rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-04-09
rok: 2013
data dokumentu: 2013-04-09
rok: 2013
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 720/13
KIO 720/13
Komisja w składzie:
0: Przewodniczący - członek Krajowej Izby Odwoławczej: Barbara Bettman Protokolant: Mateusz Michalec
0: Przewodniczący - członek Krajowej Izby Odwoławczej: Barbara Bettman Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej dnia 29 marca 2013 r. przez wykonawcę:
PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 14, 00-638 Warszawa, w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: TAURON Polska Energia S.A. ul. ks.
Piotra Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, przy udziale wykonawcy:
- Deloitte Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k., Al. Jana Pawła II
19, 00-854 Warszawa, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej dnia 29 marca 2013 r. przez wykonawcę:
PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 14, 00-638 Warszawa, w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: TAURON Polska Energia S.A. ul. ks.
Piotra Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, przy udziale wykonawcy:
- Deloitte Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k., Al. Jana Pawła II
19, 00-854 Warszawa, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego: PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o.,
Al. Armii Ludowej 14, 00-638 Warszawa,
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego:
PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 14, 00-638 Warszawa.
Stosownie do art. 198a ust. 1 i 198b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
……………………
Sygn. akt: KIO 720/13
U z a s a d n i e n i e:
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie
przetargu nieograniczonego, na „Wybór biegłego rewidenta do przeprowadzenia badania
jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych TAURON Polska Energia SA.
oraz jednostkowych sprawozdań finansowych wybranych spółek Grupy TAURON za lata
obrotowe 2013, 2014 i 2015", (Dziennik Urzędowy UE 2012/S 243-400141 z 18.12.2012 r.),
dnia 29 marca 2013 r. zostało wniesione w formie pisemnej odwołanie przez wykonawcę:
PricewaterhouseCoopers Sp. z o. o., z siedzibą w Warszawie, w kopii przekazane
zamawiającemu w dniu 28 marca 2013 r.
Złożenie odwołania nastąpiło skutkiem powiadomienia w dniu 20 marca 2013 r. drogą
elektroniczną o wyborze oferty wykonawcy: Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie oraz o sklasyfikowaniu
oferty odwołującego na drugiej pozycji.
Wobec podjętych czynności oraz zaniechania czynności, odwołujący zarzucił
zamawiającemu: TAURON Polska Energia S.A. z siedzibą w Katowicach naruszenie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r.,
Nr 113, poz. 759 ze zm.), dalej zwaną ustawą Pzp, tj.: art. 7 ust. 1 i 3, art. 22 ust. 1 pkt 4 oraz
art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez dokonanie wyboru oferty
wykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu, postawionych w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia („SIWZ").
Powołując się na naruszenie swego interesu w uzyskaniu zamówienia, odwołujący
wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty;
2)
dokonania ponownej oceny ofert.
W uzasadnieniu zgłoszonych zarzutów i żądań odwołujący podnosił, że w rozdziale
VIII pkt 4 a) SIWZ zamawiający postawił następujący warunek dotyczący sytuacji
ekonomicznej i finansowej wykonawców, uprawniający do ubiegania się o przedmiotowe
zamówienie.
- „uzyskali przychody z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w
wysokości co najmniej 75 000,00 PLN".
Odwołujący stwierdził, że wykonawca Deloitte Polska Sp. z o.o. Spółka komandytowa
(dawniej: Deloitte Audyt Sp. z o.o.) nie spełnia ww. warunku. W zamieszczonym na stronie
internetowej www.deloitte.com/pl raporcie „Sprawozdanie z przejrzystości działania Deloitte
Audyt Sp. z o.o." za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r., który to raport sporządziła
Deloitte (na stronie 26), w Informacji o osiągniętych przez Spółkę przychodach w ostatnim
zakończonym roku obrotowym tj. od 1 sierpnia 2011 r. do 31 lipca 2012 r. punkt 1, podano,
że spółka osiągnęła z tytułu badania sprawozdań finansowych przychód w wysokości
68.243.803,52 zł.
Dowód: „Sprawozdanie z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o."
Odwołujący informował, że w styczniu 2013 r. spółka Deloitte Audyt Sp. z o.o. została
przekształcona w spółkę Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k., co wprost wynika z rubryki 6
odpisu z rejestru KRS dla tej spółki.
Dowód: odpis z KRS dla spółki Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k.
Zdaniem odwołującego - zdolność ekonomiczną, którą wykazuje Deloitte Polska Sp. z
o.o. Sp. k. tj. - przychód z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy, należy
więc odnosić do przychodów Deloitte Sp. z o.o. Spółka komandytowa, która złożyła ofertę w
niniejszym postępowaniu, a powstała z przekształcenia tylko i wyłącznie spółki Deloitte Audyt
Sp. z o.o. Z wglądu do dokumentów ofertowych Deloitte, odwołujący wnioskował, że wybrany
wykonawca składał ofertę samodzielnie, nie posługując się potencjałem ekonomicznym
jakiegokolwiek innego podmiotu.
Odwołujący podnosił, że już wcześniej zgłaszał zamawiającemu swoje zastrzeżenia
odnośnie spełniania warunku zdolności ekonomicznej przez wykonawcą oraz, że znane są
mu wyjaśnienia z dnia 28 stycznia 2013 r., złożone przez Deloitte w tym zakresie. Deloitte
tłumaczy w swoich wyjaśnieniach, że zestawienie w „Sprawozdaniu z przejrzystości" zostało
sporządzone w oparciu o wytyczne Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (dalej: KIBR) i
dlatego w pozycji 1 tego sprawozdania na str. 26 „ujęte są jedynie przychody z badania
statutowych sprawozdań finansowych (ogólnego przeznaczenia). Przychody z badania
sprawozdań finansowych przygotowanych na konkretne potrzeby są ujęte w pozycji 4.1
Zestawienia („Badania grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub
zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub finansów). Są
to w szczególności przychody z badania sprawozdań finansowych sporządzanych w formie
pakietów konsolidacyjnych, czy też przychody z badań sprawozdań finansowych
przeprowadzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań
Finansowych lub innymi przepisami".
Dowód: wezwanie do wyjaśnień z dnia 25.01.2013 r.,
wyjaśnienia Deloitte z dnia 28.01.2013 r.
Odwołujący wyraził pogląd, że Deloitte nadal nie spełnia warunku dot. sytuacji
ekonomicznej. Zamawiający w SIWZ zażądał wykazania się przychodami z badania
sprawozdań finansowych, a nie pakietów konsolidacyjnych, co należy uznać za świadome
działanie zamawiającego. Jeśli wykonawca Deliotte chciał wykazać się przychodami z badań
pakietów konsolidacyjnych, to powinien odwołać się od tak postawionego warunku lub
chociażby złożyć zapytanie do SIWZ, czy zamawiający uzna warunek za spełniony, jeśli
wykonawca wykaże się przychodami z badania pakietów konsolidacyjnych. Odwołujący
podkreślił, że przytoczone w powyższym wyjaśnieniu złożonym przez Deloitte „badania
sprawozdań finansowych sporządzanych w formie pakietów konsolidacyjnych", oraz
„przychody
z
badań
sprawozdań
finansowych
przeprowadzanych
zgodnie
z
Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań Finansowych lub innymi przepisami"
nie spełniają istniejących w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.
Dz. U. z 2013 r., poz. 330) i w ustawie z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich
samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o
nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649) - definicji sprawozdań finansowych ani
definicji badania sprawozdań finansowych.
W opinii odwołującego, nie można więc przychodów ujętych w pozycji 4.1 Informacji o
osiągniętych przez Spółkę przychodach w ostatnim zakończonym roku obrotowym tj. od 1
sierpnia 2011 r. do 31 lipca 2012 r., zawartej w „Sprawozdaniu z przejrzystości działania
Deloitte Audyt Sp. z o.o. za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r.,” zaliczyć w całości ani
w żadnej części do przychodów z badania sprawozdań finansowych.
Odwołujący argumentował, że sprawozdanie finansowe i jego zakres określa art. 45
ustawy o rachunkowości. Jak wynika z ust. 2 i 3 tej normy - sprawozdanie finansowe
podlegające obowiązkowemu badaniu obejmuje:
1)
bilans;
2)
rachunek zysków i strat;
3)
zestawienie zmian w kapitale własnym;
4)
rachunek przepływów pieniężnych;
informację dodatkową, obejmującą wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz
dodatkowe informacje i objaśnienia.
Szczegółowy zakres informacji, które powinny zwierać powyższe składniki
sprawozdania finansowego określają załączniki nr 1, 2 i 3 do ustawy o rachunkowości.
Analogiczny jest zakres skonsolidowanego sprawozdania grupy kapitałowej określony w art.
55 ustawy o rachunkowości.
Jednostki wymienione w art. 45 ust. 1a, 1b, i 1e ustawy o rachunkowości mogą
sporządzać sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Rachunkowości („MSR"). Ponadto zgodnie z wymogami art. 45 ust. 5 ustawy o
rachunkowości sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej.
Przepisy polskie, a w szczególności ustawa o rachunkowości nie przewidują istnienia
sprawozdania finansowego "ogólnego przeznaczenia" lub "na konkretne potrzeby",
a wykonawca nie wyjaśnił, do jakich regulacji się odnosi. Odwołujący zaznaczał, że tzw.
„pakiet konsolidacyjny" jest zestawieniem służącym do zebrania od spółek zależnych danych
finansowych niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego
przez jednostkę dominującą. Jego zawartość, sposób sporządzenia, w tym zasady
rachunkowości, oraz waluta i język określane są przez jednostkę dominującą. Nie zawiera on
wszystkich elementów oraz licznych ujawnień wymaganych przez ustawę o rachunkowości
czy MSR. Zazwyczaj są to wyłącznie dane liczbowe, bez opisu zasad rachunkowości, a jego
celem nie jest rzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego
jednostki, a jedynie sporządzany jest na cele konsolidacji przez jednostkę dominującą.
Pakiet konsolidacyjny nie jest więc sprawozdaniem finansowym w rozumieniu przepisów, o
których mowa w punkcie 5 powyżej – jak wywodził odwołujący. Badanie pakietów
konsolidacyjnych, na które powołuje się Deloitte, nie jest badaniem w rozumieniu ustawy o
rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach czy Krajowym Standardzie Rewizji
Finansowej (objaśnienia dot. badania sprawozdań finansowych). Ustawa o rachunkowości
definiuje badanie celowościowo, gdyż celem badania jest wydanie opinii wraz z raportem czy
sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz
wynik finansowy jednostki. Tymczasem rezultatem weryfikacji pakietów konsolidacyjnych jest
wydanie, przez biegłego rewidenta, adresowanej do biegłego rewidenta badającego
skonsolidowane sprawozdanie finansowe, opinii o tym, czy pakiet konsolidacyjny został
sporządzony zgodnie z zasadami i instrukcjami określonymi przez jednostkę dominującą.
Odwołujący zaznaczał, że wykonawca Deloitte nie może więc zaliczać przychodów z
„badania sprawozdań finansowych sporządzonych w formie pakietów konsolidacyjnych" do
przychodów z badania sprawozdań finansowych - jak napisał w wyjaśnieniu z 28.01.2013 r. -
gdyż pakietów konsolidacyjnych nie można uznać za sprawozdania finansowe.
Badanie sprawozdań finansowych jest czynnością rewizji finansowej w myśl ustawy o
biegłych rewidentach. Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez
biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest
zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno
przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki
(art.65 ustawy o rachunkowości). Corocznemu badaniu podlegają skonsolidowane
sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz sprawozdania finansowe jednostek
wymienionych w art. 64 ustawy o rachunkowości.
Zasady badania sprawozdań finansowych obowiązujące biegłych rewidentów - jak
wyjaśniał odwołujący - zawarte są w Krajowym Standardzie Rewizji Finansowej nr 1 - Ogólne
zasady badania sprawozdań finansowych, wydanym przez Krajową Radę Biegłych
Rewidentów. W opinii odwołującego, Deloitte w swoim wyjaśnieniu z dn. 28.01.2013 r.
posłużył się błędnym terminem "Międzynarodowe Standardy Badania Sprawozdań
Finansowych". Istnieją Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej (MSRF), ale aby
spełniały one definicję standardów rewizji finansowej w myśl art. 2 pkt. 10) ustawy o biegłych
rewidentach musiałyby być ogłoszone w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej. Do dnia
dzisiejszego ogłoszenie takie nie nastąpiło, a art. 120 tej ustawy stanowi: "Do czasu wejścia
w życie Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, ogłoszonych w formie
rozporządzeń Komisji Europejskiej, przez standardy rewizji finansowej rozumie się krajowe
standardy ustanowione przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zatwierdzane przez
Komisję Nadzoru Audytowego". Z powyższego odwołujący wywodził, że Deloitte nie może
więc zaliczać przychodów z - jak napisał w wyjaśnieniu, „badań przeprowadzonych zgodnie z
Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań Finansowych" do przychodów z
badania sprawozdań finansowych.”
Dalej odwołujący wyjaśniał, że art. 88 pkt 1 lit. i) ustawy o biegłych rewidentach
wskazuje, iż podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych wykonujący
czynności rewizji finansowej w jednostce zainteresowania publicznego jest obowiązany do
zamieszczania na swojej stronie internetowej sprawozdania zawierającego w szczególności
informacje o osiągniętych przychodach, z podziałem na poszczególne czynności rewizji
finansowej i usługi, o których mowa w art. 48 ust. 2 tej ustawy. Czynności rewizji finansowej
definiowane są w art. 2 pkt. 2) ustawy o biegłych rewidentach jako badanie, przeglądy
sprawozdań finansowych lub inne usługi poświadczające, o których mowa w odrębnych
przepisach lub standardach rewizji finansowej, Oznacza to, że badanie sprawozdań
finansowych jest odrębną czynnością rewizji finansowej od przeglądów sprawozdań
finansowych i od innych usług poświadczających. Deloitte w Informacji o osiągniętych przez
Spółkę przychodach w ostatnim zakończonym roku obrotowym tj. od 1 sierpnia 2011 r. do 31
lipca 2012 r. zawartej w „Sprawozdaniu z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o."
za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r. podał informacje o przychodach z:
1.
badania sprawozdań finansowych;
2.
przeglądu sprawozdań finansowych;
3.
innych usług poświadczających;
oraz w punkcie 4.1 przychody pt. Badania grupowe, świadczenie usług atestacyjnych,
doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub
rewizji finansowej jako osobną kategorię usług, nie mieszcząca się ani w badaniu, ani w
przeglądzie, ani nawet w innych usługach poświadczających.
Zaliczając badanie pakietów konsolidacyjnych oraz badania sprawozdań finansowych
przeprowadzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań
Finansowych lub innymi przepisami, na które powołuje się w swoich wyjaśnieniach, do
punktu 4.1 Informacji, wykonawca Deloitte, w przeświadczeniu odwołującego - sam
wykluczył przychody z tych czynności z przychodów osiągniętych z wykonania czynności
rewizji finansowej, jaką jest badanie sprawozdań finansowych. Stąd przychody ujęte w
pozycji 4.1 tabeli ze str. 26 „Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o.
za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r." nie mogą być zaliczone do przychodów z
badania sprawozdań finansowych, jakimi powinien wykazać się wykonawca zgodnie z SIWZ.
Odwołujący zaznaczał, że w swoim wyjaśnieniu z dn. 28.01.2013 r. Deloitte powołuje
się na „wytyczne otrzymane od KIBR". Jedyne wytyczne, jakie Krajowa Izba Biegłych
Rewidentów opublikowała w odniesieniu do sprawozdań z przejrzystości, to Komunikat nr
32/2011 KIBR z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie prawidłowej realizacji obowiązku
zamieszczania przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych informacji
na ich stronie internetowej. Komunikat przypomina o obowiązku sprawozdawczym, o
którym mowa w art. 88 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach. Jednak nie reguluje on sposobu
klasyfikacji przychodów w raporcie z przejrzystości w taki sposób, jaki przedstawił Deloitte w
swoich wyjaśnieniach.
