rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-01-20
rok: 2012
data dokumentu: 2012-01-20
rok: 2012
sygnatury akt.:
KIO 60/12
KIO 60/12
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lutego 2012 r. w Warszawie odwołania z dnia 9
stycznia 2012 r. wniesionego przez wykonawcęPrzedsiębiorstwo BUDO-LAND Zygmunt
Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta Perkowska Spółka Jawna, ul. Śmiecińska 9,
06-400 Ciechanów w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę Szelków,
Stary Szelków 39, 06-220 Szelków
stycznia 2012 r. wniesionego przez wykonawcęPrzedsiębiorstwo BUDO-LAND Zygmunt
Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta Perkowska Spółka Jawna, ul. Śmiecińska 9,
06-400 Ciechanów w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę Szelków,
Stary Szelków 39, 06-220 Szelków
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego Przedsiębiorstwo BUDO-LAND
Zygmunt Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta Perkowska Spółka Jawna, ul. Śmiecińska 9, 06-400 Ciechanów i nakazuje:
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięćtysięcy złotych zero groszy) uiszczone przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo BUDO-LAND Zygmunt Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta
Perkowska Spółka Jawna, ul. Śmiecińska 9, 06-400 Ciechanów, tytułem kosztów
postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, Nr 161, poz. 1078 i Nr 182, poz. 1228 oraz z
2011 r. Nr 5, poz. 13, Nr 28, poz. 143 i Nr 87, poz. 484) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 60/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Gmina Szelków, Stary Szelków, 06-220 Szelków wszczął postępowanie w
trybie przetargu nieograniczonego pod nazwą»Budowa hali sportowej z pomieszczeniami
towarzyszącymi, łącznikiem i pomieszczeniami przedszkolnymi w miejscowości Stary
Szelków«.
Postępowanie jest prowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, Nr 161, poz. 1078 i Nr
182, poz. 1228 oraz z 2011 r. Nr 5, poz. 13, Nr 28, poz. 143 i Nr 87, poz. 484) zwanej dalej w
skrócie Pzp lub ustawąbez bliższego określenia.
Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu w Biuletynie ZamówieńPublicznych
14.11.2011 r. poz. 376370.
Zamawiający zawiadomił 04.01.2012 r.
1) o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 i 7 Pzp;
2) odrzuceniu oferty wykonawcy BUDO-LAND Ciechanów, gdyżtreśćoferty nie
odpowiada treści specyfikacji – art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp i pkt 15 ust. 4 specyfikacji.
Wykonawca BUDO-LAND Zygmunt Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta Perkowska
Spółka Jawna, ul.Śmiecińska 9, 06-400 Ciechanów, zgodnie z art. 182 ust. 1 pkt 2 Pzp,
wniósł 09.01.2012 r.
do Prezesa KIO odwołanie na:
1) zaniechanie poprawienia w ofercie odwołującego omyłek niepowodujących istotnych
zmian w treści oferty z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych
poprawek w sytuacji, gdy omyłka dotyczyła ilości lub krotności, oraz zawiadomienia
odwołującego o tym fakcie;
2) bezpodstawne odrzucenie oferty odwołującego;
3) bezpodstawne unieważnienie postępowania.
Zdaniem odwołującego zamawiający naruszył:
1) art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp;
2) art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp;
3) art. 93 ust. 1 pkt 1 i 7 Pzp.
Odwołujący wniósł o wydanie wyroku nakazującego zamawiającemu:
1) dokonania unieważnienia czynności unieważnienia postępowania;
2) dokonania unieważnienia czynności odrzucenia oferty odwołującego;
3) dokonania czynności poprawienia omyłek w ofercie odwołującego z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek i zawiadomienia odwołującego o
tym fakcie;
4) dokonania czynności ponownego badania ofert z udziałem oferty odwołującego.
Argumentacja odwołującego
W zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania, zamawiający 4 stycznia 2012 r.
poinformował,że m.in. treśćoferty odwołującego zawiera błędy w stosunku do treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej specyfikacji bez bliższego określenia)
niepodlegające poprawieniu w trybie art. 87 Pzp.
Zamawiający wyliczył w zawiadomieniu błędy w złożonej przez odwołującego ofercie,
wyszczególniając je oznaczeniami liczbowymi pozycji w kosztorysach poszczególnych branż.
Zamawiający nie wskazał precyzyjnie czego poszczególne błędy dotyczą.
Odwołujący
samodzielnie
dokonał
analizy
poszczególnych
wskazanych
w
zawiadomieniu błędów w kosztorysach przez porównanie kosztorysów z przedmiarami
załączonymi do specyfikacji.
Zamawiający w pkt 15.4 specyfikacji wskazał,że „Wykonawca w kosztorysach
ofertowych nie może pominąćjakiegokolwiek elementu. Wykonawca nie może samodzielnie
wprowadzaćzmian do przedmiarów robót. Wszystkie błędy ujawnione w Specyfikacjach
Technicznych Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych oraz w przedmiarach robót,
wykonawca winien zgłosićzamawiającemu przed terminem składania ofert”. Postanowienia
tego punktu specyfikacji nie mogąbyćpodstawądo odrzucenia oferty odwołującego.
