rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-09-14
rok: 2012
data dokumentu: 2012-09-14
rok: 2012
sygnatury akt.:
KIO 1871/12
KIO 1871/12
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2012 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 września 2012 r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Ad Acta Sp. z o.o., 44-240 śory, ul.
Węglowa 11 w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Jastrzębską Spółkę
Węglową S.A., 44-330 Jastrzębie Zdrój, Al. Jana Pawła II 4
przy udziale wykonawcy Ośrodek Szkolenia BIAŁECKI Sp. z o.o., 44-330 Jastrzębie-Zdrój,
ul. Energetyków 8 zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 września 2012 r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Ad Acta Sp. z o.o., 44-240 śory, ul.
Węglowa 11 w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Jastrzębską Spółkę
Węglową S.A., 44-330 Jastrzębie Zdrój, Al. Jana Pawła II 4
przy udziale wykonawcy Ośrodek Szkolenia BIAŁECKI Sp. z o.o., 44-330 Jastrzębie-Zdrój,
ul. Energetyków 8 zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu dokonanie modyfikacji
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o
zamówieniu w zakresie ustalonego w siedmiu zadaniach sposobu oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu - posiadania wymaganych
przepisami ustawy uprawnień do świadczenia usługi szkoleń objętych
przedmiotowym postępowaniem. Izba nakazuje w szczególności wykreślenie,
odpowiednio w poszczególnych zadaniach, dokumentów mających potwierdzać
posiadanie koniecznych uprawnień przez wykonawców: aktualnej decyzji
Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub Specjalistycznego
Urzędu Górniczego o spełnieniu warunków, o których mowa w art. 112 ust. 5
Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo Geologiczne i Górnicze; aktualnej
Decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji kwalifikacyjnej oraz
akredytacji właściwego Kuratora Oświaty.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Jastrzębską Spółkę Węglową
S.A., 44-330 Jastrzębie Zdrój, Al. Jana Pawła II 4 i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr.
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Ad Acta Sp. z o.o., 44-240 śory, ul. Węglowa 11
tytułem wpisu od odwołania;
2.2 zasądza od zamawiającego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., 44-330 Jastrzębie
Zdrój, Al. Jana Pawła II 4 na rzecz wykonawcy Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
Ad Acta Sp. z o.o., 44-240 śory, ul. Węglowa 11 kwotę 18.768 zł 00 gr. (słownie:
osiemnaście tysięcy siedemset sześćdziesiąt osiem złotych, zero groszy) stanowiącą
koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika
oraz dojazdu na posiedzenie Izby.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1871/12
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu
prowadzonym
w
trybie
przetargu
nieograniczonego
przez
zamawiającego – Jastrzębską Spółkę Węglową S.A. na świadczenie usług szkoleń
wstępnych i okresowych oraz szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje dla pracowników
Jastrzębskiej Spółki Węglowej – 7 zadań (nr postępowania ….), wobec postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wykonawca Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
Ad Acta Sp. z o.o. w śorach wniósł w dniu 3 września 2012 r. odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1871/12). Kopia odwołania została przekazana
zamawiającemu w dniu 13 września 2012 r.
Postępowanie ogłoszone zostało w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich
2012/S 165-274247 w dniu 29.08.2012 r. i prowadzone jest według zasad dotyczących
postępowań o wartości szacunkowej zamówienia przekraczającej kwoty określonej w
przepisach wykonawczych do ustawy dla dostaw i usług.
W odwołaniu postawione zostały zarzuty naruszenia:
1. art. 22 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy, poprzez bezzasadne i niezgodne z przepisami
ustawy przyjęcie w ramach warunku „posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności”, co do których przepisy prawa nakładają
obowiązek ich posiadania, obowiązku posiadania: akredytacji właściwego Kuratora
Oświaty, aktualnej decyzji Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub
specjalistycznego urzędu górniczego potwierdzającego zatwierdzenie programu
szkolenia oraz aktualnej decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji
kwalifikacyjnej w sytuacji kiedy nie są to uprawnienia, co do których przepisy prawa
nakładałyby obowiązek ich posiadania;
2. art. 22 ust. 1 pkt 1 Pzp w zw. z art. 25 ust. 2 Pzp i § 1 ust. 1 rozporządzenia Przezsa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający (…) w zw. z art. 138c ust. 1 pkt 2 Pzp, poprzez żądanie
przedstawienia dokumentów: akredytacji właściwego Kuratora Oświaty, aktualnej
decyzji Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub specjalistycznego
urzędu górniczego potwierdzającego zatwierdzenie programu szkolenia oraz
aktualnej decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji kwalifikacyjnej
pomimo, że nie są one niezbędne do oceny spełnienia warunków udziału w
postępowaniu postawionych wykonawcom;
3. art. 22 ust. 4 i art. 7 Pzp przez sporządzenie opisu sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków w sposób nadmierny, niezwiązany z przedmiotem zamówienia i
nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia;
4. art. 23 ust. 1 i 3 Pzp w zw. z art. 22 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 Pzp poprzez błędne i
niczym nieuzasadnione przyjęcie, że każdy z wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie (członkowie konsorcjum) powinien posiadać i przedstawić w
postępowaniu
dokumenty
potwierdzające
spełnienie
warunków
udziału
w
postępowaniu, co w konsekwencji stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonanie zmian ogłoszenia o
zamówieniu oraz modyfikację specyfikacji istotnych warunków zamówienia w sposób
wskazany:
- zmiany w siwz, pkt IX.B.1a/ i b/ wykreślenie słów: „…, które opisane zostały w pkt X.2 i
X.3 siwz”,
- w pkt IX.C wykreślenie słów: „… każdy z Wykonawców musi spełniać warunek opisany
w punkcie IX.A.1” i zastąpienie ich zdaniem, że „warunki opisane w punkcie IX.A.1, IX.A.2 i
IX.A.3 muszą spełniać łącznie wszyscy Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt X.2
- wykreślenie pkt X.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. X.8 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt 1, 4-6…” słowami: „… o których mowa w pkt 1-6…”
- w pkt. XI.B.1 wykreślenie słów: „…które opisane zostały w pkt XII.2-XII.3 SIWZ”
- w pkt. XI.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „…każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XI.A.1” i zastąpienie go zdaniem, że
„warunki opisane w punkcie XI.A.1, XI.A.2 i XI.A.3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”
- wykreślenie pkt. XII.2
- wykreślenie pkt. XII.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XII.7 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt. 1, 4-5…” słowami: „… o których mowa w pkt 1-5…”
- w pkt. XIII.B.1 wykreślenie słów: „… które opisane zostały w pkt. XIV.2-XIV.4 SIWZ”
- w pkt. XIII.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „…każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XIII.A.1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XIII.A.1, XIII.A.2 i XIII.A.3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”
- wykreślenie pkt. XIV.2 i XIV.3
- wykreślenie pkt. XIV.4 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XIV.8 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt. 1, 5-6…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-6…”,
- w pkt. XV.B.1 wykreślenie słów: „…, które opisane zostały w pkt. XVI.2-XVI.3 SIWZ”,
- w pkt. XV.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „… każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XV.A1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XV.A1, XV.A2 i XV.A3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt. XVI.2
- wykreślenie pkt. XVI.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XVI.7 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt. 1, 4-5…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-5…”
- w pkt. XVII.B.1 wykreślenie słów: „… które opisane zostały w pkt. XVIII.2-XVIII.4 SIWZ”
i zastąpienie go słowem „… które opisane zostały w pkt. XVIII.4”
- w pkt. XVII.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „… każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XVII.A1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XVII.A1, XVII.A2 i XVII.A3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt. XVIII.2,
- wykreślenie pkt. XVIII.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XVIII.8 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów: „…których mowa w
pkt. 1, 5-6…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-3 i 5-6…”
- w pkt. XIX.B.1 wykreślenie słów: „… które opisane zostały w pkt. XX.2-XX.3 SIWZ”,
- w pkt. XIX.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „… każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XIX.A1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XIX.A1, XIX.A2 i XIX.A3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt. XX.2,
- wykreślenie pkt. XX.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. X.7 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu sów „… o których mowa w
pkt. 1, 4-5…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-5…”.