Dowód: Komunikat KIBR nr 32/2011
Zdaniem odwołującego należy więc uznać, że wykonawca Deloitte nie spełnił
wymogu dotyczącego sytuacji ekonomicznej polegającego na wykazaniu odpowiednich
przychodów z tytułu badania sprawozdań finansowych. Wyjaśnienia złożone przez Deloitte w
dniu 28 stycznia 2013 r. są w przeświadczeniu odwołującego – niewiarygodne i wprowadzają
zamawiającego w błąd.
Na wezwanie zamawiającego z dnia 29 marca 2013 r. drogą elektroniczną - pismem
z dnia 1 kwietnia 2013 r., w kopii przekazanym stronom, zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, złożył wykonawca wybrany:
Deloitte Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. z siedzibą w Warszawie,
który powoływał się na interes w utrzymaniu w mocy wyboru jego oferty do realizacji
zamówienia. Jednocześnie wnosił o oddalenie odwołania jako bezpodstawnego.
Przystępujący szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko w piśmie z dnia 9 kwietnia 2013 r.
Izba postanowiła dopuścić wykonawcę: Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Sp. k. do udziału w sprawie, uznając, że jego interes w popieraniu
stanowiska zamawiającego na rzecz utrzymania czynności wyboru złożonej oferty - jako
najkorzystniejszej - jest niewątpliwy.
Zamawiający nie uwzględnił odwołania podtrzymał stanowisko wyrażone w
powiadomieniu o wynikach przetargu. W odpowiedzi na odwołanie z dnia 9 kwietnia 2013r.
zamawiający wnosił o oddalenie w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu oraz
podał że: „ pomimo wskazania kilku przepisów Prawa zamówień publicznych, które zdaniem
Odwołującego naruszył Zamawiający, w istocie rzeczy Odwołanie koncentruje się wyłącznie
na jednej kwestii. Dotyczy ona rzekomego niespełnienia przez firmę Deloitte Polska Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa jednego z warunków udziału w
postępowaniu, a mianowicie nie wykazania wskazanego w SIWZ poziomu przychodów z
tytułu badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy. Jednakże argumentacja
przedstawiona w odwołaniu, mająca uzasadnić to twierdzenie, oparta jest na subiektywnej
ocenie stanu faktycznego, a także na własnej, swobodnej interpretacji obowiązujących
przepisów oraz dyspozycji zawartych w SIWZ, poczynionej przez Odwołującego na potrzeby
składanego odwołania. Zamawiający nie zgadza się z zarzutem, iż dokonując oceny
złożonych ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej naruszył przepis art. 22 ust. 1 pkt. 4
Prawa zamówień publicznych. Jak wyżej wskazano, zarzut ten opiera się na twierdzeniu
Odwołującego, że wybrany przez Zamawiającego Wykonawca Deloitte Polska Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa nie uzyskał przychodów z tytułu
badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w wysokości co najmniej 75 mln
zł. Zdaniem Odwołującego oznacza to, iż Wykonawca ten nie spełnił tym samym warunku
określonego przez Zamawiającego w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) Specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Twierdzenie to Odwołujący opiera na z gruntu błędnych
przesłankach, co wykazane zostanie poniżej. Zamawiający w Rozdziale VIII Specyfikacji
istotnych warunków zamówienia „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełnienia tych warunków", w pkt. 4 pod lit. a) zawarł następujące
sformułowanie: „uzyskali przychody z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok
obrotowy w wysokości co najmniej 75 000 000,00 PLN. W rozdziale IX SIWZ Wykaz
oświadczeń i dokumentów jakie winni dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu w pkt 1 ppkt 13 zamawiający przesądził, iż
Wykonawca ma przedstawić „oświadczenie o wysokości przychodów z tytułu badania
sprawozdań finansowych, zgodnie z warunkiem określonym w VIII 4a)”.
Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, iż:
(a)
w cytowanych wyżej zapisach SIWZ Zamawiający świadomie użył
określenia „sprawozdania finansowe", nie opatrując go żadnym dodatkowym
objaśnieniem (przymiotnikiem), np. „statutowe", „jednostkowe", „skonsolidowane" itp. Z
punktu widzenia interesu Zamawiającego nie miało najmniejszego znaczenia, z badania
jakiego rodzaju sprawozdawczości finansowej pochodzą przychody Wykonawcy. Istotne
znaczenie miała natomiast ich wysokość, stanowiąca gwarancję umiejętności prowadzenia
rewizji finansowej dużych podmiotów gospodarczych,
(b)
na potwierdzenie spełniania tego warunku Zamawiający nie oczekiwał
przedłożenia określonych dokumentów uznając, iż wystarczy oświadczenie przedstawione
przez Wykonawcę. Zamawiający założył, iż Wykonawcy działając we własnym interesie
składając te oświadczenia oprą się na danych prawdziwych. Wobec wątpliwości,
zgłoszonych przez spółkę PricewaterhouseCoopers w odniesieniu do oświadczenia
złożonego przez spółkę Deloitte Polska, Zamawiający zwrócił się o przedstawienie przez nią
dodatkowych wyjaśnień, które uznał za wystarczające.
W kontekście analizowanej problematyki istotne jest także to, iż przedstawione wyżej
zapisy Specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie były przedmiotem pytań ani
wątpliwości, zgłaszanych przez Wykonawców w trakcie prowadzonego postępowania. Także
Odwołujący nie zwrócił się do Zamawiającego z pytaniem, jakie „sprawozdania finansowe"
mogą czy powinny być uwzględniane przy wykazywaniu przychodów, o których mowa w
Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) SIWZ. Uwaga ta jest o tyle ważna, iż jak wynika z treści
odwołania, Odwołujący sam przesądził, do badania jakich „sprawozdań finansowych" odnosi
się przywoływany zapis Specyfikacji. Na potrzeby argumentacji zawartej w odwołaniu
Odwołujący przyjął, iż w odniesieniu do „sprawozdania finansowego", o którym mowa w
cytowanych fragmentach SIWZ zastosowanie mają przepisy art. 45 ustawy o rachunkowości
(Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 152,
poz. 1223) (str. 5 Odwołania), przy czym przepisy, zawarte w Rozdziale 5 („Sprawozdania
finansowe jednostki") tej ustawy interpretuje w sposób dla siebie korzystny. Ust. 2
przywoływanego wyżej przepisu nie „określa" sprawozdania finansowego i jego „zakresu"
lecz wskazuje, jakie dokumenty składają się na „sprawozdanie finansowe" w rozumieniu tej
ustawy (bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale własnym), a ust. 3
stanowi, iż „sprawozdanie finansowe jednostek (...) podlegające corocznemu badaniu
obejmuje ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przypadku
funduszy inwestycyjnych - zestawienie zmian w aktywach netto oraz rachunek przepływów
pieniężnych (...)".
Obok przytoczonych wyżej uregulowań w odniesieniu do sprawozdawczości
finansowej oraz jej badania powszechne zastosowanie mają także inne kryteria oraz
definicje.”
Zamawiający przytoczył definicję terminu „sprawozdanie finansowe” według
Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i stwierdził dalej, że za sprawozdanie
finansowe należy uznać:
a) Sprawozdania, raporty finansowe, pakiety sprawozdawcze i konsolidacyjne
(niezależnie od ich nazwy), sporządzone zgodnie z MSSF oraz pozostałe,
których podstawą sporządzenia są Założenia Koncepcyjne Sporządzania
Prezentacji i Sprawozdawczości Finansowych (Koncepcja Ramowa);
b) Sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z zasadami ustawy o
rachunkowości,
c) Sprawozdania
finansowe
sporządzone
zgodnie
z
Międzynarodowymi
Standardami Sprawozdawczości Finansowej,
d) Sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z zasadami i regulacjami
obowiązującymi w innych krajach (…).
„Takimi właśnie kryteriami kierował się Zamawiający formułując przywoływany wyżej
zapis SIWZ w przekonaniu, iż tak też będą rozumieć go Wykonawcy, ubiegający się o
uzyskanie zamówienia. Gdyby intencją Zamawiającego było uzyskanie informacji o
przychodach z tytułu badania określonego rodzaju sprawozdań finansowych, jak sugeruje
Odwołujący, niewątpliwie wskazałby w SIWZ do jakich sprawozdań finansowych odnosi się
warunek określony w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a).
3. Odwołujący w uzasadnieniu odwołania (str. 5 i 6) twierdzi, iż tzw. „pakiet
konsolidacyjny" nie jest „sprawozdaniem finansowym" w rozumieniu ustawy o
rachunkowości, a zatem badanie takich pakietów nie jest „badaniem" w rozumieniu tej
ustawy i ustawy o biegłych rewidentach oraz Krajowego Standardu Rewizji Finansowej.
Trudno jest się z tym wywodem zgodzić. Oczywiste jest, iż „pakiet konsolidacyjny" nie
stanowi sprawozdania finansowego w rozumieniu art. 45 ustawy o rachunkowości, ale
równie oczywiste jest, iż stanowi istotną i konieczną cześć skonsolidowanego sprawozdania
finansowego oraz procesu jego przygotowywania. Odwołujący dobrze wie, że nie istnieje
skonsolidowane sprawozdanie finansowe bez pakietów konsolidacyjnych, nie można zatem
zrobić badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego bez zbadania pakietów
konsolidacyjnych. Spółki należące do grup kapitałowych przygotowują sprawozdania
finansowe oraz pakiety konsolidacyjne, niezbędne spółkom dominującym do przygotowania
skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Każdy taki pakiet jest przygotowywany
zgodnie z regulacjami, jakim podlega skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Powstaje na
podstawie zapisów w księgach firmy i przekształceniu ich zgodnie z zasadami rachunkowymi
w grupie. Zdecydowana większość grup kapitałowych sporządza wewnętrzny system
raportowania, oparty na pakietach konsolidacyjnych. Zawartość pakietu konsolidacyjnego
różni się w zależności od grup kapitałowych, jednakże każdy „pakiet" zawiera następujące
elementy:
(a)
bilans jednostki,
(b)
rachunek zysków i strat,
(c)
dodatkowe noty objaśniające w zakresie koniecznym do sporządzenia
sprawozdania skonsolidowanego.
Należy zatem przyjąć, iż „pakiety konsolidacyjne" są umowną nazwą sprawozdań
finansowych jednostki, dostosowanych do zasad rachunkowości podmiotu dominującego w
grupie kapitałowej, do których odnoszą się między innymi przepisy § 20 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 25 września 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania
przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych
sprawozdań finansowych grup kapitałowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 169, poz. 1327).
Badanie pakietów konsolidacyjnych przez biegłych rewidentów jest prowadzone w
oparciu o takie same zasady i standardy, jak w przypadku wszystkich innych
dokumentów, składających się na każdego rodzaju „sprawozdanie finansowe". Proces
badania nie różni się od badania statutowego (planowanie, analiza procesów, testowanie
kontroli, procedury testowania transakcji i sald, podsumowanie, wnioski) - inna jest jedynie
forma raportowania rezultatów prac. Zamawiający jest przekonany, że Odwołujący dobrze
wie, iż w praktyce firm audytorskich usługi badania sprawozdań statutowych oraz pakietów
konsolidacyjnych są wykonywane jednocześnie w oparciu o tę samą dokumentację. Podział
wynagrodzenia za te usługi często jest sztuczny. Na ogół cena za badanie tych pakietów jest
uwzględniana albo w cenie za badanie sprawozdania skonsolidowanego, albo w cenach za
badania sprawozdań poszczególnych spółek. W SIWZ przedmiotowego postępowania
Zamawiający nie wymagał podania odrębnej ceny za badanie pakietów
sprawozdawczych (konsolidacyjnych). W praktyce działania Grupy Kapitałowej TAURON
zarówno „sprawozdania jednostkowe" spółek zależnych jak i sprawozdanie skonsolidowane
(w tym pakiety konsolidacyjne) badane (audytowane) są przez tego samego audytora.
Oznacza to, iż dla Zamawiającego kosztem badania sprawozdań finansowych jest łączna
wartość usług świadczonych w tym zakresie, (także badania pakietów konsolidacyjnych), a
dla Wykonawcy, na analogicznych zasadach, stanowi to przychód kwalifikowany jako
„przychód z badania sprawozdań finansowych". Dla audytora przychody z tytułu badania
skonsolidowanych sprawozdań finansowych są tożsame z przychodami z badania pakietów
konsolidacyjnych. Dlatego też Zamawiający przyjął bez zastrzeżeń wyjaśnienie Wykonawcy
z dnia 28 stycznia 2013 r. w związku ze skierowanym do niego pismem z dnia 25 stycznia
2013 r., co niesłusznie kwestionuje Odwołujący (str. 3 i 4 Odwołania).
Trudno zrozumieć cel i znaczenie dla rozważanej problematyki wywodów
Odwołującego, dotyczących standardów oraz zasad badania sprawozdań finansowych,
obowiązujących biegłych rewidentów (str. 6 i 7 Odwołania). To, że są (przede wszystkim
zawarte w Krajowym Standardzie Rewizji Finansowej Nr 1) i że obowiązują, jest
oczywiste, podobnie jak oczywiste jest, iż obowiązują podczas wykonywania wszystkich
czynności rewizji finansowej, związanych z badaniami prowadzonymi przez rewidenta,
niezależnie od tego, czy dotyczą one pakietu konsolidacyjnego, sprawozdania
skonsolidowanego czy sprawozdania „jednostkowego". Jeśli podczas prowadzonego
badania audytor standardów takich nie wypełnia nie oznacza to, iż badanie takie traci
przymiot „badania sprawozdania finansowego", ale że jest źle (wadliwie) przeprowadzone,
i że w związku z tym musi być powtórzone. Tak czy inaczej przychód firmy audytorskiej z
tego tytułu będzie zaliczony do kategorii przychodów uzyskanych z badania sprawozdań
finansowych.
W tym miejscu zwrócić należy także uwagę, iż zgodnie z art. 48 ust. 2 pkt. 6 ustawy o
biegłych rewidentach (...) podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych mogą
świadczyć również usługi atestacyjne (w tym usługi badania sprawozdań finansowych), nie
będące czynnościami rewizji finansowej, czyli przeprowadzone zgodnie z innymi
standardami niż Krajowe Standardy Rewizji Finansowej. Usługi tego typu w sensie
merytorycznym i ekonomicznym będą stanowić badanie sprawozdania finansowego zgodnie
z definicjami przytoczonymi w odpowiednich standardach badania.
Jedynym dokumentem, na jakim Odwołujący oparł argumentację, mającą potwierdzić,
iż wybrany przez Zamawiającego Wykonawca nie spełnia warunku określonego w Rozdziale
VIII pkt. 4 lit. a) SIWZ jest „Sprawozdanie z przejrzystości działania Deloitte Audyt sp. z o.o.
za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r.", opublikowane na stronie internetowej spółki
(str. 2 Odwołania i nast.). Trudno się z tym zgodzić, bowiem dokument ten nie jest
miarodajny dla określenia faktycznych przychodów spółki z tytułu wykonywanych badań
sprawozdań finansowych. Stanowi formę publicznego raportowania (informowania) o
działaniach, podejmowanych i wykonywanych przez firmę audytorską. Obowiązek
zamieszczania na stronie internetowej przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań
finansowych, który wykonuje czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania
publicznego „Sprawozdania" jest określony w art. 88 ustawy o biegłych rewidentach i ich
samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o
nadzorze publicznym (Dz. U. z 2009 r. Nr 77, poz. 649 z późn. zm.).
Przepis ten w pkt. 1 określa co „w szczególności" sprawozdanie takie powinno
zawierać. Pod lit. i) wymienia się tam „informacje o osiągniętych przychodach, z podziałem
na poszczególne czynności rewizji finansowej i usługi, o których mowa w art. 48 ust. 2".
Przepis wskazanego artykułu w ust. 2 stanowi natomiast, iż „przedmiotem działalności
podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, (...) oprócz wykonywania
czynności rewizji finansowej, może być:
1)
usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych;
2)
doradztwo podatkowe;
3)
prowadzenie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego;
4)
działalność wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowości, rewizji
finansowej i podatków;
5)
wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych;
6)
świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających
posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej;
7)
świadczenie usług przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także
innych usług zastrzeżonych w odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych
rewidentów.
