rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-04-23
rok: 2014
data dokumentu: 2014-04-23
rok: 2014
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 698/14
KIO 698/14
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2014 roku, w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 kwietnia 2014 roku przez
SOLVER Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach przy ulicy Zagórskiej 167, 42-600
Tarnowskie Góry w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Nowy Targ z siedzibą w
Nowym Targu przy ulicy Bulwarowej 9, 34-400 Nowy Targ
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 kwietnia 2014 roku przez
SOLVER Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach przy ulicy Zagórskiej 167, 42-600
Tarnowskie Góry w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Nowy Targ z siedzibą w
Nowym Targu przy ulicy Bulwarowej 9, 34-400 Nowy Targ
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie.
Nakazuje Zamawiającemu dokonanie zmiany Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia w Załączniku nr 4 Opis przedmiotu zamówienia przez wykreślenie
w punkcie 6.1. słów „typu harfowego”.
2. Kosztami postępowania obciąża Gminę Nowy Targ z siedzibą w Nowym Targu przy
ulicy Bulwarowej 9, 34-400 Nowy Targ i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez SOLVER Sp. z
o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach przy ulicy Zagórskiej 167, 42-600
Tarnowskie Góry tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Gminy Nowy Targ z siedzibą w Nowym Targu przy ulicy Bulwarowej
9, 34-400 Nowy Targ na rzecz SOLVER Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich
Górach przy ulicy Zagórskiej 167, 42-600 Tarnowskie Góry 18 600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i kosztów
zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Nowym Sączu.
Przewodniczący: ……………………..………
Sygn. akt: KIO 698/14
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający Gmina Nowy Targ z siedzibą w Nowym Targu przy ulicy Bulwarowej 9,
34-400 Nowy Targ prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego w przedmiocie Dostawa i montaż zestawów płaskich
kolektorów słonecznych w ramach realizacji projektu: „Poprawa jakości powietrza
na terenie gminy Nowy Targ poprzez montaż kolektorów słonecznych na domach
prywatnych, ogłoszenie o którym zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 29 marca 2014 roku pod numerem 2014 S/063-106861
.
8 kwietnia 2014 roku Odwołujący, działając na podstawie art. 180 ust. 1 i art. 182 ust.
2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz.
759 ze zmianami; dalej „ustawa” lub „Pzp”), wniósł odwołanie wobec czynności podjętych
oraz zaniechania podjęcia czynności przez Zamawiającego Gmina Nowy Targ w
postępowaniu polegających na niezgodnym z przepisami prawa opisaniu przedmiotu
zamówienia przez takie sformułowanie opisu przedmiotu zamówienia, które w sposób
jednoznaczny dyskwalifikuje wiodących producentów zamawianych instalacji, bez
uzasadnienia jakościowego, czy technologicznego formułowanych żądań, bez możliwości
dopuszczenia rozwiązań równoważnych, a w konsekwencji bezprawnym naruszeniu zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców w postępowaniu.
Odwołujący zarzucił naruszenie:
1. art. 29 ust. 2 i 3 ustawy przez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
realnie uniemożliwia konkurencie w ramach postępowania przez wykluczenie z kręgu
potencjalnych Wykonawców tych podmiotów, które oferują wysokiej jakości kolektory
słoneczne, bez istnienia jakiejkolwiek podstawy jakościowej takiego ograniczenia
konkurencji i nierównego traktowania wykonawców, co jest dalej idącym naruszeniem
niż opisane w art. 29 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym samo utrudnienie konkurencji
jest niedopuszczalne i narusza podstawowe zasady Prawa Zamówień Publicznych.
Zarzut ten dotyczy w szczególności:
- ustalenia temperatury stagnacji na poziomie min. 200 °C,
- postawienia wymogu by kolektor słoneczny posiadał układ hydrauliczny „typu harfowego",
w sytuacji gdy na rynku istnieją inne rozwiązania odpowiadające jakościowo tym opisanym
przez Zamawiającego, a Zamawiający nie dopuścił w ramach opisu przedmiotu zamówienia
rozwiązań równoważnych.
2. art. 30 ustawy przez opisanie przedmiotu zamówienia bez zachowania Polskich
Norm, jednocześnie nie opisując przedmiotu zamówienia za pomocą wymogów
funkcjonalnych, a co za tym idzie zasad eksploatacji kolektorów słonecznych i
zaniechaniem dopuszczenia rozwiązań równoważnych - w tym w szczególności
lepszych niż opisywane, przez żądanie urządzeń jedynie o gorszych parametrach,
3. art. 7 ust. 1 ustawy w związku ze wskazanymi wyżej naruszeniami, przez
naruszenie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców;
Odwołujący wniósł o:
1. nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (wraz z załącznikami) w ramach opisu przedmiotu
zamówienia, w związku z dokonaniem go niezgodnie z wymogami ustawy Prawo
Zamówień Publicznych przez:
- wykreślenie parametru dotyczącego temperatury stagnacji i określenia jej wysokości
na poziomie min. 200 °C, alternatywnie o jego zmianę poprzez określenie
dopuszczalnej temperatury stagnacji na poziomie maksymalnym 165°C, jako
korzystniejszej dla Zamawiającego i dopuszczającej do postępowania wykonawców
oferujących bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania,
- dopuszczenie możliwości zaoferowania rozwiązań równoważnych tym, które
Zamawiający opisał podając konkretne rozwiązania lub konkretnych producentów, w
tym w szczególności dopuszczenie zastosowania kolektorów słonecznych o innym niż
tylko harfowy wewnętrznym układzie hydraulicznym,
2. zasądzenie kosztów postępowania na rzecz Odwołującego, w tym kosztów
zastępstwa prawnego zgodnie z fakturą przedłożoną na rozprawie.
Odwołujący następująco uzasadnił przedstawione w odwołaniu zarzuty:
STAGNACIA
W pkt 6.1. lit f Opisu przedmiotu zamówienia stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ
Zamawiający określił minimalne parametry techniczne jakie mając posiadać kolektory
słoneczne poprzez ustalenie wymaganej temperatury stagnacji badanej zgodnie z normą
PN-EN 12975 na poziomie minimum 200°C. Takie żądanie ogranicza bez żadnego
uzasadnienia funkcjonalnego, czy jakościowego możliwość zastosowania lepszych
jakościowo kolektorów słonecznych, ograniczając bez faktycznego uzasadnienia
konkurencję w postępowaniu przez uniemożliwienie złożenia ofert z zastosowaniem
najbardziej zaawansowanych technicznie kolektorów, które charakteryzują się lepszymi
nawet niż żądane przez Zamawiającego parametrami technicznymi. Z dokonanymi przez
Zamawiającego czynnościami w postępowaniu nie można się zgodzić, ponieważ zostały one
dokonane z naruszeniem przepisów ustawy i jako takie nie mogą się ostać. Stwierdzić
bowiem należy co następuje:
W zakresie porównywania temperatury stagnacji kolektorów słonecznych jest zależność, że
im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura maksymalna do jakiej może się nagrzać
kolektor bez odbioru ciepła, tym lepiej dla wszystkich materiałów zastosowanych przy
produkcji kolektora, a więc i dla całego urządzenia. Ograniczenie wprowadzone przez
Zamawiającego prowadzi do preferowania urządzeń gorszej jakości i ograniczenia dostępu
urządzeń o wyższej jakości.
Odwołujący wskazał, że norma PN-EN 12975-2 definiuje temperaturę stagnacji, jako
temperaturę, która występuje, kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, gdy
równocześnie występuje wysokie promieniowanie słoneczne i temperatura otoczenia. W
normie PN-EN 12975-1 określono warunki klimatyczne, przy których należy wyznaczyć
temperaturę stagnacji kolektora, tj: natężenie promieniowania półsferycznego na
płaszczyznę kolektora 1 000 W/m2, temperatura powietrza otaczającego 30 °C. Obliczoną
temperaturę stagnacji wykorzystuje się do wyznaczenia temperatury pomiarowej w celu:
zbadania ciśnienia wewnętrznego kolektorów z absorberami organicznymi, zbadania
odporności na wysoką temperaturę, stosując obieg z gorącym płynem.
Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzenia zaczerpnięte z normy PN-EN 12975-1 i PN-EN
12975-2, im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura maksymalna do jakiej może się
nagrzać kolektor bez odbioru ciepła tym lepiej dla kolektora i systemu solarnego. Również
absorber, czyli najważniejszy element w kolektorze, posiada określoną najwyższą
temperaturę stagnacji przy której zachowuje swoje właściwości i trwałość, więc im mniejsza
temperatura na jaką jest narażony podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru
ciepła tym mniejsze obciążenie dla absorbera i innych materiałów użytych do produkcji
kolektora oraz dłuższy okres ich żywotności co znacząco wpływa na dłuższą żywotność
całego systemu solarnego, a co za tym idzie pozwala osiągnąć większe zyski dla
użytkownika.