Zmiany w treści ogłoszenia o zamówieniu:
- w pkt. III.2.1 str. 7 skreślenie powyższych informacji, ewentualnie dla dokumentu
dotyczącego akredytacji właściwego Kuratora Oświaty jego zmianę poprzez dopuszczenie
możliwości przedłożenia innych dokumentów potwierdzających spełnienie tego warunku.
Odwołujący wnosił również o unieważnienie postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt
7 ustawy Prawo zmówień publicznych.
W uzasadnieniu stawianych zarzutów i żądań odwołujący, jako naruszające przepisy
ustawy wskazał żądanie złożenia na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu „posiadania uprawnień do wykonywania działalności lub czynności”
dokumentów: akredytacja właściwego Kuratora Oświaty, aktualna decyzja Dyrektora
właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub specjalistycznego urzędu górniczego
potwierdzającego zatwierdzenie programu szkolenia, aktualna decyzja Prezesa Regulacji
Energetyki o powołaniu komisji kwalifikacyjnej. śądanie zamawiającego wykracza, zdaniem
odwołującego poza zakres regulacji art. 22 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych i prowadzi do ustalenia dodatkowych warunków, których ustawa nie nakłada.
Odwołujący posiada uprawnienia do świadczenia usług w zakresie objętym zamówieniem.
Nie musi posiadać akredytacji Kuratora Oświaty, gdyż art. 68b ust. 1 ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty wskazuje na nieobligatoryjny charakter tejże akredytacji.
Stąd jej żądanie jest sprzeczne z treścią art. 22 ust. 1 pkt 1 Pzp.
Podobnie wymóg posiadania aktualnej decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu
Komisji Kwalifikacyjnej, nie jest uzasadniony w zakresie w jakim prowadzone jest
postępowanie przetargowe. Odwołujący przywołał treść par. 12 i 5 rozporządzenia Ministra
Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych
zasad stwierdzenia posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń,
instalacji i sieci, na które powołuje się zamawiający. Z przywołanych przepisów nie wynika,
aby dla zadania objętego przedmiotem zamówienia wykonawca miał obowiązek posiadania
aktualnej decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej.
W dalszej części odwołujący zakwestionował obowiązek posiadania przez wykonawcę
aktualnej
decyzji
Dyrektora
właściwego
Okręgowego
Urzędu
Górniczego
lub
specjalistycznego urzędu górniczego potwierdzającego zatwierdzenie programu szkolenia.
Wprawdzie w art. 112 ust. 5 określa prowadzenie szkolenia na podstawie programów
szkolenia, zatwierdzanych w drodze decyzji przez właściwe organy nadzoru górniczego, nie
jest to jednak warunek podmiotowy, od którego spełnienia uzależnione jest posiadanie
określonych uprawnień. Ponadto, zdaniem odwołującego, jest to warunek nie możliwy do
spełnienia na dzień składania ofert, gdyż zatwierdzenie planu szkolenia wymaga najpierw
poznania tematów szkolenia. Tematy te zostały określone przez zamawiającego w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i dopiero w oparciu o te dane wykonawca może
stworzyć plan szkolenia, przedkładany właściwemu organowi nadzoru górniczego do
zatwierdzenia w drodze decyzji.
Kolejne zarzuty stanowią konsekwencję naruszeń przepisów, wskazanych powyżej.
Również zamawiający sektorowy związany jest treścią art. 22 ust. 1 Pzp i nie może
ustanawiać nadmiernych, niezwiązanych z przedmiotem zamówienia i nieproporcjonalnych
do przedmiotu zamówienia, eliminujących wykonawców zdolnych do należytego wykonania
zamówienia. śądane dodatkowe dokumenty, wykraczające na zasadzie art. 138c ust. 1 pkt 2
Pzp, poza wskazane w rozporządzeniu Presa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w
sprawie rodzajów dokumentów (…), nie mają na celu potwierdzenia warunku posiadania
uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, lecz eliminację z
postępowania podmiotów nie dysponujących taką dokumentacją.
Z ostrożności procesowej odwołujący wskazał na możliwość żądania posiadania
akredytacji właściwego Kuratora Oświaty, jednak w jego ocenie należałoby w takiej sytuacji
umożliwić potencjalnym wykonawcom przedłożenia innych dokumentów, np. certyfikatów
ISO. Potwierdzenie jakości wykonywanych usług, nie tylko bowiem może wynikać z treści
akredytacji, lecz również z innych dokumentów, mających równorzędne zastosowanie.
Zamawiający w sposób naruszający przepis art. 23 ust. 1 i 3 w zw. z art. 22 ust. 1 Pzp
uznał, iż wszyscy członkowie konsorcjum z osobna powinni legitymować się poszczególnymi
dokumentami potwierdzającymi spełnianie warunków udziału w postępowaniu, co zaprzecza
idei tworzenia konsorcjum. Powołał się na tezy z orzeczeń KIO, dla wykazania, jako
wystarczającego dysponowania dokumentami podmiotowymi przez jednego konsorcjanta
celem spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Gdyby każdy z konsorcjantów
dysponował wszystkimi uprawnieniami, doświadczeniem i potencjałem nie zachodziłaby
konieczność łączenia się w konsorcjum i wspólnego występowania w postępowaniu.
Interpretacja zamawiającego prowadzi do naruszenia zasady uczciwej konkurencji
ograniczając dostęp do postępowania poprzez określenie warunków faktycznie
uniemożliwiających wspólne składanie ofert i powoduje nierówne traktowanie wykonawców.
Każdy z członków konsorcjum specjalizuje się w pewnych kategoriach szkoleń i kursów, a
wszyscy razem są w stanie wykonać zadania objęte zamówieniem. Nie jest zatem
konieczne, aby każdy z nich posiadał wszystkie uprawnienia.
