rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-09-06
rok: 2011
data dokumentu: 2011-09-06
rok: 2011
Powiązane tematy:
- ogłoszenie o zamówieniu
- tryb postępowania - przetarg ograniczony
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - doświadczenie
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - potencjał kadrowy
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - potencjał techniczny
sygnatury akt.:
KIO 1820/11
KIO 1820/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2011 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 sierpnia 2011 r. przez wykonawcęParsons
Brinckerhoff Sp. z o.o., ul. Sienna 64, 00-825 Warszawa w postępowaniu prowadzonym
przez Elektrownię Ostrołęka S.A. ul. Elektryczna 5, 07-410 Ostrołęka,
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 sierpnia 2011 r. przez wykonawcęParsons
Brinckerhoff Sp. z o.o., ul. Sienna 64, 00-825 Warszawa w postępowaniu prowadzonym
przez Elektrownię Ostrołęka S.A. ul. Elektryczna 5, 07-410 Ostrołęka,
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu dokonanie zmiany treści
Ogłoszenia o zamówieniu, poprzez usunięcie z treści pkt. III.2.3) ppkt. 1.1 oraz ppkt.
1.2 wyrażenia „wybudowanego na obszarze państw objętych Porozumieniem w
sprawie zamówień rządowych (GPA)”, odnoszącego się zarówno opisu sposobu
dokonywania oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu w odniesieniu do
wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania odpowiednim personelem technicznym i
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jak również obejmującego swym
zakresem dokumenty potwierdzające spełnienie ww. warunków udziału w
postępowaniu.
2. kosztami postępowania obciąża Elektrownię Ostrołęka S.A. ul. Elektryczna 5, 07-410
Ostrołęka i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczonąprzez Parsons
Brinckerhoff Sp. z o.o., ul. Sienna 64, 00-825 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Elektrownię Ostrołęka S.A. ul. Elektryczna 5, 07-410 Ostrołęka na
rzecz Parsons Brinckerhoff Sp. z o.o., ul. Sienna 64, 00-825 Warszawa kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, zero groszy)
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący: …………………..………
Sygn. akt: KIO 1820/11
U z a s a d n i e n i e
Elektrownia Ostrołęka S.A., ul. Elektryczna 5, 07-401 Ostrołęka (dalej: „zamawiający”)
- prowadzi w trybie przetargu ograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.)
– zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu przy realizacji inwestycji p.n. „Budowa Elektrowni
Ostrołęka o mocy ok. 1000 MW".
Szacunkowa wartośćzamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 13 sierpnia 2011 r. pod numerem: 2011/S 155-258562
(Dz.U./S S155, 13/08/2011, 258562-2011-PL).
W dniu 23 sierpnia 2011 r. Parsons Brinckerhoff Sp. z o.o. ul. Sienna 64, 00 - 825
Warszawa (dalej: „Parsons Brinckerhoff” lub „odwołujący”) wniósł odwołanie wobec
dokonanego przez zamawiającego opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków
udziału w postępowaniu, zawartego w Sekcji III.2.3 ppkt 1.1) oraz ppkt 1.2) ogłoszenia o
zamówieniu. Opisanej czynności zamawiającego zarzucał:
1. naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy poprzez określenie sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób, który nie zapewnia
zachowania zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
2. naruszenie art. 22 ust. 4 ustawy poprzez określenie sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób nie związany z przedmiotem
zamówienia oraz nie proporcjonalny z przedmiotem zamówienia;
3. naruszenie art. 25 ust. 1 ustawy w związku z § 1 ust. 1 pkt. 3 i 6 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzaju dokumentów,
jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty
mogąbyćskładane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817), zwanego dalej „rozporządzeniem o
dokumentach” poprzezżądanie wykazu wykonanych usług oraz wykazu osób w
zakresie szerszym niżniezbędny do wykazania spełniania warunku wiedzy i
doświadczenia oraz dysponowania odpowiednimi osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia.
Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1. zmiany treści opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu, zawartego w Sekcji III.2.3 ppkt 1.1) oraz ppkt 1.2) ogłoszenia o
zamówieniu poprzez wykreślenie w obu tych podpunktach słów: „wybudowanego na
obszarze państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA)",
zwanego dalej: „Porozumieniem GPA”;
2. zmiany w zakresie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w
postępowaniu, uwzględniającejżądanie określone w punkcie 1).
W treści uzasadnienia odwołujący podnosił,że wskazany w Sekcji III.2.3) ppkt 1.1) i
1.2) ogłoszenia o zamówieniu, sposób opis oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu jest niezgodny z przepisami ustawy, ponieważuniemożliwia udział w
postępowaniu podmiotom, które - jak odwołujący - spełniająwarunki udziału w postępowaniu
określone w art. 22 ustawy. Tym samym działanie zamawiającego stanowi naruszenie art. 7
ust. 1 ustawy poprzez naruszenie zasady równego traktowania wykonawców spełniających
warunki udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ustawy.
Podkreślał,że wymóg, aby wykonawcy posiadali odpowiednie, określone w Sekcji
III.2.3) ppkt 1.1 ogłoszenia o zamówieniu, doświadczenie z ograniczeniem tego
doświadczenia wyłącznie do bloków wybudowanych na obszarze państw objętych
Porozumieniem GPA jest nadmierny i wżaden sposób nie uzasadniony merytorycznie.
Podobnie w przypadku wymogu określonego w Sekcji III.2.3) ppkt. 1.2 ogłoszenia o
zamówieniu, dotyczącego doświadczenia osób mających uczestniczyćw wykonywaniu
zamówienia. Równieżw tym przypadku, zdaniem odwołującego, nie mażadnych
racjonalnych przesłanek, by wymagane doświadczenie tych osób „przy realizacji co najmniej
jednego projektu inwestycyjnego polegającego na budowie bloku energetycznego na
parametry nadkrytyczne o mocy co najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej, przekazanego
do eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat', miało zostaćzdobyte wyłącznie w odniesieniu do
bloków wybudowanych na obszarze państw objętych Porozumieniem GPA.
Odwołujący zwracał uwagę,że nie można rozgraniczaćspecyfiki budowy bloków w
elektrowniach węglowych zlokalizowanych na obszarze państw objętych Porozumieniem
GPA od specyfiki budowy takich bloków w elektrowniach zlokalizowanych poza obszarem
państw objętych Porozumieniem GPA. Jeżeli istniejąjakiekolwiek różnice technologiczne czy
proceduralne związane czy to z budowątakich obiektów, czy to z pełnieniem funkcji
Inżyniera Kontraktu dla takich inwestycji, to z całąpewnościąnie sąone determinowane
przynależnościądo tzw. obszaru GPA. Porozumienie GPA wżaden sposób nie dotyczy ani
samej technologii budowania bloków energetycznych w elektrowniach węglowych, ani też
uwarunkowańproceduralnych związanych z tym procesem szeroko pojętym, obejmującym
równieżpełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu. Z tego względu Porozumienie GPA wżaden
sposób nie wpływa ani na zakres czynności, ani teżna sposób pełnienia funkcji Inżyniera
Kontraktu, czyli czynności, które obejmuje przedmiotowe zamówienie.
Odwołujący wskazywał,że jeżeli mówićo jakichkolwiek różnicach w pełnieniu funkcji
Inżyniera Kontraktu dla inwestycji związanych, ogólnie rzecz biorąc, z budowąelektrowni
węglowych, czy teżz budowąbloków energetycznych o określonych parametrach w
elektrowni węglowej, to różnice takie dotyczyćmogąprzede wszystkim cech specyficznych
wynikających z lokalnego prawa, w tym w szczególności prawa budowlanego, które to prawo
nie jest zunifikowane w ramach Porozumienia GPA.
Odwołujący wyjaśniał,że jedynym celem Porozumienia GPA jest zapewnienie
równego dostępu do rynku zamówieńpublicznych w tych krajach. Porozumienie GPA przy
tym nie powoduje nawet ujednolicenia przepisów dotyczących zamówieńpublicznych, a co
dopiero przepisów prawa budowlanego, czy administracyjnego, związanych w jakikolwiek
sposób z budowąelektrowni węglowych, bądźpełnieniem funkcji Inżyniera Kontraktu. Nie
może byćwięc mowy o tym,że przynależnośćdo Porozumienia GPA prowadzi do
jakichkolwiek
podobieństw
procesów
związanych
z
przeprowadzeniem
procesu
inwestycyjnego dotyczącego budowy elektrowni węglowej (podobnie zresztąjak i innych
procesów inwestycyjnych). Co więcej - z całąpewnościąpomiędzy poszczególnymi krajami
wchodzącymi w skład Porozumienia GPA (np. Niemcy i Tajwan) istniejąw tym zakresie o
wiele większe różnice prawne czy instytucjonalne niżpomiędzy np. Stanami Zjednoczonymi
czy Kanadą(członkowie Porozumienia GPA) a Australią(poza GPA).
W związku z powyższym w opinii odwołującego sama przynależnośćdanych państw
do Porozumienia GPA nie powoduje,że jakiekolwiek inwestycje realizowane w tych krajach
można sprowadzićdo „wspólnego mianownika" - czy to technologicznego, czy
proceduralnego. Tym bardziej nie można mówićo tym,że pomiędzy inwestycjami
realizowanymi na terenie państw należących do Porozumienia GPA, a inwestycjami poza
tym obszarem z założenia występująjakieśróżnice. Te bowiem, jeżeli w występują, wynikają
z czynników nie mającychżadnego związku z Porozumieniem GPA.
Odwołujący podnosił,że w krajach należących do Porozumienia GPA nie mażadnych
specyficznych
standardów
technicznych
ani
kontraktowych. Wskazywał
przykładowo,że w zakresie objętym przedmiotowym zamówieniem, w Stanach
Zjednoczonych stosuje sięstandard amerykański, zaśw Wielkiej Brytanii standard MF1,
opracowany przez Institution of Mechanical Engineering (podobny do FIDIC). Oba te
standardy w znaczący sposób od siebie odbiegają. Podobnie - w większości przypadków
krajów pozaeuropejskich (a więc krajów poza Porozumieniem GPA), w tym na Bliskim
Wschodzie, stosuje sięstandard kontraktów typu FIDIC, tak samo jak w Polsce (członek
GPA). Porozumienie GPA nie ma w tej materiiżadnego zastosowania. Podobnie sytuacja
ma miejsce jeżeli chodzi o standardy techniczne. Sąone do siebie podobne w różnych
krajach (bez względu na to, czy w ramach GPA, czy poza GPA), natomiast specyficzne
cechy tych standardów wynikająz lokalnego prawa, w tym prawa budowlanego,
pozostającego poza regulacjami GPA. Odwołujący wyjaśniał,że z tych przyczyn, fakt
zrealizowania zamówienia związanego z budowąelektrowni węglowej (czy teżpełnienia
funkcji Inżyniera Kontraktu dla takiej inwestycji) na terenie kraju będącego członkiem
Porozumienia GPA nie ma sam w sobieżadnej „wartości dodanej" względem realizacji
takiego samego zamówienia na obszarze kraju nie należącego do Porozumienia GPA.
