rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-10-03
rok: 2011
data dokumentu: 2011-10-03
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 1983/11
KIO 1983/11
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo, Marek Szafraniec, Marzena Teresa Ordysińska Protokolant: Przemysław Łaciński
Przewodniczący: Anna Packo, Marek Szafraniec, Marzena Teresa Ordysińska Protokolant: Przemysław Łaciński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 września 2011 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 września 2011 r. przez
wykonawcę
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. 00-222 Warszawa, ul. Sanguszki 1
w postępowaniu prowadzonym przez
Centrum Projektów Informatycznych
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
02-781 Warszawa, ul. Pileckiego 63
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 września 2011 r. przez
wykonawcę
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. 00-222 Warszawa, ul. Sanguszki 1
w postępowaniu prowadzonym przez
Centrum Projektów Informatycznych
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
02-781 Warszawa, ul. Pileckiego 63
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji niezwłoczne udzielenie odpowiedzi na pytania
dotyczące treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, które wpłynęły do
12 września 2011 r. (włącznie) oraz przedłużenie terminu składania ofert o termin
odpowiedni do przygotowania ofert z uwzględnieniem udzielonych odpowiedzi
w sposób wskazany w uzasadnieniu,
2. kosztami postępowania obciąża Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji 02-781 Warszawa, ul. Pileckiego 63 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Polską Wytwórnię
Papierów Wartościowych S.A. 00-222 Warszawa, ul. Sanguszki 1 tytułem wpisu
od odwołania,
2.2. zasądza od Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji 02-781 Warszawa, ul. Pileckiego 63 na rzecz Polskiej
Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. 00-222 Warszawa, ul. Sanguszki 1 kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………..…..………
…………..…..………
…………..…..………
Sygn. akt: KIO 1983/11
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Administracji prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „dostawę
niespersonalizowanych blankietów dowodów osobistych wyposażonych w mikroprocesor
wraz z oprogramowaniem middleware zapewniającym komunikacjęz mikroprocesorem
i wykonanie projektu technicznego dowodu osobistego” na podstawie ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759
z późn. zm.) w trybie dialogu konkurencyjnego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dz. Urz. UE 9 listopada 2010 r., a wartość
zamówienia jest większa niżkwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych.
15 września 2011 r. Odwołujący – Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. wniósł
odwołanie wobec:
1. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu udzielenia wyjaśnieńtreści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia pomimo,że wniosek o wyjaśnienie jej treści
wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym upływa
połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
2. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu przez Zamawiającego
obowiązku przekazania wykonawcom, którym przekazał specyfikacjęistotnych warunków
zamówienia, treści zapytańwraz z wyjaśnieniami do treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia pomimo,że wniosek o wyjaśnienie jej treści wpłynął do Zamawiającego
w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu
składania ofert,
3. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu przedłużenia terminu składania
ofert, pomimoże Zamawiający nie udzielił wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w ustawowym terminie pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie treści
specyfikacji wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym
upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
4. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu wprowadzenia zmiany treści
specyfikacji pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji złożony przez
Odwołującego, który wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia,
w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert, zawierał pytania
wskazujące na zaistnienie przesłanek uzasadniających wprowadzenie zmian do treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
5. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, to znaczy zaniechaniu unieważnienia przedmiotowego
postępowania, pomimoże przedmiotowe postępowanie obarczone jest niemożliwądo
usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie
zamówienia publicznego wynikającej z zaniechania dokonania przez Zamawiającego
czynności z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych, które może mieć
wpływ na wynik postępowania, co powoduje naruszenie:
1. art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych przez zaniechanie przez
Zamawiającego wykonania obowiązku udzielenia wyjaśnieńdo treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w terminie ustawowym, tj. na 6 dni przed upływem terminu składania
ofert, pomimoże wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji wpłynął do Zamawiającego
w wymaganym terminie, tj. do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu
składania ofert,
2. art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych przez zaniechanie przez
Zamawiającego obowiązku przekazania wykonawcom, którym przekazał specyfikacjętreści
zapytańwraz z wyjaśnieniami, pomimoże wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji wpłynął
do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym upływa połowa
wyznaczonego terminu składania ofert,
3. art. 7 ust. 1 w związku z naruszeniem art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych
poprzez
naruszenie
zasady
przeprowadzania
przez
Zamawiającego
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców poprzez zaniechanie przedłużenia terminu
składania ofert, pomimoże Zamawiający nie udzielił wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w ustawowym terminie, pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie
treści specyfikacji wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia,
w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
4. art. 7 ust. 1 w związku z naruszeniem art. 38 ust. 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych
poprzez naruszenie zasady przeprowadzania przez Zamawiającego postępowania
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców poprzez zaniechanie wprowadzenia zmiany treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie treści
specyfikacji złożony przez Odwołującego, który wpłynął do Zamawiającego w wymaganym
terminie, tj. do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
zawierał pytania wskazujące na zaistnienie przesłanek uzasadniających wprowadzenie
zmian do treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
5. art. 36 ust. 1 pkt 16 ustawy Prawo zamówieńpublicznych poprzez zawarcie w treści
istotnych postanowieńumowy klauzul sprzecznych z obowiązującymi przepisami prawa,
6. z ostrożności – art. 93 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 146 ust.6 ustawy Prawo zamówień
publicznych poprzez zaniechanie unieważnienia przedmiotowego postępowania, pomimoże
postępowanie obarczone jest niemożliwądo usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego wynikającej
z zaniechania dokonania przez Zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy,
które może miećwpływ na wynik postępowania.
