rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-11-28
rok: 2014
data dokumentu: 2014-11-28
rok: 2014
sygnatury akt.:
KIO 2395/14
KIO 2395/14
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Marek Koleśnikow, Piotr Kozłowski, Sylwester Kuchnio Protokolant: Natalia Dominiak
Przewodniczący: Marek Koleśnikow, Piotr Kozłowski, Sylwester Kuchnio Protokolant: Natalia Dominiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
27 listopada 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego 14 listopada 2014 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
przez wykonawcę:
Impel Cleaning sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usługa sprzątania pomieszczeń
biurowych i terenów zewnętrznych dla potrzeb Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Poznaniu oraz podległych placówek terenowych na terenie
województwa wielkopolskiego (nr postępowania OP 2310-6/2014)
prowadzonym przez zamawiającego:
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Poznaniu z siedzibą w Poznaniu
27 listopada 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego 14 listopada 2014 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
przez wykonawcę:
Impel Cleaning sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usługa sprzątania pomieszczeń
biurowych i terenów zewnętrznych dla potrzeb Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Poznaniu oraz podległych placówek terenowych na terenie
województwa wielkopolskiego (nr postępowania OP 2310-6/2014)
prowadzonym przez zamawiającego:
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Poznaniu z siedzibą w Poznaniu
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Impel Cleaning sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez powyższego
odwołującego
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
Sygn. akt KIO 2395/14
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Poznaniu.
Przewodniczący:
………………………………
………………………………
………………………………
Sygn. akt KIO 2395/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z siedzibą w Warszawie
– prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. – Prawo zamówień publicznych {tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.;
zwanej dalej również „ustawą pzp” lub „pzp”}, postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na usługi pn. Usługa sprzątania pomieszczeń biurowych i terenów zewnętrznych
dla potrzeb Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w Poznaniu
oraz podległych placówek terenowych na terenie województwa wielkopolskiego
(nr postępowania OP 2310-6/2014).
Ogłoszenie o tym zamówieniu zostało opublikowane jako obligatoryjne w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej 2014/S_123-377591 z 5 listopada 2014 r., z tym że 4 listopada
2014 r. Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu w swojej siedzibie na tablicy
ogłoszeń oraz na swojej stronie internetowej {www.krus.gov.pl}, na której udostępnił również
od tego dnia specyfikację istotnych warunków zamówienia {zwaną również dalej w skrócie
„SIWZ” lub „s.i.w.z.”}.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
14 listopada 2014 r. Odwołujący – Impel Cleaning sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
{spółka zwana również dalej w skrócie „Impel Cleaning”}
wniósł – w formie elektronicznej
opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego
kwalifikowanego certyfikatu – do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec
treści ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp:
1. Art. 7 ust. 1 – przez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców przy formułowaniu w SIWZ konstrukcji kryterium oceny ofert
oraz opisu sposobu jego oceniania.
2. Art. 91 ust. 2 i 2a w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 13 – przez wadliwy opis kryterium oceny ofert.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
modyfikacji rozdziału XIV Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy
wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert na
następujące brzmienie:
1. Przy wyborze oferty Zamawiający będzie się kierował kryterium i ich wagami: 1) Cena – 70
% 2) Jakość – 30%
Sygn. akt KIO 2395/14
2. Sposób oceny ofert: Za najkorzystniejszą zostanie uznana niepodlegająca odrzuceniu
oferta, która uzyska najwyższą wartość punktową, wynikającą z sumy składników Kryterium
Cenowe oraz Kryterium Jakościowe, wyliczonych według następujących wzorów: Kryterium
Cenowe: Kryterium Jakościowe: gdzie: „liczba punktów uzyskanych przez ofertę” oznacza
uśrednioną liczbę punktów przyznaną przez komisję przetargową ofercie. Komisja
przetargowa ustalać będzie przedmiotową wartość punktową na podstawie analizy i oceny
merytorycznej danych przedstawionych przez Wykonawców w „Koncepcji Wykonania
Usługi”.
UWAGA: Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania przez ofertę według
Kryterium Jakościowego wynosi 30. Zamawiający wymaga, aby Wykonawca w Koncepcji
przedstawił, całościowe podejście do realizacji przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami SIWZ. Każdy z członków komisji przetargowej, na podstawie posiadanego
doświadczenia, wiedzy oraz znajomości specyficznych wymagań stawianych pracownikom
personelu pracującego w obiektach Zamawiającego, dokona indywidualnej oceny zgodnie z
poniższymi podkryteriami:
3. Szczegółowy opis oceny poszczególnych elementów Koncepcji Wykonania Usługi
utrzymania czystości. Zamawiający uszczegóławia podział 30 punktów
3.1. za szczegółowe procedury i instrukcje utrzymania czystości:
* najkorzystniejsze, dostosowane do potrzeb i specyfiki Zamawiającego tzn. takie procedury
i instrukcje, które wyczerpują wszystkie wymagane w procedurach i instrukcjach zasady
postępowania przy wykonywaniu określonych czynności, gwarantujące prawidłowość ich
wykonywania i bezpieczeństwo sanitarne – 10 punktów
* dopuszczalne: tzn. takie procedury i instrukcje, które nie wyczerpują wszystkich
wymaganych w procedurach i instrukcjach zasad postępowania przy wykonywaniu
określonych czynności, lecz gwarantujące prawidłowość ich wykonywania i bezpieczeństwo
sanitarne – 0 punktów
3.2. za dobór środków, myjąco-czyszczących, konserwujących i innych
* najkorzystniejsze: tzn. środki, które zapewniają wykonanie wszystkich wymaganych
w SIWZ czynności, spełniają podstawowe wymagania Zamawiającego w szerszym zakresie
niż wskazano w SIWZ, będą dostosowane do wymagań i potrzeb specyficznych
pomieszczeń lub powierzchni, stosowane w sposób bezpieczny dla środowiska – 15 punktów
* dopuszczalne: tzn. środki, które nie zapewniają wykonania wszystkich wymaganych
w SIWZ czynności lub przedstawiony sposób ich stosowania nie jest bezpieczny dla środowiska - 0 punktów
3.3. za dobór sprzętu i urządzeń:
* najkorzystniejszy: tzn. dobór takiego sprzętu i narzędzi, który zapewni profesjonalne
Sygn. akt KIO 2395/14
wykonywanie
usługi,
poprzez
zastosowanie
nowoczesnych
technologicznie
i ergonomicznych maszyn i sprzętu, ułatwiających pracę osobom wykonującym swoje
obowiązki, zwiększających wydajność pracy, spełniających wszystkie wymagania stawiane
Wykonawcom w zakresie sprzętu w SIWZ, przyjazne środowisku i energooszczędne – 5
punktów
* dopuszczalny: tzn. dobór takiego sprzętu i narzędzi, który zapewni należyte wykonywanie
usługi, poprzez zastosowanie maszyn i sprzętu, pozwalającego wykonywać czynności
spełniające wymagania stawiane Wykonawcom w zakresie sprzętu w SIWZ – 0 punktów
Odwołujący ponadto sprecyzował zarzuty przez wskazanie następujących
okoliczności prawnych i faktycznych uzasadniających wniesienie odwołania.
Odwołujący podał, że zgodnie z ustalonym przez Zamawiającego brzmieniem
rozdziału XIV Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty,
wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert cena stanowi jedyne
kryterium oceny ofert.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający ma obowiązek w przedmiotowym
postępowaniu stosować przepisy ustawy pzp w brzmieniu obowiązującym od 19
października 2014 r., według przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z dnia 18 września 2014 r. poz. 1232). Dotyczy to
w szczególności art. 91 ust. 2 i 2a ustawy pzp w następująco znowelizowanym brzmieniu:
2. Kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu
zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty
eksploatacji. 2a. Kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert,
jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy
jakościowe, z zastrzeżeniem art. 76 ust. 2, a w przypadku zamawiających, o których mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania,
w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone
w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia.
Zdaniem Odwołującego, mając na względzie opis przedmiotu zamówienia,
Zamawiający ma obowiązek w przedmiotowym postępowaniu określić, oprócz kryterium
ceny, również drugie kryterium odnoszące się do przedmiotu zamówienia.
27 listopada 2014 r. Zamawiający na posiedzeniu złożył odpowiedź na odwołanie
{pismo z 24 listopada 2014 r.}, w której wniósł o jego oddalenie, w następujący sposób
uzasadniając swoje stanowisko.
Zamawiający oświadczył na wstępie, że dopełnił wymogu wykazania w załączniku do
Sygn. akt KIO 2395/14
protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu
zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia
(załącznik nr 1 do protokołu postępowania OP 2310-6/2014).
