rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-12-21
rok: 2011
data dokumentu: 2011-12-21
rok: 2011
sygnatury akt.:
KIO 2631/11
KIO 2631/11
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska, Małgorzata Stręciwilk, Robert Skrzeszewski Protokolant: Mateusz Michalec
Przewodniczący: Ewa Sikorska, Małgorzata Stręciwilk, Robert Skrzeszewski Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2011 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 9 grudnia 2011 r. przez Solid Security
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie w postępowaniu prowadzonym
przez Miasto Stołeczne Warszawa
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 9 grudnia 2011 r. przez Solid Security
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie w postępowaniu prowadzonym
przez Miasto Stołeczne Warszawa
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami
postępowania
obciąża
Solid
Security
Spółkę
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez Solid Security
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie tytułem wpisu od
odwołania
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………..
………………………..
………………………..
Sygn. akt: KIO 2631/11
Uzasadnienie
Zamawiający – Miasto Stołeczne Warszawa – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na usługi w zakresie ochrony osób i mienia w obiektach
administracyjnych Urzędu miasta stołecznego Warszawy.
Postępowanie jest prowadzone na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawąPzp.
W dniu 9 grudnia 2011 roku wykonawca Solid Security Sp. z o.o. w Warszawie (dalej:
odwołujący się) wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego podjętych w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego polegających na:
•
wykluczeniu odwołującego sięz postępowania;
•
uznaniu oferty odwołującego sięza odrzuconą;
•
przeprowadzeniu aukcji elektronicznej bez udziału odwołującego się, w wyniku której
została wybrana jako najkorzystniejsza oferta złożona przez Konsorcjum firm: SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o. o. oraz SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o. o. Sp. Komandytowa.
Opisanym czynnościom zamawiającego odwołujący sięzarzucił naruszenie:
•
art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp poprzez jego błędne zastosowanie;
•
art. 24 ust. 4 ustawy Pzp poprzez uznanie za odrzuconąoferty wykonawcy
niepodlegającego wykluczeniu;
•
art. 91 b ust. 1 ustawy Pzp poprzez uniemożliwienie odwołującemu się, pomimo
prawidłowego zaproszenia go do wzięcia udziału w aukcji elektronicznej, faktycznego udziału
w tejże aukcji;
•
art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp poprzez niepodanie uzasadnienia faktycznego
zastosowania tego przepisu.
Odwołujący sięwniósł o:
1)
unieważnienie czynności oceny ofert oraz czynności polegających na wykluczeniu
odwołującego sięz postępowania oraz uznaniu jego oferty za odrzuconą;
2)
unieważnienia przeprowadzonej aukcji elektronicznej, w wyniku której wybrana została
oferta złożona przez Konsorcjum firm: SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o.o. oraz SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o.o. Sp. Komandytowa, i przeprowadzenia kolejnej aukcji elektronicznej z
udziałem Odwołującego;
3)
wyboru jako najkorzystniejszej oferty z najniższącenązaproponowanąw aukcji
elektronicznej z udziałem wszystkich wykonawców prawidłowo zaproszonych do udziału w
niej.
W
uzasadnieniu
w
dniu
24.11.2011
r.
zamawiający
pismem
znak:
BO.254.6.1.2011.EKA poinformował odwołującego,że zgodnie z zasadami i kryteriami
określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jego oferta została sklasyfikowana
na 1 pozycji, i jednocześnie, na podstawie art. 91 b ust. 1 ustawy, zapraszając odwołującego
do wzięcia udziału w aukcji elektronicznej, wyznaczonej na dzień29.11.2011 r., godz. 13:30.
W wyznaczonym terminie odwołujący podjął bezskutecznąpróbęudziału w ww. aukcji.
W dniu 30.11.2011 r. Zamawiający pismem znak: ZTM-NZ-2210-378-1-11/AMO, działając na
podstawie art. 92 ust. 1 ustawy, poinformował Odwołującego o wyborze jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez Konsorcjum firm: SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o.o. oraz SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o.o. Sp. Komandytowa oraz o wykluczeniu Odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy i o uznaniu jego oferty za odrzuconąna podstawie art. 24
ust. 4 ustawy.
Jak wynika z treści tego pisma, powodem wykluczenia odwołującego sięna podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp było wpisanie odwołującego do prowadzonego przez Prezesa
Urzędu ZamówieńPublicznych - na podstawie art. 154 pkt 5a ustawy - wykazu wykonawców,
którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli
szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu.
Zamawiający w uzasadnieniu wykluczenia odwołującego sięz postępowania
wprawdzie przytoczył wyrok, który w ocenie Prezesa UZP był wystarczającąpodstawądo
umieszczenia odwołującego sięw wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy, jednakże
przy tym nie wskazałżadnych okoliczności, które jego zdaniem wskazywałyby na wyrządzenie
przez odwołującego sięszkody w wyniku nienależytego wykonania zamówienia lub nie
wykonania go w ogóle. Tym samym zamawiający nie podjął nawet próby wykazania
zaistnienia przesłanki wykluczenia odwołującego sięokreślonej w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy,
ani tym bardziej nie podał, jakie były faktyczne powody wykluczenia odwołującego sięz
postępowania, czym naruszył art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.
Odwołujący sięzauważył,że wykluczenie wykonawcy z postępowania możliwe jest
wyłącznie w przypadku zaistnienia jednej z przesłanek enumeratywnie wymienionych w art. 24
ust. 1 i 2 ustawy. W przypadku przesłanki, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy
zamawiający musi wykazać,że w odniesieniu do konkretnego wykonawcy można mówićo
wyrządzeniu przez niego szkody poprzez nie wykonanie lub nienależyte wykonanie
zamówienia, a szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, które
uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania. Sam fakt zamieszczenia
przez Prezesa UZP jakiegośwykonawcy w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy
nie stanowi jeszcze przesłanki by uznać,że zaistniały okoliczności określone w art. 24 ust. 1
pkt 1 ustawy. Te bowiem winny byćkażdorazowo weryfikowane przez zamawiającego, a
wykluczenie takiego wykonawcy z podstępowania o udzielenie zamówienia publicznego może
miećmiejsce dopiero w sytuacji, gdy zamawiający będzie w stanie wykazać,że przesłanka ta
miała miejsce. Wykazanie tego - co do zasady - powinno byćoparte na prawomocnym wyroku,
o którym mowa w tym przepisie. To właśnie z takiego sądowego orzeczenia powinno niezbicie
wynikać,że szkoda została wyrządzona w wyniku niewłaściwego zachowania wykonawcy w
trakcie realizacji zamówienia. Tym samym wykaz prowadzony przez Prezesa UZP ma jedynie
charakter uzupełniająco-pomocniczy, a umieszczenie wykonawcy w tym wykazie nie może wżadnym wypadku stanowićsamoistnej przesłanki do wykluczenia tego wykonawcy z
postępowania.
W przedmiotowej sprawie zamawiający nie wskazałżadnych przesłanek, z których
wynikaćmogłoby zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie
próbując tym samym choćby uprawdopodobnićzaistnienia przesłanki wykluczenia
odwołującego z postępowania.
Z informacji podanych na stronie internetowej Urzędu ZamówieńPublicznych
(http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?D;994) wynika,że powodem, dla jakiego Prezes UZP
umieścił Odwołującego w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy, jest wyrok z dnia
7 września 2011 r., wydany przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, I Wydział Cywilny, sygn. akt I
ACa 330/11, prawomocny od dnia 7 września 2011 r.
Odwołujący siępodniósł,że wyrok, który zdaniem Prezesa UZP miałby rzekomoświadczyćo zaistnieniu przesłanki wykluczenia odwołującego sięna podstawie art. 24 ust. 1
pkt 1 ustawy Pzp, został wydany w wyniku powództwa odwołującego i w zdecydowanej mierze
uwzględnia te powództwo uznając roszczenia odwołującego. Ustalenia Sądu Apelacyjnego w
tym wyroku sąwiążące i stanowiąpodstawędo prawomocnego orzeczenia w niniejszej
sprawie. Przy czym istotne dla sprawy postanowienia Sądu sązawarte począwszy od strony nr
9 uzasadnienia wyroku, po słowach: „Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:"
Na stronie 11 uzasadnienia wyroku Sąd stwierdza, iż„za zasadny należało uznać
zarzut apelacji, iżpozwany nie udowodni! aby doszło do nienależytego wykonania umowy
przez powódkęuzasadniającego naliczanie kar umownych w kwocie dochodzonej pozwem."