Wobec postawienia powyższych zarzutów Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. udzielenia wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i przekazania tych
wyjaśnieńwykonawcom, którym przekazał specyfikację,
2. wprowadzenia zmiany do treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie,
o którym mowa w uzasadnieniu odwołania lub nakazanie Zamawiającemu dokonania
modyfikacji treści specyfikacji w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami,
3. przedłużenia terminu składania ofert tak, aby dotrzymany został termin udzielania
wyjaśnień(nie później niż6 dni przed upływem terminu składania oferty oraz aby
wyznaczony nowy termin składania ofert uwzględniał czas niezbędny do przygotowania
i złożenia oferty zgodnie z art. 60e ust. 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych),
4. z ostrożności – unieważnienia przedmiotowego postępowania na podstawie przepisu art.
93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, ponieważpostępowanie obarczone jest
niemożliwądo usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie niepodlegającej unieważnieniu
umowy w sprawie zamówienia publicznego wynikającej z zaniechania dokonania przez
Zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy, które może miećwpływ na
wynik postępowania.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał,że został zaproszony do dialogu
konkurencyjnego. Zamawiający przekazał wykonawcom zaproszenie do składania ofert wraz
ze specyfikacjąistotnych warunków zamówienia 5 września, wskazując jako termin
składania ofert 19 września 2011 r., zatem „połowa wyznaczonego terminu składania ofert”,
o której mowa w art. 38 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych oraz w ust. 6.4
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, upływała 12 września 2011 r.
Odwołujący złożył trzy wnioski o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia – 9 września (17 pytań) oraz 12 września dwa kolejne pisma zawierającełą
cznie 59 pytań. W pytaniach tych, jak ocenił, wykazał szereg uchybień, luk i braków
interpretacyjnych w treści specyfikacji, które stanowiąnaruszenie przepisów ustawy Prawo
zamówieńpublicznych, w szczególności dotyczące opisu przedmiotu zamówienia oraz
postanowieńumownych wymagających modyfikacji. 12 września Odwołujący otrzymał od
Zamawiającego potwierdzenie otrzymania ww. pytań.
Zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych Zamawiający jest
obowiązany udzielićwyjaśnieńniezwłocznie, jednak nie później niżna 6 dni przed upływem
terminu składania ofert, czyli do piątego dnia przed terminem składania ofert. Z dyspozycji
tego przepisu wynika jednoznacznie,że Zamawiający zobligowany był do udzielenia
wyjaśnieńdo końca 13 września 2011 r.
14 września Zamawiający przesłał pismo zawierające treśćzapytańwraz z wyjaśnieniami
treści specyfikacji (dotyczące innych pytań, niżzadane przez Odwołującego 9 i 12 września)
wyznaczając termin składania ofert na 20 września 2011 r. Zatem do dnia złożenia
odwołania Zamawiający nie udzielił odpowiedzi nażadne z pytańskierowanych przez
Odwołującego w złożonych przez niego terminowo wnioskach o wyjaśnienie treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ponadto nie przekazał wykonawcom, którym
przekazał specyfikację, treści tych zapytań.
Zważywszy na zakres stwierdzonych przez Odwołującego uchybieńi nieścisłości w treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia konieczne jest, aby Zamawiający udzielił
wyjaśnieńdo specyfikacji, dokonał koniecznych modyfikacji jego treści oraz przedłużył termin
składania ofert tak, aby został dotrzymany został ustawowy termin udzielania wyjaśnień.
Jednocześnie, biorąc pod uwagęszczególnie złożony przedmiot zamówienia, przy
wyznaczaniu nowego terminu składania ofert Zamawiający winien uwzględnićkonieczność
zapewnienia oferentom odpowiednio odległego terminu do składania ofert umożliwiającego
właściwe przygotowanie oferty z uwzględnieniem zmodyfikowanej treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia.
Ponadto art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych nakłada na
Zamawiającego obowiązek unieważnienia postępowania w sytuacji, gdy przedmiotowe
postępowanie obarczone jest niemożliwądo usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie
niepodlegąjącej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Z treściątego
przepisu koresponduje przepis art. 146 ust. 6 ustawy Prawo zamówieńpublicznych,
w którym mowa jest o sytuacji, kiedy w postępowaniu o zamówienie publiczne doszło do
przypadku zaniechania przez Zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy,
które może miećwpływ na wynik postępowania.
