitralnej decyzji
Zamawiającego. Odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na te
okoliczności.
Odwołujący podniósł, także,że Wykonawcy zobowiązani sądo przygotowania samodzielnie
testów odbiorczych. Zgodnie z treścią§6 punkt 5c Wykonawca w terminie 10 tygodni od
podpisania umowy powinien przedstawićprojekt, w którym będzie zawarty opis testów
odbiorczych. „Zamawiający może w terminie 7dni od daty przekazania projektu zgłosićuwagi,
poprawki lub zastrzeżenia". Zamawiający ma prawo sformułowaćzastrzeżenia i uwagi do tych
testów w trakcie realizacji przedmiotu umowy. Zatem w ocenie Odwołującego Zamawiający
naruszył zasadęrównego traktowania wykonawców, jeśli wobec każdego z nich mogąbyć
zastosowane inne kryteria odbioru, przyjęte po etapie udzielenia zamówienia.
Powyższe zapisy wzoru umowy, zdaniem Odwołującego, dająmożliwośćZamawiającemu
takiego wyboru sposobu przeprowadzenia testówżeby wykonany ZSB został lub nie został
zaakceptowany przez Zamawiającego. Tym samym, zdaniem Odwołującego, nie zostało
zagwarantowane równe traktowanie wykonawców, skoro z każdym z nich mogąbyć
zastosowane inne kryteria odbioru, nie tylko przyjęte jużpo udzieleniu zamówienia, ale
indywidualnie uzgodnione z zainteresowanym.
Wobec powyższego Odwołujący sformułował zarzut naruszenia artykułu 7 ust. 1 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, polegający na „prowadzeniu postępowania w sposób
niezgodny z zasadami uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
niedopuszczalne i bezzasadne ograniczanie konkurencyjności i dostępu wykonawców do
uzyskania zamówienia publicznego, a także stworzenie możliwości przeprowadzenia oceny
jakości wykonanego zamówienia w oparciu o kryteria uzgadniane indywidualnie z wybranym
wykonawcą.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmiany treści wzoru umowy stanowiącego
załącznik do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprzez wykreślenie z § 16 umowy
wymogu posiadania przez Wykonawcęubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu
wykonywania działalności będącej przedmiotem niniejszej umowy na sumęgwarancyjnąnie
niższąniż10 milionów złotych dotyczącąwyłącznie przedmiotu niniejszej umowy, nakazanie
Zamawiającemu zmiany punktu I i II SIWZ poprzez usunięcie warunków, których spełnienie
nie jest możliwe w obecnym stanie wiedzy i techniki; nakazanie Zamawiającemu
wprowadzenia w SIWZ przejrzystych, z góry ustalonych skonkretyzowanych i jednolitych dla
wszystkich kryteriów oceny wykonanego zamówienia, obciążenie Zamawiającego kosztami
niniejszego postępowania.
Do niniejszego postępowania przystąpienie zgłosił wykonawca Sprint SA Oddział Warszawa.
Izba postanowiła uwzględnićzgłoszonąprzez Zamawiającego opozycjęco do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego przez Sprint SA
Oddział Warszawa. Artykuł 185 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych stanowi, iż
zgłaszając przystąpienie do postępowania odwoławczego, Wykonawca jest zobowiązany do
wskazania strony, do której przystępuje, jak równieżinteresu w uzyskaniu rozstrzygnięcia na
korzyśćstrony, do której przystępuje. Zgłaszający przystąpienie nie wskazał w treści
przystąpienia, jaki jest jego interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyśćstrony, do której
zgłasza przystąpienie. Ponadto nie stawił sięna rozprawęi nie złożył w tym przedmiocie
stosowanego oświadczenia. Zatem Izba uznała przystąpienie za nieskuteczne, niezgodne z
wymaganiami ustawy.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba uznała, iżOdwołujący posiada legitymacjędo wniesienia niniejszego
odwołania. Zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych „Środki ochrony
prawnej określone w niniejszym dziale przysługująwykonawcy, uczestnikowi konkursu, a
także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz
poniósł lub może ponieśćszkodęw wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów
niniejszej ustawy."
