rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-05-13
rok: 2014
data dokumentu: 2014-05-13
rok: 2014
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 837/14
KIO 837/14
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 maja 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 kwietnia 2014 r. przez
wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: (1) Clar-System S.A.
(pełnomocnik wykonawców), (2) Catermed S.A., adres dla pełnomocnika: ul.
Janickiego 20B, 60-542 Poznań w postępowaniu prowadzonym przez Podkarpackie
Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie, ul. Rycerska 2, 35-241 Rzeszów
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
(1) Impel Cleaning Sp. z o.o. (pełnomocnik wykonawców), (2) Impel Catering
“Company” Sp. z o.o. Sp. k., (3) Hospital Service “Company” Sp. z o.o. Sp. k., adres
dla pełnomocnika: ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław zgłaszających przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 kwietnia 2014 r. przez
wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: (1) Clar-System S.A.
(pełnomocnik wykonawców), (2) Catermed S.A., adres dla pełnomocnika: ul.
Janickiego 20B, 60-542 Poznań w postępowaniu prowadzonym przez Podkarpackie
Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie, ul. Rycerska 2, 35-241 Rzeszów
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
(1) Impel Cleaning Sp. z o.o. (pełnomocnik wykonawców), (2) Impel Catering
“Company” Sp. z o.o. Sp. k., (3) Hospital Service “Company” Sp. z o.o. Sp. k., adres
dla pełnomocnika: ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław zgłaszających przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: (1) Clar-System S.A. (pełnomocnik wykonawców), (2) Catermed S.A.,
adres dla pełnomocnika: ul. Janickiego 20B, 60-542 Poznań i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero
groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: (1) Clar-System S.A. (pełnomocnik wykonawców), (2) Catermed S.A.,
adres dla pełnomocnika: ul. Janickiego 20B, 60-542 Poznań tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w
Rzeszowie.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt KIO 837/14
U z a s a d n i e n i e
I. Podkarpackie Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie (zwane dalej Zamawiającym),
prowadzi postępowanie na wykonanie zamówienia publicznego pn. „Usługa
kompleksowego sprzątania i dezynfekcji oddziałów szpitalnych, transportu
wewnętrznego oraz żywienia pacjentów Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w
Rzeszowie”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym WE
z dnia 4 marca 2014 r., poz. 2014/S 044-073617 i Zamawiający zamieścił
specyfikację istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ) na swojej stronie
internetowej. Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. – Dz.
U. z 2013 r., poz. 907; dalej: Prawo zamówień publicznych).
W dniu 25 kwietnia 2014 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia CLAR-SYSTEM S.A. i CATERMED S.A. (dalej: Odwołujący) wnieśli
odwołanie, w którym zakwestionowali prawidłowość wyboru oferty najkorzystniejszej i
zarzucili Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy, art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 89
ust. 1 pkt 6 Prawa zamówień publicznych oraz art. 43 ust. 1 pkt 18 a ustawy z dnia
11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535,
z późn. zm.) poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, którą uznano za
najkorzystniejszą.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów podniesionych w odwołaniu.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpili
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Impel Cleaning Sp. z
o.o., Impel Catering „Company” Sp. z o.o. Sp. k. oraz Hospital Service „Company”
Sp. z o.o. Sp. k., których oferta została uznana przez Zamawiającego za
najkorzystniejszą (dalej: Przystępujący).
Odwołujący uzasadnił swoje zarzuty następująco:
Oferta Przystępującego powinna zostać odrzucona, ponieważ zawiera błędy w
obliczeniu ceny. Zdaniem Odwołującego oferta Przystępującego obejmowała jako
jeden ze składników ceny kwotę, do której nieprawidłowo zastosowano zwolnienie z
podatku VAT – Przystępujący w ocenie Odwołującego błędnie zastosował w
odniesieniu do niektórych usług składających się na przedmiot zamówienia art. 4 ust.
1 pkt 18 a ustawy o podatku od towarów i usług. W celu potwierdzenia takiego
stanowiska na rozprawie złożył dwie interpretacje podatkowe, z których miało
wynikać, że do niektórych usług objętych przedmiotem zamówienia nie można było
zastosować zwolnienia od podatku VAT z powołaniem się na przepis art. 43 ust. 1
pkt 18 a ustawy o podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Zamawiający na rozprawie wnosił o oddalenie odwołania. Wskazywał, że
weryfikował sposób ustalenia ceny przez Przystępującego i uzyskał wyczerpującą
odpowiedź
wraz
z indywidualną
interpretacją
podatkową.