Innymi słowy Sąd nie podzielił stanowiska, iżSolid Security Sp. z o.o. nienależycie
wykonywała umowę, a contrario wykonywała jąnależycie. Owszem, Sąd Apelacyjny uznał
racjęZamawiającego (pozwanego), iżna obiekcie powstała szkoda iże została ona
udowodniona w wysokości 10.169,66 złotych, orazże odpowiedzialnośćw tym zakresie należy
przypisaćSolid Security Sp. z o.o., jednakże z innych powodów niżwina, a tym samym innych
niżwykonanie umowy w sposób nienależyty.
W ustaleniach Sądu Apelacyjnego nie ma mowy o wykonywaniu umowy przez Solid
Security w sposób nienależyty. Wręcz przeciwnie - Sąd wskazuje, iżnie zostało to
udowodnione. OdpowiedzialnośćSolid Security Sp, z o.o. w przedmiotowej sprawie kształtuje
na zasadzie ryzyka, a nie na zasadnie winy, bowiem umowa o takiej konstrukcji łączyła strony
tj. powoda i pozwanego - wykonawcęi zamawiającego (vide strona 13 in fine uzasadnienia).
Solid Security Sp. z o.o. była zobowiązana do zapłaty Zamawiającemu kwoty
10.169.66 złotych, co zostało uwzględnione przy orzekaniu w sprawie objętej wyrokiem Sądu
Apelacyjnego w Katowicach, jednak bezwzględnie nie można sięzgodzić, iżwynikało to z
nienależytego wykonania umowy.
Ustalenia Sądu wskazują, iższkoda powstała oraz udowodniono jej wysokość, a Solid
Security Sp. z o.o. jest za niąodpowiedzialna niezależnie od prawidłowości wykonania umowy,
niezależnie od winy i jej stopnia, bowiem odpowiedzialnośćzostała ukształtowana na zasadzie
ryzyka (vide strona 13 in fine uzasadnienia).
Solid Security Sp. z o.o. jako profesjonalnie działający podmiot na rynku usług ochrony
osób i mienia wziął na siebie takąodpowiedzialność, wpisując to właśnie w ryzyko
prowadzonej działalności. Niezależnie od jakościświadczonych usług oraz wykonywania
umowy w sposób jak najbardziej należyty, należy zauważyć, iżw trakcie realizacji usług
ochrony zawsze może dojśćdo powstania szkody, bowiem nie ma systemów ochrony
idealnych, doskonałych. Za szkoda zaistniałąw wyniku działania osób trzecich wykonawca nie
ponosi winy.
W przedmiotowej sprawie, pomimoże umowa wykonywana była przez Odwołującego
w sposób należyty, powstałąszkoda. Jednakże zamawiający został w tym zakresie (roszczeń
finansowych będących wynikiem szkody) w całości zaspokojony poprzez dokonanie potracenia
w trybie art. 498 § 1 kodeksu cywilnego.
Przesłanka wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, o której mowa
w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy tymczasem stanowi jednoznacznie, iżprzedmiotowa szkoda,
stwierdzona nadto w prawomocnym orzeczeniu, musi byćzwiązana z niewykonaniem
zamówienia, bądźwykonania jego nienależycie przez wykonawcę. Ratio legis tego przepisu
jest oczywiste - chodzi o wykluczenie wykonawców nierzetelnych, nie dających gwarancji
prawidłowego wykonania zamówienia publicznego. Z tych względów z przedłożonego
prawomocnego orzeczenia, w myśl przywoływanego przepisu, winno wynikać, iżwykonawca
przyczynił siędo powstania szkody w sposób zawiniony poprzez niewykonanie bądź
nienależyte wykonanie umowy. Z treści załączonego orzeczenia w niniejszej sprawie wynika
jedynie, iżSolid Security Sp. z o.o. ponosi odpowiedzialnośćw zakresie powstałej szkody, ale
tylko dlatego,że tak sięumówiła z zamawiającym, kształtując swojąodpowiedzialnośćna
zasadzie ryzyka.
Ponadto wszelkie roszczenia finansowe zamawiającego wynikające z tego tytułu
zostały zaspokojone na etapie realizacji umowy poprzez skuteczne oświadczenie o potrąceniu
wierzytelności (czynnośćmaterialnoprawna) co Sąd Apelacyjny jedynie potwierdził.
Mimo braku wskazanych elementów w przedłożonym orzeczeniu, Solid Security Sp. z
o.o. została umieszczona w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy. Prezes UZP
dokonując tej czynności nie zbadał wszechstronnie sprawy, a jego działania spowodowały
daleko idące utrudnienia w prowadzeniu działalności przez odwołującego. Dlatego też, w
związku z pochopnym i bezzasadnym działaniem Prezesa UZP, odwołujący podjął niezbędneśrodki prawne, zarówno na drodze cywilnej jak i administracyjnej, zmierzające do wykreślenia
go z wykazu o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy i naprawienia szkód, które odwołujący
sięponiósł w związku z umieszczeniem go w tym wykazie.
Zamawiający na rozprawie wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, iżpodstawą
wykluczenia odwołującego sięz postępowania nie był fakt umieszczenia go w wykazie, o
którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy Pzp. Zamawiający był bowiem w posiadaniu wyroku, na
podstawie którego Prezes UZP dokonał wpisu do wykazu i sam zbadał przesłanki wykluczenia
odwołującego sięz postępowania.
Izba ustaliła, co następuje:
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu o udzielenie zamówienia publicznego
zostało opublikowane dniu 8 listopada 2011 roku.
Pismem z dnia 24 listopada 2011 roku zamawiający zaprosił odwołującego siędo
udziału w aukcji elektronicznej informując jednocześnie,że oferta odwołującego sięzajmuje 1
pozycję. Zgodnie z informacjązawartąw piśmie aukcja miała rozpocząćsięw dniu 29
listopada 2011 roku o godz. 11.00.
Przewidziana na dzień29 listopada 2011 roku aukcja nie odbyła się, o czym
zamawiający poinformował wykonawców pismem z dnia 29 listopada 2011 roku wskazując
jako powód przyczyny formalne leżące po stronie zamawiającego.
Pismem z dnia 30 listopada 2011 roku zamawiający poinformował odwołującego sięo
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia; SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o.o. w Warszawie, SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o.o. Sp. Komandytowa w Warszawie. W tym samym piśmie zamawiający
zawiadomił o wykluczeniu odwołującego sięz postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1
ustawy Pzp podając treśćart. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp oraz art. 154 pkt 5a ustawy Pzp. W
piśmie zamieścił równieżnastępującąinformację:
„W związku z tym,że wykonawca Solid Security Sp. z o.o. został wpisany przez
Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych do powyższego wykazu, zamieszczonego na stronie
internetowej:
http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?D;994
jako wykonawca, który wyrządził
szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, co zostało stwierdzone
prawomocnym wyrokiem sądu z dnia 7 września 2011 roku, wydanym przez Sąd Apelacyjny w
Katowicach, I Wydział Cywilny, zamawiający postanowił jak na wstępie.
Izba ustaliła,że Prezes UZP wpisał odwołującego siędo wykazu prowadzonego na
podstawie art. 154 pkt 5a ustawy Pzp na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach I
Wydział Cywilny z dnia 7 września 2011 roku. W postępowaniu przed Sądem odwołujący się
domagał sięzapłaty kwoty potrąconej przezŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
tytułem kar umownych, korekty not obciążeniowych oraz naprawienia szkody wynikającej z
kradzieży dokonanych w obiekcie pozwanego położonym w Sosnowcu przy ul. Jedności 8 oraz
w Zabrzu przy ul. Kaszubskiej 3.
Z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego wynika, iżpowód przegrał sprawęprzed
Sądem I instancji. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok w ten sposób,że zasądził odŚląskiego
Uniwersytetu Medycznego w Katowicach na rzecz odwołującego siękwotę253.458,08 zł z
ustawowymi odsetkami od dnia 8 czerwca 2009 roku i oddalił powództwo w pozostałej części.
Z uzasadnienia wyroku wynika,że oddalenie części powództwa dotyczyło kwoty 10.169,66 zł.