W dniu 23 sierpnia 2011 r. odwołujący przekazał zamawiającemu kopięniniejszego
odwołania.
W dniu 5 września 2011 r. zamawiający w formie pisemnej odpowiedział na
odwołanie w treści którego wskazał,że podtrzymuje decyzjęo umieszczeniu w ogłoszeniu o
zamówieniu zakwestionowanych przez odwołującego zapisów. W związku z powyższym
wnosił o oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego.
W uzasadnieniu pisma podnosił,że Inżynier Kontrakt ma byćgłównym podmiotem
doradczym oraz przedstawicielem zamawiającego odpowiedzialnym za prawidłowe
przeprowadzenie całego procesu inwestycyjnego. Wskazywał,że punktem granicznym
rozdzielającym proces inwestycyjny na dwa zasadnicze etapy, a co za tym idzie dwie
zasadnicze sfery obowiązków Inżyniera Kontraktu, jest zawarcie kontraktu na realizację
inwestycji. Inżynier Kontraktu odpowiedzialny będzie w pierwszym etapie za: doradztwo w
zakresie prawidłowego przygotowania inwestycji i zgodnego z prawem zamówieńpublicznych
wyboru jej wykonawcy oraz w drugim etapie sprawowanie w imieniu zamawiającego kontroli
nad prawidłowym przebiegiem inwestycji.
W ocenie zamawiającego nie jest właściwe stanowisko, wynikające z treści odwołania,że rola Inżyniera Kontraktu ograniczona jest jedynie do funkcji technicznych. Niezwykle istotna
dla zamawiającego jest rola Inżyniera Kontraktu w procesie wyboru realizatora budowy
nowego bloku energetycznego. Podnosił,że dane odnośnie zakresu obowiązków Inżyniera
Kontraktu znajdująodzwierciedlenie w sekcji II.1.5) ogłoszenia o zamówieniu.
Podkreślał,że zakres obowiązków wykonawcy potwierdza także Specyfikacja Istotnych
Warunków Zamówienia („siwz"), która w trybie przetargu ograniczonego będzie udostępniana
tylko wykonawcom dopuszczonym do udziału w przetargu. W siwz zamawiający opisał
szczegółowo zadania Inżyniera Kontraktu, do których należy m.in.:
Etap I - okres przygotowania Inwestycji liczony od daty zawarcia Umowy przez Strony do daty
zawarcia przez Zamawiającego Kontraktu z realizatorem, w ramach tego etapu Inżynier
Kontraktu jest m.in. zobowiązany do uczestniczenia w procedurze wyboru Realizatora budowy
nowego bloku, prowadzenia negocjacji z wykonawcami w ramach trybu negocjacje z
ogłoszeniem oraz udział w opracowaniu siwz będącej podstawądo złożenia ofert, a także
udział w ewaluacji złożonych ofert.
Etap II - okres realizacji Inwestycji, w tym m.in. administrowanie Kontraktem na budowęBloku
polegające na kierowaniu całościąInwestycji, koordynowaniu oraz nadzorowaniu całości
Inwestycji, co wiąże sięz uczestnictwem we wszystkich działaniach dotyczących zarządzania
procesem budowy Bloku, oraz jego nadzorowania w fazie realizacji, kontrola realizacji
Programu Zapewnienia i Kontroli Jakości dla budowy Bloku przez realizatora,
przeprowadzenie wszystkich czynności związanych z ocenąinżynierskąrozwiązań
technicznych budowy Bloku oraz z możliwościąi kompletnościąwykonania, powołanie grupy
branżowych Inspektorów Nadzoru Inwestorskiego oraz sprawowanie nadzoru z zachowaniem
podwyższonej staranności nad realizacjąbudowy Bloku przez realizatora zgodnie z warunkami
decyzji o pozwoleniu na budowęi wymogami Ustawy - Prawo budowlane oraz zgodnie z
obowiązującymi w Polsce przepisami prawa i normami technicznymi; pracami grupy
Inspektorów Nadzoru kierowaćpowinien wykonawca
Etap III- okres po zakończeniu realizacji Inwestycji, tj. okres gwarancji jakości i rękojmi
udzielony przez realizatora na wybudowany Blok plus jeden miesiąc na zakończenie
wszystkich prac wynikających z Umowy.
Z powyższego zamawiający wywodził,że wykonawca usługi Inżyniera Kontraktu ma
byćw pierwszej kolejności odpowiedzialny za doradztwo przy przeprowadzeniu procedury
udzielania zamówienia publicznego (procedury wyboru wykonawcy inwestycji). Wobec tego
zamawiający oczekuje, by Inżynier Kontraktu posiadał doświadczenie możliwie najbardziej
odpowiadające realiom, w których procedura udzielania zamówienia publicznego będzie
prowadzona. Z punktu widzenia zamawiającego, najkorzystniejszym byłby warunek który
należałoby postawićwykonawcom ubiegającym sięo udzielenie zamówienia w postaci
posiadania przez wykonawcędoświadczenia w prowadzeniu procedur udzielania zamówień
publicznych zgodnie z prawem polskim. Zamawiający stał na stanowisku,że warunek taki
byłby związany z przedmiotem zamówienia, byłby do przedmiotu zamówienia proporcjonalny i
nie stanowiłby naruszenia uczciwej konkurencji. Jednak takie podejście prowadziłoby do
faktycznego ograniczenia liczby wykonawców, które mogłyby ubiegaćsięo udzielenie
zamówienia. W ocenie zamawiającego wynika to jednak nie z dyskryminacyjnego charakteru
warunku ale z niewielkiej liczby zrealizowanych w Polsce inwestycji polegających na budowie
bloków energetycznych o mocy 400 MWe, przy którychświadczona była usługa Inżyniera
Kontraktu. Zamawiający wskazywał,że był zainteresowany, aby w postępowaniu uczestniczyła
duża liczba wykonawców właśnie ze względu na większąkonkurencyjnośćtakiego
postępowania. Z uwagi na przedstawione wyżej okoliczności (tj. niewielkąliczbękrajowych
inwestycji), zamawiający musiał zatem szukaćkompromisu pomiędzy złagodzeniem warunków
dotyczących doświadczenia (poprzez poszerzenie zakresu terytorialnego dla lokalizacji zadań
referencyjnych), a takim ich ukształtowaniem, by wykonawcy spełniający warunki posiadali
doświadczenie choćby w minimalnym stopniu odpowiadające realiom, w którym będą
następnie wykonywali zamówienie. Wyjaśniał,że procedury udzielania zamówieńpublicznych
w Polsce podlegająpostanowieniom GPA, które w znacznym stopniu wpłynęło na
ukształtowanie takich procedur w prawie Unii Europejskiej. Zatem za rozwiązanie spełniające
uzasadnione oczekiwania zamawiającego zostało uznane ukształtowanie warunku co do
doświadczenia wykonawców, tak jak określono w ogłoszeniu, a więc wymagające od
wykonawców co najmniej doświadczenia w obsłudze realizacji inwestycji według nadrzędnych
regulacji, którym odpowiada prawo polskie, tj. według standardów zawartych w GPA. Podnosił,że regulacje GPA stworzyły w państwach będących jego stronami w znacznym stopniu
ujednolicony
system
procedowania
w
sprawie
zamówień
publicznych.
Zdaniem
zamawiającego podmiot posiadający doświadczenie, zdobyte w związku z udzielaniem
zamówieńpublicznych na terytorium państw-stron GPA, daje wyższąrękojmięznajomości i
prawidłowego stosowania powyższych regulacji. Skoro zaśpolskie przepisy dotyczące
udzielania zamówieńsązbieżne z przytoczonymi rozwiązaniami, to doświadczony w
powyższym zakresie wykonawca daje wyższąrękojmię- niżwykonawca nie posiadający
doświadczenia zdobytego w tych państwach - prowadzenia postępowania zgodnie z
obowiązującym prawem. Można bowiem oczekiwać,że wykonawca spełniający warunek
określony w ogłoszeniu będzie, jużjako Inżynier Kontraktu, trafniej wskazywał na działania lub
zaniechania zamawiającego, które mogązostaćuznane za naruszające obowiązujące prawo,
orazże znane mu będą(co najmniej generalne) rozwiązania odnoście do dokumentacji
postępowań, sposobów wyznaczania kryteriów oceny ofert, transparentności i uczciwości
postępowańoraz innych wynikających z GPA i praw zgodnych z GPA. Ponadto zamawiający
wyjaśniał,że warunek doświadczenia zdobytego w kraju GPA nie jest obojętny z technicznego
punktu widzenia. Doświadczenie wykonawcy zdobyte w „krajach GPA" jest oczywiście przede
wszystkim istotne z punktu widzenia prawidłowego i sprawnego przeprowadzenia
podstawowego etapu procesu inwestycyjnego, tj. etapu udzielenia zamówienia - wyboru
realizatora inwestycji. Nie bez znaczenia jest fakt,że państwa-strony GPA zaliczane sąco do
zasady do państw wysoko rozwiniętych o wysokiej kulturze technologicznej. Ma to
niebagatelne znaczenie w drugiej fazie działania Inżyniera Kontraktu, tj. w fazie budowy bloku.
Fakt,że Inżynier Kontraktu uczestniczył w budowie bloku energetycznego na terenie państwa
objętego porozumieniem GPA daje zamawiającemu pewność, ze zespół Inżyniera Kontraktu
składa sięz osób zaznajomionych i stosujących najnowsze dostępne technologie.
Zabezpiecza to interesy zamawiającego przed podmiotami nie dającymi rękojmi należytego
wykonania zamówienia, np. takimi, któreświadczyły usługi Inżyniera Kontraktu w krajach o
zdecydowanie niższym poziomie technicznym, gdzie nie jest np. wymagane stosowanie
skomplikowanych procedur kontroli jakości na każdym etapie realizacji inwestycji.