Zauważał,że
Przystępujący opiera prawo do zwolnienia z podatku VAT na art. 43 ust. 1 pkt 18
ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast Przystępujący wskazuje inną
podstawę – pkt 18a, zgodnie z którą zwolnienie nie przysługuje. Podkreśla, że cena
brutto była dla niego kluczowa. Jeden z wykonawców skorzystał z przysługującego
mu prawa do zwolnienia, nie ma powodów do odrzucenia oferty.
II. Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa
zamówień publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.
Odwołującemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179
ust. 1 Prawa zamówień publicznych, bowiem ma interes w uzyskaniu danego
zamówienia i może ponieść szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia przez
Zamawiającego Prawa zamówień publicznych - jeżeli podniesione przez niego
zarzuty by się potwierdziły, w wyniku czego zostałaby dokonana powtórna ocena
ofert, a oferta Przystępującego zostałaby odrzucona – wówczas Odwołujący miałby
realną szansę na uzyskanie zamówienia, jako że jego cena była na drugim miejscu w
rankingu ofert.
Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron,
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje: odwołanie nie może zostać
uwzględnione.
Izba ustaliła, co następuje:
1.
Przedmiotem zamówienia jest „Usługa kompleksowego sprzątania i
dezynfekcji oddziałów szpitalnych, transportu wewnętrznego oraz żywienia pacjentów
Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie”. Zakres usług wchodzących w
skład przedmiotu zamówienia nie był sporny, sporne było jedynie to, czy do pewnego
zakresu usług można zastosować zwolnienie z podatku VAT, czy też usługi te
powinny być objęte podstawową stawką 23%. Ponieważ w orzecznictwie przyjęto, że
określenie w ofercie błędnej stawki VAT stanowi błąd w obliczeniu ceny, ewentualne
błędne wskazanie w ofercie przez Przystępującego, że część usług objętych
przedmiotem zamówienia jest zwolniona od podatku od towarów i usług mogłoby
spowodować odrzucenie jego oferty.
2.
Zamawiający w SIWZ nie określił stawki podatku VAT dla przedmiotu
zamówienia, wykonawcy w ofercie mieli określić tę stawkę wpisując w ofercie, w
pustych miejscach załącznika nr 5 do SIWZ (wzoru przedstawionego przez
Zamawiającego) odpowiednie stawki podatek VAT. Odwołujący wypełnił sporną
komórkę tabeli wpisując ,,23% zw.” (strona 5 oferty Przystępującego), natomiast
Odwołujący - ,,23%” (strona 8 oferty Odwołującego). Zadeklarowana w taki sposób
stawka podatku VAT odnosiła się do wersu tabeli, w którym określono zakresświadczenia jako ,,A – Usługa kompleksowego sprzątania i dezynfekcji oddziałów
szpitala, transportu wewnętrznego Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc
w Rzeszowie” (drugi wers tabeli ,,B – Osobodzień żywienie pacjenta (…)” nie był
sporny; obaj wykonawcy dla świadczenia określonego tamże wskazali stawkę 8%).
3.
W dniu 11 kwietnia 2014 r. Zamawiający zwrócił się do Przystępującego z
prośbą o wskazanie podstawy prawnej zastosowania podanych w ofercie stawek
VAT. W dniu 15 kwietnia Przystępujący złoży wyjaśnienia, w których wskazał, że
zwolnienie od podatku VAT zastosował m.in. do takich czynności jak mycie i
dezynfekcja łóżek, słanie łóżek, dostarczanie na salę czystych basenów, kaczek oraz
miedniczek do higieny pacjenta, odbieranie basenów, kaczek oraz miedniczek do
higieny pacjenta z sal chorych do brudowników,
segregacja odpadów, transport
do utylizacji, wymiana worków, pojemników na odpady, transport odpadów z danego
oddziału do utylizacji, transport brudnej bielizny i odzieży roboczej do punktu
pralniczego i czystek do danej komórki z rozładunkiem i ułożeniem w miejscu
przechowywania, dostarczanie sprzętu, materiałów, apteki, do danej komórki,
rozładowywanie dostarczonego towaru i ułożenie w miejscu przechowywania,
transport badań i resztek poprzetoczeniowych do laboratorium z zachowaniem zasad
postępowania z materiałem zakaźnym, materiału do i ze sterylizacji, Zakładu
Patomorfologii,
przynoszenie
wyników
badań
na
poszczególne
komórki
organizacyjne, odbiór z oddziału przygotowanych zwłok, transport do prosektorium z
Zakładu Patomorfologii z wypełnieniem obowiązującej dokumentacji, transport
pomiędzy budynkiem głównym a budynkiem pałac oraz między budynkami a
prosektorium, dostarczenie pożywienia do łóżka chorego na oddziałach szpitalnych,
mycie i dezynfekcję wszystkich urządzeń i sprzętu służącego do przewozu,
przechowywania i podawania posiłków do łóżka chorego zgodnie z przepisami
sanitarno-epidemiologicznymi, odpowiedzialność za szatnię dla pacjentów - depozyt
(przyjmowanie, wydawanie i prowadzenie ewidencji) - Izba Przyjęć.
