rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-07-18
rok: 2013

Powiązane tematy:

• gwarancja ubezpieczeniowa
• kara umowna
• kosztorys
• opis przedmiotu zamówienia
• opis przedmiotu zamówienia - rozwiązania równoważne
• polisa
• specyfikacja istotnych warunków zamówienia - modyfikacja specyfikacji
• termin wykonania zamówienia
• warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - doświadczenie
• warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
• warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - poleganie na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów (art. 26 ust. 2b)
• warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - potencjał ekonomiczny i finansowy
• warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - potencjał kadrowy

sygnatury akt.:

KIO 1601/13

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Grabarczyk Protokolant: Magdalena Cwyl

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lipca 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 lipca 2013 r. przez Eurovia Polska S.A. we
Wrocławiu w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę Dąbrowa Górnicza

orzeka:
1. oddala odwołanie;

2. kosztami postępowania obciąża Eurovia Polska S.A. we Wrocławiu i zalicza w poczet
kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy
złotych zero groszy) uiszczoną przez Eurovia Polska S.A. we Wrocławiu tytułem wpisu od
odwołania.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.


Przewodniczący: ………………………



Sygn. akt KIO 1601/13

Uzasadnienie

Zamawiający – Gmina Dąbrowa Górnicza - wszczęła w trybie przetargu nieograniczonego na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010
r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), dalej jako: „ustawa” lub „Pzp” postępowanie o udzielenie
zamówienia, którego przedmiotem jest zagospodarowanie terenu w rejonie osiedla
Mickiewicza i Norwida w Dąbrowie Górniczej w tym Etap I ul. Majakowskiego .
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 21
czerwca 2013 r., pod numerem 2003/S 119 – 202386.
Wartość zamówienia jest większa niż kwota wskazana w przepisach wydanych na podstawie art.
11 ust. 8 Pzp.

Eurovia Polska S.A. we Wrocławiu wniosła odwołanie wobec treści ogłoszenia o
zamówieniu, dalej jako „ogłoszenie”, oraz wobec postanowień Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia, dalej jako „SIWZ”, zarzucając zamawiającemu naruszenie
przepisów art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1, art. 23, art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 25 ust. 1, art. 26 ust. 1,
art. 26 ust. 2a, art. 26 ust. 2b, art. 29, art. 30 ust. 4, art. 44, art. 66 ust. 1, art. 67 ust. 1 pkt 5,
art. 140 ust. 3 ustawy, przepisów kodeksu cywilnego w związku z art. 14 i art. 139 ust. 1 oraz
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich
te dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231), przez przyjęcie niezgodnych z ww.
przepisami postanowień ogłoszenia i SIWZ.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu dokonania zmian
postanowień SIWZ w sposób szczegółowo określony w treści uzasadnienia odwołania, a w
konsekwencji zmian w treści ogłoszenia o zamówieniu oraz w załącznikach nr 1-7 do SIWZ,
a także nakazanie przedłużenia terminu składania ofert.

Uzasadniając szczegółowo podniesione zarzuty oraz konkretyzując żądania odwołujący
wskazał, że:
„1) W przedmiarze robót „Zagospodarowanie terenu w rejonie osiedla Mickiewicza i Norwida
w Dąbrowie Górniczej, etap 1 - ul. Majakowskiego, Budowa i przebudowa sieci kanalizacji
sanitarnej wraz z przyłączami” Zamawiający w poz. 23-36 wskazał produkty (rury, kształtki,

trójniki) konkretnego producenta, podając jego nazwę Keramo-Steinzeug, jednak bez
wskazania w stosunku do tych produktów „lub równoważny”. (...)
Zamawiający nie rozróżnia dwóch rodzajów „równoważności”, o których mowa w ustawie w
dwóch różnych sytuacjach: dopisek „lub równoważny”, który Zamawiający ma obowiązek
zastosować zawsze w przypadku użycia znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, o
czym stanowi przepis art. 29 ust. 3 ustawy, oraz wskazany w przepisie art. 30 ust. 4
obowiązek dopuszczenia przez Zamawiającego „rozwiązań równoważnych” w przypadku,
gdy Zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą norm, aprobat, specyfikacji
technicznych i systemów odniesienia, o których mowa w ust. 1-3 tegoż art. 30. (...)
Odwołujący wnosi, aby w cytowanym wyżej przedmiarze robót, przy każdym użyciu nazwy
produktu producenta Keramo-Steinzeug Zamawiający dopisał wyrazy „lub równoważny”,
nadto by wskazał, które parametry mają być „nie gorsze”, a także by postanowienia pkt 3.3.4
odniósł wyłącznie do rozwiązań równoważnych, zgodnie z przepisem art. 30 ustawy.

2) Zamawiający w pkt 3.3.5 SIWZ postanawia, że na przedmiot niniejszej umowy, ustala się
okres gwarancji jakości, który wynosi dla robót budowlanych i instalacyjnych oraz urządzeń i
sprzętu 5 lat licząc od daty podpisania protokołu końcowego odbioru robót budowlanych”
(ust. 1) oraz „ Na wykonane roboty budowlane i instalacyjne oraz urządzenia i sprzęt
Wykonawca udziela rękojmi na okres 5 lat od daty podpisania protokołu końcowego odbioru
robót budowlanych” (ust. 4).
Zamawiający może wymagać na wykonane roboty budowlane i instalacyjne dowolnego
okresu gwarancji (rękojmi), jednak okres gwarancji (rękojmi) na sprzęt i urządzenia nie
zależy od Wykonawcy, lecz od producenta sprzętu i urządzeń, który najczęściej nie
przekracza dwóch lub trzech lat, a niejednokrotnie jest równy minimalnemu okresowi (1 rok)
określonemu w art. 568 § 1 k.c. (rękojmia) i w art. 577 § 2 k.c. (gwarancja). Na okres ten
Wykonawca nie ma wpływu. Wydłużenie tego okresu do pięciu lat byłoby sprzeczne z
wskazanymi przepisami k.c. w związku z art. 14 i art. 139 ust. 1 ustawy.
Odwołujący wnosi, aby w cytowanych wyżej ustępach SIWZ Zamawiający skreślił wyrazy
„oraz urządzeń i sprzętu” (odpowiednio „oraz urządzenia i sprzęt”), zaś po ust 4 dodał ust. 5
w brzmieniu „Dla urządzeń i sprzętu okres gwarancji będzie równy okresowi gwarancji
udzielonemu przez producenta i będzie liczony od dnia wbudowania (instalacji, montażu)
sprzętu lub urządzenia.”.

3) W pkt 3.3.7 SIWZ Zamawiający określił wymagania dotyczące posiadania ubezpieczenia
od odpowiedzialności cywilnej. Ma to być ubezpieczenie „w zakresie prowadzonej
działalności na kwotą nie mniejszą niż 1.000.000,00 zł” (ust. 1). Nadto Zamawiający wymaga

utrzymania przez Wykonawcę ważności ubezpieczenia przez cały okres obwiązywania
umowy, przy czym „Nie później niż w ostatnim dniu ważności ubezpieczenia Wykonawca
przedstawi Zamawiającemu kopią polisy o przedłużonym terminie ważności” (ust. 1).
Jednocześnie „Wykonawca zobowiązuje się do posiadania nieprzerwanej ochrony
ubezpieczeniowej w okresie obowiązywania umowy, na warunkach nie gorszych niż w
pierwotnej polisie” (ust. 2). Wreszcie, w ust. 4 Zamawiający postanawia „Niedostarczenie
polisy w terminie traktowane będzie jako nienależyte wykonanie umowy i skutkowało będzie
obowiązkiem zapłaty przez Wykonawcę kary umownej określonej w § 14 ust. 3 projektu
umowy” (tj. 10% wynagrodzenia brutto)”.
Należy zauważyć, że Zamawiający nie wskazuje, co rozumie przez „warunki polisy” ani przez
„warunki pierwotne”. Wszystkie warunki Zamawiający określił w ust. 1, zarówno wysokość
sumy ubezpieczenia (kwoty), jak i rodzaj ubezpieczenia. Nałożenie na Wykonawcę
obowiązku posiadania nieprzerwanej ochrony ubezpieczeniowej na warunkach nie gorszych
niż w pierwotnej umowie może np. oznaczać że Wykonawca nie będzie mógł zmienić
ubezpieczyciela, gdyż taka zmiana mogłaby spowodować, że warunki ubezpieczenia w
jakimś zakresie (np. dotyczącym klauzul dodatkowych) byłyby„gorsze” niż uprzednio. Takie
żądanie Zamawiającego jest niczym nieuzasadnione z punktu widzenia celu ubezpieczenia.
Z drugiej strony Zamawiający żąda (ust. 1) przedstawienia w ostatnim dniu ważności
ubezpieczenia kopii polisy, nie zaś polisy. Jednak w przypadku niedostarczenia „polisy”
nakłada na Wykonawcę karę umowną, nadto karę drakońsko wysoką. Kara umowna zgodnie
z przepisem art. 483 § 1 k.c. służy naprawieniu szkody, zaś nieprzedstawienie kopii polisy
nie jest szkodą, a zatem postanowienia o zapłacie kary umownej nie mogą mieć tu
zastosowania.
Odwołujący wnosi o zastąpienie w ust. 2 wyrazów „na warunkach nie gorszych niż w
pierwotnej polisie” wyrazami „na warunkach, o których mowa w ust 1 wyżej”, uchylenie ust. 4
i dodanie w ust 1 na końcu zdania „Jeżeli w terminie 3 dni roboczych od upływu terminu
ważności ubezpieczenia Wykonawca nie przedstawi Zamawiającemu kopii polisy,
Zamawiający wezwie Wykonawcę na piśmie do jej przedstawienia w terminie 3 dni
roboczych od doręczenia wezwania, a po bezskutecznym upływie tego terminu może
odstąpić od umowy. W takim przypadku stosuje się postanowienia umowy dotyczące
odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy.”

4) W pkt 7 SIWZ Zamawiający określa termin wykonania zamówienia od dnia podpisania
umowy do dnia 31 grudnia 2013 r., jednak w sposób odmienny niż w ogłoszeniu, gdzie w
sekcji II. 3 Zamawiający określił ten termin podają jako datę rozpoczęcia 21 sierpnia 2013 r.
Tym samym Zamawiający zakłada, że na wykonanie umowy potrzeba niewiele ponad 16

miesięcy, co jest terminem stosunkowo krótkim, mając na uwadze zakres przedmiotu
zamówienia. Nadto Zamawiający ustalił, że termin składania ofert upływa w dniu 12 lipca
2013 r. (sekcja IV.3.4 ogłoszenia i pkt 17.1 SIWZ). Ten termin już jest nierealny, mając
choćby na uwadze wniesienie niniejszego odwołania. Nie jest też jasne, jaki nowy termin
składani ofert Zamawiający będzie musiał ustalić, nadto czy po wyborze najkorzystniejszej
ofert nie zostaną wniesione odwołania. Tym samym nie jest jasne, czy termin rozpoczęcia
wykonywania umowy wskazany w ogłoszeniu będzie możliwy do dotrzymania, a w
konsekwencji, czy realny będzie termin zakończenia „realizacji zadania” na koniec 2014 r.
Odwołujący wnosi, mając także na uwadze doprowadzenie do zgodności treści ogłoszenia z
postanowieniami SIWZ, o dokonanie zmiany pkt 7 SIWZ przez nadanie mu brzmienia „17
miesięcy od dnia zawarcia umowy.”

5) W pkt 8.1.1 SIWZ, w zakresie posiadania uprawnień do wykonywania określonej
działalności lub czynności Zamawiający postanawia, że „nie stawia szczegółowego warunku
w tym zakresie. Jednak w dalszym ciągu pisze, że „żąda złożenia oświadczenia z art. 22 ust
1 Ustawy i jego weryfikacja zostanie przeprowadzona wg formuły: „spełnia- nie spełnia.
Należy zauważyć, że skoro Zamawiający „nie stawia” szczegółowego warunku w zakresie
posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, czyli nie
określa warunku udziału w postępowaniu w tym zakresie (lub, by posłużyć się terminologią
przepisu art. 22 ust. 3 i 4 ustawy, nie opisuje sposobu dokonania oceny spełniania warunku,
o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy), to tym samym nie może dokonywać weryfikacji
spełniania warunku. Swoją drogą nie jest jasne, czy Zamawiający chce dokonywać
weryfikacji „warunku”, czy weryfikacji „spełniania warunku”, czy też być może weryfikacji
„oświadczenia z art. 22 ust. 1 ustawy”. Oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w
postępowaniu Wykonawca składa na podstawie art. 44 ustawy, niezależnie od tego czy
Zamawiający żąda czy też nie żąda jego złożenia. Z drugiej strony, w postępowaniu o
wartości powyżej tzw. progów unijnych, ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu
dokonywana jest nie na podstawie oświadczenia z art. 44, lecz na podstawie złożonych
dokumentów (art. 26 ust. 1) wskazanych co najmniej w SIWZ (art. 25 ust. 1 pkt 1), a
wynikający z przepisu art. 26 ust. 2a obowiązek wykazania spełniania warunków, o których
mowa w art. 22 ust. 1, dotyczy tylko przypadku, gdy Zamawiający określi zakres swego
żądania. Skoro Zamawiający w zakresie posiadania uprawnień do wykonywania określonej
działalności lub czynności (art. 22 ust. 1 pkt 1) nie określił warunku, to tym samym nie może
żądać jakichkolwiek dokumentów, w tym oświadczenia z art. 44, w celu potwierdzenia
spełniania warunku (art. 44 in fine ani dokonywać oceny spełniania warunku żadną metodą
ani w żaden sposób.

