rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-03-19
rok: 2013
data dokumentu: 2013-03-19
rok: 2013
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 493/13
KIO 493/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 marca 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 marca 2013 r. przez wykonawcę –
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A.,
50-053 Wrocław, ul. Szewska 3, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego –
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, 50-367 Wrocław, ul. Pasteura 1,
przy udziale wykonawcy – BUDIMEX S.A., 01-040 Warszawa, ul. Stawki 40, zgłaszającego
swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy – Warbud S.A., 02-342 Warszawa, Al. Jerozolimskie 162A,
zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 marca 2013 r. przez wykonawcę –
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A.,
50-053 Wrocław, ul. Szewska 3, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego –
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, 50-367 Wrocław, ul. Pasteura 1,
przy udziale wykonawcy – BUDIMEX S.A., 01-040 Warszawa, ul. Stawki 40, zgłaszającego
swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy – Warbud S.A., 02-342 Warszawa, Al. Jerozolimskie 162A,
zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego,
orzeka:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego – Wrocławskie Przedsiębiorstwo
Budownictwa Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A., 50-053 Wrocław, ul. Szewska
3 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego –
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego Nr 2 WROBIS
S.A., 50-053 Wrocław, ul. Szewska 3, tytułem wpisu od odwołania,
sygn. akt: KIO 493/13
2.2. zasądza od odwołującego - Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa
Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A., 50-053 Wrocław, ul. Szewska 3, na rzecz
zamawiającego – Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, 50-367 Wrocław,
ul. Pasteura 1, kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………
sygn. akt: KIO 493/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. Pasteura 1;
50-367 Wrocław, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
„Rozbudowę Centrum Klinicznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu o Klinikę
Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej, wraz z łącznikiem podziemnym
i niezbędną infrastrukturą techniczną w ramach projektu pn.: „Ponadregionalne Centrum
Onkologii Dziecięcej we Wrocławiu - „Przylądek Nadziei”. Rozbudowa Akademickiego
Szpitala Klinicznego we Wrocławiu o nowy blok Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii
i Hematologii Dziecięcej” na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
z dnia 21 lutego 2013 roku pod numerem 2013/S 037-058464.
Dnia 4 marca 2013 roku wykonawca Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa
Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A. ul. Szewska 3; 50-053 Wrocław (zwany dalej
„odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący wniósł odwołanie od niezgodnych z przepisami ustawy czynności
zamawiającego dotyczących treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz
projektu umowy, stanowiących naruszenie:
1) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie
wykonawcy do zbadania opinii geologicznej dla nieruchomości oraz potwierdzenia, iż
wykonawca nie zgłasza żadnych zastrzeżeń ani wątpliwości, co do warunków
geologicznych i hydrogeologicznych, które wynikają z opinii geologicznej i w związku
z tym nie będzie dochodził żadnych roszczeń finansowych ani żądał przesunięcia
terminów związanych z realizacją przedmiotu umowy - § 2 ust. 6 pkt 6.1 projektu umowy,
2) art. 353
1
k.c., art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 647 k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy
Pzp, poprzez określenie terminu wykonania zamówienia w taki sposób, iż spełnienie
przez wykonawcę świadczenia w terminach określonych w postanowieniach umownych
jest niemożliwe - §3 ust. 1 w zw. z §4 ust. 5 pkt 5.5 w zw. z §5 ust. 1 w zw. z §5 ust. 10
projektu umowy,
3) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak określenia terminów na zatwierdzenie przez
zamawiającego dokumentów, które wykonawca jest zobowiązany przedstawić do
zatwierdzenia - § 4 ust. 5.5. oraz § 5 ust. 1 projektu umowy,
sygn. akt: KIO 493/13
4) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie
wykonawcy do złożenia zapewnienia o sprawdzeniu udostępnionej mu dokumentacji
w zakresie wewnętrznej zgodności, zgodności ze stanem faktycznym, kompletności,
funkcjonalności oraz poprawności, a w związku z tym potwierdzenia, iż wykonawca nie
stwierdza żadnych niezgodności ani błędów lub wad wskazanej dokumentacji,
a w przypadku wykrycia jakichkolwiek niezgodności lub innych błędów w Programie
Funkcjonalno-Użytkowym po zawarciu umowy nie będzie mógł żądać przedłużenia
poszczególnych terminów wykonania robót, zmiany terminu odbioru końcowego czy też
dochodzić jakichkolwiek innych roszczeń z tego tytułu od zamawiającego - §5 ust. 6
projektu umowy,
5) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez obciążenie wykonawcy kosztami uzyskania
zamiennego pozwolenia na budowę oraz kosztami zmian w Projekcie Budowlanym - §5
ust. 14 projektu umowy,
6) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak określenia terminu dla inżyniera kontraktu lub
właściwego inspektora nadzoru na sprawdzenie i dokonanie odbioru robót zanikających
- §8 ust. 1 projektu umowy,
7) art. 647
1
ust. 2 w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez odmienne
ukształtowanie skutków braku odpowiedzi zamawiającego w zakresie wyrażenia zgody
na prowadzenie robót przy pomocy danego podwykonawcy niż wynika to z przepisu art.
647
1
ust. 2 k.c.- § 11 ust. 2 projektu umowy,
8) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez uniemożliwienie wykonawcy żądania od
zamawiającego podwyższenia ceny umowy z tytułu wykonania robót zamiennych - §13
ust. 4 projektu umowy,
9) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez brak wprowadzenia przez zamawiającego
w postanowieniach umownych definicji: „pomieszczeń wymagających montażu
wyposażenia” - § 3 ust. 1.6., projektu umowy „końcowego i całkowitego rozliczenia
z podwykonawcami” - § 14 ust. 1.2 projektu umowy, „nienależytego przygotowania przez
wykonawcę któregokolwiek z odbiorów” - § 14 ust. 4 projektu umowy, „Menadżera
Projektu” - § 14 ust. 5 projektu umowy, „awarii” - § 17 ust. 5 projektu umowy,
„dokumentacja projektowa” - § 23 ust. 5 pkt. 5.1 projektu umowy,
10) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak wprowadzenia przez zamawiającego
w postanowieniach umownych liczby członków komisji odbiorowej zamawiającego - § 14
ust. 6.6 projektu umowy,
11) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie wykonawcy do
zabezpieczenia i ochrony pomieszczeń przejmowanych przez zamawiającego w celu
ochrony dostarczonych mebli, wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego przed
kradzieżą, zniszczeniem lub uszkodzeniem. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za
sygn. akt: KIO 493/13
szkodę do pełnej wartości zakupu mebli, wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego
- § 14 ust. 14.5 projektu umowy,
12) art. 29 ust 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie wykonawcy do
nieodpłatnego serwisowania przedmiotu gwarancji i nieodpłatną wymianę części
zamiennych i eksploatacyjnych przez okres obowiązywania gwarancji - § 17 ust. 3
projektu umowy,
13) art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez wprowadzenie zapisów
§ 17 ust. 7 projektu umowy, na podstawie których w przypadku niemożności usunięcia
wady, w trybie opisanym w ustępach 1-6, wykonawca będzie zobowiązany do
ponownego wykonania stosownej części Przedmiotu Umowy, która została wykonana
wadliwie. Obowiązek ponownego wykonania części Przedmiotu Umowy obejmuje także
te Roboty, które zostały wcześniej wykonane niewadliwie, jeśli zajdzie konieczność ich
ponownego wykonania celem usunięcia Wad. Okresy gwarancyjne dla części
Przedmiotu Umowy wykonanych przez Wykonawcę ponownie biegną od początku, od
daty podpisania protokołu odbioru Robót wykonanych celem usunięcia Wad,
14) art. 58 ust. 2 k.c. w zw. z art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez
brak wprowadzenia do umowy zapisów przewidujących uprawnienie wykonawcy do
naliczenia kar umownych zamawiającemu,
15) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez wprowadzenie do umowy zapisów
zobowiązujących wykonawcę do objęcie umową ubezpieczenia sprzętu zamawianego
na podstawie odrębnych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego,
dostarczonych w trakcie budowy, o wartości 20 000 000 PLN - § 22 ust. 3.3 projektu
umowy,
16) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez brak możliwości zwiększenia
wynagrodzenia wykonawcy z tytułu zmian wprowadzonych przez zamawiającego do
Dokumentacji Projektowej i Dokumentacji Wykonawczej, jakie uzna za niezbędne - § 23
ust. 5 pkt. 5.1 w zw. z § 23 ust. 2 projektu umowy,
17) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, art. 647 k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp,
poprzez uniemożliwienie dochodzenia wykonawcy odszkodowania w przypadku
przerwania robót przez zamawiającego - § 23 ust. 7 i 8 w zw. z § 23 ust. 5 pkt. 5.3
projektu umowy,
18) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie
wykonawcy do zweryfikowania danych wyjściowych do projektowania przygotowanych
przez zamawiającego, wykonania na własny koszt wszystkich badań i analiz
uzupełniających niezbędnych dla prawidłowego wykonania Dokumentów Wykonawcy
przed rozpoczęciem prac - część 1 pkt 1.2.1 PFU (str.3, myślnik 5 - badania i analizy
uzupełniające).
sygn. akt: KIO 493/13
Wobec naruszenia przez zamawiającego powyżej wskazanych przepisów ustawy - Prawo
zamówień publicznych oraz Kodeksu Cywilnego odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania w całości i nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany specyfikacji istotnych
warunków zamówienia z zakresie objętym zarzutami w szczególności, w ten sposób, że:
1) zamawiający dokona modyfikacji § 2 ust. 6 pkt 6.1 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „ukształtowania i natury terenu oraz warunków
geologicznych i hydrogeologicznych w obrębie Placu Budowy”,
2) zamawiający dokona modyfikacji §3 ust. 1 poprzez zmianę w pkt 1.1.-1.10. zapisu „od
dnia zawarcia umowy” na „od dnia zatwierdzenia dokumentacji objętej I Datą Kluczową”,
3) zamawiający dokona modyfikacji § 5 projektu umowy poprzez dodanie zapisu:
„Zamawiający dokona zatwierdzenia dokumentacji określonej w § 4 ust. 5.5. oraz § 5 ust.
1 umowy w terminie 7 dni od dnia jej dostarczenia przez wykonawcę”,
4) zamawiający dokona modyfikacji § 5 ust. 6 projektu umowy poprzez wykreślenie zapisu
„oraz że sprawdził udostępnioną mu dokumentację w zakresie wewnętrznej zgodności,
zgodności ze stanem faktycznym, kompletności, funkcjonalności (w odniesieniu do
wymaganej jakości i wskaźników) oraz poprawności. Wykonawca potwierdza, że nie
stwierdził żadnych niezgodności ani błędów lub wad wskazanej wyżej dokumentacji.
W razie stwierdzenia przez Wykonawcę jakichkolwiek niezgodności lub innych błędów
w Programie Funkcjonalno - Użytkowym po zawarciu niniejszej Umowy, Wykonawca nie
może żądać później przedłużenia poszczególnych terminów wykonania Robót, jak
również zmiany terminu Odbioru Końcowego Robót, ani też dochodzić jakichkolwiek
innych roszczeń z tego tytułu od Zamawiającego”,
5) zamawiający dokona modyfikacji § 5 ust. 14 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „W przypadku, gdy rozwiązania projektowe Wykonawcy
przewidziane w Projekcie Wykonawczym zostaną zakwalifikowane przez Głównego
Projektanta PFU jako istotne odstępstwa od zatwierdzonego Projektu Budowlanego
w rozumieniu art. 36a Prawa Budowlanego, które to odstępstwa będą spowodowane
wadami dokumentacji budowlanej dostarczonej przez Zamawiającego lub powstanie
konieczność wprowadzenia zmian w Projekcie Budowlanym i uzyskania zamiennego
pozwolenia na budowę, koszty zmian w Projekcie Budowlanym jak również uzyskania
zamiennego pozwolenia na budowę obciążać będą Zamawiającego”,
6) zamawiający dokona modyfikacji §8 ust. 1 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „Kierownik Budowy wpisuje do dziennika budowy termin
zakończenia wykonywania Robót Zanikających, z wyprzedzeniem umożliwiającym ich
sprawdzenie i dokonanie odbioru przez Inżyniera Kontraktu lub właściwego Inspektora
Nadzoru. Sprawdzenia i dokonanie odbioru nastąpią nie później niż w ciągu 3 (trzech) dni
roboczych od daty zamieszczenia wpisu, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym”,
sygn. akt: KIO 493/13
7) zamawiający dokona modyfikacji § 11 ust. 2 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „Wykonawca ma prawo do wykonywania Robót za pomocą
Podwykonawcy wyłącznie po pisemnej akceptacji tego Podwykonawcy udzielonej przez
Zamawiającego na pisemny wniosek Wykonawcy, w terminie 7 dni od daty doręczenia
wniosku. W braku odpowiedzi Zamawiającego w zakreślonym powyżej terminie poczytuje
się, iż wyraził on zgodę na prowadzenie robót przy pomocy danego Podwykonawcy.”,
8) zamawiający dokona modyfikacji § 13 ust. 4 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „Wykonawca będzie uprawniony do żądania od
Zamawiającego podwyższenia Ceny Umowy z tytułu wykonania Robót Zamiennych
zleconych przez Zamawiającego, w przypadku zastosowanie przez Zamawiającego
materiałów lub technologii, których cena jest wyższa do materiałów lub technologii
określonych w dostarczonej wykonawcy dokumentacji”,
9) zamawiający dokona modyfikacji § 1 projektu umowy poprzez wprowadzenie definicji:
„pomieszczeń wymagających montażu wyposażenia”, „końcowego i całkowitego
rozliczenia z podwykonawcami”, „nienależytego przygotowania przez wykonawcę
odbioru”, „Menadżera Projektu”, „awarii”, „dokumentacji projektowej”,
10) zamawiający dokona modyfikacji § 14 ust. 6 pkt 6.6. projektu umowy poprzez
sprecyzowanie liczby członków komisji odbiorowej zamawiającego,
11) zamawiający dokona modyfikacji § 14 ust. 14.5. projektu umowy poprzez jego
wykreślenie,
12) zamawiający dokona modyfikacji § 17 ust. 3 projektu umowy poprzez wykreślenie
zdania 2 niniejszego paragrafu,
13) zamawiający dokona modyfikacji § 17 ust. 7 projektu umowy poprzez zmianę zapisu
na: „W przypadku niemożności usunięcia Wady, użytkowanie obiektu w trybie opisanym w
ustępach poprzedzających, Wykonawca będzie zobowiązany do ponownego wykonania
stosownej części Przedmiotu Umowy, która została wykonana wadliwie, jeżeli wada
uniemożliwia Użytkowanie obiektu. Obowiązek ponownego wykonania części Przedmiotu
Umowy obejmuje także te Roboty, które zostały wcześniej wykonane niewadliwie, jeśli
zajdzie konieczność ich ponownego wykonania celem usunięcia Wad. Okresy
gwarancyjne dla części Przedmiotu Umowy wykonanych przez Wykonawcę ulega
przedłużeniu o czas uniemożliwienia zamawiającemu korzystania z rzecz z uwagi na
wystąpienie wady.”,
14) zamawiający dokona modyfikacji § 20 projektu umowy poprzez dodanie zapisów
uprawniających wykonawcę do naliczenia kar umownych zamawiającemu w przypadku:
„a) opóźnienia w dokonaniu każdego z odbiorów robót zanikających- w wysokości 0,2 %
Ceny Umowy za każdy dzień opóźnienia,
sygn. akt: KIO 493/13
b) opóźnienia w przystąpieniu do każde z odbiorów robót- w wysokości 0,2 % Ceny
Umowy za każdy dzień opóźnienia,
c) odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego - w wysokości
10 % Ceny Umowy.”,
15) zamawiający dokona modyfikacji § 22 ust. 3.3 projektu umowy poprzez wykreślenie
zdania: „a także sprzęt zamawiany na podstawie odrębnych postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego, dostarczonych w trakcie budowy, o wartości 20.000.000 PLN”,
16) zamawiający dokona modyfikacji § 23 ust. 2 projektu umowy poprzez dodanie zdania
drugiego w niniejszym paragrafie: „Wykonawca przysługiwać będzie dodatkowego
wynagrodzenia z tytułu wprowadzonych przez Zamawiającego zmian określonych w § 23
ust. 5 pkt 5.1., jeżeli zmiany te spowodują poniesienie przez wykonawcę dodatkowych
kosztów”,
17) zamawiający dokona modyfikacji § 23 ust. 7 i 8 projektu umowy poprzez wykreślenie
z powyższych paragrafów zdania: „Przerwanie robót w trybie określonym powyżej nie
będzie stanowić podstawy do naliczania jakiegokolwiek odszkodowania przez
wykonawcę” oraz wprowadzi po ostatnim zdaniu powyższych paragrafów następujący
zapis: „Wykonawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie z tytułu poniesionych kosztów
przestoju, które zostaną przez wykonawcę udokumentowane i przedstawione
Zamawiającemu”,
18) zamawiający dokona wyszczególnienia badań i analizy uzupełniających niezbędnych
dla prawidłowego wykonania Dokumentów Wykonawcy, jakich wykonawca będzie
zobowiązany dokonać przed rozpoczęciem prac - część 1 pkt 1.2.1 PFU (str.3, myślnik 5 -
badania i analizy uzupełniające).
