rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-09-18
rok: 2013
data dokumentu: 2013-09-18
rok: 2013
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 2137/13
KIO 2137/13
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska, Klaudia Szczytowska - Maziarz, Małgorzata Stręciwilk Protokolant: Agata Dziuban
Przewodniczący: Ewa Sikorska, Klaudia Szczytowska - Maziarz, Małgorzata Stręciwilk Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 września 2013 r. przez
SITA
Południe Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Częstochowie w postępowaniu
prowadzonym przez
Gminę Koszęcin w Koszęcinie
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 września 2013 r. przez
SITA
Południe Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Częstochowie w postępowaniu
prowadzonym przez
Gminę Koszęcin w Koszęcinie
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakłada na zamawiającego –
Gminę Koszęcin w
Koszęcinie – karę finansową w wysokości 7 440 zł 16 gr (słownie: siedem tysięcy
czterysta czterdzieści złotych szesnaście groszy),
2. kosztami postępowania obciąża
Gminę Koszęcin w Koszęcinie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
SITA
Południe Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Częstochowie tytułem
wpisu od odwołania.
2.2. zasądza od
Gminy Koszęcin w Koszęcinie na rzecz SITA Południe Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w Częstochowie kwotę 11 100 zł 00 gr
(słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 907) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Częstochowie.
………………………………
………………………………
………………………………
Sygn. akt: KIO 2137/13
Uzasadnienie
Zamawiający – Gmina Koszęcin w Koszęcinie – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na świadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych i
zagospodarowania tych odpadów do właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują
mieszkańcy, powstałych na terenie ośmiu gmin bezpośrednio ze sobą sąsiadujących w
Województwie Śląskim i Opolskim.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 907), zwanej dalej
ustawą Pzp.
W dniu 5 września 2013 roku wykonawca SITA Południe sp. z o.o. w Częstochowie
(dalej: odwołująca) wniosła odwołanie wobec naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy Pzp:
1) Art. 67 ust. 1 pkt 3 poprzez zastosowanie trybu udzielenia zamówienia z wolnej ręki w
sytuacji, której okoliczności przywołane przez zamawiającego, w postaci wyjątkowej
sytuacji niewynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie
mógł on przewidzieć, nie zaistniały,
2) Art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez rażące naruszenie zasad uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, a także udzielenie zamówienia wykonawcy, który
został wybrany w sposób niezgodny z przepisami ustawy Pzp.
Odwołująca wniosła o uwzględnienie odwołania oraz – w związku z zaistnieniem
przesłanki, o której mowa w art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp – o unieważnienie umowy o
udzielenie zamówienia zawartej przez zamawiającego w trybie z wolnej ręki z wykonawcą,
Waldemarem S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Prywatny Zakład
Oczyszczania Miasta Waldemar S.. Ewentualnie o unieważnienie umowy zawartej przez
zamawiającego w trybie zamówienia z wolnej ręki z „PZOM W. S.” w zakresie zobowiązań
niewykonanych.
W uzasadnieniu odwołania odwołująca podniosła, iż posiada interes we wniesieniu
niniejszego odwołania. Oferta odwołującej jest jedyną, której odrzucenie nie zostało
nakazane przez KIO wyrokiem z dnia 10 lipca| 2013 r., sygn. akt: KIO 1549/13. Do dnia
dzisiejszego zamawiający uchyla się od dokonania nakazanej wyrokiem KIO czynności
ponownej oceny ofert oraz wyboru oferty złożonej przez odwołującą. Jednocześnie
zamawiający, działając we własnym imieniu, zawarł w trybie z wolnej ręki o udzielenie
zamówienia w przedmiocie świadczenia usługi odbierania odpadów komunalnych i
zagospodarowania tych odpadów od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują
mieszkańcy, powstałych na terenie Gminy Koszęcin z PZOM W. S., którego oferta wyrokiem
KIO 1549/13 została odrzucona. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że działania
zamawiającego naruszają interes odwołującego.
Izba ustaliła, co następuje:
Gmina Koszęcin w imieniu 8 gmin z terenu województw śląskiego i opolskiego, na
podstawie art. 16 ust. 1 ustawy Pzp, prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jestświadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych i zagospodarowania tych odpadów od
właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, powstałych na terenie 8
Gmin bezpośrednio ze sobą sąsiadujących w Województwie Śląskim i Opolskim.