Odwołujący pomija w tym miejscu sposób, w jaki Zamawiający chce dokonać weryfikacji, tj.
wg formuły „spełnia - nie spełnia”. Należy jedynie zauważyć, że nie istnieje żadna formuła
„spełnia - nie spełnia”. Co więcej, w wyniku nowelizacji ustawy z dnia 5 listopada 2009 r.,
uchylony został przepis art. 24 ust. 1 pkt 10 („Z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawców, którzy nie spełniają warunków udziału w postępowaniu, o którym
mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1-3”), a przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 otrzymał brzmienie „Z
postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się również wykonawców, którzy nie
wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu”, skutkiem czego od dnia wejścia w
życie tej nowelizacji nie mówi się już, że wykonawca „spełniania” lub „nie spełnia” warunków
udziału w postępowaniu, lecz że wykonawca „wykazał” lub „nie wykazał” spełniania
warunków. Jednak nawet ewentualna zmiana formuły „spełnia - nie spełnia”, na formułę
„wykazał - nie wykazał” nic nie zmienia, gdyż formuła „wykazał - nie wykazał” także nie
istnieje, bowiem „wykazał” oraz „nie wykazał” są wynikami dokonanej zero jedynkowej oceny
spełniania warunków, a nie formułą według której przeprowadza się ocenę spełniania
warunków.
Odwołujący wnosi o skreślenie pkt 8.1.1 SIWZ.

6) W pkt 8.1.2 Zamawiający, w zakresie warunku posiadania wiedzy i doświadczenia,
formułuje de facto trzy warunki (lub jeden warunek będący koniunkcją trzech warunków):
„Wykonawca wykaże, że (...) wykonał (...): min, 2 roboty budowlane każda obejmująca
swoim zakresem: budową lub przebudową drogi dwujezdniowej w zwartej zabudowie o
nawierzchni asfaltobetonowej wraz z oświetleniem o długości minimum 900 mb” (pkt
8.1.2.1), „min. 2 roboty budowlane każda obejmująca swoim zakresem: budową lub
przebudową infrastruktury podziemnej: sieci kanalizacji sanitarnej z rur kamionkowych,
deszczowej z rur PCV i GRP wraz ze zbiornikiem retencyjnym i pompownią wodociągowej -
każda z sieci (sanitarna, deszczowa, wodociągowa) o długości minimum 2,0 km” (pkt
8.1.2.2) oraz „min. 2 roboty budowlane każda obejmująca swoim zakresem: budową lub
przebudową kanalizacji sanitarnej metodą bez wykopową tj. mikrotuneling, przewiert
sterowany - na odcinku o długości minimum 100 mb” (pkt 8.1.2.3).
W pkt 8.1.2.1 Zamawiający posługuje się niezdefiniowanym pojęciem „zwarta zabudowa”.
Nie jest ono znane w szczególności ustawie - Prawo budowlane. W ustawie - Prawo ochrony
środowiska jest mowa o „zwartej zabudowie wsi” (art. 73 ust. 3), jednak pojęcie to nie jest w
tej ustawie zdefiniowane, podobnie w ustawie - Prawo geodezyjne i kartograficzne jest mowa
o „zwartych zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę obszarach wiejskich” (art. 4 ust.
1b), lecz także bez definicji, a mając na uwadze przedmiot zamówienia zapewne
Zamawiającemu nie chodzi o zabudowę wsi. Pojęcie to pojawia się także w rozporządzeniu

Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowania (§ 19 ust. 3 oraz § 159 ust. 7), jednak także
nie jest tam zdefiniowane. Pojawia się ono także w innych przepisach wykonawczych do
Prawa budowlanego, jednak w odniesieniu do zwartej zabudowy wsi, nadto bez definicji. Być
może w innych okolicznościach brak definicji nie miałby istotnego znaczenia, jednak w
przypadku warunku udziału w postępowaniu każde pojęcie musi być określone
jednoznacznie, by w sposób jednoznaczny była możliwa ocena spełniania warunku.
W pkt 8.1.2.2 w przypadku kanalizacji deszczowej Zamawiający wymaga, by była ona
wykonane z rur PCV i GRP, nie określając proporcji długości tych rur, czyli de facto
dopuszczając (długość sieci minimum 2 km) 1999 m rur PCV i lm rur GRP, co wydaje się nie
mieć większego sensu.
W uwagach zawartych po pkt 8.1.2.3 Zamawiający stawia dodatkowe wymagania:, Jeżeli
zakres robót przedstawionych w dokumencie złożonym na potwierdzenie, że roboty
budowlane zostały wykonane w sposób należyty oraz zgodnie z zasadami sztuki budowlanej
i prawidłowo ukończone jest szerszy od powyżej określonego przez Zamawiającego należy
w wykazie robót budowlanych podać wartość robót odpowiadających zakresowi przedmiotu
zamówienia” (pkt 1) oraz „W przypadku, gdy Wykonawca polega na zasobach innych
podmiotów przy wykazaniu spełniania warunku doświadczenia, zobowiązany jest wykazać
udział tych podmiotów w wykonaniu zamówienia” (pkt 3).
Wymaganie określone w pkt 1 jest całkowicie niezrozumiałe mając na uwadze, że w warunku
udziału w postępowaniu Zamawiający nie określa żadnych minimalnych wartości robót.
Dlaczego więc, gdy zakres robót jest szerszy (swoją drogą Zamawiający nie wskazuje, co
rozumie przez „szerszy zakres robót”), to należy podać wartość robót, nadto nie w
odniesieniu do wymagań określonych w warunku, lecz „odpowiadających zakresowi
przedmiotu zamówienia”. Wymaganie określone w tym punkcie jest całkowicie niespójne z
warunkiem udziału w postępowaniu.
Z kolei wymaganie wskazane w pkt 3 jest niejednoznaczne albo w sposób niedopuszczalny
ingerujące w relacje łączące Wykonawcę z podmiotem udostępniającym mu swe zasoby w
zakresie wiedzy i doświadczenia (art. 26 ust. 2b). Zamawiający nie określa, co rozumie pod
pojęciem „udział podmiotu w wykonaniu zamówienia”. Jeżeli rozumie przez to, że podmiot
będzie podwykonawcą, to taki wymóg jest niedopuszczalny, gdyż przepis art. 26 ust. 2b nie
nakłada na podmiot, na zasobach którego polega Wykonawca, by brał udział w wykonaniu
zamówienia jako podwykonawca. Jeżeli zaś pod tym pojęciem Zamawiający rozumie
jedynie, udział podmiotu w wykonaniu zamówieni sprowadzi się do konsultacji, doradztwa
udostępnienia know-how itp., to wymóg wskazany w pkt 3 jest zbędny, gdyż jest to
najmniejszy możliwy zakres udostępnienia zasobów w zakresie wiedzy i doświadczenia.

Odwołujący wnosi o skreślenie w pkt 8.1.2.1 wyrazów „w zwartej zabudowie”, zastąpienie w
pkt 8.1.2.2 wyrazów „PCV i GRP” wyrazami „PCV lub GRP” oraz skreślenie po pkt 8.1.2.3
wszystkich uwag.

7) W pkt 8.1.3 SIWZ, w zakresie dysponowania potencjałem technicznym Zamawiający
postanawia, że „nie stawia szczegółowego warunku w tym zakresie”. Jednak w dalszym
ciągu pisze, że żąda złożenia oświadczenia z art. 22 ust. 1 Ustawy i jego weryfikacja
zostanie przeprowadzona wg formuły: „spełnia- nie spełnia””.
Mając na uwadze argumentację analogiczną jak wyżej, Odwołujący wnosi o skreślenie pkt
8.1.3 SIWZ.

8) W pkt 8.1.4 SIWZ, po pkt 8.1.4.6, Zamawiający stwierdza „Dopuszczalne jest posiadanie
więcej niż jednego uprawnienia przez jedna osobę”.Stwierdzenie powyższe nie jest
równoznaczne z możliwością pełnienia np. dwóch różnych funkcji przez tę samą osobę (w
wyjątkiem, co oczywiste, osób uprawnionych do kierowania ruchem drogowym).
Odwołujący wnosi o nadanie postanowieniu zawartemu po pkt 8.1.4.6 brzmienia „Jedna
osoba może być wyznaczona do pełnienia więcej niż jednej funkcji wskazanej w pkt 8.1.4, z
wyjątkiem pkt 8.1.4.6.”

9) W pkt 8.3 SIWZ Zamawiający wskazuje, że „O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
Wykonawcy, którzy spełniają warunek udziału w postępowaniu dotyczący braku podstaw do
wykluczenia z postępowania w okolicznościach, o których mowa w art. 24 ust 2 pkt 5 ustawy.
W okolicznościach określonych w art. 24 ust. 2 pkt 5 Wykonawca podlega wykluczeniu z
postępowania. Jednak nie jest w tym przepisie określony jakikolwiek warunek udziału w
postępowaniu, podobnie jak żadna przesłanka wykluczenia Wykonawcy z postępowania
wskazana w ust. 2 w art. 24. Warunek udziału w postępowaniu ma tę cechę, że najpóźniej w
chwili złożenia oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu Wykonawca
wie, czy dany warunek spełnia. Chodzi to o warunki określone przez Zamawiającego, o
których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, oraz o warunki (tzw. negatywne), o których mowa w
art. 24 ust. 1 ustawy. Tymczasem Wykonawca, który należy do grupy kapitałowej, w chwili
złożenia oferty lub wniosku nie wie, a przynajmniej nie musi wiedzieć, że inny podmiot z tej
grupy także ubiega się o udzielenie zamówienia (złożył ofertę lub wniosek).
Tym samym „warunek” zawarty w pkt 8.3 wprowadza w błąd Wykonawców. W konsekwencji
także uwaga po pkt 8.3 dotycząca wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia zawiera
niedopuszczalne odesłanie do „warunku” określonego w pkt 8.3.

Odwołujący wnosi o skreślenie pkt 8.3 i o skreślenie w uwadze po tym punkcie dotyczącej
wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia wyrazów „i 8.3”.

10) W ostatniej uwadze po pkt 8.3 SIWZ Zamawiający postanawia „Ocena spełniania
warunków udziału w postępowaniu, określonych w pkt. 8.1. i 8.2. SIWZ będzie dokonana w
oparciu o złożone wraz z ofertą oświadczenia i dokumenty wymienione w pkt 9 wg formuły: „
spełnia - nie spełnia”.
Mając na uwadze argumentację dotyczącą tzw. formuły „spełnia - nie spełnia”, Odwołujący
wnosi o skreślenie ostatniej uwagi po pkt 8.3 SIWZ.

11) W pkt 9.1.2 Zamawiający, w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunków udziału
w postępowaniu, żąda złożenia „wykazu robót budowlanych wykonanych w okresie ostatnich
pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest
krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich rodzaju i wartości, daty i miejsca wykonania
oraz z załączeniem dowodów dotyczących najważniejszych robót, określających, czy roboty
te zostały wykonane w sposób należyty oraz wskazujących, czy zostały wykonane zgodnie z
zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone - na formularzu stanowiącym załącznik
nr 3 do SIWZ (wskazana data podpisania) z uwzględnieniem warunku opisanego w pkt.
8.1.2. SIWZ.
Zamawiający do tego punktu SIWZ wiernie przepisał pkt 2 zawarty w § 1 ust. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231). Przepis rozporządzenia należy jednak
czytać w kontekście przepisu art. 22 ust. 5 ustawy, na co wskazuje z jednej strony
uzasadnienie do projektu rozporządzenia, z drugiej zaś wprost przepis § 1 ust, 4
rozporządzenia „W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, zamawiający może, w
sposób obiektywny i niedyskryminacyjny, określić roboty budowlane, dostawy lub usługi,
których dotyczy obowiązek wskazania przez wykonawcę w wykazie lub złożenia
poświadczeń, lub żądać wskazania w wykazie informacji o robotach budowlanych,
dostawach lub usługach niewykonanych lub wykonanych nienależycie, w celu
zweryfikowania rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia wykonawcy”. Oznacza
to że Zamawiający, który nie skorzystał z możliwości, jakie daje mu ww. przepis, żądając
wykazu robót żąda tym samym wykazu wszystkich robót.
Zamawiający z dyspozycji ww. przepisu nie skorzystał, co oznacza, że żąda wykazu
wszystkich robót wykonanych przez Wykonawcę w okresie ostatnich pięciu lat. Dopisek „z

uwzględnieniem warunku opisanego w pkt. 8.1.2. SIWZ” oznacza jedynie, że w wykazie
należy także ująć roboty wskazane w warunku opisanym w pkt 8.1.2 SIWZ.
W tej sytuacji należy zadać pytanie: czemu ma służyć wykaz wszystkich robót w sytuacji, gdy
wystarczyłoby żądać ujęcia w wykazie wyłącznie robót w ilości niezbędnej do potwierdzenia
spełniania warunku określonego w pkt 8.1.2 (co nie oznacza, że Wykonawca nie mógłby ująć
większej ilości robót)?. Z drugiej strony żądanie dokumentów zbędnych do przeprowadzenia
postępowania jest niedopuszczalne na mocy przepisu art. 25 ust. 1 ustawy. Dokument
zbędny to w szczególności dokument zawierając zbędne informacje. Skoro Zamawiający nie
określił żadnego warunku udziału w postępowaniu, dla potwierdzenia spełniania którego
potrzebny byłby mu wykaz wszystkich robót, to żądanie takiego wykazu jest
niedopuszczalne.
Co więcej, Zamawiając nie określił co rozumie pod pojęciem „najważniejszych robót”, dla
których wymagane jest załączenie dowodów ich należytego wykonania. Zamawiający żąda w
wykazie także informacji, które nie są mu potrzebne do oceny spełniania warunku
określonego w pkt 8.1.2, tj. wartości robót.
Odwołując wnosi o nadanie pkt 9.1.2 brzmienia „wykazu robót budowlanych
potwierdzających spełnianie warunku określonego w pkt 8.1.2 SIWZ wraz z załączeniem
dowodów potwierdzających, że roboty te zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki
budowlanej oraz prawidłowo ukończone.”