Zamawiający nie może zatem uznaćza wystarczające doświadczenie nabyte przez Inżyniera
Kontraktu gdziekolwiek naświecie, gdyżnie daje to zamawiającemu wystarczająco
uzasadnionej gwarancji,że usługa objęta przedmiotem zamówienia będzie wykonywana w
sposób należyty. Zamawiający ma prawo oczekiwaćdoświadczenia odpowiadającego co
najmniej realiom regionu gospodarczego, w którym realizowana będzie inwestycja i
postawiony w ogłoszeniu warunek - uzasadniony głównie aspektem formalno-prawnym - czyni
temu w opinii zamawiającego zadość.
Kolejno zamawiający odniósł siędo zarzutu naruszenia art. 7 Pzp wskazując na jego
bezzasadność, ponieważokreślenie sposobu dokonania oceny spełnienia warunków udziału w
postępowaniu nie narusza zasady zachowania uczciwej konkurencji ani zasady równego
traktowania wykonawców. Określone przez zamawiającego warunki ubiegania sięo udzielenie
zamówienia nie naruszajązasad uczciwej konkurencji. Podnosił,że skoro ustawa dopuszcza
określenie jako warunku ubiegania sięo udzielenie zamówienia wykazanie odpowiedniej
wiedzy i doświadczenia przez wykonawcę, to zamawiający - zachowując zasadę
proporcjonalności do przedmiotu zamówienia - może wskazaćpoziom doświadczenia, który
zapewni gwarancjęnależytego wykonania danego zamówienia (albo co najmniej da możliwie
dużąpewność,że zamówienie zostanie wykonane należycie). Zdaniem zamawiającego w
przedmiotowym postępowaniu, zamawiający ukształtował warunki ubiegania sięo udzielenie
zamówienie w sposób sprzyjający konkurencyjności w stosunku do poziomu, którego mógłby
zgodnie z prawem wymagać.
Na końcu pisma zamawiający zawarł polemikęw kwestii zasadności zarzut naruszenia
przepisów art. 25 ust. 1 ustawy w związku z § 1 pkt. 3 i 6 rozporządzenia o dokumentach.
Wyjaśniał,że niezrozumiałe jest, dlaczego odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie
przepisów ww. rozporządzenia, ponieważzamawiający nieżądażadnych dodatkowych
dokumentów niżte, które sąwskazane w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto nadmienił,że
zamawiający jako zamawiający sektorowy, na podstawie art. 138c ust. 2 ustawy nie jest
związany podstawowym katalogiem dokumentów i oprócz lub w zastępstwie dokumentów
określonych w powyższym rozporządzeniu, możeżądaćzłożenia w ofercie innych
dokumentów. Stanowisko takie znalazło potwierdzenie np. w uchwale Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 25 maja 2011 r. (sygn. akt KIO/KU 47/11). Podstawowym wyznacznikiem
wówczas jest ich niezbędnośćdo właściwej oceny możliwości wykonawczych uczestników
postępowania przy jednoczesnym zachowaniu zasady równego traktowania wykonawców.
Uwzględniając
dokumentację
postępowania
o
udzielenie
zamówienia
przedstawioną przez zamawiającego oraz stanowiska i oświadczenia stron złożone na
rozprawie, Izba ustaliła, co następuje.
W Sekcji II.1.5) – Krótki opis przedmiotu zmówienia lub zakupu – ogłoszenia o
zamówieniu zamawiający sprecyzował,że przedmiotem zamówienia jestświadczenie na
rzecz Zamawiającego usług Inżyniera Kontraktu podczas realizacji przez odrębny podmiot
inwestycji pod nazwą„Budowa Elektrowni Ostrołęka C o mocy ok. 1000 MW:. Inżynier
Kontraktu będzie przedstawicielem Zamawiającego upoważnionym do podejmowania w
imieniu i na rzecz Zamawiającego działańzwiązanych z przygotowaniem i realizacjąwyżej
wymienionych inwestycji oraz do wspierania Zamawiającego przy podejmowaniu decyzji
organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych, w zakresie opisanym w Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ).
W sekcji III.2.3) - Zdolnośćtechniczna - ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający
podał: „O udzielenie zamówienia mogąsięubiegaćWykonawcy, którzy posiadająniezbędną
wiedzęi doświadczenie oraz dysponująpotencjałem technicznym i osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia, tj.:
1.1)
wykażąsięnależytym wykonaniem przynajmniej jednej usługi w charakterze
Inżyniera Kontraktu, w skład której wchodziło wykonanie przez Wykonawcęobsługi
technicznej i formalno-prawnej w całym procesie realizacji projektu inwestycyjnego
polegającego na budowie bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne o mocy co
najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej, wybudowanego na obszarze państw objętych
Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA), przekazanego do eksploatacji w
okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest krótszy, to w tym okresie.
1.2)
wykażą,że dysponująco najmniej niżej wymienionymi osobami, które będą
uczestniczyćw wykonywaniu zamówienia, posiadającymi wymagane doświadczenie i
kwalifikacje, to jest:
a) Kierownik Projektu, posiadający wykształcenie wyższe techniczne (mechaniczne,
energetyczne lub elektryczne),
b) Osoba z aktualnymi uprawnieniami do kierowania budowąlub robotami budowlanymi w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń,
c) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń,
d) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności architektonicznej bez ograniczeń,
e) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych, wentylacyjnych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń,
f) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń,
g) Osoba z doświadczeniem przy rozruchu oraz eksploatacji bloku energetycznego
odpowiadającego wymaganiom określonym w ppkt. 1.1) powyżej,
h) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu kotła,
i) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu
turbozespołu,
j) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu
urządzeńelektrycznych,
k) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu
urządzeńAKPiA.
Każda z wyżej wymienionych osób musi posiadaćdoświadczenie przy realizacji co
najmniej jednego projektu inwestycyjnego polegającego na budowie bloku energetycznego
na parametry nadkrytyczne o mocy co najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej,
wybudowanego na obszarze państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówień
rządowych (GPA), przekazanego do eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat przed upływem
terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres
działalności jest krótszy, to w tym okresie".
Zgodnie z treściąogłoszenia o zamówieniu, w celu wykazania spełniania ww.
warunków udziału w postępowaniu, zamawiający wymagał przedłożenia następujących
dokumentów: „Wykazu wykonanych przez wykonawcęusług” oraz „Wykazu osób, które będą
uczestniczyły w wykonaniu zamówienia”.
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący jest uprawniony do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1 Pzp.
Zarzucane zamawiającemu naruszenia przepisów uniemożliwiająodwołującemu wzięcie
udziału w postępowaniu oraz ewentualne uzyskania zamówienia.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iżnie została
wypełnionażadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt. 2) i 3) Pzp o udzielenie zamówienia mogąubiegaćsię
wykonawcy, którzy posiadająniezbędnąwiedzęi doświadczenie oraz dysponują
odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia.
Wobec braku uregulowańw zakresie pojęcia "niezbędne", przyjąćnależy, wślad za
stanowiskiem doktryny i dorobkiem orzecznictwa,że określenie warunków udziału w
postępowaniu zależy od rodzaju prowadzonego postępowania, stopnia jego skomplikowania,
zakresu wymaganych wiadomości, czy umiejętności specjalnych. Warunki udziału w
postępowaniu
są
konkretyzowane
w
indywidualnych
uwarunkowaniach
danego
postępowania i winny byćformułowane w sposób odpowiadający co do wielkości,
charakteru, złożoności oraz rodzaju przedmiotowi zamówienia.
Izba uznała, wymagania zamawiającego dotyczące opisu sposobu dokonania
spełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia oraz
dysponowania potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, za
nadmierne do przedmiotu zamówienia i utrudniające uczciwąkonkurencję. W ocenie Izby
powiązanie przez zamawiającego wymagańzawartych w sekcji III.2.3) ppkt 1.1) i ppkt. 1.2)
ogłoszenia o zamówieniu, z Porozumieniem GPA nie jest wżaden sposób uzasadnione
merytorycznie.
W pierwszej kolejności Izba odniosła siędo warunku udziału w postępowaniu w
zakresie wiedzy i doświadczenia ujętego w sekcji III 2.3 ppkt. 1.1) ogłoszenia o zamówieniu.
Niespornym jest,że Inżynier Kontraktu będzie przedstawicielem zamawiającego
upoważnionym do podejmowania w imieniu i na rzecz zamawiającego działańzwiązanych z
przygotowaniem i realizacjąwyżej wymienionych inwestycji oraz do wspierania
Zamawiającego przy podejmowaniu decyzji organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych.
W związku z powyższym zamawiający w sekcji III.2.3) ppkt. 1.1 ogłoszenia o zamówieniu,
sprecyzował,że wykonawcy winni sięwykażąsięnależytym wykonaniem przynajmniej
jednej usługi w charakterze Inżyniera Kontraktu, w skład której wchodziło wykonanie przez
wykonawcęobsługi technicznej i formalno-prawnej w całym procesie realizacji projektu
inwestycyjnego polegającego na budowie bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne
o mocy co najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej, wybudowanego na obszarze państw
objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA), przekazanego do
eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest krótszy, to w tym
okresie.
Zamawiający uzasadniając wprowadzenie do ww. warunku udziału w postępowaniu
wymagania odnoszącego siędo Porozumienia GPA wskazywał,że miało to na celu przede
wszystkim wyłonienie wykonawcy, który posiada doświadczenie w działaniu w określonych
realiach gospodarczych, ekonomicznych oraz technicznych. Wyjaśniał powiązanie warunku
udziału w postępowaniu wskazanego w sekcji III.2.3) ppkt.1.1) ogłoszenia o zamówieniu z
Porozumieniem GPA podnosząc,że wykonawca usługi Inżyniera Kontraktu ma byćw
pierwszej kolejności odpowiedzialny za doradztwo przy przeprowadzeniu procedury udzielania
zamówienia publicznego (procedury wyboru wykonawcy inwestycji). Wobec tego,że procedury
udzielania zamówieńpublicznych w Polsce podlegająpostanowieniom Porozumienia GPA,
zamawiający oczekiwał, by Inżynier Kontraktu posiadał doświadczenie możliwie najbardziej
odpowiadające realiom, w których procedura udzielania zamówienia publicznego będzie
prowadzona.
W ocenie Izby, z powołanych powyżej punktów ogłoszenia o zamówieniu nie sposób
wywieść,że wykonawca pełniący funkcjęInżynier Kontraktu w ramach prawidłowego
wypełnienia swoich obowiązków będzie zobligowany do uczestniczenia w procedurze wyboru
realizatora budowy nowego bloku, wyłanianego w trybie przepisów Pzp. Tym samym
stanowisko i wymagania zamawiającego w tym zakresie należy uznaćza nieuzasadnione.