Odwołujący wskazał, iż posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, gdyż
zamierza ubiegać się o udzielenie zamówienia, a ukształtowanie przez zamawiającego
powołanych powyżej zapisów specyfikacji istotnych warunków zamówienia w sposób
sprzeczny z przepisami ustawy - Prawo zamówień publicznych jak i kodeksu cywilnego
powoduje, iż odwołujący oraz inni wykonawcy, którzy chcieliby wziąć udział w postępowaniu
nie będą w stanie sporządzić oferty w sposób rzetelny, odpowiadający rzeczywistym
potrzebom zamawiającego oraz w sposób gwarantujący uczciwą konkurencję. Ponadto
w sytuacji, gdy oferta odwołującego zostanie wybrana, jako najkorzystniejsza, odwołujący
zobowiązany będzie do zawarcia z zamawiającym umowy o zamówienie publiczne
w kształcie wynikającym z zapisów s.i.w.z., a tym samym zobowiązanie wykonawcy do
ponoszenia ciężarów związanych z realizacją inwestycji ponad miarę przyjętą w obrocie
gospodarczym, co skutkuje zachwianiem równowagi pomiędzy interesem zamawiającego
sygn. akt: KIO 493/13
w uzyskaniu należycie wykonanych robót, a interesem wykonawcy szybkiego otrzymania
umówionego wynagrodzenia za wykonane prace.
Zamawiający, dnia 5 marca 2013 roku przekazał wykonawcom kopię odwołania.
Dnia 7 marca 2013 roku, do postępowania odwoławczego – po stronie odwołującego,
zgłosili przystąpienie wykonawcy:
1) Warbud S.A. z siedzibą w Warszawie,
2) Budimex S.A. z siedziba w Warszawie.
Zamawiający, dnia 15 marca 2013 roku złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron oraz uczestników postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych oraz podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający
prowadzi
postępowanie
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący wskazał, iż z analizy postanowień umowy nie można jednoznacznie
wywnioskować, co jest przedmiotem umowy oraz jakie koszty są nim objęte. Z uwagi na to,
iż opis przedmiotu zamówienia stanowi kluczowy element dokumentacji, która jest
przygotowana przez zamawiającego, nie może być on ogólny, szacunkowy i niedookreślony,
przenoszący na wykonawców składających ofertę ciężar jego dookreślenia, a tym samym
narażenia się na ponoszenie dodatkowych kosztów, których nie można skalkulować na
etapie składania ofert. Zasady wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp wymagają, aby wszystkie
informacje niezbędne do złożenia prawidłowej, zgodnej z wymogami zamawiającego
i konkurencyjnej oferty były dostępne wykonawcom na równych prawach. Zakres robót - ich
możliwość wystąpienia, rozmiar, ilość, konieczność ich wykonania - nie może być
pozostawiona domyślności wykonawcy. Taka sytuacja prowadzi do składania ofert
sygn. akt: KIO 493/13
nieporównywalnych, co do rozmiarów świadczeń. Zdaniem odwołującego na etapie
porównywania ofert braki we wskazanym zakresie skutkować będą całkowitą niemożnością
rzetelnego porównania ofert konkurencji, gdyż każdy wykonawca przyjmie odmienne
założenia i odmienny zakres robót lub czynności. Ideą ryczałtu jest wykonanie zamówienia
za z góry ustaloną cenę, ale w sytuacji, gdy nie wiadomo jaki jest zakres tego zamówienia -
nie można tej ceny w żaden sposób skalkulować. Ryczałt nie może obejmować tego, czego
zamawiający nie przewidział w dokumentacji projektowej, a także tego, czego nie można
było przewidzieć na etapie przygotowania oferty. W ocenie odwołującego opis przedmiotu
zamówienia jest niejednoznaczny i niewyczerpujący. Zamawiający nie jest również
uprawniony w ramach zasady swobody umów do kształtowania postanowień umownych
w taki sposób, iż prowadzą one do uprzywilejowania pozycji zmawiającego z jednoczesnym
pokrzywdzeniem wykonawcy.
Z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Izba wskazuje, że ze specyfiki
zamówienia na roboty budowlane wynika, iż jego przedmiotem są wszystkie roboty
niezbędne do wykonania, w związku z budową, rozbudową lub przebudową, konkretnego
obiektu budowlanego określonego w dokumentacji przetargowej oraz wynikające z zasad
wiedzy technicznej, którą dysponuje wykonawca. Opis przedmiotu zamówienia nie ogranicza
się jednak wyłącznie do wymagań określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, ale
obejmuje również inne elementy jego realizacji, mianowicie istotne postanowienia umowy
oraz termin wykonania zamówienia. W ocenie Izby, z sumy wszystkich powyższych
dokumentów wynika jednoznacznie, iż przedmiotem zamówienia jest wykonanie projektu
wykonawczego i budowa nowego bloku Centrum Klinicznego Uniwersytetu Medycznego we
Wrocławiu przy ul. Borowskiej 213, wraz z wyposażeniem budynku i terenu w zakresie
elementów stałych oraz wykonanie projektu powykonawczego i uzyskanie pozwolenia na
użytkowanie.
Zasady udzielania zamówień publicznych - zasada uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców, podporządkowane są przede wszystkim celom ustawy Pzp,
mianowicie mają zapewnić efektywne i gospodarne dysponowanie środkami publicznymi
oraz zapewnienie dostępu do zamówień wszystkim podmiotom zdolnym do ich wykonania.
Zasady te w sposób ustawowy niejako ograniczają się wzajemnie tj. z jednej strony
zamawiający tak winien ukształtować zapisy warunków udziału w postępowaniu, oraz opis
przedmiotu zamówienia aby w sposób nieuzasadniony nie ograniczać dostępu do ubiegania
się o zamówienie publiczne. Z drugiej jednak strony winien kierować się zasadą
optymalnego wydatkowania środków publicznych. Sprawia to, iż zamawiający aby nie wpaść
w pułapkę możliwego udzielenia zamówienia podmiotowi niezdolnemu do należytej realizacji
zamówienia musi tak rozeznać rynek potencjalnych wykonawców aby „dedykować”
sygn. akt: KIO 493/13
zamówienie podmiotom w pełni profesjonalnym w rozumieniu doświadczenia w realizacji
podobnych zamówień pod względem celu, zakresu i wielkości.
Zdaniem Izby, zamawiający ukształtował warunki podmiotowe uczestnictwa w przetargu
tak, aby zapewnić w nim udział podmiotów dysponujących doświadczeniem w budowie
szpitala, gdyż tylko takie podmioty są w stanie przygotować ofertę obejmującą
wynagrodzenie ryczałtowe uwzględniające precyzyjną i należytą wycenę ryzyk projektu,
a przede wszystkim zapewnić jego realizację w terminie. Jednocześnie, z uwagi na formułę
przetargu „zaprojektuj i wybuduj”, każdy z wykonawców zlecając opracowanie projektu
wykonawczego będzie uprawniony do wprowadzenia różnych, optymalnych i wynikających
z jego doświadczeń rozwiązań, które wpłyną na przygotowaną przez niego ofertę i jej
wysokość.
Podkreślić należy również fakt, iż odwołujący w uzasadnieniu szeregu zarzutów nie
wykazuje związku pomiędzy podstawą prawną zarzutu a merytoryczną treścią jego
uzasadnienia, ani nie wyjaśnia dlaczego proponowane przez niego zmiany w projekcie
umowy spowodują, iż przedmiot zamówienia opisany będzie w sposób spełniający wymogi
art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp.
Izba zwraca uwagę, że w systemie zamówień publicznych zasada swobody umów uległa
znacznemu ograniczeniu: po stronie zamawiającego, z powodu niemożności swobodnego
wyboru kontrahenta, a ze strony wykonawcy z powodu ograniczonego wpływu na kształt
zawieranej umowy. Wykonawca ma jednak możliwość decydowania, czy chce
z zamawiającym daną umowę podpisać. Z powyższych względów, z uwagi na brak
możliwości wyboru kontrahenta i ułożenia stosunku prawnego, w tym określenia ceny
wykonania zamówienia w drodze negocjacji, zamawiający, zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 16
ustawy Pzp, uzyskał prawo do jednostronnego kształtowania postanowień i warunków
umowy, w przypadku, gdy wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę na określonych
warunkach.
Podsumowując, część ogólną, Izba wskazuje na orzeczenie Sądu Okręgowego
w Gdańsku, który w wyroku z dnia 14 lipca 2011 r. sygn. XII Ga 314/11, wydanego
w sprawie z zakresu zamówień publicznych wskazał: „Wykonawca ma swobodę zawarcia
umowy. śaden przepis prawa nie nakłada nań obowiązku złożenia oferty w prowadzonym
przez Zamawiającego postępowaniu, ani zmuszania Zamawiającego do zawarcia umowy,
której treść mu nie odpowiada. Nie może zatem kwestionować umowy wyłącznie dlatego, że
uważa, iż mogłaby ona zostać sformułowana korzystniej dla Wykonawcy.”.
Odnoszą się zaś szczegółowo, do każdego z zarzutów odwołania, Izba wskazuje, co
następuje.
sygn. akt: KIO 493/13
Zarzut Nr 1 dotyczący naruszenie art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy Pzp -
przez przerzucenie na wykonawcę ryzyk wynikających z błędów w opinii geologicznej, Izba
uznała za niezasadny.
W § 2 ust. 6 pkt 6.1 projektu umowy zamawiający zobowiązał wykonawcę do złożenia
oświadczenia i zapewnienia, iż miał możliwość zbadania opinii geologicznej dla
nieruchomości oraz do potwierdzenia, iż nie zgłasza on żadnych zastrzeżeń ani wątpliwości
co do warunków geologicznych i hydrogeologicznych, które wynikają z opinii geologicznej
i w związku z tym nie będzie dochodził żadnych roszczeń finansowych ani żądał
przesunięcia terminów związanych z realizacją przedmiotu umowy.
Zdaniem odwołującego wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego
nie może ponosić negatywnych konsekwencji będących wynikiem błędów lub braków
wymaganej staranności przy sporządzaniu dokumentacji przetargowej przez zamawiającego.
Izba wskazuje, że z literalnego brzmienia kwestionowanego postanowienia wynika, iż
wykonawca otrzymał od zamawiającego na etapie przetargu dokumentację geologiczną
i hydrogeologiczną, miał możliwość dokonania zbadania Placu Budowy i uwzględni w cenie
oferty warunki terenowe i gruntowe określone w tej dokumentacji i wynikach
przeprowadzonej przez siebie wizji lokalnej.
Zdaniem Izby, założeniem obiektywnym jest, iż każdy wykonawca w celu prawidłowego
sporządzenia oferty powinien zapoznać się z wszystkimi wskazanymi przez zamawiającego
uwarunkowaniami prowadzenia robót budowlanych. Z powyższych względów, weryfikacja
otrzymanej od zamawiającego dokumentacji jak i dokonanie wizji lokalnej, powinny
umożliwić wykonawcy przygotowanie rzetelnej oferty uwzględniającej rzeczywiste i możliwe
do przewidzenia oraz skalkulowania ryzyka wynikające z udostępnionej przez
zamawiającego w przetargu dokumentacji. W przypadku, gdy wykonawca, którego oferta
została wybrana, zaniechał dokonania czynności opisanych powyżej, o których mowa
w kwestionowanym postanowieniu i sporządził ofertę która nie uwzględnia powyższych
ryzyk, zamawiający nie może ponosić negatywnych konsekwencji braku profesjonalizmu po
stronie takiego wykonawcy.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzut odwołującego jest niezasadny. Izba wskazuje,
że wskazywane przez odwołującego przepisy nie zostały przez zamawiającego naruszone.
Zwrócić bowiem należy uwagę na okoliczność, iż uwzględnienie propozycji odwołującego
i wyłączenie z treści oświadczenia fragmentu dotyczącego oświadczenia o zapoznaniu się
dokumentacją powodowałoby sytuację, iż każdy z wykonawców mógłby przyjąć do
sporządzenia oferty inne warunki terenowe i geologiczne, w zależności od przyjętych przez
siebie założeń lub przeprowadzonych badań, co w efekcie doprowadziłoby do sporządzenia
nieporównywalnych ofert. Nadto rzetelność przygotowania oferty w postępowaniu
o udzielenie zamówienia nakłada na wykonawców obowiązek dochowania maksimum
sygn. akt: KIO 493/13
dokładności przy precyzowaniu przedmiotu oferty w oparciu o warunki i dyspozycje
określone przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i projekcie
umowy. Zamawiający załączając do dokumentacji postępowania rzeczoną opinię
geologiczną dał wykonawcom jasny sygnał, z jakimi warunkami geologicznymi
i hydrogeologicznymi musza liczyć się wykonawcy przy realizacji zamówienia. Sumienność
wykonawcy zaś powinna wywoływać po jego stronie obowiązek sprawdzenia czy
przedstawiona opinia odpowiada rzeczywistości. Zarzucanie zamawiającemu żądania
przyjęcia tej opinii, z wcześniejszą możliwością zakwestionowania jej prawdziwości,
i złożenia w tym zakresie stosownego oświadczenia nie narusza interesu odwołującego,
jedynie wymusza prawidłowe przygotowanie się do realizacji przedmiotowego zamówienia.
Zarzut Nr 2 - naruszenie art. 353
1
k.c, art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 647 k.c. w zw. z art. 14
i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez ustalenie niemożliwego do osiągnięcia terminu I Daty
Kluczowej - płyta fundamentowa, Izba uznała za nieudowodniony, tym samym za
niezasadny.
Zamawiający w postanowieniach projektu umowy wskazał różne terminy na wykonanie
przez wykonawcę czynności tam opisanych. I tak w § 3 zamawiający określił: Przedmiot
Umowy Wykonawca wykona zgodnie z następującymi terminami: 1.1.1 Data Kluczowa -
płyta fundamentowa (zakończenie wykonania płyty fundamentowej parkingu podziemnego
włącznie z podszybiem wind oraz innymi elementami ograniczonymi ścianami zewnętrznymi
parkingu podziemnego) - w terminie do 8 (osiem) tygodni od dnia zawarcia Umowy. 1.2. II
Data Kluczowa - stan „0” (zakończenie stropu nad kondygnacja podziemną) - w terminie do
(piętnaście) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.3. III Data Kluczowa - stan surowy otwarty
(zakończone wszelkie prace konstrukcyjne oraz zaizolowanie kondygnacji podziemnej
włącznie z jej obsypaniem, prace murarskie z wyłączeniem ścianek działowych, bez ślusarki
okiennej i drzwiowej oraz ocieplenia elewacji kondygnacji nadziemnych) - w terminie do 29
(dwadzieścia dziewięć) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.4. IV Data Kluczowa-
mockup’ów, w terminie do 4 (cztery) tygodni od dnia wezwania przez Zamawiającego do
wykonania danego mock-up’u (modelu w skali 1:1 fragmentu danej części robót zgodnie
z PFU), 1.5. V Data Kluczowa - stan surowy zamknięty (zakończenie robót elewacyjnych,
włącznie ze ślusarką okienną i drzwiową oraz ociepleniem kondygnacji nadziemnych
włącznie z docelową fakturą zewnętrzną elewacji, zakończenie robót dachowych) -
w terminie do 37 (trzydzieści siedem) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.6. VI Data
Kluczowa - zakończenie Robót w pomieszczeniach wymagających montażu wyposażenia -
do 78 (siedemdziesiąt osiem) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.7. VII Data Kluczowa -
zakończenie całości Robót i zgłoszenie Przedmiotu Umowy do odbioru służb i inspekcji
zgodnie z art. 56 Prawa Budowlanego w terminie do 90 (dziewięćdziesiąt) tygodni od dnia
sygn. akt: KIO 493/13
zawarcia Umowy, 1.8. VIII Data Kluczowa - uzyskanie ostatecznej decyzji Pozwolenie na
Użytkowanie - w terminie do 96 (dziewięćdziesiąt sześć) tygodni od dnia zawarcia Umowy.