Zdaniem Zamawiającego w świetle art. 91 ust. 2a ustawy pzp oczywistym jest,że w przypadku, gdy przedmiotem zamówienia są usługi powszechnie dostępne oraz mające
ustalone standardy jakościowe, ustalenie ceny jako jedynego kryterium wyboru
najkorzystniejszej oferty będzie zgodne z prawem. Wobec tego nie doszło do naruszeniażadnego ze wskazanych w odwołaniu przepisów, gdyż przedmiotem zamówienia są właśnie
usługi powszechnie dostępne oraz mające ustalone standardy jakościowe.
Zamawiający podniósł, że przepisy ustawy pzp nie wskazują, co należy rozumieć pod
pojęciem „powszechnej dostępności” oraz „ustalonych standardów jakościowych”. W tym
zakresie pomocne są opinie Urzędu Zamówień Publicznych, wypracowane na tle wykładni
art. 70 pzp, który to przepis operuje takimi samymi pojęciami.
I tak, termin „powszechny” oznacza częsty, znajdujący się w wielkiej ilości, zaś
„dostępny” to nietrudny do zdobycia. Wobec tego przyjąć należy, że usługi „powszechnie
dostępne” to takie, które są przez rynek często oferowane, a więc duża jest ich podaż,
a przez to nietrudne są do zdobycia. Zatem Dostawy i usługi powszechnie dostępne to dobra
popularne i łatwo osiągalne, zaspokajające potrzeby wszystkich kategorii odbiorców
publicznych i prywatnych, które oferuje się wszędzie, zarówno na rynku lokalnym, jak
i krajowym.
Z kolei „ustalone standardy jakościowe” definiuje się, jako znormalizowane cechy
dostaw lub usług, spełniające przeciętne wymagania stawiane dla danego asortymentu
(grupy towarowej), dzięki którym nie jest wymagane indywidualne podejście do ich
wykonania. Przy czym nie można utożsamiać standardów jakościowych ze standardami czy
wymaganiami przepisów prawa. Standardy jakościowe muszą określać istnienie minimalnego
akceptowanego rezultatu, jaki świadczona usługa ma zapewnić.
Przykładowo Urząd Zamówień Publicznych wskazuje usługi, które spełniają
powyższe kryteria i wśród nich są także właśnie usługi utrzymania czystości (sprzątania
pomieszczeń) np. pismo Urząd Zamówień Publicznych „Nabywanie usług w trybie zapytania
o cenę” {www.uzp.gov.pl, lex29329; tak też np. orzeczenie GKO z 23 września 2013 r.,
BDF1/4900/33/38/13/RWPD-30161, z 6 czerwca 2013 r., BDF1/4900/20/25/RN-8/13/RWPD-
-13571, z 28 czerwca 2010 r., BDF1/4900//44/50/10/122 oraz uchwała Krajowej Izby
Odwoławczej z 5 października 2011 r., sygn. akt KIO/KD 75/11}.
Zdaniem Zamawiającego charakter zamawianych usług, jak charakter prowadzonej
przez niego działalności (urząd publiczny załatwiający kwestie przysługujących świadczeń
i podlegania ubezpieczeniom społecznym rolników) nie wymaga żadnych specyficznych,
Sygn. akt KIO 2395/14
odnoszących się tylko do Zamawiającego procedur utrzymania czystości. Zamawiający nie
widzi ani konieczności, ani potrzeby ustanawiania jakiś specjalnych instrukcji czy procedur
utrzymania czystości, gdyż nie jest to uzasadnione ani prowadzoną działalnością, ani
posiadanymi przedmiotami podlegającymi sprzątaniu i czyszczeniu. To samo dotyczy także
wyboru środków czystości takich jak środki myjące, czyszczące i konserwujące. Wystarczy,że będą to normalnie na rynku dostępne środki odpowiednie do rodzaju czyszczonych
powierzchni czy przedmiotów. Zamawiający dodał, że Zamawiający nie ma żadnych
powierzchni czy przedmiotów odbiegających od standartowo używanych przez inne osoby
czy podmioty. Zamawiający nie wymaga, ani konieczność taka nie wynika z posiadanych
przez niego przedmiotów, aby wykonawca dysponował jakimiś szczególnym sprzętem
i urządzeniami, poza sprzętem i urządzeniami typowymi, dostępnymi na rynku dla każdego,
a niezbędnymi do wykonania usługi utrzymania czystości w budynkach i wokół nich zgodnie
z opisem przedmiotu zamówienia.
Ponadto w opinii Zamawiającego proponowana przez Odwołującego zmiana
i ustalenie obok ceny również jakości jako kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty w tym
postępowaniu byłaby wysoce kontrowersyjna, gdyż proponowane parametry są trudne
do precyzyjnego określenia i zdefiniowania, a wobec tego nie nadają się do obiektywnego
zmierzenia i oceny.
Pismem z 18 listopada 2014 r. Zamawiający poinformował, że 17 listopada 2014 r.
zamieścił na swojej stronie internetowej zawiadomienie o otrzymaniu kopii odwołania wraz z
treścią odwołania.
Izba ustaliła, że do Prezesa Izby nie wpłynęło żadne zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego w tej sprawie.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony – podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp. Nie zgłoszono również w tym zakresie odmiennych wniosków.
Izba nie miała podstaw do umorzenia postępowania odwoławczego, gdyż zgodnie
z art. 186 ust. 2 ustawy pzp jest możliwe wyłącznie w przypadku uwzględnienia przez
zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego Izba przeprowadziła rozprawę, podczas której Odwołujący i Zamawiający
podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.
Sygn. akt KIO 2395/14
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie, a także
wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, która została również przekazana Izbie w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem przez Zamawiającego, przeprowadzając dowody
z tej dokumentacji w następującym zakresie niezbędnym do rozpoznania zarzutów
odwołania: ogłoszenie o zamówieniu, s.i.w.z. i protokołu postępowania.
Izba ustaliła następujące okoliczności istotne dla sprawy:
Zgodnie z załącznikiem nr 1 do umowy {pn. Szczegółowy opis przedmiotu
zamówienia} przedmiotem zamówienia jest świadczenie usług: po pierwsze – sprzątania
pomieszczeń biurowych w siedzibie Zamawiającego w Poznaniu oraz w 29 placówkach
terenowych w {wymienionych w s.i.w.z.} miastach na terenie województwa wielkopolskiego,
po drugie – sprzątania terenów zewnętrznych 18 spośród tych placówek {wymienionych
w s.i.w.z.}.