W wyznaczonym terminie do zamawiającego wpłynęły 4 oferty. Bezpośrednio przed
otwarciem ofert zamawiający podał kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, tj. 3.454.000 zł brutto. Zamawiający zgodnie z treścią SIWZ (Rozdział XV) miał
dokonać oceny ofert na podstawie jednego kryterium: cena – 100%. W dniu 14 czerwca
2013 roku zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej dla części zamówienia,
wybierając ofertę złożoną przez PZOM W. S., wobec której to czynności SITA Południe
złożyła odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej. W wyroku z dnia 10 lipca 2013 roku sygn.
akt KIO 1549/13 KIO uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu dokonanie ponownej
czynności oceny ofert oraz odrzucenia ofert PZOM W. S. oraz Konsorcjum Remondis
Tarnowskie Góry Sp. z o.o. i A.S.A. Lubliniec Sp. z o.o. jako niezgodnych z treścią SIWZ i
ustawy. Jedyna pozostała w postępowaniu oferta, złożona przez odwołującą, zawierała cenę
8.371.477,85 zł.
W dniu 16 września 2013 roku zamawiający unieważnił postępowanie na podstawie art.
93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
W dniu 21 sierpnia 2013 roku Gmina Koszęcin opublikowała ma stronach Biuletynu
Zamówień Publicznych ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w trybie z wolnej ręki, którego
przedmiotem jest świadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych i zagospodarowania
odpadów od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, powstałych na
terenie Gminy Koszęcin.
Jako uzasadnienie prawne wyboru trybu zamawiający wskazał art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy
pzp, zgodnie z którym zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki ze względu na
wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie
mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można
zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.
W uzasadnieniu faktycznym zamawiający podniósł, że zamawiający musi ponownie
przeprowadzić czynność wyboru najkorzystniejszej oferty oraz przede wszystkim
przeanalizować swoje możliwości finansowe, gdyż wartość oferty SITA Południe Sp. z o.o. z
Częstochowy przewyższa cenę pierwotnie wybranej oferty PZOM S. o kwotę 4.880.424,35 zł
brutto. Na wniosek zamawiającego okres związania ofertą został przedłużony przez
wykonawcę SITA Południe sp. z o.o. W związku z powyższym do momentu ponownego
wyboru najkorzystniejszej oferty w niniejszym przetargu nieograniczonym usługi odbierania i
zagospodarowania odpadów komunalnych świadczone będą w trybie z wolnej ręki na
podstawie art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Udzielenie zamówienia z wolnej ręki jest w tym
przypadku dopuszczalne, gdyż wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a
nie można zachować terminów określonych dla innych trybów zamówienia. W aspekcie
czasowym jest to sytuacja, w której zamawiający ma mniej czasu na udzielenie zamówienia
niż w przypadku pilnej potrzeby udzielenia zamówienia, a nie można zachować terminów
określonych dla przetargu nieograniczonego, ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem,
która stanowi przesłankę zastosowania negocjacji bez ogłoszenia. Istotną cechą
charakteryzującą niniejsze zamówienie jest natychmiastowość wykonania, szybka reakcja i
krótki okres trwania zamówienia, mający na celu jedynie usunięcie absolutne niezbędnych
skutków zdarzenia niemożliwego do przewidzenia. Ponadto sytuacja, w której wymagane
jest
natychmiastowe
wykonanie
zamówienia,
powinna
być
dla
zamawiającego
nieprzewidywalna. W opisywanym przypadku charakter niemożliwy do przewidzenia ma
konieczność natychmiastowego udzielenia zamówienia publicznego. Wymagane jest tutaj
natychmiastowe wykonanie zamówienia, co nie wynika z przyczyn leżących po stronie
zamawiającego. Praktycznie jest to sytuacja, w której należy udzielić zamówienia bez żadnej
zwłoki, a samo zamówienie powinno zostać zrealizowane natychmiastowo.
Z ogłoszenia o zamówieniu wynika, iż cena wybranej oferty wynosi 148.803,23 zł.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
W pierwszej kolejności Izba uznała, że odwołujący jest uprawniony do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W myśl art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej
ręki, jeżeli ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie
zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie
zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia
zamówienia.
