rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-10-18
rok: 2012
data dokumentu: 2012-10-18
rok: 2012
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 2146/12
KIO 2146/12
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 października 2012 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 października 2012 r. przez
MOSTY KATOWICE Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach w
postępowaniu prowadzonym przez Gminę Ogrodzieniec w Ogrodzieńcu
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 października 2012 r. przez
MOSTY KATOWICE Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach w
postępowaniu prowadzonym przez Gminę Ogrodzieniec w Ogrodzieńcu
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża MOSTY KATOWICE Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Katowicach i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez MOSTY
KATOWICE Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Częstochowie.
………………………………
Sygn. akt: KIO 2146/12
Uzasadnienie
Zamawiający – Gmina Ogrodzieniec w Ogrodzieńcu – prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na przygotowanie terenów inwestycyjnych w centrum
Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
W dniu 5 października 201 2oku wykonawca Mosty Katowice Sp. z o.o. w
Katowicach (dalej: odwołujący się) wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego
zarzucając zamawiającemu naruszenie:
1) art. 7 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez jego błędną wykładnię i
zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, że oferta odwołującego była niezgodna z
treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
2) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących treści oferty;
3) art. 7 w zw. z art. 91 ustawy Pzp poprzez jego błędną wykładnię i zastosowanie,
polegające na wyborze oferty spółki cywilnej pod firmą An Archi Group s.c. T. K………..…,
K. K………….., R. Z……………, K. O………. na skutek błędnego przyjęcia, że oferta
odwołująca była niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący się wniósł o:
1) uwzględnienie odwołania w całości;
2) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
spółki cywilnej pod firmą An Archi Group s.c. T. K…………... K. K……………, R.
Z……………., K. O……………;
3) nakazanie zamawiającemu unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego
się;
4) nakazanie zamawiającemu dokonania ponownego badania i oceny oferty z
uwzględnieniem oferty odwołującego i wezwaniem go do uzupełnienia dokumentów'
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu;
5) przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w uzasadnieniu pisma;
6) obciążenie zamawiającego kosztami postępowania.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że zamawiający, że odrzucił ofertę
odwołującego ze względu na brak wymaganej przez SIWZ wyceny zamówienia. Ponadto,
zamawiający zaznaczył, że wobec dokonania czynności odrzucenia, nie wezwał
Odwołującego do uzupełnienia zobowiązania do udostępnienia zasobów' oraz wykazu
wykonanych robót.
Odwołujący się wskazał, że że wymóg dołączenia do oferty wyceny zamówienia
rzeczywiście wynikał z rozdziału XIV pkt 2 SIWZ. Niemniej jednak zamawiający nie określił
ani w SIWZ, ani w wyjaśnieniach do SIWZ, szczegółowego trybu sporządzenia wyceny, a
zaznaczył jedynie, że ma być ona oparta na własnym rachunku ekonomicznym kalkulacji
ceny. W przedmiotowym postępowaniu zamawiający ustalił, iż wynagrodzenie za
wykonanie zamówienia ma charakter ryczałtowy i obejmuje wszystkie koszty związane z
wykonaniem oraz przekazaniem przedmiotu zamówienia do zamawiającego (rozdział XIV
pkt 1 i 4 SIWZ - str. 22). Niezależnie od tego zamawiający zaakcentował fakt, iż cena
podana przez wykonawcę nie będzie podlegała zmianom niezależnie od wszystkich
czynników (rozdział XIV pkt 5 SIWZ - str. 22). Powyższe zapisy SIWZ znajdują pełne
odzwierciedlenie w postanowieniach wzoru umowy (np. § 9 ust. 1 i ust. 2 wzoru umowy).