Wysoka temperatura stagnacji negatywnie wpływa na płyn solarny, jeżeli jest ona wyższa od
temperatury wrzenia to wystąpienie stanu stagnacji prowadzi do zagotowania płynu, a to
przyspiesza proces jego starzenia i prowadzi do pogorszenia jego właściwości. W załączniku
nr 4 do SIWZ - Opis przedmiotu zamówienia punkt 6.12 Płyn do kolektorów Zamawiający
podał temperaturę wrzenia płynu 165 °C, dlatego wskazane jest, aby temperatura stagnacji
kolektora nie przekraczała tej wartości.
Temperatura stagnacji nie jest wykorzystywana w obliczeniach punktu 6 normy EN 12975-2
„Badanie charakterystyki cieplnej kolektorów cieczowych”, nie ma zatem bezpośredniego
związku pomiędzy temperaturą stagnacji, a uzyskiem energetycznym kolektora - a zatem
funkcjonalnym wymogiem kolektora, niezbędnym do osiągnięcia przez urządzenie.
Odporność kolektora słonecznego na temperaturę określa maksymalna temperatura pracy i
to właśnie ten parametr świadczy o jakości materiałów wykorzystanych do budowy kolektora,
w tym o ich odporności na wysoką temperaturę. Temperatura stagnacji nie świadczy o
odporności na temperaturę oraz o jakości kolektora.
Odnosząc się do powyższych wskazań w zakresie wymogów dotyczących kolektorów
słonecznych zawartych w Polskich Normach należy dojść do wniosku, że Zamawiający w
sposób nieuzasadniony i nieuprawniony rozszerzył opis przedmiotu zamówienia, wychodząc
poza wymogi określone w Polskich Normach, poprzez wskazanie wymaganych parametrów
nie mających znaczenia dla funkcjonalności przedmiotu zamówienia. W ocenie
odwołującego parametr "temperatura stagnacji" nie powinien być w ogóle brany pod uwagę
w ramach oceny sprzętu, z uwagi na brak przełożenia tego parametru na pracę kolektora,
poza takim przełożeniem (jak wskazano w odwołaniu), że im wyższa temperatura stagnacji,
tym mniejsza może okazać się jego żywotność.
Powołał Odwołujący w tym miejscu orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21
kwietnia 2008 roku (KIO/UZP 311/08]
Wobec regulacji Polskich Norm określających wymagania wobec kolektora, temperatura
stagnacji tj. podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła ma znaczenie przy
jej porównaniu z maksymalną temperaturą, z jaką może pracować kolektor słoneczny, w tym
wypadku im mniejsza temperatura stagnacji tym większa trwałość kolektora i dłuższa jegożywotność.
Dodatkowo producenci kolektorów wymagają, w przypadku nawet niezbyt długiego braku
odbioru ciepła, zakrywanie kolektorów słonecznych, gdyż obawiają się, że temperatura
kolektora podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła przekroczy
temperaturę maksymalną co może uszkodzić nieodwracalnie kolektor.
Biorąc pod uwagę efektywność i żywotność instalacji solarnej kolektory słoneczne powinny
charakteryzować się jak najwyższym uzyskiem energetycznym oraz niską temperaturą
stagnacji.
Stawianie wymogu temperatury stagnacji minimum 200°C nie jest uzasadnione ani ze
względu na większe uzyski kolektora, ani ze względów bezpieczeństwa instalacji, a wręcz
pogarsza to jego trwałość i wpływa znacząco na skrócenie jej żywotności. Odwołujący
wskazał, że maksymalna temperatura pracy instalacji solarnej wynosi ok 120
e
C wtedy
sterownik zablokuje pompę solarną, gdyż wysoka temperatura mogłaby uszkodzić zasobnik.
Sterownik uruchamia pompę, gdy temperatura na kolektorze spadnie poniżej wspomnianych
120
e
C. Można zauważyć, że im niższa temperatura na jaką ogrzeje się kolektor ponad 120
e
C
tym szybciej schłodzi się i wróci do poprawnej pracy i będzie wykorzystywał ciepło z
kolektorów podczas gdy kolektory i dużą temperaturą stagnacji będą potrzebowały znacząco
więcej czasu, aby schłodziły się do temperatury prac. Podsumowując, uzyskanie wysokiej
temperatury stagnacji powyżej 200°C powoduje spadek żywotności materiałów, z których
zbudowana jest instalacja. Dodatkowo pogorszeniu ulegają właściwości glikolu, negatywnie
oddziałując na jakość przewodzenia ciepła. W rezultacie takie instalacje cechują się krótszążywotnością, a zachodząca konieczność wymiany poszczególnych materiałów podzespołów
ulegających degradacji wiąże się ze wzrostem kosztów co przyczynia się do pogorszenia
efektu ekologicznego i ekonomicznego inwestycji, które powinny być głównym
wyznacznikiem osiągnięcia zamierzonego celu Zamawiającego działającego w interesie
publicznym. Odwołujący powołała
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 grudnia 2013
roku, sygn. akt: KIO 2683/13.
UKŁAD HYDRAULICZNY HARFOWY
W załączniku nr 4 do SIWZ - Opis przedmiotu zamówienia punkt 6.1 Zamawiający żąda, aby
kolektor posiadał układ hydrauliczny typu harfowego. W budowie cieczowych kolektorów
słonecznych wyróżnia się trzy główne układy hydrauliczne: harfa pojedyncza, harfa
podwójna, oraz meandra. Norma PN-EN 12975 nie dokonuje podziału kolektorów pod
względem układu hydraulicznego, a kolektory przechodzą takie same badania bez względu
na budowę. Ponadto nie ma technicznych uwarunkowań, które uzasadniają wymóg
zastosowania harfowego układu hydraulicznego. Mając na względzie powyższe wskazuję,
iż powyższy zapis w przedmiotowym postępowaniu wskazuje na niezgodną z przepisami
ustawy czynność Zamawiającego polegającą na naruszeniu zasad równego traktowania
i zasad uczciwej konkurencji poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób
ograniczający dostęp do złożenia ofert wykonawcom, którzy stosują inną niż wskazana
budowę kolektora, mimo iż mogą oni osiągać lepsze parametry energetyczne. W odniesieniu
do wymagań wobec zastosowania kolektorów słonecznych z układem hydraulicznym typu
harfowego zaznaczyć należy, że jest to tylko jedno z rozwiązań stosowanych przy budowie
kolektora. Układ harfowy w żaden sposób nie jest układem lepszym od układu
meandrycznego. Aby zapewnić warunki uczciwej konkurencji należy, albo całkowicie
wykreślić ten zapis, jako nie mający zasadniczego znaczenia albo dopuścić układ
meandryczny. Wymóg zastosowania tylko i wyłącznie kolektorów słonecznych z harfowym
układem hydraulicznym ma na celu jedynie bezprawne wyeliminowanie kolektorów
słonecznych o znacznie lepszej jakości, wyższym uzysku energetycznym a posiadających
inny układ hydrauliczny.
Powyższe wymogi, podobnie jak określona przez Zamawiającego temperatura stagnacji
nie
znajdują żadnego uzasadnienia
w funkcjonalności przedmiotu zamówienia
a jednocześnie uniemożliwia tym zastosowanie rozwiązań lepszych jakościowo
a oferowanych przez innych producentów. Jeśli Zamawiający opisał konkretnie wymóg
winien był dopuścić rozwiązania równoważne, zwłaszcza jeśli takie istnieją na rynku.
Odwołujących wskazał na informację do wyników kontroli doraźnej z dnia 11 stycznia 2013 r.
sygn. UZP/DKD/KND/48/11 oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 kwietnia 2012
r. sygn. akt KIO 678/12, wyrok z dnia 20 stycznia 2009 roku sygn. akt: KIO/UZP 2/09,
uchwałą KIO/KD 20/09 z dnia 7 lipca 2009.