1.9. IX Data Kluczowa - zakończenie czynności Odbioru Końcowego - w terminie do 98
(dziewięćdziesiąt osiem) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.10. X Data Kluczowa -
spełnienie przesłanek do wydania Świadectwa Przejęcia Robót - w terminie do 100 (sto)
tygodni od dnia zawarcia Umowy.
Zamawiający, dnia 4 marca 2013 roku dokonał zmiany istotnych warunków umowy.
W wyniku tej zmiany zostało doprecyzowane, iż wykonawca uprawniony jest do dostarczania
projektu wykonawczego w etapach pod warunkiem dostarczenia zamawiającemu
harmonogramu przekazywania projektu wykonawczego przed zawarciem umowy.
Zaktualizowany zapis § 5 ust. 10 otrzymał brzmienie: „Wykonawca zobowiązany jest
sporządzić kompletny Projekt Wykonawczy w terminie nie później niż do 6 (sześciu)
miesięcy od daty zawarcia Umowy. Wykonawca uprawniony jest do przekazywania części
Projektu Wykonawczego sukcesywnie z zastrzeżeniem terminu, o którym mowa w ust. 1
powyżej. W przypadku zamiaru przekazywania Projektu Wykonawczego w częściach.
Wykonawca zobowiązany jest przed zawarciem Umowa przekazać Zamawiającemu
harmonogram przekazywania Projektu Wykonawczego ze szczegółowym określeniem
zakresu poszczególnych części.”.
W ocenie Izby odwołujący nie udowodnił, że przedstawiony przez zamawiającego
harmonogram robót, uniemożliwia ich realizację w terminie.
Zamawiający, uzupełniając swoje stanowisko w zakresie omawianego zarzutu, przedłożył
oświadczenie członków komisji przetargowej (dysponujących wykształceniem inżynierskim
i wieloletnim doświadczeniem w realizacji inwestycji budowlanych), w którym zostało
stwierdzone, że przy założeniu maksymalizacji zaangażowania osób po stronie
wykonawców, możliwe są do osiągnięcia terminy wskazane w s.i.w.z. Odwołujący dowodu
przeciwnego nie zgłosił, pozostając jedynie na ustnych oświadczeniach (na rozprawie) i
pisemnym stanowisku (w odwołaniu).
Izba dała wiarę wyjaśnieniom zamawiającego, popartym dodatkowo oświadczeniem
projektanta oraz audytem Biura Doradztwa Inżynierskiego i Nadzoru Jakości Inwestycji,
w którym stwierdzono, iż „Informacje zawarte w PFU odpowiadają na większość pytań, które
stoją przed projektantem na początku fazy projektu wykonawczego. Dzięki temu proces
projektowania może rozpocząć się praktycznie niezwłocznie i bez straty czasu na
dokonywanie dalszych, szczegółowych uzgodnień.”.
Zdaniem Izby odwołujący nie uzasadnił ani nie wykazał dlaczego nie jest możliwe
dotrzymanie I Daty Kluczowej - zakończenie płyty fundamentowej parkingu podziemnego
włącznie z podszybiem wind oraz innymi elementami ograniczonymi ścianami zewnętrznymi
parkingu podziemnego - w terminie 8 tygodni od daty zawarcia umowy, bowiem praktycznie
sygn. akt: KIO 493/13
dopuszczalne i technicznie możliwe jest równoległe prowadzenie prac projektowych i robót
budowlanych, w zakresie tego etapu realizacji.
Zarzut Nr 3 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak w umowie
określenia terminu na zatwierdzenie projektu wykonawczego przez zamawiającego, Izba
uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż zamawiający nie określił terminu, w jakim dokona zatwierdzenia
projektu wykonawczego, co ma istotny wpływ na termin realizacji przedmiotu umowy, a tym
samym na możliwość naliczania przez zamawiającego kar umownych za nieterminowe
wykonanie poszczególnych etapów robót. Sytuacja taka powoduje możliwość zwlekania
przez zamawiającego z dokonaniem zatwierdzenia dostarczanych przez wykonawcę
dokumentów tak dalece, iż spowoduje to nie wywiązanie się przez wykonawcę z zachowania
terminów pośrednich jak i terminu zakończenia robót.
Zamawiający dnia 4 marca 2013 roku dokonał zmiany istotnych warunków umowy,
w wyniku, której § 5 ust. 12 projektu umowy otrzymał brzmienie: „Wykonawca po
sporządzeniu Projektu Wykonawczego, projektów warsztatowych i Dokumentacji
Powykonawczej oraz innych dokumentów, o których mowa w ust. 1 powyżej zobowiązuje się
przekazać tą dokumentację Zamawiającemu, zgodnie z procedurą przewidzianą w Książce
Projektu, do zatwierdzenia, w tym do zaakceptowania (jeśli wystąpią) zamierzonych
odstępstw od zatwierdzonego Projektu Budowlanego i ustalenia konieczności wprowadzenia
zmian w Projekcie Budowlanym (jeśli są wymagane przez obowiązujące przepisy prawa).
Zamawiający dokonywać będzie akceptacji i zatwierdzania w terminie 14 (czternastu) dni od
daty otrzymania tych dokumentów.”.
Zarzut Nr 4 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 1 i 3 ustawy
Pzp, poprzez przerzucenie na wykonawcę ryzyk wynikających z błędów programie
funkcjonalno-użytkowym, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż zamawiający zobowiązał wykonawcę w § 5 ust. 6 projektu umowy
do złożenia zapewnienia o sprawdzeniu udostępnionej mu dokumentacji w zakresie
wewnętrznej zgodności, zgodności ze stanem faktycznym, kompletności, funkcjonalności
oraz poprawności, a w związku z tym potwierdzenia, iż wykonawca nie stwierdza żadnych
niezgodności ani błędów lub wad wskazanej dokumentacji, a w przypadku wykrycia
jakichkolwiek niezgodności lub innych błędów w Programie Funkcjonalno-Użytkowym, po
zawarciu umowy nie będzie mógł żądać przedłużenia poszczególnych terminów wykonania
robót, zmiany terminu odbioru końcowego czy też dochodzić jakichkolwiek innych roszczeń
z tego tytułu od zamawiającego.
sygn. akt: KIO 493/13
Jak wynika z decyzji pozwolenia na budowę, dokumentacja stanowiła przedmiot weryfikacji
w ustalonym trybie, dlatego też, zdaniem Izby, brak jest przesłanek uzasadniających obawy
odwołującego, co do wadliwości przedstawionej przez zamawiającego dokumentacji.
Założeniem obiektywnym jest, iż każdy wykonawca w celu prawidłowego sporządzenia oferty
powinien zapoznać się z podstawowym dokumentem, który opisuje przedmiot zamówienia
czyli programem funkcjonalno-użytkowym. Jeżeli odwołujący się wykonawca ma wątpliwości
dotyczące tego dokumentu powinien - choć jest to tylko uprawnienie, a nie nakaz - zgłosić je
przed opracowaniem oferty.
Powyższą okoliczność, tj. przeprowadzenie takiej weryfikacji, potwierdził sam odwołujący
stawiając zarzut Nr 18 dotyczący PFU.
Nadto, należy zwrócić uwagę na oświadczenie zamawiającego, sformułowane w treści
odpowiedzi na odwołanie, gdzie zamawiający oświadczył, że przyjmuje do wiadomości, iż
ponosi odpowiedzialność za błędy projektowe, których przewidzieć się nie dało i wyjaśnił, że
jego zamiarem nie jest przenoszenie odpowiedzialności za takie błędy dokumentacji
przetargowej na wykonawcę. Podkreślić należy, że wykonawca przyjmując do
zaprojektowania i wybudowania obiekt budowlany przyjmuje na siebie wszystkie ryzyka
związane z realizacją. Jednocześnie zamawiający oddał w ręce wykonawcy prawo do
zarządzania technologią wykonywania robót budowlanych i wykorzystywanymi materiałami
budowlanymi. W ten sposób, pomimo określenia wynagrodzenia w formie ryczałtu,
wykonawca posiada zdolność do optymalizacji rozwiązań projektowych, na wypadek
wystąpienia robót budowlanych, których kosztów lub rozmiaru nie dało się przewidzieć.
Zarzut Nr 5 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez
przerzucenie na wykonawcę kosztów i ryzyk związanych z koniecznością uzyskania
zamiennego pozwolenia na budowę, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, że nie widzi możliwości, aby zamawiający mógł obciążać wykonawcę
kosztami związanymi z koniecznością uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę
w przypadku, gdy istotne odstępstwa czy też konieczność wprowadzenia zmian miałaby
zostać spowodowana wadami dokumentacji dostarczonej przez zamawiającego lub też jego
nieuzasadnioną ingerencją.
W ocenie Izby odwołujący nadinterpretuje treść postanowień projektu umowy. Wskazać
należy, iż w § 5 ust. 14 projektu umowy, zamawiający przewidział możliwość obciążenia
wykonawcy kosztami uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę oraz kosztami zmian
w Projekcie Budowlanym w przypadku, gdy rozwiązania projektowe Wykonawcy
przewidziane w Projekcie Wykonawczym zostaną zakwalifikowane przez Głównego
Projektanta PFU, jako istotne odstępstwa od zatwierdzonego Projektu Budowlanego
w rozumieniu art. 36a Prawa Budowlanego lub powstanie konieczność wprowadzenia zmian
sygn. akt: KIO 493/13
w Projekcie. Z cytowanego brzmienia projektu umowy wynika, że zamawiający obciąży
wykonawcę jedynie w przypadku, gdy wykonawca przewidzi sposób realizacji zamówienia,
sporządzi projekt wykonawczy, w sposób, który będzie obligował zamawiającego, zgodnie
z przepisem art. 36 a Prawa budowlanego, do uzyskania zamiennego pozwolenia na
budowę. Niezasadnym jest zatem zarzut odwołującego, który rozszerza postanowienia
umowy o inne, w niej nie przewidziane elementy i sytuacje.
Izba podziela pogląd odwołującego, że wykonawca przy dokonywaniu kalkulacji swojej
oferty zakłada, iż dokumentacja dostarczona przez zamawiającego jest jednoznaczna
i wyczerpująca i na jej podstawie będzie mógł wykonać zgodny z nią projekt wykonawczy.
W ocenie Izby taką właśnie (pełną) dokumentację zamawiający przedstawił. Innym bowiem
aspektem są rozwiązania własne wykonawcy przyjęte do projektu wykonawczego, a czym
innym PFU i projekt budowlany sporządzony przez zamawiającego. Te dwa elementy należy
rozdzielić i oceniać osobno. Zamawiający nie ma wpływu na rozwiązania projektowe
wybierane przez wykonawcę i jedynie w przypadku, gdy są one niezgodne z programem
funkcjonalno-użytkowym może odmówić ich akceptacji. Z powyższych względów oczywistym
jest, iż jeżeli zmiana projektu budowlanego wynika z rozwiązań projektowych przyjętych
przez wykonawcę to wykonawca musi ponieść koszt takich zmian.
Zarzut Nr 6 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez nieuregulowanie
w umowie terminu odbioru przez zamawiającego robót zanikających, Izba uznała za
niezasadny.
Odwołujący wskazał, że w § 8 ust. 1 projektu umowy zamawiający nie określił terminu dla
inżyniera kontraktu lub właściwego inspektora nadzoru na sprawdzenie i dokonanie odbioru
robót zanikających. W opinii odwołującego brak ten ma istotny wpływ na termin realizacji
poszczególnych etapów robot, a tym samym na możliwość naliczania przez zamawiającego
kar umownych za nieterminowe wykonanie poszczególnych etapów robót, a co za tym idzie
możliwość wydłużaniem się czynności odbiorowych i nie wywiązania się przez wykonawcę
z obowiązku terminowego zakończenia przedmiotu umowy bez jego winy.
Izba podziela stanowisko zamawiającego, że uregulowanie odnoszące się do powyższego
zarzutu znalazło swoje odzwierciedlenie w § 8 ust. 1 projektu umowy, gdzie termin odbioru
robót zanikających jest określony na 3 (trzy) dni robocze od daty zamieszczenia wpisu
w dzienniku budowy o terminie zakończenia wykonywania robót zanikających.
Zarzut Nr 7 – dotyczący naruszenia art. 647
1
k.c. i art. 14 i art. 139 ustawy Pzp, poprzez
odmienne niż w kodeksie cywilnym uregulowanie skutku braku zgody na dopuszczenie
podwykonawcy do wykonywania robót budowlanych, Izba uznała za niezasadny.
sygn. akt: KIO 493/13
Odwołujący wskazał, iż ukształtowanie w §11 ust. 2 projektu umowy konsekwencji braku
odpowiedzi zamawiającego w zakresie wyrażenia zgody na prowadzenie robót przy pomocy
danego podwykonawcy w sposób odmienny niż wynika to z przepisu art. 647
1
ust. 2 k.c.
stanowi naruszenie tego przepisu, jako bezwzględnie obowiązującego.
Izba podziela stanowisko zamawiającego, który stwierdził, że odmienne od kodeksu
cywilnego uregulowanie instytucji trybu akceptacji podwykonawcy dotyczy wyłącznie relacji
zamawiający - wykonawca i ma jedynie na celu dyscyplinowanie wykonawcy, aby nie
dopuszczał do wykonywania robót podmiotów niezatwierdzonych przez zamawiającego.
Zgodnie z postanowieniami § 11 projektu umowy, zamawiający ma prawo odmówić zgody na
wykonywanie robót przez konkretnego podwykonawcę w przypadku podjęcia uzasadnionych
podejrzeń, że kwalifikacje podwykonawcy lub jego wyposażenie w sprzęt nie gwarantują
odpowiedniej jakości zamówionych robót budowlanych lub dotrzymania terminów. Brak
odpowiedzi poczytuje się więc zgodnie z umową za brak zgody. Brak takiej zgody
i dopuszczenie przez wykonawcę niezatwierdzonego podwykonawcy do wykonywania robót
nie będzie powodowało wyłączenia solidarnej odpowiedzialności, lecz będzie uprawniało
zamawiającego do żądania usunięcia takiego podmiotu z placu budowy i naliczenia
wykonawcy kary umownej za każdy dzień prowadzenia robót przez niezatwierdzonego
podwykonawcę. Tym samym takie uregulowanie umowne, powoduje zapewnienie należytej
kontroli nad listą podwykonawców, wykonujących roboty budowlane, w celu ochrony
zasadnych interesów zamawiającego.
Zarzut Nr 8 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
wprowadzenie postanowień o niezmienności wynagrodzenia ryczałtowego w przypadku
uzgodnienia przez strony robót zamiennych, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż w § 13 ust. 4 projektu umowy zamawiający pozbawił wykonawcę
możliwości żądania od zamawiającego podwyższenia ceny umowy z tytułu wykonania robót
zamiennych, które zostały mu przez zamawiającego zlecone. Zdaniem odwołującego takie
ukształtowanie postanowień umownych narusza interesy wykonawcy zwłaszcza, iż na
podstawie § 13 ust. 1 projektu umowy zamawiający ma możliwość zlecenia wykonawcy
wykonania każdej roboty zamiennej poprzez skierowanie do wykonawcy instrukcji zmiany.
Wprowadzenie powyższych postanowień uniemożliwia odwołującemu dokonanie kalkulacji
ceny z uwagi na to, iż odwołujący jest zmuszony do przejęcia na siebie ryzyka poniesienia
z góry nieokreślonych kosztów wykonania ewentualnych robót zamiennych.