Wydaje się, że wnioskując per analogiam, ze względu na funkcję i istotę wyceny
zamówienia w' tym przetargu (informacyjna - wobec braku wprowadzenia wymogów
dotyczących jej sporządzenia i ustalenia wynagrodzenia ryczałtowego) dokument ten
można potraktować jako formę kosztorysu ofertowego, nieistotnego z punktu widzenia
treści oferty. Tym bardziej, że zamawiający w żaden sposób nie nadał szczególnej rangi
wycenie zamówienia. Dlatego też, w ocenie odwołującego, do zaistniałego stanu
faktycznego (m.in. wymóg dołączenia wyceny zamówienia o charakterze kosztorysu
ofertowego, przy jednoczesnym ustaleniu wynagrodzenia ryczałtowego) w całej
rozciągłości można odnieść wyrok KIO z dnia 18.08.201 1 r., w sprawie o sygn. akt KIO
1673/1 1, zgodnie z którym: „Zasadą jest, iż przy wynagrodzeniu ryczałtowym kosztorysy
załączane do oferty mają charakter informacyjny, a braki w nich nie są podstawą do jej
odrzucenia. Zasady tej zamawiający nie wyłączył ani w żaden sposób nie zmodyfikował -
przeciwnie, podkreślił ją, stosując postanowienia typowe dla wynagrodzenia ryczałtowego.
Skoro przy tak ustalonym typie wynagrodzenia wykonawca w cenie oferty zobowiązany
jest ująć wszelkie koszty, składające się na cenę realizacji przedmiotu zamówienia, nawet
wówczas, jeżeli nie wynikały by z przedmiarów robót, to oznacza to, że ryzyko związane z
kalkulacją ceny za przedmiot zamówienia przerzucone jest w całości na wykonawcę. W
rezultacie, choćby wykonawca nie ujął w cenie wszystkich kosztów, i tak zobowiązany jest
wykonać przedmiot zamówienia w całości, zgodnie z dokumentacją projektową". Jak było
to wskazane powyżej, w przedmiotowym postępowaniu zamawiający określił
wynagrodzenie jako ryczałtowe oraz nałożył na wykonawców obowiązek załączenia do
oferty wyceny zamówienia Nie sprecyzował jednak charakteru powyższej wyceny (celu,
dla którego należy je przedłożyć), ani nie zawarł szczegółowej instrukcji co do sposobu jej
sporządzenia. Odwołujący się wskazał, że co do zasady wycena zamówienia (kosztorys
ofertowy) nie służy weryfikacji zadeklarowanego przez wykonawcę zakresu robót objętych
przedmiotem zamówienia i w przedmiotowym postępowaniu zasada ta nie uległa żadnej
modyfikacji. Zamawiający bowiem w ogóle nie określił charakteru wyceny, ani wiążącego
sposobu jej sporządzenia. Tym samym, brak wyceny potraktować trzeba jako formalną
niezgodność z SIWZ. która nie może stanowić podstawy do odrzucenia oferty W
orzecznictwie, tak Izby, jak sądów powszechnych, ukształtował się pogląd, iż odrzucenia
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 PZP, Zamawiający może dokonać jedynie w
sytuacji, gdy niezgodność treści oferty z treścią specyfikacji ma charakter merytoryczny
oraz niemożliwy do usunięcia. O niezgodności o charakterze merytorycznym można
mówić w sytuacji, gdy zaoferowane przez wykonawcę świadczenie nie odpowiada
opisanym w specyfikacji wymaganiom zamawiającego w szczególności, co do zakresu,
ilości. Tymczasem. odwołujący zaoferował wykonanie świadczenia zgodnie z wszystkimi
wymaganiami zamawiającego. Dlatego też czynność odrzucenia oferty odwołującego
naruszyła przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W zakresie naruszenia art. 7 w zw. z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp odwołujący się
podniósł, że zamawiający nie podjął jakichkolwiek działań w celu wyjaśnienia zaistniałego
braku, choć zdaniem odwołującego, w zaistniałej sytuacji winien uprzednio wezwać
odwołującego do złożenia wyjaśnień, na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, a dopiero
potem odrzucić ofertę. Według ugruntowanego poglądu zarówno doktryny, jak i
orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej (a wcześniej Zespołu Arbitrów) w razie
jakichkolwiek obiekcji co do treści złożonej oferty Zamawiający winien w pierwszym
rzędzie żądać złożenia wyjaśnień przez wykonawcę, zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Zaniechania zamawiającego w zakresie skorzystania z przyznanych mu przepisami prawa
możliwości dokonania wszystkich działań zmierzających do wyboru najkorzystniejszej
oferty nie powinny podlegać ochronie, a jednocześnie są nie do pogodzenia z art. 87 ust.