Odwołujący nie pominąłżadnego elementu w kosztorysach, nie dokonał zmian w
przedmiarach, nie ujawnił błędów w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru
Robót Budowlanych oraz w przedmiarach robót, które musiałby zgłosićzamawiającemu.
Odwołujący złożył ofertęzawierającąkosztorysy sporządzone w oparciu o przedmiary robót
poszczególnych branż, z tymże nie uchronił sięod popełnienia omyłek. Bezsprzecznym jest,że woląodwołującego było złożenie oferty zgodnej ze specyfikacją, co odwołujący
potwierdził w oświadczeniach zawartych w formularzu ofertowym w pkt 1, 5 i 7 formularza.
Odwołujący złożył podpis pod tymi oświadczeniami.
Podczas sporządzania kosztorysu ofertowego pracownik odwołującego popełnił błędy.
Zamawiający nie przekazał wykonawcom edytowalnej formy przedmiarów. Kosztorysanci
musieli przepisywaćtreści z przedmiarów do komputerowych programów kosztorysowych.
Treści niektórych pozycji przedmiarowych były długie, istniało duże prawdopodobieństwo
popełnia omyłek. To, jak dużątrudnośćsprawiło przepisywanie treści przedmiarów do
komputerówświadczy fakt,że na 16 wykonawców, którzy złożyli oferty, ani jeden nie
przepisał przedmiarów poprawnie. Wszystkie oferty zawierały błędy w kosztorysach.
Wszystkie oferty z powodu niezgodności kosztorysów z przedmiarami zostały odrzucone, a
postępowanie unieważnione. Nie można założyć,że wszyscy wykonawcy zamierzali złożyć
oferty o treści niezgodnej ze specyfikacją.
Generalnąprawidłowościąjest to,że tam gdzie popełniono omyłkęw opisie pozycji
kosztorysowej, poprawna jest podstawa wyceny pozwalająca stwierdzićrzeczywistąwolę
odwołującego ujęcia pozycji kosztorysowej zgodnej z przedmiarem. Tam gdzie omyłkę
popełniono w ilości, poprawne sąwszystkie pozostałe treści pozycji. Podobnie jest, gdy
omyłka dotyczy krotności, czy jednostki miary. Omyłki popełnione przez odwołującego nie
wywołały istotnych zmian w treści oferty.
Ze specyfiki popełnionych omyłek jasno widać,że zamawiający mógł bez problemu
samodzielnie, bez potrzeby negocjacji z odwołującym, dokonaćpoprawek w ofercie
dostosowując treśćoferty do treści specyfikacji. Pewnośćco do rzeczywistej woli
odwołującego, zamawiający powziąłby ostatecznie po 3 dniach od doręczenia odwołującemu
zawiadomienia o dokonanych poprawkach.
Odwołujący oświadcza,że wyraża zgodęna dokonanie poprawek omyłek w treści jego
oferty zmierzających do dostosowania jej z treściąspecyfikacji.
Niektóre numery pozycji w kosztorysach nie odpowiadajątym samym pozycjom w
pierwotnych przedmiarach robót. Jest tak na skutek wyjaśnieńzamawiającego, ponieważ
niektóre pozycje przedmiarów robót zostały usunięte, a inne dodane.
Analiza poszczególnych omyłek w treści oferty odwołującego w układzie i kolejności
zgodnej z zawiadomieniem Zamawiającego:
WYKAZ BŁĘDÓW W ZŁOŻONEJ OFERCIE:
I. Branża budowlana – hala:
poz. 9 kosztorysu i poz. 9 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 145 kosztorysu i 145 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 148 kosztorysu i 148 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 62 kosztorysu i 62 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 194 kosztorysu i 187 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu i ilości;
poz. 208 kosztorysu i 214 przedmiaru – omyłka dotyczy jednostki;
poz. 216 kosztorysu i 222 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 234 kosztorysu i 240 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 242 kosztorysu i 248 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 244 kosztorysu i 250 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
II. Branża budowlana -przedszkole:
poz. 38 kosztorysu i poz. 38 przedmiaru – omyłka dotyczy krotności;
poz. 142 kosztorysu i poz. 142 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
III. Branża drogowa:
poz. 2 kosztorysu i poz. 2 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 3 kosztorysu i poz. 3 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 6 kosztorysu i poz. 6 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 7 kosztorysu i poz. 7 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 11 kosztorysu i poz. 11 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 13 kosztorysu i poz. 13 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 17 kosztorysu i poz. 17 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 18 kosztorysu i poz. 18 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
IV. Branża elektryczna – hala:
poz. 49 kosztorysu i poz. 49 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
V. Branża elektryczna -przedszkole:
poz. 5 kosztorysu i 5 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 6 kosztorysu i poz. 6 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 7 kosztorysu i poz. 7 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 8 kosztorysu i poz. 8 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 9 kosztorysu i poz. 9 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 10 kosztorysu i poz. 10 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 25 kosztorysu i poz. 25 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 28 kosztorysu i poz. 28 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
VI. Branża sanitarna – hala:
poz. 45 kosztorysu i poz. 45 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 73 kosztorysu i poz. 73 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 105 kosztorysu i poz. 105 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 144 kosztorysu i poz. 144 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
VII. Branża sanitarna – przedszkole:
poz. 59 kosztorysu i poz. 59 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 66 kosztorysu i poz. 66 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
Kosztorysy ofertowe mająsłużyćprzede wszystkim wyliczeniu ceny oferty, a w
późniejszym okresie rozliczeniu zamówienia. Kosztorysy nie stanowiąpodstawy opisu
przedmiotu zamówienia i nie określajązakresu robót, jaki wykonawca musi wykonać. O
powyższymświadczy chociażby ostatnie zdanie punktu 2 specyfikacji, które brzmi,że
„Roboty budowlane objęte zamówieniem należy wykonaćzgodnie z dokumentacją
projektową, specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót”.