Izba zwraca uwagę na literalne brzmienie § 13 ust. 3 projektu umowy, z którego wyraźnie
wynika, iż wszelkie roboty zamienne zlecane w czasie realizacji umowy wymagają
potwierdzenia przez zamawiającego i wykonawcę. Zamawiający potwierdził, iż roboty
sygn. akt: KIO 493/13
zamienne będą zlecane za pomocą instrukcji zmiany, a dopiero po podpisaniu tej instrukcji
zmiany przez wykonawcę, roboty zamienne będą zlecane.
Z uwagi na warunki finansowania projektu zamawiający wskazał, że nie przewiduje
zlecania robót zamiennych, które mogłyby wpłynąć, w ostatecznym rozliczeniu, na
podwyższenie wynagrodzenia ryczałtowego wykonawcy.
Tym samym Izba wskazuje, że obawy odwołującego, co do możliwości zmiany technologii
przez zamawiającego na technologię droższą, co z kolei będzie wywoływało ze strony
wykonawcy skutek w postaci obniżenia zakładanego zysku, są bezzasadne, gdyż
w pierwszej kolejności, zgodnie z brzmieniem § 13 ust. 3 projektu umowy, wymagana będzie
obopólna zgoda stron na wprowadzenie robót zamiennych. Brak takiej zgody nie będzie
wywoływało po stronie wykonawcy żadnych negatywnych skutków, w tym finansowych. Izba
zwraca uwagę, że zmiana robót może odbywać się tylko w obszarze przewidzianym
programem funkcjonalno-użytkowym, a odwołujący mając do niego dostęp posiada pełny
zakres wiedzy (w tym dotyczący możliwych do zastosowania technologii) umożliwiający mu
dokonanie prawidłowej wyceny oferty.
Zarzut Nr 9 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
niezamieszczenie w umowie definicji części pojęć używanych w umowie, Izba uznała za
niezasadny.
W związku ze stanowiskiem odwołującego, złożonym na rozprawie, iż w wyniku wyjaśnień
zamawiającego z 4 marca 2013 roku, część pojęć została zdefiniowana, wobec czego
odwołujący podtrzymał zarzuty jedynie w zakresie braku definicji następujących pojęć:
„pomieszczeń wymagających montażu wyposażenia” - § 3 ust. 1.6. projektu umowy,
„nienależytego przygotowania przez wykonawcę któregokolwiek z odbiorów” - § 14 ust. 4
projektu umowy, -„awarii” - § 17 ust. 5 projektu umowy. W związku z powyższym, zakres
orzekania Izba zawęziła jedynie do podtrzymanego zarzutu, odnośnie braku definicji pojęć
wskazanych powyżej.
W ocenie Izby podnoszone przez odwołującego zarzuty, wskazują jedynie na wątpliwości
interpretacyjne dokumentacji przetargowej. Argumentowanie przez odwołującego, iż nie wie,
w jakich pomieszczeniach będzie zobowiązany zakończyć roboty w terminie VI Daty
Kluczowej, czy nie wie jak interpretować nienależyte przygotowanie przez wykonawcę
odbioru, obrazują jedynie stan merytorycznego przygotowania odwołującego do możliwości
realizacji przedmiotowej inwestycji. Zdaniem Izby profesjonalny wykonawca, bez problemu
potrafi zidentyfikować i zinterpretować podstawowe pojęcia, które stanowią istotę procesu
inwestycyjnego. Stanowisko przeciwne prowadzić może do pytania o profesjonalizm
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia.
sygn. akt: KIO 493/13
Zarzut Nr 10 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez
nieuregulowanie w umowie liczby członków komisji odbiorowej, Izba pozostawiła bez
rozpoznania, gdyż zamawiający w dniu 4 marca 2013 roku, dokonał zmiany istotnych
warunków umowy przez publikację aktualizacji na stronie internetowej i doprecyzowanie
w § 14 Umowy ust. 1 pkt 1.2. ppkt 1.2.4. maksymalnej liczby członków komisji odbiorowej do
10 osób, a odwołujący wobec powyższej modyfikacji nie wniósł zastrzeżeń.
Zarzut Nr 11 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
nałożenie na wykonawcę obowiązku ochrony i zabezpieczenia mienia zamawiającego,
rozpoznawany łącznie z zarzutem Nr 15 – dotyczącym naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art.
31 ustawy Pzp, poprzez zamieszczenie w wymaganych warunkach polisy od
odpowiedzialności cywilnej obowiązku ubezpieczenia mienia zamawiającego, Izba uznała za
niezasadne.
Odwołujący wskazał, iż zobowiązanie wykonawcy do zabezpieczenia i ochrony
pomieszczeń przejmowanych przez zamawiającego w celu ochrony dostarczonych mebli,
wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego przed kradzieżą, zniszczeniem lub
uszkodzeniem oraz obarczenie wykonawcy odpowiedzialnością za szkodę do pełnej wartości
zakupu mebli, wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego (§ 14 ust. 14.5 projektu
umowy) oraz wprowadzenie do umowy zapisów zobowiązujących wykonawcę do objęcie
umową ubezpieczenia sprzętu zamawianego na podstawie odrębnych postępowań
o udzielenie zamówienia publicznego, dostarczonych w trakcie budowy, o wartości
20.000.000 PLN (§ 22 ust. 3.3 projektu umowy) wykracza poza opis przedmiotu zamówienia
zawartego w s.i.w.z.
Izba wskazuje na niezasadność zarzutu, który opiera się o naruszenie przepisu art. 29 ust.
1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, które de facto odnoszą się do opisu przedmiotu zamówienia.
Skoro zatem zamawiający dokonał opisu zamówienia i w tym zakresie nie budzi to
wątpliwości, to bezpodstawnym jest stawianie zarzutu braku dokonania takiego opisu.
Ponadto Izba wskazuje, że w zakres przedmiotu zamówienia mogą wchodzić, oprócz robót
podstawowych również inne czynności składające się kompleksową realizację całej
inwestycji. W tym zakresie Izba podziela pogląd zamawiającego o możliwości zastosowania
takiego zakresu czynności, który kompensowałby w całości zamierzenie inwestycyjne.
Zarzut Nr 12 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
określenie w warunkach gwarancji obowiązku dostarczania części zamiennych, Izba uznała
za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż obowiązki nałożone na wykonawcę w postaci nieodpłatnego
serwisowania
przedmiotu
gwarancji
i
nieodpłatną
wymianę
części
zamiennych
sygn. akt: KIO 493/13
i eksploatacyjnych przez okres obowiązywania gwarancji (§17 ust. 3 projektu umowy)
wykraczają poza opis przedmiotu zamówienia zawarty w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
W ocenie Izby, opis przedmiotu zamówienia nie ogranicza się wyłącznie do wymagań
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, ale obejmuje również inne elementy jego
realizacji, mianowicie istotne postanowienia umowy. Jednym z kryteriów wyboru oferty
wykonawcy jest jakość robót budowlanych, w tym instalacji i urządzeń, wyrażająca się
w długości okresu gwarancji. Zamawiający dokonał wyboru takiego kryterium z uwagi na
przeznaczenie budynku Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej,
jakim będzie udzielanie świadczeń zdrowotnych dla dzieci. Prawidłowe funkcjonowanie
budynku kliniki jest w takiej sytuacji niezbędne do zapewnienia należytej ochrony zdrowia
pacjentów. Przepisy art. 578 k.c. umożliwiają dowolne modyfikowanie uprawnień
przysługujących zamawiającemu na mocy gwarancji i obowiązków wykonawcy, jako
gwaranta. Tym samym zamawiający, w ramach przedmiotowego postępowania, uprawniony
jest do wymagania ściśle określonych warunków gwarancji, w tym nieodpłatnej dostawy
części zamiennych w okresie gwarancji.
Zarzut Nr 13 – dotyczący naruszenia art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp,
poprzez określenie w warunkach gwarancji obowiązku ponownego wykonania części
obiektu, których wad usunąć się nie da, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż dokonanie przez zamawiającego zapisu umownego o treści § 17
ust. 7 jest nieuprawnione i prowadzi do korzystania przez zamawiającego z uprawnień
z gwarancji w nieskończoność nawet w przypadku robót wykonanych przez wykonawcę
prawidłowo. Zamawiającemu przysługują uprawnienia określone w przepisach art. 581
kodeksu cywilnego z takich też uprawnień zamawiający jest uprawniony skorzystać.
Zdaniem Izby, uprawnienie do żądania wykonania robót budowlanych ponownie
i odnowienia okresu gwarancji dla wykonanej części robót dotyczy wyłącznie sytuacji
niemożności usunięcia wady. Nie ulega wątpliwości, iż wskazane postanowienie
uzasadnione jest w pełni przeznaczeniem budynku Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii
i Hematologii Dziecięcej, jakim będzie udzielanie świadczeń zdrowotnych dla dzieci.
Zamawiający wyjaśnił, z czym Izba się zgadza, iż w przypadku wady trwałej stropu, która
ujawni się w okresie gwarancji, zamawiający uprawniony jest do żądania ponownego
wykonania bez dodatkowego wynagrodzenia nie tylko stropu, ale również pozostałych
zakresów robót budowlanych znajdujących się na styku ze stropem, przykładowo -
naruszonych ścian działowych. W takiej sytuacji, dla nowo wykonanych robót budowlanych
okres gwarancji będzie biegł na nowo od daty ich odbioru.
sygn. akt: KIO 493/13
Zarzut Nr 14 – dotyczący naruszenia art. 58 ust. 2 k.c. w zw. z art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14
i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez niezastrzeżenie w umowie kar umownych dla wykonawcy,
Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż przyznanie przez zamawiającego uprawnienia do naliczania kar
umownych wykonawcy przy braku wprowadzenia do umowy zapisów przewidujących
uprawnienie wykonawcy do naliczenia kar umownych zamawiającemu stanowi nadmierne
uprzywilejowanie pozycji zamawiającego oraz charakteryzuje się brakiem równości stron.
W ocenie Izby, kary umowne są klauzulą typu accidentalia negotii (dodatkowym
zastrzeżeniem umownym), a ich zastrzeżenie jest jedynie kwestią ułatwienia dochodzenia
odszkodowania. W przypadku, gdy zamawiający wyrządzi wykonawcy szkodę, ten będzie
uprawniony do dochodzenia swoich roszczeń w pełnej wysokości w drodze procesu
cywilnego. Izba podziela pogląd zamawiającego, iż za nietrafne należy uznać powoływanie
się przez odwołującego na naruszenie zasad współżycia społecznego, które mają charakter
norm aksjologicznych. Zwrócić należy uwagę, iż odwołujący nie podał uzasadnienia
konkretnie, którą zasadę współżycia społecznego naruszył zamawiający. Brak również, ze
strony odwołującego, uzasadnienia dlaczego i w jaki sposób zastrzeżone na jego korzyść
kary umowne wprowadziłyby do umowy równość stron.
Zarzut Nr 16 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
zastrzeżenie dla zamawiającego możliwości wprowadzania zmian w dokumentacji
z jednoczesnym zastrzeżeniem niezmienności wynagrodzenia ryczałtowego wykonawcy,
Izba pozostawiła bez rozpoznania, gdyż zamawiający w dniu 4 marca 2013 roku, dokonał
zmiany istotnych warunków umowy przez publikację aktualizacji na stronie internetowej
poprzez usunięcie kwestionowane zapisu, a odwołujący wobec powyższej modyfikacji nie
wniósł zastrzeżeń.
Zarzut Nr 17 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, art. 647 k.c. w zw. z art.
14 i art. 139 ust. 1 ustawy Pzp - przez wyłączenie możliwości dochodzenia przez wykonawcę
odszkodowania za przestój, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż uniemożliwienie dochodzenia wykonawcy odszkodowania
w przypadku przerwania robót przez zamawiającego - § 23 ust. 7 i 8 w zw. z § 23 ust. 5 pkt.
5.3 projektu umowy jest nieuprawnione. Oprócz bowiem kosztów zabezpieczenia budowy
wykonawca ponosi inne koszty rzeczowe, finansowe i osobowe związane z rozpoczętą
budową, które w sytuacji wstrzymania budowy, nie z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy, winny być zrekompensowane według stawek uzgodnionych z zamawiającym.
W ocenie Izby, ryzyko przestoju w prowadzeniu robót budowlanych przy ściśle określonym
maksymalnym okresie przestoju jest ryzykiem kwantyfikowalnym i policzalnym, które można
sygn. akt: KIO 493/13
wycenić i uwzględnić w wynagrodzeniu ryczałtowym. Zamawiający nie przewidział
wprowadzania przerwy w realizacji projektu, a kwestionowane uprawnienie dotyczy zdarzeń
nadzwyczajnych, w szczególności związanych ze źródłem finansowania projektu.
Wyłączenie możliwości dochodzenia odszkodowania ma uchronić zamawiającego przed
obciążeniem go nieuprawnionymi i zawyżonymi kosztami utrzymania budowy w okresie
przestoju. Nadto wskazać należy, że odwołujący znając maksymalny przewidywany
(w nadzwyczajnych okolicznościach) czas przestoju, ma możliwość wyceny tego ryzyka
i ujęcia jego kosztów w cenie ofertowej.
Zarzut Nr 18 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy
Pzp, poprzez nałożenie na wykonawcę obowiązku przeprowadzenia na własny koszt badań
i analiz przed przystąpieniem do sporządzenia projektu wykonawczego, Izba uznała za
niezasadny.
W zakresie powyższego zarzutu, Izba podtrzymuje argumentację, jak w uzasadnieniu
zarzutu Nr 1. Dodatkowo Izba wskazuje, iż z kwestionowanych postanowień programu
funkcjonalno-użytkowego wynika, że jeżeli wykonawca uznaje po zawarciu umowy, iż do
rozpoczęcia projektowania potrzebne są dodatkowe analizy lub badania to zobowiązany jest
je wykonać na własny koszt i ryzyko. Dlatego też trudno jest uznać zarzut za zasadny, gdyż
de facto odwołujący próbuje ograniczyć swoją odpowiedzialność, czy też prawidłową ocenę
zakresu pracy przenosząc obowiązki na zamawiającego, który bynajmniej w tym zakresie,
zdaje się nie decydować o zakresie projektu wykonawczego.
Krajowa Izba Odwoławcza dodatkowo wskazuje, że zgodnie z przepisem art. 31 ust. 2
ustawy - Prawo zamówień publicznych, jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie
i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane, zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą programu funkcjonalno-
użytkowego. W przedmiotowym postępowaniu nie mamy do czynienia z klasycznym
układem przewidzianym w w/w przepisie, gdyż zamawiający opracował część projektów,
pozostawiając wykonawcom do wykonania jeden projekt – projekt wykonawczy. Powyższe
oznacza, że mimo opracowania większości dokumentacji projektowej, mamy do czynienia
z przedmiotem zamówienia w systemie „zaprojektuj i buduj”, co z kolei oznacza, że to na
wykonawcy spoczywa obowiązek zaproponowania określonych rozwiązań – do realizacji
przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że zarzuty odwołującego są bezzasadne. Odwołujący nie przedstawił
żadnego dowodu (opinii, decyzji, wyliczeń), które mogłyby potwierdzać słuszność stawianych
zarzutów. Odwołujący opierając się jedynie o swoje przekonanie nie może oczekiwać, że na
tej podstawie Izba przyzna rację odwołującemu. A to na podstawie przepisu art. 190 ust. 1
sygn. akt: KIO 493/13
ustawy Pzp strona, która wywodzi określone skutki prawne winna wskazywać dowody na
potwierdzenie faktów, stanowiących podstawę stawiania zarzutów. Odwołujący żadnych
dowodów nie wskazał.
Izba zwraca uwagę, że nie każde zamówienie musi charakteryzować się prostotą
i łatwością w jego realizowaniu. Niektóre zamówienia wymuszają na wykonawcach
specjalnego zorganizowania procesu inwestycyjnego zorientowanego na maksymalnie krótki
czas realizacji zamówienia.
W ocenie Izby, w przedmiotowym postępowaniu, mamy właśnie do czynienia z takim
zamówieniem. Skoro zatem odwołujący nie jest w stanie (czego na rozprawie nie wykazał)
zrealizować zamówienia w tak specyficznych, charakterystycznych dla tego przedmiotu
zamówienia warunkach, to nie istnieje przymus złożenia oferty.