Zamawiający naruszył zasadę uczciwej konkurencji oraz zasadę równego traktowania
wykonawców powodując możliwość złożenia oferty z urządzeniami o gorszych parametrach
a uniemożliwiając zastosowanie lepszych jakościowo urządzeń. Dla prawidłowego
i zgodnego z prawem sformułowania opisu przedmiotu zamówienia niezbędne jest
wykreślenie wymogu dotyczącego temperatury stagnacji ze Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia, albowiem wymóg ten w żaden sposób nie przekłada się faktycznie
na funkcjonalność kolektorów, ewentualnie mając na uwadze interes Zamawiającego
w zastosowaniu urządzeń o najwyższej jakości wpisanie parametru w sposób ..temperatura
stagnacji o wartości maksymalnej 165
C". aby z jednej strony zapewnić dostęp
do zamówienia wykonawcom oferującym bardziej zaawansowane technologicznie kolektory,
a z drugiej strony zapewnić instalowanym kolektorom i instalacjom solarnym większążywotność oraz dopuszczenie rozwiązań równoważnych w zakresie układu hydraulicznego
przez dopuszczenie innych niż tylko harfowy wewnętrzny układ hydrauliczny.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron na podstawie zebranego
materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku, nr 113 poz. 759
z późn. zm.; dalej: „Pzp” lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie
zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 8 kwietnia 2014 roku oraz została
przekazana w ustawowym terminie kopia odwołania Zamawiającemu, co potwierdza
dołączona do odwołania informacja.
Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych – Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia w przedmiotowej sprawie a także
stanowiska i oświadczenia Stron złożone ustnie do protokołu.
Odwołujący złożył następujące dowody:
(dowód nr 1) dokument prywatny „Badanie wytrzymałości absorbera na wysoką temperaturę”
zawierający 10 stron
(dowód nr 2) – opracowanie własne (2 strony) wraz z załączonymi m.in. kartami
katalogowymi w jęz. angielskim wraz z tłumaczeniem na jęz. polski,
(dowód nr 3) – dokument prywatny „Opinia na temat temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych” na 2 stronach wraz z informacją o osobach sporządzających (2 strony),
(dowód nr 4) – dokument prywatny – ekspertyza sporządzoną przez p. A……… C……… na
2 stronach wraz z informacją o osobach sporządzających (2 strony),
(dowód nr 5) – artykuły prasowe (7 artykułów),
(dowód nr 9) – tabela zawierającą zestawienie kolektorów oraz załączone certyfikaty dla
trzech rodzajów kolektorów,
(dowód nr 10) - lista kolektorów, których skrócone raporty nie podają temperatury stagnacji,
(dowód nr 11) - wydruk wiadomości e-mail wraz z tłumaczeniem pomiędzy jednostką
certyfikującą, a jednym z producentów kolektorów,
(dowód nr 12) - opracowanie własne tabela braku zależności sprawności i stagnacji.
Zamawiający złożył następujące dowody:
(dowód nr 6) informacja z Polskiej Akademii Nauk dotycząca złożonych przez Odwołującego
dowodów nr 3 i 4,
(dowód nr 7) - dokument prywatny - 5 stron, opracowanie dr inż. A………. M……….
dotyczące wyznaczania stagnacji kolektorów cieczowych,
- (dowód nr 8) – dokument prywatny – 11 stron, opracowanie dr inż. M……….. W………:
Temperatura stagnacji kolektora słonecznego a charakterystyka sprawności; Temperatura
stagnacji kolektora słonecznego a skutki stanu stagnacji .
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 192 ust 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2010 roku, nr 113 poz. 759 z późn. zm.; dalej: „Pzp” lub „ustawa”), Izba uwzględnia
odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Izba dokonawszy oceny
podniesionych w odwołaniu zarzutów biorąc pod uwagę stanowiska Stron przedstawione
na rozprawie stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia ustawy w zakresie ustalenia temperatury stagnacji na poziomie
minimum 200° C Izba uznała za niezasadny.
Wskazać należy, że określone w ustawie zasady, w tym zasady uczciwej konkurencji to
„szkielet” każdego z postępowań o udzielnie zamówienia publicznego jak również całego
systemu zamówień publicznych. Kwestia konkurencji winna być kategorią, którą należy
rozpatrywać z uwzględnieniem danego rynku, którego dotyczy konkretne zamówienie.
N
iezbędnym do prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zgodnie
z ustawą jest oznaczenie przedmiotu postępowania, wyczerpujące oraz jednoznaczne,
pozwalające na porównanie złożonych w postępowaniu ofert. Wykonawcy składając oferty
w postępowaniu odpowiadają na publiczne ogłoszenie, a Zamawiający będąc organizatorem
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, realizując swoje uprawnienia nie może
kształtować w sposób negatywny sytuacji podmiotów ubiegających się o owe zamówienia
publiczne przez niezrealizowanie obowiązków jakie nakłada na Zamawiającego ustawa.
Zamawiający zobowiązany jest w oparciu o art. 29 ust. 1 ustawy do opisania przedmiotu
zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych
i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty, zgodnie z ust. 2 przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję natomiast w oparciu o ust. 3
Przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie znaków towarowych,
patentów lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfika przedmiotu zamówienia i
zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych
określeń, a wskazaniu takiemu towarzysza wyrazy "lub równoważny".
Należyte przygotowanie opisu przedmiotu zamówienia stanowi obowiązek Zamawiającego, a
niewypełnienie tego obowiązku prowadzi do naruszenia zasad Prawa zamówień publicznych
co w konsekwencji wpływa na wynik postępowania. Opis przedmiotu zamówiona powinien
umożliwiać wykonawcom jednakowy dostęp do zamówienia i nie może powodować
nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień publicznych na konkurencję. Naruszenie
zasady uczciwej konkurencji określonej w ustawie z uwagi na niewłaściwe opisanie
przedmiotu zamówienia zachodzi, między innymi w sytuacji, gdy Zamawiający opisze
przedmiot zamówienia przez zbytnie dookreślenie przedmiotu powodujące, bez
uzasadnienia, wskazanie na konkretny produkt. Naruszenie to polega również na
dookreśleniu opisu przedmiotu zamówienia w taki sposób, który nie znajduje uzasadnienia
ani w technicznym ani w funkcjonalnym uregulowaniu potrzeb Zamawiającego.
Odwołujący nie wykazał naruszenia art. 29 ust. 2 i 3 oraz art. 7 ust. 1 i 30 ustawy w zakresie
określonego przez Zamawiającego parametru temperatury stagnacji na poziomie minimum
200° C.
Temperatura stagnacji, zgodnie z definicją zawartą w normie PN-EN 12975-2
to temperatura, która mierzona jest kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, w
przypadku
występowania
wysokich
intensywności
promieniowania
słonecznego
i temperatury otoczenia, tzn. zgodnie z normą PN-EN 12975-1: natężenie promieniowania
półsferycznego na płaszczyznę kolektora wynosi 1000 W/m² a temperatura powietrza
otaczającego 30° C.
Odwołujący oparł swoją argumentację na wykazaniu, że temperatura stagnacji nie wpływa
na funkcjonalność kolektora słonecznego a wyznaczenie temperatury stagnacji nie ma
wpływu na prawidłowe działanie instalacji. Z dowodu (nr 11) przedstawionego przez
Odwołującego wynika, że temperatura stagnacji jest tylko wskaźnikiem, jaką maksymalną
temperaturę osiągnie absorber podczas stagnacji, jednak w tym momencie kolektory
nie wytwarzają ciepła które może być wykorzystane. Z drugiej części tego dowodu wynika,że nie ma prawdziwej relacji jakości i temperatury stagnacji kolektorów. Kolektor
o wyższej temperaturze stagnacji nie jest lepszy lub gorszy od kolektora o niższej
temperaturze stagnacji. Odwołujący wskazał również na brak zależności sprawności
kolektorów od temperatury stagnacji w dowodzie (nr 12) stanowiącym tabelaryczne
zestawienie wybranych kolektorów słonecznych ze wskazaniem między innymi temperatury
stagnacji i sprawności kolektora.
Odwołujący powołując się na opracowanie dr inż. T……….. Ł……….. - dowód (nr 1) -
„Badanie wytrzymałości absorbera na wysoką temperaturę” wskazywał, że im wyższa
temperatura stagnacji, tym krótsza żywotność absorbera znajdującego się w kolektorze
słonecznym. Odwołujący wskazał w dowodzenie nr 2 stanowiącym między innymi własne
opracowanie, że główni producenci płynów solarnych ustalają maksymalną temperaturę
płynu solarnego dla bezpiecznego stosowania na poziomie +170°C, co wskazuje na to, iż
wyższa temperatura nagrzania się kolektora np. na poziomie +200° C jest niekorzystna dla
płynu solarnego. Jednocześnie na rozprawie Odwołujący wskazał, że temperatura stagnacji
może być wyższa niż 200° C, ponieważ w danych warunkach kolektor może nagrzać się do
więcej niż 200° C.