W dniu 06.09.2012 r. wpłynęło do Krajowej Izby Odwoławczej przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego od wykonawcy Ośrodka Szkolenia
BIAŁECKI Sp. z o.o. z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju.
Stanowisko Izby
W pierwszej kolejności należało wskazać, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie
znajdowały przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych,
z uwzględnieniem zmian wprowadzonych dwoma ustawami, tj. z dnia 5 listopada 2009 r.
o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2009 r., Nr 206, poz. 1591) oraz z dnia 2 grudnia 2009 r.
o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009
r., Nr 223, poz. 1778), zwanej dalej „ustawą”.
W toku posiedzenia Izba nie stwierdziła, aby w odniesieniu do przedmiotowego
odwołania zachodziła którakolwiek z przesłanek jego odrzucenia wskazanych w art. 189 ust.
2 ustawy i skierowała odwołanie na rozprawę. Strony nie złożyły opozycji wobec zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego wniesionego przez wykonawcę Ośrodek
Szkolenia BIAŁECKI Sp. z o.o.
Na podstawie zebranego materiału, stanowiącego dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, w tym treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, a także stanowisk stron prezentowanych w pismach i na rozprawie Izba uznała,
iż odwołanie podlegało uwzględnieniu.
Zarzuty w odwołaniu dotyczą ustalonego przez zamawiającego sposobu oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu „posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności” i żądanych na jego potwierdzenie dokumentów, tj.:
aktualna decyzja lub decyzje Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub
Specjalistycznego Urzędu Górniczego o spełnieniu warunków, o których mowa w art. 112
ust. 5 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze w zakresie szkoleń
objętych zamówieniem; aktualna decyzja Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji
kwalifikacyjnej; akredytacja właściwego Kuratora Oświaty. Odwołujący zmierzał do
wykazania, iż żądane dokumenty nie służą wykazaniu posiadania przez wykonawcę
uprawnień koniecznych do przeprowadzenia szkoleń/kursów objętych przedmiotem
zamówienia, co prowadzi ma naruszenia art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp i dalszych
wymienionych w odwołaniu, będącego konsekwencją wykroczenia poza dopuszczalne, na
gruncie przepisów ustawy, żądanie złożenia dokumentów mających potwierdzać spełnienie
warunku udziału w postępowaniu.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określił odrębnie dla
każdego z zadań warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny ich
spełnienia (pkt. od IX – XX siwz).
Wskazane w odwołaniu dokumenty zamawiający traktował, jako dokumenty potwierdzające
posiadanie uprawnień do świadczenia usług szkoleń objętych danym zadaniem (tj.
wstępnych i okresowych szkoleń bhp - w zadaniach 1 i 2:, kursów i szkoleń podnoszących
kwalifikacje – w zadania 3, 4, 5, 6 i 7). Z wyjątkiem decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o
powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej, wskazanej wyłącznie w zadaniu nr 4, pozostałe były
wymienione przy każdym z siedmiu zadań.
Odwołujący zaprzeczał, jakoby dokumenty te miały potwierdzać posiadanie przez
wykonawcę uprawnień, o jakich mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy, a ich żądanie prowadzić
ma do ograniczenia dostępu do postępowania wykonawcom. Dodatkowo kwestionował zapis
specyfikacji istotnych warunków zamówienia powtórzony przy każdym z zadań, w którym
zamawiający zastrzegał konieczność spełnienia warunku posiadania uprawnień przez
każdego z wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie.
W pierwszej kolejności należało rozstrzygnąć, czy zakres merytoryczny żądanych
przez zamawiającego dokumentów pozwalał na ich traktowanie, jako dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu dotyczącego posiadania
uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, zidentyfikowanych przez
zamawiającego jako uprawnień do świadczenia usług kursów i szkoleń.
Decyzja
Dyrektora
właściwego
Okręgowego
Urzędu
Górniczego
lub
Specjalistycznego Urzędu Górniczego o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 112
ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze w obecnym stanie
prawnym jest decyzją o zatwierdzeniu programów szkolenia. Wydawana jest na podstawie
art. 112 ust. 5 wskazanej powyżej ustawy, wprowadzającego obowiązek szkolenia osób
wykonujących czynności specjalistyczne w ruchu zakładu górniczego oraz kierownictwo i
dozór ruchu podziemnego, na podstawie programów szkolenia zatwierdzanych w drodze
decyzji przez właściwe organy nadzoru górniczego. Odmowa zatwierdzenia przez organ
następuje jeżeli program nie zapewnia przekazania osobom szkolonym niezbędnych
informacji dotyczących prawidłowego wykonywania czynności w ruchu zakładu górniczego
(art. 112 ust. 5 ustawy pr. geolog. i górn.). W ustępie czwartym tego artykułu określa się, iż
ten kto trudni się szkoleniem osób wykonujących czynności w ruchu zakładu górniczego jest
obowiązany posiadać odpowiednią kadrę oraz niezbędne środki umożliwiające właściwe
szkolenie.
Na podstawie zgodnych oświadczeń stron złożonych na rozprawie Izba ustaliła, iż w
stosunku do części kursów i szkoleń podzielonych na siedem zadań, przepis art. 112 ust. 5
Pr. geolog. i górn. znajduje zastosowanie i w tym zakresie żądanie zamawiającego byłoby
uzasadnione. Złożenie wniosku o wydanie decyzji wymaga uwzględnienia tematyki
szkolenia/kursu oraz jego długości, które to informacje zawarte zostały w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Zamawiający dla każdego z zadań wymagał, aby
wykonawca przedłożył decyzję o zatwierdzeniu programu szkolenia, a na rozprawie
wyjaśniał, iż dotyczy to szkoleń kierowanych do osób wskazanych w art. 112 ust. 5 ustawy
Pr. geolog. i górn.
Izba uznała, iż przedmiotowa decyzja nie stanowi podstawy do stwierdzenia posiadania
wymaganych do świadczenia usługi szkolenia, uprawnień. Wskazany przepis ustawy Pr.
geolog. i górn. wprowadza obowiązek przeprowadzenia szkoleń adresowanych dla
wskazanego grona osób, w oparciu o zatwierdzone przez właściwy organ program szkolenia.