Ustawowa przesłanka konieczności natychmiastowego wykonania zamówienia określa
zakres przedmiotowy zamówienia z wolnej ręki, udzielanego na podstawie art. 67 ust. 1 pkt
3. Zamówienie może być udzielone tylko w takim zakresie, w jakim wymagana jest
natychmiastowa jego realizacja.
Sytuacja, w której wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, powinna być
dla zamawiającego nieprzewidywalna. Należy przez to rozumieć takie zdarzenie, którego
zaistnienie w normalnym toku rzeczy byłoby mało prawdopodobne, przy czym
przewidywalność określonych zdarzeń przez zamawiającego powinna być postrzegana w
kategoriach obiektywnych, podobnych do należytej staranności, którą winien zachować
dłużnik. Okolicznościami niemożliwymi do przewidzenia będą w szczególności zjawiska
losowe i niezależne od zamawiającego (np. katastrofy, awarie). Charakter niemożliwy do
przewidzenia będzie miała również konieczność natychmiastowego udzielenia zamówienia,
będąca rezultatem przeciągającego się bez winy zamawiającego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Zaistniała sytuacja, w której wymagane jest natychmiastowe
wykonanie zamówienia, nie może wynikać z przyczyn leżących po stronie zamawiającego.
Nie może być zatem spowodowana zamierzoną opieszałością w udzieleniu zamówienia (tak
też: Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art. 67 ustawy Prawo zamówień publicznych,
LEX).
W rozpoznawanej sprawie Izba podziela stanowisko zamawiającego co do potrzeby
natychmiastowego udzielenia zamówienia. Specyfika przedmiotu zamówienia (odbiór
odpadów) przemawia za koniecznością zapewnienia ciągłego świadczenia tego typu usług,
ponieważ przemawia za tym interes publiczny. Nietrudno bowiem wyobrazić sobie skutki
nieodbierania odpadów w gminie nawet w krótkim okresie czasu, a tym bardziej na
przestrzeni kilku czy kilkunastu tygodni. Niemniej jednak, w ocenie Izby, nie zachodzi tu
przesłanka uzależniająca natychmiastowe udzielenie zamówienia od przyczyn nieleżących
po stronie zamawiającego, których nie mógł on przewidzieć. Jak wskazał sam zamawiający
w odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 września 2013 roku oraz na rozprawie w dniu 18
września 2013 roku przyczynami, które spowodowały tak daleko idące opóźnienie w
rozstrzygnięciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego były: dwukrotnie zastosowana procedura odwoławcza, czas trwania
postępowania odwoławczego, terminy otrzymania orzeczeń po rozpoznaniu dwóch odwołań,
konieczność dokonania uzgodnień z pozostałymi wójtami i burmistrzami gmin (uczestnikami
postępowania), co z kolei wiązało się z koniecznością odbycia się sesji rad gmin. Jak
podnosił zamawiający – sesje te odbyły się dopiero pod koniec sierpnia i na początku
września br.
W ocenie Izby żadna ze wskazanych okoliczności nie wynika z przyczyn nieleżących po
stronie zamawiającego i których nie mógł on przewidzieć. Zamawiający, wszczynając
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, winien uwzględnić wszystkie czynności
i procedury z tym związane, w tym również możliwość korzystania przez wykonawców ześrodków ochrony prawnej. Dwukrotne wniesienie odwołania w jednym postępowaniu nie jest
niczym nadzwyczajnym i jest sytuacją z całą pewnością możliwą do przewidzenia. Z kolei
zwołanie sesji rad gmin należy już do czynności organizacyjnych leżących wyłącznie po
stronie zamawiającego. Bez znaczenia jest przy tym fakt, iż działająca w imieniu innych
zamawiających Gmina Koszęcin nie ma wpływu na terminy sesji poszczególnych rad gmin.