W niniejszym postępowaniu wprowadzenie przez ustawodawcępolisy ubezpieczenia OC
jako dokumentu potwierdzającego spełnianie warunku ekonomicznego w zakresie
prowadzonej działalności gospodarczej miało na celu potwierdzenie wiarygodności
ekonomicznej wykonawcy, który ubezpieczając swojądziałalnośćz jednej strony wykazuje
sięodpowiedzialnościąprofesjonalisty dbającego o bezpieczeństwo własne i swoich
kontrahentów, a z drugiej wykazuje,że znajduje sięw sytuacji finansowej i ekonomicznej
pozwalającej mu na poniesienie kosztów ubezpieczenia. Wymóg posiadania ubezpieczenia
od odpowiedzialności cywilnej na etapie składania ofert nie służy zabezpieczeniu realizacji
zamówienia. Ubezpieczenie wykonania przedmiotu zamówienia może byćżądane przy
zawarciu umowy, z czego Zamawiający skorzystał wprowadzając w treści projektu umowy
stosowne zobowiązanie. Wymóg ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej dotyczącego
wyłącznie przedmiotu umowy zawartej z Zamawiającym nie stanowi dodatkowego warunku
udziału w postępowaniu, a jedynie dodatkowe zobowiązanie umowne. Wprowadzenie
takiego zobowiązania, którego celem jest zabezpieczenie ewentualnych roszczeń
Zamawiającego do wykonawcy, związanych z realizacjąumowy przez wykonawcę, uznać
należy wświetle uregulowańustawy Prawo zamówieńpublicznych za dopuszczalne. Ustawa
Prawo zamówieńpublicznych nie zakazuje wprowadzenia takiego zabezpieczenia do treści
umowy.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, które jest sprawdzane w trakcie procedury
oceny wniosków wykonawców, jest ubezpieczeniem działalności tego wykonawcy i może
miećtermin znacznie krótszy niżtermin wykonania całego zamówienia. W ocenie Izby
zasadnym jest twierdzenie Zamawiającego,że chce on miećpewność,że wykonawca
ubezpieczy umowęprzez cały czas trwania umowy i ubezpieczenie to obejmie wyłącznie tę
umowę. Postawienie wymogu, aby ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej obejmowało
wyłącznie umowęzawartąz Zamawiającym, w ocenie Izby jest uzasadnione. Stawiając ten
wymóg, Zamawiający chciał uniknąćsytuacji, w której pomimo posiadania przez wykonawcę
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, Zamawiający pozbawiony zostałby możliwości
zaspokojenia swoich roszczeń, gdy suma ubezpieczenia wykonawcy zostałaby wyczerpana
wypłatami odszkodowania wynikającymi z innych umów zawartych przez wykonawcę.
Postawienie wymogu zawarcia odrębnego ubezpieczenia umowy z Zamawiającym pozwala
na uniknięcie takiej sytuacji i jednocześnie zwiększa prawdopodobieństwo, iżw przypadku
wystąpienia szkody po stronie Zamawiającego, szkoda ta zostanie pokryta. Ubezpieczenie
odpowiedzialności cywilnej ułatwia i upraszcza dochodzenie odszkodowania, jednocześnie
zwiększając prawdopodobieństwo jego uzyskania przez Zamawiającego.
Izba uznała także, iżZamawiający miał prawożądaćubezpieczenia w takiej wysokości.
Podkreślenia wymaga,żeżądana przez Zamawiającego minimalna kwota ubezpieczenia
zbliżona jest do szacowanej przez Zamawiającego wartości zamówienia. Biorąc pod uwagę
tęokoliczność, jak równieżfakt, iżrealizacja umowy z wykonawcąodbywaćma sięz
zachowaniem normalnego funkcjonowania lotniska (co wiąże sięz podwyższonym ryzykiem
wystąpienia szkód w trakcie realizacji umowy),żądanie ubezpieczenia działalności
wykonawcy związanej z realizacjąumowy na rzecz Zamawiającego, Izba uznała za
uzasadnione. Z kolei biorąc pod uwagępotencjalnąwysokośćszkód, jakie mogąwystąpićna
działającym lotnisku, w ocenie Izby wymóg Zamawiającego dotyczący wysokości
ubezpieczenia nie może zostaćuznany za wygórowany.