W zakresie usługi sprzątania pomieszczeń biurowych i terenów zewnętrznych
do zadań wykonawcy będzie należało:
1) utrzymanie czystości pomieszczeń biurowych, przez co rozumie się sprzątanie
pomieszczeń biurowych, gabinetów lekarskich, sanitariatów, pomieszczeń kuchennych,
ciągów komunikacyjnych, polegające na:
a) codziennym opróżnianiu koszy na śmieci oraz pojemników niszczarek wraz z wymianą
w miarę potrzeb worków do śmieci, codziennym opróżnianiu popielniczek w palarniach,
codziennym czyszczeniu biurek, krzeseł, szaf, parapetów, itp. sprzętów z kurzu i pyłu na
sucho lub wilgotną tkaniną zwilżoną w wodnych roztworach łagodnych środków
czyszczących, a mebli drewnianych – środkami wskazanymi w załączniku nr C
do szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia, oraz czyszczenie w miarę potrzeb
aparatów telefonicznych oraz faksów;
b) codziennym odkurzaniu wykładzin dywanowych, zamiataniu i myciu posadzek
ceramicznych, myciu wykładzin PCV oraz PCV typu Tarkett płynami do konserwacji podłóg
elastycznych zabezpieczonych, a raz w miesiącu – wykonywaniu pastowania i froterowania
Sygn. akt KIO 2395/14
podłóg PCV typu Tarkett oraz myciu ścian z płytek ceramicznych w pomieszczeniach
kuchennych oraz odkurzaniu w miarę potrzeb żaluzji aluminiowych poziomych oraz ram
okiennych i parapetów, grzejników CO, elementów dekoracyjnych, gniazdek, wyłączników,
sprzętów ppoż.;
e) codziennym utrzymaniu w czystości pomieszczeń sanitarnych, tj. myciu umywalek, myciu
i dezynfekcji muszli ustępowych oraz pisuarów wraz z wykładaniem w miarę potrzeb
toaletowych kostek zapachowych, myciu luster, codziennym myciu umywalek i płytekściennych w gabinetach lekarskich, a także codziennym utrzymaniu w czystości
pomieszczeń kuchennych tj. myciu umywalek, zlewozmywaków, blatów i stołów kuchennych;
d) codziennym myciu drzwi przeszklonych wewnętrznych i zewnętrznych wraz
z ościeżnicami i klamkami (odkurzanie i mycie pozostałych drzwi wraz z ościeżnicami
i klamkami oraz lampami w miarę potrzeb) we wszystkich jednostkach terenowych, oraz
wewnętrznych ścian oddzielających pomieszczenia, szklanych boksów informacyjnych,
szklanych ścian działowych, myciu okien jeden raz w miesiącu,
e) sprzątaniu minimum 1 raz w tygodniu (w tym zamiataniu i myciu);
f) sprzątaniu raz w miesiącu;
g) sprzątaniu jeden raz na kwartał;
h) pielęgnacji kwiatów żywych i sztucznych znajdujących się w miejscach ogólnodostępnych,
podlewaniu, zasilaniu i bieżącej dbałości o estetyczny wygląd roślin,
2) utrzymanie czystości terenów zewnętrznych, przez co należy rozumieć sprzątanie terenów
zewnętrznych wokół budynków stanowiących siedziby placówek terenowych, polegające na:
a) pielęgnacji trawnika, krzewów ozdobnych (klombów) obejmujące podlewanie, koszenie,
nawożenie, stosowanie środków chwastobójczych, owadobójczych i dosiewanie trawy
w miarę potrzeb itp. w okresie od wiosny do jesieni, pielęgnacji roślin w gazonach i klombach
(pielenie i podlewanie);
b) codziennym sprzątaniu terenu z usuwaniem śmieci;
e) uprzątnięciu błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż
nieruchomości służących dla ruchu pieszego, schodów wejściowych do budynków,
parkingów, wjazdów do garażu oraz z dróg dojazdowych; utrzymywaniu w stałym porządku
chodników, w miarę konieczności kilkukrotne w czasie doby;
d) czyszczeniu rynien i rur spustowych (czyszczaki) z liści w razie potrzeby w okresie od
września do listopada oraz odśnieżaniu dachów i usuwaniu sopli w okresie od listopada do
marca
e) wywiezieniu śniegu z terenu wskazanej placówki terenowej w przypadku znacznej ilości
spryzmowanego śniegu utrudniającego komunikacje na terenach zewnętrznych, na
podstawie zlecenia Zamawiającego;
Sygn. akt KIO 2395/14
3) realizacja usług wykonywanych okresowo, przez co należy rozumieć:
a) mycie okien (przez umycie okien należy rozumieć umycie: szyb, ram, parapetów) – raz w
roku albo dwa razy w roku, raz w roku mycie elewacji szklanej (konieczność użycia
podnośnika-kosza) w 2 placówkach terenowych,
b) raz w roku dodatkowe czyszczenie wykładzin dywanowych Lano „ZHN Design” i , „ZEN”,
przy zastosowaniu metody na sucho, czyli proszkiem tzw. suchymi wiórami absorbującymi
brud, po uprzednim wystawieniu zlecenia przez Zamawiającego,
c) raz w roku dodatkowa konserwacja podłóg PCV Tarkett (akrylowanie) przy zastosowaniu
oryginalnych materiałów do konserwacji wykładzin, po uprzednim wystawieniu zlecenia przez
Zamawiającego,
d) raz w roku czyszczenie z umyciem (pranie) żaluzji pionowych typ „verticale”, po uprzednim
wystawieniu zlecenia przez Zamawiającego.
Zamawiający podał również, w których placówkach mają być wykonywane
poszczególne czynności, a także określił wielkość powierzchni podlegających sprzątaniu w
ramach tych czynności.
Zamawiający wskazał, że do wykonywania ww. czynności wykonawca we własnym
zakresie ma zabezpieczyć odpowiednie środki czystości, tj. w zakresie podanym przez
Zamawiającego w załączniku C oraz inne niezbędne do realizacji zamówienia, oraz sprzęt
techniczny (odkurzacze, kosiarki, węże ogrodowe, mopy, wiadra, ścierki, szczotki itp.).
W załączniku tym, poza listą wymaganych środków czystości, Zamawiający zastrzegł, żeśrodki te są podstawowymi środkami czystości, a wykonawca zobowiązany jest
zabezpieczyć we własnym zakresie inne niezbędne środki konieczne do realizacji
zamówienia, a wynikające z indywidualnych potrzeb danej jednostki podlegającej sprzątaniu.
Przy czym wykonawca jest zobowiązany dostarczać środki czystości w ilościach
wystarczających do utrzymania czystości i higieny pomieszczeń biurowych.
Ponadto według opisu przedmiotu zamówienia wykonawca jest zobowiązany do:
– dostarczania i uzupełniania mydła w płynie w toaletach oraz dostarczania i wykładania
papieru toaletowego, kostek zapachowych, odświeżacza powietrza firmy Merida OE 4 – 4
pojemniki;
– dostarczania i uzupełniania mydła w płynie i ręczników papierowych w pomieszczeniach
gabinetów lekarskich,
– dostarczania i wykładania worków do śmieci w koszach i pojemnikach niszczarek,
– zapewnienia soli i piasku niezbędnych do zimowego utrzymania czystości terenów
zewnętrznych.
Zamawiający określił również minimalną liczbę osób skierowanych do wykonania
usługi sprzątania pomieszczeń biurowych i terenów zewnętrznych w poszczególnych
Sygn. akt KIO 2395/14
placówkach, a także podał liczbę osób zatrudnionych w nich wraz z przewidywaną dzienną
liczbą interesantów
Zamawiający zastrzegł, że dane w zakresie powierzchni do sprzątania i adresów
jednostek zawarte w załączniku A i B do szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia mogą
w trakcie umowy ulegać zmianom z uwagi na jego istotne potrzeby, co spowoduje
sporządzenie aneksów do umowy, przy zachowaniu ustalonych w formularzu ofertowym cen
za usługi.
W tak ustalonym stanie faktycznym Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje
na uwzględnienie, gdyż Zamawiający nie naruszył przepisów objętych zarzutami odwołania.
Zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja
do wniesienia odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. W ocenie Izby
Odwołujący ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, o którego udzielenie
zamierza się ubiegać, a także może ponieść szkodę w związku z zarzucanym
Zamawiającemu naruszeniami przepisów ustawy pzp, gdyż może to rzutować na możliwość
uzyskania przez niego tego zamówienia.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy pzp kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne
kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność,
parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin
wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. Natomiast według normy art. 91 ust. 2a
ustawy pzp kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli
przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe, z
zastrzeżeniem art. 76 ust. 2, a w przypadku zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1
pkt 1 i 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób
zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie
korzystania z przedmiotu zamówienia.
W ocenie składu orzekającego Izby Odwołujący bezpodstawnie zarzucił, że usługi
sprzątania pomieszczeń biurowych oraz sprzątania terenów zewnętrznych opisane w s.i.w.z.
nie są powszechnie dostępne i nie mają ustalonych standardów jakościowych.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że choć użyte w nowym art. 76 ust. 2a
ustawy pzp określenia przedmiotu zamówienia jako „powszechnie dostępnego” oraz
„o ustalonych standardach jakościowych” nie mają swojej legalnej definicji, jednak
Sygn. akt KIO 2395/14
analogiczne sformułowania zostały użyte w art. 70 ustawy pzp {Zamawiający może udzielić
zamówienia w trybie zapytania o cenę, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi
powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia jest
mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
pzp.}, co uzasadnia wzięcie pod uwagę dorobku piśmiennictwa i orzecznictwa
wypracowanego na tle interpretacji przesłanek uzasadniających zastosowanie trybu
zapytania o cenę.
Warto już w tym miejscu zauważyć, że porównanie brzmienia art. 91 ust. 2a pzp i art.
70 pzp prowadzi do wniosku, że wartość zamówienia przekraczająca tzw. progi unijne nie
jest samoistnym wyznacznikiem, czy przedmiot zamówienia ma charakter powszechnie
dostępnego o ustalonych standardach jakościowych. Już choćby z tego względu odrzucić
należy podniesione na rozprawie przez Odwołującego sugestie jakoby warunek udziału
w przedmiotowym postępowaniu dotyczący wiedzy i doświadczenia nabytego przy należytym
wykonywaniu trzech usług, z których każda polegała na utrzymaniu czystości pomieszczeń
biurowych w obiektach użyteczności publicznej o łącznej całkowitej powierzchni nie mniejszej
niż 5000 m
2
i łącznej wartości nie mniejszej niż 700.000,00 zł brutto, tudzież wielkość
powierzchni
podlegających
sprzątaniu
w
tym
zamówieniu,
miałybyświadczyć
o niepowszechności przedmiotu zamówienia lub braku dla niego ustalonych standardów
jakościowych.