Gmina Koszęcin działa bowiem w imieniu innych gmin na podstawie art. 16 ustawy Pzp,
zgodnie z którym zamawiający mogą wspólnie przeprowadzić postępowanie i udzielić
zamówienia,
wyznaczając
spośród
siebie
zamawiającego
upoważnionego
do
przeprowadzenia postępowania i udzielenia zamówienia w ich imieniu i na ich rzecz. Fakt
upoważnienia jednego z zamawiających do działania w imieniu innych nie powoduje, że
pozostali tracą status zamawiających. Okoliczności powstałe po stronie któregokolwiek z
nich odnoszą skutki wobec podmiotu upoważnionego do działania. Argumentacja, iż
czynności pozostałych zamawiający nie obciążają zamawiającego upoważnionego do
działania w ich imieniu nie znajduje podstaw. Wskazuje na to art. 16 ust. 5 ustawy Pzp,
zgodnie z którym przepisy dotyczące zamawiającego stosuje się odpowiednio do
zamawiających, o których mowa w ust. 1.
Reasumując powyższe Izba uznała, że zamawiający zawierając umowę z wykonawcą
PZOM W. S. w trybie z wolnej ręki naruszył przepis art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Niemniej
jednak w ocenie Izby utrzymanie zawartej umowy leży w ważnym interesie publicznym,
uzasadnionym specyfiką przedmiotu zamówienia. Z tego też powodu Izba skorzystała z
dyspozycji przepisu art. 192 ust. 3 pkt 2 lit. c ustawy Pzp, zgodnie z którym uwzględniając
odwołanie, Izba może – jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta
oraz zachodzi jedna z przesłanek, o których mowa w art. 146 ust. 1 – nałożyć karę
finansową albo orzec o skróceniu obowiązywania umowy w przypadku stwierdzenia, że
utrzymanie umowy leży w ważnym interesie publicznym, w szczególności w dziedzinach
obronności lub bezpieczeństwa. W rozpoznawanym przypadku zachodzi przesłanka
wskazana w art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, polegająca na tym, iż zamawiający z
naruszeniem przepisów zastosował tryb z wolnej ręki.
Stosownie do art. 193 ustawy Pzp kary finansowe, o których mowa w art. 192 ust. 3 pkt
2 lit. b i c, nakłada się na zamawiającego w wysokości do 10 % wartości wynagrodzenia
wykonawcy przewidzianego w zawartej umowie, biorąc pod uwagę rodzaj i zakres
naruszenia oraz wartość wynagrodzenia wykonawcy przewidzianego w zawartej umowie, za
które kara jest orzekana. Ponieważ wartość zawartej umowy stanowi 148.803,23 zł Izba
nałożyła na zamawiającego karę w wysokości 7 440 zł 16 gr, co stanowi 5% jej wartości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp oraz stosownie do postanowień § 3 pkt 1 lit. a oraz § 3 pkt 2 lit. b
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………..
Członkowie: ………………………
………………………
1. Uwzględnia odwołanie i nakłada na zamawiającego –
Gminę Koszęcin w
Koszęcinie – karę finansową w wysokości 7 440 zł 16 gr (słownie: siedem tysięcy
czterysta czterdzieści złotych szesnaście groszy),
2. kosztami postępowania obciąża
Gminę Koszęcin w Koszęcinie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
SITA
Południe Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Częstochowie tytułem
wpisu od odwołania.
2.2. zasądza od
Gminy Koszęcin w Koszęcinie na rzecz SITA Południe Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w Częstochowie kwotę 11 100 zł 00 gr
(słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 907) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Częstochowie.
………………………………
………………………………
………………………………
Sygn. akt: KIO 2137/13
Uzasadnienie
Zamawiający – Gmina Koszęcin w Koszęcinie – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na świadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych i
zagospodarowania tych odpadów do właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują
mieszkańcy, powstałych na terenie ośmiu gmin bezpośrednio ze sobą sąsiadujących w
Województwie Śląskim i Opolskim.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 907), zwanej dalej
ustawą Pzp.
W dniu 5 września 2013 roku wykonawca SITA Południe sp. z o.o. w Częstochowie
(dalej: odwołująca) wniosła odwołanie wobec naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy Pzp:
1) Art. 67 ust. 1 pkt 3 poprzez zastosowanie trybu udzielenia zamówienia z wolnej ręki w
sytuacji, której okoliczności przywołane przez zamawiającego, w postaci wyjątkowej
sytuacji niewynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie
mógł on przewidzieć, nie zaistniały,
2) Art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez rażące naruszenie zasad uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, a także udzielenie zamówienia wykonawcy, który
został wybrany w sposób niezgodny z przepisami ustawy Pzp.