Wymóg posiadania ubezpieczenia był znany wykonawcom jużna etapie sporządzenia
pierwszej wersji SIWZ. Tym bardziej nie można mówić, iżjest to dodatkowy warunek, który
utrudnia wykonawcom na tym etapie zamówienia wzięcie udziału w postępowaniu.
Wszystkim wykonawcom ten wymóg umowy był znany i wszyscy podlegajątym samym
regułom. Dlatego postawienie tego wymogu nie może zostaćuznane za naruszenie zasady
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, jak podnosi Odwołujący.
Ponownie bowiem należy podkreślić,że ustawa Prawo zamówieńpublicznych nie zakazuje
wprowadzania takich wymogów. Dlatego teżniezasadny jest zarzut Odwołującego, iżwymóg
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ogranicza dostęp wykonawców do postępowania.
Odnosząc siędo zarzutów Odwołującego, dotyczących wymagańtechnicznych w zakresie
przedmiotu zamówienia przede wszystkim podnieśćnależy, iżwymagania te dotyczą
wszystkich wykonawców. Dlatego teżw tym zakresie wszyscy wykonawcy traktowani sąw
jednakowy sposób i dlatego teżnie ma mowy o naruszeniu przez Zamawiającego zasady
uczciwej konkurencji lub zasady równego traktowania wykonawców. Izba związana jest
przedmiotem zarzutu, a Odwołujący podniósł, iżZamawiający naruszył art. 7 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych. Zarzut ten nie znalazł potwierdzenia w trakcie postępowania.
Izba wzięła pod uwagęfakt,że Zamawiający opisał przedmiot zamówienia za pomocą
wymagańfunkcjonalnych, nie zaśparametrów technicznych. Zamawiający dał wolnąrękę
wykonawcom w zaprojektowaniu i wykonaniu systemu zabezpieczeńwedług pomysłu i
koncepcji wykonawców, bowiem zgodnie z wiedząZamawiającego (uzyskanątakże po
zapoznaniu sięz ofertami wstępnymi wykonawców) istnieje wiele rozwiązań, które pozwolą
spełnićpostawione przez niego wymagania funkcjonalne.
Odwołujący zarzucił w odwołaniu,że Zamawiający nie sformułował w sposóbściśle
określony procedury dokonywania odbioru przedmiotu umowy, w szczególności nie określił,
w jaki sposób będąprzeprowadzane testy odbiorcze. Odwołujący zwrócił uwagęna to,że
zgodnie z treściąwzoru umowy, wykonawca jest zobowiązany w terminie 10 tygodni od dnia
zawarcia umowy sporządzići przedstawićZamawiającemu projekt systemu ZSB, który
będzie zawierał m.in. opis testów odbiorczych, potwierdzających spełnienie wszystkich
wymagańfunkcjonalnych określonych w SIWZ wraz ze sposobem spełniania w/w wymagań.
Zamawiający zgodnie z treściąumowy może zgłaszaćuwagi, poprawki lub zastrzeżenia w
trakcie realizacji umowy i poprawki te, uwagi i zastrzeżenia wykonawca zobowiązany będzie
uwzględnić.
Zdaniem
Odwołującego
„powyższe
zapisy
umowy
dają
możliwość
Zamawiającemu takiego wyboru sposobu przeprowadzenia testów,żeby wykonany ZSB
został zaakceptowany lub nie. Tym samym nie zostaje zagwarantowane równe traktowanie
wykonawców, skoro z każdym z nich mogąbyćzastosowane inne kryteria odbioru, nie tylko
przyjęte jużpo udzieleniu zamówienia, ale indywidualnie uzgodnione z zainteresowanym.”
W ocenie Izby powyższy zarzut nie jest uzasadniony. Odwołujący przede wszystkim pomija
okoliczność,że przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie, dostawa i wdrożenie
zintegrowanego systemu bezpieczeństwa. Oznacza to,że wybrany przez Zamawiającego
wykonawca ma najpierw system ten zaprojektować, a następnie dostarczyći wdrożyć. W
chwili wszczęcia procedury przetargowej nie istniał więc projekt systemu. Zamawiający w
SIWZ zamieścił jedynie wymogi, jakie zaprojektowany i wdrożony system powinien spełniać.