W ocenie Sądu Apelacyjnego pozwany (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach)
udowodnił w wystarczający sposób szkodędoznanąz powodu kradzieży w budynku przy ul.
Jedności 8 w Sosnowcu projektorów marki Epson. Ponieważłączna wartośćceny zakupu
projektorów wynosiła 10.169,66 zł Sąd Apelacyjny uznał,że pozwany udowodnił doznanie
szkody w tej wysokości. Sąd Apelacyjny podzielił argumentacjęSądu I instancji,że za tego
rodzaju szkodęodwołujący sięzobowiązał sięodpowiadaćna zasadzie ryzyka.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła,że odwołujący sięma interes prawny w
uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej w
rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Przedmiotem postępowania odwoławczego jest ocena czynności zamawiającego w
postaci wykluczenia odwołującego sięz postępowania o udzielenie zamówienia na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp i uznania jego oferty za odrzuconą. W tym celu
Izba obowiązana była rozstrzygnąćnastępujące okoliczności: czy umieszczenie wykonawcy
w wykazie prowadzonym przez Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych na podstawie art.
154 pkt 5a ustawy Pzp samo w sobie stanowi podstawędo wykluczenia z postępowania
wykonawcy stosownie do art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp oraz czy istotnie odwołujący się
podlega wykluczeniu z postępowania z powodu wyrządzenia szkody poprzez niewykonanie
lub nienależyte wykonanie zamówienia, a szkoda ta została stwierdzona orzeczeniem sądu,
które uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania.
Podstawąwykluczenia odwołującego sięz postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego był – zgodnie z informacjązamawiającego – art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. W
uzasadnieniu swojej decyzji zamawiający wskazał równieżna treśćart. 154 pkt 5a ustawy
Pzp oraz stwierdził,że wykonawca Solid Security Sp. z o.o. został wpisany przez Prezesa
Urzędu ZamówieńPublicznych do powyższego wykazu zamieszczonego na stronie
internetowej Urzędu ZamówieńPublicznych jako wykonawca, który wyrządził szkodę, nie
wykonując zamówienia lub wykonując je należycie, co zostało stwierdzone wyrokiem sądu z
dnia 7 września 2011 roku wydanym przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, I Wydział Cywilny.
Zamawiający na rozprawie w dniu 20 grudnia 2011 roku podnosił, iżbadał również
samodzielnie przesłanki wykluczenia, gdyżbył w posiadaniu przedmiotowego wyroku Sądu
Apelacyjnego w Katowicach, niemniej jednak w ocenie Izby fakt ten nie wynika z treści pisma
z dnia 30 listopada 2011 roku. Zamawiający co prawda wskazał w piśmie na wyrok
stanowiący podstawęwpisania wykonawcy do prowadzonego przez Prezesa UZP wykazu,
lecz analiza treści pisma pozwala na wniosek, iżzamawiający poprzestał na stwierdzeniu,że
odwołujący sięzostał wpisany do wykazu na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w
Katowicach i fakt legł u podstaw decyzji zamawiającego o wykluczeniu odwołującego sięz
postępowania i uznania jego oferty za odrzuconą.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza sięwykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub
wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona orzeczeniem sądu, które
uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania. Z kolei art. 154 pkt 5a
ustawy Pzp stanowi,że Prezes UZP prowadzi, ogłasza, aktualizuje na stronie internetowej
Urzędu wykaz wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub
wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem
sądu oraz dokonuje wykreśleńwykonawców wykazu.
W ocenie Izby fakt wpisania wykonawcy do wykazu wykonawców, o którym mowa w
art. 154 pkt 5a ustawy Pzp sam w sobie nie może stanowićpodstawy wykluczenia
wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Należy zwrócićuwagę, iż
art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp nie nakłada na zamawiającego obowiązku wykluczenia
wykonawcy umieszczonego w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy Pzp, lecz
wykonawcy, który wyrządził szkodęnie wykonując zamówienia lub wykonując je należycie, a
szkoda ta jest stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu. Zdaniem Izby taka redakcja
przepisu zobowiązuje zamawiającego każdorazowo do badania, czy w stosunku do danego
wykonawcy zachodząprzesłanki wskazane w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp bez względu na
fakt, czy wykonawca znajduje sięw wykazie, czy nie.
Izba podziela stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
wyrażone w postanowieniu z dnia 7 lipca 2009 roku sygn. akt V SA/Wa 658/09, zgodnie z
którym samo zamieszczenie skarżącego w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy
Pzp, nie powoduje skutku w postaci obowiązku wykluczania go z postępowańo udzielenie
zamówienia publicznego. Przesłanka do wykluczenia go z postępowańo udzielenie
zamówienia wynika bowiem z samego prawa, tj. z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp,
niezależnie od tego, czy został on umieszczony w tym wykazie, czy teżnie (…).
Zamieszczenie wykonawcy w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a, nie ma zatem
charakteru konstytutywnego.
Wskazując na powyższe stwierdzićnależy,że zamawiający powinien był zbadać, czy
w przypadku odwołującego sięzaszły przesłanki, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1
ustawy Pzp.
Odnosząc siędo pozostałych zarzutów odwołania Izba uznała,że odwołujący się
podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, tj. z
powodu wyrządzenia szkody poprzez nienależyte wykonanie zamówienia, a szkoda ta
została stwierdzona orzeczeniem sądu, które uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed
wszczęciem postępowania.
Orzeczeniem stwierdzającym szkodęjest wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z
dnia 7 września 2011 roku sygn. akt I ACa 330/11, w którym Sąd oddalił powództwo
odwołującego sięw części dotyczącej zasądzenia wynagrodzenia w wysokości 10.169,66 zł,
którąto kwotępozwanyŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach potrącił z
wynagrodzenia odwołującego siętytułem naprawienia szkody spowodowanej nienależytym
wykonaniem przez niego umowy usługi polegającej na całodobowej fizycznej ochronie osób i
mienia na terenie działalności pozwanego. Z uzasadnienia wyroku (str. 13) wynika, iżw
ocenie Sądu Apelacyjnego pozwany udowodnił w wystarczający sposób szkodędoznanąz
powodu kradzieży w budynku przy ul. Jedności 8 w Sosnowcu projektorów marki Epson. Sąd
Apelacyjny podzielił argumentacjęSądu pierwszej instancji,że za tego rodzaju szkodę
powód (odwołujący się) zobowiązał sięodpowiadaćna zasadzie ryzyka.
Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w Katowicach w oparciu o dokonane ustalenia
ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Wynikająz niego
bowiem okoliczności, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego (K.c.) dłużnik obowiązany jest do naprawienia
szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chybaże
niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik
odpowiedzialności nie ponosi. Z przepisu tego wynika, iżodpowiedzialnośćdłużnika na
gruncie tego przepisu wynika z faktu zaistnienia następujących okoliczności: niewykonanie
lub nienależyte wykonanie zobowiązania, szkoda oraz istnienie normalnego związku
przyczynowego pomiędzy naruszeniem przez dłużnika więzi zobowiązaniowej a szkodą
wierzyciela W Kodeksie cywilnym brak jest bliższego określenia pojęcia szkody, lecz z
doktryny i orzecznictwa generalnie wynika,że szkodąjest powstała wbrew woli
poszkodowanego różnica pomiędzy obecnym jego stanem majątkowym a tym stanem, jaki
zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Z treści art. 471 wynika, iżspełnienie i udowodnienie przez wierzyciela powyższych
przesłanek nie zawsze pozwoli na ostateczne przypisanie dłużnikowi odpowiedzialności
kontraktowej. W szczególności dłużnik może wykazać,że niewykonanie lub nienależyte
wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on
odpowiedzialności. Konsekwencjąudowodnienia takiego stanu rzeczy jest zwolnienie się
dłużnika z odpowiedzialności za szkodę, czyli wykazanie niezawinienia.
Odwołujący sięw treści odwołania podnosił, iższkoda powstała w wyniku kradzieży
mającej miejsce na obiekcie przez niego chronionym nie wynikała z przyczyn przez niego
zawinionych, a zatem nie może byćmowy o jego odpowiedzialności kontraktowej. Z ustaleń
Sądu pierwszej instancji, podzielonych następnie przez Sąd Apelacyjny wynika bowiem, iż
odwołujący sięjest odpowiedzialny za powstałąszkodęnie z powodu zawinienia, lecz na
zasadzie ryzyka.