Wświetle znaczenia tego postanowienia specyfikacji i możliwości dokonania przez
zamawiającego samodzielnych poprawek omyłek, należy także oceniaćnieistotnośćomyłek
popełnionych przez odwołującego.
Na nieistotnośćomyłek wskazuje także fakt,że uwzględnienie konsekwencji
rachunkowych dokonanych poprawek nie wpłynie na kolejnośćcen w ofertach złożonych w
postępowaniu.
Zamawiający uznał,że odwołujący nie powinien uzyskaćprzedmiotowego zamówienia
publicznego, i wskazał art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz pkt 15.4 specyfikacji, jako podstawę
prawnąodrzucenia oferty odwołującego. Jest to uznanie bezpodstawne. Zamawiający
odrzucając ofertęodwołującego, bez dokonania poprawek wyżej przedstawionych omyłek,
naruszył art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Zamawiający naruszył także art. 93 ust. 1 pkt 1 i 7 Pzp,
bowiem unieważnił postępowanie, w sytuacji, gdy przynajmniej oferta odwołującego nie
podlegała odrzuceniu.
Odwołujący przesłał w terminie kopięodwołania zamawiającemu 09.01.2011 r. (art. 180
ust. 5 i art. 182 ust. 1-4 Pzp).
Zamawiający przesłał w terminie 2 dni kopięodwołania innym wykonawcom 11 i
12.01.2012 r. (art. 185 ust. 1 in initio Pzp).
Zamawiający wniósł odpowiedźna odwołanie do czasu zamknięcia rozprawy 18.01.2012
r. (art. 186 ust. 1 Pzp).
Argumentacja zamawiającego:
1. Odwołujący nie przesłał w terminie 9 stycznia 2012 r. do 16:00 odwołania
zamawiającemu.
2. Omyłki w ofercie odwołującego powodowały istotne zmiany w treści oferty, dlatego
nie podlegały poprawie na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
3. W pkt 15.4 specyfikacji zamawiający zastrzegł,że wykonawca nie może pominąćw
kosztorysach jakiegokolwiek elementu ani wprowadzaćzmian do przedmiarów
robót.
4. Zamawiający dysponował przedmiarami w formacie PDF.
5. Odwołujący nie wskazuje przedmiarów robót, jako elementów wyznaczających
zakres robót, a to zastrzegł zamawiający w pkt 2 specyfikacji.
6. Wszystkie zmiany wprowadzone w kosztorysach skutkowałyby niemożliwością
wyegzekwowania od wykonawcy właściwie wykonanych robót oraz ich zakresu,
gdyżkosztorysy ofertowe mająstanowićintegralnączęśćumowy.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron, na podstawie dokumentacji
postępowania, wyjaśnień oraz stanowisk stron zaprezentowanych podczas rozprawy –
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby stwierdził,że odwołanie nie jest zasadne.
W ocenie Izby zostały wypełnione łącznie przesłanki zawarte w art. 179 ust. 1 Pzp, to
jest posiadania interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz wystąpienia możliwości
poniesienia szkody przez odwołującego.
Izba postanowiła dopuścićdokumentacjępostępowania o udzielenie zamówienia
publicznego przekazanąprzez zamawiającego, potwierdzonąza zgodnośćz oryginałem.
W ocenie składu orzekającego Izby, zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp przez
zaniechanie poprawienia w ofercie odwołującego omyłek niepowodujących istotnych zmian
w treści oferty z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek w
sytuacji, gdy omyłka dotyczyła ilości lub krotności – nie zasługuje na uwzględnienie.
Zamawiający przekazał przedmiary robót w załączniku do specyfikacji. Jednak były one
sporządzone w formacie nieedytowalnym i dlatego wykonawcy musieli – zdaniem
odwołującego – samodzielnie, ręcznie przepisywaćte dokumenty, aby następnie sporządzić
na ich podstawie kosztorysy ofertowe. Przepisywanie treści przedmiarów do komputerów
sprawiło wykonawcom dużątrudność, o czymświadczy fakt,że na 16 wykonawców, którzy
złożyli oferty, ani jeden nie przepisał przedmiarów poprawnie.