12) W pkt 9.1.3 Zamawiający, w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunków udziału
w postępowaniu, żąda złożenia „wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu
zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za kierowanie robotami budowlanymi wraz z
informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia
niezbędnych dla wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie
czynności oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami wraz z
oświadczeniem, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają
wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień -
załącznik nr 4 do SIWZ (wskazana data podpisania), z uwzględnieniem warunku opisanego
w pkt. 8.1.4 SIWZ.
Należy zauważyć, że Zamawiający żąda wykazu osób „w szczególności” odpowiedzialnych
za kierowanie robotami budowlanymi:, a więc nie wskazuje precyzyjnie, o jakie osoby chodzi.
Następnie posługuje się niedookreślonym w SIWZ pojęciem „kwalifikacje zawodowe”,
podczas gdy w warunku w pkt 8.1.4 SIWZ wskazywał wyłącznie na „uprawnienia”. Co więcej,
Zamawiający wymaga podania informacji na temat doświadczenia i wykształcenia w sytuacji,
gdy nie ustanowił w warunku udziału w postępowaniu żadnych wymagań dotyczących

doświadczenia i wykształcenia. W końcu wymaga oświadczenia, że osoby, które będą
uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia.
śądanie dokumentu zawierającego informacji zbędne do przeprowadzenia postępowania jest
niedopuszczalne (art. 25 ust. 1 ustawy). Nadto przepis § 1 ust. 1 pkt 8 Prezesa Rady
Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów (...) nakazuje (mając na
uwadze wartość zamówienia i określony przez Zamawiającego warunek dotyczący osób z
uprawnieniami budowlanymi) żądać oświadczenia, że osoby, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia, jednak tylko wtedy, gdy
ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień. Jeżeli w wykazie mają być ujęte
osoby uprawnione do kierowania ruchem drogowym (osoby te będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia zgodnie z warunkiem), to należy zauważyć, że tego typu
uprawnienia nie wynikają z przepisu żadnej ustawy.
Odwołujący wnosi o nadanie pkt 9.1.3 brzmienia „wykazu osób, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia, o których mowa w pkt 8.1.4 SIWZ, wraz z informacjami na temat
posiadanych uprawnień, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności oraz informacją
o podstawie do dysponowania tymi osobami, wraz z oświadczeniem, że osoby, które będą
uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia (nie dotyczy
osób wskazanych w pkt 8.1.4.6 SIWZ).”

13) W pkt 9.4.3 SIWZ Zamawiający żąda, aby Wykonawca załączył do oferty potwierdzenie
wniesienia wadium.
śądanie to jest niedopuszczalne (art. 25 ust. 1 ustawy), nadto nie bardzo wiadomo, co
należy złożyć, co to jest „potwierdzenie wniesienia wadium” i kto ma potwierdzić złożenie
wadium. Należy przyjąć, że jest to dokument potwierdzający, iż wadium zostało wniesione. Z
pewnością nie jest to więc kopia polecenia przelewu, ani kopia gwarancji wadialnej, gdyż w
takim przypadku (pkt 11.3 i 11.4 SIWZ) Zamawiający jedynie zaleca („wskazane jest”)
załączenie kopii tych dokumentów do oferty, tu zaś nakazuje załączyć taki dokument
(„należy”). Nadto nie można załączyć „potwierdzenia” do oferty składanej kilka dni przed
upływem terminu składania ofert w przypadku, gdy wadium będzie wnoszone w dniu
otwarcia ofert. Można też zadać retoryczne pytanie: co zrobi Zamawiający, jeżeli
Wykonawca nie złoży tego potwierdzenia: wykluczy go z postępowania (na jakiej podstawie)
czy odrzuci jego ofertę (na jakiej podstawie).
Odwołujący wnosi o uchylenie pkt 9.4.3 SIWZ.

14) W pkt 9.4.3 SIWZ Zamawiający żąda, aby Wykonawca załączył do oferty „zobowiązanie
innych podmiotów, w szczególności pisemne, do oddania do dyspozycji Wykonawcy

niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia, wymagane
w przypadku gdy Wykonawca polega na ich zasobach na zasadach określonych w art. 26
ust. 2b Ustawy” wskazując, co powinno zawierać zobowiązanie. śądanie złożenia
zobowiązania podmiotu trzeciego jest niedopuszczalne i jaskrawo narusza przepis art. 26
ust. 2b ustawy, w którym zobowiązanie jest wymienione jedynie przykładowo. Zamawiający
nie jest uprawniony do wkraczania w kompetencje Wykonawcy i dyktowania mu, w jakiej
formie i w jaki sposób udowodni Zamawiającemu, że istotnie będzie dysponować zasobami
innego podmiotu.
Odwołujący wnosi o uchylenie pkt 9.4.5 SIWZ.

15) Zamawiający w pkt 10.3 SIWZ wskazuje, iż w przypadku wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia „Oświadczenie wymienione w pkt 9.4.1. SIWZ [to
byłby absurd, gdyby każdy składał to oświadczenie, sprzeczne z ideą wspólnego ubiegania
się o udzielenie zamówienia], formularz ofertowy wymieniony w pkt. 9.4 SIWZ oraz kosztorys
ofertowy wymieniony w pkt. 9.4.2. SIWZ winny być podpisane przez uprawnionych
przedstawicieli Wykonawców”.
śądanie Zamawiającego narusza przepisy art. 23. Oświadczenie wymienione w pkt 9.1.1
SIWZ to oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu i było zaprzeczeniem
idei wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia, gdyby każdy Wykonawca oświadczał,
że spełnia wszystkie warunki udziału w postępowaniu. Nadto podpisanie oferty i innych
dokumentów będących jej integralną częścią (kosztorysu ofertowego) jest zadaniem
pełnomocnika ustanowionego zgodnie z przepisem art., 23 ust. 2 ustawy.
Odwołujący wnosi o zastąpienie w pkt 10. 3 SIWZ wyrazów „przez uprawnionych
przedstawicieli Wykonawców” wyrazami „pełnomocnika, o którym mowa w art. 23 ust. 2
ustawy”.

16) W pkt 23 SIWZ opisując sposób obliczenia ceny oferty, Zamawiający w ust. 6
postanawia „Zadanie będzie rozliczane kosztorysem powykonawczym. Wartość kosztorysów
powykonawczych nie może przewyższyć zadeklarowanej w ofercie ceny ofertowej” a
następnie, w ust. 8 „Zamówienie będzie rozliczone obmiarowo. Wynagrodzenie Wykonawcy
będzie obliczone jako iloczyn cen jednostkowych zaoferowanych przez Wykonawcę i
obmiaru faktycznie wykonanych robót potwierdzonych przez inspektora nadzoru w książce
obmiaru”.
Nie ulega więc żadnej wątpliwości, że wynagrodzenie jest wynagrodzeniem kosztorysowym i
będzie obliczone na podstawie rzeczywiście wykonanej ilości robót (wynikającej z
dokonanych obmiarów), oraz cen jednostkowych podanych w kosztorysie ofertowym. Może

się okazać, że tak obliczona wartość przekroczy cenę oferty. Nie może wówczas
Zamawiający uchylić się od zapłaty należnego wynagrodzenia, nie może także tworzyć fikcji i
na kwotę przekraczającą cenę oferty udzielić zamówienia uzupełniającego, gdyż inny jest cel
udzielenie tego typu zamówienia i w innych okolicznościach następuje jego udzielenie (jest
to nowa umowa zawarta po negocjacjach w trybie zamówienia z wolnej ręki).
Tymczasem Zamawiający postanowił (ust. 6), że „Wartość kosztorysów podwykonawczych
nie może przewyższyć zadeklarowanej w ofercie ceny ofertowej”. Jest to postanowienie
niedopuszczalne, mogące uniemożliwić zapłatę Wykonawcy części wynagrodzenia.
Odwołujący wnosi o skreślenie drugiego zdania w ust. 6 w pkt 23 SIWZ.

17) W pkt 23 SIWZ opisując sposób obliczenia ceny oferty, Zamawiający w ust. 10
postanawia „Każda cena jednostkowa, oprócz kosztów robót objętych daną pozycją
przedmiarową zawiera poniższe koszty po czym wymienia 54 rodzajów (kategorii), a nawet
pojedynczych kosztów.
Koszty te w większości są kosztami, które można ująć w każdej cenie jednostkowej na etapie
przygotowywania kosztorysów ofertowych. Jednak wiele z nich (zdaniem Odwołującego
ponad dwadzieścia), to koszty, które nie są związane z przedmiotem zamówienia, a jeżeli
nawet są, to Zamawiający nie określił, nie wskazał żadnych danych pozwalających na ich
skalkulowanie. W takiej sytuacji, pomijając już naruszenia przez Zamawiającego przepisu
art. 29 ust. 1 ustawy (Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty), nie jest
możliwe uwzględnienie tych kosztów w cenach jednostkowych, i to we wszystkich cenach
jednostkowych.
Odwołujący dzieli koszty wskazane przez Zamawiającego na dwie grupy. Grupa I to koszty
nieznane Odwołującemu w chwili składania oferty, które muszą być usunięte z wykazu
kosztów, lub przeniesione do oddzielnej pozycji kosztorysowej, jednak pod warunkiem, że
Zamawiający wskaże te koszty, a każdy wykonawca będzie musiał je ująć w kosztorysie w
wysokości podanej przez Zamawiającego. Grupa II to koszty, które Odwołujący jest w stanie
oszacować na poziomie jednostkowym, ale które z uwagi na niewskazanie przez
Zamawiającego ilości jednostek nie mogą być skalkulowane i muszą być przeniesione do
oddzielnej pozycji kosztorysowej. Ujęcie ww. kosztów w oddzielnych pozycjach ma związek z
kosztorysowym rozliczeniem. Gdyby koszty te zostały ujęte w pozycjach kosztorysowych
zgodnie z obowiązującymi przedmiarami, to byłyby rozliczone według cen jednostkowych
pozycji przedmiarowych, co mogłoby narazić Odwołującego na znaczne straty.

Odwołujący wnosi o usunięcie następujących pozycji z wykazu kosztów lub o przeniesienie
ich do oddzielnych pozycji kosztorysowych, jednak pod warunkiem, że Zamawiający wskaże
te koszty, a każdy wykonawca będzie musiał je ująć w kosztorysie w wysokości podanej
przez Zamawiającego (grupa II): 6, 7, 8, 11, 12, 13, 21, 23, 24, 28, 44, 50 i 53, oraz wnosi o
przeniesienie następujących pozycji z wykazu kosztów do oddzielnych pozycji
kosztorysowych z równoczesnym wskazaniem przez Zamawiającego jednostek i ich ilości
(grupa II), jednak w przypadku, gdyby Zamawiający nie wskazał tych danych, to musiałyby
być przesunięte do grupy I: 16, 22, 29, 30, 31, 35,38,45 i 47.