Ze stanowiskiem odwołującego sięnie można sięzgodzić. W granicach zakreślonych
ramami
swobody
umów
strony
mają
bowiem
możność
innego
uregulowania
odpowiedzialności i to zarówno w kierunku jej zaostrzenia, jak i złagodzenia. W wyniku
zawarcia umowy pomiędzy odwołującym sięaŚląskim Uniwersytetem Medycznym
odwołujący sięzgodził sięna odpowiedzialnośćna zasadzie ryzyka, chociażwedle ustawy
powinien odpowiadaćza okoliczności przez niego zawinione. Wobec przyjęcia na siebie tego
rodzaju odpowiedzialności odwołujący odpowiada za nienależyte wykonanie zobowiązania
równieżz powodu określonych w umowie okoliczności, bez względu na ich zawinienie.
Powyższe potwierdza fakt wyrządzenia przez odwołującego sięszkody z powodu
nienależytego wykonania przez niego zobowiązania, a zatem zaistnienie pierwszej z
przesłanek wykluczenia wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp.
Drugąz przesłanek, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp jest istnienie
prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego szkodę. Orzeczeniem takim – jak jużwyżej
wskazano – jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 września 2011 roku sygn.
akt I ACa 330/11.
Izba nie zgadza sięze stanowiskiem odwołującego się, iżwskazane wyżej
orzeczenie nie może byćpodstawąwykluczenia, ponieważrozstrzyga ono o zasadności
roszczeńodwołującego sięwobecŚląskiego Uniwersytetu Medycznego tytułem
wynagrodzenia za wykonanąusługę, a nie o szkodzie poniesionej przezŚląski Uniwersytet
Medyczny w Katowicach.
Roszczenie powoda (odwołującego się) wynikało z faktu bezzasadnego – jego
zdaniem – potrącenia przezŚląski Uniwersytet Medyczny z wynagrodzenia powoda
należności z tytułu naprawienia szkody spowodowanej nienależytym wykonywaniem przez
niego usługi ochrony mienia. Rozpoznając powództwo Sąd musiał zatem ocenićzasadność
dokonanego potrącenia, czyli orzec o szkodzie. Z ustaleńSądu wynika w sposób
niepozostawiający wątpliwości, iższkoda istotnie miała miejsce, w związku z czym Sąd
oddalił w tej części powództwo. Ustalenia Sądu znalazły zatem wyraz w sentencji wyroku
(oddala powództwo w pozostałej części) oraz w tej części uzasadnienia, w której Sąd uznaje
za udowodnionąszkodędoznanąprzez pozwanego.
Argumentacja odwołującego się, iżtylko wyrok zapadły w wyniku rozpoznawania
powództwa, poprzez które strona dochodzićbędzie odszkodowania, należy uznaćza
chybione. Bez znaczenia jest bowiem, czy Sąd będzie dokonywał ustaleńw kwestii
zaistnienia szkody rozpoznając powództwo o zapłatękwoty stanowiącej odszkodowanie za
wyrządzonąszkodę, czy teżo zapłatęczęści wynagrodzenia potrąconego przez jednąze
stron tytułem odszkodowania. W każdym przypadku Sąd musi bowiem zbadać, czy szkoda
miała miejsce i w tym zakresie rozstrzygnięcie Sądu zawarte w prawomocnym wyroku objęte
jest powagąrzeczy osądzonej.
Zgodnie z treściąart. 366 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) wyrok
prawomocny korzysta z powagi rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą
sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia (które niekiedy różni sięod treści
rozpoznawanego roszczenia), a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Artykuł ten
wskazuje,że granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej obejmująnie to, co stanowiło
granice powództwa, ale to, co stanowiło przedmiot i podstawęfaktycznąrozstrzygnięcia w
chwili wyrokowania. Oczywistym jest przy tym,że powagęrzeczy osądzonej majązarówno
wyroki uwzględniające, jak i oddalające powództwo.
W orzecznictwie i doktrynie zasadnie przyjmuje się, iżpowagęrzeczy osądzonej ma
w zasadzie tylko rozstrzygnięcie zawarte w sentencji wyroku, a nie uzasadnienie. Niemniej
jednak sentencje wyroków wydawanych przez polskie sądy nie zawierająustaleńco do
okoliczności faktycznych, które legły u podstaw takiego, a nie innego rozstrzygnięcia.
Motywy rozstrzygnięcia sązatem istotne dla określenia granic powagi rzeczy osądzonej, co
ma szczególne znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy powództwo zostało w całości lub części
oddalone, jak to miało miejsce w przypadku wyrokowania przez Sąd Apelacyjny w
Katowicach.
Reasumując powyższe stwierdzićnależy, iżSąd Apelacyjny w Katowicach w
prawomocnym wyroku stwierdził niezasadnośćroszczenia odwołującego sięo zapłatęczęści
wynagrodzenia potrąconej przezŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach tytułem
naprawienia szkody i oddalił w tym zakresie powództwo odwołującego się. Tym samym
rozstrzygnął o zaistnieniu szkody spowodowanej przez odwołującego sięnienależytym
wykonaniem zobowiązania i o zasadności dokonanego przez pozwanego potrącenia.
Zawarte w sentencji wyroku rozstrzygnięcie Sądu oddalające w tej części powództwo objęte
jest powagąrzeczy osądzonej, której granice wytyczająustalenia Sądu Apelacyjnego
zawarte w uzasadnieniu orzeczenia. Oznacza to,że pomiędzy tymi samymi stronami (tj.
odwołującym sięorazŚląskim Uniwersytetem Medycznym w Katowicach) w tym samym
przedmiocie i na podstawie tych samych okoliczności faktycznych oraz na tej samej
podstawie prawnej nie jest dopuszczalny ponowne postępowanie przed sądem
powszechnym. Taka konstatacja wynika między innymi z postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 9 czerwca 1971 roku II CZ 59/71, OSNC 1971 nr 12, poz. 226 czy postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1997 roku, I CKU 65/96, Prok. I Pr. – dod. 1997, nr 7-
8, poz. 41.
Za chybione należy uznaćdywagacje odwołującego się, iżwyrok nie korzysta z
powagi rzeczy osądzonej, ponieważpozwany bronił sięzarzutem potrącenia, a treśćwyroku
nie zawiera rozstrzygnięcia o zarzucie potrącenia. Odwołujący sięnie dokonuje rozróżnienia
pomiędzy instytucjąpotrącenia z art. 498 i nast. K.c. a zarzutem potrącenia podnoszonym w
trakcie procesu.
W sprawie rozpoznawanej przez Sąd Apelacyjny w Katowicach powód (odwołujący
się) domagał sięzasądzenia na jego rzecz należności, którąpozwany potrącił z
wynagrodzenia powoda składając oświadczenie, stosownie do treści art. 499 K.c. Takie
potrącenie jest jednostronnączynnościąprawnąo skutkach materialnoprawnych. Sąd
rozstrzygając ożądaniu zawartym w pozwie oceniał zasadnośćdokonanego potrącenia.
Oświadczenie o potrąceniu zostało złożone przed wniesieniem pozwu i samo w sobie
stanowiło podstawęroszczenia odwołującego się.
Takie potrącenie należy odróżnićod procesowego zarzutu potrącenia, który powinien
w procesie, a zatem po skutecznym wytoczeniu powództwa, przybraćpostaćstanowczego i
jednoznacznego oświadczenia procesowego. Wywody odwołującego siędotycząwyłącznie
zarzutu potrącenia, a taki w postępowaniu przed sądem nie został przez pozwanego
zgłoszony.
Ostatniąprzesłankęwymagającązbadania jest fakt, czy orzeczenie sądu
stwierdzające szkodęuprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach wydany został w dniu 7 września 2011 roku. Jest to
wyrok sądu II instancji, a zatem według ustawy jest niezaskarżalny. Zgodnie zaśz art. 363 §
1 K.p.c. orzeczenie sądu staje sięprawomocne, jeżeli nie służy co do niegośrodek
odwoławczy lub innyśrodek zaskarżenia. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w
dniu 8 listopada 2011 roku, czyli ostatnia z przesłanek koniecznych do wykazania podstaw
wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp została udowodniona.