Zamawiający zawiadomił 4 stycznia 2012 r., w o unieważnieniu postępowania. Ponadto
zamawiający stwierdził,że m.in. treśćoferty odwołującego zawiera błędy w stosunku do
treści specyfikacji niepodlegające poprawieniu w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp. Zamawiający
ogólnie wskazał wszystkie błędy w złożonej przez odwołującego ofercie.
Odwołujący, po samodzielnej analizie każdego błędu wskazanego przez zamawiającego
twierdzi,że nie pominąłżadnego elementu w kosztorysach, nie dokonał zmian w
przedmiarach, nie ujawnił błędów w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru
Robót Budowlanych oraz w przedmiarach robót, które musiałby zgłosićzamawiającemu.
Odwołujący złożył ofertęzawierającąkosztorysy sporządzone w oparciu o przedmiary
robót poszczególnych branż, z tymże odwołujący nie uchronił sięod popełnienia omyłek.
Jednak woląodwołującego było złożenie oferty zgodnej ze specyfikacją, co odwołujący
potwierdził w oświadczeniach zawartych w formularzu ofertowym w pkt 1, 5 i 7 formularza.
Zdaniem odwołującego poprawa omyłek nie wywołałaby istotnych zmian w treści oferty,
dlatego – zdaniem odwołującego – zamawiający powinien zastosowaćsiędo art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp i poprawićwszystkie z wykazanych błędów. W dalszej części odwołania
odwołujący stwierdził,że w przypadku wątpliwości, zamawiający uzyskałby pewnośćco do
rzeczywistej woli odwołującego, po 3 dniach od doręczenia odwołującemu zawiadomienia o
dokonanych poprawkach, a jużw odwołaniu odwołujący oświadczył,że wyraża zgodęna
dokonanie poprawek omyłek w treści jego oferty zmierzających do dostosowania treści z
treściąspecyfikacji.
Skład orzekający Izby stwierdza,że to na zamawiającym spoczywa ciężar podjęcia
decyzji w sprawie zakwalifikowania czy w każdym przypadku może uznać,że ma do
czynienia z omyłką, o której mowa w art. 87 ust. 2 Pzp. Szczególnie ustawodawca nie
ustanowił procedury nakazującej zamawiającemu uznanie za inne omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
Jednak wykształciło sięorzecznictwo, z którego wynika,że zamawiający jest
zobligowany uznaćza omyłki i dokonaćich poprawy zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, jeżeli
to wynika z treści całej oferty, a nie wynika tylko z późniejszych oświadczeńczy zapewnień,że wykonawca w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia zgodzi sięna poprawienie
omyłek.
Podobnie wyrok KIO z 23 marca 2011 r. (sygn. akt 522/11) cyt. „Norma zawarta w art.
87 ust. 2 pkt 3 Pzp ma charakter nieostry i oceny. […] Poprawienia oferty zamawiający jest
zobowiązany dokonaćw szczególności wtedy, gdy sposób w jaki ma byćdokonana poprawa
wynika z innych elementów składających sięna ofertę”.
W przypadku nieuznania przez zamawiającego wadliwych elementów oferty za inne
omyłki, określone w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, ciężar dowiedzenia,że jednak wadliwe elementy
oferty należy poprawićzgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, spoczywa na odwołującym i
odwołujący musi wykazaćw sposób niepodlegający wątpliwościom, najlepiej ze wskazaniem
odpowiednich miejsc w ofercie,że wykazane błędy należy traktowaćjako inne omyłki
polegające na niezgodności oferty ze specyfikacjąi ich poprawienie nie spowoduje istotnych
zmian w treści oferty. W rozpoznawanej sprawie odwołujący nie wykazał w każdym
przypadku na jakiej podstawie zamawiający miałby obowiązek poprawienia wykazanych
błędów jako innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacjąiże ich
poprawienie nie spowoduje istotnych zmian w treści oferty. Odwołujący stwierdził tylko czego
dotyczy omyłka (np. „poz. 194 kosztorysu i 187 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu i ilości;
[…] poz. 208 kosztorysu i 214 przedmiaru – omyłka dotyczy jednostki; […] poz. 216
kosztorysu i 222 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu; […] poz. 38 kosztorysu i poz. 38
przedmiaru – omyłka dotyczy krotności), ale nigdzie odwołujący nie wykazał dlaczego daną
omyłkęnależy poprawići w jaki sposób. Odwołujący jedynie stwierdził,że cyt. „Pewnośćco
do rzeczywistej woli odwołującego, zamawiający powziąłby ostatecznie po 3 dniach od
doręczenia odwołującemu zawiadomienia o dokonanych poprawkach. Jużdzisiaj odwołujący
oświadcza,że wyraża zgodęna dokonanie poprawek omyłek w treści jego oferty
zmierzających do dostosowania jej z treściąspecyfikacji”.
W związku z brakiem wykazania,że zamawiający powinien uznaćbłędy w kosztorysach
ofertowych jako inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją, które to
poprawienie nie powoduje istotnych zmian w treści oferty, skład orzekający Izby nie może
uznaćzarzutu naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp za możliwy do uwzględnienia.