Ocena wniosku skierowanego do organu następuje pod kątem zakresu informacji
dotyczących prawidłowego wykonywania czynności w ruchu zakładu górniczego, a zatem nie
dotyczy właściwości podmiotu ubiegającego się o wydanie decyzji. W ocenie Izby, decyzja
pozwala na stwierdzenie, że program szkolenia odpowiada pod względem merytorycznym
potrzebom zamawiającego, a zatem stanowi dokument potwierdzający, że oferowane usługi
spełniają wymagania zamawiającego. Na jego podstawie nie była możliwa do
przeprowadzenia ocena spełnienia warunku udziału w postępowaniu z art. 22 ust. 1 pkt 1
ustawy, tj. posiadania uprawnień do przeprowadzenia szkoleń. Zamawiający wywodził z
przepisów ustawy Pr. geolog. i górnicze, w tym przywołanego art. 112 ust. 5, określającego
obowiązek zatwierdzenie programu szkoleń, podstawę do stwierdzenia ustawowego
obowiązku uzyskania uprawnień. W ocenie Izby taka interpretacja przepisu jest
nieuzasadniona. Ustawodawca w ustępie czwartym przywołanej przez zamawiającego
podstawy wprowadza jedynie obowiązek posiadania odpowiedniej kadry oraz niezbędnych
środków umożliwiających właściwe szkolenia, co nie może być utożsamiane z obowiązkiem
uzyskania pozwolenia właściwego organu na prowadzenie szkoleń osób wykonujących
czynności w ruchu zakładu górniczego. W związku z powyższym należało uznać, iż decyzja
o zatwierdzeniu programów szkolenia nie mogła być żądana na potwierdzenie posiadania
wymaganych uprawnień. Prowadziło to do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 22 ust. 1
pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy i nakazania wykreślenia z odpowiednich punktów specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu tego dokumentu.
Na marginesie należało odnieść się do argumentacji zamawiającego, który wskazywał na
możliwość żądania dodatkowych dokumentów, co uzasadniać miał status zamawiającego
sektorowego. Przesądzającym dla uwzględnienia zarzutu braku zasadności żądania decyzji
o zatwierdzeniu programu szkolenia, było stwierdzenie, iż dokument ten nie mógł
potwierdzać posiadania wymaganych przepisami prawa uprawnień koniecznych do
przeprowadzenia szkoleń i kursów. Izba nie kwestionuje uprawnienia do żądania innych niż
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy dokumentów,
wynikającego wprost z art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy, żądanie to jednak musi być
uzasadnione koniecznością potwierdzenia spełnienia warunku udziału w postępowaniu, o
których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy. W ocenie Izby, przedmiotowa decyzja może być co
najwyżej traktowana jako dokument potwierdzający spełnianie wymagań dotyczących
wykonania części usługi adresowanej do osób wskazanych w art. 112 ust. 5 ustawy Pr.
geolog. i górn., ale nie jako dokument na potwierdzenie spełnienia warunku dotyczącego
posiadania wymaganych uprawnień.
Akredytacja właściwego Kuratora Oświaty wydana w oparciu o rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 grudnia 2003 r. w sprawie akredytacji
placówek i ośrodków prowadzących kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych (Dz.
U. z 2003 r., Nr 227, poz.2247, z późn. zm.), stanowi potwierdzenie spełniania określonych
wymogów i zapewnienia wysokiej jakości prowadzonego kształcenia, może obejmować
całość lub część prowadzonego kształcenia (art. 68b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329, z późn. zm.). Wydawana jest na
podstawie przeprowadzonej oceny placówki i ośrodka w zakresie zapewnienia bazy
wyposażonej w środki dydaktyczne, zatrudniania wykwalifikowanej kadry, a także
opracowywania i udostępniania materiałów metodyczno-dydaktycznych. Przy ocenie
uwzględnia się również wyniki nadzoru pedagogicznego sprawowanego nad placówką lub
ośrodkiem.
W ocenie składu orzekającego, akredytacja wydawana na podstawie przepisów ustawy o
systemie oświaty, stanowi dokument potwierdzający wymagania zakresem zbliżone do treści
art. 112 ust. 4 ustawy Pr. geolog. i górn., wprowadzającego wymóg posiadania przez
podmioty trudniące się szkoleniem osób wykonujących czynności w ruchu zakładu
górniczego odpowiedniej kadry oraz niezbędnych środków umożliwiających właściwe
szkolenie. Nie może być wskazywana jako dokument mający potwierdzać posiadanie
koniecznych do prowadzenia szkoleń uprawnień, gdyż stanowi potwierdzenie zapewnienia
wysokiej jakości kształcenia. śądanie jego złożenia na potwierdzenie posiadania uprawnień
prowadziło do ograniczenia kręgu podmiotów mogących złożyć ofertę w postępowaniu i
wykraczało ponad zakres regulacji ustawowej. Jako dokument odnoszący się do przedmiotu
zamówienia mieści się w kategorii dokumentów żądanych na potwierdzenie, że oferowane
usługi odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego, a nie dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu. Nie zachodziła zatem
podstawa do zastosowania art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy i żądania przedłożenia akredytacji
właściwego Kuratora Oświaty na okoliczność wykazania posiadania uprawnień.
Powyższe prowadziło do uwzględnienia w tym zakresie odwołania i nakazania
zamawiającemu wykreślenia z odpowiednich punktów specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu tego dokumentu.
Decyzja Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej wydawana
na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia
2003 r. w sprawie szczególnych zasad stwierdzenia posiadania kwalifikacji przez osoby
zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. z 2003 r., Nr 89, poz. 828 z
późń. Zm.), znajduje podstawę prawną w ustawie Prawo energetyczne. Zgodnie z art. 54 ust.
1 wymienionej ustawy osoby zajmujące się eksploatacją sieci, urządzeń i instalacji
zobowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje
kwalifikacyjne.
Analogicznie jak w przypadku dwóch opisanych powyżej dokumentów, żądana decyzja nie
stanowi podstawy do stwierdzenia obowiązku wykonawcy posiadania uprawnień
koniecznych do przeprowadzenia szkolenia adresowanego do wyszczególnionego kręgu
osób. Obowiązek uzyskania potwierdzenia posiadania kwalifikacji przez osoby przeszkolone,
stanowi faktycznie wymóg dotyczący obowiązku przeprowadzenia szkolenia zgodnie z
obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Obowiązek powołania Komisji Kwalifikacyjnej
nie dotyczy pełnego zakresu szkoleń, a jego żądanie jako dokumentu potwierdzającego
posiadanie uprawnień do prowadzenia szkoleń prowadziło do nieuzasadnionego
ograniczenia dostępu do zamówienia podmiotom, które posiadają odpowiednią kadrę, jak i
środki do przeprowadzenia szkoleń. Izba nie kwestionuje zasadności utrzymania wymogu
przeprowadzenia szkolenia wraz z procedurą stwierdzenia posiadania kwalifikacji przez
Komisje Kwalifikacyjne, który jednak nie może być utożsamiany z żądaniem wykazania
uprawnień wykonawcy, tj. organizującego i prowadzącego szkolenie, czy też kurs.
Izba uznała, iż postanowienia specyfikacji w obecnym kształcie prowadziły do
naruszenia art. 22 ust. 1 ustawy, co stanowiło podstawę do uwzględnienia odwołania i
nakazania wykreślenia żądania złożenia dokumentów, które nie mogły potwierdzać
spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie koniecznych uprawnień.
Uwzględnienie odwołania w tym zakresie, w konsekwencji rozciąga się również na dalsze
postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, dotyczące między innymi
sposobu oceny spełnienia warunku posiadania uprawnień przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie, które po wykreśleniu wskazanych dokumentów, stracą
swoją aktualność.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania odwoławczego kwotę wpisu uiszczoną przez odwołującego (15.000,00 zł),
wynagrodzenie jego pełnomocnika, a także koszty dojazdu stwierdzone złożonym do akt
sprawy biletem PKP i obciążyła nimi zamawiającego.