W tym stanie rzeczy Izba stwierdziła,że odwołujący siępodlega wykluczeniu z
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp i orzekła jak w sentencji wyroku.
Biorąc pod uwagępowyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
czyli stosownie do wyniku postępowania.
…………………………………………….
…………………………………………….
…………………………………………….
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami
postępowania
obciąża
Solid
Security
Spółkę
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez Solid Security
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie tytułem wpisu od
odwołania
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………..
………………………..
………………………..
Sygn. akt: KIO 2631/11
Uzasadnienie
Zamawiający – Miasto Stołeczne Warszawa – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na usługi w zakresie ochrony osób i mienia w obiektach
administracyjnych Urzędu miasta stołecznego Warszawy.
Postępowanie jest prowadzone na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawąPzp.
W dniu 9 grudnia 2011 roku wykonawca Solid Security Sp. z o.o. w Warszawie (dalej:
odwołujący się) wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego podjętych w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego polegających na:
•
wykluczeniu odwołującego sięz postępowania;
•
uznaniu oferty odwołującego sięza odrzuconą;
•
przeprowadzeniu aukcji elektronicznej bez udziału odwołującego się, w wyniku której
została wybrana jako najkorzystniejsza oferta złożona przez Konsorcjum firm: SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o. o. oraz SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o. o. Sp. Komandytowa.
Opisanym czynnościom zamawiającego odwołujący sięzarzucił naruszenie:
•
art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp poprzez jego błędne zastosowanie;
•
art. 24 ust. 4 ustawy Pzp poprzez uznanie za odrzuconąoferty wykonawcy
niepodlegającego wykluczeniu;
•
art. 91 b ust. 1 ustawy Pzp poprzez uniemożliwienie odwołującemu się, pomimo
prawidłowego zaproszenia go do wzięcia udziału w aukcji elektronicznej, faktycznego udziału
w tejże aukcji;
•
art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp poprzez niepodanie uzasadnienia faktycznego
zastosowania tego przepisu.
Odwołujący sięwniósł o:
1)
unieważnienie czynności oceny ofert oraz czynności polegających na wykluczeniu
odwołującego sięz postępowania oraz uznaniu jego oferty za odrzuconą;
2)
unieważnienia przeprowadzonej aukcji elektronicznej, w wyniku której wybrana została
oferta złożona przez Konsorcjum firm: SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o.o. oraz SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o.o. Sp. Komandytowa, i przeprowadzenia kolejnej aukcji elektronicznej z
udziałem Odwołującego;
3)
wyboru jako najkorzystniejszej oferty z najniższącenązaproponowanąw aukcji
elektronicznej z udziałem wszystkich wykonawców prawidłowo zaproszonych do udziału w
niej.
W
uzasadnieniu
w
dniu
24.11.2011
r.
zamawiający
pismem
znak:
BO.254.6.1.2011.EKA poinformował odwołującego,że zgodnie z zasadami i kryteriami
określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jego oferta została sklasyfikowana
na 1 pozycji, i jednocześnie, na podstawie art. 91 b ust. 1 ustawy, zapraszając odwołującego
do wzięcia udziału w aukcji elektronicznej, wyznaczonej na dzień29.11.2011 r., godz. 13:30.
W wyznaczonym terminie odwołujący podjął bezskutecznąpróbęudziału w ww. aukcji.
W dniu 30.11.2011 r. Zamawiający pismem znak: ZTM-NZ-2210-378-1-11/AMO, działając na
podstawie art. 92 ust. 1 ustawy, poinformował Odwołującego o wyborze jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez Konsorcjum firm: SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o.o. oraz SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o.o. Sp. Komandytowa oraz o wykluczeniu Odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy i o uznaniu jego oferty za odrzuconąna podstawie art. 24
ust. 4 ustawy.
Jak wynika z treści tego pisma, powodem wykluczenia odwołującego sięna podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp było wpisanie odwołującego do prowadzonego przez Prezesa
Urzędu ZamówieńPublicznych - na podstawie art. 154 pkt 5a ustawy - wykazu wykonawców,
którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli
szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu.
Zamawiający w uzasadnieniu wykluczenia odwołującego sięz postępowania
wprawdzie przytoczył wyrok, który w ocenie Prezesa UZP był wystarczającąpodstawądo
umieszczenia odwołującego sięw wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy, jednakże
przy tym nie wskazałżadnych okoliczności, które jego zdaniem wskazywałyby na wyrządzenie
przez odwołującego sięszkody w wyniku nienależytego wykonania zamówienia lub nie
wykonania go w ogóle. Tym samym zamawiający nie podjął nawet próby wykazania
zaistnienia przesłanki wykluczenia odwołującego sięokreślonej w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy,
ani tym bardziej nie podał, jakie były faktyczne powody wykluczenia odwołującego sięz
postępowania, czym naruszył art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.
Odwołujący sięzauważył,że wykluczenie wykonawcy z postępowania możliwe jest
wyłącznie w przypadku zaistnienia jednej z przesłanek enumeratywnie wymienionych w art. 24
ust. 1 i 2 ustawy. W przypadku przesłanki, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy
zamawiający musi wykazać,że w odniesieniu do konkretnego wykonawcy można mówićo
wyrządzeniu przez niego szkody poprzez nie wykonanie lub nienależyte wykonanie
zamówienia, a szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, które
uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania. Sam fakt zamieszczenia
przez Prezesa UZP jakiegośwykonawcy w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy
nie stanowi jeszcze przesłanki by uznać,że zaistniały okoliczności określone w art. 24 ust. 1
pkt 1 ustawy. Te bowiem winny byćkażdorazowo weryfikowane przez zamawiającego, a
wykluczenie takiego wykonawcy z podstępowania o udzielenie zamówienia publicznego może
miećmiejsce dopiero w sytuacji, gdy zamawiający będzie w stanie wykazać,że przesłanka ta
miała miejsce. Wykazanie tego - co do zasady - powinno byćoparte na prawomocnym wyroku,
o którym mowa w tym przepisie. To właśnie z takiego sądowego orzeczenia powinno niezbicie
wynikać,że szkoda została wyrządzona w wyniku niewłaściwego zachowania wykonawcy w
trakcie realizacji zamówienia. Tym samym wykaz prowadzony przez Prezesa UZP ma jedynie
charakter uzupełniająco-pomocniczy, a umieszczenie wykonawcy w tym wykazie nie może wżadnym wypadku stanowićsamoistnej przesłanki do wykluczenia tego wykonawcy z
postępowania.
W przedmiotowej sprawie zamawiający nie wskazałżadnych przesłanek, z których
wynikaćmogłoby zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie
próbując tym samym choćby uprawdopodobnićzaistnienia przesłanki wykluczenia
odwołującego z postępowania.
Z informacji podanych na stronie internetowej Urzędu ZamówieńPublicznych
(http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?D;994) wynika,że powodem, dla jakiego Prezes UZP
umieścił Odwołującego w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy, jest wyrok z dnia
7 września 2011 r., wydany przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, I Wydział Cywilny, sygn. akt I
ACa 330/11, prawomocny od dnia 7 września 2011 r.
Odwołujący siępodniósł,że wyrok, który zdaniem Prezesa UZP miałby rzekomoświadczyćo zaistnieniu przesłanki wykluczenia odwołującego sięna podstawie art. 24 ust. 1
pkt 1 ustawy Pzp, został wydany w wyniku powództwa odwołującego i w zdecydowanej mierze
uwzględnia te powództwo uznając roszczenia odwołującego. Ustalenia Sądu Apelacyjnego w
tym wyroku sąwiążące i stanowiąpodstawędo prawomocnego orzeczenia w niniejszej
sprawie. Przy czym istotne dla sprawy postanowienia Sądu sązawarte począwszy od strony nr
9 uzasadnienia wyroku, po słowach: „Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:"
Na stronie 11 uzasadnienia wyroku Sąd stwierdza, iż„za zasadny należało uznać
zarzut apelacji, iżpozwany nie udowodni! aby doszło do nienależytego wykonania umowy
przez powódkęuzasadniającego naliczanie kar umownych w kwocie dochodzonej pozwem."