Jak widać z powyższego, w odniesieniu do „badania sprawozdań finansowych" oraz
„wykonywania
czynności
rewizji
finansowej",
poza
ogólnym,
cytowanym
wyżej
stwierdzeniem, przepisy nie określają „podziału", według którego przychody uzyskiwane za
świadczenie tego rodzaju usług mają być w Sprawozdaniu przedstawiane. Stan ten
spowodował, iż przy zachowaniu części składowych, określonych w art. 88 ustawy o biegłych
rewidentach (...) systematyka Sprawozdania, kolejność i układ części które się na nie
składają, a także „klasyfikacja" i „grupowanie" usług świadczonych przez spółkę audytorską
oraz związanych z tym przychodów dla celów tego sprawozdania jest sprawą wewnętrzną
spółki sprawozdającej. Przyjmowane są takie rozwiązania, które zdaniem spółki najlepiej
odzwierciedlają zakres jej działania oraz jego „przejrzystość". Z tych powodów, w ocenie
Zamawiającego, ani „Sprawozdanie" spółki Deloitte Audyt sp. z o.o., ani spółki
PricewaterhouseCoopers sp. z o. o., ani każdej innej firmy audytorskiej zobowiązanej do
składania takiego sprawozdanie, nie może być traktowane jako miarodajne źródło informacji
o faktycznej „strukturze" przychodów, uzyskiwanych z tytułu wykonywania wszystkich
czynności, związanych z szeroko rozumianym „badaniem sprawozdań finansowych".
Potwierdza to lektura Sprawozdań, publikowanych przez duże firmy audytorskie. Dla
przykładu: (a) Ernst & Young - nie wyodrębnia pozycji „badanie sprawozdań finansowych", a
jedynie „czynności rewizji finansowej" oraz „świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub
zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji
finansowej; (b) Deloitte - ma linię „badanie sprawozdań finansowych" oraz linię „badania
grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających
posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej"; (c) KPMG - nie
wyodrębnia badania sprawozdań finansowych, posiada natomiast linię „świadczenie usług
przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także innych usług zastrzeżonych w
odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych rewidentów" oraz „świadczenie usług
atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny
rachunkowości lub rewizji finansowej"; (d) PricewaterhouseCoopers posiada odrębną linię
„badanie sprawozdań finansowych" oraz linię „świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa
lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji
finansowej". Gdyby zatem przyjąć, zgodnie z tokiem rozumowania Odwołującego, iż
dokumentem pozwalającym na weryfikację Oświadczeń Wykonawców, dotyczących
spełnienia warunku określonego w Rozdziale VIII pkt. 4 lit a) SIWZ, są „Sprawozdania"
składane przez nich zgodnie z art. 88 ustawy o biegłych rewidentach (...), byłoby to
praktycznie niemożliwe. Dlatego też, w opinii Zamawiającego, „dowód" w postaci
„Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Adyt sp. z o.o. za rok obrotowy zakończony
31 lipca 2012 r.", wskazany na str. 3 Odwołania i do niego załączony nie zasługuje na
uwzględnienie, bowiem niczego „nie dowodzi".
Dokonując oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu przez Wykonawców,
którzy złożyli oferty, w tym warunku określonego w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) SIWZ
Zamawiający przeprowadził wszystkie czynności prawidłowo i postępował zgodnie z
przepisami Prawa zamówień publicznych oraz utrwalonym orzecznictwem Krajowej Izby
Odwoławczej. W wyroku z dnia 24 października 2011 r. Sygn. akt: KIO 2214/11 stwierdza
się, iż „zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Informacja w tej kwestii pozwala zamawiającemu na dokonanie oceny, czy kondycja
finansowa danego wykonawcy pozwoli mu na udział w przedsięwzięciu wymagającym
zaangażowania własnych lub pozostawionych do jego dyspozycji znacznych środków
finansowych.”
Zamawiający nie zgadza się z twierdzeniem Odwołującego, że naruszył normę tego
przepisu. Mówi on, iż z postępowania o zamówienie publiczne wyklucza się wykonawców,
którzy „nie wykazali spełnienia warunków udziału w postępowaniu". Jak wykazano wyżej,
wybrany przez Zamawiającego Wykonawca - spółka Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa spełnia warunki udziału w postępowaniu określone
w SIWZ, w tym także warunek opisany w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) Specyfikacji. Z
przedstawionej wyżej argumentacji jednoznacznie wynika, iż przesłanki, na jakich
Odwołujący oparł swoje zarzuty w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie. Jeśli tak, na
uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 24 ust. 2 pkt. 4 Pzp.
Stanowisko Zamawiającego w tej sprawie oraz poprawność wykonanych przez niego
czynności potwierdza orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej. W wyroku z dnia 9 września
2011 r. Sygn. akt: KIO 1836/11. mówi się, iż „(...) norma prawna wynikająca z art. 24 ust. 2
pkt 4 Pzp ustanawiając przesłankę wykluczenia wykonawcy z postępowania nie odnosi się
do tzw. prawdy materialnej, tzn. dla jej zastosowania nie jest wymagane ustalenie, czy
wykonawca w rzeczywistości spełnia warunki udziału w postępowaniu opisane przez
zamawiającego, ale ustalenie, czy wykazał ich spełnianie w sposób wymagany przez
zamawiającego. Przedmiotem ustaleń zamawiającego w kontekście zastosowania
dyspozycji ww. przepisu nie jest rzeczywisty potencjał osobowy czy doświadczenie
wykonawcy, ale stwierdzenie, co podał w tym zakresie wykonawca w dokumentach
załączonych do oferty oraz w jaki sposób informacje te miały się do wymagań
zamawiającego dotyczących warunków udziału w postępowaniu i ich wykazywania". W
wyroku z dnia 17 sierpnia 2010 r. Sygn. akt: KIO 1630/10 stwierdza się natomiast, iż
wykazanie spełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia „odbywa
się na podstawie dokumentów wytworzonych przez samego wykonawcę (oprócz
dokumentów potwierdzających należyte wykonanie prac), mających właściwie charakter jego
oświadczenia na temat rzeczywistości, zawierającego informacje wymagane przez
zamawiającego. Tym samym wskazane w art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy >wykazanie spełniania
warunków< w zestawieniu z formalnie ograniczonym ww. przepisami zasobem środków do
ich wykazania, nie może być utożsamiane z dowodzeniem w pełnym znaczeniu tego
terminu, tzn. wykazywaniem prawdziwości faktów dowodzonych. Jak wskazano, dla
wyłączenia możliwości zastosowania przesłanki wykluczenia wykonawcy zawartej w art. 24
ust. 2 pkt 4 ustawy, wystarczające jest tu przedstawienie żądanych przez zamawiającego
dokumentów oraz podanie w nich informacji odnoszących się do postawionych warunków
udziału w postępowaniu."
Zamawiający nie zgadza się z tym zarzutem i stwierdza, iż postępowanie prowadzone
było zgodnie z wymogami określonymi w Prawie zamówień publicznych oraz zapisami
zawartymi w Specyfikacji istotnych warunków zamówienia, przy zachowaniu zasad uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Przebieg prowadzonego przez
Zamawiającego postępowania dokumentuje Protokół wraz z załącznikami, przekazany po
wniesieniu odwołania Krajowej Izbie Odwoławczej i znany Odwołującemu. Odwołujący
przywołuje ten zarzut w kontekście kolejnych zarzutów, dotyczących rzekomego naruszenia
przez Zamawiającego art. 22 ust. 1 pkt. 4 oraz art. 24 ust. 2 pkt. 4. Bezzasadność tych
zarzutów została wykazana wyżej. Co więcej, gdyby przyjąć przedstawione w odwołaniu
rozumowanie Odwołującego i przy ocenie spełniania warunku określonego w Rozdziale VIII
pkt. 4 lit. a) SIWZ zastosować zawężającą definicję „sprawozdania finansowego" wystąpiłoby
realne niebezpieczeństwo ograniczenia konkurencji. Potwierdza to analiza danych,
zawartych w „Sprawozdaniach", publikowanych przez czołowe firmy audytorskie. Przychody
tych firm z szeroko rozumianych usług atestacyjnych (usługi rewizji + inne usługi atestacyjne)
wykazane w „Sprawozdaniach" przedstawiają się następująco:
(a) KPMG 108 mln zł,
Ernst&Young 138 mln zł,
PWC 175 min. zł, w tym „badanie sprawozdań" 78 mln zł,
Deloitte 115 min, zł, w tym „badanie sprawozdań" 68 mln zł,
+ „badania grupowe (...)" 39 mln zł.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż przy zastosowaniu „zawężonej" definicji
sprawozdania finansowego i przy zachowaniu zbliżonych proporcji przychodów z „badania
sprawozdań" jak w przypadku PWC i Deloitte (45-60%), KPMG i/lub Ernst & Young nie
spełniłyby przedmiotowego warunku, co oznaczałoby, że udział w postępowaniu zostałby
faktycznie ograniczony do 1 lub 2 podmiotów. Być może o to Odwołującemu chodzi, ale tym
bardziej trudno w tej sytuacji postawić Zamawiającemu zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 Prawa
zamówień publicznych.
W tym miejscu warto też zwrócić uwagę na Uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20
października 2011 r. Podkreśla się w niej, iż „zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Zasada ta została uszczegółowiona m.in.
w przepisach nakładających na zamawiającego obowiązki, których realizacja zapewnia
wykonawcom konkurowanie w równych warunkach". Zamawiający tak właśnie postępował, a
z tego, iż zgodnie z oczekiwaniem Odwołującego nie wykluczył z postępowania jednego z
Wykonawców, nie można czynić zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 Prawa zamówień
publicznych.
W świetle powyższego Zamawiający stwierdza, iż podjęte przez niego w toku
przedmiotowego postępowania czynności oraz decyzje nie naruszały zasad uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, do których odnosi się przepis art. 7 ust.
1Pzp.”
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody: z protokołu postępowania, z ogłoszenia o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oferty przystępującego, wezwania
do złożenia wyjaśnień przez przystępującego oraz udzielonej odpowiedzi. Nadto, Izba
rozważyła stanowiska stron i uczestnika, przedstawione w pismach oraz do protokołu
rozprawy.
Izba nie dopuściła wnioskowanych jn. dowodów - na okoliczność niewykazania przez
wykonawcę Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k. spełnienia warunków udziału w postępowaniu:
a)
ze Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o.
stwierdzającego przychody w roku finansowym kończącym się 31 lipca 2012 r.
1. Badanie sprawozdań finansowych – 68 243 803,52;
2. Przeglądy sprawozdań finansowych – 5 279 774,00;
3. Inne usługi poświadczające – 1 719 837,02;
4. 4.1. badanie grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania,
wymagająca posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej –
38 816 658,65.
Razem usługi rewizji finansowej, badania i przeglądy grupowe i niestatutowe –
115 060 073,17;
- gdyż podstawą oceny oferty wykonawcy w aspekcie spełnienia wyznaczonych warunków
udziału w postępowaniu mogą być jedynie dokumenty wymagane przez zamawiającego, z
góry podane w ogłoszeniu o zamówieniu oraz w SIWZ. Odwołujący nie postawił zarzutu w
oparciu o art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, że wykonawca wybrany Deloitte Polska Sp. z o.o.
Spółka komandytowa podał nieprawdziwe informacje, mające wpływ na wynik
prowadzonego postępowania, co obligowałoby Izbę do konfrontowania oświadczeń
przystępującego złożonych na piśmie - co do spełnienia wyznaczonego warunku udziału w
odniesieniu do zdolności ekonomiczno-finansowej – przedłożonych w dokumentach oferty –
z innymi dowodami - okolicznościom takim zaprzeczającymi.
b) z Komunikatu Nr 32/2011 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów lit. i, że zgodnie z
art. 88 pkt 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach (…) (Dz. U. Nr 77, poz. 649
oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228) podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych
wykonujące czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego są
zobowiązane do zamieszczania na swojej stronie internetowej (…) sprawozdania
zawierającego między innymi:
- informację o osiągniętych przychodach, z podziałem na poszczególne czynności,
o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy. Wymieniony Komunikat KIBR nr 32/2011 - stwierdza
jedynie wymagany podział przychodów na potrzeby sporządzania upublicznianych informacji
o przychodach audytora.
Zgłoszone natomiast dalsze dowody przez odwołującego - w postaci informacji o
przychodach audytorów, tj. odwołującego oraz Ernst&Young Audit za rok obrotowy
2011/2012, a ponadto ze Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Polska Sp. z o.o.
Sp. k. w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 7 stycznia 2013 r. – były bezprzedmiotowe,
albowiem nie odnosiły się do zarzutów odwołania.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów stosownie do art. 192
ust. 7 ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Przedmiot zamówienia obejmuje: „Wybór biegłego rewidenta do przeprowadzenia badania
jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych TAURON Polska Energia SA.
oraz jednostkowych sprawozdań finansowych wybranych spółek Grupy TAURON za lata
obrotowe 2013, 2014 i 2015".
Rozdział III SIWZ. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia przewiduje:
1) Badania rocznych jednostkowych sprawozdań finansowych TAURON Polska Energia
SA sporządzonych zgodnie z MSSF;
2) Badania rocznych jednostkowych sprawozdań finansowych wybranych spółek z
grupy TAURON;
3) Badania rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych TAURON Polska
Energia SA sporządzonych zgodnie z MSSF;
4) Przeglądów okresowych, półrocznych sprawozdań finansowych TAURON Polska
Energia SA wymaganych przez Giełdę Papierów Wartościowych, sporządzonych
zgodnie z MSSF;
5) Przeglądów okresowych, półrocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych
TAURON Polska Energia SA wymaganych przez Giełdę Papierów Wartościowych,
sporządzonych zgodnie z MSSF;
6) Potwierdzonej
pisemnie
weryfikacji
rocznych
jednostkowych
pakietów
sprawozdawczych wybranych spółek (…), niezbędnych do sporządzenia rocznych
skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy TAURON (…).
7) Potwierdzonej
pisemnie
weryfikacji
półrocznych
jednostkowych
pakietów
sprawozdawczych wybranych spółek (…), niezbędnych do sporządzenia półrocznych
skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy TAURON (…).
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia i warunki realizacji przedstawiono w projekcie
umowy, w załączniku nr 6 do SIWZ.
Rozdział VIII SIWZ. Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny
spełnienia tych warunków. O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
(…) spełniają warunki na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy Pzp dotyczące:
między innymi:
pkt 4 lit. a) wykazania uzyskania przychodu z badania sprawozdań finansowych za ostatni
rok obrotowy w wysokości co najmniej 75 000 000,00 PLN.
pkt 4. lit. b) posiadania ubezpieczenie od OC (…) na sumę ubezpieczenia nie niższą niż
400 000 euro (.…).
Zamawiający dokona oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu na podstawie
załączonych do oferty dokumentów i oświadczeń wyszczególnionych w rozdziale IX
niniejszej SIWZ na zasadzie spełnia/nie spełnia. Z treści dokumentów musi wynikać, że ww.
warunki wykonawca spełnił. Niespełnienie chociażby jednego warunku skutkować będzie
wykluczeniem z postępowania.
Rozdział IX SIWZ. Wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie winni dostarczyć wykonawcy w
celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Pkt 1. Na podstawie art. 26 ust. 2a ustawy Wykonawca w celu potwierdzenia spełnienia
warunków o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy (…) winien dostarczyć poniższe
dokumenty, w tym:
Ppkt 11) oświadczenie o wysokości przychodów z tytułu badania sprawozdań finansowych,
zgodnie z warunkiem określonymi w pkt VIII 4,a).
Oferty złożyli:
1. Odwołujący - cena brutto – 2 841 300,00 zł;
2. Przystępujący – cena brutto – 2 546 100,00 zł;
3. Konsorcjum KPMG Audyt – oferta odrzucona.
Kryterium oceny ofert zostały ustanowione:
- cena waga 85%;
- koncepcja realizacji przedmiotu zamówienia 15%.
Przystępujący Deloitte Polska Sp. z o.o. Spółka komandytowa złożył ofertę w dokumentach
której, na stronie 30 zawarł oświadczenie potwierdzające spełnienie warunku udziału w
postępowaniu określonego w rozdziale VIII punkt 4 lit. a) SIWZ, tj. uzyskania przychodu z
badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w wysokości co najmniej
75 000 000,00PLN.