Zgodzićsięnależy z odwołującym, który odnosząc siędo argumentacji prezentowane
przez zamawiającego podczas rozprawy podnosił,że z samego charakteru funkcji Inżyniera
Kontraktu nie wynika zobowiązanie prowadzenia procedury wyłaniania wykonawcy
realizującego inwestycjęi jest to zależne od wymagańzamawiającego w konkretnym
przypadku. Z treści ogłoszenia o zamówieniu, (sekcja III.2.3 ppkt. 1.1) wynika jedynie,że
zamawiający wymaga, aby wykonawcy wykazali siędoświadczeniem w zakresie obsługi
technicznej i formalnoprawnej, co nie jest tożsamym z przeprowadzeniem procedury w trybie
Pzp, mającej na celu wyłonienia odpowiedniego wykonawcy.
Zdaniem Izby nie można pominąćfaktu,że podana w treści odpowiedzi na odwołanie
informacja wskazująca na tego rodzaju obowiązek została zawarta dopiero w treści siwz,
która jak sam przyznał zamawiający, na obecnym etapie nie jest dostępna wykonawcom.
Ponadto, z treści siwz w przedmiotowej kwestii (str. 4 odpowiedzi na odwołanie) wynika
jasno,że zamawiający określił obowiązki Inżyniera Kontraktu w ten sposób,że będzie on
zobowiązany do uczestniczenia w procedurze wyboru realizatora budowy nowego bloku,
prowadzenia negocjacji oraz udziału w opracowaniu siwz, a także udziału w ewaluacji
złożonych ofert. Tym samym z ww. zapisów nie wynika wprost, aby Inżynier Kontraktu był
zobowiązany do przeprowadzenia samodzielnie procedury wyłonienia wykonawcy w trybie
Pzp.
Wobec powyższego Izba stwierdziła,że oczekiwania zamawiającego w stosunku do
zadańw ramach pełnienia funkcji Inżyniera Kontraktu, w zakresie wyłonienia wykonawcy
realizującego inwestycjęw trybie przepisów Pzp, nie znajdująodzwierciedlenia w treści
ogłoszenia o zamówieniu. Tym samym nie można uznać, za prawidłowąargumentacji
zamawiającego, którąposługiwał sięw celu uzasadnienia sformułowania warunku udziału w
postępowaniu w omawiany powyżej sposób.
Zgodzićsięnależy z odwołującym, który w treści odwołania podkreślał,że specyfika
budowy bloków w elektrowniach węglowych nie jest determinowana materiątreścią
Porozumienia GPA. Jeżeli istniejąjakiekolwiek różnice technologiczne czy proceduralne
związane czy to z budowątakich obiektów, czy to z pełnieniem funkcji Inżyniera Kontraktu
dla takich inwestycji, to z całąpewnościąnie sąone determinowane przynależnościądo tzw.
obszaru GPA. Porozumienie GPA wżaden sposób nie dotyczy ani samej technologii
budowania bloków energetycznych w elektrowniach węglowych, ani teżuwarunkowań
proceduralnych związanych z tym procesem szeroko pojętym, obejmującym również
pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu. Wobec tego Porozumienie GPA wżaden sposób nie
wpływa ani na zakres czynności, ani teżna sposób pełnienia funkcji Inżyniera Kontraktu,
czyli czynności, które obejmuje przedmiotowe zamówienie. Odwołujący wyjaśniał,że jeżeli
można mówićo jakichkolwiek różnicach w pełnieniu funkcji Inżyniera Kontraktu dla inwestycji
związanych, ogólnie rzecz biorąc, z budowąelektrowni węglowych, czy teżz budowąbloków
energetycznych o określonych parametrach w elektrowni węglowej, to różnice takie dotyczyć
mogąprzede wszystkim cech specyficznych wynikających z lokalnego prawa, w tym w
szczególności prawa budowlanego, które to prawo nie jest zunifikowane w ramach
Porozumienia GPA.
Podsumowując niniejsze rozważania Izba stwierdziła,że różnicowanie doświadczenia
wykonawców w oparciu o Porozumienie GPA jest nieuzasadnione i stanowi naruszenie art. 7
ust. 1 ustawy.
Następnie Izba odniosła siędo warunku udziału w postępowaniu ujętego w sekcji III
2.3 ppkt. 1.2) ogłoszenia o zamówieniu.
Nie budzącym wątpliwości jest,że zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu wymagał
aby wykonawca ubiegający sięo udzielenie zamówienia dysponował osobami które będą
uczestniczyćw wykonywaniu zamówienia, posiadającymi określone doświadczenie i
kwalifikacje (tj.: Kierownik Projektu, posiadający wykształcenie wyższe techniczne
(mechaniczne, energetyczne lub elektryczne), Osoba z aktualnymi uprawnieniami do
kierowania budową lub robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez
ograniczeń, Osoba z aktualnymi uprawnieniami budowlanymi do wykonywania nadzoru
inwestorskiego w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń, Osoba z
aktualnymi uprawnieniami budowlanymi do wykonywania nadzoru inwestorskiego w
specjalności architektonicznej bez ograniczeń, Osoba z aktualnymi uprawnieniami
budowlanymi do wykonywania nadzoru inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, wodociągowych i
kanalizacyjnych bez ograniczeń, Osoba z aktualnymi uprawnieniami budowlanymi do
wykonywania nadzoru inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń, Osoba z doświadczeniem
przy rozruchu oraz eksploatacji bloku energetycznego odpowiadającego wymaganiom
określonym w ppkt. 1.1) powyżej, Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru
inwestorskiego w zakresie montażu kotła, Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru
inwestorskiego w zakresie montażu turbozespołu, Osoba z doświadczeniem w realizacji
nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu urządzeń elektrycznych, Osoba z
doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu urządzeń AKPiA.),
Zgodnie z treściąogłoszenia każda z wyżej wymienionych osób winna posiadać
doświadczenie przy realizacji co najmniej jednego projektu inwestycyjnego polegającego na
budowie bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne o mocy co najmniej 400 MWe w
elektrowni węglowej, wybudowanego na obszarze państw objętych Porozumieniem GPA,
przekazanego do eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest
krótszy, to w tym okresie.
Izba stwierdziła,że zamawiający równieżw tym zakresie wżaden sposób nie
uzasadnił swoich wymagań, jego twierdzenia w tym zakresie należy potraktowaćjako
gołosłowne i nieuzasadnione.
Za chybiony należy uznaćpogląd zamawiającego, który kierując sięprzekonaniem,że
państwa objęte obszarem Porozumienia GPA zaliczane sąco do zasady do państw wysoko
rozwiniętych, zawęził miejsce zdobycia doświadczenia przez osoby, które mająbraćudział w
realizacji przedmiotu zamówienia, wyłącznie do krajów objętych Porozumieniem GPA. W tej
materii za przekonywujący należy uznaćm. in. przykład Australii podany przez
odwołującego, która leży poza obszarem państw objętych obszarem Porozumienia GPA, a
bez wątpienia należy do państw o wysokiej kulturze technologicznej gdzie obowiązują
specjalistyczne procedury i wysokie standardy jakościowe. Wobec tego doświadczenie
wymagane przez zamawiającego zdobyte w tego rodzaju państwach należy uznaćza
porównywalne i wystarczające w celu spełnienia ww. warunku udziału w przedmiotowym
postępowaniu.
Izba wskazuje,że zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp opis sposobu oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu powinien byćzwiązany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Jednocześnie art. 7 ust. 1 Pzp nakazuje
zamawiającemu przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równego traktowanie wykonawców.
Podkreślićnależy,że zasady te winny byćrespektowane przez zamawiającego na każdym
etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Zatem zamawiający winien w taki sposób
dokonaćopisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, aby ich
powiązanie i proporcje w odniesieniu do przedmiotu zamówienia nie uniemożliwiały wzięcia
udziału w postępowaniu wykonawcom zdolnym do ich wykonania. Działanie przeciwne, nie
tylko ogranicza konkurencję, ale pozostaje teżw sprzeczności z oczywistym interesem
zamawiającego. Większa konkurencja w postępowaniu daje zamawiającemu możliwość
uzyskania korzystniejszej oferty. Izba zważyła,że zamawiający nie wykazał,że warunek
udziału w postępowaniu dotyczący wiedzy i doświadczenia jest adekwatny do przedmiotu
zamówienia i pozostawał w stosunku do niego w odpowiedniej proporcji. Dyspozycja art. 22
ust. 4 Pzp jest spełniona wtedy, gdy ograniczenie kręgu wykonawców mogących wziąć
udział w postępowaniu znajduje uzasadnienie. Działanie przeciwne narusza zasady art. 7
ust. 1 ustawy. Tożsamy pogląd został wyrażony przez KrajowąIzbęOdwoławcząw wyroku z
dnia z dnia 13 października 2010 r. o sygn. akt KIO 2106/10.
Reasumując, stwierdzićnależy,że warunek określony w sekcji III.2.3 ppkt. 1.2) jest
nadmierny i w omawianym kształcie nieuzasadniony. Tym samym jego treśćstanowi
naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy.
Natomiast zarzut odwołania dotyczący naruszenia przez zamawiającego art. 25 ust. 1
ustawy w związku z § 1 ust. 1 pkt. 3 i 6 rozporządzenia o dokumentach, poprzezżądanie
wykazu wykonanych usług oraz wykazu osób w zakresie szerszym niżniezbędny do
wykazania spełniania warunku wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania odpowiednimi
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jest jedynie pochodny w odniesieniu do
wcześniej omawianych zarzutów.
W konsekwencji potwierdzenia sięzarzutów odwołania Izba uznała za zasadne
nakazanie zamawiającemu dokonanie zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu, poprzez
usunięcie z treści pkt. III.2.3) ppkt. 1.1 oraz ppkt. 1.2 wyrażenia „wybudowanego na obszarze
państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA)”, odnoszącego się
zarówno opisu sposobu dokonywania oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu w
odniesieniu do wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania odpowiednim personelem
technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jak równieżobejmującego
swym zakresem dokumenty potwierdzające spełnienie ww. warunków udziału w
postępowaniu. Izba uznała za niewłaściwe, ograniczające konkurencję, zawężenie
warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania
potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jedynie do obszaru
państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA).