Innymi słowy Sąd nie podzielił stanowiska, iżSolid Security Sp. z o.o. nienależycie
wykonywała umowę, a contrario wykonywała jąnależycie. Owszem, Sąd Apelacyjny uznał
racjęZamawiającego (pozwanego), iżna obiekcie powstała szkoda iże została ona
udowodniona w wysokości 10.169,66 złotych, orazże odpowiedzialnośćw tym zakresie należy
przypisaćSolid Security Sp. z o.o., jednakże z innych powodów niżwina, a tym samym innych
niżwykonanie umowy w sposób nienależyty.
W ustaleniach Sądu Apelacyjnego nie ma mowy o wykonywaniu umowy przez Solid
Security w sposób nienależyty. Wręcz przeciwnie - Sąd wskazuje, iżnie zostało to
udowodnione. OdpowiedzialnośćSolid Security Sp, z o.o. w przedmiotowej sprawie kształtuje
na zasadzie ryzyka, a nie na zasadnie winy, bowiem umowa o takiej konstrukcji łączyła strony
tj. powoda i pozwanego - wykonawcęi zamawiającego (vide strona 13 in fine uzasadnienia).
Solid Security Sp. z o.o. była zobowiązana do zapłaty Zamawiającemu kwoty
10.169.66 złotych, co zostało uwzględnione przy orzekaniu w sprawie objętej wyrokiem Sądu
Apelacyjnego w Katowicach, jednak bezwzględnie nie można sięzgodzić, iżwynikało to z
nienależytego wykonania umowy.
Ustalenia Sądu wskazują, iższkoda powstała oraz udowodniono jej wysokość, a Solid
Security Sp. z o.o. jest za niąodpowiedzialna niezależnie od prawidłowości wykonania umowy,
niezależnie od winy i jej stopnia, bowiem odpowiedzialnośćzostała ukształtowana na zasadzie
ryzyka (vide strona 13 in fine uzasadnienia).
Solid Security Sp. z o.o. jako profesjonalnie działający podmiot na rynku usług ochrony
osób i mienia wziął na siebie takąodpowiedzialność, wpisując to właśnie w ryzyko
prowadzonej działalności. Niezależnie od jakościświadczonych usług oraz wykonywania
umowy w sposób jak najbardziej należyty, należy zauważyć, iżw trakcie realizacji usług
ochrony zawsze może dojśćdo powstania szkody, bowiem nie ma systemów ochrony
idealnych, doskonałych. Za szkoda zaistniałąw wyniku działania osób trzecich wykonawca nie
ponosi winy.
W przedmiotowej sprawie, pomimoże umowa wykonywana była przez Odwołującego
w sposób należyty, powstałąszkoda. Jednakże zamawiający został w tym zakresie (roszczeń
finansowych będących wynikiem szkody) w całości zaspokojony poprzez dokonanie potracenia
w trybie art. 498 § 1 kodeksu cywilnego.
Przesłanka wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, o której mowa
w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy tymczasem stanowi jednoznacznie, iżprzedmiotowa szkoda,
stwierdzona nadto w prawomocnym orzeczeniu, musi byćzwiązana z niewykonaniem
zamówienia, bądźwykonania jego nienależycie przez wykonawcę. Ratio legis tego przepisu
jest oczywiste - chodzi o wykluczenie wykonawców nierzetelnych, nie dających gwarancji
prawidłowego wykonania zamówienia publicznego. Z tych względów z przedłożonego
prawomocnego orzeczenia, w myśl przywoływanego przepisu, winno wynikać, iżwykonawca
przyczynił siędo powstania szkody w sposób zawiniony poprzez niewykonanie bądź
nienależyte wykonanie umowy. Z treści załączonego orzeczenia w niniejszej sprawie wynika
jedynie, iżSolid Security Sp. z o.o. ponosi odpowiedzialnośćw zakresie powstałej szkody, ale
tylko dlatego,że tak sięumówiła z zamawiającym, kształtując swojąodpowiedzialnośćna
zasadzie ryzyka.
Ponadto wszelkie roszczenia finansowe zamawiającego wynikające z tego tytułu
zostały zaspokojone na etapie realizacji umowy poprzez skuteczne oświadczenie o potrąceniu
wierzytelności (czynnośćmaterialnoprawna) co Sąd Apelacyjny jedynie potwierdził.
Mimo braku wskazanych elementów w przedłożonym orzeczeniu, Solid Security Sp. z
o.o. została umieszczona w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy. Prezes UZP
dokonując tej czynności nie zbadał wszechstronnie sprawy, a jego działania spowodowały
daleko idące utrudnienia w prowadzeniu działalności przez odwołującego. Dlatego też, w
związku z pochopnym i bezzasadnym działaniem Prezesa UZP, odwołujący podjął niezbędneśrodki prawne, zarówno na drodze cywilnej jak i administracyjnej, zmierzające do wykreślenia
go z wykazu o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy i naprawienia szkód, które odwołujący
sięponiósł w związku z umieszczeniem go w tym wykazie.
Zamawiający na rozprawie wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, iżpodstawą
wykluczenia odwołującego sięz postępowania nie był fakt umieszczenia go w wykazie, o
którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy Pzp. Zamawiający był bowiem w posiadaniu wyroku, na
podstawie którego Prezes UZP dokonał wpisu do wykazu i sam zbadał przesłanki wykluczenia
odwołującego sięz postępowania.
Izba ustaliła, co następuje:
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu o udzielenie zamówienia publicznego
zostało opublikowane dniu 8 listopada 2011 roku.
Pismem z dnia 24 listopada 2011 roku zamawiający zaprosił odwołującego siędo
udziału w aukcji elektronicznej informując jednocześnie,że oferta odwołującego sięzajmuje 1
pozycję. Zgodnie z informacjązawartąw piśmie aukcja miała rozpocząćsięw dniu 29
listopada 2011 roku o godz. 11.00.
Przewidziana na dzień29 listopada 2011 roku aukcja nie odbyła się, o czym
zamawiający poinformował wykonawców pismem z dnia 29 listopada 2011 roku wskazując
jako powód przyczyny formalne leżące po stronie zamawiającego.
Pismem z dnia 30 listopada 2011 roku zamawiający poinformował odwołującego sięo
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia; SAT-GUARD DEFENCE Sp. z o.o. w Warszawie, SAT-GUARD
DEFENCE Sp. z o.o. Sp. Komandytowa w Warszawie. W tym samym piśmie zamawiający
zawiadomił o wykluczeniu odwołującego sięz postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1
ustawy Pzp podając treśćart. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp oraz art. 154 pkt 5a ustawy Pzp. W
piśmie zamieścił równieżnastępującąinformację:
„W związku z tym,że wykonawca Solid Security Sp. z o.o. został wpisany przez
Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych do powyższego wykazu, zamieszczonego na stronie
internetowej:
http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?D;994
jako wykonawca, który wyrządził
szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, co zostało stwierdzone
prawomocnym wyrokiem sądu z dnia 7 września 2011 roku, wydanym przez Sąd Apelacyjny w
Katowicach, I Wydział Cywilny, zamawiający postanowił jak na wstępie.
Izba ustaliła,że Prezes UZP wpisał odwołującego siędo wykazu prowadzonego na
podstawie art. 154 pkt 5a ustawy Pzp na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach I
Wydział Cywilny z dnia 7 września 2011 roku. W postępowaniu przed Sądem odwołujący się
domagał sięzapłaty kwoty potrąconej przezŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
tytułem kar umownych, korekty not obciążeniowych oraz naprawienia szkody wynikającej z
kradzieży dokonanych w obiekcie pozwanego położonym w Sosnowcu przy ul. Jedności 8 oraz
w Zabrzu przy ul. Kaszubskiej 3.
Z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego wynika, iżpowód przegrał sprawęprzed
Sądem I instancji. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok w ten sposób,że zasądził odŚląskiego
Uniwersytetu Medycznego w Katowicach na rzecz odwołującego siękwotę253.458,08 zł z
ustawowymi odsetkami od dnia 8 czerwca 2009 roku i oddalił powództwo w pozostałej części.
Z uzasadnienia wyroku wynika,że oddalenie części powództwa dotyczyło kwoty 10.169,66 zł.
W ocenie Sądu Apelacyjnego pozwany (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach)
udowodnił w wystarczający sposób szkodędoznanąz powodu kradzieży w budynku przy ul.