Odwołujący wskazywał, że im wyższa temperatura stagnacji tym mniejsza jest żywotność
kolektora wskazując na dowód (nr 3) Opinię na temat temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych sporządzoną przez prof. dr hab. Inż. A………. S………. oraz dr inż. A………..
K…………, w której to opinii między innymi czytamy, że im wyższa temperatura stagnacji,
tym krótsza żywotność samego kolektora, jak i niektórych innych elementów instalacji. (…) w
przypadku dłuższych okresów stagnacji, temperatura stagnacji kolektora będzie odgrywała
znaczną rolę. Z tego względu należy uznać, że korzystne są niskie wartości temperatury
stagnacji. Stanowisko takie wynika również z Ekspertyzy przedstawionej przez
Odwołującego – dowód nr 4 - sporządzonej przez dr hab. inż. A………. C……….. z Instytutu
Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk.
Zamawiający przedstawił dowód (nr 6) – pismo z Polskiej Akademii Nauk odnoszące się do
powyższej argumentacji Odwołującego z załączonym pismem „Uwagi dotyczące „Opinii na
temat temperatury stagnacji kolektorów słonecznych” której autorami są: prof. dr hab. inż.
A………… S……….. oraz dr inż. A………. K………. . W Uwagach tych sporządzonych przez
dr inż. J………… O………… w wyniku przesłania materiałów przez Pana Prezesa Polskiej
Akademii Nauk profesora M………… K………… czytamy:
W ww. opinii są dwa stwierdzenia z którymi trudno się zgodzić:
1. „…należałoby szukać kolektora o wysokich uzyskach ciepła przy niezbyt wysokiej
temperaturze stagnacji…”;
2. „…im wyższa temperatura stagnacji, tym krótsza żywotność samego kolektora…”.
O wysokich uzyskach ciepła (o sprawności kolektora) decydują głównie: wysoka sprawność
optyczna (przetwarzanie promieniowania słonecznego w ciepło) i niskie straty ciepła do
otoczenia (czyli dobra izolacyjność cieplna kolektora). Przy czym im kolektor ma mniejsze
straty ciepła do otoczenia, tym ma wyższa temperaturę stagnacji. Czyli „niezbyt wysoka
temperatura stagnacji” stoi w sprzeczności z „wysokimi uzyskami ciepła”.
W opinii położono nacisk na udowodnienie, że wysoka temperatura stagnacji jest
równoznaczna z krótszą żywotnością kolektora. Nie można się z tym zgodzić, gdyż
w praktyce temperatura stagnacji w kolektorze słonecznym nie jest osiągana. Kolektory
pracują w znacznie niższym zakresie temperatury. W specyfikacji kolektorów temperaturę
stagnacji należy rozumieć jako najwyższą temperaturę, jaką są w stanie wytrzymać materiały
(i technologie ich łączenia), z których wykonany jest kolektor. Czyli im wyższa temperatura
stagnacji, tym lepsze musi być wykonanie kolektora.
Podawanie w specyfikacji, jako warunku zamówienia, maksymalnej dopuszczalnej
temperatury stagnacji, oznacza wykluczenie kolektora cechującego się niskimi stratami
ciepła. Z kolei podawanie minimalnej temperatury stagnacji może oznaczać wykluczenie
kolektora, który ma większe straty ciepła, ale za to wyższą sprawność optyczną.
Zgodnie z podsumowaniem przedstawionym przez Zamawiającego, dowód (nr 8),
opracowania dr inż. M……….. W………….. „Temperatura stagnacji kolektora słonecznego a
charakterystyka sprawności; Temperatura stagnacji kolektora słonecznego a skutki stanu
stagnacji” 1. Z przeglądów publikacji i raportów z wyników badań nad sprawnością
cieczowych kolektorów słonecznych i zjawisku stagnacji wynika, że temperatura stagnacji
kolektora jest bezpośrednio związana z jego wydajnością pracy w warunkach klimatu
umiarkowanego tzn. przy niższych temperaturach otaczających kolektor powietrza. 2.Im
wyższa temperatura stagnacji tym wyższa sprawność kolektora w warunkach niskich
temperatur powietrza i większa ilość wytwarzanej przez ten kolektor energii cieplnej w tych
okresach dominujących w naszej strefie klimatycznej. 3. Wysoka temperatura stagnacji
kolektorów nie świadczy o niebezpieczeństwie ich stosowania. Stan stagnacji jest zjawiskiem
awaryjnym występującym np. podczas braku zasilania energii elektrycznej. Producenci
kolektorów przewidują w ich konstrukcjach zabezpieczenia przed szkodliwym wpływem tego
zjawiska. 4. Ryzyko degradacji czynnika roboczego w kolektorach płaskich z wysoką
temperaturą stagnacji w polskich warunkach klimatycznych jest znikome.
Podobne stanowisko zostało przedstawione w złożonym przez Zamawiającego dowodzie
(nr 7) tj. opracowaniu dr inż. A………… M………… dotyczące wyznaczania stagnacji
kolektorów cieczowych, w którym czytamy: że kolektory słoneczne charakteryzujące się
wysoką temperaturą stagnacji cechuje wysoka jakość materiałów użytych do ich produkcji.
Ponadto wyróżniają się one także niskimi stratami ciepła tj. wyższą sprawnością oraz
mniejszymi współczynnikami strat ciepła.
Wedle utrwalonego stanowiska Krajowej Izby Odwoławczej działaniem wbrew zasadzie
uczciwej konkurencji jest na tyle rygorystyczne określenie wymagań, jakie powinien spełnić
przedmiot zamówienia, że nie jest to uzasadnione obiektywnymi potrzebami zamawiającego,
a jednocześnie ogranicza krąg potencjalnych wykonawców zdolnych do wykonania
zamówienia. Zamawiający ma prawo wymagać pewnych standardów technicznych i
jakościowych, o ile nie są wymogami zbędnymi i wygórowanymi.(wyrok KIO z 21.09.2010 r.,
sygn. akt KIO 1954/10; podobnie KIO w wyroku z 26.09.2011r. sygn. akt KIO 1995/11).
Z powyżej wskazanych dowodów oraz argumentacji przedstawionej przez Zamawiającego
wynika, że nie ukształtował wymagania w zakresie temperatury stagnacji w sposób
niezasadny.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Krajowej Izby Odwoławczej niezgodne z zasadą
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców jest opisywanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który będzie uniemożliwiał dostęp do udziału w postępowaniu lub
stawiał wybranych wykonawców w uprzywilejowanej sytuacji wobec pozostałych. Nie można
zatem mówić o zachowaniu zasady uczciwej konkurencji w sytuacji, gdy przedmiot
zamówienia określany jest w sposób, iż preferowane i wskazane przez zamawiającego
rozwiązania wskazują na konkretny produkt (por. np. wyrok KIO z 08.07.2011r. sygn. akt KIO
1344/11; wyrok KIO z dnia 06.12.2010r. sygn. akt KIO 2550/10). W rozpoznawanej sprawie
wymagania jakie ukształtował Zamawiający nie wskazują na konkretny produkt czy też
konkretnego producenta, co potwierdzają również dowody (np. nr 9) złożone przez
Odwołującego. Określenie temperatury stagnacji na wymaganym przez Zamawiającego
poziomie, w oparciu o przedstawione przez Zamawiającego dowody, które odnoszą się
również do dowodów składanych przez Odwołującego, a zawierają kontrargumentację do
przedstawionych tam tez, potwierdzają obiektywizm w postępowaniu Zamawiającego
uwarunkowany potrzebami technicznymi. Wskazać należy również, zgodnie z dowodem (nr
8) przedstawionym przez Zamawiającego, że żadne z zaleceń unikania skutków stagnacji
nie wskazują na konieczność i celowość stosowania kolektorów słonecznych z niskimi
temperaturami stagnacji. Przebieg stanu stagnacji jest zależny ściśle od zdolności
absorberów do opróżniania glikolu w początkowej fazie stanu stagnacji.
Zarzut naruszenia ustawy w zakresie ustalenia wymagania dotyczącego
wewnętrznego układu hydraulicznego przez wskazanie typu harfowego Izba uznała za
zasadny.