Wskazane naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy może miećistotny wpływ na
wynik przedmiotowego postępowania w rozumieniu art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, a efektem naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy może być
uniemożliwienie wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej. Tym samym
spełnienie przez Zamawiającego nakazów określonych w petitum odwołania jest konieczne
i celowe, w przeciwnym wypadku przedmiotowe postępowanie winno zostaćunieważnione.
Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie. Podczas rozprawy stwierdził, iż
nie nastąpiło zaniechanieżadnych czynności, do niego doszłoby bowiem, gdyby upłynął
termin składania ofert. Zgodnie z przepisem art. 38 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych jest zobowiązany udzielićwyjaśnieńniezwłocznie, czyli w najkrótszym możliwym
terminie pozwalającym mu na przygotowanie i przekazanie wyjaśnień. Ze względu na ilość
oraz charakter złożonych pytańZamawiający musi analizowaćje w pełnym kontekście,
zatem problemem byłoby udzielanie wyjaśnieńw turach. Obecnie posiada odpowiedzi
robocze na ok. 90% złożonych pytań, odpowiedzi te nie zależątylko od komisji przetargowej,
lecz równieżstanowiska innych instytucji państwowych. Nie ma on obowiązku
powiadomienia wykonawcy o terminie udzielenia odpowiedzi. Termin na składanie pytań,
o którym mowa w art. 38 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, upłynął 12 września
2011 r., a odwołanie złożono 15 września 2011 r. Do 12 września 2011 r. wpłynęło wiele
pytań, 14 września 2011 r. udzielono wyjaśnieńdotyczących części pytańdokonując zmiany
terminu składania ofert na 20 września. Kolejna zmiana terminu składania ofert nastąpiła
19 września na 27 września 2011 r., następnie 23 września zmieniono go na 4 października
i 29 września na 10 października 2011 r. Obecnie nie jest w stanie precyzyjnie określić
terminu przesłania wykonawcom odpowiedzi na pytania. Odpowiedzi z 14 września zostały
udzielone osobno, gdyżnie prowadziły do modyfikacji specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, natomiast odpowiedzi na pytania złożone przez Odwołującego mogądo takiej
modyfikacji prowadzić.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz na
podstawie oświadczeńzłożonych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła,że nie zachodziżadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Izba stwierdziła także,że Odwołujący ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu
art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Izba ustaliła też,że stan faktyczny postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (treść
istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy dokumentów oraz okoliczności) nie jest sporny.
Po zapoznaniu sięz treściąodwołania Izba uznała,że głównym zarzutem odwołania jest
zaniechanie przez Zamawiającego odpowiedzi na zadane przez Odwołującego, dotyczące
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, pytania z 9 i 12 września, pomimoże
Zamawiający był do tego zobowiązany.
Pozostałe postawione przez Odwołującego zarzuty wynikająz tego zarzutu lub sąod niego
zależne, jak zaniechanie przekazania wykonawcom, którym przekazał specyfikacjętreści
zapytańwraz z wyjaśnieniami – Zamawiający ich nie przekazał, gdyżw ogóle ich nie udzielił.
Równieżzarzut dotyczący zaniechania unieważnienia postępowania, pomimoże obarczone
jest
niemożliwą
do
usunięcia
wadą
uniemożliwiającą
zawarcie
niepodlegającej
unieważnieniu umowy, wobec brzmienia odwołania można odczytywaćwyłącznie jako
odnoszący siędo braku wyjaśnienia treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia do
momentu upływu terminu składania ofert i jego skutku. Nie może on byćtraktowany jako
narzędzie do rozszerzenia rozpoznania przez Izbęodwołania o zarzuty nim nie objęte,
z obejściem dyspozycji art. 192 ust. 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych. Z tego też
powodu Izba nie rozpatrywała podstaw unieważnienia postępowania oraz pozostałej
argumentacji wskazanej w piśmie Odwołującego z 29 września 2011 r., dotyczącej m.in.
podważania stosowania procedury zamówienia publicznego, jako niezwiązanej z zarzutami
odwołania.
Izba uznała również,że zarzut zawarcia w treści istotnych postanowieńumowy klauzul
sprzecznych z obowiązującymi przepisami prawa nie został na tyle sprecyzowany oraz
uzasadniony, by można go było uznaćza samodzielny i nadający siędo rozpoznania zarzut
dotyczący treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Także on jest związany z zarzutem braku wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz zarzutem zaniechania wprowadzenia zmiany treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia zgodnie z oczekiwaniami Odwołującego.
Ponieważjednak w ustawie Prawo zamówieńpublicznych brak możliwościżądania od
zamawiającego zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia „na wniosek”
wykonawcy złożony z wykorzystaniem instytucji prośby o wyjaśnienie treści specyfikacji – nie
jest tąpodstawąart. 38 ust. 1 ani ust. 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych – jest to
wyłącznie decyzja zależna od woli zamawiającego.