Jedności 8 w Sosnowcu projektorów marki Epson. Ponieważłączna wartośćceny zakupu
projektorów wynosiła 10.169,66 zł Sąd Apelacyjny uznał,że pozwany udowodnił doznanie
szkody w tej wysokości. Sąd Apelacyjny podzielił argumentacjęSądu I instancji,że za tego
rodzaju szkodęodwołujący sięzobowiązał sięodpowiadaćna zasadzie ryzyka.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła,że odwołujący sięma interes prawny w
uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej w
rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Przedmiotem postępowania odwoławczego jest ocena czynności zamawiającego w
postaci wykluczenia odwołującego sięz postępowania o udzielenie zamówienia na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp i uznania jego oferty za odrzuconą. W tym celu
Izba obowiązana była rozstrzygnąćnastępujące okoliczności: czy umieszczenie wykonawcy
w wykazie prowadzonym przez Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych na podstawie art.
154 pkt 5a ustawy Pzp samo w sobie stanowi podstawędo wykluczenia z postępowania
wykonawcy stosownie do art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp oraz czy istotnie odwołujący się
podlega wykluczeniu z postępowania z powodu wyrządzenia szkody poprzez niewykonanie
lub nienależyte wykonanie zamówienia, a szkoda ta została stwierdzona orzeczeniem sądu,
które uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania.
Podstawąwykluczenia odwołującego sięz postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego był – zgodnie z informacjązamawiającego – art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. W
uzasadnieniu swojej decyzji zamawiający wskazał równieżna treśćart. 154 pkt 5a ustawy
Pzp oraz stwierdził,że wykonawca Solid Security Sp. z o.o. został wpisany przez Prezesa
Urzędu ZamówieńPublicznych do powyższego wykazu zamieszczonego na stronie
internetowej Urzędu ZamówieńPublicznych jako wykonawca, który wyrządził szkodę, nie
wykonując zamówienia lub wykonując je należycie, co zostało stwierdzone wyrokiem sądu z
dnia 7 września 2011 roku wydanym przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, I Wydział Cywilny.
Zamawiający na rozprawie w dniu 20 grudnia 2011 roku podnosił, iżbadał również
samodzielnie przesłanki wykluczenia, gdyżbył w posiadaniu przedmiotowego wyroku Sądu
Apelacyjnego w Katowicach, niemniej jednak w ocenie Izby fakt ten nie wynika z treści pisma
z dnia 30 listopada 2011 roku. Zamawiający co prawda wskazał w piśmie na wyrok
stanowiący podstawęwpisania wykonawcy do prowadzonego przez Prezesa UZP wykazu,
lecz analiza treści pisma pozwala na wniosek, iżzamawiający poprzestał na stwierdzeniu,że
odwołujący sięzostał wpisany do wykazu na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w
Katowicach i fakt legł u podstaw decyzji zamawiającego o wykluczeniu odwołującego sięz
postępowania i uznania jego oferty za odrzuconą.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza sięwykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub
wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona orzeczeniem sądu, które
uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania. Z kolei art. 154 pkt 5a
ustawy Pzp stanowi,że Prezes UZP prowadzi, ogłasza, aktualizuje na stronie internetowej
Urzędu wykaz wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub
wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem
sądu oraz dokonuje wykreśleńwykonawców wykazu.
W ocenie Izby fakt wpisania wykonawcy do wykazu wykonawców, o którym mowa w
art. 154 pkt 5a ustawy Pzp sam w sobie nie może stanowićpodstawy wykluczenia
wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Należy zwrócićuwagę, iż
art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp nie nakłada na zamawiającego obowiązku wykluczenia
wykonawcy umieszczonego w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy Pzp, lecz
wykonawcy, który wyrządził szkodęnie wykonując zamówienia lub wykonując je należycie, a
szkoda ta jest stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu. Zdaniem Izby taka redakcja
przepisu zobowiązuje zamawiającego każdorazowo do badania, czy w stosunku do danego
wykonawcy zachodząprzesłanki wskazane w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp bez względu na
fakt, czy wykonawca znajduje sięw wykazie, czy nie.
Izba podziela stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
wyrażone w postanowieniu z dnia 7 lipca 2009 roku sygn. akt V SA/Wa 658/09, zgodnie z
którym samo zamieszczenie skarżącego w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a ustawy
Pzp, nie powoduje skutku w postaci obowiązku wykluczania go z postępowańo udzielenie
zamówienia publicznego. Przesłanka do wykluczenia go z postępowańo udzielenie
zamówienia wynika bowiem z samego prawa, tj. z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp,
niezależnie od tego, czy został on umieszczony w tym wykazie, czy teżnie (…).
Zamieszczenie wykonawcy w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a, nie ma zatem
charakteru konstytutywnego.
Wskazując na powyższe stwierdzićnależy,że zamawiający powinien był zbadać, czy
w przypadku odwołującego sięzaszły przesłanki, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1
ustawy Pzp.
Odnosząc siędo pozostałych zarzutów odwołania Izba uznała,że odwołujący się
podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, tj. z
powodu wyrządzenia szkody poprzez nienależyte wykonanie zamówienia, a szkoda ta
została stwierdzona orzeczeniem sądu, które uprawomocniło sięw okresie 3 lat przed
wszczęciem postępowania.
Orzeczeniem stwierdzającym szkodęjest wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z
dnia 7 września 2011 roku sygn. akt I ACa 330/11, w którym Sąd oddalił powództwo
odwołującego sięw części dotyczącej zasądzenia wynagrodzenia w wysokości 10.169,66 zł,
którąto kwotępozwanyŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach potrącił z
wynagrodzenia odwołującego siętytułem naprawienia szkody spowodowanej nienależytym
wykonaniem przez niego umowy usługi polegającej na całodobowej fizycznej ochronie osób i
mienia na terenie działalności pozwanego. Z uzasadnienia wyroku (str. 13) wynika, iżw
ocenie Sądu Apelacyjnego pozwany udowodnił w wystarczający sposób szkodędoznanąz
powodu kradzieży w budynku przy ul. Jedności 8 w Sosnowcu projektorów marki Epson. Sąd
Apelacyjny podzielił argumentacjęSądu pierwszej instancji,że za tego rodzaju szkodę
powód (odwołujący się) zobowiązał sięodpowiadaćna zasadzie ryzyka.
Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w Katowicach w oparciu o dokonane ustalenia
ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Wynikająz niego
bowiem okoliczności, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego (K.c.) dłużnik obowiązany jest do naprawienia
szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chybaże
niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik
odpowiedzialności nie ponosi. Z przepisu tego wynika, iżodpowiedzialnośćdłużnika na
gruncie tego przepisu wynika z faktu zaistnienia następujących okoliczności: niewykonanie
lub nienależyte wykonanie zobowiązania, szkoda oraz istnienie normalnego związku
przyczynowego pomiędzy naruszeniem przez dłużnika więzi zobowiązaniowej a szkodą
wierzyciela W Kodeksie cywilnym brak jest bliższego określenia pojęcia szkody, lecz z
doktryny i orzecznictwa generalnie wynika,że szkodąjest powstała wbrew woli
poszkodowanego różnica pomiędzy obecnym jego stanem majątkowym a tym stanem, jaki
zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Z treści art. 471 wynika, iżspełnienie i udowodnienie przez wierzyciela powyższych
przesłanek nie zawsze pozwoli na ostateczne przypisanie dłużnikowi odpowiedzialności
kontraktowej. W szczególności dłużnik może wykazać,że niewykonanie lub nienależyte
wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on
odpowiedzialności. Konsekwencjąudowodnienia takiego stanu rzeczy jest zwolnienie się
dłużnika z odpowiedzialności za szkodę, czyli wykazanie niezawinienia.
Odwołujący sięw treści odwołania podnosił, iższkoda powstała w wyniku kradzieży
mającej miejsce na obiekcie przez niego chronionym nie wynikała z przyczyn przez niego
zawinionych, a zatem nie może byćmowy o jego odpowiedzialności kontraktowej. Z ustaleń
Sądu pierwszej instancji, podzielonych następnie przez Sąd Apelacyjny wynika bowiem, iż
odwołujący sięjest odpowiedzialny za powstałąszkodęnie z powodu zawinienia, lecz na
zasadzie ryzyka.