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 2 Pzp uwzględniła odwołanie i na
podstawie art. 192 ust. 3 pkt. 1) Pzp nakazała zamawiającemu wykonanie czynności zgodnie
z pkt. 1 sentencji wyroku. O kosztach Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 p.z.p.
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w kwocie 3600 zł na
podstawie rachunku przedłożonego do akt sprawy, zgodnie z § 3 pkt. 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości oraz sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i
sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………………
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu dokonanie zmiany treści
Ogłoszenia o zamówieniu, poprzez usunięcie z treści pkt. III.2.3) ppkt. 1.1 oraz ppkt.
1.2 wyrażenia „wybudowanego na obszarze państw objętych Porozumieniem w
sprawie zamówień rządowych (GPA)”, odnoszącego się zarówno opisu sposobu
dokonywania oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu w odniesieniu do
wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania odpowiednim personelem technicznym i
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jak również obejmującego swym
zakresem dokumenty potwierdzające spełnienie ww. warunków udziału w
postępowaniu.
2. kosztami postępowania obciąża Elektrownię Ostrołęka S.A. ul. Elektryczna 5, 07-410
Ostrołęka i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczonąprzez Parsons
Brinckerhoff Sp. z o.o., ul. Sienna 64, 00-825 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Elektrownię Ostrołęka S.A. ul. Elektryczna 5, 07-410 Ostrołęka na
rzecz Parsons Brinckerhoff Sp. z o.o., ul. Sienna 64, 00-825 Warszawa kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, zero groszy)
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący: …………………..………
Sygn. akt: KIO 1820/11
U z a s a d n i e n i e
Elektrownia Ostrołęka S.A., ul. Elektryczna 5, 07-401 Ostrołęka (dalej: „zamawiający”)
- prowadzi w trybie przetargu ograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.)
– zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu przy realizacji inwestycji p.n. „Budowa Elektrowni
Ostrołęka o mocy ok. 1000 MW".
Szacunkowa wartośćzamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 13 sierpnia 2011 r. pod numerem: 2011/S 155-258562
(Dz.U./S S155, 13/08/2011, 258562-2011-PL).
W dniu 23 sierpnia 2011 r. Parsons Brinckerhoff Sp. z o.o. ul. Sienna 64, 00 - 825
Warszawa (dalej: „Parsons Brinckerhoff” lub „odwołujący”) wniósł odwołanie wobec
dokonanego przez zamawiającego opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków
udziału w postępowaniu, zawartego w Sekcji III.2.3 ppkt 1.1) oraz ppkt 1.2) ogłoszenia o
zamówieniu. Opisanej czynności zamawiającego zarzucał:
1. naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy poprzez określenie sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób, który nie zapewnia
zachowania zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
2. naruszenie art. 22 ust. 4 ustawy poprzez określenie sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób nie związany z przedmiotem
zamówienia oraz nie proporcjonalny z przedmiotem zamówienia;
3. naruszenie art. 25 ust. 1 ustawy w związku z § 1 ust. 1 pkt. 3 i 6 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzaju dokumentów,
jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty
mogąbyćskładane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817), zwanego dalej „rozporządzeniem o
dokumentach” poprzezżądanie wykazu wykonanych usług oraz wykazu osób w
zakresie szerszym niżniezbędny do wykazania spełniania warunku wiedzy i
doświadczenia oraz dysponowania odpowiednimi osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia.
Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1. zmiany treści opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu, zawartego w Sekcji III.2.3 ppkt 1.1) oraz ppkt 1.2) ogłoszenia o
zamówieniu poprzez wykreślenie w obu tych podpunktach słów: „wybudowanego na
obszarze państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA)",
zwanego dalej: „Porozumieniem GPA”;
2. zmiany w zakresie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w
postępowaniu, uwzględniającejżądanie określone w punkcie 1).
W treści uzasadnienia odwołujący podnosił,że wskazany w Sekcji III.2.3) ppkt 1.1) i
1.2) ogłoszenia o zamówieniu, sposób opis oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu jest niezgodny z przepisami ustawy, ponieważuniemożliwia udział w
postępowaniu podmiotom, które - jak odwołujący - spełniająwarunki udziału w postępowaniu
określone w art. 22 ustawy. Tym samym działanie zamawiającego stanowi naruszenie art. 7
ust. 1 ustawy poprzez naruszenie zasady równego traktowania wykonawców spełniających
warunki udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ustawy.
Podkreślał,że wymóg, aby wykonawcy posiadali odpowiednie, określone w Sekcji
III.2.3) ppkt 1.1 ogłoszenia o zamówieniu, doświadczenie z ograniczeniem tego
doświadczenia wyłącznie do bloków wybudowanych na obszarze państw objętych
Porozumieniem GPA jest nadmierny i wżaden sposób nie uzasadniony merytorycznie.
Podobnie w przypadku wymogu określonego w Sekcji III.2.3) ppkt. 1.2 ogłoszenia o
zamówieniu, dotyczącego doświadczenia osób mających uczestniczyćw wykonywaniu
zamówienia. Równieżw tym przypadku, zdaniem odwołującego, nie mażadnych
racjonalnych przesłanek, by wymagane doświadczenie tych osób „przy realizacji co najmniej
jednego projektu inwestycyjnego polegającego na budowie bloku energetycznego na
parametry nadkrytyczne o mocy co najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej, przekazanego
do eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat', miało zostaćzdobyte wyłącznie w odniesieniu do
bloków wybudowanych na obszarze państw objętych Porozumieniem GPA.
Odwołujący zwracał uwagę,że nie można rozgraniczaćspecyfiki budowy bloków w
elektrowniach węglowych zlokalizowanych na obszarze państw objętych Porozumieniem
GPA od specyfiki budowy takich bloków w elektrowniach zlokalizowanych poza obszarem
państw objętych Porozumieniem GPA. Jeżeli istniejąjakiekolwiek różnice technologiczne czy
proceduralne związane czy to z budowątakich obiektów, czy to z pełnieniem funkcji
Inżyniera Kontraktu dla takich inwestycji, to z całąpewnościąnie sąone determinowane
przynależnościądo tzw. obszaru GPA. Porozumienie GPA wżaden sposób nie dotyczy ani
samej technologii budowania bloków energetycznych w elektrowniach węglowych, ani też
uwarunkowańproceduralnych związanych z tym procesem szeroko pojętym, obejmującym
równieżpełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu. Z tego względu Porozumienie GPA wżaden
sposób nie wpływa ani na zakres czynności, ani teżna sposób pełnienia funkcji Inżyniera
Kontraktu, czyli czynności, które obejmuje przedmiotowe zamówienie.
Odwołujący wskazywał,że jeżeli mówićo jakichkolwiek różnicach w pełnieniu funkcji
Inżyniera Kontraktu dla inwestycji związanych, ogólnie rzecz biorąc, z budowąelektrowni
węglowych, czy teżz budowąbloków energetycznych o określonych parametrach w
elektrowni węglowej, to różnice takie dotyczyćmogąprzede wszystkim cech specyficznych
wynikających z lokalnego prawa, w tym w szczególności prawa budowlanego, które to prawo
nie jest zunifikowane w ramach Porozumienia GPA.
Odwołujący wyjaśniał,że jedynym celem Porozumienia GPA jest zapewnienie
równego dostępu do rynku zamówieńpublicznych w tych krajach. Porozumienie GPA przy
tym nie powoduje nawet ujednolicenia przepisów dotyczących zamówieńpublicznych, a co
dopiero przepisów prawa budowlanego, czy administracyjnego, związanych w jakikolwiek
sposób z budowąelektrowni węglowych, bądźpełnieniem funkcji Inżyniera Kontraktu. Nie
może byćwięc mowy o tym,że przynależnośćdo Porozumienia GPA prowadzi do
jakichkolwiek
podobieństw
procesów
związanych
z
przeprowadzeniem
procesu
inwestycyjnego dotyczącego budowy elektrowni węglowej (podobnie zresztąjak i innych
procesów inwestycyjnych). Co więcej - z całąpewnościąpomiędzy poszczególnymi krajami
wchodzącymi w skład Porozumienia GPA (np. Niemcy i Tajwan) istniejąw tym zakresie o
wiele większe różnice prawne czy instytucjonalne niżpomiędzy np. Stanami Zjednoczonymi
czy Kanadą(członkowie Porozumienia GPA) a Australią(poza GPA).
W związku z powyższym w opinii odwołującego sama przynależnośćdanych państw
do Porozumienia GPA nie powoduje,że jakiekolwiek inwestycje realizowane w tych krajach
można sprowadzićdo „wspólnego mianownika" - czy to technologicznego, czy
proceduralnego. Tym bardziej nie można mówićo tym,że pomiędzy inwestycjami
realizowanymi na terenie państw należących do Porozumienia GPA, a inwestycjami poza
tym obszarem z założenia występująjakieśróżnice. Te bowiem, jeżeli w występują, wynikają
z czynników nie mającychżadnego związku z Porozumieniem GPA.
Odwołujący podnosił,że w krajach należących do Porozumienia GPA nie mażadnych
specyficznych
standardów
technicznych
ani
kontraktowych. Wskazywał
przykładowo,że w zakresie objętym przedmiotowym zamówieniem, w Stanach
Zjednoczonych stosuje sięstandard amerykański, zaśw Wielkiej Brytanii standard MF1,
opracowany przez Institution of Mechanical Engineering (podobny do FIDIC). Oba te
standardy w znaczący sposób od siebie odbiegają. Podobnie - w większości przypadków
krajów pozaeuropejskich (a więc krajów poza Porozumieniem GPA), w tym na Bliskim
Wschodzie, stosuje sięstandard kontraktów typu FIDIC, tak samo jak w Polsce (członek
GPA). Porozumienie GPA nie ma w tej materiiżadnego zastosowania. Podobnie sytuacja
ma miejsce jeżeli chodzi o standardy techniczne. Sąone do siebie podobne w różnych
krajach (bez względu na to, czy w ramach GPA, czy poza GPA), natomiast specyficzne
cechy tych standardów wynikająz lokalnego prawa, w tym prawa budowlanego,
pozostającego poza regulacjami GPA. Odwołujący wyjaśniał,że z tych przyczyn, fakt
zrealizowania zamówienia związanego z budowąelektrowni węglowej (czy teżpełnienia
funkcji Inżyniera Kontraktu dla takiej inwestycji) na terenie kraju będącego członkiem
Porozumienia GPA nie ma sam w sobieżadnej „wartości dodanej" względem realizacji
takiego samego zamówienia na obszarze kraju nie należącego do Porozumienia GPA.