1 ustawy Pzp
W zakresie zarzutu naruszenia art. 7 w zw. z art. 91 ustawy Pzp odwołujący się
wskazał, że na skutek błędnego odrzucenia oferty odwołującego, zamawiający uchybił art.
91 ustawy Prawo zamówień publicznych, bezprawnie dokonując wyboru oferty spółki
cywilnej pod firmą An Archi Group s.c. T. K………….. K. K………….., R. Z………….., K.
O………….., mimo iż oferta odwołującego się nie podlegała odrzuceniu, a nadto była
najkorzystniejsza cenowo w przedmiotowym postępowaniu.
Zamawiający oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 18 października 2012
roku wniósł o oddalenie odwołania.
Izba stwierdziła, że stan faktyczny sprawy opisany w odwołaniu odpowiada
ustaleniom dokonanym przez Izbę.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, iż odwołujący się jest uprawniony do
wnoszenia środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Podstawą odrzucenia oferty odwołującego się jest art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp,
zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zastosowanie dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp jako podstawy odrzucenia
oferty wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego znajduje szerokie
omówienie w doktrynie, jak też orzecznictwie sądów okręgowych i Izby. Reasumując
opisywane tam interpretacje normy wynikającej z ww. przepisu wskazać należy, iż rzeczona
niezgodność treści oferty z siwz musi mieć charakter zasadniczy i nieusuwalny (ze względu
na zastrzeżenie obowiązku poprawienia oferty wynikające z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp);
dotyczyć powinna sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w siwz oraz zobowiązania
oferowanego w ofercie, tudzież polegać może na sporządzeniu i przedstawieniu oferty w
sposób niezgodny z wymaganiami siwz (z zaznaczeniem, iż chodzi tu o wymagania siwz
dotyczące sposobu wyrażenia, opisania i potwierdzenia zobowiązania/świadczenia
ofertowego, a więc wymagania, co do treści oferty, a nie wymagania co do jej formy również
tradycyjnie zamieszczane w siwz); a także możliwe być winno wskazanie i wykazanie na
czym konkretnie niezgodność ta polega – co i w jaki sposób w ofercie nie jest zgodne z
konkretnie wskazanymi, skwantyfikowanymi i ustalonymi fragmentami czy normami siwz.
Ogólnie wskazać tu należy, podzielając w tym zakresie stanowisko Krajowej Izby
Odwoławczej wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt KIO
868/10, iż specyfikacja istotnych warunków zamówienia, od momentu jej udostępnienia, jest
wiążąca dla zamawiającego – jest on obowiązany do przestrzegania warunków w niej
umieszczonych. Jak wskazuje art. 70
1
§ 3 Kodeksu cywilnego jest to zobowiązanie, zgodnie
z którym organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty,
zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z
postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu. Z uwagi na to, że obok
ogłoszenia zamawiający konkretyzuje warunki przetargu zarówno odnośnie do zamówienia
(umowy), jak i prowadzenia postępowania w specyfikacji, to siwz należy uznać za warunki
przetargu w rozumieniu K.c. Udostępnienie siwz jest zatem czynnością prawną powodującą
powstanie zobowiązania po stronie zamawiającego, który jest związany swoim
oświadczeniem woli co do warunków prowadzenia postępowania i kształtu zobowiązania
wykonawcy wymienionych w siwz. Zaznaczyć przy tym należy, iż co do zasady, dla oparcia i
wyprowadzenia konsekwencji prawnych z norm siwz, jej postanowienia winny być
sformułowane w sposób precyzyjny i jasny. Precyzyjne i jasne formułowanie warunków
przetargu, a następnie ich literalne i ścisłe egzekwowanie jest jedną z podstawowych
gwarancji, czy wręcz warunkiem sine qua non, realizacji zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców.
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowego postępowania Izba uznała, że brak
wymaganej przez zamawiającego wyceny stanowi niezgodność polegającą na sporządzeniu
oferty w sposób niezgodny z wymaganiami siwz, co uzasadnia odrzucenie oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Izba wskazuje, że zamawiający uprawniony był do
żądania od wykonawców złożenia wyceny niezależnie od tego, że umówione przez strony
wynagrodzenie miało być wynagrodzeniem ryczałtowym. W opozycji do takiego żądania nie
stoi bowiem żaden z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w szczególności
przepis ustawy Pzp ani Kodeksu cywilnego.