Przewodniczący:
………………………………
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu dokonanie modyfikacji
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o
zamówieniu w zakresie ustalonego w siedmiu zadaniach sposobu oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu - posiadania wymaganych
przepisami ustawy uprawnień do świadczenia usługi szkoleń objętych
przedmiotowym postępowaniem. Izba nakazuje w szczególności wykreślenie,
odpowiednio w poszczególnych zadaniach, dokumentów mających potwierdzać
posiadanie koniecznych uprawnień przez wykonawców: aktualnej decyzji
Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub Specjalistycznego
Urzędu Górniczego o spełnieniu warunków, o których mowa w art. 112 ust. 5
Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo Geologiczne i Górnicze; aktualnej
Decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji kwalifikacyjnej oraz
akredytacji właściwego Kuratora Oświaty.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Jastrzębską Spółkę Węglową
S.A., 44-330 Jastrzębie Zdrój, Al. Jana Pawła II 4 i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr.
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Ad Acta Sp. z o.o., 44-240 śory, ul. Węglowa 11
tytułem wpisu od odwołania;
2.2 zasądza od zamawiającego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., 44-330 Jastrzębie
Zdrój, Al. Jana Pawła II 4 na rzecz wykonawcy Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
Ad Acta Sp. z o.o., 44-240 śory, ul. Węglowa 11 kwotę 18.768 zł 00 gr. (słownie:
osiemnaście tysięcy siedemset sześćdziesiąt osiem złotych, zero groszy) stanowiącą
koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika
oraz dojazdu na posiedzenie Izby.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1871/12
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu
prowadzonym
w
trybie
przetargu
nieograniczonego
przez
zamawiającego – Jastrzębską Spółkę Węglową S.A. na świadczenie usług szkoleń
wstępnych i okresowych oraz szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje dla pracowników
Jastrzębskiej Spółki Węglowej – 7 zadań (nr postępowania ….), wobec postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wykonawca Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
Ad Acta Sp. z o.o. w śorach wniósł w dniu 3 września 2012 r. odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1871/12). Kopia odwołania została przekazana
zamawiającemu w dniu 13 września 2012 r.
Postępowanie ogłoszone zostało w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich
2012/S 165-274247 w dniu 29.08.2012 r. i prowadzone jest według zasad dotyczących
postępowań o wartości szacunkowej zamówienia przekraczającej kwoty określonej w
przepisach wykonawczych do ustawy dla dostaw i usług.
W odwołaniu postawione zostały zarzuty naruszenia:
1. art. 22 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy, poprzez bezzasadne i niezgodne z przepisami
ustawy przyjęcie w ramach warunku „posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności”, co do których przepisy prawa nakładają
obowiązek ich posiadania, obowiązku posiadania: akredytacji właściwego Kuratora
Oświaty, aktualnej decyzji Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub
specjalistycznego urzędu górniczego potwierdzającego zatwierdzenie programu
szkolenia oraz aktualnej decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji
kwalifikacyjnej w sytuacji kiedy nie są to uprawnienia, co do których przepisy prawa
nakładałyby obowiązek ich posiadania;
2. art. 22 ust. 1 pkt 1 Pzp w zw. z art. 25 ust. 2 Pzp i § 1 ust. 1 rozporządzenia Przezsa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający (…) w zw. z art. 138c ust. 1 pkt 2 Pzp, poprzez żądanie
przedstawienia dokumentów: akredytacji właściwego Kuratora Oświaty, aktualnej
decyzji Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub specjalistycznego
urzędu górniczego potwierdzającego zatwierdzenie programu szkolenia oraz
aktualnej decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji kwalifikacyjnej
pomimo, że nie są one niezbędne do oceny spełnienia warunków udziału w
postępowaniu postawionych wykonawcom;
3. art. 22 ust. 4 i art. 7 Pzp przez sporządzenie opisu sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków w sposób nadmierny, niezwiązany z przedmiotem zamówienia i
nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia;
4. art. 23 ust. 1 i 3 Pzp w zw. z art. 22 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 Pzp poprzez błędne i
niczym nieuzasadnione przyjęcie, że każdy z wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie (członkowie konsorcjum) powinien posiadać i przedstawić w
postępowaniu
dokumenty
potwierdzające
spełnienie
warunków
udziału
w
postępowaniu, co w konsekwencji stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonanie zmian ogłoszenia o
zamówieniu oraz modyfikację specyfikacji istotnych warunków zamówienia w sposób
wskazany:
- zmiany w siwz, pkt IX.B.1a/ i b/ wykreślenie słów: „…, które opisane zostały w pkt X.2 i
X.3 siwz”,
- w pkt IX.C wykreślenie słów: „… każdy z Wykonawców musi spełniać warunek opisany
w punkcie IX.A.1” i zastąpienie ich zdaniem, że „warunki opisane w punkcie IX.A.1, IX.A.2 i
IX.A.3 muszą spełniać łącznie wszyscy Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt X.2
- wykreślenie pkt X.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. X.8 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt 1, 4-6…” słowami: „… o których mowa w pkt 1-6…”
- w pkt. XI.B.1 wykreślenie słów: „…które opisane zostały w pkt XII.2-XII.3 SIWZ”
- w pkt. XI.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „…każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XI.A.1” i zastąpienie go zdaniem, że
„warunki opisane w punkcie XI.A.1, XI.A.2 i XI.A.3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”
- wykreślenie pkt. XII.2
- wykreślenie pkt. XII.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XII.7 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt. 1, 4-5…” słowami: „… o których mowa w pkt 1-5…”
- w pkt. XIII.B.1 wykreślenie słów: „… które opisane zostały w pkt. XIV.2-XIV.4 SIWZ”
- w pkt. XIII.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „…każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XIII.A.1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XIII.A.1, XIII.A.2 i XIII.A.3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”
- wykreślenie pkt. XIV.2 i XIV.3
- wykreślenie pkt. XIV.4 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XIV.8 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt. 1, 5-6…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-6…”,
- w pkt. XV.B.1 wykreślenie słów: „…, które opisane zostały w pkt. XVI.2-XVI.3 SIWZ”,
- w pkt. XV.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „… każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XV.A1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XV.A1, XV.A2 i XV.A3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt. XVI.2
- wykreślenie pkt. XVI.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XVI.7 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów „… o których mowa w
pkt. 1, 4-5…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-5…”
- w pkt. XVII.B.1 wykreślenie słów: „… które opisane zostały w pkt. XVIII.2-XVIII.4 SIWZ”
i zastąpienie go słowem „… które opisane zostały w pkt. XVIII.4”
- w pkt. XVII.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „… każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XVII.A1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XVII.A1, XVII.A2 i XVII.A3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt. XVIII.2,
- wykreślenie pkt. XVIII.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. XVIII.8 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu słów: „…których mowa w
pkt. 1, 5-6…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-3 i 5-6…”
- w pkt. XIX.B.1 wykreślenie słów: „… które opisane zostały w pkt. XX.2-XX.3 SIWZ”,
- w pkt. XIX.C poprzez jego zmianę polegającą na wykreśleniu słów: „… każdy z
Wykonawców musi spełniać warunek opisany w punkcie XIX.A1” i zastąpienie go zdaniem,
że „warunki opisane w punkcie XIX.A1, XIX.A2 i XIX.A3 muszą spełniać łącznie wszyscy
Wykonawcy składający ofertę wspólną”,
- wykreślenie pkt. XX.2,
- wykreślenie pkt. XX.3 ewentualnie jego zmianę poprzez dopuszczenie możliwości
przedłożenia innych dokumentów potwierdzających tego warunku,
- w pkt. X.7 poprzez jego zmianę polegającą na zastąpieniu sów „… o których mowa w
pkt. 1, 4-5…” słowami: „… o których mowa w pkt. 1-5…”.