Zamawiający oświadczył, że uwzględnia zarzut dotyczący ukształtowanego
wymagania określonego w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w Załączniku nr 4
Opis przedmiotu zamówienia w punkcie 6.1. a dotyczącego wewnętrznego układu
hydraulicznego „typu harfowego”. Izba nakazała dokonanie zmiany Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia w Załączniku nr 4 Opis przedmiotu zamówienia przez wykreślenie
w punkcie 6.1. słów „typu harfowego”.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust.
2 pkt. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………………..……………….…………
1. Uwzględnia odwołanie.
Nakazuje Zamawiającemu dokonanie zmiany Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia w Załączniku nr 4 Opis przedmiotu zamówienia przez wykreślenie
w punkcie 6.1. słów „typu harfowego”.
2. Kosztami postępowania obciąża Gminę Nowy Targ z siedzibą w Nowym Targu przy
ulicy Bulwarowej 9, 34-400 Nowy Targ i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez SOLVER Sp. z
o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach przy ulicy Zagórskiej 167, 42-600
Tarnowskie Góry tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Gminy Nowy Targ z siedzibą w Nowym Targu przy ulicy Bulwarowej
9, 34-400 Nowy Targ na rzecz SOLVER Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich
Górach przy ulicy Zagórskiej 167, 42-600 Tarnowskie Góry 18 600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i kosztów
zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Nowym Sączu.
Przewodniczący: ……………………..………
Sygn. akt: KIO 698/14
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający Gmina Nowy Targ z siedzibą w Nowym Targu przy ulicy Bulwarowej 9,
34-400 Nowy Targ prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego w przedmiocie Dostawa i montaż zestawów płaskich
kolektorów słonecznych w ramach realizacji projektu: „Poprawa jakości powietrza
na terenie gminy Nowy Targ poprzez montaż kolektorów słonecznych na domach
prywatnych, ogłoszenie o którym zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 29 marca 2014 roku pod numerem 2014 S/063-106861
.
8 kwietnia 2014 roku Odwołujący, działając na podstawie art. 180 ust. 1 i art. 182 ust.
2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz.
759 ze zmianami; dalej „ustawa” lub „Pzp”), wniósł odwołanie wobec czynności podjętych
oraz zaniechania podjęcia czynności przez Zamawiającego Gmina Nowy Targ w
postępowaniu polegających na niezgodnym z przepisami prawa opisaniu przedmiotu
zamówienia przez takie sformułowanie opisu przedmiotu zamówienia, które w sposób
jednoznaczny dyskwalifikuje wiodących producentów zamawianych instalacji, bez
uzasadnienia jakościowego, czy technologicznego formułowanych żądań, bez możliwości
dopuszczenia rozwiązań równoważnych, a w konsekwencji bezprawnym naruszeniu zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców w postępowaniu.
Odwołujący zarzucił naruszenie:
1. art. 29 ust. 2 i 3 ustawy przez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
realnie uniemożliwia konkurencie w ramach postępowania przez wykluczenie z kręgu
potencjalnych Wykonawców tych podmiotów, które oferują wysokiej jakości kolektory
słoneczne, bez istnienia jakiejkolwiek podstawy jakościowej takiego ograniczenia
konkurencji i nierównego traktowania wykonawców, co jest dalej idącym naruszeniem
niż opisane w art. 29 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym samo utrudnienie konkurencji
jest niedopuszczalne i narusza podstawowe zasady Prawa Zamówień Publicznych.
Zarzut ten dotyczy w szczególności:
- ustalenia temperatury stagnacji na poziomie min. 200 °C,
- postawienia wymogu by kolektor słoneczny posiadał układ hydrauliczny „typu harfowego",
w sytuacji gdy na rynku istnieją inne rozwiązania odpowiadające jakościowo tym opisanym
przez Zamawiającego, a Zamawiający nie dopuścił w ramach opisu przedmiotu zamówienia
rozwiązań równoważnych.
2. art. 30 ustawy przez opisanie przedmiotu zamówienia bez zachowania Polskich
Norm, jednocześnie nie opisując przedmiotu zamówienia za pomocą wymogów
funkcjonalnych, a co za tym idzie zasad eksploatacji kolektorów słonecznych i
zaniechaniem dopuszczenia rozwiązań równoważnych - w tym w szczególności
lepszych niż opisywane, przez żądanie urządzeń jedynie o gorszych parametrach,
3. art. 7 ust. 1 ustawy w związku ze wskazanymi wyżej naruszeniami, przez
naruszenie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców;
Odwołujący wniósł o:
1. nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (wraz z załącznikami) w ramach opisu przedmiotu
zamówienia, w związku z dokonaniem go niezgodnie z wymogami ustawy Prawo
Zamówień Publicznych przez:
- wykreślenie parametru dotyczącego temperatury stagnacji i określenia jej wysokości
na poziomie min. 200 °C, alternatywnie o jego zmianę poprzez określenie
dopuszczalnej temperatury stagnacji na poziomie maksymalnym 165°C, jako
korzystniejszej dla Zamawiającego i dopuszczającej do postępowania wykonawców
oferujących bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania,
- dopuszczenie możliwości zaoferowania rozwiązań równoważnych tym, które
Zamawiający opisał podając konkretne rozwiązania lub konkretnych producentów, w
tym w szczególności dopuszczenie zastosowania kolektorów słonecznych o innym niż
tylko harfowy wewnętrznym układzie hydraulicznym,
2. zasądzenie kosztów postępowania na rzecz Odwołującego, w tym kosztów
zastępstwa prawnego zgodnie z fakturą przedłożoną na rozprawie.
Odwołujący następująco uzasadnił przedstawione w odwołaniu zarzuty:
STAGNACIA
W pkt 6.1. lit f Opisu przedmiotu zamówienia stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ
Zamawiający określił minimalne parametry techniczne jakie mając posiadać kolektory
słoneczne poprzez ustalenie wymaganej temperatury stagnacji badanej zgodnie z normą
PN-EN 12975 na poziomie minimum 200°C. Takie żądanie ogranicza bez żadnego
uzasadnienia funkcjonalnego, czy jakościowego możliwość zastosowania lepszych
jakościowo kolektorów słonecznych, ograniczając bez faktycznego uzasadnienia
konkurencję w postępowaniu przez uniemożliwienie złożenia ofert z zastosowaniem
najbardziej zaawansowanych technicznie kolektorów, które charakteryzują się lepszymi
nawet niż żądane przez Zamawiającego parametrami technicznymi. Z dokonanymi przez
Zamawiającego czynnościami w postępowaniu nie można się zgodzić, ponieważ zostały one
dokonane z naruszeniem przepisów ustawy i jako takie nie mogą się ostać. Stwierdzić
bowiem należy co następuje:
W zakresie porównywania temperatury stagnacji kolektorów słonecznych jest zależność, że
im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura maksymalna do jakiej może się nagrzać
kolektor bez odbioru ciepła, tym lepiej dla wszystkich materiałów zastosowanych przy
produkcji kolektora, a więc i dla całego urządzenia. Ograniczenie wprowadzone przez
Zamawiającego prowadzi do preferowania urządzeń gorszej jakości i ograniczenia dostępu
urządzeń o wyższej jakości.
Odwołujący wskazał, że norma PN-EN 12975-2 definiuje temperaturę stagnacji, jako
temperaturę, która występuje, kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, gdy
równocześnie występuje wysokie promieniowanie słoneczne i temperatura otoczenia. W
normie PN-EN 12975-1 określono warunki klimatyczne, przy których należy wyznaczyć
temperaturę stagnacji kolektora, tj: natężenie promieniowania półsferycznego na
płaszczyznę kolektora 1 000 W/m2, temperatura powietrza otaczającego 30 °C. Obliczoną
temperaturę stagnacji wykorzystuje się do wyznaczenia temperatury pomiarowej w celu:
zbadania ciśnienia wewnętrznego kolektorów z absorberami organicznymi, zbadania
odporności na wysoką temperaturę, stosując obieg z gorącym płynem.
Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzenia zaczerpnięte z normy PN-EN 12975-1 i PN-EN
12975-2, im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura maksymalna do jakiej może się
nagrzać kolektor bez odbioru ciepła tym lepiej dla kolektora i systemu solarnego. Również
absorber, czyli najważniejszy element w kolektorze, posiada określoną najwyższą
temperaturę stagnacji przy której zachowuje swoje właściwości i trwałość, więc im mniejsza
temperatura na jaką jest narażony podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru
ciepła tym mniejsze obciążenie dla absorbera i innych materiałów użytych do produkcji
kolektora oraz dłuższy okres ich żywotności co znacząco wpływa na dłuższą żywotność
całego systemu solarnego, a co za tym idzie pozwala osiągnąć większe zyski dla
użytkownika.