Wyjaśnił, że zastosowanie do tych czynności zwolnienia od podatku VAT
o charakterze podmiotowo-przedmiotowym było możliwe na podstawie art. 43 ust. 1
pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług. Załączył do wyjaśnień interpretację
indywidualną Ministra Finansów (Organ upoważniony do wydawania interpretacji
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu) z dnia 16 lipca 2012 r., z której wynikało, że
podmiot leczniczy (wnioskodawca - jeden z przystępujących wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia) może zastosować zwolnienie z podatku
VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług do
czynności polegających m.in. na ścieleniu łóżek szpitalnych i transporcie pościeli,
przeprowadzaniu czynności dezynfekcji lub mycia używanych na terenie szpitala
przedmiotów, transportu żywności oraz czynności związanych z gospodarkążywnością, czynności związanych z oczyszczaniem i praniem bielizny, odzieży i
pościeli szpitalnej, przeprowadzanie czynności mycia i dezynfekcji pomieszczeń
szpitala, np. sal pacjentów, sal zabiegowych, bloków operacyjnych. Ponadto
interpretacja wymienia również inne usługi.
4.
Nie było sporne, że wśród przystępujących do podstępowania odwoławczego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia jest podmiot
mający status podmiotu leczniczego w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej
(zgodnie z oświadczeniem Odwołującego na rozprawie nie kwestionował on tego
faktu).
Oceniając tak ustalony stan faktyczny, co do którego Strony były zgodne,
jednak przypisywały mu odmienne skutki prawne, Izba stwierdziła, że nie doszło do
opisywanych w odwołaniu naruszeń przepisów Prawa zamówień publicznych.
Skoro nie było sporne, że jeden z przystępujących wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia ma status podmiotu leczniczego (co
uprawnia do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1
pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług), w celu rozstrzygnięcia zarzutów
odwołania konieczne pozostawało ustalenie jedynie, czy zakres przedmiotowy
pewnych
usług,
oferowanych
w
ramach
przedmiotu
zamówienia
przez
Przystępującego, kwalifikuje się do zwolnienia od podatku VAT na podstawie
przywołanego przez niego przepisu.
Na tak postawione pytanie Izba, posiłkując się załączoną do wyjaśnień
Przystępującego indywidualną interpretacją podatkową z dnia 16 lipca 2012 r.
odpowiedziała twierdząco. Izba nie znalazła podstaw, aby kwestionować stanowisko
organu wyrażone w przedstawionej interpretacji. Zgodnie z nią co najmniej niektóre
czynności (np. polegające na ścieleniu łóżek szpitalnych i transporcie pościeli,
przeprowadzane czynności dezynfekcji lub mycia używanych na terenie szpitala
przedmiotów, transport żywności oraz czynności związane z gospodarką żywnością,
czynności związane z oczyszczaniem i praniem bielizny, odzieży i pościeli szpitalnej,
przeprowadzanie czynności mycia i dezynfekcji pomieszczeń szpitala, np. sal
pacjentów, sal zabiegowych, bloków operacyjnych) pokrywają się zakresem
z czynnościami objętymi zakresem przedmiotu zamówienia w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego. Ani Zamawiający, ani Odwołujący nie dążyli do
zidentyfikowania wszystkich czynności objętych zwolnieniem, zatem wyjaśnienie
Odwołującego, że zastosował zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust.1
pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług do czynności, których dotyczy ten
przepis, w ocenie Izby nie może zostać zakwestionowane.
Odwołujący podnosił, że czynności te nie mogą być zwolnione od podatku
VAT, ponieważ ,,prowspólnotowa wykładnia art. 43 ust. 18 a ustawy o podatku od
towarów i usług nakazuje zatem objąć zwolnieniem z VAT wyłączenie takie usługiświadczone na rzecz podmiotu leczniczego na terenie jego przedsiębiorstwa, które
wiążą się bezpośrednio i ściśle z opieką medyczną, służące profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.