Zdaniem Izby zamawiający w dokumentacji przetargowej wskazał, jakiego typu ryzyka
należy wycenić w ofercie. Wskazane ryzyka umożliwiają więc dokonanie prawidłowej wyceny
oferty z poszanowaniem zasady wynikającej z przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W związku z tym, że nie potwierdził się żaden ze stawianych zarzutów, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący: …………………………
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego – Wrocławskie Przedsiębiorstwo
Budownictwa Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A., 50-053 Wrocław, ul. Szewska
3 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego –
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego Nr 2 WROBIS
S.A., 50-053 Wrocław, ul. Szewska 3, tytułem wpisu od odwołania,
sygn. akt: KIO 493/13
2.2. zasądza od odwołującego - Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa
Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A., 50-053 Wrocław, ul. Szewska 3, na rzecz
zamawiającego – Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, 50-367 Wrocław,
ul. Pasteura 1, kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………
sygn. akt: KIO 493/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. Pasteura 1;
50-367 Wrocław, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
„Rozbudowę Centrum Klinicznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu o Klinikę
Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej, wraz z łącznikiem podziemnym
i niezbędną infrastrukturą techniczną w ramach projektu pn.: „Ponadregionalne Centrum
Onkologii Dziecięcej we Wrocławiu - „Przylądek Nadziei”. Rozbudowa Akademickiego
Szpitala Klinicznego we Wrocławiu o nowy blok Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii
i Hematologii Dziecięcej” na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
z dnia 21 lutego 2013 roku pod numerem 2013/S 037-058464.
Dnia 4 marca 2013 roku wykonawca Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa
Przemysłowego Nr 2 WROBIS S.A. ul. Szewska 3; 50-053 Wrocław (zwany dalej
„odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący wniósł odwołanie od niezgodnych z przepisami ustawy czynności
zamawiającego dotyczących treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz
projektu umowy, stanowiących naruszenie:
1) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie
wykonawcy do zbadania opinii geologicznej dla nieruchomości oraz potwierdzenia, iż
wykonawca nie zgłasza żadnych zastrzeżeń ani wątpliwości, co do warunków
geologicznych i hydrogeologicznych, które wynikają z opinii geologicznej i w związku
z tym nie będzie dochodził żadnych roszczeń finansowych ani żądał przesunięcia
terminów związanych z realizacją przedmiotu umowy - § 2 ust. 6 pkt 6.1 projektu umowy,
2) art. 353
1
k.c., art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 647 k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy
Pzp, poprzez określenie terminu wykonania zamówienia w taki sposób, iż spełnienie
przez wykonawcę świadczenia w terminach określonych w postanowieniach umownych
jest niemożliwe - §3 ust. 1 w zw. z §4 ust. 5 pkt 5.5 w zw. z §5 ust. 1 w zw. z §5 ust. 10
projektu umowy,
3) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak określenia terminów na zatwierdzenie przez
zamawiającego dokumentów, które wykonawca jest zobowiązany przedstawić do
zatwierdzenia - § 4 ust. 5.5. oraz § 5 ust. 1 projektu umowy,
sygn. akt: KIO 493/13
4) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie
wykonawcy do złożenia zapewnienia o sprawdzeniu udostępnionej mu dokumentacji
w zakresie wewnętrznej zgodności, zgodności ze stanem faktycznym, kompletności,
funkcjonalności oraz poprawności, a w związku z tym potwierdzenia, iż wykonawca nie
stwierdza żadnych niezgodności ani błędów lub wad wskazanej dokumentacji,
a w przypadku wykrycia jakichkolwiek niezgodności lub innych błędów w Programie
Funkcjonalno-Użytkowym po zawarciu umowy nie będzie mógł żądać przedłużenia
poszczególnych terminów wykonania robót, zmiany terminu odbioru końcowego czy też
dochodzić jakichkolwiek innych roszczeń z tego tytułu od zamawiającego - §5 ust. 6
projektu umowy,
5) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez obciążenie wykonawcy kosztami uzyskania
zamiennego pozwolenia na budowę oraz kosztami zmian w Projekcie Budowlanym - §5
ust. 14 projektu umowy,
6) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak określenia terminu dla inżyniera kontraktu lub
właściwego inspektora nadzoru na sprawdzenie i dokonanie odbioru robót zanikających
- §8 ust. 1 projektu umowy,
7) art. 647
1
ust. 2 w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez odmienne
ukształtowanie skutków braku odpowiedzi zamawiającego w zakresie wyrażenia zgody
na prowadzenie robót przy pomocy danego podwykonawcy niż wynika to z przepisu art.
647
1
ust. 2 k.c.- § 11 ust. 2 projektu umowy,
8) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez uniemożliwienie wykonawcy żądania od
zamawiającego podwyższenia ceny umowy z tytułu wykonania robót zamiennych - §13
ust. 4 projektu umowy,
9) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez brak wprowadzenia przez zamawiającego
w postanowieniach umownych definicji: „pomieszczeń wymagających montażu
wyposażenia” - § 3 ust. 1.6., projektu umowy „końcowego i całkowitego rozliczenia
z podwykonawcami” - § 14 ust. 1.2 projektu umowy, „nienależytego przygotowania przez
wykonawcę któregokolwiek z odbiorów” - § 14 ust. 4 projektu umowy, „Menadżera
Projektu” - § 14 ust. 5 projektu umowy, „awarii” - § 17 ust. 5 projektu umowy,
„dokumentacja projektowa” - § 23 ust. 5 pkt. 5.1 projektu umowy,
10) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak wprowadzenia przez zamawiającego
w postanowieniach umownych liczby członków komisji odbiorowej zamawiającego - § 14
ust. 6.6 projektu umowy,
11) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie wykonawcy do
zabezpieczenia i ochrony pomieszczeń przejmowanych przez zamawiającego w celu
ochrony dostarczonych mebli, wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego przed
kradzieżą, zniszczeniem lub uszkodzeniem. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za
sygn. akt: KIO 493/13
szkodę do pełnej wartości zakupu mebli, wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego
- § 14 ust. 14.5 projektu umowy,
12) art. 29 ust 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie wykonawcy do
nieodpłatnego serwisowania przedmiotu gwarancji i nieodpłatną wymianę części
zamiennych i eksploatacyjnych przez okres obowiązywania gwarancji - § 17 ust. 3
projektu umowy,
13) art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez wprowadzenie zapisów
§ 17 ust. 7 projektu umowy, na podstawie których w przypadku niemożności usunięcia
wady, w trybie opisanym w ustępach 1-6, wykonawca będzie zobowiązany do
ponownego wykonania stosownej części Przedmiotu Umowy, która została wykonana
wadliwie. Obowiązek ponownego wykonania części Przedmiotu Umowy obejmuje także
te Roboty, które zostały wcześniej wykonane niewadliwie, jeśli zajdzie konieczność ich
ponownego wykonania celem usunięcia Wad. Okresy gwarancyjne dla części
Przedmiotu Umowy wykonanych przez Wykonawcę ponownie biegną od początku, od
daty podpisania protokołu odbioru Robót wykonanych celem usunięcia Wad,
14) art. 58 ust. 2 k.c. w zw. z art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez
brak wprowadzenia do umowy zapisów przewidujących uprawnienie wykonawcy do
naliczenia kar umownych zamawiającemu,
15) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez wprowadzenie do umowy zapisów
zobowiązujących wykonawcę do objęcie umową ubezpieczenia sprzętu zamawianego
na podstawie odrębnych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego,
dostarczonych w trakcie budowy, o wartości 20 000 000 PLN - § 22 ust. 3.3 projektu
umowy,
16) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez brak możliwości zwiększenia
wynagrodzenia wykonawcy z tytułu zmian wprowadzonych przez zamawiającego do
Dokumentacji Projektowej i Dokumentacji Wykonawczej, jakie uzna za niezbędne - § 23
ust. 5 pkt. 5.1 w zw. z § 23 ust. 2 projektu umowy,
17) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, art. 647 k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp,
poprzez uniemożliwienie dochodzenia wykonawcy odszkodowania w przypadku
przerwania robót przez zamawiającego - § 23 ust. 7 i 8 w zw. z § 23 ust. 5 pkt. 5.3
projektu umowy,
18) art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zobowiązanie
wykonawcy do zweryfikowania danych wyjściowych do projektowania przygotowanych
przez zamawiającego, wykonania na własny koszt wszystkich badań i analiz
uzupełniających niezbędnych dla prawidłowego wykonania Dokumentów Wykonawcy
przed rozpoczęciem prac - część 1 pkt 1.2.1 PFU (str.3, myślnik 5 - badania i analizy
uzupełniające).
sygn. akt: KIO 493/13
Wobec naruszenia przez zamawiającego powyżej wskazanych przepisów ustawy - Prawo
zamówień publicznych oraz Kodeksu Cywilnego odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania w całości i nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany specyfikacji istotnych
warunków zamówienia z zakresie objętym zarzutami w szczególności, w ten sposób, że:
1) zamawiający dokona modyfikacji § 2 ust. 6 pkt 6.1 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „ukształtowania i natury terenu oraz warunków
geologicznych i hydrogeologicznych w obrębie Placu Budowy”,
2) zamawiający dokona modyfikacji §3 ust. 1 poprzez zmianę w pkt 1.1.-1.10. zapisu „od
dnia zawarcia umowy” na „od dnia zatwierdzenia dokumentacji objętej I Datą Kluczową”,
3) zamawiający dokona modyfikacji § 5 projektu umowy poprzez dodanie zapisu:
„Zamawiający dokona zatwierdzenia dokumentacji określonej w § 4 ust. 5.5. oraz § 5 ust.
1 umowy w terminie 7 dni od dnia jej dostarczenia przez wykonawcę”,
4) zamawiający dokona modyfikacji § 5 ust. 6 projektu umowy poprzez wykreślenie zapisu
„oraz że sprawdził udostępnioną mu dokumentację w zakresie wewnętrznej zgodności,
zgodności ze stanem faktycznym, kompletności, funkcjonalności (w odniesieniu do
wymaganej jakości i wskaźników) oraz poprawności. Wykonawca potwierdza, że nie
stwierdził żadnych niezgodności ani błędów lub wad wskazanej wyżej dokumentacji.
W razie stwierdzenia przez Wykonawcę jakichkolwiek niezgodności lub innych błędów
w Programie Funkcjonalno - Użytkowym po zawarciu niniejszej Umowy, Wykonawca nie
może żądać później przedłużenia poszczególnych terminów wykonania Robót, jak
również zmiany terminu Odbioru Końcowego Robót, ani też dochodzić jakichkolwiek
innych roszczeń z tego tytułu od Zamawiającego”,
5) zamawiający dokona modyfikacji § 5 ust. 14 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „W przypadku, gdy rozwiązania projektowe Wykonawcy
przewidziane w Projekcie Wykonawczym zostaną zakwalifikowane przez Głównego
Projektanta PFU jako istotne odstępstwa od zatwierdzonego Projektu Budowlanego
w rozumieniu art. 36a Prawa Budowlanego, które to odstępstwa będą spowodowane
wadami dokumentacji budowlanej dostarczonej przez Zamawiającego lub powstanie
konieczność wprowadzenia zmian w Projekcie Budowlanym i uzyskania zamiennego
pozwolenia na budowę, koszty zmian w Projekcie Budowlanym jak również uzyskania
zamiennego pozwolenia na budowę obciążać będą Zamawiającego”,
6) zamawiający dokona modyfikacji §8 ust. 1 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „Kierownik Budowy wpisuje do dziennika budowy termin
zakończenia wykonywania Robót Zanikających, z wyprzedzeniem umożliwiającym ich
sprawdzenie i dokonanie odbioru przez Inżyniera Kontraktu lub właściwego Inspektora
Nadzoru. Sprawdzenia i dokonanie odbioru nastąpią nie później niż w ciągu 3 (trzech) dni
roboczych od daty zamieszczenia wpisu, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym”,
sygn. akt: KIO 493/13
7) zamawiający dokona modyfikacji § 11 ust. 2 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „Wykonawca ma prawo do wykonywania Robót za pomocą
Podwykonawcy wyłącznie po pisemnej akceptacji tego Podwykonawcy udzielonej przez
Zamawiającego na pisemny wniosek Wykonawcy, w terminie 7 dni od daty doręczenia
wniosku. W braku odpowiedzi Zamawiającego w zakreślonym powyżej terminie poczytuje
się, iż wyraził on zgodę na prowadzenie robót przy pomocy danego Podwykonawcy.”,
8) zamawiający dokona modyfikacji § 13 ust. 4 projektu umowy poprzez zmianę
dotychczasowego zapisu na: „Wykonawca będzie uprawniony do żądania od
Zamawiającego podwyższenia Ceny Umowy z tytułu wykonania Robót Zamiennych
zleconych przez Zamawiającego, w przypadku zastosowanie przez Zamawiającego
materiałów lub technologii, których cena jest wyższa do materiałów lub technologii
określonych w dostarczonej wykonawcy dokumentacji”,
9) zamawiający dokona modyfikacji § 1 projektu umowy poprzez wprowadzenie definicji:
„pomieszczeń wymagających montażu wyposażenia”, „końcowego i całkowitego
rozliczenia z podwykonawcami”, „nienależytego przygotowania przez wykonawcę
odbioru”, „Menadżera Projektu”, „awarii”, „dokumentacji projektowej”,
10) zamawiający dokona modyfikacji § 14 ust. 6 pkt 6.6. projektu umowy poprzez
sprecyzowanie liczby członków komisji odbiorowej zamawiającego,
11) zamawiający dokona modyfikacji § 14 ust. 14.5. projektu umowy poprzez jego
wykreślenie,
12) zamawiający dokona modyfikacji § 17 ust. 3 projektu umowy poprzez wykreślenie
zdania 2 niniejszego paragrafu,
13) zamawiający dokona modyfikacji § 17 ust. 7 projektu umowy poprzez zmianę zapisu
na: „W przypadku niemożności usunięcia Wady, użytkowanie obiektu w trybie opisanym w
ustępach poprzedzających, Wykonawca będzie zobowiązany do ponownego wykonania
stosownej części Przedmiotu Umowy, która została wykonana wadliwie, jeżeli wada
uniemożliwia Użytkowanie obiektu. Obowiązek ponownego wykonania części Przedmiotu
Umowy obejmuje także te Roboty, które zostały wcześniej wykonane niewadliwie, jeśli
zajdzie konieczność ich ponownego wykonania celem usunięcia Wad. Okresy
gwarancyjne dla części Przedmiotu Umowy wykonanych przez Wykonawcę ulega
przedłużeniu o czas uniemożliwienia zamawiającemu korzystania z rzecz z uwagi na
wystąpienie wady.”,
14) zamawiający dokona modyfikacji § 20 projektu umowy poprzez dodanie zapisów
uprawniających wykonawcę do naliczenia kar umownych zamawiającemu w przypadku:
„a) opóźnienia w dokonaniu każdego z odbiorów robót zanikających- w wysokości 0,2 %
Ceny Umowy za każdy dzień opóźnienia,
sygn. akt: KIO 493/13
b) opóźnienia w przystąpieniu do każde z odbiorów robót- w wysokości 0,2 % Ceny
Umowy za każdy dzień opóźnienia,
c) odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego - w wysokości
10 % Ceny Umowy.”,
15) zamawiający dokona modyfikacji § 22 ust. 3.3 projektu umowy poprzez wykreślenie
zdania: „a także sprzęt zamawiany na podstawie odrębnych postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego, dostarczonych w trakcie budowy, o wartości 20.000.000 PLN”,
16) zamawiający dokona modyfikacji § 23 ust. 2 projektu umowy poprzez dodanie zdania
drugiego w niniejszym paragrafie: „Wykonawca przysługiwać będzie dodatkowego
wynagrodzenia z tytułu wprowadzonych przez Zamawiającego zmian określonych w § 23
ust. 5 pkt 5.1., jeżeli zmiany te spowodują poniesienie przez wykonawcę dodatkowych
kosztów”,
17) zamawiający dokona modyfikacji § 23 ust. 7 i 8 projektu umowy poprzez wykreślenie
z powyższych paragrafów zdania: „Przerwanie robót w trybie określonym powyżej nie
będzie stanowić podstawy do naliczania jakiegokolwiek odszkodowania przez
wykonawcę” oraz wprowadzi po ostatnim zdaniu powyższych paragrafów następujący
zapis: „Wykonawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie z tytułu poniesionych kosztów
przestoju, które zostaną przez wykonawcę udokumentowane i przedstawione
Zamawiającemu”,
18) zamawiający dokona wyszczególnienia badań i analizy uzupełniających niezbędnych
dla prawidłowego wykonania Dokumentów Wykonawcy, jakich wykonawca będzie
zobowiązany dokonać przed rozpoczęciem prac - część 1 pkt 1.2.1 PFU (str.3, myślnik 5 -
badania i analizy uzupełniające).