Zgodnie z ustaleniami dokonaniami przez Izbępodczas rozprawy, Zamawiający zamierza
udzielićżądanych przez Odwołującego wyjaśnień, a termin składania ofert został zmieniony,
zatem Zamawiający obecnie ma zarówno wolę, jak i możliwośćoraz czas na udzielenie
wyjaśnień, zatem w chwili wydawania wyroku art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych formalnie nie został naruszony. Jednak nie oznacza to,że działanie
Zamawiającego należy uznaćza poprawne.
Odwołujący zwrócił siędo Zamawiającego z prośbąo wyjaśnienie treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w terminie wskazanym w art. 38 ust. 1 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych, zatem, zgodnie z dyspozycjątego przepisu, Zamawiający
zobowiązany był udzielićwyjaśnieńnie później niżna 6 dni przed upływem terminu składania
ofert. W zaistniałych w niniejszej sprawie okolicznościach faktycznych, Izba przyznała rację
Odwołującemu, iżwobec informacji z 14 września,że termin składania ofert został
wyznaczony na 20 września oraz braku odpowiedzi na pytania, jak równieżinformacji, czy
wyjaśnienia te zostanąw ogóle udzielone, przekonanie,że Zamawiający dopuścił się
zaniechania tak znaczącej czynności w postępowaniu, jak udzielenie wyjaśnieńistotnych dla
treści przygotowywanych ofert, należy uznaćza uzasadnione.
Odwołujący wskazał też,że działanie to narusza zasadęprowadzenia postępowania
z zachowaniem uczciwej konkurencji. Wobec ustaleńdokonanych w toku rozprawy
wskazujących na okoliczności nieznane Odwołującemu w chwili formułowania odwołania,
Izba stwierdziła,że, choćoczywiście równieżnegatywnie wpływa to na zachowanie uczciwej
konkurencji, to należałoby tu głównie wskazaćnaruszenie zasady jawności postępowania,
czyli art. 8 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych. Zgodnie z tymi przepisami
postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne, a zamawiający może ograniczyćdostęp
do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach
określonych w ustawie. Analogicznie można teżwskazaćwielokrotnie podkreślanąprzez
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dawniej Europejski Trybunał Sprawiedliwości)
zasadęprzejrzystości postępowania.
Co prawda zazwyczaj zasada ta jest kojarzona z innymi aspektami procedury, lecz ze swojej
natury obejmuje również, a nawet – przede wszystkim – jawnośćprzebiegu postępowania
przed wykonawcami biorącymi w nim udział. A jużniewątpliwie za naruszenie tej zasady
należy uznaćbrak przez tak długi okres informacji, czy Zamawiający w ogóle zamierza
udzielićżądanych wyjaśnień, w szczególności z kilkakrotnązmianąterminu składania ofert
o okresy jedynie kilkudniowe i to w zasadzie – biorąc pod uwagęstopieńskomplikowania
przedmiotu zamówienia i tym samym ofert – nieomalże w ostatniej chwili.
Prawo zamówieńpublicznych w art. 38 ust. 1 pkt 1 co prawda posługuje sięterminem
niedookreślonym „niezwłocznie”, co tłumaczy sięnajczęściej jako „bez zbędnej zwłoki”, czy
„jak najszybciej”, przy czym konkretny okres, któremu owe pojęcia odpowiadają, określa się
jużindywidualnie. Zatem, jeśli Zamawiający potrzebuje więcej czasu na opracowanie
odpowiedzi, ma takąmożliwość, jednak nie oznacza to,że wykonawcom nie należy się
stosowna informacja o jego działaniach i zamierzeniach. Jest to tak oczywista norma
postępowania,że wręcz nie wymaga od ustawodawcy tworzenia przepisu zawierającego taki
nakaz.
W takiej sytuacji Zamawiający powinien więc niezwłocznie poinformowaćwykonawców
o przewidywanym terminie udzielenia odpowiedzi – przy tym w tym wypadku „niezwłocznie”
należy odczytywaćjako „w najkrótszym terminie, w którym można sporządzići wysłać
stosowne pismo” – oraz przesunąćtermin składania ofert o odpowiednio długi okres – aby
mogli oni spokojnie oczekiwaćna odpowiedźnie ponosząc jednocześnie zbędnych kosztów
przygotowywania oferty, np. uzyskiwania i zmian gwarancji wadialnej. W przypadku, gdy
Zamawiający nie byłby w stanie pierwotnie wskazanego terminu dotrzymać, powinien
naturalnie ponownie poinformowaćwykonawców o nowym terminie udzielenia odpowiedzi.
Dotyczy to wszystkich wykonawców biorących udział w postępowaniu, aby mieli oni
jednakowy dostęp do informacji o przebiegu postępowania.
Oczywiście ze względu na to,że pytania Odwołującego wpłynęły do Zamawiającego jużtrzy
tygodnie przed rozprawą, powyższe nie zwalnia Zamawiającego z obowiązku
zintensyfikowania prac nad odpowiedziami i jak najszybszego ich przekazania wykonawcom.