Ze stanowiskiem odwołującego sięnie można sięzgodzić. W granicach zakreślonych
ramami
swobody
umów
strony
mają
bowiem
możność
innego
uregulowania
odpowiedzialności i to zarówno w kierunku jej zaostrzenia, jak i złagodzenia. W wyniku
zawarcia umowy pomiędzy odwołującym sięaŚląskim Uniwersytetem Medycznym
odwołujący sięzgodził sięna odpowiedzialnośćna zasadzie ryzyka, chociażwedle ustawy
powinien odpowiadaćza okoliczności przez niego zawinione. Wobec przyjęcia na siebie tego
rodzaju odpowiedzialności odwołujący odpowiada za nienależyte wykonanie zobowiązania
równieżz powodu określonych w umowie okoliczności, bez względu na ich zawinienie.
Powyższe potwierdza fakt wyrządzenia przez odwołującego sięszkody z powodu
nienależytego wykonania przez niego zobowiązania, a zatem zaistnienie pierwszej z
przesłanek wykluczenia wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp.
Drugąz przesłanek, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp jest istnienie
prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego szkodę. Orzeczeniem takim – jak jużwyżej
wskazano – jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 września 2011 roku sygn.
akt I ACa 330/11.
Izba nie zgadza sięze stanowiskiem odwołującego się, iżwskazane wyżej
orzeczenie nie może byćpodstawąwykluczenia, ponieważrozstrzyga ono o zasadności
roszczeńodwołującego sięwobecŚląskiego Uniwersytetu Medycznego tytułem
wynagrodzenia za wykonanąusługę, a nie o szkodzie poniesionej przezŚląski Uniwersytet
Medyczny w Katowicach.
Roszczenie powoda (odwołującego się) wynikało z faktu bezzasadnego – jego
zdaniem – potrącenia przezŚląski Uniwersytet Medyczny z wynagrodzenia powoda
należności z tytułu naprawienia szkody spowodowanej nienależytym wykonywaniem przez
niego usługi ochrony mienia. Rozpoznając powództwo Sąd musiał zatem ocenićzasadność
dokonanego potrącenia, czyli orzec o szkodzie. Z ustaleńSądu wynika w sposób
niepozostawiający wątpliwości, iższkoda istotnie miała miejsce, w związku z czym Sąd
oddalił w tej części powództwo. Ustalenia Sądu znalazły zatem wyraz w sentencji wyroku
(oddala powództwo w pozostałej części) oraz w tej części uzasadnienia, w której Sąd uznaje
za udowodnionąszkodędoznanąprzez pozwanego.
Argumentacja odwołującego się, iżtylko wyrok zapadły w wyniku rozpoznawania
powództwa, poprzez które strona dochodzićbędzie odszkodowania, należy uznaćza
chybione. Bez znaczenia jest bowiem, czy Sąd będzie dokonywał ustaleńw kwestii
zaistnienia szkody rozpoznając powództwo o zapłatękwoty stanowiącej odszkodowanie za
wyrządzonąszkodę, czy teżo zapłatęczęści wynagrodzenia potrąconego przez jednąze
stron tytułem odszkodowania. W każdym przypadku Sąd musi bowiem zbadać, czy szkoda
miała miejsce i w tym zakresie rozstrzygnięcie Sądu zawarte w prawomocnym wyroku objęte
jest powagąrzeczy osądzonej.
Zgodnie z treściąart. 366 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) wyrok
prawomocny korzysta z powagi rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą
sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia (które niekiedy różni sięod treści
rozpoznawanego roszczenia), a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Artykuł ten
wskazuje,że granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej obejmująnie to, co stanowiło
granice powództwa, ale to, co stanowiło przedmiot i podstawęfaktycznąrozstrzygnięcia w
chwili wyrokowania. Oczywistym jest przy tym,że powagęrzeczy osądzonej majązarówno
wyroki uwzględniające, jak i oddalające powództwo.
W orzecznictwie i doktrynie zasadnie przyjmuje się, iżpowagęrzeczy osądzonej ma
w zasadzie tylko rozstrzygnięcie zawarte w sentencji wyroku, a nie uzasadnienie. Niemniej
jednak sentencje wyroków wydawanych przez polskie sądy nie zawierająustaleńco do
okoliczności faktycznych, które legły u podstaw takiego, a nie innego rozstrzygnięcia.
Motywy rozstrzygnięcia sązatem istotne dla określenia granic powagi rzeczy osądzonej, co
ma szczególne znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy powództwo zostało w całości lub części
oddalone, jak to miało miejsce w przypadku wyrokowania przez Sąd Apelacyjny w
Katowicach.
Reasumując powyższe stwierdzićnależy, iżSąd Apelacyjny w Katowicach w
prawomocnym wyroku stwierdził niezasadnośćroszczenia odwołującego sięo zapłatęczęści
wynagrodzenia potrąconej przezŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach tytułem
naprawienia szkody i oddalił w tym zakresie powództwo odwołującego się. Tym samym
rozstrzygnął o zaistnieniu szkody spowodowanej przez odwołującego sięnienależytym
wykonaniem zobowiązania i o zasadności dokonanego przez pozwanego potrącenia.
Zawarte w sentencji wyroku rozstrzygnięcie Sądu oddalające w tej części powództwo objęte
jest powagąrzeczy osądzonej, której granice wytyczająustalenia Sądu Apelacyjnego
zawarte w uzasadnieniu orzeczenia. Oznacza to,że pomiędzy tymi samymi stronami (tj.
odwołującym sięorazŚląskim Uniwersytetem Medycznym w Katowicach) w tym samym
przedmiocie i na podstawie tych samych okoliczności faktycznych oraz na tej samej
podstawie prawnej nie jest dopuszczalny ponowne postępowanie przed sądem
powszechnym. Taka konstatacja wynika między innymi z postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 9 czerwca 1971 roku II CZ 59/71, OSNC 1971 nr 12, poz. 226 czy postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1997 roku, I CKU 65/96, Prok. I Pr. – dod. 1997, nr 7-
8, poz. 41.
Za chybione należy uznaćdywagacje odwołującego się, iżwyrok nie korzysta z
powagi rzeczy osądzonej, ponieważpozwany bronił sięzarzutem potrącenia, a treśćwyroku
nie zawiera rozstrzygnięcia o zarzucie potrącenia. Odwołujący sięnie dokonuje rozróżnienia
pomiędzy instytucjąpotrącenia z art. 498 i nast. K.c. a zarzutem potrącenia podnoszonym w
trakcie procesu.
W sprawie rozpoznawanej przez Sąd Apelacyjny w Katowicach powód (odwołujący
się) domagał sięzasądzenia na jego rzecz należności, którąpozwany potrącił z
wynagrodzenia powoda składając oświadczenie, stosownie do treści art. 499 K.c. Takie
potrącenie jest jednostronnączynnościąprawnąo skutkach materialnoprawnych. Sąd
rozstrzygając ożądaniu zawartym w pozwie oceniał zasadnośćdokonanego potrącenia.
Oświadczenie o potrąceniu zostało złożone przed wniesieniem pozwu i samo w sobie
stanowiło podstawęroszczenia odwołującego się.
Takie potrącenie należy odróżnićod procesowego zarzutu potrącenia, który powinien
w procesie, a zatem po skutecznym wytoczeniu powództwa, przybraćpostaćstanowczego i
jednoznacznego oświadczenia procesowego. Wywody odwołującego siędotycząwyłącznie
zarzutu potrącenia, a taki w postępowaniu przed sądem nie został przez pozwanego
zgłoszony.
Ostatniąprzesłankęwymagającązbadania jest fakt, czy orzeczenie sądu
stwierdzające szkodęuprawomocniło sięw okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach wydany został w dniu 7 września 2011 roku. Jest to
wyrok sądu II instancji, a zatem według ustawy jest niezaskarżalny. Zgodnie zaśz art. 363 §
1 K.p.c. orzeczenie sądu staje sięprawomocne, jeżeli nie służy co do niegośrodek
odwoławczy lub innyśrodek zaskarżenia. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w
dniu 8 listopada 2011 roku, czyli ostatnia z przesłanek koniecznych do wykazania podstaw
wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp została udowodniona.
W tym stanie rzeczy Izba stwierdziła,że odwołujący siępodlega wykluczeniu z
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp i orzekła jak w sentencji wyroku.
Biorąc pod uwagępowyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
czyli stosownie do wyniku postępowania.
…………………………………………….
…………………………………………….
…………………………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