Wskazuje się na potrzebę oparcia się na wykładni językowej terminu „powszechna
dostępność”, rozumianego jako dotyczący wszystkich, wszystkiego, pospolity, masowy,
seryjny, popularny. Z kolei rzeczy i usługi powszechnie dostępne to takie, które jako dobra
popularne są wszędzie na rynku oferowane i wykonywane przez wszystkich wykonawców
działających w określonej branży. Można je nabywać bez względu na miejscowość i czas.
W konsekwencji przez „powszechną dostępność dostaw lub usług” należy rozumieć
oferowanie dóbr o pożądanej charakterystyce przez liczne podmioty na rynku, co umożliwia
łatwy dostęp do tych dóbr praktycznie nieograniczonej grupie konsumentów, co z kolei łączy
się wprost z powszechną konsumpcją takich dóbr czy usług {tak w piśmie Urzędu Zamówień
Publicznych p.t. Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę; uchwała Izby z 5 października
2011 r., sygn. akt KIO/KD 75/11}.
Dostawy lub usługi powszechnie dostępne dotyczą zatem dóbr popularnych,
zaspokajających potrzeby wszystkich kategorii odbiorców publicznych i prywatnych na
terenie całego kraju. Rynek jest nimi nasycony, wszędzie i ciągle są oferowane jako dobra
łatwo dostępne, które można nabyć na rynku lokalnym lub regionalnym {por. Ryszard
Szostak, Udzielanie zamówienia publicznego w trybie zapytania o cenę, Studia Prawnicze,
Sygn. akt KIO 2395/14
zeszyt nr 2 (172) 2007 r.; stanowisko przywołane również w uchwale Izby z 17 kwietnia
2009 r., sygn. akt KIO/KU 10/09}. Dostawy i usługi powszechnie dostępne to dobra
popularne i łatwo osiągalne, zaspokajające potrzeby wszystkich kategorii odbiorców
publicznych i prywatnych, które oferuje się wszędzie, zarówno na rynku lokalnym, jak
i krajowym. Przy czym do usług powszechnie dostępnych o ustalonych standardach zalicza
się m.in. usługi sprzątania pomieszczeń, mycia szyb, prania, usługi żywienia, proste usługi
poligraficzne itp. {uchwała Izby z 5 października 2011 r., sygn. akt KIO/KD 75/11}.
W uchwale z 26 marca 2014 r. (sygn. akt KIO/KD 21/14) Izba wnikliwie zbadała
użycie pojęć powszechnej dostępności, jak i usługi powszechnej, czy usługi powszechnie
dostępnej na gruncie innych aktów prawa krajowego. Izba stwierdziła wówczas, że pojęcie
usługi powszechnej występuje na gruncie ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym, gdzie mowa jest o powszechnej dostępności do usługi publicznego
transportu zbiorowego, ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, gdzie
umowa jest o dostępnie do powszechnych usług, a także ustawy z dnia 23 listopada 2012 r.
Prawo pocztowe (Dz. U. 2012.1529), gdzie wskazuje się na powszechne usługi pocztowe.
Izba doszła do wniosku, że cechą wspólną wszystkich tych usług jest ich dostępność dla
każdego bez względu na to, czy jest osobą fizyczną czy prawną, czy też inną jednostką
organizacyjną, jak również bez względu na to, czy jest podmiotem prawa prywatnego czy
publicznego. Według Izby można również uznać, że korzystanie z komunikacji np. miejskiej,
czy wysyłanie listów, telefonowanie i korzystnie z Internetu należy do czynności
wykonywanych codziennie przez nieograniczony krąg podmiotów. Co więcej, Izba
zauważyła, że z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
wynika, że gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze
użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych
potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. To zdaniem Izby
również wskazuje na rozumienie na gruncie prawa krajowego pojęcia usług powszechnie
dostępnych jako usług służących zaspokajaniu bieżących, codziennych, aktualnych potrzeb.
Z kolei, jakie zadania są zadaniami gospodarki komunalnej, wynika wprost z ustaw
o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie wojewódzkim – są to
przede wszystkim dostawy wody, odprowadzanie ścieków, utrzymanie czystości, transport
zbiorowy itp.
Ponadto Izba w przywołanej powyżej uchwale wywiodła, że powszechna dostępność
zamówienia również na gruncie polskiego prawa może być rozumiana jako zamówienie
bieżącego użytku, który to termin występuje w tzw. dyrektywy klasycznej 2004/18/WE
w kontekście dynamicznego systemu zakupów (pkt 13 preambuły dyrektywy). Zdaniem Izby
skoro ustawodawca unijny przewidział dynamiczny system zakupów do zakupów bieżącego
Sygn. akt KIO 2395/14
użytku, dokonując wykładni art. 2 pkt 2a ustawy pzp {zawierającego definicję dynamicznego
systemu zakupów}, należy stwierdzić, że dynamiczny system zakupów może być stosowany
dla takich powszechnie dostępnych dostaw i usług, które służą bieżącemu użytkowi.
Przymiotnik bieżący oznacza obecny, aktualny, teraźniejszy, dzisiejszy, zaś użytek to
zastosowanie, posługiwanie się, używanie, użytkowanie. Można zatem powiedzieć,że zakupy bieżącego użytku, to zakupy codziennego, obecnego używania.
W podsumowaniu rozważań Izba doszła do konkluzji, że wszystkie przeanalizowane
przez nią przepisy wskazują, że aby daną dostawę czy usługę zakwalifikować jako
powszechnie dostępną musi ona służyć każdemu do zaspokajania jego bieżących potrzeb.
Jednocześnie o dostępności usługi nie świadczy to od ilu podmiotów na rynku można ją
kupić, ale to, czy usługa ta służy bieżącemu użytkowi przeciętnego odbiorcy.
Natomiast termin „ustalone standardy jakościowe”, pojmowany jako przeciętne typy,
wzorce, rodzaje (gatunki), wyroby odpowiadające przeciętnym wymaganiom, odnosi się
zarówno do standardów wynikających z przyjętych dla tych produktów norm określonych
przepisami prawa przedmiotu świadczenia, jak i wymagań przyjętych jako normy
w powszechnym odbiorze konsumenckim. Stąd wywiedziono, że istotną cechą produktów
lub usług zamawianych w trybie zapytania o cenę powinna być więc ich typowość,
gwarantująca zamawiającemu porównanie cen takiego samego rodzaju produktów czy usług,
oferowanych przez różnych dostawców lub wykonawców, przez podanie nazwy produktu lub
usługi i określenie podstawowych ich parametrów czy zakresu. Zamawiający formułując
zapytanie o cenę, powinien na tyle jednoznacznie i ściśle określić przedmiot zamówienia
oraz warunki jego realizacji, aby jedynym elementem odpowiedzi oferentów była cena.
Dlatego też przedmiotem zamówienia w trybie zapytania o cenę winny być wyroby gotowe,
a standardy przedmiotu zamówienia powszechnie znane, określone już w czasie rozpoczęcia
postępowania o udzielenie zamówienia. Dostawy lub usługi o powszechnie ustalonych
standardach jakościowych to takie, których typy lub gatunki są dokładnie określone,
znormalizowane, odpowiadające przeciętnym, standardowym, a nie specyficznym
wymaganiom (normom), niewymagające indywidualnego podejścia {tak w piśmie Urzędu
Zamówień Publicznych p.t. Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę, w którym przywołano
również stanowisko Głównej Komisji Orzekającej z orzeczenia z 26 lutego 2001 r., znak
sprawy DF/GKO/Odw.-279/471-472/2000}.
W piśmiennictwie wskazuje się, że ustalone standardy jakościowe to przede
wszystkim powtarzalne parametry techniczne przedmiotu świadczenia (trwałość,
wytrzymałość, funkcjonalność, gabaryty itd.) bądź powtarzalne parametry technologiczne lub
czynnościowe (przy usługach), chodzi o właściwości przedmiotu świadczenia, które są na
Sygn. akt KIO 2395/14
tyle znane na rynku, że transakcja nie wymaga rozwiniętego opisu przedmiotu zamówienia
i nie należy do transakcji skomplikowanych, jej zawarcie wystarczy poprzedzić przetargiem
uproszczonym charakteryzującym się przeciętną konkurencyjnością postępowania. Nie ma
przy tym znaczenia, jak doszło do ustalenia tych standardów na rynku (ustabilizowania
właściwości przedmiotu), pod wpływem norm i przepisów technicznych, standaryzacji
związanej z procesem oceny zgodności, zwyczajów handlowych, prostego naśladownictwa
czy w inny sposób, byleby wszędzie na rynku zamawiany przedmiot świadczenia był taki
sam pod względem swoich właściwości {por. Ryszard Szostak, Udzielanie zamówienia
publicznego w trybie zapytania o cenę, Studia Prawnicze, zeszyt nr 2 (172) 2007 r.;
stanowisko przywołane również w uchwale Izby z 17 kwietnia 2009 r., sygn. akt KIO/KU
10/09}.