Zgodnie z art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych Izba uwzględnia odwołanie,
jeśli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy mające lub mogące miećwpływ na wynik
postępowania. Wyjaśnienia dotyczące treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
jak i inne działania i zaniechania Zamawiającego przed upływem terminu składania ofert,
niewątpliwie mająwpływ na kształt przyszłych ofert składanych przez wykonawców, a tym
samym i na rezultat prowadzonego postępowania, zatem Izba uznała za konieczne
uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania wyżej wskazanych
czynności i orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….………
………………….………
………………….………
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji niezwłoczne udzielenie odpowiedzi na pytania
dotyczące treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, które wpłynęły do
12 września 2011 r. (włącznie) oraz przedłużenie terminu składania ofert o termin
odpowiedni do przygotowania ofert z uwzględnieniem udzielonych odpowiedzi
w sposób wskazany w uzasadnieniu,
2. kosztami postępowania obciąża Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji 02-781 Warszawa, ul. Pileckiego 63 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Polską Wytwórnię
Papierów Wartościowych S.A. 00-222 Warszawa, ul. Sanguszki 1 tytułem wpisu
od odwołania,
2.2. zasądza od Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji 02-781 Warszawa, ul. Pileckiego 63 na rzecz Polskiej
Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. 00-222 Warszawa, ul. Sanguszki 1 kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………..…..………
…………..…..………
…………..…..………
Sygn. akt: KIO 1983/11
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Centrum Projektów Informatycznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Administracji prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „dostawę
niespersonalizowanych blankietów dowodów osobistych wyposażonych w mikroprocesor
wraz z oprogramowaniem middleware zapewniającym komunikacjęz mikroprocesorem
i wykonanie projektu technicznego dowodu osobistego” na podstawie ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759
z późn. zm.) w trybie dialogu konkurencyjnego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dz. Urz. UE 9 listopada 2010 r., a wartość
zamówienia jest większa niżkwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych.
15 września 2011 r. Odwołujący – Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. wniósł
odwołanie wobec:
1. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu udzielenia wyjaśnieńtreści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia pomimo,że wniosek o wyjaśnienie jej treści
wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym upływa
połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
2. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu przez Zamawiającego
obowiązku przekazania wykonawcom, którym przekazał specyfikacjęistotnych warunków
zamówienia, treści zapytańwraz z wyjaśnieniami do treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia pomimo,że wniosek o wyjaśnienie jej treści wpłynął do Zamawiającego
w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu
składania ofert,
3. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu przedłużenia terminu składania
ofert, pomimoże Zamawiający nie udzielił wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w ustawowym terminie pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie treści
specyfikacji wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym
upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
4. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych polegających na: zaniechaniu wprowadzenia zmiany treści
specyfikacji pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji złożony przez
Odwołującego, który wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia,
w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert, zawierał pytania
wskazujące na zaistnienie przesłanek uzasadniających wprowadzenie zmian do treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
5. zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, to znaczy zaniechaniu unieważnienia przedmiotowego
postępowania, pomimoże przedmiotowe postępowanie obarczone jest niemożliwądo
usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie
zamówienia publicznego wynikającej z zaniechania dokonania przez Zamawiającego
czynności z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych, które może mieć
wpływ na wynik postępowania, co powoduje naruszenie:
1. art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych przez zaniechanie przez
Zamawiającego wykonania obowiązku udzielenia wyjaśnieńdo treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w terminie ustawowym, tj. na 6 dni przed upływem terminu składania
ofert, pomimoże wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji wpłynął do Zamawiającego
w wymaganym terminie, tj. do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu
składania ofert,
2. art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych przez zaniechanie przez
Zamawiającego obowiązku przekazania wykonawcom, którym przekazał specyfikacjętreści
zapytańwraz z wyjaśnieniami, pomimoże wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji wpłynął
do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia, w którym upływa połowa
wyznaczonego terminu składania ofert,
3. art. 7 ust. 1 w związku z naruszeniem art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych
poprzez
naruszenie
zasady
przeprowadzania
przez
Zamawiającego
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców poprzez zaniechanie przedłużenia terminu
składania ofert, pomimoże Zamawiający nie udzielił wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w ustawowym terminie, pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie
treści specyfikacji wpłynął do Zamawiającego w wymaganym terminie tj. do końca dnia,
w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
4. art. 7 ust. 1 w związku z naruszeniem art. 38 ust. 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych
poprzez naruszenie zasady przeprowadzania przez Zamawiającego postępowania
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców poprzez zaniechanie wprowadzenia zmiany treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia pomimo faktu,że wniosek o wyjaśnienie treści
specyfikacji złożony przez Odwołującego, który wpłynął do Zamawiającego w wymaganym
terminie, tj. do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert,
zawierał pytania wskazujące na zaistnienie przesłanek uzasadniających wprowadzenie
zmian do treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
5. art. 36 ust. 1 pkt 16 ustawy Prawo zamówieńpublicznych poprzez zawarcie w treści
istotnych postanowieńumowy klauzul sprzecznych z obowiązującymi przepisami prawa,
6. z ostrożności – art. 93 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 146 ust.6 ustawy Prawo zamówień
publicznych poprzez zaniechanie unieważnienia przedmiotowego postępowania, pomimoże
postępowanie obarczone jest niemożliwądo usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego wynikającej
z zaniechania dokonania przez Zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy,
które może miećwpływ na wynik postępowania.