18) W pkt 23 SIWZ opisując sposób obliczenia ceny oferty, Zamawiający w ust. 11
postanawia Roboty dodatkowe i zamienne, wynikłe w trakcie realizacji przedmiotu umowy
będą rozliczane na podstawie obmiaru faktycznie wykonanych robót i przy zastosowaniu cen
jednostkowych z kosztorysu ofertowego”, przy czym, zgodnie z ust. 12 „W przypadku robót,
dla których brak jest cen jednostkowych w ofercie, rozliczone będą kosztorysami
powykonawczymi wykonanymi metodą szczegółową (...) oraz wg danych wyjściowych do
kosztorysowania jak w ofercie tj. Rgf Kz, Kp i Zysk”. Dalej Zamawiający określa źródła cen,
by w ust. 13 postanowić „(...) Jeżeli wartość robót dodatkowych mieścić się będzie w kwocie
umownej należy je rozliczać zgodnie z zasadami określonymi w pkt. 23.11 i 12 SIWZ. W
przypadku konieczności wykonania robót dodatkowych wykraczających poza wartość umowy
można je będzie wykonać po zawarciu umowy na zamówienie dodatkowe”.
Przepisy Prawa budowlanego mówią o rozwiązaniach zamiennych (art. 20 ust. 1 pkt 4 lit. b),
należałoby zatem zamienić określenie „roboty zamienne” na „rozwiązania zamienne” lub
zdefiniować pojęcie „roboty zamienne.
Zamawiający nie definiuje co to są roboty dodatkowe, definicji takiej nie zawiera także
ustawa - Prawo budowlane, ani nie ma o nich mowy w ustawie - Prawo zamówień
publicznych. Należy zatem przyjąć, że są to roboty, których Zamawiający nie uwzględnił
określając przedmiot zamówienia i takie, których wykonanie stało się konieczne na skutek
sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia. W takim przypadku, zgodnie z przepisem
art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy, Zamawiający udziela zamówienia dodatkowego w trybie z wolnej
ręki. Postępowanie o udzielenie takiego zamówienia prowadzi się zgodnie z przepisami
ustawy, w szczególności do określenia przedmiotu zamówienia stosuje się przepis art. 31
ust. 1, a wynagrodzenie jest negocjowane między Wykonawcą, a Zamawiającym i nie może
to być część wynagrodzenia za wykonanie zamówienia podstawowego, wbrew
postanowieniu zawartemu w ust. 13. Nadto należy zwrócić uwagę, że przepis art. 140 ust. 3
ustawy stanowi, że „umowa podlega unieważnieniu w części wykraczającej poza określenie
przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia”. Jeżeli

zatem na mocy powyższych postanowień doszłoby do wykonania robót dodatkowych w inny
sposób niż w wyniku udzielenia zamówienia z wolnej ręki, to byłoby to niedopuszczalne
obejście ustawy, a w związku z tym czynność prawna byłaby nieważna, tym razem na mocy
przepisu art. 58 § 1 k.c. Postanowienia zawarte w ust. 12 naruszają zatem przepisy art. 67
ust. 1 pkt 5 i art. 140 ust. 3 ustawy.
Z drugiej strony ceny jednostkowe oraz stawki i narzuty nie mają żadnego znaczenia w
przypadku udzielenia zamówienia z wolnej ręki, gdyż do umowy dochodzi się w drodze
negocjacji zgodnie z przepisem art. 66 ust. 1 ustawy. Tym samym postanowienia ust. 11,12 i
13 pozostają w sprzeczności z wskazanym przepisem.
Odwołujący zwraca szczególną uwagę na te postanowienia, gdyż są one tak częste we
wzorach umów, że większość Wykonawców przechodzi nad nimi do porządku dziennego, a
problemy pojawiają się dopiero w trakcie wykonywania umowy. Już kilka lat temu, w wyroku
z dnia 8 kwietnia 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 388/09) KIO stwierdziła marginesie rozważań w
odniesieniu do zamiarów zamawiającego, wskazać można, iż podawane w ofercie dla
zamówienia podstawowego stawki, narzuty czy ceny, w żadnym razie nie są wiążące dla
wykonawców przy zawieraniu umów na roboty dodatkowe”. Podobnie stanowisko zajęła Izba
w wyroku z dnia 14 września 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 1155/09)”: ,praktyka polegająca na
obligowaniu Wykonawcy do kalkulowania robót w ramach zamówień dodatkowych, czy
uzupełniających w oparciu o ceny składników cenotwórczych wynikające z kosztorysu
ofertowego dla zamówienia podstawowego ma charakter krzywdzący. Oba zamówienia są
oddzielnymi zamówieniami udzielonymi w różnych trybach Każde z nich charakteryzuje się
swoją specyfiką a zamówienia z wolnej ręki udziela się po przeprowadzonych rokowaniach,
których przedmiotem są uzgodnienia stron co do sposobu i podstaw ustalenia ceny.
Podawanie w ofercie dla zamówienia podstawowego stawki, narzuty czy ceny, w żadnym
razie nie są wiążące dla wykonawców przy zawieraniu umów na roboty dodatkowe czy
uzupełniające.
By uniknąć takich „niespodzianek”, mając w szczególności na uwadze niedopuszczalność
ww. postanowień SIWZ Odwołujący wnosi o usunięcie w ust 11, 12 i 13 wszystkich
postanowień dotyczących robót dodatkowych, zamówień dodatkowych i zamówień w trybie z
wolnej ręki ma podstawie przepisu art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy.

19) W pkt 25.4 SIWZ w ust. 2.5 Zamawiający postanawia, że: „w przypadku zwiększenia
stawki VAT - ceny jednostkowe netto nie mogą być wyższe niż zadeklarowane w kosztorysie
ofertowym. Wartość wynagrodzenia brutto nie ulegnie zmianie w okresie obowiązywania
umowy”, „w przypadku zmniejszenia stawki VAT - ceny jednostkowe netto nie mogą być

wyższe niż zadeklarowane w kosztorysie ofertowym. Wartość wynagrodzenia brutto zostanie
pomniejszona z odpowiednim zastosowaniem zmniejszonej stawki podatku VAT.
O ile można zgodzić się ze zmniejszeniem wynagrodzenia brutto w przypadku zmniejszenia
stawki VAT, o tyle niedopuszczalne jest pozostawienie wynagrodzenie brutto bez zmiany w
przypadku zwiększenia stawki VAT. Nie tyle chodzi w tym miejscu o naruszenie zasady
równości stron, lecz o fakt, że Zamawiający posługuje się jako wyjściowymi cenami netto
(choć nie miał takiego obowiązku), a zatem te ceny nie mogą ulec zmianie.
Odwołujący wnosi o nadanie ust. 2.5 w pkt 25.4 SIWZ tiret pierwsze brzmienia „w przypadku
zwiększenia stawki VAT - ceny jednostkowe netto oraz wartość netto nie ulegną zmianie.
Wartość wynagrodzenia brutto zostanie powiększona z odpowiednim zastosowaniem
zwiększonej stawki podatku VAT”.

Nie zgłoszono przystąpienia do postępowania odwoławczego.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania.

Izba ustaliła, że odwołanie nie podlega odrzuceniu i przeprowadziła rozprawę, podczas której
strony podtrzymały dotychczasowe stanowisko.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje:

Odwołujący, który wskazuje na niezgodność z prawem postanowień ogłoszenia i SIWZ spełnia
przesłanki wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp.
Ad 1. Zamawiający w pkt 3.3.4 SIWZ ustalił, że wskazane w SIWZ znaki towarowe, patenty i
miejsce pochodzenia są uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i mają na celu
wskazanie jedynie jakości i parametrów przedmiotu zamówienia z uwagi na brak innych
dostatecznie dokładnych określeń, które pozwalałyby opisać przedmiot zamówienia w tej
części w sposób jednoznaczny i wyczerpujący. W związku z powyższym Wykonawcy mogą
składać oferty równoważne w stosunku do przedmiotu zamówienia przedstawionego w SIWZ
- zgodnie z art. 30 ust 4 i 5 ustawy. W związku z tym :
1. Zamawiający dopuszcza zastosowanie materiałów i urządzeń równoważnych - tj. o
parametrach technicznych i jakościowych nie gorszych niż określone w SIWZ - w odniesieniu
do materiałów i urządzeń, których pochodzenie zostało określone przez Zamawiającego w
SIWZ nazwą producenta.
2. Zgodnie z art. 30 ust. 5 ustawy „Wykonawca, który powołuje się na rozwiązania
równoważne opisywanym przez zamawiającego, jest obowiązany wykazać, że oferowane
przez niego dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania określone przez

zamawiającego". Równoważność pod względem parametrów technicznych, użytkowych oraz
eksploatacyjnych ma w szczególności gwarantować realizację robót w zgodzie z
dokumentacją techniczną oraz zapewnić uzyskanie parametrów technicznych nie gorszych
od założonych w niniejszej SIWZ.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie oświadczył, że parametry produktu równoważnego
zostały wskazane w opisie pozycji przedmiarowej, gdzie powołał również nr STWiOR.
Wskazał też, że na stronie 4 Projektu budowlano-wykonawczego - Tom 2 Budowa i
przebudowa sieci kanalizacji sanitarnej oraz kanalizacji deszczowej wraz z przyłączami w pkt
IV ust 4 ustalono, że:
„Wszystkie nazwy materiałów, urządzeń oraz produktów określone w dokumentacji zostały
użyte wyłącznie w celu uszczegółowienia wymaganych parametrów. Dopuszcza się
zastosowanie innych materiałów, urządzeń oraz produktów, wyprodukowanych lub
dostarczanych przez innych producentów lub dostawców, których parametry nie są gorsze
od określonych w dokumentacji.” W dokumentacji z kolei wskazano główne parametry
techniczne określone normą PN-EN 295 ,w dokumentacji projektowej oraz wartości
pozanormowe, dopuszczające do stosowania w inżynierii komunikacyjnej.
Izba nie podzieliła zarzutu odwołania i uznała, że zamawiający opisał przedmiot zamówienia
zgodnie z wymaganiami ustawy.
Stosownie do art. 30 ust. 1 Pzp zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą cech
technicznych i jakościowych z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy
europejskie lub norm innych państw członkowski Europejskiego Obszaru Gospodarczego
przenoszącego te normy Natomiast zgodnie z art. 31 ust. 1 Pzp zamawiający opisuje
przedmiot zamówienia na roboty budowlane za pomocą dokumentacji projektowej oraz
specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych. Tym samym projekt oraz
STWiORB stanowią część SIWZ, która zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 3 Pzp zawiera opis
przedmiotu zamówienia. Lektura całości SIWZ prowadzi do wniosku, że zamawiający
dokonał opisu przedmiotu zamówienia zarówno za pomocą norm, aprobat, specyfikacji
technicznych, jak i z użyciem znaku towarowego. Tym samym zobowiązany był do
dopuszczenia rozwiązań równoważnych i uczynił to w pkt 3.3.4 SIWZ, gdzie powołał
zastosowanie materiałów i urządzeń równoważnych wskazując, że za takie będą uznane
materiały i urządzenia o parametrach technicznych i jakościowych nie gorszych niż
określone w SIWZ. Parametry te zostały z kolei wskazane przede wszystkim w dokumentacji
projektowej.
Dla zgodności opisu przedmiotu zamówienia z art. 29 ust. 3 Pzp podstawowe znaczenie ma
wskazanie, że rozwiązania równoważne opisanym za pomocą znaku towarowego są
dopuszczone, kwestią wtórną jest natomiast miejsce SIWZ, gdzie dopisek „lub równoważne”

jest zamieszczony. Istotą przepisu jest bowiem umożliwienie konkurencji w postępowaniu co
do proponowanych urządzeń, materiałów, technologii itp. Temu mu samemu celowi służy
również art. 30 ust. 5 Pzp, któremu zamawiający – zdaniem Izby – nie uchybił.
Odwołujący nie zarzucił, że opis przedmiotu zamówienia uniemożliwia mu złożenie oferty,
ani też że parametry materiałów i urządzeń są nadmierne w stosunku do przedmiotu
zamówienia, ani nie wskazał, które z parametrów wskazanych w dokumentacji projektowej
miałyby być mniej istotne.
Zarzut rozpoznawany w granicach zakreślonych w odwołaniu nie znalazł potwierdzenia.

Ad. 2. Zamawiający w pkt 3.3.5 ust. 1 i 4 SIWZ ustalił okres gwarancji i rękojmi 5 lat liczony
od daty podpisania protokołu końcowego odbioru robót budowlanych.
Izba uznała, że wymaganie takie jest dopuszczalne zgodnie z art. 568 § 1 k.c. i art. 577 § 2
k.c. w związku z art. 14 oraz 139 ust. 1 Pzp.
Art. 577 § 2 k.c. stanowi, że jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, to przyjmuje
się, że wynosi ona rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.
Natomiast zgodnie z art. 568 § 1 k.c. uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają
po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku – po upływie kat trzech licząc od dnia, kiedy
rzecz została kupującemu wydana. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 sierpnia 2005 r. (sygn.
akt. II CK 28/05, OSN 2006, Nr 6, str. 107) uznał, że przewidziany w art. 568 k.c. termin
wygaśnięcia uprawnień z tytułu rękojmi może być przedłużony umową stron . Pogląd taki
wyrażany jest również w doktrynie (Cz. śuławska w Komentarz, red. G. Bieniek. str. 102)
Tym samym chybione jest twierdzenie odwołującego, że przepisy kodeksu cywilnego
sprzeciwiają się temu, aby terminy upływu uprawnień zamawiającego z tytułu gwarancji i
rękojmi były w umowie przedłużone ponad minimalny okres 1 roku.
W konsekwencji wymaganie zamawiającego nie naruszyło w przepisów ustawy ani kodeksu
cywilnego. To, że możliwość udzielenia przez producenta urządzenia dłuższej gwarancji
może mieć skutek zwiększenia ceny oferty, pozostaje bez znaczenia dla oceny prawnej
postanowienia pkt 3.3.5 ust. 1 SIWZ, zwłaszcza, że odwołujący nie wykazał, aby
uniemożliwiało mu ono złożenie oferty lub ograniczało konkurencję w postępowaniu.
Niezależnie od powyższego Izba uznała również, że żądanie zamawiającego znajduje
uzasadnienie faktyczne w warunkach w jakich zamówienie to ma być wykonane, opisanych
niżej.