Podobnie w uchwale Izby z 5 października 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 75/11)
wywiedziono, że „ustalone standardy jakościowe” to znormalizowane cechy dostaw lub
usług, spełniające przeciętne wymagania stawiane dla danego asortymentu (grupy
towarowej), dzięki którym nie jest wymagane indywidualne podejście do ich wykonania. Tryb
z art. 70 pzp nie może być zatem stosowany do zamawiania dostaw lub usług nietypowych,
wymagających szczególnych kwalifikacji bądź wyjątkowego zastosowania.
Z kolei w uchwale Izby z 28 września 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 74/11) wskazano,że nie sposób utożsamiać standardów jakościowych ze standardami czy wymaganiami
przepisów prawa. Natomiast standardy jakościowe muszą określać istnienie minimalnego
akceptowanego rezultatu, jaki świadczona usługa ma zapewnić.
Zwraca się też uwagę na konieczność łącznego rozpatrywania, czy dana dostawa
lub usługa jest powszechnie dostępna i ma ustalone standardy jakościowe. W konsekwencji
wywiedziono, że tryb zapytania o cenę może być stosowany tylko w odniesieniu do takich
dostaw lub usług, których standardy jakościowe nie są ustalane indywidualnie przez
zamawiającego, na jego konkretne potrzeby, ale zamawiający zaspokaja swoje potrzeby
poprzez nabywanie towarów lub usług ogólnie dostępnych, powszechnie oferowanych, takich
jakie są de facto oferowane wszystkim, ewentualnie zainteresowanym ich zakupem {tak
w piśmie Urzędu Zamówień Publicznych p.t. Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę}.
Według stanowiska Izby z uchwały z 15 czerwca 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 49/11) przyjąć
należy, że usługi „powszechnie dostępne "to takie, które są przez rynek często oferowane,
a więc duża jest ich podaż, a przez to nietrudne są do zdobycia. Zakres tego pojęcia ulega
jeszcze zawężeniu przez dookreślenie przez ustawodawcę, że chodzi o usługi, które
dodatkowo mają ustalone standardy jakościowe. W rezultacie do tej kategorii możemy
zaliczyć jedynie usługi, które poprzez swoją powszechność znane są przeciętnemu nabywcy,
Sygn. akt KIO 2395/14
a przez szeroką dostępność ukształtowany jest przez rynek ich standard, który dla
przeciętnego klienta jest łatwy do zdefiniowania. Skoro przeciętny nabywca zna określoną
usługę, wie co jest jej przedmiotem i jakie są jej standardy jakościowe, usługi te są
powszechnie oferowane, co z kolei oznacza, że popyt na nie jest również wysoki (służą
bowiem zapewnieniu realizacji bieżących potrzeb), a tym samym świadczy to
o nieskomplikowanym charakterze tych usług.
Odnosząc powyższe rozważania, które skład orzekający Izby w pełni podziela, do tej
sprawy, zauważyć należy, że przedmiot zamówienia dotyczy sprzątania pomieszczeń
biurowych i terenów zewnętrznych, które powszechnie wskazuje się jako przykłady usług
powszechnie dostępnych o ustalonych standardach jakościowych. Oczywiste jest,że przedmiotem zamówienia są usługi bieżącego użytku, służące zaspokojeniu podstawowej
potrzeby, jaką jest utrzymanie obiektów biurowych (wewnątrz i na zewnątrz) i ich
bezpośredniego otoczenia w czystości.
Oceny tej nie zmienia okoliczność, że w tym przypadku przedmiot zamówienia
obejmuje zagregowane różne czynności mieszczące się w ramach tych usług, co stanowi
pożądane uszczegółowienie opisu przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem rodzajów
obiektów i powierzchni podlegających sprzątaniu i utrzymaniu w czystości występujących
u Zamawiającego. Żadna z tych czynności nie wykracza poza to, co powszechnie rozumie
się przez sprzątanie obiektów biurowych, wewnątrz i na zewnątrz.
Jednocześnie o każdej z czynności składającej się na przedmiot zamówienia można
stwierdzić, że ma ustalony na rynku tego typu usług standard jakościowy, który w tym
przypadku sprowadza się do tego, że wiadomo jest, jaki ma być jej rezultat – czysta podłoga,
schody, glazura, okna, drzwi, umywalka itd., czy też wypielęgnowane tereny zielone, brak
błota, śniegu, lodu i zanieczyszczeń na trenach zewnętrznych.
Zdaniem składu orzekającego Izby zastrzeżenie przez Zamawiającego otwartego
katalogu środków czystości, przy których użyciu mają być wykonywane poszczególne
czynności, w tym zastrzeżenie ich dostosowania do potrzeb danej placówki, nie powoduje,że usługi objęte przedmiotem zamówienia przestają być standardowe. Brak nawet podstaw
do przyjęcia, że te dodatkowe preparaty, służące do wykonywania standardowych czynności
określonych w opisie przedmiotu zamówienia, mają mieć charakter niestandardowy.
Ponadto podnoszone na rozprawie przez Odwołującego klauzule umowne
zobowiązujące
wykonawcę
zamówienia
do
zachowania
poufności
informacji,
w szczególności danych osobowych, w których posiadanie wejdzie przy wykonywaniu
zamówienia, nie dotyczą bezpośrednio przedmiotu udzielanego zamówienia, a służą
zabezpieczeniu uzasadnionych interesów Zamawiającego.
Sygn. akt KIO 2395/14
Mając powyższe na uwadze, Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy
pzp – orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w zw. z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) – obciążając Odwołującego kosztami tego postępowania,
na które złożył się uiszczony przez niego wpis.
Przewodniczący:
………………………………
………………………………
………………………………
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Impel Cleaning sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez powyższego
odwołującego
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
Sygn. akt KIO 2395/14
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Poznaniu.
Przewodniczący:
………………………………
………………………………
………………………………
Sygn. akt KIO 2395/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z siedzibą w Warszawie
– prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. – Prawo zamówień publicznych {tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.;
zwanej dalej również „ustawą pzp” lub „pzp”}, postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na usługi pn. Usługa sprzątania pomieszczeń biurowych i terenów zewnętrznych
dla potrzeb Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w Poznaniu
oraz podległych placówek terenowych na terenie województwa wielkopolskiego
(nr postępowania OP 2310-6/2014).
Ogłoszenie o tym zamówieniu zostało opublikowane jako obligatoryjne w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej 2014/S_123-377591 z 5 listopada 2014 r., z tym że 4 listopada
2014 r. Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu w swojej siedzibie na tablicy
ogłoszeń oraz na swojej stronie internetowej {www.krus.gov.pl}, na której udostępnił również
od tego dnia specyfikację istotnych warunków zamówienia {zwaną również dalej w skrócie
„SIWZ” lub „s.i.w.z.”}.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
14 listopada 2014 r. Odwołujący – Impel Cleaning sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
{spółka zwana również dalej w skrócie „Impel Cleaning”}
wniósł – w formie elektronicznej
opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego
kwalifikowanego certyfikatu – do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec
treści ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp:
1. Art. 7 ust. 1 – przez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców przy formułowaniu w SIWZ konstrukcji kryterium oceny ofert
oraz opisu sposobu jego oceniania.
2. Art. 91 ust. 2 i 2a w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 13 – przez wadliwy opis kryterium oceny ofert.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
modyfikacji rozdziału XIV Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy
wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert na
następujące brzmienie:
1. Przy wyborze oferty Zamawiający będzie się kierował kryterium i ich wagami: 1) Cena – 70
% 2) Jakość – 30%
Sygn. akt KIO 2395/14
2. Sposób oceny ofert: Za najkorzystniejszą zostanie uznana niepodlegająca odrzuceniu
oferta, która uzyska najwyższą wartość punktową, wynikającą z sumy składników Kryterium
Cenowe oraz Kryterium Jakościowe, wyliczonych według następujących wzorów: Kryterium
Cenowe: Kryterium Jakościowe: gdzie: „liczba punktów uzyskanych przez ofertę” oznacza
uśrednioną liczbę punktów przyznaną przez komisję przetargową ofercie. Komisja
przetargowa ustalać będzie przedmiotową wartość punktową na podstawie analizy i oceny
merytorycznej danych przedstawionych przez Wykonawców w „Koncepcji Wykonania
Usługi”.