A zatem uznać należy, iż odwołujący się, decydując się na złożenie oferty w
przedmiotowym postępowaniu, winien był respektować ustalone przez zamawiającego
zasady i złożyć wszystkie wymagane dokumenty, w tym również dokument zawierający
wycenę. Z kolei zamawiający, który zobligowany jest egzekwować od wykonawców
dostosowanie się do warunków przetargu, nie może odstąpić od tego obowiązku wobec
niektórych z wykonawców, uznając, iż brak wymaganego dokumentu nie stanowi uchybienia
postanowieniom siwz.
Izba nie zgadza się z odwołującym się, iż brak wyceny jest jedynie uchybieniem
formalnym, a zatem nie powinien skutkować odrzuceniem jego oferty. O niezgodności
formalnej możemy bowiem mówić wówczas, gdy oferta nie odpowiada przyjętemu przez
zamawiającego szablonowi, np. nie jest sporządzana na przygotowanym przez
zamawiającego formularzu ofertowym, niemniej jednak zawiera wszystkie wymagane przez
zamawiającego elementy, nie ma ponumerowanych stron bądź też jej strony są podpisane a
nie parafowane. Brak jednego z wymaganych dokumentów stanowi uchybienie nie dające
się zakwalifikować jako uchybienie formalne.
Izba przeanalizowała również orzeczenia, na które odwołujący się powoływał w treści
uzasadnienia odwołania oraz na rozprawie, tj. wyrok z dnia 9 grudnia 2011 roku, sygn. akt:
KIO 2553/11 oraz wyrok z dnia 27 marca 2012 roku, sygn. akt: KIO 490/12, gdzie Krajowa
Izba Odwoławcza stwierdziła, iż przy zastosowaniu wynagrodzenia ryczałtowego kosztorys
nie wpływa na zgodność oferty z SIWZ. Izba podziela stanowisko wyrażone we wskazanych
orzeczeniach, niemniej jednak stwierdza, iż nie mogą one znaleźć zastosowania
przedmiotowej sprawie, nawet per analogiam, zostały bowiem wydane w odmiennych
stanach faktycznych. Zamawiający w postępowaniach, na kanwie których zostały wydane
wskazane wyroki, żądali złożenia kosztorysów i takie kosztorysy zostały im przedłożone. W
złożonych kosztorysach stwierdzono natomiast rozbieżności względem przedmiarów robót.
Błędy w kosztorysie stanowią o innego rodzaju uchybieniach niż brak kosztorysu, czy – jak to
ma miejsce w niniejszym przypadku – wyceny. W niniejszym przypadku nie złożono bowiem
w ogóle wymaganego dokumentu i to stanowi o niezgodności treści oferty z treścią siwz.
Natomiast błędy w złożonym dokumencie każdorazowo stanowią przedmiot badania przez
KIO i w zależności od danego stanu faktycznego mogą być różnie ocenione.
Izba nie podziela stanowiska odwołującego się, jakoby zamawiający winien był w tej
sytuacji wezwać go do złożenia wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp w toku badania i oceny ofert zamawiający może
żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert. Niedopuszczalne jest
prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty
oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści. Procedura
wyjaśniania treści oferty nie może skutkować wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w treści
oferty, z wyjątkiem poprawiania omyłek na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Pzp. Wyjaśnienia
muszą więc ograniczać się do wskazania sposobu rozumienia treści zawartych w ofercie.
Biorąc pod uwagę treść art. 87 ust. 1 ustawy Pzp niezrozumiałym jest żądanie
odwołującego się, by zamawiający wezwał go do złożenia wyjaśnień dotyczących treści
oferty. Wyjaśniać można bowiem to, co w ofercie już się znajduje, nie zaś to, czego w ofercie
nie ma. Jakiekolwiek wyjaśnienia złożone w danym stanie faktycznym prowadziłyby w istocie
do uzupełnienia brakującego dokumentu zawierającego wycenę. Izba zwraca uwagę, że art.