Ad.3. Zgodnie z pkt. 8.1.5. SIWZ o udzielenie zamówienia publicznego mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy wykażą, że posiadają ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w
zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na kwotę nie

mniejszą niż 1.000 000,00 zł. W celu potwierdzenia spełniania tego warunku zamawiający w
pkt. 9.1.4. SIWZ wymagał złożenia opłaconej polisy, a w przypadku jej braku innego
dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności
cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia z
uwzględnieniem wymogu pkt 8.1.5. SIWZ".
W pkt 3.3.7 ppkt 2 SIWZ zamawiający wymagał, aby wykonawca zobowiązał się do
posiadania nieprzerwanej ochrony ubezpieczeniowej w okresie obowiązywania umowy, na
warunkach nie gorszych niż w pierwotnej polisie.
Izba podzieliła stanowisko zamawiającego i uznała, że niezmienność warunków
ubezpieczenia odnosi się jedynie do jego rodzaju określonego ustawowo oraz wysokości
kwoty ubezpieczenia określonej w SIWZ. Innymi słowy, zakres i wysokość ochrony
ubezpieczeniowej nie mogą ulec zmniejszeniu w całym okresie obowiązywania umowy. Izba
nie dopatrzyła się naruszenia prawa przez użycie przez zamawiającego sformułowania „na
warunkach nie gorszych niż w pierwotnej polisie”.
Podobnie jak zamawiający, Izba uznała, że ustalenie obowiązku zapłaty kary umownej za
niedostarczenie polisy potwierdzającej kontynuację ubezpieczenia w okresie obowiązywania
umowy w wysokości 10% wynagrodzenia brutto nie narusza art. 483 § 1 k.c.
Przepis ten stanowi, iż można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z
niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez
zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Wymóg posiadania ochrony ubezpieczeniowej ustanawia niepieniężne zobowiązanie
dłużnika o charakterze ubocznym w stosunku do wykonania przedmiotu zamówienia. W
doktrynie przyjmuje się jednak, że dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej za
niewykonanie zobowiązania o charakterze ubocznym również na gruncie art. 483 § 1 k.c., o
ile zobowiązanie to ma dla strony na tyle istotny charakter, że uzasadnia zastosowanie kary
umownej jako gwarancji jego wykonania (K. Zagrobelny - Kodeks cywilny. Komentarz pod
red. E. Gniewek. P. Machnikowski, str. 902).
Zgodnie z art. 809 § 2 k.c. z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811 k.c., w razie
wątpliwości umowę ubezpieczenia uważa się za zawartą z chwilą doręczenia
ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia. Tym samym posiadanie przez zamawiającego
polisy lub innego dokumentu potwierdzającego przedłużenie ochrony ubezpieczeniowej jest
prawnie doniosłe.
Izba uznała, że zastosowanie kary umownej oraz jej wysokość są uzasadnione specyfiką
przedmiotu zamówienia.
Zamawiający wyjaśnił, że zamówienie realizowane będzie w wysoce zurbanizowanym i
mocno uzbrojonym terenie. Przyległe budynki zlokalizowane są w granicy pasa drogowego

bądź w kliku metrowej odległości od terenu budowy. Budynki znajdują się w różnym stanie
technicznym i przy nie zachowaniu należytej ostrożności, metod prowadzenia robót będą
mocno narażone na negatywne oddziaływania budowy, a wykonawca odpowiedzialny będzie
za wszelkie ewentualne szkody spowodowane jego działalnością. Zagrożenia związane z
realizacja przedmiotu zamówienia zostały opisane Specyfikacji Technicznej Wykonania i
Odbioru Robót.
Wobec braku naruszenia prawa Izba uznała, że zarzut nie znalazł potwierdzenia.

Ad .4. W pkt 7 SIWZ zamawiający wskazał termin wykonania umowy, w ten sposób, że
liczony on będzie od dnia podpisania umowy do dnia do 31.12.2014 r.
Natomiast w sekcji II pkt 3 ogłoszenia zamawiający wskazał, że termin wykonania
zamówienia to 21.08.2013 r. - do 31.12.2014 r. Zamawiający w sekcji IV pkt 3 ppkt 1.1.
ogłoszenia podkreślił natomiast, że termin rozpoczęcia realizacji zadania jest terminem
prognozowanym, liczonym z uwzględnieniem terminów, do których zamawiający
zobligowany jest na gruncie ustawy i może ulec zmianie z uwagi na możliwość wnoszenia
środków ochrony prawnej.
Izba uznała, że rozbieżność terminów rozpoczęcia wykonywania umowy wskazanych w
SIWZ i ogłuszeniu o zamówieniu nie stanowi naruszenie prawa. Zamawiający w ogłoszeniu o
zamówieniu przewidział to, że termin rozpoczęcia wykonywania umowy nie zostanie
dotrzymany. Lektura odwołania prowadzi natomiast do przekonania, że rzeczywistą intencją
odwołującego jest zmiana terminu realizacji zamówienia i doprowadzenie do jego
wydłużenia, ku czemu Izba nie dopatrzyła się podstaw. Sam odwołujący nie wskazał, ani nie
udowodnił, że przewidywany przez zamawiającego czas zakończenia robót 31.12.2014 r.
narusza prawo.
Środki ochrony prawnej składane w toku postępowania o udzielenie zamówienia służą
usunięciu naruszeń prawa, nie zaś wyłącznie wygodzie wykonawców – kształtowaniu
wymagań zamawiającego w sposób dla nich optymalny. Wykonawca przed złożeniem oferty
winien przeanalizować swoje możliwości co do terminowego wykonania zamówienia, a swój
potencjał realizacyjny - o ile jest on niewystarczający do zakończenia prac w terminie
wymaganym przez zamawiającego - może zwiększyć w ramach konsorcjum lub zawarcia
umowy z podwykonawcą.

Ad. 5, 7, 10. W pkt 8.1.1 i 3 SIWZ w zakresie posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności oraz dysponowania potencjałem technicznym
zamawiający postanowił, że nie stawia szczegółowego warunku w tym zakresie. Wskazał, że
żąda złożenia oświadczenia z art. 22 ust 1 ustawy, którego weryfikację przeprowadzi wg

formuły: „spełnia - nie spełnia. Ten sposób oceny został powtórzony w odniesieniu do
badania wszystkich warunków udziału w postępowaniu w ostatniej uwadze po pkt 8.3 SIWZ -
„Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu, określonych w pkt. 8.1. i 8.2. SIWZ
będzie dokonana w oparciu o złożone wraz z ofertą oświadczenia i dokumenty wymienione
w pkt. 9 wg formuły: „ spełnia - nie spełnia ”.
Zarzuty nie znalazły potwierdzenia.
Nieustalenie przez zamawiającego szczegółowych wymagań w zakresie posiadania
uprawnień, dysponowania potencjałem technicznym nie niesie za sobą skutku żądanego
przez odwołującego, a formuła oceny przewidziana przez zamawiającego w odniesieniu do
wszystkich warunków udziału w postępowaniu odpowiada prawu.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy
spełniający warunki wskazane w tym przepisie. Zamawiający nie jest jednak zobligowany, by
– również w postępowaniach, gdzie wartość przedmiotu zamówienia jest wyższa, niż kwoty
wskazane w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp – dokonywać
konkretyzacji warunku (opisu) i ustalać szczegółowe wymagania w odniesieniu do każdego z
nich.
Opis warunku udziału w postępowaniu i opis sposobu oceny spełniania przez wykonawców
warunków udziału w postępowaniu wskazany przez zamawiającego w ogłoszeniu o
zamówieniu lub postanowieniach SIWZ wpływają wyłącznie na to, na jakiej podstawie
zamawiający bada, czy dany wykonawca wykazał spełnianie warunków udziału w
postępowaniu. Jeśli zamawiający nie dokonał opisu warunku udziału w postępowaniu i nie
zażądał w związku z tym oświadczeń i dokumentów, to winien stwierdzić zdolność
wykonawcy do wykonania zamówienia wyłącznie na podstawie oświadczenia o spełnianiu
warunków udziału w postępowaniu. Natomiast jeśli opis został przez zamawiającego
dokonany, podstawą stwierdzenia, że wykonawca wykazał spełnianie warunków udziału w
postępowaniu jest oświadczenie wykonawcy o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu
oraz złożone oświadczenia i dokumenty. Stanowi o tym jasno art. 44 Pzp. Konsekwentnie,
jeśli zamawiający dokonał opisu tylko w zakresie wybranych przez siebie warunków
wskazanych w art. 22 ust. 1 pkt 1 - 4 Pzp, podstawą oceny są oświadczenie o spełnianiu
warunków udziału w postępowaniu oraz oświadczenia i dokumenty w odniesieniu do
warunków opisanych przez zamawiającego i oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w
postępowaniu w odniesieniu warunków, które nie zostały opisane.
Nie budzi wątpliwości Izby, że formuła „spełnia/nie spełnia”, nota bene przyjęta w
powszechnej praktyce, jest odpowiednia do oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu niezależnie od tego, czy wszystkie warunki udziału w postępowaniu zostały
opisane przez zamawiającego. Nawet w przypadku, gdy wykonawca składa wyłącznie

oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, oświadczenie to podlega
ocenie formalnej i musi być zgodne z rzeczywistością.

Ad.6. W pkt 8.1.2 SIWZ zamawiający opisał warunek posiadania wiedzy i doświadczenia
wymagając, aby wykonawca wykazał, że wykonał:
8.1.2.1 min, 2 roboty budowlane każda obejmująca swoim zakresem: budową lub
przebudową drogi dwujezdniowej w zwartej zabudowie o nawierzchni asfaltobetonowej wraz
z oświetleniem o długości minimum 900 mb,
8.1.2.2 min. 2 roboty budowlane każda obejmująca swoim zakresem: budową lub
przebudową infrastruktury podziemnej: sieci kanalizacji sanitarnej z rur kamionkowych,
deszczowej z rur PCV i GRP wraz ze zbiornikiem retencyjnym i pompownią wodociągowej -
każda z sieci (sanitarna, deszczowa, wodociągowa) o długości minimum 2,0 km”;
8.1.2.3 min. 2 roboty budowlane każda obejmująca swoim zakresem: budową lub
przebudową kanalizacji sanitarnej metodą bez wykopową tj. mikrotuneling, przewiert
sterowany - na odcinku o długości minimum 100 mb”.
Izba nie podzieliła stanowiska odwołującego, gdyż uznała, że pojęcie zwartej zabudowy jest
powszechnie używane i jednolicie rozumiane w obrocie. Pojęcie to można wyprowadzić z
definicji
sformułowanych
przez
Główny
Urząd
Statystyczny
powołanych
przez
zamawiającego, w których Urząd dokonuje wykładni pojęcia „zwarta zabudowa” w sposób
zgodny z powszechnym rozumieniem tego pojęcia – tzn., że budynki w zabudowie zwartej
bezpośrednio do siebie przylegają. Brak jest podstaw do tego, by przy opisie warunków
udziału w postępowaniu posługiwać się wyłącznie pojęciami definiowanymi na gruncie
ustawy Prawo budowlane.
Izba uznała zatem, że brak jest podstaw do wykreślenia wymagania zamawiającego
dotyczącego wykonania prac referencyjnych w obszarze zwartej zabudowy, zwłaszcza, że
wymaganie to jest adekwatne do przedmiotu zamówienia rodzaju zabudowy, w obszarze
której będą prowadzone prace. Spełniony zatem został wymóg określony przez art. 22 ust. 4
Pzp.
Adekwatne do przedmiotu zamówienia jest również wymaganie określone w pkt 8.1.2.2.
SIWZ dotyczące budowy lub przebudowy sieci kanalizacji deszczowej z rur PCV i GRP wraz
ze zbiornikiem retencyjnym i pompownią o długości minimum 2 km. Brak oczekiwania
zamawiającego co do długości kanalizacji wykonanej z rur danego rodzaju nie stanowi
naruszenia prawa. Można wyrazić ostrożne przypuszczenie, że daje możliwość wzięcia
udziału w postępowaniu większej liczbie wykonawców, niż miałoby to miejsce w sytuacji
wskazania dodatkowych wymagań związanych chociażby z długością rur.