W związku z informacją od odwołującego, że konkurencyjny wykonawca Deloitte Polska Sp.
z o.o. Sp. k. nie spełnia warunku określonego w rozdziale VIII 4 lit. a) SIWZ, tj. uzyskania
przychodu z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w wysokości co
najmniej 75 000 000,00 PLN, zamawiający wezwał w dniu 25 stycznia 2013 r.
przystępującego wykonawcę na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp do wyjaśnień na dany
temat i potwierdzenia złożonego w ofercie oświadczenia, w nawiązaniu do Informacji
zawartej w Sprawozdaniu z przejrzystości działania poprzednika prawnego przystępującego,
tj. Deloitte Audyt Sp. z o.o., zamieszczonej na wskazanej stronie internetowej (….). Ze
Sprawozdania z przejrzystości działania wynika, że przychody z badania sprawozdań
finansowych wynoszą około 68 mln zł. (str. 26).
W odpowiedzi na wezwanie jak wyżej, przystępujący pismem z dnia 28 stycznia 2013 r.
podał: że zestawienie „Przychody Deloitte Audyt Sp. z o.o. w roku finansowym kończącym
się 31 lipca 2012 r.” ujęte na stronie 26 „Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte
Audyt Sp. z o.o. "Zestawienie” zostało sporządzone w oparciu o wytyczne otrzymane
Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (dalej: KIBR). W związku z tym w pozycji 1 Zestawienia
(„Badanie sprawozdań finansowych”) ujęte są jedynie przychody z badania statutowych
sprawozdań finansowych (ogólnego przeznaczenia). Przychody z badania sprawozdań
finansowych przygotowanych na konkretne potrzeby są ujęte w pozycji 4.1 Zestawienia
(„Badania grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania,
wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub finansów”). Są to w
szczególności przychody z badania sprawozdań finansowych sporządzanych w formie
pakietów konsolidacyjnych, czy też przychody z badań sprawozdań finansowych
przeprowadzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań
Finansowych lub innymi przepisami". Warunki SIWZ dotyczące postępowania (…) nie
definiowały w żaden sposób rodzaju sprawozdań finansowych, z badania których przychody
powinny być ujęte w analizie spełnienia warunku, określonego w punkcie VIII.4 lit a).
Dodatkowo chcielibyśmy zaznaczyć, że w przypadku badań obu rodzajów sprawozdań
finansowych stosujemy identyczne procedury rewizyjne jak również identyczny system
zapewnienia jakości.”
W związku z powyższym przystępujący ponownie potwierdził złożone w ofercie na stronie 30
oświadczenie o przychodach z tytułu badania sprawozdań finansowych - przekraczających
kwotę 75 000 000,00 PLN w ostatnim roku obrotowym.
W dniu 20 marca 2013 r. zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze oferty
przystępującego: Deloitte Polska Sp. z o.o. Spółka komandytowa „Wybrana oferta spełnia
wymagania Zamawiającego określone w Specyfikacji Istotnych Warunków zamówienia i jest
najkorzystniejsza na podstawie przyjętych kryteriów oceny ofert (cena 85% oraz koncepcja
realizacji przedmiotu zamówienia 15%).
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący, wykazał legitymację do wniesienia odwołania w rozumieniu art. 179 ust.
1 ustawy Pzp - skoro zarzucał, że przystępujący Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k. winien
zostać wykluczony z postępowania a jego oferta odrzucona. Był zatem uprawniony aby
skarżyć - jak dowodził niezgodne z ustawą Pzp czynności i zaniechania zamawiającego
wobec oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu przez konkurenta, które godziły
w interes odwołującego w uzyskaniu zamówienia i mogły narażać odwołującego na
poniesienie szkody.
Przechodząc do rozpatrzenia zarzutów odwołania, Izba wzięła pod uwagę
następujące regulacje ustawy Prawo zamówień publicznych. Art. 22 ust. 1 ustawy Pzp
stanowiący, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają
warunki, między innymi w odniesieniu do sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Stosownie do treści art. 22 ust. 3 ustawy Pzp, opis sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 Pzp zamieszcza się w ogłoszeniu o
zamówieniu. Zgodnie zaś z ust. 4 art. 22 Pzp opis sposobu dokonania oceny spełnienia
warunków, o których mowa w ust. 1 winien być związany z przedmiotem zamówienia i do
niego proporcjonalny.
Zamieszczone w ogłoszeniu oraz w SIWZ warunki, o których mowa w ust. 1 art. 22
ustawy Pzp oraz opis sposobu dokonania oceny ich spełnienia - mają na celu umożliwienie
zamawiającemu - zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania
udzielanego zamówienia.
Art. 25 ustawy Pzp upoważnia zamawiającego do żądania wyłącznie oświadczeń i
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, wskazanych uprzednio w
ogłoszeniu o zamówieniu oraz w SIWZ.
Z mocy art. 26 ust. 2a wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie przez
niego wskazanym jest zobowiązany wykazać odpowiednio (…) spełnienie warunków, o
których mowa w art. 22 ust. 1 Pzp i brak podstaw do wykluczenia (…). Zakres dokumentów
jakich złożenia może domagać się zamawiający w odniesieniu do zdolności ekonomiczno-
finansowej wykonawcy do podjęcia się realizacji zamówienia określa § 1 ust. 1 pkt 8-10)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. nr 226, poz. 1817).
Jedynym
wymaganym
dokumentem
w
zakresie
wykazania
potencjału
ekonomicznego było oświadczenie własne wykonawcy ubiegającego się o zamówienie o
wysokości osiągniętych przychodów z badania sprawozdań finansowych w ostatnim roku
obrotowym na poziomie nie mniejszym niż 75 000 000,00 PLN.
Z treści dyspozycji zawartych w SIWZ wynika, że zamawiający opisując sposób
oceny spełnienia warunku zdolności ekonomicznej nie zdefiniował wprost pojęcia
„sprawozdania finansowego” ani też nie odesłał do żadnego z przepisów ogólnie
obowiązujących – celem sprecyzowania do badania jakich kategorii sprawozdań
finansowych ów warunek ma się odnosić.
Skoro z mocy art. 22 Pzp ust. 4 opis sposobu dokonania oceny spełnienia warunków,
o których mowa w ust. 1 winien być związany z przedmiotem zamówienia i do niego
proporcjonalny, to przywoływany warunek należy interpretować w odniesieniu do przedmiotu
zamówienia, aby mógł on zostać uznany za proporcjonalny, tj. bezpośrednio nawiązujący do
zdolności wykonawcy do wykonania całego zlecanego zakresu zamówienia.
Wbrew stanowisku odwołującego, jak wynika z przytaczanych wyżej postanowień
rozdziału III SIWZ, w skład przedmiotu zamówienia (rozdział III pkt 1 ppkt 6) i 7) SIWZ)
wchodzi weryfikacja półrocznych oraz rocznych jednostkowych pakietów sprawozdawczych
(inaczej pakietów konsolidacyjnych) niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanych
sprawozdań finansowych Grupy TAURON, czemu w żaden sposób nie zaprzeczają
postanowienia § 1 wzoru umowy (definicje) według Załącznika nr 6 do SIWZ, a wręcz
potwierdzają taką okoliczność w § 2 ust. 6 i 7 tegoż wzoru.
W odniesieniu do sprawozdań finansowych używa się różnych dookreśleń:
jednostkowe, skonsolidowane, statutowe itp. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
grupy kapitałowej sporządzane jest w oparciu o zweryfikowane tzw. pakiety konsolidacyjne,
stanowiące również formę sprawozdania finansowego spółek zależnych. Zakres informacji
zawartych w pakietach konsolidacyjnych, uwzględniając reguły ustalone przez jednostkę
dominującą - ujmowany jest w sprawozdaniach skonsolidowanych grupy kapitałowej,
poddawanych procedurom weryfikacji przez biegłego rewidenta, a co za tym idzie nie ma
elementu różnicującego osiągane przychody z tytułu badania sprawozdań i pakietów
konsolidacyjnych – jako w ogólności przychodów z tytułu badania sprawozdań finansowych.
Skoro rozumienie przychodów z badania sprawozdań nie zostało w SIWZ
dookreślone - pojęciu temu należy nadać znaczenie możliwie jak najszersze, posługując się
przy tym dyrektywą zachowania wykładni związania i proporcjonalności warunku – do
przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z rozdziałem III pkt 1 ppkt 6) i 7) SIWZ w skład przedmiotu zamówienia
wchodzi weryfikacja półrocznych oraz rocznych jednostkowych pakietów sprawozdawczych
niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy TAURON.
Brak zatem uzasadnionych podstaw, dla których wykazanie potencjału ekonomicznego
wykonawcy miałby się ograniczać jedynie do przychodów z badania oznaczonej kategorii
sprawozdań
finansowych,
z
pominięciem
weryfikacji
jednostkowych
pakietów
sprawozdawczych (pakietów konsolidacyjnych).
Sprawozdanie z przejrzystości działania audytorów badających sprawozdania
finansowe podmiotów zainteresowania publicznego np. spółek giełdowych, sporządzane jest
dla innych celów (informacyjnych) i przyjęty w nim, wymagany odrębnymi przepisami podział
przychodów audytora, nie może być miarodajny dla oceny potencjału ekonomicznego
wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Twierdzeń odwołującego, że wykazanych przez przystępującego przychodów z
badania pakietów konsolidacyjnych - nie można uznać za przychody z „badania sprawozdań
finansowych” – nie sposób przyjąć za zasadne. Zamawiający opierając się na złożonych
przez wykonawcę Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k. oświadczeniach i wyjaśnieniach w sposób
uprawniony przyjął, że przystępujący prawidłowo wykazał spełnienie warunków udziału w
postępowaniu, gdyż badanie sprawozdań finansowych w formie pakietów konsolidacyjnych
(czyli sprawozdań finansowych – przygotowywanych dla konkretnych potrzeb –
sprawozdania skonsolidowanego całej grupy kapitałowej), odrębnego od sprawozdania
finansowego ogólnego przeznaczenia, statutowego – mieści się w zakresie pojęcia „badanie
sprawozdań finansowych.” Izba zatem uwzględniła stanowisko zamawiającego oraz
przystępującego, że „badanie sprawozdań przygotowywanych pod konkretne potrzeby,” na
które wskazuje Deloitte Polska Sp. z o.o. sp. k. w swoich wyjaśnieniach – dotyczy badania
sprawozdań finansowych dla celów określonych przez podmiot zlecający rewizję.
Sprawozdania te nie podlegają publikacji, wykorzystywane są dla celów wewnętrznych grupy
kapitałowej, czy przez audytora podmiotu dominującego. Badanie sprawozdań finansowych
pod konkretne potrzeby odbywać się może równolegle do badania sprawozdań statutowych,
zgodnych z ustawą o rachunkowości. Oba rodzaje weryfikacji przeprowadzane są w oparciu
o te same procedury i tę samą dokumentację księgową. Podział wynagrodzenia z
wymienionego tytułu jest kwestią umowy stron. Odwołujący nie kwestionował twierdzeń - że
nie istnieje skonsolidowane sprawozdanie finansowe - bez pakietów konsolidacyjnych. W
konsekwencji nie można byłoby wykonać badania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego bez uprzedniej weryfikacji pakietów konsolidacyjnych.
Należało również zważyć na regulację § 20 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia z dnia 25
września 2009 r. Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez
jednostki inne niż banki (…) skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych
(Dz. U. Nr 169, poz. 1372), przewidującego że dokumentacja konsolidacyjna obejmuje w
szczególności (pkt. 1 i 2) sprawozdania finansowe jednostek objętych skonsolidowanym
sprawozdaniem finansowym oraz sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych
dostosowane do zasad polityki rachunkowości obowiązujących przy konsolidacji - a więc
pakietów konsolidacyjnych. Pakiety konsolidacyjne mogą być wykorzystywane w
różnorodnych celach, w tym głównie dla potrzeb sporządzenia sprawozdania
skonsolidowanego, które musi być oparte na rzetelnych, wiarygodnych i zweryfikowanych
danych pochodzących od podmiotów należących do danej grupy kapitałowej. Ocena
rzetelności informacji finansowych, zawartych w pakiecie jest między innymi przedmiotem
badania przez biegłego rewidenta.
Zasadnie zatem zamawiający założył, że przychodem z badania sprawozdań
finansowych jest łączna wartość usług świadczonych w tym zakresie (także z badania
pakietów konsolidacyjnych), gdyż dla wykonawcy ubiegającego się o zamówienie stanowi to
przychód kwalifikowany jako pochodzący z „badania sprawozdań finansowych.” Odwołujący
zaś starał się zawężać ten przychód jedynie do badania statutowych sprawozdań
finansowych w oparciu o regulację ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.
U. z 2013, poz. 330).
Dokument „Informacji” zamieszczanej przez audytora na jego stronie internetowej, z
punktu widzenia wymagań SIWZ, nie mógłby zostać poddany ocenie, ani też nie mógłby
stanowić podstawy wykluczenia wykonawcy w oparciu o art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp – za
niespełnienie warunków udziału w postępowaniu. Sposób prezentacji osiąganych
przychodów w Sprawozdaniu z przejrzystości działania Deloitte Audyt Polska Sp. z o.o.
uwzględniający przy tym podział dochodów oznaczony art. 88 ustawy z dnia 7 maja 2009 r.
o biegłych rewidentach, nie ma znaczenia dla oceny spełnienia odrębnych warunków
postawionych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Zamawiający na równi z wykonawcami jest związany warunkami udziału w
postępowaniu i sposobem oceny ich spełnienia, które ustanowił i podał do wiadomości
publicznej w ogłoszeniu oraz w SIWZ. Nie można było pomijać, że zamawiający wymagał
jedynie oświadczenia własnego wykonawcy o wysokości osiągniętych przychodów z badania
sprawozdań finansowych. Na etapie oceny ofert nie mógł więc od tych postanowień
odstępować, gdyż przeczyłby to zasadzie równego traktowania wykonawców i prowadzenia
postępowania w sposób zapewniający warunki uczciwego konkurowania o zamówienie.
Odwołujący w zarzutach odwołania nie podnosił, że oświadczenie przystępującego
zawarte na stronie 30 oferty o wysokości osiągniętych przychodów w ostatnim roku
obrotowym stanowiło złożenie nieprawdziwych informacji, mających wpływ na wynik
prowadzonego postępowania w rozumieniu art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, który to zarzut
upoważniałby odwołującego, oraz obligował Izbę do konfrontowania kwestionowanego
oświadczenia z ewentualnymi dowodami zaprzeczającymi prawdziwości tegoż oświadczenia
- przedstawionymi przez odwołującego.
Należało przyjąć jako spójne i logiczne stanowisko prezentowane przez
zamawiającego, że świadomie użył terminu „sprawozdania finansowe” z pominięciem
jakichkolwiek dookreśleń np. statutowe, jednostkowe, skonsolidowane, gdyż wobec zbliżonej
metodyki tych badań – dla przyjęcia wiarygodności ekonomicznej wykonawcy składającego
ofertę – nie miało znaczenia z jakiego rodzaju badania sprawozdania finansowego pochodzą
wykazane przychody, ale istotna była ich wysokość. Warunek bowiem nie odnosił się do
doświadczenia wykonawcy przy świadczeniu oznaczonych usług, a do jego potencjału
ekonomicznego.
Z
powyższych
względów,
wobec
podstaw
uznania
„badania
pakietów
konsolidacyjnych” za badania „sprawozdań finansowych”, których dotyczył omawiany
warunek - wiarygodności ekonomicznej wykonawcy, Izba za zasadne uznała czynności
zamawiającego – pozytywnego zweryfikowania spełnienia warunku udziału w postępowaniu
przez wybranego wykonawcę – Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k.
Postępowanie
dowodowe
nie
potwierdziło
naruszenia
wskazanych
przez
odwołującego przepisów ustawy Pzp, tj.: art. 22 ust. 1 pkt 4 oraz art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy,
poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w
postępowaniu, postawionych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W konsekwencji nie doszło również do naruszenia zasad postępowania określonych
w art. 7 ust. 1, ust. 3 ustawy Pzp.