Wysoka temperatura stagnacji negatywnie wpływa na płyn solarny, jeżeli jest ona wyższa od
temperatury wrzenia to wystąpienie stanu stagnacji prowadzi do zagotowania płynu, a to
przyspiesza proces jego starzenia i prowadzi do pogorszenia jego właściwości. W załączniku
nr 4 do SIWZ - Opis przedmiotu zamówienia punkt 6.12 Płyn do kolektorów Zamawiający
podał temperaturę wrzenia płynu 165 °C, dlatego wskazane jest, aby temperatura stagnacji
kolektora nie przekraczała tej wartości.
Temperatura stagnacji nie jest wykorzystywana w obliczeniach punktu 6 normy EN 12975-2
„Badanie charakterystyki cieplnej kolektorów cieczowych”, nie ma zatem bezpośredniego
związku pomiędzy temperaturą stagnacji, a uzyskiem energetycznym kolektora - a zatem
funkcjonalnym wymogiem kolektora, niezbędnym do osiągnięcia przez urządzenie.
Odporność kolektora słonecznego na temperaturę określa maksymalna temperatura pracy i
to właśnie ten parametr świadczy o jakości materiałów wykorzystanych do budowy kolektora,
w tym o ich odporności na wysoką temperaturę. Temperatura stagnacji nie świadczy o
odporności na temperaturę oraz o jakości kolektora.
Odnosząc się do powyższych wskazań w zakresie wymogów dotyczących kolektorów
słonecznych zawartych w Polskich Normach należy dojść do wniosku, że Zamawiający w
sposób nieuzasadniony i nieuprawniony rozszerzył opis przedmiotu zamówienia, wychodząc
poza wymogi określone w Polskich Normach, poprzez wskazanie wymaganych parametrów
nie mających znaczenia dla funkcjonalności przedmiotu zamówienia. W ocenie
odwołującego parametr "temperatura stagnacji" nie powinien być w ogóle brany pod uwagę
w ramach oceny sprzętu, z uwagi na brak przełożenia tego parametru na pracę kolektora,
poza takim przełożeniem (jak wskazano w odwołaniu), że im wyższa temperatura stagnacji,
tym mniejsza może okazać się jego żywotność.
Powołał Odwołujący w tym miejscu orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21
kwietnia 2008 roku (KIO/UZP 311/08]
Wobec regulacji Polskich Norm określających wymagania wobec kolektora, temperatura
stagnacji tj. podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła ma znaczenie przy
jej porównaniu z maksymalną temperaturą, z jaką może pracować kolektor słoneczny, w tym
wypadku im mniejsza temperatura stagnacji tym większa trwałość kolektora i dłuższa jegożywotność.
Dodatkowo producenci kolektorów wymagają, w przypadku nawet niezbyt długiego braku
odbioru ciepła, zakrywanie kolektorów słonecznych, gdyż obawiają się, że temperatura
kolektora podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła przekroczy
temperaturę maksymalną co może uszkodzić nieodwracalnie kolektor.
Biorąc pod uwagę efektywność i żywotność instalacji solarnej kolektory słoneczne powinny
charakteryzować się jak najwyższym uzyskiem energetycznym oraz niską temperaturą
stagnacji.
Stawianie wymogu temperatury stagnacji minimum 200°C nie jest uzasadnione ani ze
względu na większe uzyski kolektora, ani ze względów bezpieczeństwa instalacji, a wręcz
pogarsza to jego trwałość i wpływa znacząco na skrócenie jej żywotności. Odwołujący
wskazał, że maksymalna temperatura pracy instalacji solarnej wynosi ok 120
e
C wtedy
sterownik zablokuje pompę solarną, gdyż wysoka temperatura mogłaby uszkodzić zasobnik.
Sterownik uruchamia pompę, gdy temperatura na kolektorze spadnie poniżej wspomnianych
120
e
C. Można zauważyć, że im niższa temperatura na jaką ogrzeje się kolektor ponad 120
e
C
tym szybciej schłodzi się i wróci do poprawnej pracy i będzie wykorzystywał ciepło z
kolektorów podczas gdy kolektory i dużą temperaturą stagnacji będą potrzebowały znacząco
więcej czasu, aby schłodziły się do temperatury prac. Podsumowując, uzyskanie wysokiej
temperatury stagnacji powyżej 200°C powoduje spadek żywotności materiałów, z których
zbudowana jest instalacja. Dodatkowo pogorszeniu ulegają właściwości glikolu, negatywnie
oddziałując na jakość przewodzenia ciepła. W rezultacie takie instalacje cechują się krótszążywotnością, a zachodząca konieczność wymiany poszczególnych materiałów podzespołów
ulegających degradacji wiąże się ze wzrostem kosztów co przyczynia się do pogorszenia
efektu ekologicznego i ekonomicznego inwestycji, które powinny być głównym
wyznacznikiem osiągnięcia zamierzonego celu Zamawiającego działającego w interesie
publicznym. Odwołujący powołała
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 grudnia 2013
roku, sygn. akt: KIO 2683/13.
UKŁAD HYDRAULICZNY HARFOWY
W załączniku nr 4 do SIWZ - Opis przedmiotu zamówienia punkt 6.1 Zamawiający żąda, aby
kolektor posiadał układ hydrauliczny typu harfowego. W budowie cieczowych kolektorów
słonecznych wyróżnia się trzy główne układy hydrauliczne: harfa pojedyncza, harfa
podwójna, oraz meandra. Norma PN-EN 12975 nie dokonuje podziału kolektorów pod
względem układu hydraulicznego, a kolektory przechodzą takie same badania bez względu
na budowę. Ponadto nie ma technicznych uwarunkowań, które uzasadniają wymóg
zastosowania harfowego układu hydraulicznego. Mając na względzie powyższe wskazuję,
iż powyższy zapis w przedmiotowym postępowaniu wskazuje na niezgodną z przepisami
ustawy czynność Zamawiającego polegającą na naruszeniu zasad równego traktowania
i zasad uczciwej konkurencji poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób
ograniczający dostęp do złożenia ofert wykonawcom, którzy stosują inną niż wskazana
budowę kolektora, mimo iż mogą oni osiągać lepsze parametry energetyczne. W odniesieniu
do wymagań wobec zastosowania kolektorów słonecznych z układem hydraulicznym typu
harfowego zaznaczyć należy, że jest to tylko jedno z rozwiązań stosowanych przy budowie
kolektora. Układ harfowy w żaden sposób nie jest układem lepszym od układu
meandrycznego. Aby zapewnić warunki uczciwej konkurencji należy, albo całkowicie
wykreślić ten zapis, jako nie mający zasadniczego znaczenia albo dopuścić układ
meandryczny. Wymóg zastosowania tylko i wyłącznie kolektorów słonecznych z harfowym
układem hydraulicznym ma na celu jedynie bezprawne wyeliminowanie kolektorów
słonecznych o znacznie lepszej jakości, wyższym uzysku energetycznym a posiadających
inny układ hydrauliczny.
Powyższe wymogi, podobnie jak określona przez Zamawiającego temperatura stagnacji
nie
znajdują żadnego uzasadnienia
w funkcjonalności przedmiotu zamówienia
a jednocześnie uniemożliwia tym zastosowanie rozwiązań lepszych jakościowo
a oferowanych przez innych producentów. Jeśli Zamawiający opisał konkretnie wymóg
winien był dopuścić rozwiązania równoważne, zwłaszcza jeśli takie istnieją na rynku.
Odwołujących wskazał na informację do wyników kontroli doraźnej z dnia 11 stycznia 2013 r.
sygn. UZP/DKD/KND/48/11 oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 kwietnia 2012
r. sygn. akt KIO 678/12, wyrok z dnia 20 stycznia 2009 roku sygn. akt: KIO/UZP 2/09,
uchwałą KIO/KD 20/09 z dnia 7 lipca 2009.