Rzeczywista intencja odwołującego została wyrażona w żądaniu i polega na umożliwieniu
wykazania doświadczenia przez budowę lub przebudowę sieci kanalizacji deszczowej z rur
PCV lub GRP – tzn. jednego rodzaju rur, a nie jak żąda zamawiający rur PCV i GRP –
dwóch typów. Izba żądanie takie uznała za nieuzasadnione. Wymaganie zamawiającego jest
adekwatne do przedmiotu zamówienia, którego wykonanie wymaga zastosowania rur PCV
lub GRP i nie ogranicza uczciwej konkurencji.
Izba nie podzieliła natomiast poglądu zamawiającego, że wszystkie uwagi zawarte po pkt
8.1.2.3. SIWZ to "puste" zapisy.
Wymaganie wskazania wartości wykonanych prac odpowiadających opisowi warunku
dokonanego przez zamawiającego w sytuacji, gdy zostały one wykonane w ramach większej
całości, narusza art. 25 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z przywołanym przepisem zamawiający może żądać wyłącznie oświadczeń i
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Pojęcie „niezbędności” należy
odnieść nie tylko do rodzaju oświadczenia lub dokumentu, ale również do ich treści.
Wymagania zamawiającego dotyczące treści oświadczenia lub dokumentu muszą mieścić
się w granicach zakreślonych podstawami normatywnymi, którymi są przepisy
rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów i opis dokonany w ogłoszeniu lub SIWZ.
Zamawiający nie opisał warunku wiedzy i doświadczenia przez wskazanie wartości prac,
niedopuszczalne jest zatem żądanie wskazania w wykazie wartości prac odpowiadających
wymaganiu zamawiającego, a wykonanych w ramach większej całości.
Naruszenie przez zamawiającego art. 25 ust. 1 Pzp nie prowadzi jednak do uwzględnienia
odwołania, gdyż nie może mieć wpływu na wynik postępowania. Zamawiający nie będzie
mógł bowiem wyciągnąć żadnych konsekwencji prawnych ze wskazanej wartości prac, ani
nawet w razie nie podania tej wartości przez wykonawcę. Między opisem warunku udziału w
postępowaniu a wymaganiem stawianym treści wykazu wykonanych robót budowlanych
zaistniała nieścisłość, która – zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Krajowej Izby
Odwoławczej – nie może być interpretowana na niekorzyść wykonawcy. Zamawiający będzie
zatem musiał dokonać oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu zgodnie z
opisem dokonanym w pkt. 8.1.2. SIWZ.
Izba nie dopatrzyła się natomiast naruszenia prawa przez wskazanie konieczności wzięcia
udziału w wykonywaniu zamówienia przez podmiot, który udostępni wykonawcy swoją
wiedzę i doświadczenie na czas niezbędny do wykonania zamówienia zgodnie z art. 26 ust.
2b Pzp.
Do wniosku przeciwnego nie prowadzi § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie rodzajów
dokumentów. Przepis ten należy interpretować w ten sposób, że udział w wykonaniu
zamówienia podmiotu, który udostępnia swe zasoby, nie jest wymagany w każdym

przypadku, lecz zależy od rodzaju udostępnianego zasobu. Oczywistym jest, że podmiot,
który udostępnia swe zasoby kadrowe lub środki finansowe, nie musi uczestniczyć w
wykonaniu zamówienia. Natomiast udostępnienie wykonawcy ubiegającemu się o udzielenie
zamówienia zasobów w postaci wiedzy i doświadczenia wiąże się z udziałem w wykonaniu
zamówienia podmiotu, który zasoby te udostępnienia. Udział ten może przybrać różną formę,
jednak jest konieczny, w przeciwnym razie udostępnienie zasobów nie miałoby charakteru
realnego.

Ad.8. W pkt 8.1.4. SIWZ zamawiający jako warunek udziału w postępowaniu wskazał
dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia (które będą uczestniczyć w
wykonaniu zamówienia). Zamawiający ustalił, że uzna powyższy warunek za spełniony,
jeżeli wykonawca wykaże, że dysponuje:
8.1.4.1.przynajmniej 1 osobą wyznaczoną do pełnienia funkcji Kierownika Budowy
posiadającą uprawnienia budowlane do kierowania robotami w specjalności drogowej
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28.04.2006 w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie Dz. U. z 2006r., Nr 83, poz. 578 z pózn.
zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na
podstawie wcześniej obowiązujących przepisów. Kierownik Budowy jest odpowiedzialny za
kompleksową realizację całości zadania ze strony Wykonawcy.;
8.1.4.2. przynajmniej 2 osobami wyznaczonymi do pełnienia funkcji Kierowników Robót
posiadającymi uprawnienia budowlane do kierowania robotami w specjalnościach:
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, gazowych, wodociągowych i
kanalizacyjnych bez ograniczeń, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i
Budownictwa z dnia 28.04.2006 w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie Dz. U. z 2006r., Nr 83, poz. 578 z pózn. zm.) lub odpowiadające im ważne
uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów;
8.1.4.3.przynajmniej 1 osobą wyznaczoną do pełnienia funkcji Kierownika Robót posiadającą
uprawnienia budowlane do kierowania robotami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń, zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28.04.2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie Dz. U. Z 2006 r., Nr 83, poz. 578 z
pózn. zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na
podstawie wcześniej obowiązujących przepisów;
8.1.4.4. przynajmniej 1 osobą wyznaczoną do pełnienia funkcji Kierownika Robót
posiadającą
uprawnienia
budowlane
do
kierowania
robotami
w
specjalności

telekomunikacyjnej bez ograniczeń, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i
Budownictwa z dnia 28.04.2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie Dz. U. z 2006r., Nr 83, poz. 578 z pózn. zm.) lub odpowiadające im ważne
uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów;
8.1.4.5. przynajmniej 1 osobą wyznaczoną do pełnienia funkcji Kierownika Robót
posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania robotami w specjalności konstrukcyjno -
budowlanej bez ograniczeń, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa
z dnia 28.04.2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie Dz. U. z
2006r„ Nr 83, poz. 578 z pózn. zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane,
które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów;
8.1.4.6. przynajmniej 4 osobami posiadającymi uprawnienia do kierowania ruchem
drogowym podczas wykonywania robót drogowych wystawione przez Komendę Policji.
Dopuszczalne jest posiadanie więcej niż jednego uprawnienia przez jedną osobę."
Izba zgadza się z zamawiającym, że intencją przy konstruowaniu postanowienia 8.1.4. SIWZ
było umożliwienie łączenia funkcji w przypadku posiadania większej ilości uprawnień przez
jedną osobę. Redakcja tego postanowienia SIWZ nie jest jednoznaczna i wymaga wykładni.
Izba uznała, że możliwość łączenia funkcji przez jedną osobę wynika ze wskazania w SIWZ,
że wymienione osoby będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia w powiązaniu z
dopuszczeniem możliwości dysponowania więcej niż jednym uprawnieniem przez daną
osobę. Brak jednoznaczności postanowienia ogłoszenia o zamówieniu, co do wymagań
stawianych osobom niezbędnym do wykonania zamówienia, nie stanowi co do zasady
naruszenia prawa, nie tylko z racji braku możliwości przyporządkowanie tego stanu rzeczy
do normy prawnej – inaczej, niż ma to miejsce w odniesieniu do opisu przedmiotu
zamówienia, gdzie jednoznaczność stanowi wymóg ustawowy wskazany w art. 29 ust. 1
Pzp. Jak bowiem wskazano już wcześniej – ewentualne nieścisłości powinny być na etapie
oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu interpretowane na korzyść wykonawcy.
Konieczność dokonania wykładni postanowienia SIWZ co do wymagań stawianych osobom,
które będą wykonywać zamówienie nie stanowi naruszenia prawa.

Ad. 9. W pkt 8.3. SIWZ zamawiający stwierdził, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać
się wykonawcy, którzy spełniają warunek udziału w postępowaniu dotyczący braku podstaw
do wykluczenia z postępowania w okolicznościach, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5
ustawy.
Izba uznała zarzut za całkowicie chybiony. Zamawiający odwołał się do regulacji ustawowej,
zatem – mimo że przesłanka wykluczenia wskazana w art. 24 ust. 2 pkt 5 Pzp nie odnosi się

do warunków udziału w postępowaniu (o tych bowiem stanowi art. 22 ust. 1 Pzp) trudno w
doszukać się w skarżonym postanowieniu SIWZ jakiegokolwiek naruszenia prawa.

Ad 11. W pkt 9.1.2 SIWZ zamawiający, w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunku
udziału w postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia żądał złożenia „wykazu robót
budowlanych wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania
ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem
ich rodzaju i wartości, daty i miejsca wykonania oraz z załączeniem dowodów dotyczących
najważniejszych robót, określających, czy roboty te zostały wykonane w sposób należyty
oraz wskazujących, czy zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i
prawidłowo ukończone - na formularzu stanowiącym załącznik nr 3 do SIWZ (wskazana data
podpisania) z uwzględnieniem warunku opisanego w pkt. 8.1.2. SIWZ.
Izba nie podzieliła poglądu odwołującego i uznała, że zamawiający przywołał § 1 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, jednak – wbrew poglądowi odwołującego
z uwzględnieniem § 1 ust. 4 rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów. Drugi z
przywołanych przepisów rozporządzenia stanowi, że w przypadku, o którym mowa w ust. 1
pkt 2 i 3, zamawiający może, w sposób obiektywny i niedyskryminacyjny, określić roboty
budowlane, dostawy lub usługi, których dotyczy obowiązek wskazania przez wykonawcę w
wykazie lub złożenia poświadczeń, lub żądać wskazania w wykazie informacji o robotach
budowlanych, dostawach lub usługach niewykonanych lub wykonanych nienależycie, w celu
zweryfikowania rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia wykonawcy.
Zamawiający w ślad za dyspozycją § 1 ust. 4 rozporządzenia w sprawie rodzajów
dokumentów wskazał w skarżonym postanowieniu pkt 9.1.2 SIWZ, że wykaz winien zawierać
roboty budowlane w zakresie opisanym przez zamawiającego w pkt 8.1.2. SIWZ.
Wystarczające jest zatem złożenie wykazu uwzględniającego wyłącznie roboty
potwierdzające spełnianie warunku udziału w postępowaniu.
W ocenie Izby § 1 ust. 4 rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów daje
zamawiającemu zarówno możliwość żądania w wskazania w wykazie wyłącznie robót
budowlanych potwierdzających spełniania opisanego warunku udziału w postępowaniu, jak
też rozszerzenia obowiązku informacyjnego wykonawcy, jeśli zamawiający stosownie do
dyspozycji art. 22 ust. 5 Pzp ma zamiar weryfikowania rzetelności, kwalifikacji, efektywności i
doświadczenia wykonawcy.
Izba zgadza się jednak z odwołującym o tyle, że redakcja postanowienia pkt 9.1.2 SIWZ
pozwala również na odmienną interpretację, niż dokonana powyżej. Jednak brak
jednoznaczności postanowienia ogłoszenia o zamówieniu co do wykazania spełniania
warunku w zakresie wiedzy i doświadczenia, w odróżnieniu od opisu przedmiotu

zamówienia, nie stanowi co do zasady naruszenia prawa, a ewentualne nieścisłości powinny
być na etapie oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu interpretowane na
korzyść wykonawcy. Zamawiający nie będzie mógł bowiem wyciągnąć żadnych
konsekwencji prawnych z robót budowlanych ewentualnie wskazanych przez wykonawcę
ponad opis warunku udziału w postępowaniu dokonany w pkt 8.1.2. SIWZ.