87 ust. 1 ustawy Pzp nie może być podstawą do uzupełnienia jakiegokolwiek brakującego
dokumentu
W ocenie Izby wezwanie do złożenia wyjaśnień dotyczących brakującego dokumentu
wykracza poza wykazanie, w jaki sposób należy rozumieć treść oferty.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
………………………………………
1.
oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża MOSTY KATOWICE Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Katowicach i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez MOSTY
KATOWICE Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Częstochowie.
………………………………
Sygn. akt: KIO 2146/12
Uzasadnienie
Zamawiający – Gmina Ogrodzieniec w Ogrodzieńcu – prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na przygotowanie terenów inwestycyjnych w centrum
Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
W dniu 5 października 201 2oku wykonawca Mosty Katowice Sp. z o.o. w
Katowicach (dalej: odwołujący się) wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego
zarzucając zamawiającemu naruszenie:
1) art. 7 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez jego błędną wykładnię i
zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, że oferta odwołującego była niezgodna z
treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
2) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących treści oferty;
3) art. 7 w zw. z art. 91 ustawy Pzp poprzez jego błędną wykładnię i zastosowanie,
polegające na wyborze oferty spółki cywilnej pod firmą An Archi Group s.c. T. K………..…,
K. K………….., R. Z……………, K. O………. na skutek błędnego przyjęcia, że oferta
odwołująca była niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący się wniósł o:
1) uwzględnienie odwołania w całości;
2) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
spółki cywilnej pod firmą An Archi Group s.c. T. K…………... K. K……………, R.
Z……………., K. O……………;
3) nakazanie zamawiającemu unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego
się;
4) nakazanie zamawiającemu dokonania ponownego badania i oceny oferty z
uwzględnieniem oferty odwołującego i wezwaniem go do uzupełnienia dokumentów'
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu;
5) przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w uzasadnieniu pisma;
6) obciążenie zamawiającego kosztami postępowania.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że zamawiający, że odrzucił ofertę
odwołującego ze względu na brak wymaganej przez SIWZ wyceny zamówienia. Ponadto,
zamawiający zaznaczył, że wobec dokonania czynności odrzucenia, nie wezwał
Odwołującego do uzupełnienia zobowiązania do udostępnienia zasobów' oraz wykazu
wykonanych robót.
Odwołujący się wskazał, że że wymóg dołączenia do oferty wyceny zamówienia
rzeczywiście wynikał z rozdziału XIV pkt 2 SIWZ. Niemniej jednak zamawiający nie określił
ani w SIWZ, ani w wyjaśnieniach do SIWZ, szczegółowego trybu sporządzenia wyceny, a
zaznaczył jedynie, że ma być ona oparta na własnym rachunku ekonomicznym kalkulacji
ceny. W przedmiotowym postępowaniu zamawiający ustalił, iż wynagrodzenie za
wykonanie zamówienia ma charakter ryczałtowy i obejmuje wszystkie koszty związane z
wykonaniem oraz przekazaniem przedmiotu zamówienia do zamawiającego (rozdział XIV
pkt 1 i 4 SIWZ - str. 22). Niezależnie od tego zamawiający zaakcentował fakt, iż cena
podana przez wykonawcę nie będzie podlegała zmianom niezależnie od wszystkich
czynników (rozdział XIV pkt 5 SIWZ - str. 22). Powyższe zapisy SIWZ znajdują pełne
odzwierciedlenie w postanowieniach wzoru umowy (np. § 9 ust. 1 i ust. 2 wzoru umowy).
Wydaje się, że wnioskując per analogiam, ze względu na funkcję i istotę wyceny
zamówienia w' tym przetargu (informacyjna - wobec braku wprowadzenia wymogów
dotyczących jej sporządzenia i ustalenia wynagrodzenia ryczałtowego) dokument ten
można potraktować jako formę kosztorysu ofertowego, nieistotnego z punktu widzenia
treści oferty. Tym bardziej, że zamawiający w żaden sposób nie nadał szczególnej rangi
wycenie zamówienia. Dlatego też, w ocenie odwołującego, do zaistniałego stanu
faktycznego (m.in. wymóg dołączenia wyceny zamówienia o charakterze kosztorysu
ofertowego, przy jednoczesnym ustaleniu wynagrodzenia ryczałtowego) w całej
rozciągłości można odnieść wyrok KIO z dnia 18.08.201 1 r., w sprawie o sygn. akt KIO
1673/1 1, zgodnie z którym: „Zasadą jest, iż przy wynagrodzeniu ryczałtowym kosztorysy
załączane do oferty mają charakter informacyjny, a braki w nich nie są podstawą do jej
odrzucenia. Zasady tej zamawiający nie wyłączył ani w żaden sposób nie zmodyfikował -
przeciwnie, podkreślił ją, stosując postanowienia typowe dla wynagrodzenia ryczałtowego.