Odwołujący wskazał, iż posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, gdyż
zamierza ubiegać się o udzielenie zamówienia, a ukształtowanie przez zamawiającego
powołanych powyżej zapisów specyfikacji istotnych warunków zamówienia w sposób
sprzeczny z przepisami ustawy - Prawo zamówień publicznych jak i kodeksu cywilnego
powoduje, iż odwołujący oraz inni wykonawcy, którzy chcieliby wziąć udział w postępowaniu
nie będą w stanie sporządzić oferty w sposób rzetelny, odpowiadający rzeczywistym
potrzebom zamawiającego oraz w sposób gwarantujący uczciwą konkurencję. Ponadto
w sytuacji, gdy oferta odwołującego zostanie wybrana, jako najkorzystniejsza, odwołujący
zobowiązany będzie do zawarcia z zamawiającym umowy o zamówienie publiczne
w kształcie wynikającym z zapisów s.i.w.z., a tym samym zobowiązanie wykonawcy do
ponoszenia ciężarów związanych z realizacją inwestycji ponad miarę przyjętą w obrocie
gospodarczym, co skutkuje zachwianiem równowagi pomiędzy interesem zamawiającego
sygn. akt: KIO 493/13
w uzyskaniu należycie wykonanych robót, a interesem wykonawcy szybkiego otrzymania
umówionego wynagrodzenia za wykonane prace.
Zamawiający, dnia 5 marca 2013 roku przekazał wykonawcom kopię odwołania.
Dnia 7 marca 2013 roku, do postępowania odwoławczego – po stronie odwołującego,
zgłosili przystąpienie wykonawcy:
1) Warbud S.A. z siedzibą w Warszawie,
2) Budimex S.A. z siedziba w Warszawie.
Zamawiający, dnia 15 marca 2013 roku złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron oraz uczestników postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych oraz podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający
prowadzi
postępowanie
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący wskazał, iż z analizy postanowień umowy nie można jednoznacznie
wywnioskować, co jest przedmiotem umowy oraz jakie koszty są nim objęte. Z uwagi na to,
iż opis przedmiotu zamówienia stanowi kluczowy element dokumentacji, która jest
przygotowana przez zamawiającego, nie może być on ogólny, szacunkowy i niedookreślony,
przenoszący na wykonawców składających ofertę ciężar jego dookreślenia, a tym samym
narażenia się na ponoszenie dodatkowych kosztów, których nie można skalkulować na
etapie składania ofert. Zasady wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp wymagają, aby wszystkie
informacje niezbędne do złożenia prawidłowej, zgodnej z wymogami zamawiającego
i konkurencyjnej oferty były dostępne wykonawcom na równych prawach. Zakres robót - ich
możliwość wystąpienia, rozmiar, ilość, konieczność ich wykonania - nie może być
pozostawiona domyślności wykonawcy. Taka sytuacja prowadzi do składania ofert
sygn. akt: KIO 493/13
nieporównywalnych, co do rozmiarów świadczeń. Zdaniem odwołującego na etapie
porównywania ofert braki we wskazanym zakresie skutkować będą całkowitą niemożnością
rzetelnego porównania ofert konkurencji, gdyż każdy wykonawca przyjmie odmienne
założenia i odmienny zakres robót lub czynności. Ideą ryczałtu jest wykonanie zamówienia
za z góry ustaloną cenę, ale w sytuacji, gdy nie wiadomo jaki jest zakres tego zamówienia -
nie można tej ceny w żaden sposób skalkulować. Ryczałt nie może obejmować tego, czego
zamawiający nie przewidział w dokumentacji projektowej, a także tego, czego nie można
było przewidzieć na etapie przygotowania oferty. W ocenie odwołującego opis przedmiotu
zamówienia jest niejednoznaczny i niewyczerpujący. Zamawiający nie jest również
uprawniony w ramach zasady swobody umów do kształtowania postanowień umownych
w taki sposób, iż prowadzą one do uprzywilejowania pozycji zmawiającego z jednoczesnym
pokrzywdzeniem wykonawcy.
Z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Izba wskazuje, że ze specyfiki
zamówienia na roboty budowlane wynika, iż jego przedmiotem są wszystkie roboty
niezbędne do wykonania, w związku z budową, rozbudową lub przebudową, konkretnego
obiektu budowlanego określonego w dokumentacji przetargowej oraz wynikające z zasad
wiedzy technicznej, którą dysponuje wykonawca. Opis przedmiotu zamówienia nie ogranicza
się jednak wyłącznie do wymagań określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, ale
obejmuje również inne elementy jego realizacji, mianowicie istotne postanowienia umowy
oraz termin wykonania zamówienia. W ocenie Izby, z sumy wszystkich powyższych
dokumentów wynika jednoznacznie, iż przedmiotem zamówienia jest wykonanie projektu
wykonawczego i budowa nowego bloku Centrum Klinicznego Uniwersytetu Medycznego we
Wrocławiu przy ul. Borowskiej 213, wraz z wyposażeniem budynku i terenu w zakresie
elementów stałych oraz wykonanie projektu powykonawczego i uzyskanie pozwolenia na
użytkowanie.
Zasady udzielania zamówień publicznych - zasada uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców, podporządkowane są przede wszystkim celom ustawy Pzp,
mianowicie mają zapewnić efektywne i gospodarne dysponowanie środkami publicznymi
oraz zapewnienie dostępu do zamówień wszystkim podmiotom zdolnym do ich wykonania.
Zasady te w sposób ustawowy niejako ograniczają się wzajemnie tj. z jednej strony
zamawiający tak winien ukształtować zapisy warunków udziału w postępowaniu, oraz opis
przedmiotu zamówienia aby w sposób nieuzasadniony nie ograniczać dostępu do ubiegania
się o zamówienie publiczne. Z drugiej jednak strony winien kierować się zasadą
optymalnego wydatkowania środków publicznych. Sprawia to, iż zamawiający aby nie wpaść
w pułapkę możliwego udzielenia zamówienia podmiotowi niezdolnemu do należytej realizacji
zamówienia musi tak rozeznać rynek potencjalnych wykonawców aby „dedykować”
sygn. akt: KIO 493/13
zamówienie podmiotom w pełni profesjonalnym w rozumieniu doświadczenia w realizacji
podobnych zamówień pod względem celu, zakresu i wielkości.
Zdaniem Izby, zamawiający ukształtował warunki podmiotowe uczestnictwa w przetargu
tak, aby zapewnić w nim udział podmiotów dysponujących doświadczeniem w budowie
szpitala, gdyż tylko takie podmioty są w stanie przygotować ofertę obejmującą
wynagrodzenie ryczałtowe uwzględniające precyzyjną i należytą wycenę ryzyk projektu,
a przede wszystkim zapewnić jego realizację w terminie. Jednocześnie, z uwagi na formułę
przetargu „zaprojektuj i wybuduj”, każdy z wykonawców zlecając opracowanie projektu
wykonawczego będzie uprawniony do wprowadzenia różnych, optymalnych i wynikających
z jego doświadczeń rozwiązań, które wpłyną na przygotowaną przez niego ofertę i jej
wysokość.
Podkreślić należy również fakt, iż odwołujący w uzasadnieniu szeregu zarzutów nie
wykazuje związku pomiędzy podstawą prawną zarzutu a merytoryczną treścią jego
uzasadnienia, ani nie wyjaśnia dlaczego proponowane przez niego zmiany w projekcie
umowy spowodują, iż przedmiot zamówienia opisany będzie w sposób spełniający wymogi
art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp.
Izba zwraca uwagę, że w systemie zamówień publicznych zasada swobody umów uległa
znacznemu ograniczeniu: po stronie zamawiającego, z powodu niemożności swobodnego
wyboru kontrahenta, a ze strony wykonawcy z powodu ograniczonego wpływu na kształt
zawieranej umowy. Wykonawca ma jednak możliwość decydowania, czy chce
z zamawiającym daną umowę podpisać. Z powyższych względów, z uwagi na brak
możliwości wyboru kontrahenta i ułożenia stosunku prawnego, w tym określenia ceny
wykonania zamówienia w drodze negocjacji, zamawiający, zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 16
ustawy Pzp, uzyskał prawo do jednostronnego kształtowania postanowień i warunków
umowy, w przypadku, gdy wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę na określonych
warunkach.
Podsumowując, część ogólną, Izba wskazuje na orzeczenie Sądu Okręgowego
w Gdańsku, który w wyroku z dnia 14 lipca 2011 r. sygn. XII Ga 314/11, wydanego
w sprawie z zakresu zamówień publicznych wskazał: „Wykonawca ma swobodę zawarcia
umowy. śaden przepis prawa nie nakłada nań obowiązku złożenia oferty w prowadzonym
przez Zamawiającego postępowaniu, ani zmuszania Zamawiającego do zawarcia umowy,
której treść mu nie odpowiada. Nie może zatem kwestionować umowy wyłącznie dlatego, że
uważa, iż mogłaby ona zostać sformułowana korzystniej dla Wykonawcy.”.
Odnoszą się zaś szczegółowo, do każdego z zarzutów odwołania, Izba wskazuje, co
następuje.
sygn. akt: KIO 493/13
Zarzut Nr 1 dotyczący naruszenie art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy Pzp -
przez przerzucenie na wykonawcę ryzyk wynikających z błędów w opinii geologicznej, Izba
uznała za niezasadny.
W § 2 ust. 6 pkt 6.1 projektu umowy zamawiający zobowiązał wykonawcę do złożenia
oświadczenia i zapewnienia, iż miał możliwość zbadania opinii geologicznej dla
nieruchomości oraz do potwierdzenia, iż nie zgłasza on żadnych zastrzeżeń ani wątpliwości
co do warunków geologicznych i hydrogeologicznych, które wynikają z opinii geologicznej
i w związku z tym nie będzie dochodził żadnych roszczeń finansowych ani żądał
przesunięcia terminów związanych z realizacją przedmiotu umowy.
Zdaniem odwołującego wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego
nie może ponosić negatywnych konsekwencji będących wynikiem błędów lub braków
wymaganej staranności przy sporządzaniu dokumentacji przetargowej przez zamawiającego.
Izba wskazuje, że z literalnego brzmienia kwestionowanego postanowienia wynika, iż
wykonawca otrzymał od zamawiającego na etapie przetargu dokumentację geologiczną
i hydrogeologiczną, miał możliwość dokonania zbadania Placu Budowy i uwzględni w cenie
oferty warunki terenowe i gruntowe określone w tej dokumentacji i wynikach
przeprowadzonej przez siebie wizji lokalnej.
Zdaniem Izby, założeniem obiektywnym jest, iż każdy wykonawca w celu prawidłowego
sporządzenia oferty powinien zapoznać się z wszystkimi wskazanymi przez zamawiającego
uwarunkowaniami prowadzenia robót budowlanych. Z powyższych względów, weryfikacja
otrzymanej od zamawiającego dokumentacji jak i dokonanie wizji lokalnej, powinny
umożliwić wykonawcy przygotowanie rzetelnej oferty uwzględniającej rzeczywiste i możliwe
do przewidzenia oraz skalkulowania ryzyka wynikające z udostępnionej przez
zamawiającego w przetargu dokumentacji. W przypadku, gdy wykonawca, którego oferta
została wybrana, zaniechał dokonania czynności opisanych powyżej, o których mowa
w kwestionowanym postanowieniu i sporządził ofertę która nie uwzględnia powyższych
ryzyk, zamawiający nie może ponosić negatywnych konsekwencji braku profesjonalizmu po
stronie takiego wykonawcy.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzut odwołującego jest niezasadny. Izba wskazuje,
że wskazywane przez odwołującego przepisy nie zostały przez zamawiającego naruszone.
Zwrócić bowiem należy uwagę na okoliczność, iż uwzględnienie propozycji odwołującego
i wyłączenie z treści oświadczenia fragmentu dotyczącego oświadczenia o zapoznaniu się
dokumentacją powodowałoby sytuację, iż każdy z wykonawców mógłby przyjąć do
sporządzenia oferty inne warunki terenowe i geologiczne, w zależności od przyjętych przez
siebie założeń lub przeprowadzonych badań, co w efekcie doprowadziłoby do sporządzenia
nieporównywalnych ofert. Nadto rzetelność przygotowania oferty w postępowaniu
o udzielenie zamówienia nakłada na wykonawców obowiązek dochowania maksimum
sygn. akt: KIO 493/13
dokładności przy precyzowaniu przedmiotu oferty w oparciu o warunki i dyspozycje
określone przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i projekcie
umowy. Zamawiający załączając do dokumentacji postępowania rzeczoną opinię
geologiczną dał wykonawcom jasny sygnał, z jakimi warunkami geologicznymi
i hydrogeologicznymi musza liczyć się wykonawcy przy realizacji zamówienia. Sumienność
wykonawcy zaś powinna wywoływać po jego stronie obowiązek sprawdzenia czy
przedstawiona opinia odpowiada rzeczywistości. Zarzucanie zamawiającemu żądania
przyjęcia tej opinii, z wcześniejszą możliwością zakwestionowania jej prawdziwości,
i złożenia w tym zakresie stosownego oświadczenia nie narusza interesu odwołującego,
jedynie wymusza prawidłowe przygotowanie się do realizacji przedmiotowego zamówienia.
Zarzut Nr 2 - naruszenie art. 353
1
k.c, art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 647 k.c. w zw. z art. 14
i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez ustalenie niemożliwego do osiągnięcia terminu I Daty
Kluczowej - płyta fundamentowa, Izba uznała za nieudowodniony, tym samym za
niezasadny.
Zamawiający w postanowieniach projektu umowy wskazał różne terminy na wykonanie
przez wykonawcę czynności tam opisanych. I tak w § 3 zamawiający określił: Przedmiot
Umowy Wykonawca wykona zgodnie z następującymi terminami: 1.1.1 Data Kluczowa -
płyta fundamentowa (zakończenie wykonania płyty fundamentowej parkingu podziemnego
włącznie z podszybiem wind oraz innymi elementami ograniczonymi ścianami zewnętrznymi
parkingu podziemnego) - w terminie do 8 (osiem) tygodni od dnia zawarcia Umowy. 1.2. II
Data Kluczowa - stan „0” (zakończenie stropu nad kondygnacja podziemną) - w terminie do
(piętnaście) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.3. III Data Kluczowa - stan surowy otwarty
(zakończone wszelkie prace konstrukcyjne oraz zaizolowanie kondygnacji podziemnej
włącznie z jej obsypaniem, prace murarskie z wyłączeniem ścianek działowych, bez ślusarki
okiennej i drzwiowej oraz ocieplenia elewacji kondygnacji nadziemnych) - w terminie do 29
(dwadzieścia dziewięć) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.4. IV Data Kluczowa-
mockup’ów, w terminie do 4 (cztery) tygodni od dnia wezwania przez Zamawiającego do
wykonania danego mock-up’u (modelu w skali 1:1 fragmentu danej części robót zgodnie
z PFU), 1.5. V Data Kluczowa - stan surowy zamknięty (zakończenie robót elewacyjnych,
włącznie ze ślusarką okienną i drzwiową oraz ociepleniem kondygnacji nadziemnych
włącznie z docelową fakturą zewnętrzną elewacji, zakończenie robót dachowych) -
w terminie do 37 (trzydzieści siedem) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.6. VI Data
Kluczowa - zakończenie Robót w pomieszczeniach wymagających montażu wyposażenia -
do 78 (siedemdziesiąt osiem) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.7. VII Data Kluczowa -
zakończenie całości Robót i zgłoszenie Przedmiotu Umowy do odbioru służb i inspekcji
zgodnie z art. 56 Prawa Budowlanego w terminie do 90 (dziewięćdziesiąt) tygodni od dnia
sygn. akt: KIO 493/13
zawarcia Umowy, 1.8. VIII Data Kluczowa - uzyskanie ostatecznej decyzji Pozwolenie na
Użytkowanie - w terminie do 96 (dziewięćdziesiąt sześć) tygodni od dnia zawarcia Umowy.