Zmiany w treści ogłoszenia o zamówieniu:
- w pkt. III.2.1 str. 7 skreślenie powyższych informacji, ewentualnie dla dokumentu
dotyczącego akredytacji właściwego Kuratora Oświaty jego zmianę poprzez dopuszczenie
możliwości przedłożenia innych dokumentów potwierdzających spełnienie tego warunku.
Odwołujący wnosił również o unieważnienie postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt
7 ustawy Prawo zmówień publicznych.
W uzasadnieniu stawianych zarzutów i żądań odwołujący, jako naruszające przepisy
ustawy wskazał żądanie złożenia na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu „posiadania uprawnień do wykonywania działalności lub czynności”
dokumentów: akredytacja właściwego Kuratora Oświaty, aktualna decyzja Dyrektora
właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub specjalistycznego urzędu górniczego
potwierdzającego zatwierdzenie programu szkolenia, aktualna decyzja Prezesa Regulacji
Energetyki o powołaniu komisji kwalifikacyjnej. śądanie zamawiającego wykracza, zdaniem
odwołującego poza zakres regulacji art. 22 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych i prowadzi do ustalenia dodatkowych warunków, których ustawa nie nakłada.
Odwołujący posiada uprawnienia do świadczenia usług w zakresie objętym zamówieniem.
Nie musi posiadać akredytacji Kuratora Oświaty, gdyż art. 68b ust. 1 ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty wskazuje na nieobligatoryjny charakter tejże akredytacji.
Stąd jej żądanie jest sprzeczne z treścią art. 22 ust. 1 pkt 1 Pzp.
Podobnie wymóg posiadania aktualnej decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu
Komisji Kwalifikacyjnej, nie jest uzasadniony w zakresie w jakim prowadzone jest
postępowanie przetargowe. Odwołujący przywołał treść par. 12 i 5 rozporządzenia Ministra
Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych
zasad stwierdzenia posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń,
instalacji i sieci, na które powołuje się zamawiający. Z przywołanych przepisów nie wynika,
aby dla zadania objętego przedmiotem zamówienia wykonawca miał obowiązek posiadania
aktualnej decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej.
W dalszej części odwołujący zakwestionował obowiązek posiadania przez wykonawcę
aktualnej
decyzji
Dyrektora
właściwego
Okręgowego
Urzędu
Górniczego
lub
specjalistycznego urzędu górniczego potwierdzającego zatwierdzenie programu szkolenia.
Wprawdzie w art. 112 ust. 5 określa prowadzenie szkolenia na podstawie programów
szkolenia, zatwierdzanych w drodze decyzji przez właściwe organy nadzoru górniczego, nie
jest to jednak warunek podmiotowy, od którego spełnienia uzależnione jest posiadanie
określonych uprawnień. Ponadto, zdaniem odwołującego, jest to warunek nie możliwy do
spełnienia na dzień składania ofert, gdyż zatwierdzenie planu szkolenia wymaga najpierw
poznania tematów szkolenia. Tematy te zostały określone przez zamawiającego w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i dopiero w oparciu o te dane wykonawca może
stworzyć plan szkolenia, przedkładany właściwemu organowi nadzoru górniczego do
zatwierdzenia w drodze decyzji.
Kolejne zarzuty stanowią konsekwencję naruszeń przepisów, wskazanych powyżej.
Również zamawiający sektorowy związany jest treścią art. 22 ust. 1 Pzp i nie może
ustanawiać nadmiernych, niezwiązanych z przedmiotem zamówienia i nieproporcjonalnych
do przedmiotu zamówienia, eliminujących wykonawców zdolnych do należytego wykonania
zamówienia. śądane dodatkowe dokumenty, wykraczające na zasadzie art. 138c ust. 1 pkt 2
Pzp, poza wskazane w rozporządzeniu Presa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w
sprawie rodzajów dokumentów (…), nie mają na celu potwierdzenia warunku posiadania
uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, lecz eliminację z
postępowania podmiotów nie dysponujących taką dokumentacją.
Z ostrożności procesowej odwołujący wskazał na możliwość żądania posiadania
akredytacji właściwego Kuratora Oświaty, jednak w jego ocenie należałoby w takiej sytuacji
umożliwić potencjalnym wykonawcom przedłożenia innych dokumentów, np. certyfikatów
ISO. Potwierdzenie jakości wykonywanych usług, nie tylko bowiem może wynikać z treści
akredytacji, lecz również z innych dokumentów, mających równorzędne zastosowanie.
Zamawiający w sposób naruszający przepis art. 23 ust. 1 i 3 w zw. z art. 22 ust. 1 Pzp
uznał, iż wszyscy członkowie konsorcjum z osobna powinni legitymować się poszczególnymi
dokumentami potwierdzającymi spełnianie warunków udziału w postępowaniu, co zaprzecza
idei tworzenia konsorcjum. Powołał się na tezy z orzeczeń KIO, dla wykazania, jako
wystarczającego dysponowania dokumentami podmiotowymi przez jednego konsorcjanta
celem spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Gdyby każdy z konsorcjantów
dysponował wszystkimi uprawnieniami, doświadczeniem i potencjałem nie zachodziłaby
konieczność łączenia się w konsorcjum i wspólnego występowania w postępowaniu.
Interpretacja zamawiającego prowadzi do naruszenia zasady uczciwej konkurencji
ograniczając dostęp do postępowania poprzez określenie warunków faktycznie
uniemożliwiających wspólne składanie ofert i powoduje nierówne traktowanie wykonawców.
Każdy z członków konsorcjum specjalizuje się w pewnych kategoriach szkoleń i kursów, a
wszyscy razem są w stanie wykonać zadania objęte zamówieniem. Nie jest zatem
konieczne, aby każdy z nich posiadał wszystkie uprawnienia.
W dniu 06.09.2012 r. wpłynęło do Krajowej Izby Odwoławczej przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego od wykonawcy Ośrodka Szkolenia
BIAŁECKI Sp. z o.o. z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju.