Wobec postawienia powyższych zarzutów Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. udzielenia wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i przekazania tych
wyjaśnieńwykonawcom, którym przekazał specyfikację,
2. wprowadzenia zmiany do treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie,
o którym mowa w uzasadnieniu odwołania lub nakazanie Zamawiającemu dokonania
modyfikacji treści specyfikacji w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami,
3. przedłużenia terminu składania ofert tak, aby dotrzymany został termin udzielania
wyjaśnień(nie później niż6 dni przed upływem terminu składania oferty oraz aby
wyznaczony nowy termin składania ofert uwzględniał czas niezbędny do przygotowania
i złożenia oferty zgodnie z art. 60e ust. 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych),
4. z ostrożności – unieważnienia przedmiotowego postępowania na podstawie przepisu art.
93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, ponieważpostępowanie obarczone jest
niemożliwądo usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie niepodlegającej unieważnieniu
umowy w sprawie zamówienia publicznego wynikającej z zaniechania dokonania przez
Zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy, które może miećwpływ na
wynik postępowania.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał,że został zaproszony do dialogu
konkurencyjnego. Zamawiający przekazał wykonawcom zaproszenie do składania ofert wraz
ze specyfikacjąistotnych warunków zamówienia 5 września, wskazując jako termin
składania ofert 19 września 2011 r., zatem „połowa wyznaczonego terminu składania ofert”,
o której mowa w art. 38 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych oraz w ust. 6.4
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, upływała 12 września 2011 r.
Odwołujący złożył trzy wnioski o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia – 9 września (17 pytań) oraz 12 września dwa kolejne pisma zawierającełą
cznie 59 pytań. W pytaniach tych, jak ocenił, wykazał szereg uchybień, luk i braków
interpretacyjnych w treści specyfikacji, które stanowiąnaruszenie przepisów ustawy Prawo
zamówieńpublicznych, w szczególności dotyczące opisu przedmiotu zamówienia oraz
postanowieńumownych wymagających modyfikacji. 12 września Odwołujący otrzymał od
Zamawiającego potwierdzenie otrzymania ww. pytań.
Zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych Zamawiający jest
obowiązany udzielićwyjaśnieńniezwłocznie, jednak nie później niżna 6 dni przed upływem
terminu składania ofert, czyli do piątego dnia przed terminem składania ofert. Z dyspozycji
tego przepisu wynika jednoznacznie,że Zamawiający zobligowany był do udzielenia
wyjaśnieńdo końca 13 września 2011 r.
14 września Zamawiający przesłał pismo zawierające treśćzapytańwraz z wyjaśnieniami
treści specyfikacji (dotyczące innych pytań, niżzadane przez Odwołującego 9 i 12 września)
wyznaczając termin składania ofert na 20 września 2011 r. Zatem do dnia złożenia
odwołania Zamawiający nie udzielił odpowiedzi nażadne z pytańskierowanych przez
Odwołującego w złożonych przez niego terminowo wnioskach o wyjaśnienie treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ponadto nie przekazał wykonawcom, którym
przekazał specyfikację, treści tych zapytań.
Zważywszy na zakres stwierdzonych przez Odwołującego uchybieńi nieścisłości w treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia konieczne jest, aby Zamawiający udzielił
wyjaśnieńdo specyfikacji, dokonał koniecznych modyfikacji jego treści oraz przedłużył termin
składania ofert tak, aby został dotrzymany został ustawowy termin udzielania wyjaśnień.
Jednocześnie, biorąc pod uwagęszczególnie złożony przedmiot zamówienia, przy
wyznaczaniu nowego terminu składania ofert Zamawiający winien uwzględnićkonieczność
zapewnienia oferentom odpowiednio odległego terminu do składania ofert umożliwiającego
właściwe przygotowanie oferty z uwzględnieniem zmodyfikowanej treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia.
Ponadto art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych nakłada na
Zamawiającego obowiązek unieważnienia postępowania w sytuacji, gdy przedmiotowe
postępowanie obarczone jest niemożliwądo usunięcia wadąuniemożliwiającązawarcie
niepodlegąjącej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Z treściątego
przepisu koresponduje przepis art. 146 ust. 6 ustawy Prawo zamówieńpublicznych,
w którym mowa jest o sytuacji, kiedy w postępowaniu o zamówienie publiczne doszło do
przypadku zaniechania przez Zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy,
które może miećwpływ na wynik postępowania.
Wskazane naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy może miećistotny wpływ na
wynik przedmiotowego postępowania w rozumieniu art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, a efektem naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy może być
uniemożliwienie wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej. Tym samym
spełnienie przez Zamawiającego nakazów określonych w petitum odwołania jest konieczne
i celowe, w przeciwnym wypadku przedmiotowe postępowanie winno zostaćunieważnione.
Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie. Podczas rozprawy stwierdził, iż
nie nastąpiło zaniechanieżadnych czynności, do niego doszłoby bowiem, gdyby upłynął
termin składania ofert. Zgodnie z przepisem art. 38 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych jest zobowiązany udzielićwyjaśnieńniezwłocznie, czyli w najkrótszym możliwym
terminie pozwalającym mu na przygotowanie i przekazanie wyjaśnień. Ze względu na ilość
oraz charakter złożonych pytańZamawiający musi analizowaćje w pełnym kontekście,
zatem problemem byłoby udzielanie wyjaśnieńw turach. Obecnie posiada odpowiedzi
robocze na ok. 90% złożonych pytań, odpowiedzi te nie zależątylko od komisji przetargowej,
lecz równieżstanowiska innych instytucji państwowych. Nie ma on obowiązku
powiadomienia wykonawcy o terminie udzielenia odpowiedzi. Termin na składanie pytań,
o którym mowa w art. 38 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, upłynął 12 września
2011 r., a odwołanie złożono 15 września 2011 r. Do 12 września 2011 r. wpłynęło wiele
pytań, 14 września 2011 r. udzielono wyjaśnieńdotyczących części pytańdokonując zmiany
terminu składania ofert na 20 września. Kolejna zmiana terminu składania ofert nastąpiła
19 września na 27 września 2011 r., następnie 23 września zmieniono go na 4 października
i 29 września na 10 października 2011 r. Obecnie nie jest w stanie precyzyjnie określić
terminu przesłania wykonawcom odpowiedzi na pytania. Odpowiedzi z 14 września zostały
udzielone osobno, gdyżnie prowadziły do modyfikacji specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, natomiast odpowiedzi na pytania złożone przez Odwołującego mogądo takiej
modyfikacji prowadzić.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz na
podstawie oświadczeńzłożonych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła,że nie zachodziżadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Izba stwierdziła także,że Odwołujący ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu
art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Izba ustaliła też,że stan faktyczny postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (treść
istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy dokumentów oraz okoliczności) nie jest sporny.
Po zapoznaniu sięz treściąodwołania Izba uznała,że głównym zarzutem odwołania jest
zaniechanie przez Zamawiającego odpowiedzi na zadane przez Odwołującego, dotyczące
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, pytania z 9 i 12 września, pomimoże
Zamawiający był do tego zobowiązany.
Pozostałe postawione przez Odwołującego zarzuty wynikająz tego zarzutu lub sąod niego
zależne, jak zaniechanie przekazania wykonawcom, którym przekazał specyfikacjętreści
zapytańwraz z wyjaśnieniami – Zamawiający ich nie przekazał, gdyżw ogóle ich nie udzielił.
Równieżzarzut dotyczący zaniechania unieważnienia postępowania, pomimoże obarczone
jest
niemożliwą
do
usunięcia
wadą
uniemożliwiającą
zawarcie
niepodlegającej
unieważnieniu umowy, wobec brzmienia odwołania można odczytywaćwyłącznie jako
odnoszący siędo braku wyjaśnienia treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia do
momentu upływu terminu składania ofert i jego skutku. Nie może on byćtraktowany jako
narzędzie do rozszerzenia rozpoznania przez Izbęodwołania o zarzuty nim nie objęte,
z obejściem dyspozycji art. 192 ust. 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych. Z tego też
powodu Izba nie rozpatrywała podstaw unieważnienia postępowania oraz pozostałej
argumentacji wskazanej w piśmie Odwołującego z 29 września 2011 r., dotyczącej m.in.
podważania stosowania procedury zamówienia publicznego, jako niezwiązanej z zarzutami
odwołania.
Izba uznała również,że zarzut zawarcia w treści istotnych postanowieńumowy klauzul
sprzecznych z obowiązującymi przepisami prawa nie został na tyle sprecyzowany oraz
uzasadniony, by można go było uznaćza samodzielny i nadający siędo rozpoznania zarzut
dotyczący treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Także on jest związany z zarzutem braku wyjaśnieńtreści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz zarzutem zaniechania wprowadzenia zmiany treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia zgodnie z oczekiwaniami Odwołującego.
Ponieważjednak w ustawie Prawo zamówieńpublicznych brak możliwościżądania od
zamawiającego zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia „na wniosek”
wykonawcy złożony z wykorzystaniem instytucji prośby o wyjaśnienie treści specyfikacji – nie
jest tąpodstawąart. 38 ust. 1 ani ust. 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych – jest to
wyłącznie decyzja zależna od woli zamawiającego.
Zgodnie z ustaleniami dokonaniami przez Izbępodczas rozprawy, Zamawiający zamierza
udzielićżądanych przez Odwołującego wyjaśnień, a termin składania ofert został zmieniony,
zatem Zamawiający obecnie ma zarówno wolę, jak i możliwośćoraz czas na udzielenie
wyjaśnień, zatem w chwili wydawania wyroku art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych formalnie nie został naruszony. Jednak nie oznacza to,że działanie
Zamawiającego należy uznaćza poprawne.