UWAGA: Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania przez ofertę według
Kryterium Jakościowego wynosi 30. Zamawiający wymaga, aby Wykonawca w Koncepcji
przedstawił, całościowe podejście do realizacji przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami SIWZ. Każdy z członków komisji przetargowej, na podstawie posiadanego
doświadczenia, wiedzy oraz znajomości specyficznych wymagań stawianych pracownikom
personelu pracującego w obiektach Zamawiającego, dokona indywidualnej oceny zgodnie z
poniższymi podkryteriami:
3. Szczegółowy opis oceny poszczególnych elementów Koncepcji Wykonania Usługi
utrzymania czystości. Zamawiający uszczegóławia podział 30 punktów
3.1. za szczegółowe procedury i instrukcje utrzymania czystości:
* najkorzystniejsze, dostosowane do potrzeb i specyfiki Zamawiającego tzn. takie procedury
i instrukcje, które wyczerpują wszystkie wymagane w procedurach i instrukcjach zasady
postępowania przy wykonywaniu określonych czynności, gwarantujące prawidłowość ich
wykonywania i bezpieczeństwo sanitarne – 10 punktów
* dopuszczalne: tzn. takie procedury i instrukcje, które nie wyczerpują wszystkich
wymaganych w procedurach i instrukcjach zasad postępowania przy wykonywaniu
określonych czynności, lecz gwarantujące prawidłowość ich wykonywania i bezpieczeństwo
sanitarne – 0 punktów
3.2. za dobór środków, myjąco-czyszczących, konserwujących i innych
* najkorzystniejsze: tzn. środki, które zapewniają wykonanie wszystkich wymaganych
w SIWZ czynności, spełniają podstawowe wymagania Zamawiającego w szerszym zakresie
niż wskazano w SIWZ, będą dostosowane do wymagań i potrzeb specyficznych
pomieszczeń lub powierzchni, stosowane w sposób bezpieczny dla środowiska – 15 punktów
* dopuszczalne: tzn. środki, które nie zapewniają wykonania wszystkich wymaganych
w SIWZ czynności lub przedstawiony sposób ich stosowania nie jest bezpieczny dla środowiska - 0 punktów
3.3. za dobór sprzętu i urządzeń:
* najkorzystniejszy: tzn. dobór takiego sprzętu i narzędzi, który zapewni profesjonalne
Sygn. akt KIO 2395/14
wykonywanie
usługi,
poprzez
zastosowanie
nowoczesnych
technologicznie
i ergonomicznych maszyn i sprzętu, ułatwiających pracę osobom wykonującym swoje
obowiązki, zwiększających wydajność pracy, spełniających wszystkie wymagania stawiane
Wykonawcom w zakresie sprzętu w SIWZ, przyjazne środowisku i energooszczędne – 5
punktów
* dopuszczalny: tzn. dobór takiego sprzętu i narzędzi, który zapewni należyte wykonywanie
usługi, poprzez zastosowanie maszyn i sprzętu, pozwalającego wykonywać czynności
spełniające wymagania stawiane Wykonawcom w zakresie sprzętu w SIWZ – 0 punktów
Odwołujący ponadto sprecyzował zarzuty przez wskazanie następujących
okoliczności prawnych i faktycznych uzasadniających wniesienie odwołania.
Odwołujący podał, że zgodnie z ustalonym przez Zamawiającego brzmieniem
rozdziału XIV Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty,
wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert cena stanowi jedyne
kryterium oceny ofert.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający ma obowiązek w przedmiotowym
postępowaniu stosować przepisy ustawy pzp w brzmieniu obowiązującym od 19
października 2014 r., według przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z dnia 18 września 2014 r. poz. 1232). Dotyczy to
w szczególności art. 91 ust. 2 i 2a ustawy pzp w następująco znowelizowanym brzmieniu:
2. Kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu
zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty
eksploatacji. 2a. Kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert,
jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy
jakościowe, z zastrzeżeniem art. 76 ust. 2, a w przypadku zamawiających, o których mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania,
w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone
w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia.
Zdaniem Odwołującego, mając na względzie opis przedmiotu zamówienia,
Zamawiający ma obowiązek w przedmiotowym postępowaniu określić, oprócz kryterium
ceny, również drugie kryterium odnoszące się do przedmiotu zamówienia.
27 listopada 2014 r. Zamawiający na posiedzeniu złożył odpowiedź na odwołanie
{pismo z 24 listopada 2014 r.}, w której wniósł o jego oddalenie, w następujący sposób
uzasadniając swoje stanowisko.
Zamawiający oświadczył na wstępie, że dopełnił wymogu wykazania w załączniku do
Sygn. akt KIO 2395/14
protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu
zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia
(załącznik nr 1 do protokołu postępowania OP 2310-6/2014).
Zdaniem Zamawiającego w świetle art. 91 ust. 2a ustawy pzp oczywistym jest,że w przypadku, gdy przedmiotem zamówienia są usługi powszechnie dostępne oraz mające
ustalone standardy jakościowe, ustalenie ceny jako jedynego kryterium wyboru
najkorzystniejszej oferty będzie zgodne z prawem. Wobec tego nie doszło do naruszeniażadnego ze wskazanych w odwołaniu przepisów, gdyż przedmiotem zamówienia są właśnie
usługi powszechnie dostępne oraz mające ustalone standardy jakościowe.
Zamawiający podniósł, że przepisy ustawy pzp nie wskazują, co należy rozumieć pod
pojęciem „powszechnej dostępności” oraz „ustalonych standardów jakościowych”. W tym
zakresie pomocne są opinie Urzędu Zamówień Publicznych, wypracowane na tle wykładni
art. 70 pzp, który to przepis operuje takimi samymi pojęciami.
I tak, termin „powszechny” oznacza częsty, znajdujący się w wielkiej ilości, zaś
„dostępny” to nietrudny do zdobycia. Wobec tego przyjąć należy, że usługi „powszechnie
dostępne” to takie, które są przez rynek często oferowane, a więc duża jest ich podaż,
a przez to nietrudne są do zdobycia. Zatem Dostawy i usługi powszechnie dostępne to dobra
popularne i łatwo osiągalne, zaspokajające potrzeby wszystkich kategorii odbiorców
publicznych i prywatnych, które oferuje się wszędzie, zarówno na rynku lokalnym, jak
i krajowym.
Z kolei „ustalone standardy jakościowe” definiuje się, jako znormalizowane cechy
dostaw lub usług, spełniające przeciętne wymagania stawiane dla danego asortymentu
(grupy towarowej), dzięki którym nie jest wymagane indywidualne podejście do ich
wykonania. Przy czym nie można utożsamiać standardów jakościowych ze standardami czy
wymaganiami przepisów prawa. Standardy jakościowe muszą określać istnienie minimalnego
akceptowanego rezultatu, jaki świadczona usługa ma zapewnić.
Przykładowo Urząd Zamówień Publicznych wskazuje usługi, które spełniają
powyższe kryteria i wśród nich są także właśnie usługi utrzymania czystości (sprzątania
pomieszczeń) np. pismo Urząd Zamówień Publicznych „Nabywanie usług w trybie zapytania
o cenę” {www.uzp.gov.pl, lex29329; tak też np. orzeczenie GKO z 23 września 2013 r.,
BDF1/4900/33/38/13/RWPD-30161, z 6 czerwca 2013 r., BDF1/4900/20/25/RN-8/13/RWPD-
-13571, z 28 czerwca 2010 r., BDF1/4900//44/50/10/122 oraz uchwała Krajowej Izby
Odwoławczej z 5 października 2011 r., sygn. akt KIO/KD 75/11}.
Zdaniem Zamawiającego charakter zamawianych usług, jak charakter prowadzonej
przez niego działalności (urząd publiczny załatwiający kwestie przysługujących świadczeń
i podlegania ubezpieczeniom społecznym rolników) nie wymaga żadnych specyficznych,
Sygn. akt KIO 2395/14
odnoszących się tylko do Zamawiającego procedur utrzymania czystości. Zamawiający nie
widzi ani konieczności, ani potrzeby ustanawiania jakiś specjalnych instrukcji czy procedur
utrzymania czystości, gdyż nie jest to uzasadnione ani prowadzoną działalnością, ani
posiadanymi przedmiotami podlegającymi sprzątaniu i czyszczeniu. To samo dotyczy także
wyboru środków czystości takich jak środki myjące, czyszczące i konserwujące. Wystarczy,że będą to normalnie na rynku dostępne środki odpowiednie do rodzaju czyszczonych
powierzchni czy przedmiotów. Zamawiający dodał, że Zamawiający nie ma żadnych
powierzchni czy przedmiotów odbiegających od standartowo używanych przez inne osoby
czy podmioty. Zamawiający nie wymaga, ani konieczność taka nie wynika z posiadanych
przez niego przedmiotów, aby wykonawca dysponował jakimiś szczególnym sprzętem
i urządzeniami, poza sprzętem i urządzeniami typowymi, dostępnymi na rynku dla każdego,
a niezbędnymi do wykonania usługi utrzymania czystości w budynkach i wokół nich zgodnie
z opisem przedmiotu zamówienia.