Stanowisko Izby
W pierwszej kolejności należało wskazać, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie
znajdowały przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych,
z uwzględnieniem zmian wprowadzonych dwoma ustawami, tj. z dnia 5 listopada 2009 r.
o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2009 r., Nr 206, poz. 1591) oraz z dnia 2 grudnia 2009 r.
o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009
r., Nr 223, poz. 1778), zwanej dalej „ustawą”.
W toku posiedzenia Izba nie stwierdziła, aby w odniesieniu do przedmiotowego
odwołania zachodziła którakolwiek z przesłanek jego odrzucenia wskazanych w art. 189 ust.
2 ustawy i skierowała odwołanie na rozprawę. Strony nie złożyły opozycji wobec zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego wniesionego przez wykonawcę Ośrodek
Szkolenia BIAŁECKI Sp. z o.o.
Na podstawie zebranego materiału, stanowiącego dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, w tym treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, a także stanowisk stron prezentowanych w pismach i na rozprawie Izba uznała,
iż odwołanie podlegało uwzględnieniu.
Zarzuty w odwołaniu dotyczą ustalonego przez zamawiającego sposobu oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu „posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności” i żądanych na jego potwierdzenie dokumentów, tj.:
aktualna decyzja lub decyzje Dyrektora właściwego Okręgowego Urzędu Górniczego lub
Specjalistycznego Urzędu Górniczego o spełnieniu warunków, o których mowa w art. 112
ust. 5 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze w zakresie szkoleń
objętych zamówieniem; aktualna decyzja Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu komisji
kwalifikacyjnej; akredytacja właściwego Kuratora Oświaty. Odwołujący zmierzał do
wykazania, iż żądane dokumenty nie służą wykazaniu posiadania przez wykonawcę
uprawnień koniecznych do przeprowadzenia szkoleń/kursów objętych przedmiotem
zamówienia, co prowadzi ma naruszenia art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp i dalszych
wymienionych w odwołaniu, będącego konsekwencją wykroczenia poza dopuszczalne, na
gruncie przepisów ustawy, żądanie złożenia dokumentów mających potwierdzać spełnienie
warunku udziału w postępowaniu.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określił odrębnie dla
każdego z zadań warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny ich
spełnienia (pkt. od IX – XX siwz).
Wskazane w odwołaniu dokumenty zamawiający traktował, jako dokumenty potwierdzające
posiadanie uprawnień do świadczenia usług szkoleń objętych danym zadaniem (tj.
wstępnych i okresowych szkoleń bhp - w zadaniach 1 i 2:, kursów i szkoleń podnoszących
kwalifikacje – w zadania 3, 4, 5, 6 i 7). Z wyjątkiem decyzji Prezesa Regulacji Energetyki o
powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej, wskazanej wyłącznie w zadaniu nr 4, pozostałe były
wymienione przy każdym z siedmiu zadań.
Odwołujący zaprzeczał, jakoby dokumenty te miały potwierdzać posiadanie przez
wykonawcę uprawnień, o jakich mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy, a ich żądanie prowadzić
ma do ograniczenia dostępu do postępowania wykonawcom. Dodatkowo kwestionował zapis
specyfikacji istotnych warunków zamówienia powtórzony przy każdym z zadań, w którym
zamawiający zastrzegał konieczność spełnienia warunku posiadania uprawnień przez
każdego z wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie.
W pierwszej kolejności należało rozstrzygnąć, czy zakres merytoryczny żądanych
przez zamawiającego dokumentów pozwalał na ich traktowanie, jako dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu dotyczącego posiadania
uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, zidentyfikowanych przez
zamawiającego jako uprawnień do świadczenia usług kursów i szkoleń.
Decyzja
Dyrektora
właściwego
Okręgowego
Urzędu
Górniczego
lub
Specjalistycznego Urzędu Górniczego o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 112
ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze w obecnym stanie
prawnym jest decyzją o zatwierdzeniu programów szkolenia. Wydawana jest na podstawie
art. 112 ust. 5 wskazanej powyżej ustawy, wprowadzającego obowiązek szkolenia osób
wykonujących czynności specjalistyczne w ruchu zakładu górniczego oraz kierownictwo i
dozór ruchu podziemnego, na podstawie programów szkolenia zatwierdzanych w drodze
decyzji przez właściwe organy nadzoru górniczego. Odmowa zatwierdzenia przez organ
następuje jeżeli program nie zapewnia przekazania osobom szkolonym niezbędnych
informacji dotyczących prawidłowego wykonywania czynności w ruchu zakładu górniczego
(art. 112 ust. 5 ustawy pr. geolog. i górn.). W ustępie czwartym tego artykułu określa się, iż
ten kto trudni się szkoleniem osób wykonujących czynności w ruchu zakładu górniczego jest
obowiązany posiadać odpowiednią kadrę oraz niezbędne środki umożliwiające właściwe
szkolenie.
Na podstawie zgodnych oświadczeń stron złożonych na rozprawie Izba ustaliła, iż w
stosunku do części kursów i szkoleń podzielonych na siedem zadań, przepis art. 112 ust. 5
Pr. geolog. i górn. znajduje zastosowanie i w tym zakresie żądanie zamawiającego byłoby
uzasadnione. Złożenie wniosku o wydanie decyzji wymaga uwzględnienia tematyki
szkolenia/kursu oraz jego długości, które to informacje zawarte zostały w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Zamawiający dla każdego z zadań wymagał, aby
wykonawca przedłożył decyzję o zatwierdzeniu programu szkolenia, a na rozprawie
wyjaśniał, iż dotyczy to szkoleń kierowanych do osób wskazanych w art. 112 ust. 5 ustawy
Pr. geolog. i górn.
Izba uznała, iż przedmiotowa decyzja nie stanowi podstawy do stwierdzenia posiadania
wymaganych do świadczenia usługi szkolenia, uprawnień. Wskazany przepis ustawy Pr.
geolog. i górn. wprowadza obowiązek przeprowadzenia szkoleń adresowanych dla
wskazanego grona osób, w oparciu o zatwierdzone przez właściwy organ program szkolenia.
Ocena wniosku skierowanego do organu następuje pod kątem zakresu informacji
dotyczących prawidłowego wykonywania czynności w ruchu zakładu górniczego, a zatem nie
dotyczy właściwości podmiotu ubiegającego się o wydanie decyzji. W ocenie Izby, decyzja
pozwala na stwierdzenie, że program szkolenia odpowiada pod względem merytorycznym
potrzebom zamawiającego, a zatem stanowi dokument potwierdzający, że oferowane usługi
spełniają wymagania zamawiającego. Na jego podstawie nie była możliwa do
przeprowadzenia ocena spełnienia warunku udziału w postępowaniu z art. 22 ust. 1 pkt 1
ustawy, tj. posiadania uprawnień do przeprowadzenia szkoleń. Zamawiający wywodził z
przepisów ustawy Pr. geolog. i górnicze, w tym przywołanego art. 112 ust. 5, określającego
obowiązek zatwierdzenie programu szkoleń, podstawę do stwierdzenia ustawowego
obowiązku uzyskania uprawnień. W ocenie Izby taka interpretacja przepisu jest
nieuzasadniona. Ustawodawca w ustępie czwartym przywołanej przez zamawiającego
podstawy wprowadza jedynie obowiązek posiadania odpowiedniej kadry oraz niezbędnych
środków umożliwiających właściwe szkolenia, co nie może być utożsamiane z obowiązkiem
uzyskania pozwolenia właściwego organu na prowadzenie szkoleń osób wykonujących
czynności w ruchu zakładu górniczego. W związku z powyższym należało uznać, iż decyzja
o zatwierdzeniu programów szkolenia nie mogła być żądana na potwierdzenie posiadania
wymaganych uprawnień. Prowadziło to do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 22 ust. 1
pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy i nakazania wykreślenia z odpowiednich punktów specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu tego dokumentu.