Kryterium takiego nie spełnia żadna z usług przedstawionych przez Wykonawców
Impel Cleaning Sp. z o.o., Impel Catering „Company” Sp. z o.o. Sp. k. oraz Hospital
Service „Company" Sp. z o.o. Sp. k. w piśmie z dnia 15 kwietnia 2014 r.
Usługi te nie są usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, ani też nie są ściśle z tymi
usługami związanymi. Analizowanym usługom nie można również przypisać celu
terapeutycznego. Wymienione przez Wykonawców usługi nie są świadczeniami
zdrowotnymi wykonywanymi w stosunku do chorych, mającymi cel terapeutyczny.
Usługi te mają zapewnić jedynie prawidłowe funkcjonowanie podmiotu leczniczego
pod względem technicznym i porządkowym.
Podkreślić także należy, iż dla rozstrzygnięcia czy konkretna usługa medyczna
korzysta ze zwolnienia decydujące znaczenie ma cel na jaki jest ona świadczona.
Jeżeli zatem z okoliczności, w których dane świadczenie zostało podjęte wynika, iż
miało ono inny cel niż ochrona (przywrócenie) zdrowia ludzkiego, zwolnienie nie
będzie przysługiwać.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych
organów podatkowych. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji
indywidualnej z dnia 15 lipca 2013 r. nr ILPP1/443-306/13-2/AW wskazał, iż usługi w
zakresie transportu lub pomocy przy transporcie zwłok, pomocy przy transporcie i
myciu narzędzi, transporcie brudnej i czystej bielizny, transporcie odpadów,
transporcie narzędzi i materiałów, transporcie łóżek nie korzystają ze zwolnienia, o
którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 a, lecz winny być opodatkowane stawką w
wysokości 23%.
Opinia ta została potwierdzona również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby
Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 września 2013 r. nr ILPP1/443-721/13-S1/NS, w
którym również stwierdził, iż mycie i dezynfekcja kaczek, basenów, nocników,
zdejmowanie bielizny pościelowej, mycie i dezynfekcja łóżek, rozdawanie lub pomoc
przy rozdawaniu posiłków na oddziale, zmywanie i wyparzanie naczyń, pomoc przy
toalecie pośmiertnej, transport zwłok lub pomoc przy transporcie zwłok, mycie
narzędzi, transport brudnej i czystej bielizny, transport odpadów medycznych,
transport posiłków celem ich dystrybucji, transport próbek materiału biologicznego
pobranego od pacjentów do laboratorium nie korzystają ze zwolnienia i są
opodatkowane stawką podatku VAT w wysokości 23%.”.
W ocenie Izby, jeżeli zgodnie z interpretacją podatkową przedstawiona przez
Przystępującego z dnia 16 lipca 2012 r. dla czynności takiej, jak - przykładowo -ścielenie łóżek w pomieszczeniach szpitalnych zostało zaakceptowane zwolnienie od
podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 podatku od towarów i usług, to nie
może ulegać wątpliwości, że organ wydający opinię zakwalifikował cel tej usługi jako
służący poprawie zdrowia pacjenta bądź z celem tym związany. Trudno
zaakceptować wywody Odwołującego, że czynność ta (ścielenie łóżek szpitalnych)
ma jedynie na celu względy organizacyjne Zamawiającego. Równocześnie
Odwołujący nie podnosił, że istnieją jakiekolwiek przesłanki, związane z ochroną
konkurencji, dla których zwolnienie nie może być zastosowane. Należy podkreślić, że
w ocenie Izby interpretacje podatkowe złożone do akt przez Odwołującego
i Przystępującego nie są sprzeczne – trafnie zauważył Przystępujący na rozprawie,że zgodnie z jego interpretacją zwolnienie z podatku VAT przysługuje na podstawie
art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast zgodnie z
interpretacjami Odwołującego – dla podobnego zakresu czynności nie przysługuje
ono na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 a ustawy o podatku od towarów i usług, jednak
– zgodnie z opinią organu wydającego interpretację z dnia 15 lipca 2013 r., złożoną
przez Odwołującego – zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od
towarów i usług do wskazanych czynności przysługiwałoby w sytuacji, gdyby
wnioskodawca posiadał status podmiotu leczniczego (drugi akapit, strona 29
przywołanej interpretacji). Zauważyć też należy, że zasadniczo Odwołujący nie
polemizował wprost z interpretacją z dnia 16 lipca 2012 r., przedłożoną przez
Przystępującego.