Skoro przy tak ustalonym typie wynagrodzenia wykonawca w cenie oferty zobowiązany
jest ująć wszelkie koszty, składające się na cenę realizacji przedmiotu zamówienia, nawet
wówczas, jeżeli nie wynikały by z przedmiarów robót, to oznacza to, że ryzyko związane z
kalkulacją ceny za przedmiot zamówienia przerzucone jest w całości na wykonawcę. W
rezultacie, choćby wykonawca nie ujął w cenie wszystkich kosztów, i tak zobowiązany jest
wykonać przedmiot zamówienia w całości, zgodnie z dokumentacją projektową". Jak było
to wskazane powyżej, w przedmiotowym postępowaniu zamawiający określił
wynagrodzenie jako ryczałtowe oraz nałożył na wykonawców obowiązek załączenia do
oferty wyceny zamówienia Nie sprecyzował jednak charakteru powyższej wyceny (celu,
dla którego należy je przedłożyć), ani nie zawarł szczegółowej instrukcji co do sposobu jej
sporządzenia. Odwołujący się wskazał, że co do zasady wycena zamówienia (kosztorys
ofertowy) nie służy weryfikacji zadeklarowanego przez wykonawcę zakresu robót objętych
przedmiotem zamówienia i w przedmiotowym postępowaniu zasada ta nie uległa żadnej
modyfikacji. Zamawiający bowiem w ogóle nie określił charakteru wyceny, ani wiążącego
sposobu jej sporządzenia. Tym samym, brak wyceny potraktować trzeba jako formalną
niezgodność z SIWZ. która nie może stanowić podstawy do odrzucenia oferty W
orzecznictwie, tak Izby, jak sądów powszechnych, ukształtował się pogląd, iż odrzucenia
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 PZP, Zamawiający może dokonać jedynie w
sytuacji, gdy niezgodność treści oferty z treścią specyfikacji ma charakter merytoryczny
oraz niemożliwy do usunięcia. O niezgodności o charakterze merytorycznym można
mówić w sytuacji, gdy zaoferowane przez wykonawcę świadczenie nie odpowiada
opisanym w specyfikacji wymaganiom zamawiającego w szczególności, co do zakresu,
ilości. Tymczasem. odwołujący zaoferował wykonanie świadczenia zgodnie z wszystkimi
wymaganiami zamawiającego. Dlatego też czynność odrzucenia oferty odwołującego
naruszyła przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W zakresie naruszenia art. 7 w zw. z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp odwołujący się
podniósł, że zamawiający nie podjął jakichkolwiek działań w celu wyjaśnienia zaistniałego
braku, choć zdaniem odwołującego, w zaistniałej sytuacji winien uprzednio wezwać
odwołującego do złożenia wyjaśnień, na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, a dopiero
potem odrzucić ofertę. Według ugruntowanego poglądu zarówno doktryny, jak i
orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej (a wcześniej Zespołu Arbitrów) w razie
jakichkolwiek obiekcji co do treści złożonej oferty Zamawiający winien w pierwszym
rzędzie żądać złożenia wyjaśnień przez wykonawcę, zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Zaniechania zamawiającego w zakresie skorzystania z przyznanych mu przepisami prawa
możliwości dokonania wszystkich działań zmierzających do wyboru najkorzystniejszej
oferty nie powinny podlegać ochronie, a jednocześnie są nie do pogodzenia z art. 87 ust.
1 ustawy Pzp
W zakresie zarzutu naruszenia art. 7 w zw. z art. 91 ustawy Pzp odwołujący się
wskazał, że na skutek błędnego odrzucenia oferty odwołującego, zamawiający uchybił art.