Ponieważwięc przedmiotem przetargu jest wykonanie m.in. projektu systemu, tym samym
wykonawcy dysponująpewnym zakresem swobody w zakresie szczegółowych rozwiązań
projektowych, związanych m.in. z zastosowanymi rozwiązaniami technicznymi i
technologicznymi. Tym samym możliwa jest sytuacja, w której systemy zaprojektowane
przez różnych wykonawców, spełniające wszystkie wymogi SIWZ, będąjednak systemami
różniącymi sięrozwiązaniami zastosowanymi przez poszczególnych wykonawców. W ocenie
Izby okolicznośćta przesądza, iżna etapie formułowania treści SIWZ, w sytuacji, gdy nie
istniał nawet wstępny projekt systemu, nie było możliwe sformułowanie procedur związanych
z przeprowadzeniem testów w taki sposób, aby testy te – po zaprojektowaniu i wdrożeniu
systemu – pozwoliły na zweryfikowanie rzeczywistych możliwości systemu i spełnienia
wymogów określonych w SIWZ. W sytuacji, gdy nie jest znany projekt systemu i wszystkie
rozwiązania, jakie majązostaćw tym systemie zastosowane, nie jest możliwe opracowanie
procedur testowych, gwarantujących faktycznie sprawdzenie możliwości systemu pod kątem
spełnienia wymogów SIWZ. Określenie zakresu testów i szczegółowych procedur testowych
jużw SIWZ wymagałoby de facto uwzględnienia przez Zamawiającego wszelkich możliwych
rozwiązań, jakie wykonawcy mogliby potencjalnie zastosowaćw systemie określenie
procedur sprawdzających te rozwiązania – co w ocenie Izby nie jest realne.
Powyższe stanowisko Izby potwierdził sam Odwołujący w złożonej ofercie wstępnej. W
ofercie tej Odwołujący oświadczył, iż„plan testów zostanie uszczegółowiony i rozbudowany
odpowiednio do ostatecznie przyjętego rozwiązania technicznego.” Tym samym Odwołujący
potwierdził, iżokreślenie, w jaki sposób majązostaćprzeprowadzone testy oraz jaki ma być
ich zakres, możliwe jest dopiero po przyjęciu określonego rozwiązania technicznego przez
wybranego wykonawcę.
Nadto należy zauważyć,że brak takiego uprawnienia Zamawiającego mógłby doprowadzić
do sytuacji, w której wykonawca opracowałby testy na tyle mało rygorystyczne,że
niezależnie od rzeczywistych możliwości systemu, system zawsze przeszedłby te testy
pozytywnie. W takiej sytuacji nie byłoby możliwe faktycznie zweryfikowanie, czy wykonany
przez wykonawcęsystem spełnia wymogi SIWZ.
Zadaniem testów jest udowodnienie Zamawiającemu,że odbierany system wykonany został
zgodnie z wymogami określonymi przez Zamawiającego, niezależnie od tego, który z
wykonawców wykonywaćbędzie system. Tym samym, podstawowym kryterium odbioru
systemu jest wykazanie za pomocątestów (zaprojektowanych przez Wykonawcę),że
zaoferowany system bezpieczeństwa jest zgodny z wymaganiami funkcjonalnymi
określonymi w SIWZ. Kryterium to Zamawiający zastosuje zawsze, niezależnie od tego, który
z wykonawców będzie projektował i wdrażał system. Sytuacjąnormalnąjest natomiast,że
samo sprawdzenie, czy system spełnia wymagania funkcjonalne może odbyćsięz
zastosowaniem różnych metod. Wybór metody uzależniony jest przede wszystkim od tego,
jaki system będzie testowany i jakie rozwiązania techniczne zostanąw nim zastosowane.
Zgodnie z art. 192 ust. 7 Prawo zamówieńpublicznych Izba nie może orzekaćco do
zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Rozpatrując powyższy zarzut, Izba wzięła
zatem pod uwagęokoliczności podniesione przez Odwołującego w odwołaniu.