Reasumując, Izba stwierdziła, że Przystępujący, opierając się na
indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 16 lipca 2012 r., mógł zastosować
zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od
towarów i usług, dla niektórych czynności wchodzących w zakres przedmiotu
zamówienia. W konsekwencji skład orzekający nie dostrzegł naruszenia żadnego z
przepisów wskazywanych w odwołaniu, dlatego orzeczono, jak w sentencji.
Obie
strony
postępowania
przywoływały
orzeczenia
Krajowej
Izby
Odwoławczej mające potwierdzać prezentowane przez nie stanowiska, jednak skład
orzekający nie brał ich pod uwagę wydając rozstrzygnięcie, a oparł się jedynie na
stanie faktycznym ustalonym w niniejszym postępowaniu, stanowiskach stron i
dowodach przez nie przedstawionych.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art.
192 ust. 9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o
przepisy § 3 i § 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: (1) Clar-System S.A. (pełnomocnik wykonawców), (2) Catermed S.A.,
adres dla pełnomocnika: ul. Janickiego 20B, 60-542 Poznań i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero
groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: (1) Clar-System S.A. (pełnomocnik wykonawców), (2) Catermed S.A.,
adres dla pełnomocnika: ul. Janickiego 20B, 60-542 Poznań tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w
Rzeszowie.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt KIO 837/14
U z a s a d n i e n i e
I. Podkarpackie Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie (zwane dalej Zamawiającym),
prowadzi postępowanie na wykonanie zamówienia publicznego pn. „Usługa
kompleksowego sprzątania i dezynfekcji oddziałów szpitalnych, transportu
wewnętrznego oraz żywienia pacjentów Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w
Rzeszowie”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym WE
z dnia 4 marca 2014 r., poz. 2014/S 044-073617 i Zamawiający zamieścił
specyfikację istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ) na swojej stronie
internetowej. Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. – Dz.
U. z 2013 r., poz. 907; dalej: Prawo zamówień publicznych).
W dniu 25 kwietnia 2014 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia CLAR-SYSTEM S.A. i CATERMED S.A. (dalej: Odwołujący) wnieśli
odwołanie, w którym zakwestionowali prawidłowość wyboru oferty najkorzystniejszej i
zarzucili Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy, art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 89
ust. 1 pkt 6 Prawa zamówień publicznych oraz art. 43 ust. 1 pkt 18 a ustawy z dnia
11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535,
z późn. zm.) poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, którą uznano za
najkorzystniejszą.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów podniesionych w odwołaniu.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpili
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Impel Cleaning Sp. z
o.o., Impel Catering „Company” Sp. z o.o. Sp. k. oraz Hospital Service „Company”
Sp. z o.o. Sp. k., których oferta została uznana przez Zamawiającego za
najkorzystniejszą (dalej: Przystępujący).
Odwołujący uzasadnił swoje zarzuty następująco:
Oferta Przystępującego powinna zostać odrzucona, ponieważ zawiera błędy w
obliczeniu ceny. Zdaniem Odwołującego oferta Przystępującego obejmowała jako
jeden ze składników ceny kwotę, do której nieprawidłowo zastosowano zwolnienie z
podatku VAT – Przystępujący w ocenie Odwołującego błędnie zastosował w
odniesieniu do niektórych usług składających się na przedmiot zamówienia art. 4 ust.
1 pkt 18 a ustawy o podatku od towarów i usług. W celu potwierdzenia takiego
stanowiska na rozprawie złożył dwie interpretacje podatkowe, z których miało
wynikać, że do niektórych usług objętych przedmiotem zamówienia nie można było
zastosować zwolnienia od podatku VAT z powołaniem się na przepis art. 43 ust. 1
pkt 18 a ustawy o podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Zamawiający na rozprawie wnosił o oddalenie odwołania. Wskazywał, że
weryfikował sposób ustalenia ceny przez Przystępującego i uzyskał wyczerpującą
odpowiedź
wraz
z indywidualną
interpretacją
podatkową.
Zauważał,że
Przystępujący opiera prawo do zwolnienia z podatku VAT na art. 43 ust. 1 pkt 18
ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast Przystępujący wskazuje inną
podstawę – pkt 18a, zgodnie z którą zwolnienie nie przysługuje. Podkreśla, że cena
brutto była dla niego kluczowa. Jeden z wykonawców skorzystał z przysługującego
mu prawa do zwolnienia, nie ma powodów do odrzucenia oferty.
II. Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa
zamówień publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.
Odwołującemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179
ust. 1 Prawa zamówień publicznych, bowiem ma interes w uzyskaniu danego
zamówienia i może ponieść szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia przez
Zamawiającego Prawa zamówień publicznych - jeżeli podniesione przez niego
zarzuty by się potwierdziły, w wyniku czego zostałaby dokonana powtórna ocena
ofert, a oferta Przystępującego zostałaby odrzucona – wówczas Odwołujący miałby
realną szansę na uzyskanie zamówienia, jako że jego cena była na drugim miejscu w
rankingu ofert.
Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron,
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje: odwołanie nie może zostać
uwzględnione.
Izba ustaliła, co następuje:
1.
Przedmiotem zamówienia jest „Usługa kompleksowego sprzątania i
dezynfekcji oddziałów szpitalnych, transportu wewnętrznego oraz żywienia pacjentów
Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie”. Zakres usług wchodzących w
skład przedmiotu zamówienia nie był sporny, sporne było jedynie to, czy do pewnego
zakresu usług można zastosować zwolnienie z podatku VAT, czy też usługi te
powinny być objęte podstawową stawką 23%. Ponieważ w orzecznictwie przyjęto, że
określenie w ofercie błędnej stawki VAT stanowi błąd w obliczeniu ceny, ewentualne
błędne wskazanie w ofercie przez Przystępującego, że część usług objętych
przedmiotem zamówienia jest zwolniona od podatku od towarów i usług mogłoby
spowodować odrzucenie jego oferty.
2.
Zamawiający w SIWZ nie określił stawki podatku VAT dla przedmiotu
zamówienia, wykonawcy w ofercie mieli określić tę stawkę wpisując w ofercie, w
pustych miejscach załącznika nr 5 do SIWZ (wzoru przedstawionego przez
Zamawiającego) odpowiednie stawki podatek VAT. Odwołujący wypełnił sporną
komórkę tabeli wpisując ,,23% zw.” (strona 5 oferty Przystępującego), natomiast
Odwołujący - ,,23%” (strona 8 oferty Odwołującego). Zadeklarowana w taki sposób
stawka podatku VAT odnosiła się do wersu tabeli, w którym określono zakresświadczenia jako ,,A – Usługa kompleksowego sprzątania i dezynfekcji oddziałów
szpitala, transportu wewnętrznego Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc
w Rzeszowie” (drugi wers tabeli ,,B – Osobodzień żywienie pacjenta (…)” nie był
sporny; obaj wykonawcy dla świadczenia określonego tamże wskazali stawkę 8%).
3.
W dniu 11 kwietnia 2014 r. Zamawiający zwrócił się do Przystępującego z
prośbą o wskazanie podstawy prawnej zastosowania podanych w ofercie stawek
VAT. W dniu 15 kwietnia Przystępujący złoży wyjaśnienia, w których wskazał, że
zwolnienie od podatku VAT zastosował m.in. do takich czynności jak mycie i
dezynfekcja łóżek, słanie łóżek, dostarczanie na salę czystych basenów, kaczek oraz
miedniczek do higieny pacjenta, odbieranie basenów, kaczek oraz miedniczek do
higieny pacjenta z sal chorych do brudowników,
segregacja odpadów, transport
do utylizacji, wymiana worków, pojemników na odpady, transport odpadów z danego
oddziału do utylizacji, transport brudnej bielizny i odzieży roboczej do punktu
pralniczego i czystek do danej komórki z rozładunkiem i ułożeniem w miejscu
przechowywania, dostarczanie sprzętu, materiałów, apteki, do danej komórki,
rozładowywanie dostarczonego towaru i ułożenie w miejscu przechowywania,
transport badań i resztek poprzetoczeniowych do laboratorium z zachowaniem zasad
postępowania z materiałem zakaźnym, materiału do i ze sterylizacji, Zakładu
Patomorfologii,
przynoszenie
wyników
badań
na
poszczególne
komórki
organizacyjne, odbiór z oddziału przygotowanych zwłok, transport do prosektorium z
Zakładu Patomorfologii z wypełnieniem obowiązującej dokumentacji, transport
pomiędzy budynkiem głównym a budynkiem pałac oraz między budynkami a
prosektorium, dostarczenie pożywienia do łóżka chorego na oddziałach szpitalnych,
mycie i dezynfekcję wszystkich urządzeń i sprzętu służącego do przewozu,
przechowywania i podawania posiłków do łóżka chorego zgodnie z przepisami
sanitarno-epidemiologicznymi, odpowiedzialność za szatnię dla pacjentów - depozyt
(przyjmowanie, wydawanie i prowadzenie ewidencji) - Izba Przyjęć.