1.9. IX Data Kluczowa - zakończenie czynności Odbioru Końcowego - w terminie do 98
(dziewięćdziesiąt osiem) tygodni od dnia zawarcia Umowy, 1.10. X Data Kluczowa -
spełnienie przesłanek do wydania Świadectwa Przejęcia Robót - w terminie do 100 (sto)
tygodni od dnia zawarcia Umowy.
Zamawiający, dnia 4 marca 2013 roku dokonał zmiany istotnych warunków umowy.
W wyniku tej zmiany zostało doprecyzowane, iż wykonawca uprawniony jest do dostarczania
projektu wykonawczego w etapach pod warunkiem dostarczenia zamawiającemu
harmonogramu przekazywania projektu wykonawczego przed zawarciem umowy.
Zaktualizowany zapis § 5 ust. 10 otrzymał brzmienie: „Wykonawca zobowiązany jest
sporządzić kompletny Projekt Wykonawczy w terminie nie później niż do 6 (sześciu)
miesięcy od daty zawarcia Umowy. Wykonawca uprawniony jest do przekazywania części
Projektu Wykonawczego sukcesywnie z zastrzeżeniem terminu, o którym mowa w ust. 1
powyżej. W przypadku zamiaru przekazywania Projektu Wykonawczego w częściach.
Wykonawca zobowiązany jest przed zawarciem Umowa przekazać Zamawiającemu
harmonogram przekazywania Projektu Wykonawczego ze szczegółowym określeniem
zakresu poszczególnych części.”.
W ocenie Izby odwołujący nie udowodnił, że przedstawiony przez zamawiającego
harmonogram robót, uniemożliwia ich realizację w terminie.
Zamawiający, uzupełniając swoje stanowisko w zakresie omawianego zarzutu, przedłożył
oświadczenie członków komisji przetargowej (dysponujących wykształceniem inżynierskim
i wieloletnim doświadczeniem w realizacji inwestycji budowlanych), w którym zostało
stwierdzone, że przy założeniu maksymalizacji zaangażowania osób po stronie
wykonawców, możliwe są do osiągnięcia terminy wskazane w s.i.w.z. Odwołujący dowodu
przeciwnego nie zgłosił, pozostając jedynie na ustnych oświadczeniach (na rozprawie) i
pisemnym stanowisku (w odwołaniu).
Izba dała wiarę wyjaśnieniom zamawiającego, popartym dodatkowo oświadczeniem
projektanta oraz audytem Biura Doradztwa Inżynierskiego i Nadzoru Jakości Inwestycji,
w którym stwierdzono, iż „Informacje zawarte w PFU odpowiadają na większość pytań, które
stoją przed projektantem na początku fazy projektu wykonawczego. Dzięki temu proces
projektowania może rozpocząć się praktycznie niezwłocznie i bez straty czasu na
dokonywanie dalszych, szczegółowych uzgodnień.”.
Zdaniem Izby odwołujący nie uzasadnił ani nie wykazał dlaczego nie jest możliwe
dotrzymanie I Daty Kluczowej - zakończenie płyty fundamentowej parkingu podziemnego
włącznie z podszybiem wind oraz innymi elementami ograniczonymi ścianami zewnętrznymi
parkingu podziemnego - w terminie 8 tygodni od daty zawarcia umowy, bowiem praktycznie
sygn. akt: KIO 493/13
dopuszczalne i technicznie możliwe jest równoległe prowadzenie prac projektowych i robót
budowlanych, w zakresie tego etapu realizacji.
Zarzut Nr 3 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez brak w umowie
określenia terminu na zatwierdzenie projektu wykonawczego przez zamawiającego, Izba
uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż zamawiający nie określił terminu, w jakim dokona zatwierdzenia
projektu wykonawczego, co ma istotny wpływ na termin realizacji przedmiotu umowy, a tym
samym na możliwość naliczania przez zamawiającego kar umownych za nieterminowe
wykonanie poszczególnych etapów robót. Sytuacja taka powoduje możliwość zwlekania
przez zamawiającego z dokonaniem zatwierdzenia dostarczanych przez wykonawcę
dokumentów tak dalece, iż spowoduje to nie wywiązanie się przez wykonawcę z zachowania
terminów pośrednich jak i terminu zakończenia robót.
Zamawiający dnia 4 marca 2013 roku dokonał zmiany istotnych warunków umowy,
w wyniku, której § 5 ust. 12 projektu umowy otrzymał brzmienie: „Wykonawca po
sporządzeniu Projektu Wykonawczego, projektów warsztatowych i Dokumentacji
Powykonawczej oraz innych dokumentów, o których mowa w ust. 1 powyżej zobowiązuje się
przekazać tą dokumentację Zamawiającemu, zgodnie z procedurą przewidzianą w Książce
Projektu, do zatwierdzenia, w tym do zaakceptowania (jeśli wystąpią) zamierzonych
odstępstw od zatwierdzonego Projektu Budowlanego i ustalenia konieczności wprowadzenia
zmian w Projekcie Budowlanym (jeśli są wymagane przez obowiązujące przepisy prawa).
Zamawiający dokonywać będzie akceptacji i zatwierdzania w terminie 14 (czternastu) dni od
daty otrzymania tych dokumentów.”.
Zarzut Nr 4 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 1 i 3 ustawy
Pzp, poprzez przerzucenie na wykonawcę ryzyk wynikających z błędów programie
funkcjonalno-użytkowym, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż zamawiający zobowiązał wykonawcę w § 5 ust. 6 projektu umowy
do złożenia zapewnienia o sprawdzeniu udostępnionej mu dokumentacji w zakresie
wewnętrznej zgodności, zgodności ze stanem faktycznym, kompletności, funkcjonalności
oraz poprawności, a w związku z tym potwierdzenia, iż wykonawca nie stwierdza żadnych
niezgodności ani błędów lub wad wskazanej dokumentacji, a w przypadku wykrycia
jakichkolwiek niezgodności lub innych błędów w Programie Funkcjonalno-Użytkowym, po
zawarciu umowy nie będzie mógł żądać przedłużenia poszczególnych terminów wykonania
robót, zmiany terminu odbioru końcowego czy też dochodzić jakichkolwiek innych roszczeń
z tego tytułu od zamawiającego.
sygn. akt: KIO 493/13
Jak wynika z decyzji pozwolenia na budowę, dokumentacja stanowiła przedmiot weryfikacji
w ustalonym trybie, dlatego też, zdaniem Izby, brak jest przesłanek uzasadniających obawy
odwołującego, co do wadliwości przedstawionej przez zamawiającego dokumentacji.
Założeniem obiektywnym jest, iż każdy wykonawca w celu prawidłowego sporządzenia oferty
powinien zapoznać się z podstawowym dokumentem, który opisuje przedmiot zamówienia
czyli programem funkcjonalno-użytkowym. Jeżeli odwołujący się wykonawca ma wątpliwości
dotyczące tego dokumentu powinien - choć jest to tylko uprawnienie, a nie nakaz - zgłosić je
przed opracowaniem oferty.
Powyższą okoliczność, tj. przeprowadzenie takiej weryfikacji, potwierdził sam odwołujący
stawiając zarzut Nr 18 dotyczący PFU.
Nadto, należy zwrócić uwagę na oświadczenie zamawiającego, sformułowane w treści
odpowiedzi na odwołanie, gdzie zamawiający oświadczył, że przyjmuje do wiadomości, iż
ponosi odpowiedzialność za błędy projektowe, których przewidzieć się nie dało i wyjaśnił, że
jego zamiarem nie jest przenoszenie odpowiedzialności za takie błędy dokumentacji
przetargowej na wykonawcę. Podkreślić należy, że wykonawca przyjmując do
zaprojektowania i wybudowania obiekt budowlany przyjmuje na siebie wszystkie ryzyka
związane z realizacją. Jednocześnie zamawiający oddał w ręce wykonawcy prawo do
zarządzania technologią wykonywania robót budowlanych i wykorzystywanymi materiałami
budowlanymi. W ten sposób, pomimo określenia wynagrodzenia w formie ryczałtu,
wykonawca posiada zdolność do optymalizacji rozwiązań projektowych, na wypadek
wystąpienia robót budowlanych, których kosztów lub rozmiaru nie dało się przewidzieć.
Zarzut Nr 5 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 ustawy Pzp, poprzez
przerzucenie na wykonawcę kosztów i ryzyk związanych z koniecznością uzyskania
zamiennego pozwolenia na budowę, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, że nie widzi możliwości, aby zamawiający mógł obciążać wykonawcę
kosztami związanymi z koniecznością uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę
w przypadku, gdy istotne odstępstwa czy też konieczność wprowadzenia zmian miałaby
zostać spowodowana wadami dokumentacji dostarczonej przez zamawiającego lub też jego
nieuzasadnioną ingerencją.
W ocenie Izby odwołujący nadinterpretuje treść postanowień projektu umowy. Wskazać
należy, iż w § 5 ust. 14 projektu umowy, zamawiający przewidział możliwość obciążenia
wykonawcy kosztami uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę oraz kosztami zmian
w Projekcie Budowlanym w przypadku, gdy rozwiązania projektowe Wykonawcy
przewidziane w Projekcie Wykonawczym zostaną zakwalifikowane przez Głównego
Projektanta PFU, jako istotne odstępstwa od zatwierdzonego Projektu Budowlanego
w rozumieniu art. 36a Prawa Budowlanego lub powstanie konieczność wprowadzenia zmian
sygn. akt: KIO 493/13
w Projekcie. Z cytowanego brzmienia projektu umowy wynika, że zamawiający obciąży
wykonawcę jedynie w przypadku, gdy wykonawca przewidzi sposób realizacji zamówienia,
sporządzi projekt wykonawczy, w sposób, który będzie obligował zamawiającego, zgodnie
z przepisem art. 36 a Prawa budowlanego, do uzyskania zamiennego pozwolenia na
budowę. Niezasadnym jest zatem zarzut odwołującego, który rozszerza postanowienia
umowy o inne, w niej nie przewidziane elementy i sytuacje.
Izba podziela pogląd odwołującego, że wykonawca przy dokonywaniu kalkulacji swojej
oferty zakłada, iż dokumentacja dostarczona przez zamawiającego jest jednoznaczna
i wyczerpująca i na jej podstawie będzie mógł wykonać zgodny z nią projekt wykonawczy.
W ocenie Izby taką właśnie (pełną) dokumentację zamawiający przedstawił. Innym bowiem
aspektem są rozwiązania własne wykonawcy przyjęte do projektu wykonawczego, a czym
innym PFU i projekt budowlany sporządzony przez zamawiającego. Te dwa elementy należy
rozdzielić i oceniać osobno. Zamawiający nie ma wpływu na rozwiązania projektowe
wybierane przez wykonawcę i jedynie w przypadku, gdy są one niezgodne z programem
funkcjonalno-użytkowym może odmówić ich akceptacji. Z powyższych względów oczywistym
jest, iż jeżeli zmiana projektu budowlanego wynika z rozwiązań projektowych przyjętych
przez wykonawcę to wykonawca musi ponieść koszt takich zmian.
Zarzut Nr 6 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez nieuregulowanie
w umowie terminu odbioru przez zamawiającego robót zanikających, Izba uznała za
niezasadny.
Odwołujący wskazał, że w § 8 ust. 1 projektu umowy zamawiający nie określił terminu dla
inżyniera kontraktu lub właściwego inspektora nadzoru na sprawdzenie i dokonanie odbioru
robót zanikających. W opinii odwołującego brak ten ma istotny wpływ na termin realizacji
poszczególnych etapów robot, a tym samym na możliwość naliczania przez zamawiającego
kar umownych za nieterminowe wykonanie poszczególnych etapów robót, a co za tym idzie
możliwość wydłużaniem się czynności odbiorowych i nie wywiązania się przez wykonawcę
z obowiązku terminowego zakończenia przedmiotu umowy bez jego winy.
Izba podziela stanowisko zamawiającego, że uregulowanie odnoszące się do powyższego
zarzutu znalazło swoje odzwierciedlenie w § 8 ust. 1 projektu umowy, gdzie termin odbioru
robót zanikających jest określony na 3 (trzy) dni robocze od daty zamieszczenia wpisu
w dzienniku budowy o terminie zakończenia wykonywania robót zanikających.
Zarzut Nr 7 – dotyczący naruszenia art. 647
1
k.c. i art. 14 i art. 139 ustawy Pzp, poprzez
odmienne niż w kodeksie cywilnym uregulowanie skutku braku zgody na dopuszczenie
podwykonawcy do wykonywania robót budowlanych, Izba uznała za niezasadny.
sygn. akt: KIO 493/13
Odwołujący wskazał, iż ukształtowanie w §11 ust. 2 projektu umowy konsekwencji braku
odpowiedzi zamawiającego w zakresie wyrażenia zgody na prowadzenie robót przy pomocy
danego podwykonawcy w sposób odmienny niż wynika to z przepisu art. 647
1
ust. 2 k.c.
stanowi naruszenie tego przepisu, jako bezwzględnie obowiązującego.
Izba podziela stanowisko zamawiającego, który stwierdził, że odmienne od kodeksu
cywilnego uregulowanie instytucji trybu akceptacji podwykonawcy dotyczy wyłącznie relacji
zamawiający - wykonawca i ma jedynie na celu dyscyplinowanie wykonawcy, aby nie
dopuszczał do wykonywania robót podmiotów niezatwierdzonych przez zamawiającego.
Zgodnie z postanowieniami § 11 projektu umowy, zamawiający ma prawo odmówić zgody na
wykonywanie robót przez konkretnego podwykonawcę w przypadku podjęcia uzasadnionych
podejrzeń, że kwalifikacje podwykonawcy lub jego wyposażenie w sprzęt nie gwarantują
odpowiedniej jakości zamówionych robót budowlanych lub dotrzymania terminów. Brak
odpowiedzi poczytuje się więc zgodnie z umową za brak zgody. Brak takiej zgody
i dopuszczenie przez wykonawcę niezatwierdzonego podwykonawcy do wykonywania robót
nie będzie powodowało wyłączenia solidarnej odpowiedzialności, lecz będzie uprawniało
zamawiającego do żądania usunięcia takiego podmiotu z placu budowy i naliczenia
wykonawcy kary umownej za każdy dzień prowadzenia robót przez niezatwierdzonego
podwykonawcę. Tym samym takie uregulowanie umowne, powoduje zapewnienie należytej
kontroli nad listą podwykonawców, wykonujących roboty budowlane, w celu ochrony
zasadnych interesów zamawiającego.
Zarzut Nr 8 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
wprowadzenie postanowień o niezmienności wynagrodzenia ryczałtowego w przypadku
uzgodnienia przez strony robót zamiennych, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż w § 13 ust. 4 projektu umowy zamawiający pozbawił wykonawcę
możliwości żądania od zamawiającego podwyższenia ceny umowy z tytułu wykonania robót
zamiennych, które zostały mu przez zamawiającego zlecone. Zdaniem odwołującego takie
ukształtowanie postanowień umownych narusza interesy wykonawcy zwłaszcza, iż na
podstawie § 13 ust. 1 projektu umowy zamawiający ma możliwość zlecenia wykonawcy
wykonania każdej roboty zamiennej poprzez skierowanie do wykonawcy instrukcji zmiany.
Wprowadzenie powyższych postanowień uniemożliwia odwołującemu dokonanie kalkulacji
ceny z uwagi na to, iż odwołujący jest zmuszony do przejęcia na siebie ryzyka poniesienia
z góry nieokreślonych kosztów wykonania ewentualnych robót zamiennych.
Izba zwraca uwagę na literalne brzmienie § 13 ust. 3 projektu umowy, z którego wyraźnie
wynika, iż wszelkie roboty zamienne zlecane w czasie realizacji umowy wymagają
potwierdzenia przez zamawiającego i wykonawcę. Zamawiający potwierdził, iż roboty
sygn. akt: KIO 493/13
zamienne będą zlecane za pomocą instrukcji zmiany, a dopiero po podpisaniu tej instrukcji
zmiany przez wykonawcę, roboty zamienne będą zlecane.