W tym stanie rzeczy Izba oddaliła odwołanie o czym orzekła na podstawie art. 192
ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp. Na poczet kosztów postępowania zaliczeniu podlegał uiszczony wpis od
odwołania stosownie do postanowień § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….
……………………
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego: PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o.,
Al. Armii Ludowej 14, 00-638 Warszawa,
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego:
PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 14, 00-638 Warszawa.
Stosownie do art. 198a ust. 1 i 198b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
……………………
Sygn. akt: KIO 720/13
U z a s a d n i e n i e:
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie
przetargu nieograniczonego, na „Wybór biegłego rewidenta do przeprowadzenia badania
jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych TAURON Polska Energia SA.
oraz jednostkowych sprawozdań finansowych wybranych spółek Grupy TAURON za lata
obrotowe 2013, 2014 i 2015", (Dziennik Urzędowy UE 2012/S 243-400141 z 18.12.2012 r.),
dnia 29 marca 2013 r. zostało wniesione w formie pisemnej odwołanie przez wykonawcę:
PricewaterhouseCoopers Sp. z o. o., z siedzibą w Warszawie, w kopii przekazane
zamawiającemu w dniu 28 marca 2013 r.
Złożenie odwołania nastąpiło skutkiem powiadomienia w dniu 20 marca 2013 r. drogą
elektroniczną o wyborze oferty wykonawcy: Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie oraz o sklasyfikowaniu
oferty odwołującego na drugiej pozycji.
Wobec podjętych czynności oraz zaniechania czynności, odwołujący zarzucił
zamawiającemu: TAURON Polska Energia S.A. z siedzibą w Katowicach naruszenie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r.,
Nr 113, poz. 759 ze zm.), dalej zwaną ustawą Pzp, tj.: art. 7 ust. 1 i 3, art. 22 ust. 1 pkt 4 oraz
art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez dokonanie wyboru oferty
wykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu, postawionych w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia („SIWZ").
Powołując się na naruszenie swego interesu w uzyskaniu zamówienia, odwołujący
wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty;
2)
dokonania ponownej oceny ofert.
W uzasadnieniu zgłoszonych zarzutów i żądań odwołujący podnosił, że w rozdziale
VIII pkt 4 a) SIWZ zamawiający postawił następujący warunek dotyczący sytuacji
ekonomicznej i finansowej wykonawców, uprawniający do ubiegania się o przedmiotowe
zamówienie.
- „uzyskali przychody z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w
wysokości co najmniej 75 000,00 PLN".
Odwołujący stwierdził, że wykonawca Deloitte Polska Sp. z o.o. Spółka komandytowa
(dawniej: Deloitte Audyt Sp. z o.o.) nie spełnia ww. warunku. W zamieszczonym na stronie
internetowej www.deloitte.com/pl raporcie „Sprawozdanie z przejrzystości działania Deloitte
Audyt Sp. z o.o." za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r., który to raport sporządziła
Deloitte (na stronie 26), w Informacji o osiągniętych przez Spółkę przychodach w ostatnim
zakończonym roku obrotowym tj. od 1 sierpnia 2011 r. do 31 lipca 2012 r. punkt 1, podano,
że spółka osiągnęła z tytułu badania sprawozdań finansowych przychód w wysokości
68.243.803,52 zł.
Dowód: „Sprawozdanie z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o."
Odwołujący informował, że w styczniu 2013 r. spółka Deloitte Audyt Sp. z o.o. została
przekształcona w spółkę Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k., co wprost wynika z rubryki 6
odpisu z rejestru KRS dla tej spółki.
Dowód: odpis z KRS dla spółki Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k.
Zdaniem odwołującego - zdolność ekonomiczną, którą wykazuje Deloitte Polska Sp. z
o.o. Sp. k. tj. - przychód z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy, należy
więc odnosić do przychodów Deloitte Sp. z o.o. Spółka komandytowa, która złożyła ofertę w
niniejszym postępowaniu, a powstała z przekształcenia tylko i wyłącznie spółki Deloitte Audyt
Sp. z o.o. Z wglądu do dokumentów ofertowych Deloitte, odwołujący wnioskował, że wybrany
wykonawca składał ofertę samodzielnie, nie posługując się potencjałem ekonomicznym
jakiegokolwiek innego podmiotu.
Odwołujący podnosił, że już wcześniej zgłaszał zamawiającemu swoje zastrzeżenia
odnośnie spełniania warunku zdolności ekonomicznej przez wykonawcą oraz, że znane są
mu wyjaśnienia z dnia 28 stycznia 2013 r., złożone przez Deloitte w tym zakresie. Deloitte
tłumaczy w swoich wyjaśnieniach, że zestawienie w „Sprawozdaniu z przejrzystości" zostało
sporządzone w oparciu o wytyczne Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (dalej: KIBR) i
dlatego w pozycji 1 tego sprawozdania na str. 26 „ujęte są jedynie przychody z badania
statutowych sprawozdań finansowych (ogólnego przeznaczenia). Przychody z badania
sprawozdań finansowych przygotowanych na konkretne potrzeby są ujęte w pozycji 4.1
Zestawienia („Badania grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub
zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub finansów). Są
to w szczególności przychody z badania sprawozdań finansowych sporządzanych w formie
pakietów konsolidacyjnych, czy też przychody z badań sprawozdań finansowych
przeprowadzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań
Finansowych lub innymi przepisami".
Dowód: wezwanie do wyjaśnień z dnia 25.01.2013 r.,
wyjaśnienia Deloitte z dnia 28.01.2013 r.
Odwołujący wyraził pogląd, że Deloitte nadal nie spełnia warunku dot. sytuacji
ekonomicznej. Zamawiający w SIWZ zażądał wykazania się przychodami z badania
sprawozdań finansowych, a nie pakietów konsolidacyjnych, co należy uznać za świadome
działanie zamawiającego. Jeśli wykonawca Deliotte chciał wykazać się przychodami z badań
pakietów konsolidacyjnych, to powinien odwołać się od tak postawionego warunku lub
chociażby złożyć zapytanie do SIWZ, czy zamawiający uzna warunek za spełniony, jeśli
wykonawca wykaże się przychodami z badania pakietów konsolidacyjnych. Odwołujący
podkreślił, że przytoczone w powyższym wyjaśnieniu złożonym przez Deloitte „badania
sprawozdań finansowych sporządzanych w formie pakietów konsolidacyjnych", oraz
„przychody
z
badań
sprawozdań
finansowych
przeprowadzanych
zgodnie
z
Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań Finansowych lub innymi przepisami"
nie spełniają istniejących w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.
Dz. U. z 2013 r., poz. 330) i w ustawie z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich
samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o
nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649) - definicji sprawozdań finansowych ani
definicji badania sprawozdań finansowych.
W opinii odwołującego, nie można więc przychodów ujętych w pozycji 4.1 Informacji o
osiągniętych przez Spółkę przychodach w ostatnim zakończonym roku obrotowym tj. od 1
sierpnia 2011 r. do 31 lipca 2012 r., zawartej w „Sprawozdaniu z przejrzystości działania
Deloitte Audyt Sp. z o.o. za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r.,” zaliczyć w całości ani
w żadnej części do przychodów z badania sprawozdań finansowych.
Odwołujący argumentował, że sprawozdanie finansowe i jego zakres określa art. 45
ustawy o rachunkowości. Jak wynika z ust. 2 i 3 tej normy - sprawozdanie finansowe
podlegające obowiązkowemu badaniu obejmuje:
1)
bilans;
2)
rachunek zysków i strat;
3)
zestawienie zmian w kapitale własnym;
4)
rachunek przepływów pieniężnych;
informację dodatkową, obejmującą wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz
dodatkowe informacje i objaśnienia.
Szczegółowy zakres informacji, które powinny zwierać powyższe składniki
sprawozdania finansowego określają załączniki nr 1, 2 i 3 do ustawy o rachunkowości.
Analogiczny jest zakres skonsolidowanego sprawozdania grupy kapitałowej określony w art.
55 ustawy o rachunkowości.
Jednostki wymienione w art. 45 ust. 1a, 1b, i 1e ustawy o rachunkowości mogą
sporządzać sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Rachunkowości („MSR"). Ponadto zgodnie z wymogami art. 45 ust. 5 ustawy o
rachunkowości sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej.
Przepisy polskie, a w szczególności ustawa o rachunkowości nie przewidują istnienia
sprawozdania finansowego "ogólnego przeznaczenia" lub "na konkretne potrzeby",
a wykonawca nie wyjaśnił, do jakich regulacji się odnosi. Odwołujący zaznaczał, że tzw.
„pakiet konsolidacyjny" jest zestawieniem służącym do zebrania od spółek zależnych danych
finansowych niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego
przez jednostkę dominującą. Jego zawartość, sposób sporządzenia, w tym zasady
rachunkowości, oraz waluta i język określane są przez jednostkę dominującą. Nie zawiera on
wszystkich elementów oraz licznych ujawnień wymaganych przez ustawę o rachunkowości
czy MSR. Zazwyczaj są to wyłącznie dane liczbowe, bez opisu zasad rachunkowości, a jego
celem nie jest rzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego
jednostki, a jedynie sporządzany jest na cele konsolidacji przez jednostkę dominującą.
Pakiet konsolidacyjny nie jest więc sprawozdaniem finansowym w rozumieniu przepisów, o
których mowa w punkcie 5 powyżej – jak wywodził odwołujący. Badanie pakietów
konsolidacyjnych, na które powołuje się Deloitte, nie jest badaniem w rozumieniu ustawy o
rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach czy Krajowym Standardzie Rewizji
Finansowej (objaśnienia dot. badania sprawozdań finansowych). Ustawa o rachunkowości
definiuje badanie celowościowo, gdyż celem badania jest wydanie opinii wraz z raportem czy
sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz
wynik finansowy jednostki. Tymczasem rezultatem weryfikacji pakietów konsolidacyjnych jest
wydanie, przez biegłego rewidenta, adresowanej do biegłego rewidenta badającego
skonsolidowane sprawozdanie finansowe, opinii o tym, czy pakiet konsolidacyjny został
sporządzony zgodnie z zasadami i instrukcjami określonymi przez jednostkę dominującą.
Odwołujący zaznaczał, że wykonawca Deloitte nie może więc zaliczać przychodów z
„badania sprawozdań finansowych sporządzonych w formie pakietów konsolidacyjnych" do
przychodów z badania sprawozdań finansowych - jak napisał w wyjaśnieniu z 28.01.2013 r. -
gdyż pakietów konsolidacyjnych nie można uznać za sprawozdania finansowe.
Badanie sprawozdań finansowych jest czynnością rewizji finansowej w myśl ustawy o
biegłych rewidentach. Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez
biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest
zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno
przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki
(art.65 ustawy o rachunkowości). Corocznemu badaniu podlegają skonsolidowane
sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz sprawozdania finansowe jednostek
wymienionych w art. 64 ustawy o rachunkowości.
Zasady badania sprawozdań finansowych obowiązujące biegłych rewidentów - jak
wyjaśniał odwołujący - zawarte są w Krajowym Standardzie Rewizji Finansowej nr 1 - Ogólne
zasady badania sprawozdań finansowych, wydanym przez Krajową Radę Biegłych
Rewidentów. W opinii odwołującego, Deloitte w swoim wyjaśnieniu z dn. 28.01.2013 r.
posłużył się błędnym terminem "Międzynarodowe Standardy Badania Sprawozdań
Finansowych". Istnieją Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej (MSRF), ale aby
spełniały one definicję standardów rewizji finansowej w myśl art. 2 pkt. 10) ustawy o biegłych
rewidentach musiałyby być ogłoszone w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej. Do dnia
dzisiejszego ogłoszenie takie nie nastąpiło, a art. 120 tej ustawy stanowi: "Do czasu wejścia
w życie Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, ogłoszonych w formie
rozporządzeń Komisji Europejskiej, przez standardy rewizji finansowej rozumie się krajowe
standardy ustanowione przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zatwierdzane przez
Komisję Nadzoru Audytowego". Z powyższego odwołujący wywodził, że Deloitte nie może
więc zaliczać przychodów z - jak napisał w wyjaśnieniu, „badań przeprowadzonych zgodnie z
Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań Finansowych" do przychodów z
badania sprawozdań finansowych.”
Dalej odwołujący wyjaśniał, że art. 88 pkt 1 lit. i) ustawy o biegłych rewidentach
wskazuje, iż podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych wykonujący
czynności rewizji finansowej w jednostce zainteresowania publicznego jest obowiązany do
zamieszczania na swojej stronie internetowej sprawozdania zawierającego w szczególności
informacje o osiągniętych przychodach, z podziałem na poszczególne czynności rewizji
finansowej i usługi, o których mowa w art. 48 ust. 2 tej ustawy. Czynności rewizji finansowej
definiowane są w art. 2 pkt. 2) ustawy o biegłych rewidentach jako badanie, przeglądy
sprawozdań finansowych lub inne usługi poświadczające, o których mowa w odrębnych
przepisach lub standardach rewizji finansowej, Oznacza to, że badanie sprawozdań
finansowych jest odrębną czynnością rewizji finansowej od przeglądów sprawozdań
finansowych i od innych usług poświadczających. Deloitte w Informacji o osiągniętych przez
Spółkę przychodach w ostatnim zakończonym roku obrotowym tj. od 1 sierpnia 2011 r. do 31
lipca 2012 r. zawartej w „Sprawozdaniu z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o."
za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r. podał informacje o przychodach z:
1.
badania sprawozdań finansowych;
2.
przeglądu sprawozdań finansowych;
3.
innych usług poświadczających;
oraz w punkcie 4.1 przychody pt. Badania grupowe, świadczenie usług atestacyjnych,
doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub
rewizji finansowej jako osobną kategorię usług, nie mieszcząca się ani w badaniu, ani w
przeglądzie, ani nawet w innych usługach poświadczających.
Zaliczając badanie pakietów konsolidacyjnych oraz badania sprawozdań finansowych
przeprowadzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań
Finansowych lub innymi przepisami, na które powołuje się w swoich wyjaśnieniach, do
punktu 4.1 Informacji, wykonawca Deloitte, w przeświadczeniu odwołującego - sam
wykluczył przychody z tych czynności z przychodów osiągniętych z wykonania czynności
rewizji finansowej, jaką jest badanie sprawozdań finansowych. Stąd przychody ujęte w
pozycji 4.1 tabeli ze str. 26 „Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o.
za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r." nie mogą być zaliczone do przychodów z
badania sprawozdań finansowych, jakimi powinien wykazać się wykonawca zgodnie z SIWZ.
Odwołujący zaznaczał, że w swoim wyjaśnieniu z dn. 28.01.2013 r. Deloitte powołuje
się na „wytyczne otrzymane od KIBR". Jedyne wytyczne, jakie Krajowa Izba Biegłych
Rewidentów opublikowała w odniesieniu do sprawozdań z przejrzystości, to Komunikat nr
32/2011 KIBR z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie prawidłowej realizacji obowiązku
zamieszczania przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych informacji
na ich stronie internetowej. Komunikat przypomina o obowiązku sprawozdawczym, o
którym mowa w art. 88 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach. Jednak nie reguluje on sposobu
klasyfikacji przychodów w raporcie z przejrzystości w taki sposób, jaki przedstawił Deloitte w
swoich wyjaśnieniach.
Dowód: Komunikat KIBR nr 32/2011
Zdaniem odwołującego należy więc uznać, że wykonawca Deloitte nie spełnił
wymogu dotyczącego sytuacji ekonomicznej polegającego na wykazaniu odpowiednich
przychodów z tytułu badania sprawozdań finansowych. Wyjaśnienia złożone przez Deloitte w
dniu 28 stycznia 2013 r. są w przeświadczeniu odwołującego – niewiarygodne i wprowadzają
zamawiającego w błąd.
Na wezwanie zamawiającego z dnia 29 marca 2013 r. drogą elektroniczną - pismem
z dnia 1 kwietnia 2013 r., w kopii przekazanym stronom, zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, złożył wykonawca wybrany:
Deloitte Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. z siedzibą w Warszawie,
który powoływał się na interes w utrzymaniu w mocy wyboru jego oferty do realizacji
zamówienia. Jednocześnie wnosił o oddalenie odwołania jako bezpodstawnego.