Wobec konieczności odrzucenia oferty odwołującego przez zamawiającego, skład
orzekający Izby nie może uwzględnićzarzutu drugiego – bezpodstawnego odrzucenia oferty
odwołującego i zarzutu trzeciego – bezpodstawnego unieważnienia postępowania.
Zamawiający – podczas prowadzenia postępowania – nie naruszył wskazanych przez
odwołującego przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówieńpublicznych.
Z powyższych względów oddalono odwołanie, jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
Przewodniczący:
………………………………
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego Przedsiębiorstwo BUDO-LAND
Zygmunt Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta Perkowska Spółka Jawna, ul. Śmiecińska 9, 06-400 Ciechanów i nakazuje:
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięćtysięcy złotych zero groszy) uiszczone przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo BUDO-LAND Zygmunt Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta
Perkowska Spółka Jawna, ul. Śmiecińska 9, 06-400 Ciechanów, tytułem kosztów
postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, Nr 161, poz. 1078 i Nr 182, poz. 1228 oraz z
2011 r. Nr 5, poz. 13, Nr 28, poz. 143 i Nr 87, poz. 484) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 60/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Gmina Szelków, Stary Szelków, 06-220 Szelków wszczął postępowanie w
trybie przetargu nieograniczonego pod nazwą»Budowa hali sportowej z pomieszczeniami
towarzyszącymi, łącznikiem i pomieszczeniami przedszkolnymi w miejscowości Stary
Szelków«.
Postępowanie jest prowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, Nr 161, poz. 1078 i Nr
182, poz. 1228 oraz z 2011 r. Nr 5, poz. 13, Nr 28, poz. 143 i Nr 87, poz. 484) zwanej dalej w
skrócie Pzp lub ustawąbez bliższego określenia.
Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu w Biuletynie ZamówieńPublicznych
14.11.2011 r. poz. 376370.
Zamawiający zawiadomił 04.01.2012 r.
1) o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 i 7 Pzp;
2) odrzuceniu oferty wykonawcy BUDO-LAND Ciechanów, gdyżtreśćoferty nie
odpowiada treści specyfikacji – art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp i pkt 15 ust. 4 specyfikacji.
Wykonawca BUDO-LAND Zygmunt Antoni Guzik, Piotr Krupiński, Elżbieta Perkowska
Spółka Jawna, ul.Śmiecińska 9, 06-400 Ciechanów, zgodnie z art. 182 ust. 1 pkt 2 Pzp,
wniósł 09.01.2012 r.
do Prezesa KIO odwołanie na:
1) zaniechanie poprawienia w ofercie odwołującego omyłek niepowodujących istotnych
zmian w treści oferty z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych
poprawek w sytuacji, gdy omyłka dotyczyła ilości lub krotności, oraz zawiadomienia
odwołującego o tym fakcie;
2) bezpodstawne odrzucenie oferty odwołującego;
3) bezpodstawne unieważnienie postępowania.
Zdaniem odwołującego zamawiający naruszył:
1) art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp;
2) art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp;
3) art. 93 ust. 1 pkt 1 i 7 Pzp.
Odwołujący wniósł o wydanie wyroku nakazującego zamawiającemu:
1) dokonania unieważnienia czynności unieważnienia postępowania;
2) dokonania unieważnienia czynności odrzucenia oferty odwołującego;
3) dokonania czynności poprawienia omyłek w ofercie odwołującego z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek i zawiadomienia odwołującego o
tym fakcie;
4) dokonania czynności ponownego badania ofert z udziałem oferty odwołującego.
Argumentacja odwołującego
W zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania, zamawiający 4 stycznia 2012 r.
poinformował,że m.in. treśćoferty odwołującego zawiera błędy w stosunku do treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej specyfikacji bez bliższego określenia)
niepodlegające poprawieniu w trybie art. 87 Pzp.
Zamawiający wyliczył w zawiadomieniu błędy w złożonej przez odwołującego ofercie,
wyszczególniając je oznaczeniami liczbowymi pozycji w kosztorysach poszczególnych branż.
Zamawiający nie wskazał precyzyjnie czego poszczególne błędy dotyczą.
Odwołujący
samodzielnie
dokonał
analizy
poszczególnych
wskazanych
w
zawiadomieniu błędów w kosztorysach przez porównanie kosztorysów z przedmiarami
załączonymi do specyfikacji.
Zamawiający w pkt 15.4 specyfikacji wskazał,że „Wykonawca w kosztorysach
ofertowych nie może pominąćjakiegokolwiek elementu. Wykonawca nie może samodzielnie
wprowadzaćzmian do przedmiarów robót. Wszystkie błędy ujawnione w Specyfikacjach
Technicznych Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych oraz w przedmiarach robót,
wykonawca winien zgłosićzamawiającemu przed terminem składania ofert”. Postanowienia
tego punktu specyfikacji nie mogąbyćpodstawądo odrzucenia oferty odwołującego.
Odwołujący nie pominąłżadnego elementu w kosztorysach, nie dokonał zmian w
przedmiarach, nie ujawnił błędów w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru
Robót Budowlanych oraz w przedmiarach robót, które musiałby zgłosićzamawiającemu.