Odnosząc siędo pozostałych okoliczności, Izba miała na uwadze fakt,że Zamawiający
opisał przedmiot niniejszego zamówienia za pomocącech funkcjonalnych, jakie oferowany
system bezpieczeństwa lotniska ostatecznie ma spełniać.
Odwołujący podniósł zarzut, iżnie jest możliwe wykonanie systemu odpornego na próby
wandalizmu. Wskazał, iżtego rodzaju zapis znalazł sięw pkt. I.5 SIWZ.
Jednakże Zamawiający przedstawił twierdzenie przeciwne, argumentując, iżjest możliwe
zastosowanie stworzenie systemu bezpieczeństwa odpornego na próby sabotowania przez
pracowników lotniska, gdyżwświetle jego wiedzy, którąposiadł m.in. na podstawie
dotychczas prowadzonego postępowania w zakresie oceny ofert wstępnych, istnieją
systemy, które sygnalizująpróbęnieuprawnionej ingerencji w działanie systemu. W zakresie
powyższego zarzutu Izba dała wiaręwyjaśnieniom Zamawiającego. Zamawiający wskazał,że istnieje rozwiązanie opisane przez niego w SIWZ, z którym spotkał sięna etapie
przedstawiania przez Wykonawców rozwiązańtechnicznych. Odwołujący istnienia tego
rodzaju rozwiązania zakwestionował. Biorąc pod uwagęart. 6 kodeksu cywilnego,
Odwołujący winien wykazaćlub uprawdopodobnić,że przyjęte rozwiązania, w tym
przedstawione przez Zamawiającego nie sąmożliwe. Kwestionowane zapisy sąoparte
jedynie na krótkich twierdzeniach Odwołującego, stąd Izba uznała,że nie zostały
udowodnione.
Odwołujący podniósł,że nie jest możliwe zrealizowanie systemu bezpieczeństwa, który nie
przekroczy ilości jednego fałszywego alarmu (rozumianego jako przypadkowy alarm, który
nie jest wynikiemświadomego działania człowieka) w przeciągu jednego miesiąca na
odcinku 800 m. Brak możliwości zrealizowania systemu spełniającego ten wymóg, związany
jest, zdaniem Odwołującego, z wysokączułościąsystemu, który może reagowaćna wiele
zewnętrznych, nieprzewidzianych zdarzeń, które powodowaćmogąaktywacjęalarmu, jak
np. małe zwierzęta, czy porwana przez wiatr folia.
Odnosząc siędo tego zarzutu, należy podnieść, iżZamawiający zwrócił uwagę,że długość
ogrodzenia strefy chronionej wynosi ponad 12.000 m, zatem w przeciągu miesiąca może
wystąpić15 fałszywych alarmów. Ponadto twierdzenie Odwołującego podważyła treśćoferty
wstępnej, jakązłożył Odwołujący. W ofercie wstępnej znalazło sięwstępne autorskie
opracowanie systemu bezpieczeństwa, jaki proponował Zamawiającemu Odwołujący. W
ofercie wstępnej Odwołujący oświadczył,że proponowany przez niego system
bezpieczeństwa ma byćodporny na zmianęwarunków atmosferycznych, takich jak deszcz,
szadź, opadyśniegu, mgłę, zalegającyśnieg, szron, wiatr, spadające liście i zmieniające się
oświetlenie. W ocenie Izby, skoro, jak twierdzi Odwołujący w ofercie wstępnej, system ma
byćodporny na działanie czynników o działaniu tak delikatnym, jak mgła, czy deszcz, to
podważa to zawarte w odwołaniu twierdzenie,że wysoka czułośćczujników systemu może
powodowaćczęste aktywowanie fałszywych alarmów. Skoro, jak twierdzi Odwołujący,
system ma byćodporny na wzbudzenie fałszywych alarmów spowodowanych czynnikami
atmosferycznymi, to tym bardziej powinien byćodporny na wzbudzenie fałszywych alarmów
spowodowanych czynnikami o charakterze zdecydowanie bardziej inwazyjnym, takim jak
działanie małych zwierząt. Co więcej, jak oświadczył Odwołujący w ofercie wstępnej,
proponowany przez niego system ma rozpoznawaćobiekty podchodzące do zewnętrznego
ogrodzenia obszaru chronionego (predetekcja). W ocenie Izby, możliwośćrozpoznania
takich obiektów może pozwolićna znaczące obniżenie ilości fałszywych alarmów, poprzez
uniknięcie wzbudzenia alarmów w przypadkach, w których obiekty podchodzące do
zewnętrznego ogrodzenia obszaru chronionego zostanąsklasyfikowane prze system jako
obiekty nie stanowiące zagrożenia.