Ad. 12. W pkt 9.1.3 zamawiający, w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunków
udziału w postępowaniu, żądał złożenia wykazu osób, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za kierowanie robotami
budowlanymi wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i
wykształcenia niezbędnych dla wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych
przez nie czynności oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami wraz z
oświadczeniem, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają
wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień -
załącznik nr 4 do SIWZ (wskazana data podpisania), z uwzględnieniem warunku opisanego
w pkt 8.1.4 SIWZ..
Jak Izba ustaliła w pkt Ad.8 uzasadnienia w pkt 8.1.4 SIWZ zamawiający opisał warunek
udziału w postępowaniu dotyczący osób przez wskazanie wyłącznie uprawnień. W pkt
8.1.4.1-5 SIWZ wskazał oczekiwane uprawnienia budowlane, w pkt 8.1.4.6 SIWZ
uprawnienia do kierowania ruchem drogowym podczas wykonywania robót drogowych.
Wykaz, którego wzór zamawiający ustalił w załączniku Nr 4 do SIWZ, przewiduje wskazanie
posiadanych uprawnień – branża, podstawy dysponowania ora zakresu wykonywanych
czynności.
Zarzut nie znalazł potwierdzenia.
Izba stwierdziła, że w pkt 9.1.3. SIWZ zamawiający przywołał § 1 ust.1 pkt 7 rozporządzenia
w sprawie rodzajów dokumentów, zgodnie z którym zamawiający może żądać wykazu osób,
które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za
świadczenie usług, kontrolę jakości lub kierowanie robotami budowlanymi, wraz z
informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia
niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie
czynności, oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami.
Przepisy rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów odnoszące się do potwierdzania
spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu (tzw. wymagań
podmiotowych) są regulacją zamkniętą – katalog tych dokumentów stanowi numerus
clausus, a wymagania stawiane zakresowi informacji zawartych w poszczególnych
oświadczeniach i dokumentach mają charakter wyczerpujący. Z całą pewnością przywołanie

pełnego brzmienia przepisu rozporządzenia w postanowieniu pkt 9.1.3. SIWZ nie narusza
prawa, zwłaszcza, że zamawiający konstruując wzór wykazu w załączniku nr 4 do SIWZ
żądał podania przez wykonawcę wyłącznie danych zgodnych z opisem warunku udziału w
postępowaniu dokonanym w pkt 8.1.4 SIWZ. Z faktu przywołania całego przepisu
rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów oraz rozbieżności między pkt 9.1.3. SIWZ
a załącznikiem Nr 4 do SIWZ nie wypływa zatem żaden negatywny skutek dla wykonawców.
Jak było wskazane wcześniej – ewentualne rozbieżności powinny być interpretowane na
korzyść wykonawców. Zamawiający może dokonywać oceny spełniania warunku udziału w
postępowaniu badania wyłącznie w zakresie wynikającym z opisu warunku.
Wymaganie zamawiającego opisane w pkt 8.1.4. ppkt 6 SIWZ dysponowania przynajmniej 4
osobami posiadającymi uprawnienia do kierowania ruchem drogowym podczas
wykonywania robót drogowych wystawionymi przez Komendę Policji znajduje podstawę w
wymogach ustawowych.
Pojęcie „kwalifikacji zawodowych” użyte w § 1 ust.1 pkt 7 rozporządzenia w sprawie
rodzajów dokumentów jest znaczeniowo szersze niż pojęcie „uprawnienia” i nie odnosi się
wyłącznie do uprawnień budowlanych – przywołany przepis rozporządzenia znajduje
przecież zastosowanie odo wszystkich zamówień publicznych niezależnie od ich przedmiotu.
Zatem osoba, która zgodnie z ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym
(Dz. U. Z 2012, poz. 1137 ze zm.) działa w imieniu Zarządcy Drogi lub osoba wykonująca
roboty na drodze na zlecenie lub za zgodą Zarządcy Drogi i kieruje ruchem, winna mieć ku
temu stosowne uprawnienia. Do kierowania ruchem uprawnia zaświadczenie o ukończeniu
szkolenia wydane przez Komendę Policji, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 lipca 2010 roku w sprawie kierowania ruchem
drogowym (Dz. U. 2010, Nr 123, poz. 840 ze zm.). Zamawiający może wymagać
dysponowania przez wykonawców osobami posiadającymi takie zaświadczenia – dokumenty
potwierdzające kwalifikacje zawodowe w rozumieniu § 1 ust.1 pkt 7 rozporządzenia w
sprawie rodzajów dokumentów.

Ad. 13. W pkt 9.4.3 SIWZ zamawiający wskazał, że do oferty należy dołączyć potwierdzenie
wniesienia wadium.
Izba nie dopatrzyła się naruszenia prawa przez zamawiającego.
Pkt 9.4.3. SIWZ nie nakłada na wykonawcę żadnego obowiązku, którego niedopełnienie
powodowałoby negatywne konsekwencje prawne – wykluczenie wykonawcy lub odrzucenie
oferty. Gdyby zamawiający przewidział taki skutek w razie niedołączenia potwierdzenia
wniesienia wadium do oferty, z całą pewnością rażąco naruszyłby przepisy ustawy. Na
gruncie pkt 9.4.3. SIWZ jeśli wykonawca nie złoży wraz z ofertą takiego dokumentu, to

oczywistym jest, że zamawiający nie wykluczy takiego wykonawcy, ani nie odrzuci takiej
oferty, pod warunkiem, iż wadium zostało wniesione do upływu terminu składania ofert.
Składanie wraz z ofertą dowodu wniesienia wadium – najczęściej kopii gwarancji
ubezpieczeniowej lub bankowej, albo dowodu wpłaty wadium wnoszonego w pieniądzu na
rachunek zamawiającego – jest ugruntowane w praktyce. Zwyczaj ten jest korzystny dla nie
tylko dla zamawiającego, ale również dla wykonawcy. Dostrzec trzeba bowiem, że wadium –
którego celem jest zabezpieczenie określonego rezultatu – zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego oraz złożenia oświadczeń i dokumentów potwierdzających
spełnianie warunków udziału w postępowaniu – nie stanowi oferty ani nie mieści się w
katalogu oświadczeń i dokumentów wskazanych w art. 25 ust. 1 Pzp. Wykazanie, że wadium
zostało wniesione stanowi zatem przedmiot wyłącznej troski wykonawcy.

Ad. 14. Izba uznała zarzut za niepotwierdzony, mając na względzie, że w myśl
obowiązujących przepisów art. 26 ust. 2b Pzp znajduje zastosowanie w całości niezależnie
od tego, czy został on powołany w ogłoszeniu o zamówieniu lub SIWZ. Na takich samych
zasadach zamawiający zobligowany jest do skorzystania z dyspozycji art. 26 ust. 3 Pzp
niezależnie od tego, czy przywoła jego treść w dokumentach postępowania.
Nie można mocą własnego oświadczenia lub czynności prawnej zamawiającego zmienić
uprawnień wykonawcy zapisanych w ustawie.
Przywołanie art. 26 ust. 2b Pzp w części nie ogranicza praw wykonawców, do skorzystania z
jego dobrodziejstwa w całości. Nawet jeśli zamawiający wskazał zobowiązanie innego
podmiotu, jako dokument, który wykonawca składa wraz z ofertą, wykonawcy nie są
ograniczeni w prawie do wykazywania, że będą dysponować zasobami podmiotu trzeciego
za pomocą innych, wybranych przez siebie środków dowodowych.
W konsekwencji Izba uznała, że kwestionowane postanowienie pkt 9.4.5. SIWZ należy
interpretować, nie jako wskazanie jedynego dopuszczalnego środka dowodowego, którym
może się posłużyć wykonawca powołujący się na zasoby innego podmiotu, lecz jedynie jako
informację co do treści zobowiązania innego podmiotu, aktualną w sytuacji wyboru przez
wykonawcę tego środka dowodowego. Postulat podawania w SIWZ wskazówek, co do
istotnych dla zamawiającego elementów oświadczenia innego podmiotu, był już wyrażany w
orzecznictwie (vide przykładowo: wyrok KIO z 9 lutego 2012 r., sygn. akt KIO 162/12).

Ad. 15. Zgodnie z pkt 10.3 SIWZ w przypadku wspólnego ubiegania się o udzielenie
zamówienia dokumenty i oświadczenia wymienione w pkt 9.1.2 i 9.1.3 SIWZ wykonawcy
składają wspólnie. W przypadku polisy wymaganej w pkt 9.1.4. SIWZ zamawiający
dopuszcza także przedstawienie jednej polisy wystawionej na wykonawców wspólnie

ubiegających się o udzielenie zamówienia. Zamawiający wskazał, że oświadczenie
wymienione w pkt 9.1.1. SIWZ, formularz ofertowy wymieniony w pkt 9.4.1. SIWZ oraz
kosztorys ofertowy wymieniony w pkt 9.4.2. SIWZ winny być podpisane przez uprawnionych
przedstawicieli wykonawców. Ustalił, że oświadczenia na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy
(załącznik nr 2 do SIWZ) składają wszyscy wykonawcy wspólnie na jednym druku lub
pełnomocnik.
Izba uznała, że skarżone postanowienie SIWZ odpowiada prawu. Zgodnie z jego pełnym
brzmieniem, które odwołujący pominął, ofertę i wszystkie wymagane oświadczenia - w
przypadku wspólnego ubiegania się o zamówienie - mogą podpisać wszyscy wykonawcy
(zgodnie ze stosownymi zasadami reprezentacji lub działając przez ustanowionych
pełnomocników) albo pełnomocnik działający w imieniu wszystkich wykonawców. Izba
ocenia, że pod pojęciami „uprawnieni przedstawiciele Wykonawców" lub „pełnomocnik”
należy rozumieć również możliwość podpisania formularza ofertowego oraz kosztorysu
przez osobę lub osoby umocowane do działania w imieniu i na rzecz wszystkich
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie.

Ad. 16 i 18. W pkt 23 ust. 6 SIWZ zamawiający ustalił, że zadanie będzie rozliczane
kosztorysem powykonawczym. Wartość kosztorysów powykonawczych nie może
przewyższyć zadeklarowanej w ofercie ceny ofertowej.
Zgodnie z pkt 23 ust. 8 zamówienie będzie rozliczone obmiarowo. Wynagrodzenie
wykonawcy będzie obliczone jako iloczyn cen jednostkowych zaoferowanych przez
wykonawcę i obmiaru faktycznie wykonanych robót potwierdzonych przez inspektora
nadzoru w książce obmiaru”.
Kolejno w pkt 23 ust. 11 SIWZ postanowił, że roboty dodatkowe i zamienne, wynikłe w
trakcie realizacji przedmiotu umowy będą rozliczane na podstawie obmiaru faktycznie
wykonanych robót i przy zastosowaniu cen jednostkowych z kosztorysu ofertowego. Zgodnie
z ust. 12 w przypadku robót, dla których brak jest cen jednostkowych w ofercie, rozliczone
będą kosztorysami powykonawczymi wykonanymi metodą szczegółową (...) oraz wg danych
wyjściowych do kosztorysowania jak w ofercie tj. Rg, Kz, Kp i Zysk.
W pkt 23 ust. 13 SIWZ zamawiający wskazał, że jeżeli wartość robót dodatkowych mieścić
się będzie w kwocie umownej należy je rozliczać zgodnie z zasadami określonymi w pkt
23.11 i 12 SIWZ. W przypadku konieczności wykonania robót dodatkowych wykraczających
poza wartość umowy można je będzie wykonać po zawarciu umowy na zamówienie
dodatkowe.
Izba uznała, że przywołane postanowienia SIWZ nie naruszają prawa.

Zgodzić się trzeba z zamawiającym, że przepisy ustawy nie regulują zasad ustalania
wynagrodzenia w umowach w sprawie zamówienia publicznego i sposobu rozliczenia
wynagrodzenia w trakcie realizacji umowy o roboty budowlane, odsyłając w tym zakresie -
via art. 139 ust. 1 Pzp - do przepisów kodeksu cywilnego. Strony zawierające umowę w
sprawie zamówienia publicznego, której przedmiotem są roboty budowlane mogą zatem
ułożyć stosunek prawny w tym zakresie według swego uznania, tak aby jego treść lub cel nie
sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego.
Odwołujący błędnie utożsamia pojęcie "zamówienia dodatkowego" i „robót dodatkowych”.
Pierwsze z nich stanowi nowe zamówienie, nie objęte zamówieniem podstawowym - umowę,
której przedmiot wykracza poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte w SIWZ dla
zamówienia podstawowego (vide: art. 67 ust. 1 pkt 5 i art. 140 ust. 3 Pzp). Udzielenie
zamówienia dodatkowego wymaga zastosowania trybu z wolnej ręki, o czym mowa w pkt
23.13 SIWZ.
Tymczasem pojęcie "roboty dodatkowe" należy utożsamiać z pojęciem "prace dodatkowe"
występującym w art. 630 k.c. określającym sposób rozliczania przedmiotu umowy (dzieła) w
przypadku zastosowania wynagrodzenia kosztorysowego. Przepis ten stanowi, że jeżeli w
toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie były
przewidziane
w
zestawieniu
prac
planowanych
będących
podstawą
obliczenia
wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie sporządził zamawiający, przyjmujący
zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia umówionego wynagrodzenia. Jeżeli
zestawienie planowanych prac sporządził przyjmujący zamówienie, może on żądać
podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie
mógł, przewidzieć konieczności prac dodatkowych.
Należy więc przyznać rację zamawiającemu, że "roboty dodatkowe" ("prace dodatkowe") to
roboty, które są objęte przedmiotem zamówienia, ale nie znalazły się w zestawieniu
planowanych prac będącym podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego. W takim
przypadku za dopuszczalne należy uznać oczekiwanie zamawiającego, że będą one
rozliczane według cen jednostkowych wskazanych w ofercie lub zasad wskazanych w SIWZ
do momentu „wyczerpania” całej ceny oferty. W pozostałych przypadkach zamawiający
udzieli zamówienia dodatkowego w razie ziszczenia się przesłanek ustawowych.

Ad.17. Zamawiający w dokumentach postępowania wskazywał na powołane już przez Izbę
wyżej szczególne uwarunkowania i trudności związane z wykonywaniem zamówienia.
Kwestie te zostały powołane w STWiOR.