91 ustawy Prawo zamówień publicznych, bezprawnie dokonując wyboru oferty spółki
cywilnej pod firmą An Archi Group s.c. T. K………….. K. K………….., R. Z………….., K.
O………….., mimo iż oferta odwołującego się nie podlegała odrzuceniu, a nadto była
najkorzystniejsza cenowo w przedmiotowym postępowaniu.
Zamawiający oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 18 października 2012
roku wniósł o oddalenie odwołania.
Izba stwierdziła, że stan faktyczny sprawy opisany w odwołaniu odpowiada
ustaleniom dokonanym przez Izbę.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, iż odwołujący się jest uprawniony do
wnoszenia środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Podstawą odrzucenia oferty odwołującego się jest art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp,
zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zastosowanie dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp jako podstawy odrzucenia
oferty wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego znajduje szerokie
omówienie w doktrynie, jak też orzecznictwie sądów okręgowych i Izby. Reasumując
opisywane tam interpretacje normy wynikającej z ww. przepisu wskazać należy, iż rzeczona
niezgodność treści oferty z siwz musi mieć charakter zasadniczy i nieusuwalny (ze względu
na zastrzeżenie obowiązku poprawienia oferty wynikające z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp);
dotyczyć powinna sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w siwz oraz zobowiązania
oferowanego w ofercie, tudzież polegać może na sporządzeniu i przedstawieniu oferty w
sposób niezgodny z wymaganiami siwz (z zaznaczeniem, iż chodzi tu o wymagania siwz
dotyczące sposobu wyrażenia, opisania i potwierdzenia zobowiązania/świadczenia
ofertowego, a więc wymagania, co do treści oferty, a nie wymagania co do jej formy również
tradycyjnie zamieszczane w siwz); a także możliwe być winno wskazanie i wykazanie na
czym konkretnie niezgodność ta polega – co i w jaki sposób w ofercie nie jest zgodne z
konkretnie wskazanymi, skwantyfikowanymi i ustalonymi fragmentami czy normami siwz.
Ogólnie wskazać tu należy, podzielając w tym zakresie stanowisko Krajowej Izby
Odwoławczej wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt KIO
868/10, iż specyfikacja istotnych warunków zamówienia, od momentu jej udostępnienia, jest
wiążąca dla zamawiającego – jest on obowiązany do przestrzegania warunków w niej
umieszczonych. Jak wskazuje art. 70
1
§ 3 Kodeksu cywilnego jest to zobowiązanie, zgodnie
z którym organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty,
zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z
postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu. Z uwagi na to, że obok
ogłoszenia zamawiający konkretyzuje warunki przetargu zarówno odnośnie do zamówienia
(umowy), jak i prowadzenia postępowania w specyfikacji, to siwz należy uznać za warunki
przetargu w rozumieniu K.c. Udostępnienie siwz jest zatem czynnością prawną powodującą
powstanie zobowiązania po stronie zamawiającego, który jest związany swoim
oświadczeniem woli co do warunków prowadzenia postępowania i kształtu zobowiązania
wykonawcy wymienionych w siwz. Zaznaczyć przy tym należy, iż co do zasady, dla oparcia i
wyprowadzenia konsekwencji prawnych z norm siwz, jej postanowienia winny być
sformułowane w sposób precyzyjny i jasny. Precyzyjne i jasne formułowanie warunków
przetargu, a następnie ich literalne i ścisłe egzekwowanie jest jedną z podstawowych
gwarancji, czy wręcz warunkiem sine qua non, realizacji zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców.
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowego postępowania Izba uznała, że brak
wymaganej przez zamawiającego wyceny stanowi niezgodność polegającą na sporządzeniu
oferty w sposób niezgodny z wymaganiami siwz, co uzasadnia odrzucenie oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Izba wskazuje, że zamawiający uprawniony był do
żądania od wykonawców złożenia wyceny niezależnie od tego, że umówione przez strony
wynagrodzenie miało być wynagrodzeniem ryczałtowym. W opozycji do takiego żądania nie
stoi bowiem żaden z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w szczególności
przepis ustawy Pzp ani Kodeksu cywilnego.