W dniu 23 sierpnia 2011 r. odwołujący przekazał zamawiającemu kopięniniejszego
odwołania.
W dniu 5 września 2011 r. zamawiający w formie pisemnej odpowiedział na
odwołanie w treści którego wskazał,że podtrzymuje decyzjęo umieszczeniu w ogłoszeniu o
zamówieniu zakwestionowanych przez odwołującego zapisów. W związku z powyższym
wnosił o oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego.
W uzasadnieniu pisma podnosił,że Inżynier Kontrakt ma byćgłównym podmiotem
doradczym oraz przedstawicielem zamawiającego odpowiedzialnym za prawidłowe
przeprowadzenie całego procesu inwestycyjnego. Wskazywał,że punktem granicznym
rozdzielającym proces inwestycyjny na dwa zasadnicze etapy, a co za tym idzie dwie
zasadnicze sfery obowiązków Inżyniera Kontraktu, jest zawarcie kontraktu na realizację
inwestycji. Inżynier Kontraktu odpowiedzialny będzie w pierwszym etapie za: doradztwo w
zakresie prawidłowego przygotowania inwestycji i zgodnego z prawem zamówieńpublicznych
wyboru jej wykonawcy oraz w drugim etapie sprawowanie w imieniu zamawiającego kontroli
nad prawidłowym przebiegiem inwestycji.
W ocenie zamawiającego nie jest właściwe stanowisko, wynikające z treści odwołania,że rola Inżyniera Kontraktu ograniczona jest jedynie do funkcji technicznych. Niezwykle istotna
dla zamawiającego jest rola Inżyniera Kontraktu w procesie wyboru realizatora budowy
nowego bloku energetycznego. Podnosił,że dane odnośnie zakresu obowiązków Inżyniera
Kontraktu znajdująodzwierciedlenie w sekcji II.1.5) ogłoszenia o zamówieniu.
Podkreślał,że zakres obowiązków wykonawcy potwierdza także Specyfikacja Istotnych
Warunków Zamówienia („siwz"), która w trybie przetargu ograniczonego będzie udostępniana
tylko wykonawcom dopuszczonym do udziału w przetargu. W siwz zamawiający opisał
szczegółowo zadania Inżyniera Kontraktu, do których należy m.in.:
Etap I - okres przygotowania Inwestycji liczony od daty zawarcia Umowy przez Strony do daty
zawarcia przez Zamawiającego Kontraktu z realizatorem, w ramach tego etapu Inżynier
Kontraktu jest m.in. zobowiązany do uczestniczenia w procedurze wyboru Realizatora budowy
nowego bloku, prowadzenia negocjacji z wykonawcami w ramach trybu negocjacje z
ogłoszeniem oraz udział w opracowaniu siwz będącej podstawądo złożenia ofert, a także
udział w ewaluacji złożonych ofert.
Etap II - okres realizacji Inwestycji, w tym m.in. administrowanie Kontraktem na budowęBloku
polegające na kierowaniu całościąInwestycji, koordynowaniu oraz nadzorowaniu całości
Inwestycji, co wiąże sięz uczestnictwem we wszystkich działaniach dotyczących zarządzania
procesem budowy Bloku, oraz jego nadzorowania w fazie realizacji, kontrola realizacji
Programu Zapewnienia i Kontroli Jakości dla budowy Bloku przez realizatora,
przeprowadzenie wszystkich czynności związanych z ocenąinżynierskąrozwiązań
technicznych budowy Bloku oraz z możliwościąi kompletnościąwykonania, powołanie grupy
branżowych Inspektorów Nadzoru Inwestorskiego oraz sprawowanie nadzoru z zachowaniem
podwyższonej staranności nad realizacjąbudowy Bloku przez realizatora zgodnie z warunkami
decyzji o pozwoleniu na budowęi wymogami Ustawy - Prawo budowlane oraz zgodnie z
obowiązującymi w Polsce przepisami prawa i normami technicznymi; pracami grupy
Inspektorów Nadzoru kierowaćpowinien wykonawca
Etap III- okres po zakończeniu realizacji Inwestycji, tj. okres gwarancji jakości i rękojmi
udzielony przez realizatora na wybudowany Blok plus jeden miesiąc na zakończenie
wszystkich prac wynikających z Umowy.
Z powyższego zamawiający wywodził,że wykonawca usługi Inżyniera Kontraktu ma
byćw pierwszej kolejności odpowiedzialny za doradztwo przy przeprowadzeniu procedury
udzielania zamówienia publicznego (procedury wyboru wykonawcy inwestycji). Wobec tego
zamawiający oczekuje, by Inżynier Kontraktu posiadał doświadczenie możliwie najbardziej
odpowiadające realiom, w których procedura udzielania zamówienia publicznego będzie
prowadzona. Z punktu widzenia zamawiającego, najkorzystniejszym byłby warunek który
należałoby postawićwykonawcom ubiegającym sięo udzielenie zamówienia w postaci
posiadania przez wykonawcędoświadczenia w prowadzeniu procedur udzielania zamówień
publicznych zgodnie z prawem polskim. Zamawiający stał na stanowisku,że warunek taki
byłby związany z przedmiotem zamówienia, byłby do przedmiotu zamówienia proporcjonalny i
nie stanowiłby naruszenia uczciwej konkurencji. Jednak takie podejście prowadziłoby do
faktycznego ograniczenia liczby wykonawców, które mogłyby ubiegaćsięo udzielenie
zamówienia. W ocenie zamawiającego wynika to jednak nie z dyskryminacyjnego charakteru
warunku ale z niewielkiej liczby zrealizowanych w Polsce inwestycji polegających na budowie
bloków energetycznych o mocy 400 MWe, przy którychświadczona była usługa Inżyniera
Kontraktu. Zamawiający wskazywał,że był zainteresowany, aby w postępowaniu uczestniczyła
duża liczba wykonawców właśnie ze względu na większąkonkurencyjnośćtakiego
postępowania. Z uwagi na przedstawione wyżej okoliczności (tj. niewielkąliczbękrajowych
inwestycji), zamawiający musiał zatem szukaćkompromisu pomiędzy złagodzeniem warunków
dotyczących doświadczenia (poprzez poszerzenie zakresu terytorialnego dla lokalizacji zadań
referencyjnych), a takim ich ukształtowaniem, by wykonawcy spełniający warunki posiadali
doświadczenie choćby w minimalnym stopniu odpowiadające realiom, w którym będą
następnie wykonywali zamówienie. Wyjaśniał,że procedury udzielania zamówieńpublicznych
w Polsce podlegająpostanowieniom GPA, które w znacznym stopniu wpłynęło na
ukształtowanie takich procedur w prawie Unii Europejskiej. Zatem za rozwiązanie spełniające
uzasadnione oczekiwania zamawiającego zostało uznane ukształtowanie warunku co do
doświadczenia wykonawców, tak jak określono w ogłoszeniu, a więc wymagające od
wykonawców co najmniej doświadczenia w obsłudze realizacji inwestycji według nadrzędnych
regulacji, którym odpowiada prawo polskie, tj. według standardów zawartych w GPA. Podnosił,że regulacje GPA stworzyły w państwach będących jego stronami w znacznym stopniu
ujednolicony
system
procedowania
w
sprawie
zamówień
publicznych.
Zdaniem
zamawiającego podmiot posiadający doświadczenie, zdobyte w związku z udzielaniem
zamówieńpublicznych na terytorium państw-stron GPA, daje wyższąrękojmięznajomości i
prawidłowego stosowania powyższych regulacji. Skoro zaśpolskie przepisy dotyczące
udzielania zamówieńsązbieżne z przytoczonymi rozwiązaniami, to doświadczony w
powyższym zakresie wykonawca daje wyższąrękojmię- niżwykonawca nie posiadający
doświadczenia zdobytego w tych państwach - prowadzenia postępowania zgodnie z
obowiązującym prawem. Można bowiem oczekiwać,że wykonawca spełniający warunek
określony w ogłoszeniu będzie, jużjako Inżynier Kontraktu, trafniej wskazywał na działania lub
zaniechania zamawiającego, które mogązostaćuznane za naruszające obowiązujące prawo,
orazże znane mu będą(co najmniej generalne) rozwiązania odnoście do dokumentacji
postępowań, sposobów wyznaczania kryteriów oceny ofert, transparentności i uczciwości
postępowańoraz innych wynikających z GPA i praw zgodnych z GPA. Ponadto zamawiający
wyjaśniał,że warunek doświadczenia zdobytego w kraju GPA nie jest obojętny z technicznego
punktu widzenia. Doświadczenie wykonawcy zdobyte w „krajach GPA" jest oczywiście przede
wszystkim istotne z punktu widzenia prawidłowego i sprawnego przeprowadzenia
podstawowego etapu procesu inwestycyjnego, tj. etapu udzielenia zamówienia - wyboru
realizatora inwestycji. Nie bez znaczenia jest fakt,że państwa-strony GPA zaliczane sąco do
zasady do państw wysoko rozwiniętych o wysokiej kulturze technologicznej. Ma to
niebagatelne znaczenie w drugiej fazie działania Inżyniera Kontraktu, tj. w fazie budowy bloku.
Fakt,że Inżynier Kontraktu uczestniczył w budowie bloku energetycznego na terenie państwa
objętego porozumieniem GPA daje zamawiającemu pewność, ze zespół Inżyniera Kontraktu
składa sięz osób zaznajomionych i stosujących najnowsze dostępne technologie.
Zabezpiecza to interesy zamawiającego przed podmiotami nie dającymi rękojmi należytego
wykonania zamówienia, np. takimi, któreświadczyły usługi Inżyniera Kontraktu w krajach o
zdecydowanie niższym poziomie technicznym, gdzie nie jest np. wymagane stosowanie
skomplikowanych procedur kontroli jakości na każdym etapie realizacji inwestycji.
Zamawiający nie może zatem uznaćza wystarczające doświadczenie nabyte przez Inżyniera
Kontraktu gdziekolwiek naświecie, gdyżnie daje to zamawiającemu wystarczająco
uzasadnionej gwarancji,że usługa objęta przedmiotem zamówienia będzie wykonywana w
sposób należyty. Zamawiający ma prawo oczekiwaćdoświadczenia odpowiadającego co
najmniej realiom regionu gospodarczego, w którym realizowana będzie inwestycja i
postawiony w ogłoszeniu warunek - uzasadniony głównie aspektem formalno-prawnym - czyni
temu w opinii zamawiającego zadość.