Zamawiający naruszył zasadę uczciwej konkurencji oraz zasadę równego traktowania
wykonawców powodując możliwość złożenia oferty z urządzeniami o gorszych parametrach
a uniemożliwiając zastosowanie lepszych jakościowo urządzeń. Dla prawidłowego
i zgodnego z prawem sformułowania opisu przedmiotu zamówienia niezbędne jest
wykreślenie wymogu dotyczącego temperatury stagnacji ze Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia, albowiem wymóg ten w żaden sposób nie przekłada się faktycznie
na funkcjonalność kolektorów, ewentualnie mając na uwadze interes Zamawiającego
w zastosowaniu urządzeń o najwyższej jakości wpisanie parametru w sposób ..temperatura
stagnacji o wartości maksymalnej 165
C". aby z jednej strony zapewnić dostęp
do zamówienia wykonawcom oferującym bardziej zaawansowane technologicznie kolektory,
a z drugiej strony zapewnić instalowanym kolektorom i instalacjom solarnym większążywotność oraz dopuszczenie rozwiązań równoważnych w zakresie układu hydraulicznego
przez dopuszczenie innych niż tylko harfowy wewnętrzny układ hydrauliczny.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron na podstawie zebranego
materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku, nr 113 poz. 759
z późn. zm.; dalej: „Pzp” lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie
zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 8 kwietnia 2014 roku oraz została
przekazana w ustawowym terminie kopia odwołania Zamawiającemu, co potwierdza
dołączona do odwołania informacja.
Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych – Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia w przedmiotowej sprawie a także
stanowiska i oświadczenia Stron złożone ustnie do protokołu.
Odwołujący złożył następujące dowody:
(dowód nr 1) dokument prywatny „Badanie wytrzymałości absorbera na wysoką temperaturę”
zawierający 10 stron
(dowód nr 2) – opracowanie własne (2 strony) wraz z załączonymi m.in. kartami
katalogowymi w jęz. angielskim wraz z tłumaczeniem na jęz. polski,
(dowód nr 3) – dokument prywatny „Opinia na temat temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych” na 2 stronach wraz z informacją o osobach sporządzających (2 strony),
(dowód nr 4) – dokument prywatny – ekspertyza sporządzoną przez p. A……… C……… na
2 stronach wraz z informacją o osobach sporządzających (2 strony),
(dowód nr 5) – artykuły prasowe (7 artykułów),
(dowód nr 9) – tabela zawierającą zestawienie kolektorów oraz załączone certyfikaty dla
trzech rodzajów kolektorów,
(dowód nr 10) - lista kolektorów, których skrócone raporty nie podają temperatury stagnacji,
(dowód nr 11) - wydruk wiadomości e-mail wraz z tłumaczeniem pomiędzy jednostką
certyfikującą, a jednym z producentów kolektorów,
(dowód nr 12) - opracowanie własne tabela braku zależności sprawności i stagnacji.
Zamawiający złożył następujące dowody:
(dowód nr 6) informacja z Polskiej Akademii Nauk dotycząca złożonych przez Odwołującego
dowodów nr 3 i 4,
(dowód nr 7) - dokument prywatny - 5 stron, opracowanie dr inż. A………. M……….
dotyczące wyznaczania stagnacji kolektorów cieczowych,
- (dowód nr 8) – dokument prywatny – 11 stron, opracowanie dr inż. M……….. W………:
Temperatura stagnacji kolektora słonecznego a charakterystyka sprawności; Temperatura
stagnacji kolektora słonecznego a skutki stanu stagnacji .
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 192 ust 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2010 roku, nr 113 poz. 759 z późn. zm.; dalej: „Pzp” lub „ustawa”), Izba uwzględnia
odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Izba dokonawszy oceny
podniesionych w odwołaniu zarzutów biorąc pod uwagę stanowiska Stron przedstawione
na rozprawie stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia ustawy w zakresie ustalenia temperatury stagnacji na poziomie
minimum 200° C Izba uznała za niezasadny.
Wskazać należy, że określone w ustawie zasady, w tym zasady uczciwej konkurencji to
„szkielet” każdego z postępowań o udzielnie zamówienia publicznego jak również całego
systemu zamówień publicznych. Kwestia konkurencji winna być kategorią, którą należy
rozpatrywać z uwzględnieniem danego rynku, którego dotyczy konkretne zamówienie.
N
iezbędnym do prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zgodnie
z ustawą jest oznaczenie przedmiotu postępowania, wyczerpujące oraz jednoznaczne,
pozwalające na porównanie złożonych w postępowaniu ofert. Wykonawcy składając oferty
w postępowaniu odpowiadają na publiczne ogłoszenie, a Zamawiający będąc organizatorem
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, realizując swoje uprawnienia nie może
kształtować w sposób negatywny sytuacji podmiotów ubiegających się o owe zamówienia
publiczne przez niezrealizowanie obowiązków jakie nakłada na Zamawiającego ustawa.
Zamawiający zobowiązany jest w oparciu o art. 29 ust. 1 ustawy do opisania przedmiotu
zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych
i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty, zgodnie z ust. 2 przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję natomiast w oparciu o ust. 3
Przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie znaków towarowych,
patentów lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfika przedmiotu zamówienia i
zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych
określeń, a wskazaniu takiemu towarzysza wyrazy "lub równoważny".
Należyte przygotowanie opisu przedmiotu zamówienia stanowi obowiązek Zamawiającego, a
niewypełnienie tego obowiązku prowadzi do naruszenia zasad Prawa zamówień publicznych
co w konsekwencji wpływa na wynik postępowania. Opis przedmiotu zamówiona powinien
umożliwiać wykonawcom jednakowy dostęp do zamówienia i nie może powodować
nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień publicznych na konkurencję. Naruszenie
zasady uczciwej konkurencji określonej w ustawie z uwagi na niewłaściwe opisanie
przedmiotu zamówienia zachodzi, między innymi w sytuacji, gdy Zamawiający opisze
przedmiot zamówienia przez zbytnie dookreślenie przedmiotu powodujące, bez
uzasadnienia, wskazanie na konkretny produkt. Naruszenie to polega również na
dookreśleniu opisu przedmiotu zamówienia w taki sposób, który nie znajduje uzasadnienia
ani w technicznym ani w funkcjonalnym uregulowaniu potrzeb Zamawiającego.
Odwołujący nie wykazał naruszenia art. 29 ust. 2 i 3 oraz art. 7 ust. 1 i 30 ustawy w zakresie
określonego przez Zamawiającego parametru temperatury stagnacji na poziomie minimum
200° C.
Temperatura stagnacji, zgodnie z definicją zawartą w normie PN-EN 12975-2
to temperatura, która mierzona jest kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, w
przypadku
występowania
wysokich
intensywności
promieniowania
słonecznego
i temperatury otoczenia, tzn. zgodnie z normą PN-EN 12975-1: natężenie promieniowania
półsferycznego na płaszczyznę kolektora wynosi 1000 W/m² a temperatura powietrza
otaczającego 30° C.
Odwołujący oparł swoją argumentację na wykazaniu, że temperatura stagnacji nie wpływa
na funkcjonalność kolektora słonecznego a wyznaczenie temperatury stagnacji nie ma
wpływu na prawidłowe działanie instalacji. Z dowodu (nr 11) przedstawionego przez
Odwołującego wynika, że temperatura stagnacji jest tylko wskaźnikiem, jaką maksymalną
temperaturę osiągnie absorber podczas stagnacji, jednak w tym momencie kolektory
nie wytwarzają ciepła które może być wykorzystane. Z drugiej części tego dowodu wynika,że nie ma prawdziwej relacji jakości i temperatury stagnacji kolektorów. Kolektor
o wyższej temperaturze stagnacji nie jest lepszy lub gorszy od kolektora o niższej
temperaturze stagnacji. Odwołujący wskazał również na brak zależności sprawności
kolektorów od temperatury stagnacji w dowodzie (nr 12) stanowiącym tabelaryczne
zestawienie wybranych kolektorów słonecznych ze wskazaniem między innymi temperatury
stagnacji i sprawności kolektora.
Odwołujący powołując się na opracowanie dr inż. T……….. Ł……….. - dowód (nr 1) -
„Badanie wytrzymałości absorbera na wysoką temperaturę” wskazywał, że im wyższa
temperatura stagnacji, tym krótsza żywotność absorbera znajdującego się w kolektorze
słonecznym. Odwołujący wskazał w dowodzenie nr 2 stanowiącym między innymi własne
opracowanie, że główni producenci płynów solarnych ustalają maksymalną temperaturę
płynu solarnego dla bezpiecznego stosowania na poziomie +170°C, co wskazuje na to, iż
wyższa temperatura nagrzania się kolektora np. na poziomie +200° C jest niekorzystna dla
płynu solarnego. Jednocześnie na rozprawie Odwołujący wskazał, że temperatura stagnacji
może być wyższa niż 200° C, ponieważ w danych warunkach kolektor może nagrzać się do
więcej niż 200° C.