Przystępujący szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko w piśmie z dnia 9 kwietnia 2013 r.
Izba postanowiła dopuścić wykonawcę: Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Sp. k. do udziału w sprawie, uznając, że jego interes w popieraniu
stanowiska zamawiającego na rzecz utrzymania czynności wyboru złożonej oferty - jako
najkorzystniejszej - jest niewątpliwy.
Zamawiający nie uwzględnił odwołania podtrzymał stanowisko wyrażone w
powiadomieniu o wynikach przetargu. W odpowiedzi na odwołanie z dnia 9 kwietnia 2013r.
zamawiający wnosił o oddalenie w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu oraz
podał że: „ pomimo wskazania kilku przepisów Prawa zamówień publicznych, które zdaniem
Odwołującego naruszył Zamawiający, w istocie rzeczy Odwołanie koncentruje się wyłącznie
na jednej kwestii. Dotyczy ona rzekomego niespełnienia przez firmę Deloitte Polska Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa jednego z warunków udziału w
postępowaniu, a mianowicie nie wykazania wskazanego w SIWZ poziomu przychodów z
tytułu badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy. Jednakże argumentacja
przedstawiona w odwołaniu, mająca uzasadnić to twierdzenie, oparta jest na subiektywnej
ocenie stanu faktycznego, a także na własnej, swobodnej interpretacji obowiązujących
przepisów oraz dyspozycji zawartych w SIWZ, poczynionej przez Odwołującego na potrzeby
składanego odwołania. Zamawiający nie zgadza się z zarzutem, iż dokonując oceny
złożonych ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej naruszył przepis art. 22 ust. 1 pkt. 4
Prawa zamówień publicznych. Jak wyżej wskazano, zarzut ten opiera się na twierdzeniu
Odwołującego, że wybrany przez Zamawiającego Wykonawca Deloitte Polska Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa nie uzyskał przychodów z tytułu
badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w wysokości co najmniej 75 mln
zł. Zdaniem Odwołującego oznacza to, iż Wykonawca ten nie spełnił tym samym warunku
określonego przez Zamawiającego w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) Specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Twierdzenie to Odwołujący opiera na z gruntu błędnych
przesłankach, co wykazane zostanie poniżej. Zamawiający w Rozdziale VIII Specyfikacji
istotnych warunków zamówienia „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełnienia tych warunków", w pkt. 4 pod lit. a) zawarł następujące
sformułowanie: „uzyskali przychody z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok
obrotowy w wysokości co najmniej 75 000 000,00 PLN. W rozdziale IX SIWZ Wykaz
oświadczeń i dokumentów jakie winni dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu w pkt 1 ppkt 13 zamawiający przesądził, iż
Wykonawca ma przedstawić „oświadczenie o wysokości przychodów z tytułu badania
sprawozdań finansowych, zgodnie z warunkiem określonym w VIII 4a)”.
Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, iż:
(a)
w cytowanych wyżej zapisach SIWZ Zamawiający świadomie użył
określenia „sprawozdania finansowe", nie opatrując go żadnym dodatkowym
objaśnieniem (przymiotnikiem), np. „statutowe", „jednostkowe", „skonsolidowane" itp. Z
punktu widzenia interesu Zamawiającego nie miało najmniejszego znaczenia, z badania
jakiego rodzaju sprawozdawczości finansowej pochodzą przychody Wykonawcy. Istotne
znaczenie miała natomiast ich wysokość, stanowiąca gwarancję umiejętności prowadzenia
rewizji finansowej dużych podmiotów gospodarczych,
(b)
na potwierdzenie spełniania tego warunku Zamawiający nie oczekiwał
przedłożenia określonych dokumentów uznając, iż wystarczy oświadczenie przedstawione
przez Wykonawcę. Zamawiający założył, iż Wykonawcy działając we własnym interesie
składając te oświadczenia oprą się na danych prawdziwych. Wobec wątpliwości,
zgłoszonych przez spółkę PricewaterhouseCoopers w odniesieniu do oświadczenia
złożonego przez spółkę Deloitte Polska, Zamawiający zwrócił się o przedstawienie przez nią
dodatkowych wyjaśnień, które uznał za wystarczające.
W kontekście analizowanej problematyki istotne jest także to, iż przedstawione wyżej
zapisy Specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie były przedmiotem pytań ani
wątpliwości, zgłaszanych przez Wykonawców w trakcie prowadzonego postępowania. Także
Odwołujący nie zwrócił się do Zamawiającego z pytaniem, jakie „sprawozdania finansowe"
mogą czy powinny być uwzględniane przy wykazywaniu przychodów, o których mowa w
Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) SIWZ. Uwaga ta jest o tyle ważna, iż jak wynika z treści
odwołania, Odwołujący sam przesądził, do badania jakich „sprawozdań finansowych" odnosi
się przywoływany zapis Specyfikacji. Na potrzeby argumentacji zawartej w odwołaniu
Odwołujący przyjął, iż w odniesieniu do „sprawozdania finansowego", o którym mowa w
cytowanych fragmentach SIWZ zastosowanie mają przepisy art. 45 ustawy o rachunkowości
(Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 152,
poz. 1223) (str. 5 Odwołania), przy czym przepisy, zawarte w Rozdziale 5 („Sprawozdania
finansowe jednostki") tej ustawy interpretuje w sposób dla siebie korzystny. Ust. 2
przywoływanego wyżej przepisu nie „określa" sprawozdania finansowego i jego „zakresu"
lecz wskazuje, jakie dokumenty składają się na „sprawozdanie finansowe" w rozumieniu tej
ustawy (bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale własnym), a ust. 3
stanowi, iż „sprawozdanie finansowe jednostek (...) podlegające corocznemu badaniu
obejmuje ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przypadku
funduszy inwestycyjnych - zestawienie zmian w aktywach netto oraz rachunek przepływów
pieniężnych (...)".
Obok przytoczonych wyżej uregulowań w odniesieniu do sprawozdawczości
finansowej oraz jej badania powszechne zastosowanie mają także inne kryteria oraz
definicje.”
Zamawiający przytoczył definicję terminu „sprawozdanie finansowe” według
Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i stwierdził dalej, że za sprawozdanie
finansowe należy uznać:
a) Sprawozdania, raporty finansowe, pakiety sprawozdawcze i konsolidacyjne
(niezależnie od ich nazwy), sporządzone zgodnie z MSSF oraz pozostałe,
których podstawą sporządzenia są Założenia Koncepcyjne Sporządzania
Prezentacji i Sprawozdawczości Finansowych (Koncepcja Ramowa);
b) Sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z zasadami ustawy o
rachunkowości,
c) Sprawozdania
finansowe
sporządzone
zgodnie
z
Międzynarodowymi
Standardami Sprawozdawczości Finansowej,
d) Sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z zasadami i regulacjami
obowiązującymi w innych krajach (…).
„Takimi właśnie kryteriami kierował się Zamawiający formułując przywoływany wyżej
zapis SIWZ w przekonaniu, iż tak też będą rozumieć go Wykonawcy, ubiegający się o
uzyskanie zamówienia. Gdyby intencją Zamawiającego było uzyskanie informacji o
przychodach z tytułu badania określonego rodzaju sprawozdań finansowych, jak sugeruje
Odwołujący, niewątpliwie wskazałby w SIWZ do jakich sprawozdań finansowych odnosi się
warunek określony w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a).
3. Odwołujący w uzasadnieniu odwołania (str. 5 i 6) twierdzi, iż tzw. „pakiet
konsolidacyjny" nie jest „sprawozdaniem finansowym" w rozumieniu ustawy o
rachunkowości, a zatem badanie takich pakietów nie jest „badaniem" w rozumieniu tej
ustawy i ustawy o biegłych rewidentach oraz Krajowego Standardu Rewizji Finansowej.
Trudno jest się z tym wywodem zgodzić. Oczywiste jest, iż „pakiet konsolidacyjny" nie
stanowi sprawozdania finansowego w rozumieniu art. 45 ustawy o rachunkowości, ale
równie oczywiste jest, iż stanowi istotną i konieczną cześć skonsolidowanego sprawozdania
finansowego oraz procesu jego przygotowywania. Odwołujący dobrze wie, że nie istnieje
skonsolidowane sprawozdanie finansowe bez pakietów konsolidacyjnych, nie można zatem
zrobić badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego bez zbadania pakietów
konsolidacyjnych. Spółki należące do grup kapitałowych przygotowują sprawozdania
finansowe oraz pakiety konsolidacyjne, niezbędne spółkom dominującym do przygotowania
skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Każdy taki pakiet jest przygotowywany
zgodnie z regulacjami, jakim podlega skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Powstaje na
podstawie zapisów w księgach firmy i przekształceniu ich zgodnie z zasadami rachunkowymi
w grupie. Zdecydowana większość grup kapitałowych sporządza wewnętrzny system
raportowania, oparty na pakietach konsolidacyjnych. Zawartość pakietu konsolidacyjnego
różni się w zależności od grup kapitałowych, jednakże każdy „pakiet" zawiera następujące
elementy:
(a)
bilans jednostki,
(b)
rachunek zysków i strat,
(c)
dodatkowe noty objaśniające w zakresie koniecznym do sporządzenia
sprawozdania skonsolidowanego.
Należy zatem przyjąć, iż „pakiety konsolidacyjne" są umowną nazwą sprawozdań
finansowych jednostki, dostosowanych do zasad rachunkowości podmiotu dominującego w
grupie kapitałowej, do których odnoszą się między innymi przepisy § 20 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 25 września 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania
przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych
sprawozdań finansowych grup kapitałowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 169, poz. 1327).
Badanie pakietów konsolidacyjnych przez biegłych rewidentów jest prowadzone w
oparciu o takie same zasady i standardy, jak w przypadku wszystkich innych
dokumentów, składających się na każdego rodzaju „sprawozdanie finansowe". Proces
badania nie różni się od badania statutowego (planowanie, analiza procesów, testowanie
kontroli, procedury testowania transakcji i sald, podsumowanie, wnioski) - inna jest jedynie
forma raportowania rezultatów prac. Zamawiający jest przekonany, że Odwołujący dobrze
wie, iż w praktyce firm audytorskich usługi badania sprawozdań statutowych oraz pakietów
konsolidacyjnych są wykonywane jednocześnie w oparciu o tę samą dokumentację. Podział
wynagrodzenia za te usługi często jest sztuczny. Na ogół cena za badanie tych pakietów jest
uwzględniana albo w cenie za badanie sprawozdania skonsolidowanego, albo w cenach za
badania sprawozdań poszczególnych spółek. W SIWZ przedmiotowego postępowania
Zamawiający nie wymagał podania odrębnej ceny za badanie pakietów
sprawozdawczych (konsolidacyjnych). W praktyce działania Grupy Kapitałowej TAURON
zarówno „sprawozdania jednostkowe" spółek zależnych jak i sprawozdanie skonsolidowane
(w tym pakiety konsolidacyjne) badane (audytowane) są przez tego samego audytora.
Oznacza to, iż dla Zamawiającego kosztem badania sprawozdań finansowych jest łączna
wartość usług świadczonych w tym zakresie, (także badania pakietów konsolidacyjnych), a
dla Wykonawcy, na analogicznych zasadach, stanowi to przychód kwalifikowany jako
„przychód z badania sprawozdań finansowych". Dla audytora przychody z tytułu badania
skonsolidowanych sprawozdań finansowych są tożsame z przychodami z badania pakietów
konsolidacyjnych. Dlatego też Zamawiający przyjął bez zastrzeżeń wyjaśnienie Wykonawcy
z dnia 28 stycznia 2013 r. w związku ze skierowanym do niego pismem z dnia 25 stycznia
2013 r., co niesłusznie kwestionuje Odwołujący (str. 3 i 4 Odwołania).
Trudno zrozumieć cel i znaczenie dla rozważanej problematyki wywodów
Odwołującego, dotyczących standardów oraz zasad badania sprawozdań finansowych,
obowiązujących biegłych rewidentów (str. 6 i 7 Odwołania). To, że są (przede wszystkim
zawarte w Krajowym Standardzie Rewizji Finansowej Nr 1) i że obowiązują, jest
oczywiste, podobnie jak oczywiste jest, iż obowiązują podczas wykonywania wszystkich
czynności rewizji finansowej, związanych z badaniami prowadzonymi przez rewidenta,
niezależnie od tego, czy dotyczą one pakietu konsolidacyjnego, sprawozdania
skonsolidowanego czy sprawozdania „jednostkowego". Jeśli podczas prowadzonego
badania audytor standardów takich nie wypełnia nie oznacza to, iż badanie takie traci
przymiot „badania sprawozdania finansowego", ale że jest źle (wadliwie) przeprowadzone,
i że w związku z tym musi być powtórzone. Tak czy inaczej przychód firmy audytorskiej z
tego tytułu będzie zaliczony do kategorii przychodów uzyskanych z badania sprawozdań
finansowych.
W tym miejscu zwrócić należy także uwagę, iż zgodnie z art. 48 ust. 2 pkt. 6 ustawy o
biegłych rewidentach (...) podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych mogą
świadczyć również usługi atestacyjne (w tym usługi badania sprawozdań finansowych), nie
będące czynnościami rewizji finansowej, czyli przeprowadzone zgodnie z innymi
standardami niż Krajowe Standardy Rewizji Finansowej. Usługi tego typu w sensie
merytorycznym i ekonomicznym będą stanowić badanie sprawozdania finansowego zgodnie
z definicjami przytoczonymi w odpowiednich standardach badania.
Jedynym dokumentem, na jakim Odwołujący oparł argumentację, mającą potwierdzić,
iż wybrany przez Zamawiającego Wykonawca nie spełnia warunku określonego w Rozdziale
VIII pkt. 4 lit. a) SIWZ jest „Sprawozdanie z przejrzystości działania Deloitte Audyt sp. z o.o.
za rok obrotowy zakończony 31 lipca 2012 r.", opublikowane na stronie internetowej spółki
(str. 2 Odwołania i nast.). Trudno się z tym zgodzić, bowiem dokument ten nie jest
miarodajny dla określenia faktycznych przychodów spółki z tytułu wykonywanych badań
sprawozdań finansowych. Stanowi formę publicznego raportowania (informowania) o
działaniach, podejmowanych i wykonywanych przez firmę audytorską. Obowiązek
zamieszczania na stronie internetowej przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań
finansowych, który wykonuje czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania
publicznego „Sprawozdania" jest określony w art. 88 ustawy o biegłych rewidentach i ich
samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o
nadzorze publicznym (Dz. U. z 2009 r. Nr 77, poz. 649 z późn. zm.).
Przepis ten w pkt. 1 określa co „w szczególności" sprawozdanie takie powinno
zawierać. Pod lit. i) wymienia się tam „informacje o osiągniętych przychodach, z podziałem
na poszczególne czynności rewizji finansowej i usługi, o których mowa w art. 48 ust. 2".
Przepis wskazanego artykułu w ust. 2 stanowi natomiast, iż „przedmiotem działalności
podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, (...) oprócz wykonywania
czynności rewizji finansowej, może być:
1)
usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych;
2)
doradztwo podatkowe;
3)
prowadzenie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego;
4)
działalność wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowości, rewizji
finansowej i podatków;
5)
wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych;
6)
świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających
posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej;
7)
świadczenie usług przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także
innych usług zastrzeżonych w odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych
rewidentów.