Kolejno zamawiający odniósł siędo zarzutu naruszenia art. 7 Pzp wskazując na jego
bezzasadność, ponieważokreślenie sposobu dokonania oceny spełnienia warunków udziału w
postępowaniu nie narusza zasady zachowania uczciwej konkurencji ani zasady równego
traktowania wykonawców. Określone przez zamawiającego warunki ubiegania sięo udzielenie
zamówienia nie naruszajązasad uczciwej konkurencji. Podnosił,że skoro ustawa dopuszcza
określenie jako warunku ubiegania sięo udzielenie zamówienia wykazanie odpowiedniej
wiedzy i doświadczenia przez wykonawcę, to zamawiający - zachowując zasadę
proporcjonalności do przedmiotu zamówienia - może wskazaćpoziom doświadczenia, który
zapewni gwarancjęnależytego wykonania danego zamówienia (albo co najmniej da możliwie
dużąpewność,że zamówienie zostanie wykonane należycie). Zdaniem zamawiającego w
przedmiotowym postępowaniu, zamawiający ukształtował warunki ubiegania sięo udzielenie
zamówienie w sposób sprzyjający konkurencyjności w stosunku do poziomu, którego mógłby
zgodnie z prawem wymagać.
Na końcu pisma zamawiający zawarł polemikęw kwestii zasadności zarzut naruszenia
przepisów art. 25 ust. 1 ustawy w związku z § 1 pkt. 3 i 6 rozporządzenia o dokumentach.
Wyjaśniał,że niezrozumiałe jest, dlaczego odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie
przepisów ww. rozporządzenia, ponieważzamawiający nieżądażadnych dodatkowych
dokumentów niżte, które sąwskazane w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto nadmienił,że
zamawiający jako zamawiający sektorowy, na podstawie art. 138c ust. 2 ustawy nie jest
związany podstawowym katalogiem dokumentów i oprócz lub w zastępstwie dokumentów
określonych w powyższym rozporządzeniu, możeżądaćzłożenia w ofercie innych
dokumentów. Stanowisko takie znalazło potwierdzenie np. w uchwale Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 25 maja 2011 r. (sygn. akt KIO/KU 47/11). Podstawowym wyznacznikiem
wówczas jest ich niezbędnośćdo właściwej oceny możliwości wykonawczych uczestników
postępowania przy jednoczesnym zachowaniu zasady równego traktowania wykonawców.
Uwzględniając
dokumentację
postępowania
o
udzielenie
zamówienia
przedstawioną przez zamawiającego oraz stanowiska i oświadczenia stron złożone na
rozprawie, Izba ustaliła, co następuje.
W Sekcji II.1.5) – Krótki opis przedmiotu zmówienia lub zakupu – ogłoszenia o
zamówieniu zamawiający sprecyzował,że przedmiotem zamówienia jestświadczenie na
rzecz Zamawiającego usług Inżyniera Kontraktu podczas realizacji przez odrębny podmiot
inwestycji pod nazwą„Budowa Elektrowni Ostrołęka C o mocy ok. 1000 MW:. Inżynier
Kontraktu będzie przedstawicielem Zamawiającego upoważnionym do podejmowania w
imieniu i na rzecz Zamawiającego działańzwiązanych z przygotowaniem i realizacjąwyżej
wymienionych inwestycji oraz do wspierania Zamawiającego przy podejmowaniu decyzji
organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych, w zakresie opisanym w Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ).
W sekcji III.2.3) - Zdolnośćtechniczna - ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający
podał: „O udzielenie zamówienia mogąsięubiegaćWykonawcy, którzy posiadająniezbędną
wiedzęi doświadczenie oraz dysponująpotencjałem technicznym i osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia, tj.:
1.1)
wykażąsięnależytym wykonaniem przynajmniej jednej usługi w charakterze
Inżyniera Kontraktu, w skład której wchodziło wykonanie przez Wykonawcęobsługi
technicznej i formalno-prawnej w całym procesie realizacji projektu inwestycyjnego
polegającego na budowie bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne o mocy co
najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej, wybudowanego na obszarze państw objętych
Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA), przekazanego do eksploatacji w
okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest krótszy, to w tym okresie.
1.2)
wykażą,że dysponująco najmniej niżej wymienionymi osobami, które będą
uczestniczyćw wykonywaniu zamówienia, posiadającymi wymagane doświadczenie i
kwalifikacje, to jest:
a) Kierownik Projektu, posiadający wykształcenie wyższe techniczne (mechaniczne,
energetyczne lub elektryczne),
b) Osoba z aktualnymi uprawnieniami do kierowania budowąlub robotami budowlanymi w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń,
c) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń,
d) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności architektonicznej bez ograniczeń,
e) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych, wentylacyjnych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń,
f) Osoba
z
aktualnymi
uprawnieniami
budowlanymi
do
wykonywania
nadzoru
inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń,
g) Osoba z doświadczeniem przy rozruchu oraz eksploatacji bloku energetycznego
odpowiadającego wymaganiom określonym w ppkt. 1.1) powyżej,
h) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu kotła,
i) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu
turbozespołu,
j) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu
urządzeńelektrycznych,
k) Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu
urządzeńAKPiA.
Każda z wyżej wymienionych osób musi posiadaćdoświadczenie przy realizacji co
najmniej jednego projektu inwestycyjnego polegającego na budowie bloku energetycznego
na parametry nadkrytyczne o mocy co najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej,
wybudowanego na obszarze państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówień
rządowych (GPA), przekazanego do eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat przed upływem
terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres
działalności jest krótszy, to w tym okresie".
Zgodnie z treściąogłoszenia o zamówieniu, w celu wykazania spełniania ww.
warunków udziału w postępowaniu, zamawiający wymagał przedłożenia następujących
dokumentów: „Wykazu wykonanych przez wykonawcęusług” oraz „Wykazu osób, które będą
uczestniczyły w wykonaniu zamówienia”.
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący jest uprawniony do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1 Pzp.
Zarzucane zamawiającemu naruszenia przepisów uniemożliwiająodwołującemu wzięcie
udziału w postępowaniu oraz ewentualne uzyskania zamówienia.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iżnie została
wypełnionażadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt. 2) i 3) Pzp o udzielenie zamówienia mogąubiegaćsię
wykonawcy, którzy posiadająniezbędnąwiedzęi doświadczenie oraz dysponują
odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia.
Wobec braku uregulowańw zakresie pojęcia "niezbędne", przyjąćnależy, wślad za
stanowiskiem doktryny i dorobkiem orzecznictwa,że określenie warunków udziału w
postępowaniu zależy od rodzaju prowadzonego postępowania, stopnia jego skomplikowania,
zakresu wymaganych wiadomości, czy umiejętności specjalnych. Warunki udziału w
postępowaniu
są
konkretyzowane
w
indywidualnych
uwarunkowaniach
danego
postępowania i winny byćformułowane w sposób odpowiadający co do wielkości,
charakteru, złożoności oraz rodzaju przedmiotowi zamówienia.
Izba uznała, wymagania zamawiającego dotyczące opisu sposobu dokonania
spełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia oraz
dysponowania potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, za
nadmierne do przedmiotu zamówienia i utrudniające uczciwąkonkurencję. W ocenie Izby
powiązanie przez zamawiającego wymagańzawartych w sekcji III.2.3) ppkt 1.1) i ppkt. 1.2)
ogłoszenia o zamówieniu, z Porozumieniem GPA nie jest wżaden sposób uzasadnione
merytorycznie.
W pierwszej kolejności Izba odniosła siędo warunku udziału w postępowaniu w
zakresie wiedzy i doświadczenia ujętego w sekcji III 2.3 ppkt. 1.1) ogłoszenia o zamówieniu.
Niespornym jest,że Inżynier Kontraktu będzie przedstawicielem zamawiającego
upoważnionym do podejmowania w imieniu i na rzecz zamawiającego działańzwiązanych z
przygotowaniem i realizacjąwyżej wymienionych inwestycji oraz do wspierania
Zamawiającego przy podejmowaniu decyzji organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych.
W związku z powyższym zamawiający w sekcji III.2.3) ppkt. 1.1 ogłoszenia o zamówieniu,
sprecyzował,że wykonawcy winni sięwykażąsięnależytym wykonaniem przynajmniej
jednej usługi w charakterze Inżyniera Kontraktu, w skład której wchodziło wykonanie przez
wykonawcęobsługi technicznej i formalno-prawnej w całym procesie realizacji projektu
inwestycyjnego polegającego na budowie bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne
o mocy co najmniej 400 MWe w elektrowni węglowej, wybudowanego na obszarze państw
objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA), przekazanego do
eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest krótszy, to w tym
okresie.
Zamawiający uzasadniając wprowadzenie do ww. warunku udziału w postępowaniu
wymagania odnoszącego siędo Porozumienia GPA wskazywał,że miało to na celu przede
wszystkim wyłonienie wykonawcy, który posiada doświadczenie w działaniu w określonych
realiach gospodarczych, ekonomicznych oraz technicznych. Wyjaśniał powiązanie warunku
udziału w postępowaniu wskazanego w sekcji III.2.3) ppkt.1.1) ogłoszenia o zamówieniu z
Porozumieniem GPA podnosząc,że wykonawca usługi Inżyniera Kontraktu ma byćw
pierwszej kolejności odpowiedzialny za doradztwo przy przeprowadzeniu procedury udzielania
zamówienia publicznego (procedury wyboru wykonawcy inwestycji). Wobec tego,że procedury
udzielania zamówieńpublicznych w Polsce podlegająpostanowieniom Porozumienia GPA,
zamawiający oczekiwał, by Inżynier Kontraktu posiadał doświadczenie możliwie najbardziej
odpowiadające realiom, w których procedura udzielania zamówienia publicznego będzie
prowadzona.
W ocenie Izby, z powołanych powyżej punktów ogłoszenia o zamówieniu nie sposób
wywieść,że wykonawca pełniący funkcjęInżynier Kontraktu w ramach prawidłowego
wypełnienia swoich obowiązków będzie zobligowany do uczestniczenia w procedurze wyboru
realizatora budowy nowego bloku, wyłanianego w trybie przepisów Pzp. Tym samym
stanowisko i wymagania zamawiającego w tym zakresie należy uznaćza nieuzasadnione.