Ponadto w opinii Zamawiającego proponowana przez Odwołującego zmiana
i ustalenie obok ceny również jakości jako kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty w tym
postępowaniu byłaby wysoce kontrowersyjna, gdyż proponowane parametry są trudne
do precyzyjnego określenia i zdefiniowania, a wobec tego nie nadają się do obiektywnego
zmierzenia i oceny.
Pismem z 18 listopada 2014 r. Zamawiający poinformował, że 17 listopada 2014 r.
zamieścił na swojej stronie internetowej zawiadomienie o otrzymaniu kopii odwołania wraz z
treścią odwołania.
Izba ustaliła, że do Prezesa Izby nie wpłynęło żadne zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego w tej sprawie.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony – podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp. Nie zgłoszono również w tym zakresie odmiennych wniosków.
Izba nie miała podstaw do umorzenia postępowania odwoławczego, gdyż zgodnie
z art. 186 ust. 2 ustawy pzp jest możliwe wyłącznie w przypadku uwzględnienia przez
zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego Izba przeprowadziła rozprawę, podczas której Odwołujący i Zamawiający
podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.
Sygn. akt KIO 2395/14
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie, a także
wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, która została również przekazana Izbie w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem przez Zamawiającego, przeprowadzając dowody
z tej dokumentacji w następującym zakresie niezbędnym do rozpoznania zarzutów
odwołania: ogłoszenie o zamówieniu, s.i.w.z. i protokołu postępowania.
Izba ustaliła następujące okoliczności istotne dla sprawy:
Zgodnie z załącznikiem nr 1 do umowy {pn. Szczegółowy opis przedmiotu
zamówienia} przedmiotem zamówienia jest świadczenie usług: po pierwsze – sprzątania
pomieszczeń biurowych w siedzibie Zamawiającego w Poznaniu oraz w 29 placówkach
terenowych w {wymienionych w s.i.w.z.} miastach na terenie województwa wielkopolskiego,
po drugie – sprzątania terenów zewnętrznych 18 spośród tych placówek {wymienionych
w s.i.w.z.}.
W zakresie usługi sprzątania pomieszczeń biurowych i terenów zewnętrznych
do zadań wykonawcy będzie należało:
1) utrzymanie czystości pomieszczeń biurowych, przez co rozumie się sprzątanie
pomieszczeń biurowych, gabinetów lekarskich, sanitariatów, pomieszczeń kuchennych,
ciągów komunikacyjnych, polegające na:
a) codziennym opróżnianiu koszy na śmieci oraz pojemników niszczarek wraz z wymianą
w miarę potrzeb worków do śmieci, codziennym opróżnianiu popielniczek w palarniach,
codziennym czyszczeniu biurek, krzeseł, szaf, parapetów, itp. sprzętów z kurzu i pyłu na
sucho lub wilgotną tkaniną zwilżoną w wodnych roztworach łagodnych środków
czyszczących, a mebli drewnianych – środkami wskazanymi w załączniku nr C
do szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia, oraz czyszczenie w miarę potrzeb
aparatów telefonicznych oraz faksów;
b) codziennym odkurzaniu wykładzin dywanowych, zamiataniu i myciu posadzek
ceramicznych, myciu wykładzin PCV oraz PCV typu Tarkett płynami do konserwacji podłóg
elastycznych zabezpieczonych, a raz w miesiącu – wykonywaniu pastowania i froterowania
Sygn. akt KIO 2395/14
podłóg PCV typu Tarkett oraz myciu ścian z płytek ceramicznych w pomieszczeniach
kuchennych oraz odkurzaniu w miarę potrzeb żaluzji aluminiowych poziomych oraz ram
okiennych i parapetów, grzejników CO, elementów dekoracyjnych, gniazdek, wyłączników,
sprzętów ppoż.;
e) codziennym utrzymaniu w czystości pomieszczeń sanitarnych, tj. myciu umywalek, myciu
i dezynfekcji muszli ustępowych oraz pisuarów wraz z wykładaniem w miarę potrzeb
toaletowych kostek zapachowych, myciu luster, codziennym myciu umywalek i płytekściennych w gabinetach lekarskich, a także codziennym utrzymaniu w czystości
pomieszczeń kuchennych tj. myciu umywalek, zlewozmywaków, blatów i stołów kuchennych;
d) codziennym myciu drzwi przeszklonych wewnętrznych i zewnętrznych wraz
z ościeżnicami i klamkami (odkurzanie i mycie pozostałych drzwi wraz z ościeżnicami
i klamkami oraz lampami w miarę potrzeb) we wszystkich jednostkach terenowych, oraz
wewnętrznych ścian oddzielających pomieszczenia, szklanych boksów informacyjnych,
szklanych ścian działowych, myciu okien jeden raz w miesiącu,
e) sprzątaniu minimum 1 raz w tygodniu (w tym zamiataniu i myciu);
f) sprzątaniu raz w miesiącu;
g) sprzątaniu jeden raz na kwartał;
h) pielęgnacji kwiatów żywych i sztucznych znajdujących się w miejscach ogólnodostępnych,
podlewaniu, zasilaniu i bieżącej dbałości o estetyczny wygląd roślin,
2) utrzymanie czystości terenów zewnętrznych, przez co należy rozumieć sprzątanie terenów
zewnętrznych wokół budynków stanowiących siedziby placówek terenowych, polegające na:
a) pielęgnacji trawnika, krzewów ozdobnych (klombów) obejmujące podlewanie, koszenie,
nawożenie, stosowanie środków chwastobójczych, owadobójczych i dosiewanie trawy
w miarę potrzeb itp. w okresie od wiosny do jesieni, pielęgnacji roślin w gazonach i klombach
(pielenie i podlewanie);
b) codziennym sprzątaniu terenu z usuwaniem śmieci;
e) uprzątnięciu błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż
nieruchomości służących dla ruchu pieszego, schodów wejściowych do budynków,
parkingów, wjazdów do garażu oraz z dróg dojazdowych; utrzymywaniu w stałym porządku
chodników, w miarę konieczności kilkukrotne w czasie doby;
d) czyszczeniu rynien i rur spustowych (czyszczaki) z liści w razie potrzeby w okresie od
września do listopada oraz odśnieżaniu dachów i usuwaniu sopli w okresie od listopada do
marca
e) wywiezieniu śniegu z terenu wskazanej placówki terenowej w przypadku znacznej ilości
spryzmowanego śniegu utrudniającego komunikacje na terenach zewnętrznych, na
podstawie zlecenia Zamawiającego;
Sygn. akt KIO 2395/14
3) realizacja usług wykonywanych okresowo, przez co należy rozumieć:
a) mycie okien (przez umycie okien należy rozumieć umycie: szyb, ram, parapetów) – raz w
roku albo dwa razy w roku, raz w roku mycie elewacji szklanej (konieczność użycia
podnośnika-kosza) w 2 placówkach terenowych,
b) raz w roku dodatkowe czyszczenie wykładzin dywanowych Lano „ZHN Design” i , „ZEN”,
przy zastosowaniu metody na sucho, czyli proszkiem tzw. suchymi wiórami absorbującymi
brud, po uprzednim wystawieniu zlecenia przez Zamawiającego,
c) raz w roku dodatkowa konserwacja podłóg PCV Tarkett (akrylowanie) przy zastosowaniu
oryginalnych materiałów do konserwacji wykładzin, po uprzednim wystawieniu zlecenia przez
Zamawiającego,
d) raz w roku czyszczenie z umyciem (pranie) żaluzji pionowych typ „verticale”, po uprzednim
wystawieniu zlecenia przez Zamawiającego.
Zamawiający podał również, w których placówkach mają być wykonywane
poszczególne czynności, a także określił wielkość powierzchni podlegających sprzątaniu w
ramach tych czynności.
Zamawiający wskazał, że do wykonywania ww. czynności wykonawca we własnym
zakresie ma zabezpieczyć odpowiednie środki czystości, tj. w zakresie podanym przez
Zamawiającego w załączniku C oraz inne niezbędne do realizacji zamówienia, oraz sprzęt
techniczny (odkurzacze, kosiarki, węże ogrodowe, mopy, wiadra, ścierki, szczotki itp.).