Jak widać z powyższego, w odniesieniu do „badania sprawozdań finansowych" oraz
„wykonywania
czynności
rewizji
finansowej",
poza
ogólnym,
cytowanym
wyżej
stwierdzeniem, przepisy nie określają „podziału", według którego przychody uzyskiwane za
świadczenie tego rodzaju usług mają być w Sprawozdaniu przedstawiane. Stan ten
spowodował, iż przy zachowaniu części składowych, określonych w art. 88 ustawy o biegłych
rewidentach (...) systematyka Sprawozdania, kolejność i układ części które się na nie
składają, a także „klasyfikacja" i „grupowanie" usług świadczonych przez spółkę audytorską
oraz związanych z tym przychodów dla celów tego sprawozdania jest sprawą wewnętrzną
spółki sprawozdającej. Przyjmowane są takie rozwiązania, które zdaniem spółki najlepiej
odzwierciedlają zakres jej działania oraz jego „przejrzystość". Z tych powodów, w ocenie
Zamawiającego, ani „Sprawozdanie" spółki Deloitte Audyt sp. z o.o., ani spółki
PricewaterhouseCoopers sp. z o. o., ani każdej innej firmy audytorskiej zobowiązanej do
składania takiego sprawozdanie, nie może być traktowane jako miarodajne źródło informacji
o faktycznej „strukturze" przychodów, uzyskiwanych z tytułu wykonywania wszystkich
czynności, związanych z szeroko rozumianym „badaniem sprawozdań finansowych".
Potwierdza to lektura Sprawozdań, publikowanych przez duże firmy audytorskie. Dla
przykładu: (a) Ernst & Young - nie wyodrębnia pozycji „badanie sprawozdań finansowych", a
jedynie „czynności rewizji finansowej" oraz „świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub
zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji
finansowej; (b) Deloitte - ma linię „badanie sprawozdań finansowych" oraz linię „badania
grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających
posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej"; (c) KPMG - nie
wyodrębnia badania sprawozdań finansowych, posiada natomiast linię „świadczenie usług
przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także innych usług zastrzeżonych w
odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych rewidentów" oraz „świadczenie usług
atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny
rachunkowości lub rewizji finansowej"; (d) PricewaterhouseCoopers posiada odrębną linię
„badanie sprawozdań finansowych" oraz linię „świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa
lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji
finansowej". Gdyby zatem przyjąć, zgodnie z tokiem rozumowania Odwołującego, iż
dokumentem pozwalającym na weryfikację Oświadczeń Wykonawców, dotyczących
spełnienia warunku określonego w Rozdziale VIII pkt. 4 lit a) SIWZ, są „Sprawozdania"
składane przez nich zgodnie z art. 88 ustawy o biegłych rewidentach (...), byłoby to
praktycznie niemożliwe. Dlatego też, w opinii Zamawiającego, „dowód" w postaci
„Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Adyt sp. z o.o. za rok obrotowy zakończony
31 lipca 2012 r.", wskazany na str. 3 Odwołania i do niego załączony nie zasługuje na
uwzględnienie, bowiem niczego „nie dowodzi".
Dokonując oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu przez Wykonawców,
którzy złożyli oferty, w tym warunku określonego w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) SIWZ
Zamawiający przeprowadził wszystkie czynności prawidłowo i postępował zgodnie z
przepisami Prawa zamówień publicznych oraz utrwalonym orzecznictwem Krajowej Izby
Odwoławczej. W wyroku z dnia 24 października 2011 r. Sygn. akt: KIO 2214/11 stwierdza
się, iż „zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Informacja w tej kwestii pozwala zamawiającemu na dokonanie oceny, czy kondycja
finansowa danego wykonawcy pozwoli mu na udział w przedsięwzięciu wymagającym
zaangażowania własnych lub pozostawionych do jego dyspozycji znacznych środków
finansowych.”
Zamawiający nie zgadza się z twierdzeniem Odwołującego, że naruszył normę tego
przepisu. Mówi on, iż z postępowania o zamówienie publiczne wyklucza się wykonawców,
którzy „nie wykazali spełnienia warunków udziału w postępowaniu". Jak wykazano wyżej,
wybrany przez Zamawiającego Wykonawca - spółka Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa spełnia warunki udziału w postępowaniu określone
w SIWZ, w tym także warunek opisany w Rozdziale VIII pkt. 4 lit. a) Specyfikacji. Z
przedstawionej wyżej argumentacji jednoznacznie wynika, iż przesłanki, na jakich
Odwołujący oparł swoje zarzuty w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie. Jeśli tak, na
uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 24 ust. 2 pkt. 4 Pzp.
Stanowisko Zamawiającego w tej sprawie oraz poprawność wykonanych przez niego
czynności potwierdza orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej. W wyroku z dnia 9 września
2011 r. Sygn. akt: KIO 1836/11. mówi się, iż „(...) norma prawna wynikająca z art. 24 ust. 2
pkt 4 Pzp ustanawiając przesłankę wykluczenia wykonawcy z postępowania nie odnosi się
do tzw. prawdy materialnej, tzn. dla jej zastosowania nie jest wymagane ustalenie, czy
wykonawca w rzeczywistości spełnia warunki udziału w postępowaniu opisane przez
zamawiającego, ale ustalenie, czy wykazał ich spełnianie w sposób wymagany przez
zamawiającego. Przedmiotem ustaleń zamawiającego w kontekście zastosowania
dyspozycji ww. przepisu nie jest rzeczywisty potencjał osobowy czy doświadczenie
wykonawcy, ale stwierdzenie, co podał w tym zakresie wykonawca w dokumentach
załączonych do oferty oraz w jaki sposób informacje te miały się do wymagań
zamawiającego dotyczących warunków udziału w postępowaniu i ich wykazywania". W
wyroku z dnia 17 sierpnia 2010 r. Sygn. akt: KIO 1630/10 stwierdza się natomiast, iż
wykazanie spełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia „odbywa
się na podstawie dokumentów wytworzonych przez samego wykonawcę (oprócz
dokumentów potwierdzających należyte wykonanie prac), mających właściwie charakter jego
oświadczenia na temat rzeczywistości, zawierającego informacje wymagane przez
zamawiającego. Tym samym wskazane w art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy >wykazanie spełniania
warunków< w zestawieniu z formalnie ograniczonym ww. przepisami zasobem środków do
ich wykazania, nie może być utożsamiane z dowodzeniem w pełnym znaczeniu tego
terminu, tzn. wykazywaniem prawdziwości faktów dowodzonych. Jak wskazano, dla
wyłączenia możliwości zastosowania przesłanki wykluczenia wykonawcy zawartej w art. 24
ust. 2 pkt 4 ustawy, wystarczające jest tu przedstawienie żądanych przez zamawiającego
dokumentów oraz podanie w nich informacji odnoszących się do postawionych warunków
udziału w postępowaniu."
Zamawiający nie zgadza się z tym zarzutem i stwierdza, iż postępowanie prowadzone
było zgodnie z wymogami określonymi w Prawie zamówień publicznych oraz zapisami
zawartymi w Specyfikacji istotnych warunków zamówienia, przy zachowaniu zasad uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Przebieg prowadzonego przez
Zamawiającego postępowania dokumentuje Protokół wraz z załącznikami, przekazany po
wniesieniu odwołania Krajowej Izbie Odwoławczej i znany Odwołującemu. Odwołujący
przywołuje ten zarzut w kontekście kolejnych zarzutów, dotyczących rzekomego naruszenia
przez Zamawiającego art. 22 ust. 1 pkt. 4 oraz art. 24 ust. 2 pkt. 4. Bezzasadność tych
zarzutów została wykazana wyżej. Co więcej, gdyby przyjąć przedstawione w odwołaniu
rozumowanie Odwołującego i przy ocenie spełniania warunku określonego w Rozdziale VIII
pkt. 4 lit. a) SIWZ zastosować zawężającą definicję „sprawozdania finansowego" wystąpiłoby
realne niebezpieczeństwo ograniczenia konkurencji. Potwierdza to analiza danych,
zawartych w „Sprawozdaniach", publikowanych przez czołowe firmy audytorskie. Przychody
tych firm z szeroko rozumianych usług atestacyjnych (usługi rewizji + inne usługi atestacyjne)
wykazane w „Sprawozdaniach" przedstawiają się następująco:
(a) KPMG 108 mln zł,
Ernst&Young 138 mln zł,
PWC 175 min. zł, w tym „badanie sprawozdań" 78 mln zł,
Deloitte 115 min, zł, w tym „badanie sprawozdań" 68 mln zł,
+ „badania grupowe (...)" 39 mln zł.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż przy zastosowaniu „zawężonej" definicji
sprawozdania finansowego i przy zachowaniu zbliżonych proporcji przychodów z „badania
sprawozdań" jak w przypadku PWC i Deloitte (45-60%), KPMG i/lub Ernst & Young nie
spełniłyby przedmiotowego warunku, co oznaczałoby, że udział w postępowaniu zostałby
faktycznie ograniczony do 1 lub 2 podmiotów. Być może o to Odwołującemu chodzi, ale tym
bardziej trudno w tej sytuacji postawić Zamawiającemu zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 Prawa
zamówień publicznych.
W tym miejscu warto też zwrócić uwagę na Uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20
października 2011 r. Podkreśla się w niej, iż „zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Zasada ta została uszczegółowiona m.in.
w przepisach nakładających na zamawiającego obowiązki, których realizacja zapewnia
wykonawcom konkurowanie w równych warunkach". Zamawiający tak właśnie postępował, a
z tego, iż zgodnie z oczekiwaniem Odwołującego nie wykluczył z postępowania jednego z
Wykonawców, nie można czynić zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 Prawa zamówień
publicznych.
W świetle powyższego Zamawiający stwierdza, iż podjęte przez niego w toku
przedmiotowego postępowania czynności oraz decyzje nie naruszały zasad uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, do których odnosi się przepis art. 7 ust.
1Pzp.”
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody: z protokołu postępowania, z ogłoszenia o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oferty przystępującego, wezwania
do złożenia wyjaśnień przez przystępującego oraz udzielonej odpowiedzi. Nadto, Izba
rozważyła stanowiska stron i uczestnika, przedstawione w pismach oraz do protokołu
rozprawy.
Izba nie dopuściła wnioskowanych jn. dowodów - na okoliczność niewykazania przez
wykonawcę Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k. spełnienia warunków udziału w postępowaniu:
a)
ze Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Audyt Sp. z o.o.
stwierdzającego przychody w roku finansowym kończącym się 31 lipca 2012 r.
1. Badanie sprawozdań finansowych – 68 243 803,52;
2. Przeglądy sprawozdań finansowych – 5 279 774,00;
3. Inne usługi poświadczające – 1 719 837,02;
4. 4.1. badanie grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania,
wymagająca posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej –
38 816 658,65.
Razem usługi rewizji finansowej, badania i przeglądy grupowe i niestatutowe –
115 060 073,17;
- gdyż podstawą oceny oferty wykonawcy w aspekcie spełnienia wyznaczonych warunków
udziału w postępowaniu mogą być jedynie dokumenty wymagane przez zamawiającego, z
góry podane w ogłoszeniu o zamówieniu oraz w SIWZ. Odwołujący nie postawił zarzutu w
oparciu o art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, że wykonawca wybrany Deloitte Polska Sp. z o.o.
Spółka komandytowa podał nieprawdziwe informacje, mające wpływ na wynik
prowadzonego postępowania, co obligowałoby Izbę do konfrontowania oświadczeń
przystępującego złożonych na piśmie - co do spełnienia wyznaczonego warunku udziału w
odniesieniu do zdolności ekonomiczno-finansowej – przedłożonych w dokumentach oferty –
z innymi dowodami - okolicznościom takim zaprzeczającymi.
b) z Komunikatu Nr 32/2011 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów lit. i, że zgodnie z
art. 88 pkt 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach (…) (Dz. U. Nr 77, poz. 649
oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228) podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych
wykonujące czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego są
zobowiązane do zamieszczania na swojej stronie internetowej (…) sprawozdania
zawierającego między innymi:
- informację o osiągniętych przychodach, z podziałem na poszczególne czynności,
o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy. Wymieniony Komunikat KIBR nr 32/2011 - stwierdza
jedynie wymagany podział przychodów na potrzeby sporządzania upublicznianych informacji
o przychodach audytora.
Zgłoszone natomiast dalsze dowody przez odwołującego - w postaci informacji o
przychodach audytorów, tj. odwołującego oraz Ernst&Young Audit za rok obrotowy
2011/2012, a ponadto ze Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte Polska Sp. z o.o.
Sp. k. w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 7 stycznia 2013 r. – były bezprzedmiotowe,
albowiem nie odnosiły się do zarzutów odwołania.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów stosownie do art. 192
ust. 7 ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Przedmiot zamówienia obejmuje: „Wybór biegłego rewidenta do przeprowadzenia badania
jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych TAURON Polska Energia SA.
oraz jednostkowych sprawozdań finansowych wybranych spółek Grupy TAURON za lata
obrotowe 2013, 2014 i 2015".
Rozdział III SIWZ. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia przewiduje:
1) Badania rocznych jednostkowych sprawozdań finansowych TAURON Polska Energia
SA sporządzonych zgodnie z MSSF;
2) Badania rocznych jednostkowych sprawozdań finansowych wybranych spółek z
grupy TAURON;
3) Badania rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych TAURON Polska
Energia SA sporządzonych zgodnie z MSSF;
4) Przeglądów okresowych, półrocznych sprawozdań finansowych TAURON Polska
Energia SA wymaganych przez Giełdę Papierów Wartościowych, sporządzonych
zgodnie z MSSF;
5) Przeglądów okresowych, półrocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych
TAURON Polska Energia SA wymaganych przez Giełdę Papierów Wartościowych,
sporządzonych zgodnie z MSSF;
6) Potwierdzonej
pisemnie
weryfikacji
rocznych
jednostkowych
pakietów
sprawozdawczych wybranych spółek (…), niezbędnych do sporządzenia rocznych
skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy TAURON (…).
7) Potwierdzonej
pisemnie
weryfikacji
półrocznych
jednostkowych
pakietów
sprawozdawczych wybranych spółek (…), niezbędnych do sporządzenia półrocznych
skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy TAURON (…).
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia i warunki realizacji przedstawiono w projekcie
umowy, w załączniku nr 6 do SIWZ.
Rozdział VIII SIWZ. Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny
spełnienia tych warunków. O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
(…) spełniają warunki na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy Pzp dotyczące:
między innymi:
pkt 4 lit. a) wykazania uzyskania przychodu z badania sprawozdań finansowych za ostatni
rok obrotowy w wysokości co najmniej 75 000 000,00 PLN.
pkt 4. lit. b) posiadania ubezpieczenie od OC (…) na sumę ubezpieczenia nie niższą niż
400 000 euro (.…).
Zamawiający dokona oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu na podstawie
załączonych do oferty dokumentów i oświadczeń wyszczególnionych w rozdziale IX
niniejszej SIWZ na zasadzie spełnia/nie spełnia. Z treści dokumentów musi wynikać, że ww.
warunki wykonawca spełnił. Niespełnienie chociażby jednego warunku skutkować będzie
wykluczeniem z postępowania.
Rozdział IX SIWZ. Wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie winni dostarczyć wykonawcy w
celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Pkt 1. Na podstawie art. 26 ust. 2a ustawy Wykonawca w celu potwierdzenia spełnienia
warunków o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy (…) winien dostarczyć poniższe
dokumenty, w tym:
Ppkt 11) oświadczenie o wysokości przychodów z tytułu badania sprawozdań finansowych,
zgodnie z warunkiem określonymi w pkt VIII 4,a).
Oferty złożyli:
1. Odwołujący - cena brutto – 2 841 300,00 zł;
2. Przystępujący – cena brutto – 2 546 100,00 zł;
3. Konsorcjum KPMG Audyt – oferta odrzucona.
Kryterium oceny ofert zostały ustanowione:
- cena waga 85%;
- koncepcja realizacji przedmiotu zamówienia 15%.
Przystępujący Deloitte Polska Sp. z o.o. Spółka komandytowa złożył ofertę w dokumentach
której, na stronie 30 zawarł oświadczenie potwierdzające spełnienie warunku udziału w
postępowaniu określonego w rozdziale VIII punkt 4 lit. a) SIWZ, tj. uzyskania przychodu z
badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w wysokości co najmniej
75 000 000,00PLN.