A zatem uznać należy, iż odwołujący się, decydując się na złożenie oferty w
przedmiotowym postępowaniu, winien był respektować ustalone przez zamawiającego
zasady i złożyć wszystkie wymagane dokumenty, w tym również dokument zawierający
wycenę. Z kolei zamawiający, który zobligowany jest egzekwować od wykonawców
dostosowanie się do warunków przetargu, nie może odstąpić od tego obowiązku wobec
niektórych z wykonawców, uznając, iż brak wymaganego dokumentu nie stanowi uchybienia
postanowieniom siwz.
Izba nie zgadza się z odwołującym się, iż brak wyceny jest jedynie uchybieniem
formalnym, a zatem nie powinien skutkować odrzuceniem jego oferty. O niezgodności
formalnej możemy bowiem mówić wówczas, gdy oferta nie odpowiada przyjętemu przez
zamawiającego szablonowi, np. nie jest sporządzana na przygotowanym przez
zamawiającego formularzu ofertowym, niemniej jednak zawiera wszystkie wymagane przez
zamawiającego elementy, nie ma ponumerowanych stron bądź też jej strony są podpisane a
nie parafowane. Brak jednego z wymaganych dokumentów stanowi uchybienie nie dające
się zakwalifikować jako uchybienie formalne.
Izba przeanalizowała również orzeczenia, na które odwołujący się powoływał w treści
uzasadnienia odwołania oraz na rozprawie, tj. wyrok z dnia 9 grudnia 2011 roku, sygn. akt:
KIO 2553/11 oraz wyrok z dnia 27 marca 2012 roku, sygn. akt: KIO 490/12, gdzie Krajowa
Izba Odwoławcza stwierdziła, iż przy zastosowaniu wynagrodzenia ryczałtowego kosztorys
nie wpływa na zgodność oferty z SIWZ. Izba podziela stanowisko wyrażone we wskazanych
orzeczeniach, niemniej jednak stwierdza, iż nie mogą one znaleźć zastosowania
przedmiotowej sprawie, nawet per analogiam, zostały bowiem wydane w odmiennych
stanach faktycznych. Zamawiający w postępowaniach, na kanwie których zostały wydane
wskazane wyroki, żądali złożenia kosztorysów i takie kosztorysy zostały im przedłożone. W
złożonych kosztorysach stwierdzono natomiast rozbieżności względem przedmiarów robót.
Błędy w kosztorysie stanowią o innego rodzaju uchybieniach niż brak kosztorysu, czy – jak to
ma miejsce w niniejszym przypadku – wyceny. W niniejszym przypadku nie złożono bowiem
w ogóle wymaganego dokumentu i to stanowi o niezgodności treści oferty z treścią siwz.
Natomiast błędy w złożonym dokumencie każdorazowo stanowią przedmiot badania przez
KIO i w zależności od danego stanu faktycznego mogą być różnie ocenione.
Izba nie podziela stanowiska odwołującego się, jakoby zamawiający winien był w tej
sytuacji wezwać go do złożenia wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp w toku badania i oceny ofert zamawiający może
żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert. Niedopuszczalne jest
prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty
oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści. Procedura
wyjaśniania treści oferty nie może skutkować wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w treści
oferty, z wyjątkiem poprawiania omyłek na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Pzp. Wyjaśnienia
muszą więc ograniczać się do wskazania sposobu rozumienia treści zawartych w ofercie.
Biorąc pod uwagę treść art. 87 ust. 1 ustawy Pzp niezrozumiałym jest żądanie
odwołującego się, by zamawiający wezwał go do złożenia wyjaśnień dotyczących treści
oferty. Wyjaśniać można bowiem to, co w ofercie już się znajduje, nie zaś to, czego w ofercie
nie ma. Jakiekolwiek wyjaśnienia złożone w danym stanie faktycznym prowadziłyby w istocie
do uzupełnienia brakującego dokumentu zawierającego wycenę. Izba zwraca uwagę, że art.
87 ust. 1 ustawy Pzp nie może być podstawą do uzupełnienia jakiegokolwiek brakującego
dokumentu
W ocenie Izby wezwanie do złożenia wyjaśnień dotyczących brakującego dokumentu
wykracza poza wykazanie, w jaki sposób należy rozumieć treść oferty.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
………………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