Odwołujący podniósł,że nie ma możliwości technicznej wykonania systemu gwarantującego
100 % skuteczności wykrywania, co stanowił wymóg zawarty w treści SIWZ. Zamawiający
wyjaśnił, iżzgodnie z treściąodpowiedzi na pytanie nr 34, udzielonego w trakcie procedury
przetargowej, podany przez Zamawiającego współczynnik 100/100 skuteczności wykrywania
jest współczynnikiem, który musi zostaćosiągnięty podczas wykonywania testów. W ocenie
Izby stuprocentowa skutecznośćsystemu podczas przeprowadzania testów nie jest
niemożliwa do osiągnięcia, a wymogi dotyczące wyników testów nie oznaczająpostawienia
takich samych wymogów w trakcie normalnej eksploatacji systemu. Wświetle powyższego
uznaćnależy,że powyższe wymaganie jest warunkiem surowym, ale nie niemożliwym do
osiągnięcia. Biorąc zaśpod uwagęprzedmiot zamówienia i obiekt, który ma byćobjęty
ochrony systemu, postawienie tego warunku uznaćnależy za uzasadnione.
Odwołujący podniósł, iżZamawiający nie sprecyzował wymaganej dokładności lokalizacji
wtargnięć, zatem odbiór końcowy przedmiotu zamówienia zależy wyłącznie od arbitralnej
decyzji Zamawiającego.
Zamawiający wyjaśnił, iżnie sprecyzował wymaganej dokładności lokalizacji wtargnięćz
uwagi na przyjętąformułęokreślenia przedmiotu zamówienia, polegającąna podaniu
wymagańfunkcjonalnych, a nie wymagańtechnicznych. Zamawiający w ramach odpowiedzi
na pytanie doprecyzował, iżwymagany system radarowo – kamerowy z chwiląwykrycia
naruszenia przez system ochrony obwodowej ma zostaćautomatycznie skierowany do
obserwacji miejsca naruszenia, a dokładnośćmiejsca ma pozwalaćna rozpoznanie.
Izba dała wiaręwyjaśnieniom Zamawiającego w tym zakresie. W ocenie Izby przedmiot
zamówienia, przewidujący zaprojektowanie, wdrożenie i dostarczenie systemu oraz
związany z tym przedmiotem sposób opisu systemu poprzez wskazanie jego cech
funkcjonalnych, a nie wymagańtechnicznych, uzasadnia przyjętąprzez Zamawiającego
formułęlokalizacji wtargnięć. Jak podniósł Zamawiający, lokalizacja wtargnięćpowinna być
na tyle dokładna, aby pozwolićna rozpoznanie. Oznacza to,że elementem przesądzającym
o dokładności lokalizacji wtargnięcia jest możliwośćidentyfikacji wtargnięcia.
Wświetle powyższego, izba uznała zarzuty podniesione w odwołaniu za nieuzasadnione.
Izba postanowiła oddalićwniosek Odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, z
uwagi na brak sprecyzowania okoliczności, które potwierdzićmiałaby opinia biegłego. Tym
samym Odwołujący nie określił przedmiotu ewentualnej opinii biegłego i tezy, którąopinia ta
miałaby udowodnić. Odwołujący nie wskazał także, z zakresu jakiej specjalności miałby
zostaćpowołany biegły, ani jakimi wiadomościami specjalnymi biegły miałby dysponować.
Powyższe okoliczności przesądziły o oddaleniu wniosku Odwołującego o przeprowadzenie
dowodu z opinii biegłego.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, stosownie do wyniku postępowania, na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238). Do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący: ……………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