Odwołujący złożył ofertęzawierającąkosztorysy sporządzone w oparciu o przedmiary robót
poszczególnych branż, z tymże nie uchronił sięod popełnienia omyłek. Bezsprzecznym jest,że woląodwołującego było złożenie oferty zgodnej ze specyfikacją, co odwołujący
potwierdził w oświadczeniach zawartych w formularzu ofertowym w pkt 1, 5 i 7 formularza.
Odwołujący złożył podpis pod tymi oświadczeniami.
Podczas sporządzania kosztorysu ofertowego pracownik odwołującego popełnił błędy.
Zamawiający nie przekazał wykonawcom edytowalnej formy przedmiarów. Kosztorysanci
musieli przepisywaćtreści z przedmiarów do komputerowych programów kosztorysowych.
Treści niektórych pozycji przedmiarowych były długie, istniało duże prawdopodobieństwo
popełnia omyłek. To, jak dużątrudnośćsprawiło przepisywanie treści przedmiarów do
komputerówświadczy fakt,że na 16 wykonawców, którzy złożyli oferty, ani jeden nie
przepisał przedmiarów poprawnie. Wszystkie oferty zawierały błędy w kosztorysach.
Wszystkie oferty z powodu niezgodności kosztorysów z przedmiarami zostały odrzucone, a
postępowanie unieważnione. Nie można założyć,że wszyscy wykonawcy zamierzali złożyć
oferty o treści niezgodnej ze specyfikacją.
Generalnąprawidłowościąjest to,że tam gdzie popełniono omyłkęw opisie pozycji
kosztorysowej, poprawna jest podstawa wyceny pozwalająca stwierdzićrzeczywistąwolę
odwołującego ujęcia pozycji kosztorysowej zgodnej z przedmiarem. Tam gdzie omyłkę
popełniono w ilości, poprawne sąwszystkie pozostałe treści pozycji. Podobnie jest, gdy
omyłka dotyczy krotności, czy jednostki miary. Omyłki popełnione przez odwołującego nie
wywołały istotnych zmian w treści oferty.
Ze specyfiki popełnionych omyłek jasno widać,że zamawiający mógł bez problemu
samodzielnie, bez potrzeby negocjacji z odwołującym, dokonaćpoprawek w ofercie
dostosowując treśćoferty do treści specyfikacji. Pewnośćco do rzeczywistej woli
odwołującego, zamawiający powziąłby ostatecznie po 3 dniach od doręczenia odwołującemu
zawiadomienia o dokonanych poprawkach.
Odwołujący oświadcza,że wyraża zgodęna dokonanie poprawek omyłek w treści jego
oferty zmierzających do dostosowania jej z treściąspecyfikacji.
Niektóre numery pozycji w kosztorysach nie odpowiadajątym samym pozycjom w
pierwotnych przedmiarach robót. Jest tak na skutek wyjaśnieńzamawiającego, ponieważ
niektóre pozycje przedmiarów robót zostały usunięte, a inne dodane.
Analiza poszczególnych omyłek w treści oferty odwołującego w układzie i kolejności
zgodnej z zawiadomieniem Zamawiającego:
WYKAZ BŁĘDÓW W ZŁOŻONEJ OFERCIE:
I. Branża budowlana – hala:
poz. 9 kosztorysu i poz. 9 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 145 kosztorysu i 145 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 148 kosztorysu i 148 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 62 kosztorysu i 62 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 194 kosztorysu i 187 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu i ilości;
poz. 208 kosztorysu i 214 przedmiaru – omyłka dotyczy jednostki;
poz. 216 kosztorysu i 222 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 234 kosztorysu i 240 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 242 kosztorysu i 248 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 244 kosztorysu i 250 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
II. Branża budowlana -przedszkole:
poz. 38 kosztorysu i poz. 38 przedmiaru – omyłka dotyczy krotności;
poz. 142 kosztorysu i poz. 142 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
III. Branża drogowa:
poz. 2 kosztorysu i poz. 2 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 3 kosztorysu i poz. 3 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 6 kosztorysu i poz. 6 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 7 kosztorysu i poz. 7 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 11 kosztorysu i poz. 11 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 13 kosztorysu i poz. 13 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 17 kosztorysu i poz. 17 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 18 kosztorysu i poz. 18 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
IV. Branża elektryczna – hala:
poz. 49 kosztorysu i poz. 49 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
V. Branża elektryczna -przedszkole:
poz. 5 kosztorysu i 5 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 6 kosztorysu i poz. 6 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 7 kosztorysu i poz. 7 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 8 kosztorysu i poz. 8 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 9 kosztorysu i poz. 9 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 10 kosztorysu i poz. 10 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 25 kosztorysu i poz. 25 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 28 kosztorysu i poz. 28 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
VI. Branża sanitarna – hala:
poz. 45 kosztorysu i poz. 45 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 73 kosztorysu i poz. 73 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 105 kosztorysu i poz. 105 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 144 kosztorysu i poz. 144 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
VII. Branża sanitarna – przedszkole:
poz. 59 kosztorysu i poz. 59 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu;
poz. 66 kosztorysu i poz. 66 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu.