Odwołująca wniosła o uwzględnienie odwołania oraz – w związku z zaistnieniem
przesłanki, o której mowa w art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp – o unieważnienie umowy o
udzielenie zamówienia zawartej przez zamawiającego w trybie z wolnej ręki z wykonawcą,
Waldemarem S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Prywatny Zakład
Oczyszczania Miasta Waldemar S.. Ewentualnie o unieważnienie umowy zawartej przez
zamawiającego w trybie zamówienia z wolnej ręki z „PZOM W. S.” w zakresie zobowiązań
niewykonanych.
W uzasadnieniu odwołania odwołująca podniosła, iż posiada interes we wniesieniu
niniejszego odwołania. Oferta odwołującej jest jedyną, której odrzucenie nie zostało
nakazane przez KIO wyrokiem z dnia 10 lipca| 2013 r., sygn. akt: KIO 1549/13. Do dnia
dzisiejszego zamawiający uchyla się od dokonania nakazanej wyrokiem KIO czynności
ponownej oceny ofert oraz wyboru oferty złożonej przez odwołującą. Jednocześnie
zamawiający, działając we własnym imieniu, zawarł w trybie z wolnej ręki o udzielenie
zamówienia w przedmiocie świadczenia usługi odbierania odpadów komunalnych i
zagospodarowania tych odpadów od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują
mieszkańcy, powstałych na terenie Gminy Koszęcin z PZOM W. S., którego oferta wyrokiem
KIO 1549/13 została odrzucona. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że działania
zamawiającego naruszają interes odwołującego.
Izba ustaliła, co następuje:
Gmina Koszęcin w imieniu 8 gmin z terenu województw śląskiego i opolskiego, na
podstawie art. 16 ust. 1 ustawy Pzp, prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jestświadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych i zagospodarowania tych odpadów od
właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, powstałych na terenie 8
Gmin bezpośrednio ze sobą sąsiadujących w Województwie Śląskim i Opolskim.
W wyznaczonym terminie do zamawiającego wpłynęły 4 oferty. Bezpośrednio przed
otwarciem ofert zamawiający podał kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, tj. 3.454.000 zł brutto. Zamawiający zgodnie z treścią SIWZ (Rozdział XV) miał
dokonać oceny ofert na podstawie jednego kryterium: cena – 100%. W dniu 14 czerwca
2013 roku zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej dla części zamówienia,
wybierając ofertę złożoną przez PZOM W. S., wobec której to czynności SITA Południe
złożyła odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej. W wyroku z dnia 10 lipca 2013 roku sygn.
akt KIO 1549/13 KIO uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu dokonanie ponownej
czynności oceny ofert oraz odrzucenia ofert PZOM W. S. oraz Konsorcjum Remondis
Tarnowskie Góry Sp. z o.o. i A.S.A. Lubliniec Sp. z o.o. jako niezgodnych z treścią SIWZ i
ustawy. Jedyna pozostała w postępowaniu oferta, złożona przez odwołującą, zawierała cenę
8.371.477,85 zł.
W dniu 16 września 2013 roku zamawiający unieważnił postępowanie na podstawie art.
93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
W dniu 21 sierpnia 2013 roku Gmina Koszęcin opublikowała ma stronach Biuletynu
Zamówień Publicznych ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w trybie z wolnej ręki, którego
przedmiotem jest świadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych i zagospodarowania
odpadów od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, powstałych na
terenie Gminy Koszęcin.
Jako uzasadnienie prawne wyboru trybu zamawiający wskazał art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy
pzp, zgodnie z którym zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki ze względu na
wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie
mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można
zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.