Na marginesie należało odnieść się do argumentacji zamawiającego, który wskazywał na
możliwość żądania dodatkowych dokumentów, co uzasadniać miał status zamawiającego
sektorowego. Przesądzającym dla uwzględnienia zarzutu braku zasadności żądania decyzji
o zatwierdzeniu programu szkolenia, było stwierdzenie, iż dokument ten nie mógł
potwierdzać posiadania wymaganych przepisami prawa uprawnień koniecznych do
przeprowadzenia szkoleń i kursów. Izba nie kwestionuje uprawnienia do żądania innych niż
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy dokumentów,
wynikającego wprost z art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy, żądanie to jednak musi być
uzasadnione koniecznością potwierdzenia spełnienia warunku udziału w postępowaniu, o
których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy. W ocenie Izby, przedmiotowa decyzja może być co
najwyżej traktowana jako dokument potwierdzający spełnianie wymagań dotyczących
wykonania części usługi adresowanej do osób wskazanych w art. 112 ust. 5 ustawy Pr.
geolog. i górn., ale nie jako dokument na potwierdzenie spełnienia warunku dotyczącego
posiadania wymaganych uprawnień.
Akredytacja właściwego Kuratora Oświaty wydana w oparciu o rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 grudnia 2003 r. w sprawie akredytacji
placówek i ośrodków prowadzących kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych (Dz.
U. z 2003 r., Nr 227, poz.2247, z późn. zm.), stanowi potwierdzenie spełniania określonych
wymogów i zapewnienia wysokiej jakości prowadzonego kształcenia, może obejmować
całość lub część prowadzonego kształcenia (art. 68b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329, z późn. zm.). Wydawana jest na
podstawie przeprowadzonej oceny placówki i ośrodka w zakresie zapewnienia bazy
wyposażonej w środki dydaktyczne, zatrudniania wykwalifikowanej kadry, a także
opracowywania i udostępniania materiałów metodyczno-dydaktycznych. Przy ocenie
uwzględnia się również wyniki nadzoru pedagogicznego sprawowanego nad placówką lub
ośrodkiem.
W ocenie składu orzekającego, akredytacja wydawana na podstawie przepisów ustawy o
systemie oświaty, stanowi dokument potwierdzający wymagania zakresem zbliżone do treści
art. 112 ust. 4 ustawy Pr. geolog. i górn., wprowadzającego wymóg posiadania przez
podmioty trudniące się szkoleniem osób wykonujących czynności w ruchu zakładu
górniczego odpowiedniej kadry oraz niezbędnych środków umożliwiających właściwe
szkolenie. Nie może być wskazywana jako dokument mający potwierdzać posiadanie
koniecznych do prowadzenia szkoleń uprawnień, gdyż stanowi potwierdzenie zapewnienia
wysokiej jakości kształcenia. śądanie jego złożenia na potwierdzenie posiadania uprawnień
prowadziło do ograniczenia kręgu podmiotów mogących złożyć ofertę w postępowaniu i
wykraczało ponad zakres regulacji ustawowej. Jako dokument odnoszący się do przedmiotu
zamówienia mieści się w kategorii dokumentów żądanych na potwierdzenie, że oferowane
usługi odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego, a nie dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu. Nie zachodziła zatem
podstawa do zastosowania art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy i żądania przedłożenia akredytacji
właściwego Kuratora Oświaty na okoliczność wykazania posiadania uprawnień.
Powyższe prowadziło do uwzględnienia w tym zakresie odwołania i nakazania
zamawiającemu wykreślenia z odpowiednich punktów specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu tego dokumentu.
Decyzja Prezesa Regulacji Energetyki o powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej wydawana
na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia
2003 r. w sprawie szczególnych zasad stwierdzenia posiadania kwalifikacji przez osoby
zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. z 2003 r., Nr 89, poz. 828 z
późń. Zm.), znajduje podstawę prawną w ustawie Prawo energetyczne. Zgodnie z art. 54 ust.
1 wymienionej ustawy osoby zajmujące się eksploatacją sieci, urządzeń i instalacji
zobowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje
kwalifikacyjne.
Analogicznie jak w przypadku dwóch opisanych powyżej dokumentów, żądana decyzja nie
stanowi podstawy do stwierdzenia obowiązku wykonawcy posiadania uprawnień
koniecznych do przeprowadzenia szkolenia adresowanego do wyszczególnionego kręgu
osób. Obowiązek uzyskania potwierdzenia posiadania kwalifikacji przez osoby przeszkolone,
stanowi faktycznie wymóg dotyczący obowiązku przeprowadzenia szkolenia zgodnie z
obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Obowiązek powołania Komisji Kwalifikacyjnej
nie dotyczy pełnego zakresu szkoleń, a jego żądanie jako dokumentu potwierdzającego
posiadanie uprawnień do prowadzenia szkoleń prowadziło do nieuzasadnionego
ograniczenia dostępu do zamówienia podmiotom, które posiadają odpowiednią kadrę, jak i
środki do przeprowadzenia szkoleń. Izba nie kwestionuje zasadności utrzymania wymogu
przeprowadzenia szkolenia wraz z procedurą stwierdzenia posiadania kwalifikacji przez
Komisje Kwalifikacyjne, który jednak nie może być utożsamiany z żądaniem wykazania
uprawnień wykonawcy, tj. organizującego i prowadzącego szkolenie, czy też kurs.
Izba uznała, iż postanowienia specyfikacji w obecnym kształcie prowadziły do
naruszenia art. 22 ust. 1 ustawy, co stanowiło podstawę do uwzględnienia odwołania i
nakazania wykreślenia żądania złożenia dokumentów, które nie mogły potwierdzać
spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie koniecznych uprawnień.
Uwzględnienie odwołania w tym zakresie, w konsekwencji rozciąga się również na dalsze
postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, dotyczące między innymi
sposobu oceny spełnienia warunku posiadania uprawnień przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie, które po wykreśleniu wskazanych dokumentów, stracą
swoją aktualność.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania odwoławczego kwotę wpisu uiszczoną przez odwołującego (15.000,00 zł),
wynagrodzenie jego pełnomocnika, a także koszty dojazdu stwierdzone złożonym do akt
sprawy biletem PKP i obciążyła nimi zamawiającego.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