Kosztorysy ofertowe mająsłużyćprzede wszystkim wyliczeniu ceny oferty, a w
późniejszym okresie rozliczeniu zamówienia. Kosztorysy nie stanowiąpodstawy opisu
przedmiotu zamówienia i nie określajązakresu robót, jaki wykonawca musi wykonać. O
powyższymświadczy chociażby ostatnie zdanie punktu 2 specyfikacji, które brzmi,że
„Roboty budowlane objęte zamówieniem należy wykonaćzgodnie z dokumentacją
projektową, specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót”.
Wświetle znaczenia tego postanowienia specyfikacji i możliwości dokonania przez
zamawiającego samodzielnych poprawek omyłek, należy także oceniaćnieistotnośćomyłek
popełnionych przez odwołującego.
Na nieistotnośćomyłek wskazuje także fakt,że uwzględnienie konsekwencji
rachunkowych dokonanych poprawek nie wpłynie na kolejnośćcen w ofertach złożonych w
postępowaniu.
Zamawiający uznał,że odwołujący nie powinien uzyskaćprzedmiotowego zamówienia
publicznego, i wskazał art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz pkt 15.4 specyfikacji, jako podstawę
prawnąodrzucenia oferty odwołującego. Jest to uznanie bezpodstawne. Zamawiający
odrzucając ofertęodwołującego, bez dokonania poprawek wyżej przedstawionych omyłek,
naruszył art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Zamawiający naruszył także art. 93 ust. 1 pkt 1 i 7 Pzp,
bowiem unieważnił postępowanie, w sytuacji, gdy przynajmniej oferta odwołującego nie
podlegała odrzuceniu.
Odwołujący przesłał w terminie kopięodwołania zamawiającemu 09.01.2011 r. (art. 180
ust. 5 i art. 182 ust. 1-4 Pzp).
Zamawiający przesłał w terminie 2 dni kopięodwołania innym wykonawcom 11 i
12.01.2012 r. (art. 185 ust. 1 in initio Pzp).
Zamawiający wniósł odpowiedźna odwołanie do czasu zamknięcia rozprawy 18.01.2012
r. (art. 186 ust. 1 Pzp).
Argumentacja zamawiającego:
1. Odwołujący nie przesłał w terminie 9 stycznia 2012 r. do 16:00 odwołania
zamawiającemu.
2. Omyłki w ofercie odwołującego powodowały istotne zmiany w treści oferty, dlatego
nie podlegały poprawie na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
3. W pkt 15.4 specyfikacji zamawiający zastrzegł,że wykonawca nie może pominąćw
kosztorysach jakiegokolwiek elementu ani wprowadzaćzmian do przedmiarów
robót.
4. Zamawiający dysponował przedmiarami w formacie PDF.
5. Odwołujący nie wskazuje przedmiarów robót, jako elementów wyznaczających
zakres robót, a to zastrzegł zamawiający w pkt 2 specyfikacji.
6. Wszystkie zmiany wprowadzone w kosztorysach skutkowałyby niemożliwością
wyegzekwowania od wykonawcy właściwie wykonanych robót oraz ich zakresu,
gdyżkosztorysy ofertowe mająstanowićintegralnączęśćumowy.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron, na podstawie dokumentacji
postępowania, wyjaśnień oraz stanowisk stron zaprezentowanych podczas rozprawy –
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby stwierdził,że odwołanie nie jest zasadne.
W ocenie Izby zostały wypełnione łącznie przesłanki zawarte w art. 179 ust. 1 Pzp, to
jest posiadania interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz wystąpienia możliwości
poniesienia szkody przez odwołującego.
Izba postanowiła dopuścićdokumentacjępostępowania o udzielenie zamówienia
publicznego przekazanąprzez zamawiającego, potwierdzonąza zgodnośćz oryginałem.
W ocenie składu orzekającego Izby, zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp przez
zaniechanie poprawienia w ofercie odwołującego omyłek niepowodujących istotnych zmian
w treści oferty z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek w
sytuacji, gdy omyłka dotyczyła ilości lub krotności – nie zasługuje na uwzględnienie.
Zamawiający przekazał przedmiary robót w załączniku do specyfikacji. Jednak były one
sporządzone w formacie nieedytowalnym i dlatego wykonawcy musieli – zdaniem
odwołującego – samodzielnie, ręcznie przepisywaćte dokumenty, aby następnie sporządzić
na ich podstawie kosztorysy ofertowe. Przepisywanie treści przedmiarów do komputerów
sprawiło wykonawcom dużątrudność, o czymświadczy fakt,że na 16 wykonawców, którzy
złożyli oferty, ani jeden nie przepisał przedmiarów poprawnie.
Zamawiający zawiadomił 4 stycznia 2012 r., w o unieważnieniu postępowania. Ponadto
zamawiający stwierdził,że m.in. treśćoferty odwołującego zawiera błędy w stosunku do
treści specyfikacji niepodlegające poprawieniu w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp. Zamawiający
ogólnie wskazał wszystkie błędy w złożonej przez odwołującego ofercie.