Wyjaśnił, że zastosowanie do tych czynności zwolnienia od podatku VAT
o charakterze podmiotowo-przedmiotowym było możliwe na podstawie art. 43 ust. 1
pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług. Załączył do wyjaśnień interpretację
indywidualną Ministra Finansów (Organ upoważniony do wydawania interpretacji
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu) z dnia 16 lipca 2012 r., z której wynikało, że
podmiot leczniczy (wnioskodawca - jeden z przystępujących wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia) może zastosować zwolnienie z podatku
VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług do
czynności polegających m.in. na ścieleniu łóżek szpitalnych i transporcie pościeli,
przeprowadzaniu czynności dezynfekcji lub mycia używanych na terenie szpitala
przedmiotów, transportu żywności oraz czynności związanych z gospodarkążywnością, czynności związanych z oczyszczaniem i praniem bielizny, odzieży i
pościeli szpitalnej, przeprowadzanie czynności mycia i dezynfekcji pomieszczeń
szpitala, np. sal pacjentów, sal zabiegowych, bloków operacyjnych. Ponadto
interpretacja wymienia również inne usługi.
4.
Nie było sporne, że wśród przystępujących do podstępowania odwoławczego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia jest podmiot
mający status podmiotu leczniczego w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej
(zgodnie z oświadczeniem Odwołującego na rozprawie nie kwestionował on tego
faktu).
Oceniając tak ustalony stan faktyczny, co do którego Strony były zgodne,
jednak przypisywały mu odmienne skutki prawne, Izba stwierdziła, że nie doszło do
opisywanych w odwołaniu naruszeń przepisów Prawa zamówień publicznych.
Skoro nie było sporne, że jeden z przystępujących wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia ma status podmiotu leczniczego (co
uprawnia do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1
pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług), w celu rozstrzygnięcia zarzutów
odwołania konieczne pozostawało ustalenie jedynie, czy zakres przedmiotowy
pewnych
usług,
oferowanych
w
ramach
przedmiotu
zamówienia
przez
Przystępującego, kwalifikuje się do zwolnienia od podatku VAT na podstawie
przywołanego przez niego przepisu.
Na tak postawione pytanie Izba, posiłkując się załączoną do wyjaśnień
Przystępującego indywidualną interpretacją podatkową z dnia 16 lipca 2012 r.
odpowiedziała twierdząco. Izba nie znalazła podstaw, aby kwestionować stanowisko
organu wyrażone w przedstawionej interpretacji. Zgodnie z nią co najmniej niektóre
czynności (np. polegające na ścieleniu łóżek szpitalnych i transporcie pościeli,
przeprowadzane czynności dezynfekcji lub mycia używanych na terenie szpitala
przedmiotów, transport żywności oraz czynności związane z gospodarką żywnością,
czynności związane z oczyszczaniem i praniem bielizny, odzieży i pościeli szpitalnej,
przeprowadzanie czynności mycia i dezynfekcji pomieszczeń szpitala, np. sal
pacjentów, sal zabiegowych, bloków operacyjnych) pokrywają się zakresem
z czynnościami objętymi zakresem przedmiotu zamówienia w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego. Ani Zamawiający, ani Odwołujący nie dążyli do
zidentyfikowania wszystkich czynności objętych zwolnieniem, zatem wyjaśnienie
Odwołującego, że zastosował zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust.1
pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług do czynności, których dotyczy ten
przepis, w ocenie Izby nie może zostać zakwestionowane.
Odwołujący podnosił, że czynności te nie mogą być zwolnione od podatku
VAT, ponieważ ,,prowspólnotowa wykładnia art. 43 ust. 18 a ustawy o podatku od
towarów i usług nakazuje zatem objąć zwolnieniem z VAT wyłączenie takie usługiświadczone na rzecz podmiotu leczniczego na terenie jego przedsiębiorstwa, które
wiążą się bezpośrednio i ściśle z opieką medyczną, służące profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.
Kryterium takiego nie spełnia żadna z usług przedstawionych przez Wykonawców
Impel Cleaning Sp. z o.o., Impel Catering „Company” Sp. z o.o. Sp. k. oraz Hospital
Service „Company" Sp. z o.o. Sp. k. w piśmie z dnia 15 kwietnia 2014 r.
Usługi te nie są usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, ani też nie są ściśle z tymi
usługami związanymi. Analizowanym usługom nie można również przypisać celu
terapeutycznego. Wymienione przez Wykonawców usługi nie są świadczeniami
zdrowotnymi wykonywanymi w stosunku do chorych, mającymi cel terapeutyczny.
Usługi te mają zapewnić jedynie prawidłowe funkcjonowanie podmiotu leczniczego
pod względem technicznym i porządkowym.