Odwołujący zwrócił siędo Zamawiającego z prośbąo wyjaśnienie treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w terminie wskazanym w art. 38 ust. 1 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych, zatem, zgodnie z dyspozycjątego przepisu, Zamawiający
zobowiązany był udzielićwyjaśnieńnie później niżna 6 dni przed upływem terminu składania
ofert. W zaistniałych w niniejszej sprawie okolicznościach faktycznych, Izba przyznała rację
Odwołującemu, iżwobec informacji z 14 września,że termin składania ofert został
wyznaczony na 20 września oraz braku odpowiedzi na pytania, jak równieżinformacji, czy
wyjaśnienia te zostanąw ogóle udzielone, przekonanie,że Zamawiający dopuścił się
zaniechania tak znaczącej czynności w postępowaniu, jak udzielenie wyjaśnieńistotnych dla
treści przygotowywanych ofert, należy uznaćza uzasadnione.
Odwołujący wskazał też,że działanie to narusza zasadęprowadzenia postępowania
z zachowaniem uczciwej konkurencji. Wobec ustaleńdokonanych w toku rozprawy
wskazujących na okoliczności nieznane Odwołującemu w chwili formułowania odwołania,
Izba stwierdziła,że, choćoczywiście równieżnegatywnie wpływa to na zachowanie uczciwej
konkurencji, to należałoby tu głównie wskazaćnaruszenie zasady jawności postępowania,
czyli art. 8 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych. Zgodnie z tymi przepisami
postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne, a zamawiający może ograniczyćdostęp
do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach
określonych w ustawie. Analogicznie można teżwskazaćwielokrotnie podkreślanąprzez
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dawniej Europejski Trybunał Sprawiedliwości)
zasadęprzejrzystości postępowania.
Co prawda zazwyczaj zasada ta jest kojarzona z innymi aspektami procedury, lecz ze swojej
natury obejmuje również, a nawet – przede wszystkim – jawnośćprzebiegu postępowania
przed wykonawcami biorącymi w nim udział. A jużniewątpliwie za naruszenie tej zasady
należy uznaćbrak przez tak długi okres informacji, czy Zamawiający w ogóle zamierza
udzielićżądanych wyjaśnień, w szczególności z kilkakrotnązmianąterminu składania ofert
o okresy jedynie kilkudniowe i to w zasadzie – biorąc pod uwagęstopieńskomplikowania
przedmiotu zamówienia i tym samym ofert – nieomalże w ostatniej chwili.
Prawo zamówieńpublicznych w art. 38 ust. 1 pkt 1 co prawda posługuje sięterminem
niedookreślonym „niezwłocznie”, co tłumaczy sięnajczęściej jako „bez zbędnej zwłoki”, czy
„jak najszybciej”, przy czym konkretny okres, któremu owe pojęcia odpowiadają, określa się
jużindywidualnie. Zatem, jeśli Zamawiający potrzebuje więcej czasu na opracowanie
odpowiedzi, ma takąmożliwość, jednak nie oznacza to,że wykonawcom nie należy się
stosowna informacja o jego działaniach i zamierzeniach. Jest to tak oczywista norma
postępowania,że wręcz nie wymaga od ustawodawcy tworzenia przepisu zawierającego taki
nakaz.
W takiej sytuacji Zamawiający powinien więc niezwłocznie poinformowaćwykonawców
o przewidywanym terminie udzielenia odpowiedzi – przy tym w tym wypadku „niezwłocznie”
należy odczytywaćjako „w najkrótszym terminie, w którym można sporządzići wysłać
stosowne pismo” – oraz przesunąćtermin składania ofert o odpowiednio długi okres – aby
mogli oni spokojnie oczekiwaćna odpowiedźnie ponosząc jednocześnie zbędnych kosztów
przygotowywania oferty, np. uzyskiwania i zmian gwarancji wadialnej. W przypadku, gdy
Zamawiający nie byłby w stanie pierwotnie wskazanego terminu dotrzymać, powinien
naturalnie ponownie poinformowaćwykonawców o nowym terminie udzielenia odpowiedzi.
Dotyczy to wszystkich wykonawców biorących udział w postępowaniu, aby mieli oni
jednakowy dostęp do informacji o przebiegu postępowania.
Oczywiście ze względu na to,że pytania Odwołującego wpłynęły do Zamawiającego jużtrzy
tygodnie przed rozprawą, powyższe nie zwalnia Zamawiającego z obowiązku
zintensyfikowania prac nad odpowiedziami i jak najszybszego ich przekazania wykonawcom.
Zgodnie z art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych Izba uwzględnia odwołanie,
jeśli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy mające lub mogące miećwpływ na wynik
postępowania. Wyjaśnienia dotyczące treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
jak i inne działania i zaniechania Zamawiającego przed upływem terminu składania ofert,
niewątpliwie mająwpływ na kształt przyszłych ofert składanych przez wykonawców, a tym
samym i na rezultat prowadzonego postępowania, zatem Izba uznała za konieczne
uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania wyżej wskazanych
czynności i orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….………
………………….………
………………….………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