Zamawiający w pkt. 23 ust. 10 SIWZ wskazał, że każda cena jednostkowa, oprócz kosztów
objętych daną pozycją przedmiarową zawiera poniższe koszty:
1. koszty: wykonania zaplecza budowy (w tym koszty pozyskania terenu dla potrzeb budowy
zaplecza, zapewnienie pomieszczenia do organizowania narad technicznych), urządzenia,
eksploatacji, w tym doprowadzenie i zużycie mediów oraz likwidacji zaplecza budowy,
2. koszty oznakowania i trwałego zabezpieczenia terenu budowy oraz oświetlenia zgodnie z
wymogami bezpieczeństwa BHP;
3. koszty: wykonania i utrzymania dróg tymczasowych celem zapewnienia dojazdów do
posesji, obiektów handlowych i usługowych w trakcie trwania budowy, wykonania
tymczasowych przejść dla pieszych oraz utrzymania w czystości dróg publicznych,
demontażu dróg tymczasowych po zakończeniu robót. Za brak możliwości dojazdu do w/w
obiektów odpowiedzialność odszkodowawczą ponosi wykonawca;
4. koszty bieżącej aktualizacji projektu tymczasowej organizacji ruchu drogowego w
zależności od potrzeb organizacji robót i ich postępu w czasie trwania budowy wraz z
zatwierdzeniem projektów w organach zarządzających ruchem;
5. koszty oznakowania zgodnie z zatwierdzonym projektem tymczasowej organizacji ruchu,
bieżące utrzymanie oznakowania w należytym stanie;
6. koszty opłat w związku z objazdami komunikacji zbiorowej tj. KZK GOP;
7. koszty związane ze wstrzymaniem ruchu tramwajowego w czasie trwania robót, w tym
koszty komunikacji zastępczej. Zwrot utraconych przychodów z tytułu niewykonania
zaplanowanych wozokilometrów na rzecz Spółki Tramwaje Śląskie S.A.;
8. koszty przeglądu urządzeń infrastruktury technicznej przez eksploatatorów urządzeń
(przed rozpoczęciem i po ich zakończeniu), ewentualnego ich zabezpieczenia, koszty
nadzoru użytkowników urządzeń podziemnych i nadziemnych oraz sieci, ich udziału w
odbiorach technicznych, zanikowych;
9. koszty przywrócenia terenów przyległych do stanu istniejącego po zakończeniu robót;
10. koszty kompleksowej obsługi geodezyjnej w tym pozyskanie reperów, wytyczenie
przedmiotu zamówienia, na których zostaną wybudowane obiekty, inwentaryzacja
geodezyjna powykonawcza wraz z kartami studni z domiarami do punktów stałych,
wniesienie zmian użytku gruntu, mapa zasadnicza z naniesieniem zmian na zasoby miejskie,
4 kpl, wraz z nośnikiem elektronicznym. Naniesienie na mapach zasadniczych również
nieczynnych/odciętych urządzeń nadziemnych i sieci podziemnych,
11. koszty uczestnictwa w spotkaniach z mieszkańcami na wniosek Zamawiającego,
12. koszty skutecznej ochrony przed : pogorszeniem istniejącego stanu technicznego
budynków i budowli sąsiadujących z budową (wstrząsy, wibracja, osiadanie),

zanieczyszczeniem kanalizacji gruntem lub produktami pochodzącymi z budowy,
zalewaniem przyległego do budowy terenu,
13. koszty napraw ewentualnych uszkodzeń budynków, budowli, wynikłe z prowadzonych
robót,
14. koszty kamerownia przyległych obiektów budowlanych, ogrodzeń przed przystąpieniem
do robót budowlanych wraz z dokumentacją zdjęciową oraz oceną stanu technicznego
budynków (celem uniknięcia ewentualnych roszczeń finansowych właścicieli, zarządców,
użytkowników obiektów);
15. koszt ochrony i odtworzenia, utrwalenia uszkodzonych lub zniszczonych znaków
geodezyjnych, z uwagi na to, że na Wykonawcy spoczywa odpowiedzialność za ochronę
punktów pomiarowych do chwili końcowego odbioru robót,
16. koszty zajęcia pasa drogowego i uzyskania decyzji na zajęcie pasa drogowego dla
urządzeń nie związanych z ochroną drogi również koszt umieszczenia urządzenia obcego za
każdy kolejny rok, z rokiem odbioru końcowego włącznie, zgodnie z art.40 ustawy z dnia 21
marca 1985r o drogach publicznych (tekst jednolity Dz. U Nr 19 poz.115 z 2007r. z późn.
zm.),
17. koszty dokumentacji powykonawczej, z domiarami do punktów stałych oraz
oświadczeniami kierownika budowy i projektanta o braku odstępstwa, a w przypadku
znacznych odstępstw z załączonymi rysunkami zamiennymi 4 kpl., protokół z przeglądu
kamera wizyjna z interpretacją wyników,
18. koszty planu BiOZ, Planu Zapewnienia Jakości,
19. koszt inwentaryzacji punktów referencyjnych drogi z zarządcą drogi,
20. koszt zapewnienia nadzoru geologicznego i hydrogeologicznego przy budowie w
niezbędnym zakresie,
21. koszty ewentualnych ekspertyz, prób, analiz.
22. koszty nadzorów archeologicznych w przypadkach koniecznych,
23. koszty ciągłości funkcjonowania sieci gazowej, samo włączenie przekładanych sieci do
czynnej sieci gazowej, jako roboty gazo niebezpieczne należy wykonać przez spółkę
gazowniczą. Przed przystąpieniem do włączenia przebudowywanych gazociągów do czynnej
sieci gazowej należy opracować instrukcje prac włączeniowych i uzgodnić ją z służbami
eksploatacyjnymi
24. koszty zapewnienia ciągłości funkcjonowania istniejącej sieci wodociągowej, koszty
dostaw wody beczkowozami na czas przerw w jej dostawie,
25. koszty odwodnienia wykopów w czasie realizacji robót, pracy igłofiltrów,
26. koszty pracy agregatu prądotwórczego i niezbędnych urządzeń w czasie prowadzenia
robót

27. koszty przygotowania {czyszczenie, płukanie, droga technologiczna dla dojazdu sprzętu)
kanałów do odbiorów częściowych i wykonania inspekcji TV kanałów przez PWiK z
przekazaniem Zamawiającemu dwóch egz. nośnika cyfrowego' + dwa egz. w wersji
papierowej z zapisem przeglądu kamer, pomiarem spadków. Monitoring należy wykonać
dwukrotnie, (pierwszy pomiar w czasie realizacji zadania, drugi pomiar po zakończeniu robót
przed asfaltowaniem) wraz z interpretacją wyników i mapą z lokalizacji badanych odcinków
28. koszty zabezpieczenia ciągłości funkcjonowania istniejącego systemu odwodnienia i
kanalizacji sanitarnej na czas budowy wraz z ewentualnym przepompowaniem wód
deszczowych i ścieków sanitarnych ,bądż wykonanie czasowych obejść i przełączeń,
29. koszty zaślepienia nieczynnej sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnych i deszczowych,
30. koszty przeprowadzenia rozruchu i próby eksploatacyjnej wraz z udziałem użytkowników
31. koszty przeszkolenia obsługi urządzeń zabudowanych
32. wykonanie kompletnej instrukcji eksploatacji pompowni i obiektów towarzyszących wraz
z tablicami informacyjnymi,
33. wykonanie kompletnej instrukcji ppoż dla pompowni,
34. dostarczenia kompletu instrukcji stanowiskowych, wykazu serwisów oraz dokumentacji
techniczno-ruchowych w języku polskim,
35. koszty informowania mieszkańców o podłączeniu nieruchomości/obiektu do sieci,
zaangażowania w prowadzeniu akcji informacyjnych np. zawiadamiania mieszkańców o
spotkaniach z właścicielami posesji, powiadamiania o utrudnieniach drogowych itp.
36. koszt przygotowania kompletu dokumentów niezbędnych do uzyskania pozwolenia na
użytkowanie w PINB,
37. koszty nadzorów branżowych istniejącego uzbrojenia,
38. koszty zużycia mediów do czasu uzyskania pozwolenia na użytkowanie.
39. koszty badań nieniszczących spoin,
40. koszty badań radiograficznych,
41. koszty analiz laboratoryjnych wody i ścieków w zakresie wymaganych parametrów przez
Sanepid i PWiK, wykonanych przez laboratorium o udokumentowanym systemie jakości
prowadzonych badań wraz z interpretacja wyników,
42. koszty sprawdzenia uzbrojenia sieci wodociągowej w zakresie p.poż.
43. koszty związane z prowadzeniem prac w pobliżu urządzeń BZE związane z
opracowaniem i uzgodnieniem harmonogramu prac i uwzględnieniem niezbędnych
wyłączeń, które winny być uzgodnione z Rejonem Dystrybucji TAURON SA,
44. koszty 2wiązane z utrudnieniami tj praca na wydłużonej zmianie, zwarta zabudowa
mieszkaniowa, dużo sieci infrastruktury podziemnej,

45. koszty wykonania zabezpieczenia istniejących słupów teletechnicznych, energetycznych
na czas budowy,
46. koszty pomiaru oporności przejścia przez rury ochronne i przewiertowe,
47. koszty związane z utrzymaniem w sprawności oświetlenia terenu ciągów
komunikacyjnych do czasu wybudowania i uruchomienia nowego oświetlenia,
48. czyszczenie wnętrza gazociągu z wykorzystaniem powietrza, sprężonego wodociągu do
ciśnienia 0,4 MPa,
49. koszty dokumentacji techniczno-ruchowej przepompowni
50. koszty związane z uruchomieniem transmisji danych z pompowni oraz ich wizualizacja w
FwiK,
51. koszty szkolenia pracowników w zakresie funkcjonowania przepompowni,
52. koszty związane z uruchomieniem oraz próbami pompowni konieczne w celu
przekazania jej do eksploatacji,
53. koszt ewentualnych przeprojektowań związanych ze zmianą zastosowanych materiałów i
urządzeń, dokonanych na etapie składanych ofert wraz z uzyskaniem stosownych
uzgodnień, decyzji, pozwoleń i akceptacji projektanta.
54. projekt organizacji robót.
Izba nie dopatrzyła się naruszenia prawa. Szczegółowy opis dotyczący kosztów Izba uznała,
za za uzasadniony niespornymi okolicznościami, że zamówienie będzie wykonywane w
obszarze jednej z głównych arterii miejskich, terenie wysokozurbanizowanym. Izba podzieliła
pogląd zamawiającego, że koszty pozycji wskazywanych przez odwołującego wynikać będą
z przyjętej przez wykonawcę organizacji robót, kwalifikacji i doświadczenia zawodowego jego
pracowników oraz rodzaju i sprawności technicznej użytych maszyn, urządzeń i sprzętu, od
jakości i staranności prowadzonych robót oraz dotrzymania terminu zakończenia robót, a
także od terminu przygotowania kompletu dokumentacji do PINB w celu uzyskania
pozwolenia na użytkowanie.
Zasadniczy wpływ na te czynniki będzie miał wykonawca robót i szacowanie ich kosztów
pozostawiono w jego gestii. Odwołujący nie podniósł, ani nie udowodnił, że samodzielny
szacunek tych kosztów jest niemożliwy, w szczególności dla profesjonalnego wykonawcy
posiadającego doświadczenie w wykonywaniu zamówień podobnych.

Ad.19. Pkt 25.4. ppkt 2.5 SIWZ stanowi, że zamawiający przewiduje możliwość dokonania
istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie
której dokonano wyboru wykonawcy, w zakresie zmiany stawki VAT:
w przypadku zwiększenia stawki VAT- ceny jednostkowe netto nie mogą być wyższe niż
zadeklarowane w kosztorysie ofertowym. Wartość wynagrodzenia brutto nie ulegnie

zmianie w okresie obowiązywania umowy,
- w przypadku zmniejszenia stawki VAT - ceny jednostkowe netto nie mogą być wyższe
niż zadeklarowane w kosztorysie ofertowym. Wartość wynagrodzenia brutto zostanie
pomniejszona z odpowiednim zastosowaniem zmniejszonej stawki podatku VAT.
Izba postanowiła oddalić zarzut kierując się przekonaniem, że jakkolwiek z aksjologicznego
punktu widzenia zastrzeganie korzyści wynikającej z ewentualnych zmian stawek podatku
VAT wyłącznie na rzecz zamawiającego może budzić wątpliwości, to w obecnym stanie
prawnym brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu odwołującego. Izba nie dopatrzyła, aby
którykolwiek z przepisów ustawy sprzeciwiał się takiemu postanowieniu. Niedopuszczalność
przewidywanej zmiany na gruncie przepisów kodeksu cywilnego nie została podniesiona i
wywiedziona przez odwołującego.

W tym stanie rzeczy, Izba na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 Pzp orzekła jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach Izba orzekła stosownie do wyniku postępowania odwoławczego na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 Pzp, uwzględniając koszty związane z dojazdem pełnomocników
zamawiającego na posiedzenie i rozprawę w kwocie 440 zł, zgodnie z § 3 pkt 2 lit. a
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).

Przewodniczący:
………………………………

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
• Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
• Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
• Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
• Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27