Zgodzićsięnależy z odwołującym, który odnosząc siędo argumentacji prezentowane
przez zamawiającego podczas rozprawy podnosił,że z samego charakteru funkcji Inżyniera
Kontraktu nie wynika zobowiązanie prowadzenia procedury wyłaniania wykonawcy
realizującego inwestycjęi jest to zależne od wymagańzamawiającego w konkretnym
przypadku. Z treści ogłoszenia o zamówieniu, (sekcja III.2.3 ppkt. 1.1) wynika jedynie,że
zamawiający wymaga, aby wykonawcy wykazali siędoświadczeniem w zakresie obsługi
technicznej i formalnoprawnej, co nie jest tożsamym z przeprowadzeniem procedury w trybie
Pzp, mającej na celu wyłonienia odpowiedniego wykonawcy.
Zdaniem Izby nie można pominąćfaktu,że podana w treści odpowiedzi na odwołanie
informacja wskazująca na tego rodzaju obowiązek została zawarta dopiero w treści siwz,
która jak sam przyznał zamawiający, na obecnym etapie nie jest dostępna wykonawcom.
Ponadto, z treści siwz w przedmiotowej kwestii (str. 4 odpowiedzi na odwołanie) wynika
jasno,że zamawiający określił obowiązki Inżyniera Kontraktu w ten sposób,że będzie on
zobowiązany do uczestniczenia w procedurze wyboru realizatora budowy nowego bloku,
prowadzenia negocjacji oraz udziału w opracowaniu siwz, a także udziału w ewaluacji
złożonych ofert. Tym samym z ww. zapisów nie wynika wprost, aby Inżynier Kontraktu był
zobowiązany do przeprowadzenia samodzielnie procedury wyłonienia wykonawcy w trybie
Pzp.
Wobec powyższego Izba stwierdziła,że oczekiwania zamawiającego w stosunku do
zadańw ramach pełnienia funkcji Inżyniera Kontraktu, w zakresie wyłonienia wykonawcy
realizującego inwestycjęw trybie przepisów Pzp, nie znajdująodzwierciedlenia w treści
ogłoszenia o zamówieniu. Tym samym nie można uznać, za prawidłowąargumentacji
zamawiającego, którąposługiwał sięw celu uzasadnienia sformułowania warunku udziału w
postępowaniu w omawiany powyżej sposób.
Zgodzićsięnależy z odwołującym, który w treści odwołania podkreślał,że specyfika
budowy bloków w elektrowniach węglowych nie jest determinowana materiątreścią
Porozumienia GPA. Jeżeli istniejąjakiekolwiek różnice technologiczne czy proceduralne
związane czy to z budowątakich obiektów, czy to z pełnieniem funkcji Inżyniera Kontraktu
dla takich inwestycji, to z całąpewnościąnie sąone determinowane przynależnościądo tzw.
obszaru GPA. Porozumienie GPA wżaden sposób nie dotyczy ani samej technologii
budowania bloków energetycznych w elektrowniach węglowych, ani teżuwarunkowań
proceduralnych związanych z tym procesem szeroko pojętym, obejmującym również
pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu. Wobec tego Porozumienie GPA wżaden sposób nie
wpływa ani na zakres czynności, ani teżna sposób pełnienia funkcji Inżyniera Kontraktu,
czyli czynności, które obejmuje przedmiotowe zamówienie. Odwołujący wyjaśniał,że jeżeli
można mówićo jakichkolwiek różnicach w pełnieniu funkcji Inżyniera Kontraktu dla inwestycji
związanych, ogólnie rzecz biorąc, z budowąelektrowni węglowych, czy teżz budowąbloków
energetycznych o określonych parametrach w elektrowni węglowej, to różnice takie dotyczyć
mogąprzede wszystkim cech specyficznych wynikających z lokalnego prawa, w tym w
szczególności prawa budowlanego, które to prawo nie jest zunifikowane w ramach
Porozumienia GPA.
Podsumowując niniejsze rozważania Izba stwierdziła,że różnicowanie doświadczenia
wykonawców w oparciu o Porozumienie GPA jest nieuzasadnione i stanowi naruszenie art. 7
ust. 1 ustawy.
Następnie Izba odniosła siędo warunku udziału w postępowaniu ujętego w sekcji III
2.3 ppkt. 1.2) ogłoszenia o zamówieniu.
Nie budzącym wątpliwości jest,że zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu wymagał
aby wykonawca ubiegający sięo udzielenie zamówienia dysponował osobami które będą
uczestniczyćw wykonywaniu zamówienia, posiadającymi określone doświadczenie i
kwalifikacje (tj.: Kierownik Projektu, posiadający wykształcenie wyższe techniczne
(mechaniczne, energetyczne lub elektryczne), Osoba z aktualnymi uprawnieniami do
kierowania budową lub robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez
ograniczeń, Osoba z aktualnymi uprawnieniami budowlanymi do wykonywania nadzoru
inwestorskiego w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń, Osoba z
aktualnymi uprawnieniami budowlanymi do wykonywania nadzoru inwestorskiego w
specjalności architektonicznej bez ograniczeń, Osoba z aktualnymi uprawnieniami
budowlanymi do wykonywania nadzoru inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, wodociągowych i
kanalizacyjnych bez ograniczeń, Osoba z aktualnymi uprawnieniami budowlanymi do
wykonywania nadzoru inwestorskiego w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń, Osoba z doświadczeniem
przy rozruchu oraz eksploatacji bloku energetycznego odpowiadającego wymaganiom
określonym w ppkt. 1.1) powyżej, Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru
inwestorskiego w zakresie montażu kotła, Osoba z doświadczeniem w realizacji nadzoru
inwestorskiego w zakresie montażu turbozespołu, Osoba z doświadczeniem w realizacji
nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu urządzeń elektrycznych, Osoba z
doświadczeniem w realizacji nadzoru inwestorskiego w zakresie montażu urządzeń AKPiA.),
Zgodnie z treściąogłoszenia każda z wyżej wymienionych osób winna posiadać
doświadczenie przy realizacji co najmniej jednego projektu inwestycyjnego polegającego na
budowie bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne o mocy co najmniej 400 MWe w
elektrowni węglowej, wybudowanego na obszarze państw objętych Porozumieniem GPA,
przekazanego do eksploatacji w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest
krótszy, to w tym okresie.
Izba stwierdziła,że zamawiający równieżw tym zakresie wżaden sposób nie
uzasadnił swoich wymagań, jego twierdzenia w tym zakresie należy potraktowaćjako
gołosłowne i nieuzasadnione.
Za chybiony należy uznaćpogląd zamawiającego, który kierując sięprzekonaniem,że
państwa objęte obszarem Porozumienia GPA zaliczane sąco do zasady do państw wysoko
rozwiniętych, zawęził miejsce zdobycia doświadczenia przez osoby, które mająbraćudział w
realizacji przedmiotu zamówienia, wyłącznie do krajów objętych Porozumieniem GPA. W tej
materii za przekonywujący należy uznaćm. in. przykład Australii podany przez
odwołującego, która leży poza obszarem państw objętych obszarem Porozumienia GPA, a
bez wątpienia należy do państw o wysokiej kulturze technologicznej gdzie obowiązują
specjalistyczne procedury i wysokie standardy jakościowe. Wobec tego doświadczenie
wymagane przez zamawiającego zdobyte w tego rodzaju państwach należy uznaćza
porównywalne i wystarczające w celu spełnienia ww. warunku udziału w przedmiotowym
postępowaniu.
Izba wskazuje,że zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp opis sposobu oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu powinien byćzwiązany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Jednocześnie art. 7 ust. 1 Pzp nakazuje
zamawiającemu przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równego traktowanie wykonawców.
Podkreślićnależy,że zasady te winny byćrespektowane przez zamawiającego na każdym
etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Zatem zamawiający winien w taki sposób
dokonaćopisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, aby ich
powiązanie i proporcje w odniesieniu do przedmiotu zamówienia nie uniemożliwiały wzięcia
udziału w postępowaniu wykonawcom zdolnym do ich wykonania. Działanie przeciwne, nie
tylko ogranicza konkurencję, ale pozostaje teżw sprzeczności z oczywistym interesem
zamawiającego. Większa konkurencja w postępowaniu daje zamawiającemu możliwość
uzyskania korzystniejszej oferty. Izba zważyła,że zamawiający nie wykazał,że warunek
udziału w postępowaniu dotyczący wiedzy i doświadczenia jest adekwatny do przedmiotu
zamówienia i pozostawał w stosunku do niego w odpowiedniej proporcji. Dyspozycja art. 22
ust. 4 Pzp jest spełniona wtedy, gdy ograniczenie kręgu wykonawców mogących wziąć
udział w postępowaniu znajduje uzasadnienie. Działanie przeciwne narusza zasady art. 7
ust. 1 ustawy. Tożsamy pogląd został wyrażony przez KrajowąIzbęOdwoławcząw wyroku z
dnia z dnia 13 października 2010 r. o sygn. akt KIO 2106/10.
Reasumując, stwierdzićnależy,że warunek określony w sekcji III.2.3 ppkt. 1.2) jest
nadmierny i w omawianym kształcie nieuzasadniony. Tym samym jego treśćstanowi
naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy.
Natomiast zarzut odwołania dotyczący naruszenia przez zamawiającego art. 25 ust. 1
ustawy w związku z § 1 ust. 1 pkt. 3 i 6 rozporządzenia o dokumentach, poprzezżądanie
wykazu wykonanych usług oraz wykazu osób w zakresie szerszym niżniezbędny do
wykazania spełniania warunku wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania odpowiednimi
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jest jedynie pochodny w odniesieniu do
wcześniej omawianych zarzutów.
W konsekwencji potwierdzenia sięzarzutów odwołania Izba uznała za zasadne
nakazanie zamawiającemu dokonanie zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu, poprzez
usunięcie z treści pkt. III.2.3) ppkt. 1.1 oraz ppkt. 1.2 wyrażenia „wybudowanego na obszarze
państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA)”, odnoszącego się
zarówno opisu sposobu dokonywania oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu w
odniesieniu do wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania odpowiednim personelem
technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jak równieżobejmującego
swym zakresem dokumenty potwierdzające spełnienie ww. warunków udziału w
postępowaniu. Izba uznała za niewłaściwe, ograniczające konkurencję, zawężenie
warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania
potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jedynie do obszaru
państw objętych Porozumieniem w sprawie zamówieńrządowych (GPA).
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 2 Pzp uwzględniła odwołanie i na
podstawie art. 192 ust. 3 pkt. 1) Pzp nakazała zamawiającemu wykonanie czynności zgodnie
z pkt. 1 sentencji wyroku. O kosztach Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 p.z.p.
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w kwocie 3600 zł na
podstawie rachunku przedłożonego do akt sprawy, zgodnie z § 3 pkt. 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości oraz sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i
sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