Podkreślić także należy, iż dla rozstrzygnięcia czy konkretna usługa medyczna
korzysta ze zwolnienia decydujące znaczenie ma cel na jaki jest ona świadczona.
Jeżeli zatem z okoliczności, w których dane świadczenie zostało podjęte wynika, iż
miało ono inny cel niż ochrona (przywrócenie) zdrowia ludzkiego, zwolnienie nie
będzie przysługiwać.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych
organów podatkowych. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji
indywidualnej z dnia 15 lipca 2013 r. nr ILPP1/443-306/13-2/AW wskazał, iż usługi w
zakresie transportu lub pomocy przy transporcie zwłok, pomocy przy transporcie i
myciu narzędzi, transporcie brudnej i czystej bielizny, transporcie odpadów,
transporcie narzędzi i materiałów, transporcie łóżek nie korzystają ze zwolnienia, o
którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 a, lecz winny być opodatkowane stawką w
wysokości 23%.
Opinia ta została potwierdzona również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby
Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 września 2013 r. nr ILPP1/443-721/13-S1/NS, w
którym również stwierdził, iż mycie i dezynfekcja kaczek, basenów, nocników,
zdejmowanie bielizny pościelowej, mycie i dezynfekcja łóżek, rozdawanie lub pomoc
przy rozdawaniu posiłków na oddziale, zmywanie i wyparzanie naczyń, pomoc przy
toalecie pośmiertnej, transport zwłok lub pomoc przy transporcie zwłok, mycie
narzędzi, transport brudnej i czystej bielizny, transport odpadów medycznych,
transport posiłków celem ich dystrybucji, transport próbek materiału biologicznego
pobranego od pacjentów do laboratorium nie korzystają ze zwolnienia i są
opodatkowane stawką podatku VAT w wysokości 23%.”.
W ocenie Izby, jeżeli zgodnie z interpretacją podatkową przedstawiona przez
Przystępującego z dnia 16 lipca 2012 r. dla czynności takiej, jak - przykładowo -ścielenie łóżek w pomieszczeniach szpitalnych zostało zaakceptowane zwolnienie od
podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 podatku od towarów i usług, to nie
może ulegać wątpliwości, że organ wydający opinię zakwalifikował cel tej usługi jako
służący poprawie zdrowia pacjenta bądź z celem tym związany. Trudno
zaakceptować wywody Odwołującego, że czynność ta (ścielenie łóżek szpitalnych)
ma jedynie na celu względy organizacyjne Zamawiającego. Równocześnie
Odwołujący nie podnosił, że istnieją jakiekolwiek przesłanki, związane z ochroną
konkurencji, dla których zwolnienie nie może być zastosowane. Należy podkreślić, że
w ocenie Izby interpretacje podatkowe złożone do akt przez Odwołującego
i Przystępującego nie są sprzeczne – trafnie zauważył Przystępujący na rozprawie,że zgodnie z jego interpretacją zwolnienie z podatku VAT przysługuje na podstawie
art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast zgodnie z
interpretacjami Odwołującego – dla podobnego zakresu czynności nie przysługuje
ono na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 a ustawy o podatku od towarów i usług, jednak
– zgodnie z opinią organu wydającego interpretację z dnia 15 lipca 2013 r., złożoną
przez Odwołującego – zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od
towarów i usług do wskazanych czynności przysługiwałoby w sytuacji, gdyby
wnioskodawca posiadał status podmiotu leczniczego (drugi akapit, strona 29
przywołanej interpretacji). Zauważyć też należy, że zasadniczo Odwołujący nie
polemizował wprost z interpretacją z dnia 16 lipca 2012 r., przedłożoną przez
Przystępującego.
Reasumując, Izba stwierdziła, że Przystępujący, opierając się na
indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 16 lipca 2012 r., mógł zastosować
zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od
towarów i usług, dla niektórych czynności wchodzących w zakres przedmiotu
zamówienia. W konsekwencji skład orzekający nie dostrzegł naruszenia żadnego z
przepisów wskazywanych w odwołaniu, dlatego orzeczono, jak w sentencji.
Obie
strony
postępowania
przywoływały
orzeczenia
Krajowej
Izby
Odwoławczej mające potwierdzać prezentowane przez nie stanowiska, jednak skład
orzekający nie brał ich pod uwagę wydając rozstrzygnięcie, a oparł się jedynie na
stanie faktycznym ustalonym w niniejszym postępowaniu, stanowiskach stron i
dowodach przez nie przedstawionych.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art.
192 ust. 9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o
przepisy § 3 i § 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