Odwołujący wskazywał, że im wyższa temperatura stagnacji tym mniejsza jest żywotność
kolektora wskazując na dowód (nr 3) Opinię na temat temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych sporządzoną przez prof. dr hab. Inż. A………. S………. oraz dr inż. A………..
K…………, w której to opinii między innymi czytamy, że im wyższa temperatura stagnacji,
tym krótsza żywotność samego kolektora, jak i niektórych innych elementów instalacji. (…) w
przypadku dłuższych okresów stagnacji, temperatura stagnacji kolektora będzie odgrywała
znaczną rolę. Z tego względu należy uznać, że korzystne są niskie wartości temperatury
stagnacji. Stanowisko takie wynika również z Ekspertyzy przedstawionej przez
Odwołującego – dowód nr 4 - sporządzonej przez dr hab. inż. A………. C……….. z Instytutu
Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk.
Zamawiający przedstawił dowód (nr 6) – pismo z Polskiej Akademii Nauk odnoszące się do
powyższej argumentacji Odwołującego z załączonym pismem „Uwagi dotyczące „Opinii na
temat temperatury stagnacji kolektorów słonecznych” której autorami są: prof. dr hab. inż.
A………… S……….. oraz dr inż. A………. K………. . W Uwagach tych sporządzonych przez
dr inż. J………… O………… w wyniku przesłania materiałów przez Pana Prezesa Polskiej
Akademii Nauk profesora M………… K………… czytamy:
W ww. opinii są dwa stwierdzenia z którymi trudno się zgodzić:
1. „…należałoby szukać kolektora o wysokich uzyskach ciepła przy niezbyt wysokiej
temperaturze stagnacji…”;
2. „…im wyższa temperatura stagnacji, tym krótsza żywotność samego kolektora…”.
O wysokich uzyskach ciepła (o sprawności kolektora) decydują głównie: wysoka sprawność
optyczna (przetwarzanie promieniowania słonecznego w ciepło) i niskie straty ciepła do
otoczenia (czyli dobra izolacyjność cieplna kolektora). Przy czym im kolektor ma mniejsze
straty ciepła do otoczenia, tym ma wyższa temperaturę stagnacji. Czyli „niezbyt wysoka
temperatura stagnacji” stoi w sprzeczności z „wysokimi uzyskami ciepła”.
W opinii położono nacisk na udowodnienie, że wysoka temperatura stagnacji jest
równoznaczna z krótszą żywotnością kolektora. Nie można się z tym zgodzić, gdyż
w praktyce temperatura stagnacji w kolektorze słonecznym nie jest osiągana. Kolektory
pracują w znacznie niższym zakresie temperatury. W specyfikacji kolektorów temperaturę
stagnacji należy rozumieć jako najwyższą temperaturę, jaką są w stanie wytrzymać materiały
(i technologie ich łączenia), z których wykonany jest kolektor. Czyli im wyższa temperatura
stagnacji, tym lepsze musi być wykonanie kolektora.
Podawanie w specyfikacji, jako warunku zamówienia, maksymalnej dopuszczalnej
temperatury stagnacji, oznacza wykluczenie kolektora cechującego się niskimi stratami
ciepła. Z kolei podawanie minimalnej temperatury stagnacji może oznaczać wykluczenie
kolektora, który ma większe straty ciepła, ale za to wyższą sprawność optyczną.
Zgodnie z podsumowaniem przedstawionym przez Zamawiającego, dowód (nr 8),
opracowania dr inż. M……….. W………….. „Temperatura stagnacji kolektora słonecznego a
charakterystyka sprawności; Temperatura stagnacji kolektora słonecznego a skutki stanu
stagnacji” 1. Z przeglądów publikacji i raportów z wyników badań nad sprawnością
cieczowych kolektorów słonecznych i zjawisku stagnacji wynika, że temperatura stagnacji
kolektora jest bezpośrednio związana z jego wydajnością pracy w warunkach klimatu
umiarkowanego tzn. przy niższych temperaturach otaczających kolektor powietrza. 2.Im
wyższa temperatura stagnacji tym wyższa sprawność kolektora w warunkach niskich
temperatur powietrza i większa ilość wytwarzanej przez ten kolektor energii cieplnej w tych
okresach dominujących w naszej strefie klimatycznej. 3. Wysoka temperatura stagnacji
kolektorów nie świadczy o niebezpieczeństwie ich stosowania. Stan stagnacji jest zjawiskiem
awaryjnym występującym np. podczas braku zasilania energii elektrycznej. Producenci
kolektorów przewidują w ich konstrukcjach zabezpieczenia przed szkodliwym wpływem tego
zjawiska. 4. Ryzyko degradacji czynnika roboczego w kolektorach płaskich z wysoką
temperaturą stagnacji w polskich warunkach klimatycznych jest znikome.
Podobne stanowisko zostało przedstawione w złożonym przez Zamawiającego dowodzie
(nr 7) tj. opracowaniu dr inż. A………… M………… dotyczące wyznaczania stagnacji
kolektorów cieczowych, w którym czytamy: że kolektory słoneczne charakteryzujące się
wysoką temperaturą stagnacji cechuje wysoka jakość materiałów użytych do ich produkcji.
Ponadto wyróżniają się one także niskimi stratami ciepła tj. wyższą sprawnością oraz
mniejszymi współczynnikami strat ciepła.
Wedle utrwalonego stanowiska Krajowej Izby Odwoławczej działaniem wbrew zasadzie
uczciwej konkurencji jest na tyle rygorystyczne określenie wymagań, jakie powinien spełnić
przedmiot zamówienia, że nie jest to uzasadnione obiektywnymi potrzebami zamawiającego,
a jednocześnie ogranicza krąg potencjalnych wykonawców zdolnych do wykonania
zamówienia. Zamawiający ma prawo wymagać pewnych standardów technicznych i
jakościowych, o ile nie są wymogami zbędnymi i wygórowanymi.(wyrok KIO z 21.09.2010 r.,
sygn. akt KIO 1954/10; podobnie KIO w wyroku z 26.09.2011r. sygn. akt KIO 1995/11).
Z powyżej wskazanych dowodów oraz argumentacji przedstawionej przez Zamawiającego
wynika, że nie ukształtował wymagania w zakresie temperatury stagnacji w sposób
niezasadny.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Krajowej Izby Odwoławczej niezgodne z zasadą
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców jest opisywanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który będzie uniemożliwiał dostęp do udziału w postępowaniu lub
stawiał wybranych wykonawców w uprzywilejowanej sytuacji wobec pozostałych. Nie można
zatem mówić o zachowaniu zasady uczciwej konkurencji w sytuacji, gdy przedmiot
zamówienia określany jest w sposób, iż preferowane i wskazane przez zamawiającego
rozwiązania wskazują na konkretny produkt (por. np. wyrok KIO z 08.07.2011r. sygn. akt KIO
1344/11; wyrok KIO z dnia 06.12.2010r. sygn. akt KIO 2550/10). W rozpoznawanej sprawie
wymagania jakie ukształtował Zamawiający nie wskazują na konkretny produkt czy też
konkretnego producenta, co potwierdzają również dowody (np. nr 9) złożone przez
Odwołującego. Określenie temperatury stagnacji na wymaganym przez Zamawiającego
poziomie, w oparciu o przedstawione przez Zamawiającego dowody, które odnoszą się
również do dowodów składanych przez Odwołującego, a zawierają kontrargumentację do
przedstawionych tam tez, potwierdzają obiektywizm w postępowaniu Zamawiającego
uwarunkowany potrzebami technicznymi. Wskazać należy również, zgodnie z dowodem (nr
8) przedstawionym przez Zamawiającego, że żadne z zaleceń unikania skutków stagnacji
nie wskazują na konieczność i celowość stosowania kolektorów słonecznych z niskimi
temperaturami stagnacji. Przebieg stanu stagnacji jest zależny ściśle od zdolności
absorberów do opróżniania glikolu w początkowej fazie stanu stagnacji.
Zarzut naruszenia ustawy w zakresie ustalenia wymagania dotyczącego
wewnętrznego układu hydraulicznego przez wskazanie typu harfowego Izba uznała za
zasadny.
Zamawiający oświadczył, że uwzględnia zarzut dotyczący ukształtowanego
wymagania określonego w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w Załączniku nr 4
Opis przedmiotu zamówienia w punkcie 6.1. a dotyczącego wewnętrznego układu
hydraulicznego „typu harfowego”. Izba nakazała dokonanie zmiany Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia w Załączniku nr 4 Opis przedmiotu zamówienia przez wykreślenie
w punkcie 6.1. słów „typu harfowego”.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust.
2 pkt. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………………..……………….…………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