Z uwagi na warunki finansowania projektu zamawiający wskazał, że nie przewiduje
zlecania robót zamiennych, które mogłyby wpłynąć, w ostatecznym rozliczeniu, na
podwyższenie wynagrodzenia ryczałtowego wykonawcy.
Tym samym Izba wskazuje, że obawy odwołującego, co do możliwości zmiany technologii
przez zamawiającego na technologię droższą, co z kolei będzie wywoływało ze strony
wykonawcy skutek w postaci obniżenia zakładanego zysku, są bezzasadne, gdyż
w pierwszej kolejności, zgodnie z brzmieniem § 13 ust. 3 projektu umowy, wymagana będzie
obopólna zgoda stron na wprowadzenie robót zamiennych. Brak takiej zgody nie będzie
wywoływało po stronie wykonawcy żadnych negatywnych skutków, w tym finansowych. Izba
zwraca uwagę, że zmiana robót może odbywać się tylko w obszarze przewidzianym
programem funkcjonalno-użytkowym, a odwołujący mając do niego dostęp posiada pełny
zakres wiedzy (w tym dotyczący możliwych do zastosowania technologii) umożliwiający mu
dokonanie prawidłowej wyceny oferty.
Zarzut Nr 9 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
niezamieszczenie w umowie definicji części pojęć używanych w umowie, Izba uznała za
niezasadny.
W związku ze stanowiskiem odwołującego, złożonym na rozprawie, iż w wyniku wyjaśnień
zamawiającego z 4 marca 2013 roku, część pojęć została zdefiniowana, wobec czego
odwołujący podtrzymał zarzuty jedynie w zakresie braku definicji następujących pojęć:
„pomieszczeń wymagających montażu wyposażenia” - § 3 ust. 1.6. projektu umowy,
„nienależytego przygotowania przez wykonawcę któregokolwiek z odbiorów” - § 14 ust. 4
projektu umowy, -„awarii” - § 17 ust. 5 projektu umowy. W związku z powyższym, zakres
orzekania Izba zawęziła jedynie do podtrzymanego zarzutu, odnośnie braku definicji pojęć
wskazanych powyżej.
W ocenie Izby podnoszone przez odwołującego zarzuty, wskazują jedynie na wątpliwości
interpretacyjne dokumentacji przetargowej. Argumentowanie przez odwołującego, iż nie wie,
w jakich pomieszczeniach będzie zobowiązany zakończyć roboty w terminie VI Daty
Kluczowej, czy nie wie jak interpretować nienależyte przygotowanie przez wykonawcę
odbioru, obrazują jedynie stan merytorycznego przygotowania odwołującego do możliwości
realizacji przedmiotowej inwestycji. Zdaniem Izby profesjonalny wykonawca, bez problemu
potrafi zidentyfikować i zinterpretować podstawowe pojęcia, które stanowią istotę procesu
inwestycyjnego. Stanowisko przeciwne prowadzić może do pytania o profesjonalizm
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia.
sygn. akt: KIO 493/13
Zarzut Nr 10 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez
nieuregulowanie w umowie liczby członków komisji odbiorowej, Izba pozostawiła bez
rozpoznania, gdyż zamawiający w dniu 4 marca 2013 roku, dokonał zmiany istotnych
warunków umowy przez publikację aktualizacji na stronie internetowej i doprecyzowanie
w § 14 Umowy ust. 1 pkt 1.2. ppkt 1.2.4. maksymalnej liczby członków komisji odbiorowej do
10 osób, a odwołujący wobec powyższej modyfikacji nie wniósł zastrzeżeń.
Zarzut Nr 11 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
nałożenie na wykonawcę obowiązku ochrony i zabezpieczenia mienia zamawiającego,
rozpoznawany łącznie z zarzutem Nr 15 – dotyczącym naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art.
31 ustawy Pzp, poprzez zamieszczenie w wymaganych warunkach polisy od
odpowiedzialności cywilnej obowiązku ubezpieczenia mienia zamawiającego, Izba uznała za
niezasadne.
Odwołujący wskazał, iż zobowiązanie wykonawcy do zabezpieczenia i ochrony
pomieszczeń przejmowanych przez zamawiającego w celu ochrony dostarczonych mebli,
wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego przed kradzieżą, zniszczeniem lub
uszkodzeniem oraz obarczenie wykonawcy odpowiedzialnością za szkodę do pełnej wartości
zakupu mebli, wyposażenia ruchomego i sprzętu medycznego (§ 14 ust. 14.5 projektu
umowy) oraz wprowadzenie do umowy zapisów zobowiązujących wykonawcę do objęcie
umową ubezpieczenia sprzętu zamawianego na podstawie odrębnych postępowań
o udzielenie zamówienia publicznego, dostarczonych w trakcie budowy, o wartości
20.000.000 PLN (§ 22 ust. 3.3 projektu umowy) wykracza poza opis przedmiotu zamówienia
zawartego w s.i.w.z.
Izba wskazuje na niezasadność zarzutu, który opiera się o naruszenie przepisu art. 29 ust.
1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, które de facto odnoszą się do opisu przedmiotu zamówienia.
Skoro zatem zamawiający dokonał opisu zamówienia i w tym zakresie nie budzi to
wątpliwości, to bezpodstawnym jest stawianie zarzutu braku dokonania takiego opisu.
Ponadto Izba wskazuje, że w zakres przedmiotu zamówienia mogą wchodzić, oprócz robót
podstawowych również inne czynności składające się kompleksową realizację całej
inwestycji. W tym zakresie Izba podziela pogląd zamawiającego o możliwości zastosowania
takiego zakresu czynności, który kompensowałby w całości zamierzenie inwestycyjne.
Zarzut Nr 12 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
określenie w warunkach gwarancji obowiązku dostarczania części zamiennych, Izba uznała
za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż obowiązki nałożone na wykonawcę w postaci nieodpłatnego
serwisowania
przedmiotu
gwarancji
i
nieodpłatną
wymianę
części
zamiennych
sygn. akt: KIO 493/13
i eksploatacyjnych przez okres obowiązywania gwarancji (§17 ust. 3 projektu umowy)
wykraczają poza opis przedmiotu zamówienia zawarty w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
W ocenie Izby, opis przedmiotu zamówienia nie ogranicza się wyłącznie do wymagań
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, ale obejmuje również inne elementy jego
realizacji, mianowicie istotne postanowienia umowy. Jednym z kryteriów wyboru oferty
wykonawcy jest jakość robót budowlanych, w tym instalacji i urządzeń, wyrażająca się
w długości okresu gwarancji. Zamawiający dokonał wyboru takiego kryterium z uwagi na
przeznaczenie budynku Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej,
jakim będzie udzielanie świadczeń zdrowotnych dla dzieci. Prawidłowe funkcjonowanie
budynku kliniki jest w takiej sytuacji niezbędne do zapewnienia należytej ochrony zdrowia
pacjentów. Przepisy art. 578 k.c. umożliwiają dowolne modyfikowanie uprawnień
przysługujących zamawiającemu na mocy gwarancji i obowiązków wykonawcy, jako
gwaranta. Tym samym zamawiający, w ramach przedmiotowego postępowania, uprawniony
jest do wymagania ściśle określonych warunków gwarancji, w tym nieodpłatnej dostawy
części zamiennych w okresie gwarancji.
Zarzut Nr 13 – dotyczący naruszenia art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy Pzp,
poprzez określenie w warunkach gwarancji obowiązku ponownego wykonania części
obiektu, których wad usunąć się nie da, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż dokonanie przez zamawiającego zapisu umownego o treści § 17
ust. 7 jest nieuprawnione i prowadzi do korzystania przez zamawiającego z uprawnień
z gwarancji w nieskończoność nawet w przypadku robót wykonanych przez wykonawcę
prawidłowo. Zamawiającemu przysługują uprawnienia określone w przepisach art. 581
kodeksu cywilnego z takich też uprawnień zamawiający jest uprawniony skorzystać.
Zdaniem Izby, uprawnienie do żądania wykonania robót budowlanych ponownie
i odnowienia okresu gwarancji dla wykonanej części robót dotyczy wyłącznie sytuacji
niemożności usunięcia wady. Nie ulega wątpliwości, iż wskazane postanowienie
uzasadnione jest w pełni przeznaczeniem budynku Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii
i Hematologii Dziecięcej, jakim będzie udzielanie świadczeń zdrowotnych dla dzieci.
Zamawiający wyjaśnił, z czym Izba się zgadza, iż w przypadku wady trwałej stropu, która
ujawni się w okresie gwarancji, zamawiający uprawniony jest do żądania ponownego
wykonania bez dodatkowego wynagrodzenia nie tylko stropu, ale również pozostałych
zakresów robót budowlanych znajdujących się na styku ze stropem, przykładowo -
naruszonych ścian działowych. W takiej sytuacji, dla nowo wykonanych robót budowlanych
okres gwarancji będzie biegł na nowo od daty ich odbioru.
sygn. akt: KIO 493/13
Zarzut Nr 14 – dotyczący naruszenia art. 58 ust. 2 k.c. w zw. z art. 353
1
k.c. w zw. z art. 14
i 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez niezastrzeżenie w umowie kar umownych dla wykonawcy,
Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż przyznanie przez zamawiającego uprawnienia do naliczania kar
umownych wykonawcy przy braku wprowadzenia do umowy zapisów przewidujących
uprawnienie wykonawcy do naliczenia kar umownych zamawiającemu stanowi nadmierne
uprzywilejowanie pozycji zamawiającego oraz charakteryzuje się brakiem równości stron.
W ocenie Izby, kary umowne są klauzulą typu accidentalia negotii (dodatkowym
zastrzeżeniem umownym), a ich zastrzeżenie jest jedynie kwestią ułatwienia dochodzenia
odszkodowania. W przypadku, gdy zamawiający wyrządzi wykonawcy szkodę, ten będzie
uprawniony do dochodzenia swoich roszczeń w pełnej wysokości w drodze procesu
cywilnego. Izba podziela pogląd zamawiającego, iż za nietrafne należy uznać powoływanie
się przez odwołującego na naruszenie zasad współżycia społecznego, które mają charakter
norm aksjologicznych. Zwrócić należy uwagę, iż odwołujący nie podał uzasadnienia
konkretnie, którą zasadę współżycia społecznego naruszył zamawiający. Brak również, ze
strony odwołującego, uzasadnienia dlaczego i w jaki sposób zastrzeżone na jego korzyść
kary umowne wprowadziłyby do umowy równość stron.
Zarzut Nr 16 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ustawy Pzp, poprzez
zastrzeżenie dla zamawiającego możliwości wprowadzania zmian w dokumentacji
z jednoczesnym zastrzeżeniem niezmienności wynagrodzenia ryczałtowego wykonawcy,
Izba pozostawiła bez rozpoznania, gdyż zamawiający w dniu 4 marca 2013 roku, dokonał
zmiany istotnych warunków umowy przez publikację aktualizacji na stronie internetowej
poprzez usunięcie kwestionowane zapisu, a odwołujący wobec powyższej modyfikacji nie
wniósł zastrzeżeń.
Zarzut Nr 17 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, art. 647 k.c. w zw. z art.
14 i art. 139 ust. 1 ustawy Pzp - przez wyłączenie możliwości dochodzenia przez wykonawcę
odszkodowania za przestój, Izba uznała za niezasadny.
Odwołujący wskazał, iż uniemożliwienie dochodzenia wykonawcy odszkodowania
w przypadku przerwania robót przez zamawiającego - § 23 ust. 7 i 8 w zw. z § 23 ust. 5 pkt.
5.3 projektu umowy jest nieuprawnione. Oprócz bowiem kosztów zabezpieczenia budowy
wykonawca ponosi inne koszty rzeczowe, finansowe i osobowe związane z rozpoczętą
budową, które w sytuacji wstrzymania budowy, nie z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy, winny być zrekompensowane według stawek uzgodnionych z zamawiającym.
W ocenie Izby, ryzyko przestoju w prowadzeniu robót budowlanych przy ściśle określonym
maksymalnym okresie przestoju jest ryzykiem kwantyfikowalnym i policzalnym, które można
sygn. akt: KIO 493/13
wycenić i uwzględnić w wynagrodzeniu ryczałtowym. Zamawiający nie przewidział
wprowadzania przerwy w realizacji projektu, a kwestionowane uprawnienie dotyczy zdarzeń
nadzwyczajnych, w szczególności związanych ze źródłem finansowania projektu.
Wyłączenie możliwości dochodzenia odszkodowania ma uchronić zamawiającego przed
obciążeniem go nieuprawnionymi i zawyżonymi kosztami utrzymania budowy w okresie
przestoju. Nadto wskazać należy, że odwołujący znając maksymalny przewidywany
(w nadzwyczajnych okolicznościach) czas przestoju, ma możliwość wyceny tego ryzyka
i ujęcia jego kosztów w cenie ofertowej.
Zarzut Nr 18 – dotyczący naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 31 oraz art. 140 ust. 3 ustawy
Pzp, poprzez nałożenie na wykonawcę obowiązku przeprowadzenia na własny koszt badań
i analiz przed przystąpieniem do sporządzenia projektu wykonawczego, Izba uznała za
niezasadny.
W zakresie powyższego zarzutu, Izba podtrzymuje argumentację, jak w uzasadnieniu
zarzutu Nr 1. Dodatkowo Izba wskazuje, iż z kwestionowanych postanowień programu
funkcjonalno-użytkowego wynika, że jeżeli wykonawca uznaje po zawarciu umowy, iż do
rozpoczęcia projektowania potrzebne są dodatkowe analizy lub badania to zobowiązany jest
je wykonać na własny koszt i ryzyko. Dlatego też trudno jest uznać zarzut za zasadny, gdyż
de facto odwołujący próbuje ograniczyć swoją odpowiedzialność, czy też prawidłową ocenę
zakresu pracy przenosząc obowiązki na zamawiającego, który bynajmniej w tym zakresie,
zdaje się nie decydować o zakresie projektu wykonawczego.
Krajowa Izba Odwoławcza dodatkowo wskazuje, że zgodnie z przepisem art. 31 ust. 2
ustawy - Prawo zamówień publicznych, jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie
i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane, zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą programu funkcjonalno-
użytkowego. W przedmiotowym postępowaniu nie mamy do czynienia z klasycznym
układem przewidzianym w w/w przepisie, gdyż zamawiający opracował część projektów,
pozostawiając wykonawcom do wykonania jeden projekt – projekt wykonawczy. Powyższe
oznacza, że mimo opracowania większości dokumentacji projektowej, mamy do czynienia
z przedmiotem zamówienia w systemie „zaprojektuj i buduj”, co z kolei oznacza, że to na
wykonawcy spoczywa obowiązek zaproponowania określonych rozwiązań – do realizacji
przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że zarzuty odwołującego są bezzasadne. Odwołujący nie przedstawił
żadnego dowodu (opinii, decyzji, wyliczeń), które mogłyby potwierdzać słuszność stawianych
zarzutów. Odwołujący opierając się jedynie o swoje przekonanie nie może oczekiwać, że na
tej podstawie Izba przyzna rację odwołującemu. A to na podstawie przepisu art. 190 ust. 1
sygn. akt: KIO 493/13
ustawy Pzp strona, która wywodzi określone skutki prawne winna wskazywać dowody na
potwierdzenie faktów, stanowiących podstawę stawiania zarzutów. Odwołujący żadnych
dowodów nie wskazał.
Izba zwraca uwagę, że nie każde zamówienie musi charakteryzować się prostotą
i łatwością w jego realizowaniu. Niektóre zamówienia wymuszają na wykonawcach
specjalnego zorganizowania procesu inwestycyjnego zorientowanego na maksymalnie krótki
czas realizacji zamówienia.
W ocenie Izby, w przedmiotowym postępowaniu, mamy właśnie do czynienia z takim
zamówieniem. Skoro zatem odwołujący nie jest w stanie (czego na rozprawie nie wykazał)
zrealizować zamówienia w tak specyficznych, charakterystycznych dla tego przedmiotu
zamówienia warunkach, to nie istnieje przymus złożenia oferty.
Zdaniem Izby zamawiający w dokumentacji przetargowej wskazał, jakiego typu ryzyka
należy wycenić w ofercie. Wskazane ryzyka umożliwiają więc dokonanie prawidłowej wyceny
oferty z poszanowaniem zasady wynikającej z przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W związku z tym, że nie potwierdził się żaden ze stawianych zarzutów, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący: …………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