W uzasadnieniu faktycznym zamawiający podniósł, że zamawiający musi ponownie
przeprowadzić czynność wyboru najkorzystniejszej oferty oraz przede wszystkim
przeanalizować swoje możliwości finansowe, gdyż wartość oferty SITA Południe Sp. z o.o. z
Częstochowy przewyższa cenę pierwotnie wybranej oferty PZOM S. o kwotę 4.880.424,35 zł
brutto. Na wniosek zamawiającego okres związania ofertą został przedłużony przez
wykonawcę SITA Południe sp. z o.o. W związku z powyższym do momentu ponownego
wyboru najkorzystniejszej oferty w niniejszym przetargu nieograniczonym usługi odbierania i
zagospodarowania odpadów komunalnych świadczone będą w trybie z wolnej ręki na
podstawie art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Udzielenie zamówienia z wolnej ręki jest w tym
przypadku dopuszczalne, gdyż wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a
nie można zachować terminów określonych dla innych trybów zamówienia. W aspekcie
czasowym jest to sytuacja, w której zamawiający ma mniej czasu na udzielenie zamówienia
niż w przypadku pilnej potrzeby udzielenia zamówienia, a nie można zachować terminów
określonych dla przetargu nieograniczonego, ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem,
która stanowi przesłankę zastosowania negocjacji bez ogłoszenia. Istotną cechą
charakteryzującą niniejsze zamówienie jest natychmiastowość wykonania, szybka reakcja i
krótki okres trwania zamówienia, mający na celu jedynie usunięcie absolutne niezbędnych
skutków zdarzenia niemożliwego do przewidzenia. Ponadto sytuacja, w której wymagane
jest
natychmiastowe
wykonanie
zamówienia,
powinna
być
dla
zamawiającego
nieprzewidywalna. W opisywanym przypadku charakter niemożliwy do przewidzenia ma
konieczność natychmiastowego udzielenia zamówienia publicznego. Wymagane jest tutaj
natychmiastowe wykonanie zamówienia, co nie wynika z przyczyn leżących po stronie
zamawiającego. Praktycznie jest to sytuacja, w której należy udzielić zamówienia bez żadnej
zwłoki, a samo zamówienie powinno zostać zrealizowane natychmiastowo.
Z ogłoszenia o zamówieniu wynika, iż cena wybranej oferty wynosi 148.803,23 zł.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
W pierwszej kolejności Izba uznała, że odwołujący jest uprawniony do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W myśl art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej
ręki, jeżeli ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie
zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie
zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia
zamówienia.
Ustawowa przesłanka konieczności natychmiastowego wykonania zamówienia określa
zakres przedmiotowy zamówienia z wolnej ręki, udzielanego na podstawie art. 67 ust. 1 pkt
3. Zamówienie może być udzielone tylko w takim zakresie, w jakim wymagana jest
natychmiastowa jego realizacja.
Sytuacja, w której wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, powinna być
dla zamawiającego nieprzewidywalna. Należy przez to rozumieć takie zdarzenie, którego
zaistnienie w normalnym toku rzeczy byłoby mało prawdopodobne, przy czym
przewidywalność określonych zdarzeń przez zamawiającego powinna być postrzegana w
kategoriach obiektywnych, podobnych do należytej staranności, którą winien zachować
dłużnik. Okolicznościami niemożliwymi do przewidzenia będą w szczególności zjawiska
losowe i niezależne od zamawiającego (np. katastrofy, awarie). Charakter niemożliwy do
przewidzenia będzie miała również konieczność natychmiastowego udzielenia zamówienia,
będąca rezultatem przeciągającego się bez winy zamawiającego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Zaistniała sytuacja, w której wymagane jest natychmiastowe
wykonanie zamówienia, nie może wynikać z przyczyn leżących po stronie zamawiającego.
Nie może być zatem spowodowana zamierzoną opieszałością w udzieleniu zamówienia (tak
też: Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art. 67 ustawy Prawo zamówień publicznych,
LEX).
W rozpoznawanej sprawie Izba podziela stanowisko zamawiającego co do potrzeby
natychmiastowego udzielenia zamówienia. Specyfika przedmiotu zamówienia (odbiór
odpadów) przemawia za koniecznością zapewnienia ciągłego świadczenia tego typu usług,
ponieważ przemawia za tym interes publiczny. Nietrudno bowiem wyobrazić sobie skutki
nieodbierania odpadów w gminie nawet w krótkim okresie czasu, a tym bardziej na
przestrzeni kilku czy kilkunastu tygodni. Niemniej jednak, w ocenie Izby, nie zachodzi tu
przesłanka uzależniająca natychmiastowe udzielenie zamówienia od przyczyn nieleżących
po stronie zamawiającego, których nie mógł on przewidzieć. Jak wskazał sam zamawiający
w odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 września 2013 roku oraz na rozprawie w dniu 18
września 2013 roku przyczynami, które spowodowały tak daleko idące opóźnienie w
rozstrzygnięciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego były: dwukrotnie zastosowana procedura odwoławcza, czas trwania
postępowania odwoławczego, terminy otrzymania orzeczeń po rozpoznaniu dwóch odwołań,
konieczność dokonania uzgodnień z pozostałymi wójtami i burmistrzami gmin (uczestnikami
postępowania), co z kolei wiązało się z koniecznością odbycia się sesji rad gmin. Jak
podnosił zamawiający – sesje te odbyły się dopiero pod koniec sierpnia i na początku
września br.