W związku z informacją od odwołującego, że konkurencyjny wykonawca Deloitte Polska Sp.
z o.o. Sp. k. nie spełnia warunku określonego w rozdziale VIII 4 lit. a) SIWZ, tj. uzyskania
przychodu z badania sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy w wysokości co
najmniej 75 000 000,00 PLN, zamawiający wezwał w dniu 25 stycznia 2013 r.
przystępującego wykonawcę na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp do wyjaśnień na dany
temat i potwierdzenia złożonego w ofercie oświadczenia, w nawiązaniu do Informacji
zawartej w Sprawozdaniu z przejrzystości działania poprzednika prawnego przystępującego,
tj. Deloitte Audyt Sp. z o.o., zamieszczonej na wskazanej stronie internetowej (….). Ze
Sprawozdania z przejrzystości działania wynika, że przychody z badania sprawozdań
finansowych wynoszą około 68 mln zł. (str. 26).
W odpowiedzi na wezwanie jak wyżej, przystępujący pismem z dnia 28 stycznia 2013 r.
podał: że zestawienie „Przychody Deloitte Audyt Sp. z o.o. w roku finansowym kończącym
się 31 lipca 2012 r.” ujęte na stronie 26 „Sprawozdania z przejrzystości działania Deloitte
Audyt Sp. z o.o. "Zestawienie” zostało sporządzone w oparciu o wytyczne otrzymane
Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (dalej: KIBR). W związku z tym w pozycji 1 Zestawienia
(„Badanie sprawozdań finansowych”) ujęte są jedynie przychody z badania statutowych
sprawozdań finansowych (ogólnego przeznaczenia). Przychody z badania sprawozdań
finansowych przygotowanych na konkretne potrzeby są ujęte w pozycji 4.1 Zestawienia
(„Badania grupowe, świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania,
wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub finansów”). Są to w
szczególności przychody z badania sprawozdań finansowych sporządzanych w formie
pakietów konsolidacyjnych, czy też przychody z badań sprawozdań finansowych
przeprowadzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania Sprawozdań
Finansowych lub innymi przepisami". Warunki SIWZ dotyczące postępowania (…) nie
definiowały w żaden sposób rodzaju sprawozdań finansowych, z badania których przychody
powinny być ujęte w analizie spełnienia warunku, określonego w punkcie VIII.4 lit a).
Dodatkowo chcielibyśmy zaznaczyć, że w przypadku badań obu rodzajów sprawozdań
finansowych stosujemy identyczne procedury rewizyjne jak również identyczny system
zapewnienia jakości.”
W związku z powyższym przystępujący ponownie potwierdził złożone w ofercie na stronie 30
oświadczenie o przychodach z tytułu badania sprawozdań finansowych - przekraczających
kwotę 75 000 000,00 PLN w ostatnim roku obrotowym.
W dniu 20 marca 2013 r. zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze oferty
przystępującego: Deloitte Polska Sp. z o.o. Spółka komandytowa „Wybrana oferta spełnia
wymagania Zamawiającego określone w Specyfikacji Istotnych Warunków zamówienia i jest
najkorzystniejsza na podstawie przyjętych kryteriów oceny ofert (cena 85% oraz koncepcja
realizacji przedmiotu zamówienia 15%).
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący, wykazał legitymację do wniesienia odwołania w rozumieniu art. 179 ust.
1 ustawy Pzp - skoro zarzucał, że przystępujący Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k. winien
zostać wykluczony z postępowania a jego oferta odrzucona. Był zatem uprawniony aby
skarżyć - jak dowodził niezgodne z ustawą Pzp czynności i zaniechania zamawiającego
wobec oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu przez konkurenta, które godziły
w interes odwołującego w uzyskaniu zamówienia i mogły narażać odwołującego na
poniesienie szkody.
Przechodząc do rozpatrzenia zarzutów odwołania, Izba wzięła pod uwagę
następujące regulacje ustawy Prawo zamówień publicznych. Art. 22 ust. 1 ustawy Pzp
stanowiący, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają
warunki, między innymi w odniesieniu do sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Stosownie do treści art. 22 ust. 3 ustawy Pzp, opis sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 Pzp zamieszcza się w ogłoszeniu o
zamówieniu. Zgodnie zaś z ust. 4 art. 22 Pzp opis sposobu dokonania oceny spełnienia
warunków, o których mowa w ust. 1 winien być związany z przedmiotem zamówienia i do
niego proporcjonalny.
Zamieszczone w ogłoszeniu oraz w SIWZ warunki, o których mowa w ust. 1 art. 22
ustawy Pzp oraz opis sposobu dokonania oceny ich spełnienia - mają na celu umożliwienie
zamawiającemu - zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania
udzielanego zamówienia.
Art. 25 ustawy Pzp upoważnia zamawiającego do żądania wyłącznie oświadczeń i
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, wskazanych uprzednio w
ogłoszeniu o zamówieniu oraz w SIWZ.
Z mocy art. 26 ust. 2a wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie przez
niego wskazanym jest zobowiązany wykazać odpowiednio (…) spełnienie warunków, o
których mowa w art. 22 ust. 1 Pzp i brak podstaw do wykluczenia (…). Zakres dokumentów
jakich złożenia może domagać się zamawiający w odniesieniu do zdolności ekonomiczno-
finansowej wykonawcy do podjęcia się realizacji zamówienia określa § 1 ust. 1 pkt 8-10)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30.12.2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. nr 226, poz. 1817).
Jedynym
wymaganym
dokumentem
w
zakresie
wykazania
potencjału
ekonomicznego było oświadczenie własne wykonawcy ubiegającego się o zamówienie o
wysokości osiągniętych przychodów z badania sprawozdań finansowych w ostatnim roku
obrotowym na poziomie nie mniejszym niż 75 000 000,00 PLN.
Z treści dyspozycji zawartych w SIWZ wynika, że zamawiający opisując sposób
oceny spełnienia warunku zdolności ekonomicznej nie zdefiniował wprost pojęcia
„sprawozdania finansowego” ani też nie odesłał do żadnego z przepisów ogólnie
obowiązujących – celem sprecyzowania do badania jakich kategorii sprawozdań
finansowych ów warunek ma się odnosić.
Skoro z mocy art. 22 Pzp ust. 4 opis sposobu dokonania oceny spełnienia warunków,
o których mowa w ust. 1 winien być związany z przedmiotem zamówienia i do niego
proporcjonalny, to przywoływany warunek należy interpretować w odniesieniu do przedmiotu
zamówienia, aby mógł on zostać uznany za proporcjonalny, tj. bezpośrednio nawiązujący do
zdolności wykonawcy do wykonania całego zlecanego zakresu zamówienia.
Wbrew stanowisku odwołującego, jak wynika z przytaczanych wyżej postanowień
rozdziału III SIWZ, w skład przedmiotu zamówienia (rozdział III pkt 1 ppkt 6) i 7) SIWZ)
wchodzi weryfikacja półrocznych oraz rocznych jednostkowych pakietów sprawozdawczych
(inaczej pakietów konsolidacyjnych) niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanych
sprawozdań finansowych Grupy TAURON, czemu w żaden sposób nie zaprzeczają
postanowienia § 1 wzoru umowy (definicje) według Załącznika nr 6 do SIWZ, a wręcz
potwierdzają taką okoliczność w § 2 ust. 6 i 7 tegoż wzoru.
W odniesieniu do sprawozdań finansowych używa się różnych dookreśleń:
jednostkowe, skonsolidowane, statutowe itp. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
grupy kapitałowej sporządzane jest w oparciu o zweryfikowane tzw. pakiety konsolidacyjne,
stanowiące również formę sprawozdania finansowego spółek zależnych. Zakres informacji
zawartych w pakietach konsolidacyjnych, uwzględniając reguły ustalone przez jednostkę
dominującą - ujmowany jest w sprawozdaniach skonsolidowanych grupy kapitałowej,
poddawanych procedurom weryfikacji przez biegłego rewidenta, a co za tym idzie nie ma
elementu różnicującego osiągane przychody z tytułu badania sprawozdań i pakietów
konsolidacyjnych – jako w ogólności przychodów z tytułu badania sprawozdań finansowych.
Skoro rozumienie przychodów z badania sprawozdań nie zostało w SIWZ
dookreślone - pojęciu temu należy nadać znaczenie możliwie jak najszersze, posługując się
przy tym dyrektywą zachowania wykładni związania i proporcjonalności warunku – do
przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z rozdziałem III pkt 1 ppkt 6) i 7) SIWZ w skład przedmiotu zamówienia
wchodzi weryfikacja półrocznych oraz rocznych jednostkowych pakietów sprawozdawczych
niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy TAURON.
Brak zatem uzasadnionych podstaw, dla których wykazanie potencjału ekonomicznego
wykonawcy miałby się ograniczać jedynie do przychodów z badania oznaczonej kategorii
sprawozdań
finansowych,
z
pominięciem
weryfikacji
jednostkowych
pakietów
sprawozdawczych (pakietów konsolidacyjnych).
Sprawozdanie z przejrzystości działania audytorów badających sprawozdania
finansowe podmiotów zainteresowania publicznego np. spółek giełdowych, sporządzane jest
dla innych celów (informacyjnych) i przyjęty w nim, wymagany odrębnymi przepisami podział
przychodów audytora, nie może być miarodajny dla oceny potencjału ekonomicznego
wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Twierdzeń odwołującego, że wykazanych przez przystępującego przychodów z
badania pakietów konsolidacyjnych - nie można uznać za przychody z „badania sprawozdań
finansowych” – nie sposób przyjąć za zasadne. Zamawiający opierając się na złożonych
przez wykonawcę Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k. oświadczeniach i wyjaśnieniach w sposób
uprawniony przyjął, że przystępujący prawidłowo wykazał spełnienie warunków udziału w
postępowaniu, gdyż badanie sprawozdań finansowych w formie pakietów konsolidacyjnych
(czyli sprawozdań finansowych – przygotowywanych dla konkretnych potrzeb –
sprawozdania skonsolidowanego całej grupy kapitałowej), odrębnego od sprawozdania
finansowego ogólnego przeznaczenia, statutowego – mieści się w zakresie pojęcia „badanie
sprawozdań finansowych.” Izba zatem uwzględniła stanowisko zamawiającego oraz
przystępującego, że „badanie sprawozdań przygotowywanych pod konkretne potrzeby,” na
które wskazuje Deloitte Polska Sp. z o.o. sp. k. w swoich wyjaśnieniach – dotyczy badania
sprawozdań finansowych dla celów określonych przez podmiot zlecający rewizję.
Sprawozdania te nie podlegają publikacji, wykorzystywane są dla celów wewnętrznych grupy
kapitałowej, czy przez audytora podmiotu dominującego. Badanie sprawozdań finansowych
pod konkretne potrzeby odbywać się może równolegle do badania sprawozdań statutowych,
zgodnych z ustawą o rachunkowości. Oba rodzaje weryfikacji przeprowadzane są w oparciu
o te same procedury i tę samą dokumentację księgową. Podział wynagrodzenia z
wymienionego tytułu jest kwestią umowy stron. Odwołujący nie kwestionował twierdzeń - że
nie istnieje skonsolidowane sprawozdanie finansowe - bez pakietów konsolidacyjnych. W
konsekwencji nie można byłoby wykonać badania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego bez uprzedniej weryfikacji pakietów konsolidacyjnych.
Należało również zważyć na regulację § 20 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia z dnia 25
września 2009 r. Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez
jednostki inne niż banki (…) skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych
(Dz. U. Nr 169, poz. 1372), przewidującego że dokumentacja konsolidacyjna obejmuje w
szczególności (pkt. 1 i 2) sprawozdania finansowe jednostek objętych skonsolidowanym
sprawozdaniem finansowym oraz sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych
dostosowane do zasad polityki rachunkowości obowiązujących przy konsolidacji - a więc
pakietów konsolidacyjnych. Pakiety konsolidacyjne mogą być wykorzystywane w
różnorodnych celach, w tym głównie dla potrzeb sporządzenia sprawozdania
skonsolidowanego, które musi być oparte na rzetelnych, wiarygodnych i zweryfikowanych
danych pochodzących od podmiotów należących do danej grupy kapitałowej. Ocena
rzetelności informacji finansowych, zawartych w pakiecie jest między innymi przedmiotem
badania przez biegłego rewidenta.
Zasadnie zatem zamawiający założył, że przychodem z badania sprawozdań
finansowych jest łączna wartość usług świadczonych w tym zakresie (także z badania
pakietów konsolidacyjnych), gdyż dla wykonawcy ubiegającego się o zamówienie stanowi to
przychód kwalifikowany jako pochodzący z „badania sprawozdań finansowych.” Odwołujący
zaś starał się zawężać ten przychód jedynie do badania statutowych sprawozdań
finansowych w oparciu o regulację ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.
U. z 2013, poz. 330).
Dokument „Informacji” zamieszczanej przez audytora na jego stronie internetowej, z
punktu widzenia wymagań SIWZ, nie mógłby zostać poddany ocenie, ani też nie mógłby
stanowić podstawy wykluczenia wykonawcy w oparciu o art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp – za
niespełnienie warunków udziału w postępowaniu. Sposób prezentacji osiąganych
przychodów w Sprawozdaniu z przejrzystości działania Deloitte Audyt Polska Sp. z o.o.
uwzględniający przy tym podział dochodów oznaczony art. 88 ustawy z dnia 7 maja 2009 r.
o biegłych rewidentach, nie ma znaczenia dla oceny spełnienia odrębnych warunków
postawionych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Zamawiający na równi z wykonawcami jest związany warunkami udziału w
postępowaniu i sposobem oceny ich spełnienia, które ustanowił i podał do wiadomości
publicznej w ogłoszeniu oraz w SIWZ. Nie można było pomijać, że zamawiający wymagał
jedynie oświadczenia własnego wykonawcy o wysokości osiągniętych przychodów z badania
sprawozdań finansowych. Na etapie oceny ofert nie mógł więc od tych postanowień
odstępować, gdyż przeczyłby to zasadzie równego traktowania wykonawców i prowadzenia
postępowania w sposób zapewniający warunki uczciwego konkurowania o zamówienie.
Odwołujący w zarzutach odwołania nie podnosił, że oświadczenie przystępującego
zawarte na stronie 30 oferty o wysokości osiągniętych przychodów w ostatnim roku
obrotowym stanowiło złożenie nieprawdziwych informacji, mających wpływ na wynik
prowadzonego postępowania w rozumieniu art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, który to zarzut
upoważniałby odwołującego, oraz obligował Izbę do konfrontowania kwestionowanego
oświadczenia z ewentualnymi dowodami zaprzeczającymi prawdziwości tegoż oświadczenia
- przedstawionymi przez odwołującego.
Należało przyjąć jako spójne i logiczne stanowisko prezentowane przez
zamawiającego, że świadomie użył terminu „sprawozdania finansowe” z pominięciem
jakichkolwiek dookreśleń np. statutowe, jednostkowe, skonsolidowane, gdyż wobec zbliżonej
metodyki tych badań – dla przyjęcia wiarygodności ekonomicznej wykonawcy składającego
ofertę – nie miało znaczenia z jakiego rodzaju badania sprawozdania finansowego pochodzą
wykazane przychody, ale istotna była ich wysokość. Warunek bowiem nie odnosił się do
doświadczenia wykonawcy przy świadczeniu oznaczonych usług, a do jego potencjału
ekonomicznego.
Z
powyższych
względów,
wobec
podstaw
uznania
„badania
pakietów
konsolidacyjnych” za badania „sprawozdań finansowych”, których dotyczył omawiany
warunek - wiarygodności ekonomicznej wykonawcy, Izba za zasadne uznała czynności
zamawiającego – pozytywnego zweryfikowania spełnienia warunku udziału w postępowaniu
przez wybranego wykonawcę – Deloitte Polska Sp. z o.o. Sp. k.
Postępowanie
dowodowe
nie
potwierdziło
naruszenia
wskazanych
przez
odwołującego przepisów ustawy Pzp, tj.: art. 22 ust. 1 pkt 4 oraz art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy,
poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w
postępowaniu, postawionych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W konsekwencji nie doszło również do naruszenia zasad postępowania określonych
w art. 7 ust. 1, ust. 3 ustawy Pzp.
W tym stanie rzeczy Izba oddaliła odwołanie o czym orzekła na podstawie art. 192
ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp. Na poczet kosztów postępowania zaliczeniu podlegał uiszczony wpis od
odwołania stosownie do postanowień § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….
……………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