Odwołujący, po samodzielnej analizie każdego błędu wskazanego przez zamawiającego
twierdzi,że nie pominąłżadnego elementu w kosztorysach, nie dokonał zmian w
przedmiarach, nie ujawnił błędów w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru
Robót Budowlanych oraz w przedmiarach robót, które musiałby zgłosićzamawiającemu.
Odwołujący złożył ofertęzawierającąkosztorysy sporządzone w oparciu o przedmiary
robót poszczególnych branż, z tymże odwołujący nie uchronił sięod popełnienia omyłek.
Jednak woląodwołującego było złożenie oferty zgodnej ze specyfikacją, co odwołujący
potwierdził w oświadczeniach zawartych w formularzu ofertowym w pkt 1, 5 i 7 formularza.
Zdaniem odwołującego poprawa omyłek nie wywołałaby istotnych zmian w treści oferty,
dlatego – zdaniem odwołującego – zamawiający powinien zastosowaćsiędo art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp i poprawićwszystkie z wykazanych błędów. W dalszej części odwołania
odwołujący stwierdził,że w przypadku wątpliwości, zamawiający uzyskałby pewnośćco do
rzeczywistej woli odwołującego, po 3 dniach od doręczenia odwołującemu zawiadomienia o
dokonanych poprawkach, a jużw odwołaniu odwołujący oświadczył,że wyraża zgodęna
dokonanie poprawek omyłek w treści jego oferty zmierzających do dostosowania treści z
treściąspecyfikacji.
Skład orzekający Izby stwierdza,że to na zamawiającym spoczywa ciężar podjęcia
decyzji w sprawie zakwalifikowania czy w każdym przypadku może uznać,że ma do
czynienia z omyłką, o której mowa w art. 87 ust. 2 Pzp. Szczególnie ustawodawca nie
ustanowił procedury nakazującej zamawiającemu uznanie za inne omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
Jednak wykształciło sięorzecznictwo, z którego wynika,że zamawiający jest
zobligowany uznaćza omyłki i dokonaćich poprawy zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, jeżeli
to wynika z treści całej oferty, a nie wynika tylko z późniejszych oświadczeńczy zapewnień,że wykonawca w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia zgodzi sięna poprawienie
omyłek.
Podobnie wyrok KIO z 23 marca 2011 r. (sygn. akt 522/11) cyt. „Norma zawarta w art.
87 ust. 2 pkt 3 Pzp ma charakter nieostry i oceny. […] Poprawienia oferty zamawiający jest
zobowiązany dokonaćw szczególności wtedy, gdy sposób w jaki ma byćdokonana poprawa
wynika z innych elementów składających sięna ofertę”.
W przypadku nieuznania przez zamawiającego wadliwych elementów oferty za inne
omyłki, określone w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, ciężar dowiedzenia,że jednak wadliwe elementy
oferty należy poprawićzgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, spoczywa na odwołującym i
odwołujący musi wykazaćw sposób niepodlegający wątpliwościom, najlepiej ze wskazaniem
odpowiednich miejsc w ofercie,że wykazane błędy należy traktowaćjako inne omyłki
polegające na niezgodności oferty ze specyfikacjąi ich poprawienie nie spowoduje istotnych
zmian w treści oferty. W rozpoznawanej sprawie odwołujący nie wykazał w każdym
przypadku na jakiej podstawie zamawiający miałby obowiązek poprawienia wykazanych
błędów jako innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacjąiże ich
poprawienie nie spowoduje istotnych zmian w treści oferty. Odwołujący stwierdził tylko czego
dotyczy omyłka (np. „poz. 194 kosztorysu i 187 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu i ilości;
[…] poz. 208 kosztorysu i 214 przedmiaru – omyłka dotyczy jednostki; […] poz. 216
kosztorysu i 222 przedmiaru – omyłka dotyczy opisu; […] poz. 38 kosztorysu i poz. 38
przedmiaru – omyłka dotyczy krotności), ale nigdzie odwołujący nie wykazał dlaczego daną
omyłkęnależy poprawići w jaki sposób. Odwołujący jedynie stwierdził,że cyt. „Pewnośćco
do rzeczywistej woli odwołującego, zamawiający powziąłby ostatecznie po 3 dniach od
doręczenia odwołującemu zawiadomienia o dokonanych poprawkach. Jużdzisiaj odwołujący
oświadcza,że wyraża zgodęna dokonanie poprawek omyłek w treści jego oferty
zmierzających do dostosowania jej z treściąspecyfikacji”.
W związku z brakiem wykazania,że zamawiający powinien uznaćbłędy w kosztorysach
ofertowych jako inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją, które to
poprawienie nie powoduje istotnych zmian w treści oferty, skład orzekający Izby nie może
uznaćzarzutu naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp za możliwy do uwzględnienia.
Wobec konieczności odrzucenia oferty odwołującego przez zamawiającego, skład
orzekający Izby nie może uwzględnićzarzutu drugiego – bezpodstawnego odrzucenia oferty
odwołującego i zarzutu trzeciego – bezpodstawnego unieważnienia postępowania.
Zamawiający – podczas prowadzenia postępowania – nie naruszył wskazanych przez
odwołującego przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówieńpublicznych.
Z powyższych względów oddalono odwołanie, jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