W ocenie Izby żadna ze wskazanych okoliczności nie wynika z przyczyn nieleżących po
stronie zamawiającego i których nie mógł on przewidzieć. Zamawiający, wszczynając
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, winien uwzględnić wszystkie czynności
i procedury z tym związane, w tym również możliwość korzystania przez wykonawców ześrodków ochrony prawnej. Dwukrotne wniesienie odwołania w jednym postępowaniu nie jest
niczym nadzwyczajnym i jest sytuacją z całą pewnością możliwą do przewidzenia. Z kolei
zwołanie sesji rad gmin należy już do czynności organizacyjnych leżących wyłącznie po
stronie zamawiającego. Bez znaczenia jest przy tym fakt, iż działająca w imieniu innych
zamawiających Gmina Koszęcin nie ma wpływu na terminy sesji poszczególnych rad gmin.
Gmina Koszęcin działa bowiem w imieniu innych gmin na podstawie art. 16 ustawy Pzp,
zgodnie z którym zamawiający mogą wspólnie przeprowadzić postępowanie i udzielić
zamówienia,
wyznaczając
spośród
siebie
zamawiającego
upoważnionego
do
przeprowadzenia postępowania i udzielenia zamówienia w ich imieniu i na ich rzecz. Fakt
upoważnienia jednego z zamawiających do działania w imieniu innych nie powoduje, że
pozostali tracą status zamawiających. Okoliczności powstałe po stronie któregokolwiek z
nich odnoszą skutki wobec podmiotu upoważnionego do działania. Argumentacja, iż
czynności pozostałych zamawiający nie obciążają zamawiającego upoważnionego do
działania w ich imieniu nie znajduje podstaw. Wskazuje na to art. 16 ust. 5 ustawy Pzp,
zgodnie z którym przepisy dotyczące zamawiającego stosuje się odpowiednio do
zamawiających, o których mowa w ust. 1.
Reasumując powyższe Izba uznała, że zamawiający zawierając umowę z wykonawcą
PZOM W. S. w trybie z wolnej ręki naruszył przepis art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Niemniej
jednak w ocenie Izby utrzymanie zawartej umowy leży w ważnym interesie publicznym,
uzasadnionym specyfiką przedmiotu zamówienia. Z tego też powodu Izba skorzystała z
dyspozycji przepisu art. 192 ust. 3 pkt 2 lit. c ustawy Pzp, zgodnie z którym uwzględniając
odwołanie, Izba może – jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta
oraz zachodzi jedna z przesłanek, o których mowa w art. 146 ust. 1 – nałożyć karę
finansową albo orzec o skróceniu obowiązywania umowy w przypadku stwierdzenia, że
utrzymanie umowy leży w ważnym interesie publicznym, w szczególności w dziedzinach
obronności lub bezpieczeństwa. W rozpoznawanym przypadku zachodzi przesłanka
wskazana w art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, polegająca na tym, iż zamawiający z
naruszeniem przepisów zastosował tryb z wolnej ręki.
Stosownie do art. 193 ustawy Pzp kary finansowe, o których mowa w art. 192 ust. 3 pkt
2 lit. b i c, nakłada się na zamawiającego w wysokości do 10 % wartości wynagrodzenia
wykonawcy przewidzianego w zawartej umowie, biorąc pod uwagę rodzaj i zakres
naruszenia oraz wartość wynagrodzenia wykonawcy przewidzianego w zawartej umowie, za
które kara jest orzekana. Ponieważ wartość zawartej umowy stanowi 148.803,23 zł Izba
nałożyła na zamawiającego karę w wysokości 7 440 zł 16 gr, co stanowi 5% jej wartości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp oraz stosownie do postanowień § 3 pkt 1 lit. a oraz § 3 pkt 2 lit. b
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………..
Członkowie: ………………………
………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