W załączniku tym, poza listą wymaganych środków czystości, Zamawiający zastrzegł, żeśrodki te są podstawowymi środkami czystości, a wykonawca zobowiązany jest
zabezpieczyć we własnym zakresie inne niezbędne środki konieczne do realizacji
zamówienia, a wynikające z indywidualnych potrzeb danej jednostki podlegającej sprzątaniu.
Przy czym wykonawca jest zobowiązany dostarczać środki czystości w ilościach
wystarczających do utrzymania czystości i higieny pomieszczeń biurowych.
Ponadto według opisu przedmiotu zamówienia wykonawca jest zobowiązany do:
– dostarczania i uzupełniania mydła w płynie w toaletach oraz dostarczania i wykładania
papieru toaletowego, kostek zapachowych, odświeżacza powietrza firmy Merida OE 4 – 4
pojemniki;
– dostarczania i uzupełniania mydła w płynie i ręczników papierowych w pomieszczeniach
gabinetów lekarskich,
– dostarczania i wykładania worków do śmieci w koszach i pojemnikach niszczarek,
– zapewnienia soli i piasku niezbędnych do zimowego utrzymania czystości terenów
zewnętrznych.
Zamawiający określił również minimalną liczbę osób skierowanych do wykonania
usługi sprzątania pomieszczeń biurowych i terenów zewnętrznych w poszczególnych
Sygn. akt KIO 2395/14
placówkach, a także podał liczbę osób zatrudnionych w nich wraz z przewidywaną dzienną
liczbą interesantów
Zamawiający zastrzegł, że dane w zakresie powierzchni do sprzątania i adresów
jednostek zawarte w załączniku A i B do szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia mogą
w trakcie umowy ulegać zmianom z uwagi na jego istotne potrzeby, co spowoduje
sporządzenie aneksów do umowy, przy zachowaniu ustalonych w formularzu ofertowym cen
za usługi.
W tak ustalonym stanie faktycznym Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje
na uwzględnienie, gdyż Zamawiający nie naruszył przepisów objętych zarzutami odwołania.
Zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja
do wniesienia odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. W ocenie Izby
Odwołujący ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, o którego udzielenie
zamierza się ubiegać, a także może ponieść szkodę w związku z zarzucanym
Zamawiającemu naruszeniami przepisów ustawy pzp, gdyż może to rzutować na możliwość
uzyskania przez niego tego zamówienia.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy pzp kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne
kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność,
parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin
wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. Natomiast według normy art. 91 ust. 2a
ustawy pzp kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli
przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe, z
zastrzeżeniem art. 76 ust. 2, a w przypadku zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1
pkt 1 i 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób
zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie
korzystania z przedmiotu zamówienia.
W ocenie składu orzekającego Izby Odwołujący bezpodstawnie zarzucił, że usługi
sprzątania pomieszczeń biurowych oraz sprzątania terenów zewnętrznych opisane w s.i.w.z.
nie są powszechnie dostępne i nie mają ustalonych standardów jakościowych.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że choć użyte w nowym art. 76 ust. 2a
ustawy pzp określenia przedmiotu zamówienia jako „powszechnie dostępnego” oraz
„o ustalonych standardach jakościowych” nie mają swojej legalnej definicji, jednak
Sygn. akt KIO 2395/14
analogiczne sformułowania zostały użyte w art. 70 ustawy pzp {Zamawiający może udzielić
zamówienia w trybie zapytania o cenę, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi
powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia jest
mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
pzp.}, co uzasadnia wzięcie pod uwagę dorobku piśmiennictwa i orzecznictwa
wypracowanego na tle interpretacji przesłanek uzasadniających zastosowanie trybu
zapytania o cenę.
Warto już w tym miejscu zauważyć, że porównanie brzmienia art. 91 ust. 2a pzp i art.
70 pzp prowadzi do wniosku, że wartość zamówienia przekraczająca tzw. progi unijne nie
jest samoistnym wyznacznikiem, czy przedmiot zamówienia ma charakter powszechnie
dostępnego o ustalonych standardach jakościowych. Już choćby z tego względu odrzucić
należy podniesione na rozprawie przez Odwołującego sugestie jakoby warunek udziału
w przedmiotowym postępowaniu dotyczący wiedzy i doświadczenia nabytego przy należytym
wykonywaniu trzech usług, z których każda polegała na utrzymaniu czystości pomieszczeń
biurowych w obiektach użyteczności publicznej o łącznej całkowitej powierzchni nie mniejszej
niż 5000 m
2
i łącznej wartości nie mniejszej niż 700.000,00 zł brutto, tudzież wielkość
powierzchni
podlegających
sprzątaniu
w
tym
zamówieniu,
miałybyświadczyć
o niepowszechności przedmiotu zamówienia lub braku dla niego ustalonych standardów
jakościowych.
Wskazuje się na potrzebę oparcia się na wykładni językowej terminu „powszechna
dostępność”, rozumianego jako dotyczący wszystkich, wszystkiego, pospolity, masowy,
seryjny, popularny. Z kolei rzeczy i usługi powszechnie dostępne to takie, które jako dobra
popularne są wszędzie na rynku oferowane i wykonywane przez wszystkich wykonawców
działających w określonej branży. Można je nabywać bez względu na miejscowość i czas.
W konsekwencji przez „powszechną dostępność dostaw lub usług” należy rozumieć
oferowanie dóbr o pożądanej charakterystyce przez liczne podmioty na rynku, co umożliwia
łatwy dostęp do tych dóbr praktycznie nieograniczonej grupie konsumentów, co z kolei łączy
się wprost z powszechną konsumpcją takich dóbr czy usług {tak w piśmie Urzędu Zamówień
Publicznych p.t. Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę; uchwała Izby z 5 października
2011 r., sygn. akt KIO/KD 75/11}.
Dostawy lub usługi powszechnie dostępne dotyczą zatem dóbr popularnych,
zaspokajających potrzeby wszystkich kategorii odbiorców publicznych i prywatnych na
terenie całego kraju. Rynek jest nimi nasycony, wszędzie i ciągle są oferowane jako dobra
łatwo dostępne, które można nabyć na rynku lokalnym lub regionalnym {por. Ryszard
Szostak, Udzielanie zamówienia publicznego w trybie zapytania o cenę, Studia Prawnicze,
Sygn. akt KIO 2395/14
zeszyt nr 2 (172) 2007 r.; stanowisko przywołane również w uchwale Izby z 17 kwietnia
2009 r., sygn. akt KIO/KU 10/09}. Dostawy i usługi powszechnie dostępne to dobra
popularne i łatwo osiągalne, zaspokajające potrzeby wszystkich kategorii odbiorców
publicznych i prywatnych, które oferuje się wszędzie, zarówno na rynku lokalnym, jak
i krajowym. Przy czym do usług powszechnie dostępnych o ustalonych standardach zalicza
się m.in. usługi sprzątania pomieszczeń, mycia szyb, prania, usługi żywienia, proste usługi
poligraficzne itp. {uchwała Izby z 5 października 2011 r., sygn. akt KIO/KD 75/11}.
W uchwale z 26 marca 2014 r. (sygn. akt KIO/KD 21/14) Izba wnikliwie zbadała
użycie pojęć powszechnej dostępności, jak i usługi powszechnej, czy usługi powszechnie
dostępnej na gruncie innych aktów prawa krajowego. Izba stwierdziła wówczas, że pojęcie
usługi powszechnej występuje na gruncie ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym, gdzie mowa jest o powszechnej dostępności do usługi publicznego
transportu zbiorowego, ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, gdzie
umowa jest o dostępnie do powszechnych usług, a także ustawy z dnia 23 listopada 2012 r.
Prawo pocztowe (Dz. U. 2012.1529), gdzie wskazuje się na powszechne usługi pocztowe.
Izba doszła do wniosku, że cechą wspólną wszystkich tych usług jest ich dostępność dla
każdego bez względu na to, czy jest osobą fizyczną czy prawną, czy też inną jednostką
organizacyjną, jak również bez względu na to, czy jest podmiotem prawa prywatnego czy
publicznego. Według Izby można również uznać, że korzystanie z komunikacji np. miejskiej,
czy wysyłanie listów, telefonowanie i korzystnie z Internetu należy do czynności
wykonywanych codziennie przez nieograniczony krąg podmiotów. Co więcej, Izba
zauważyła, że z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
wynika, że gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze
użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych
potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. To zdaniem Izby
również wskazuje na rozumienie na gruncie prawa krajowego pojęcia usług powszechnie
dostępnych jako usług służących zaspokajaniu bieżących, codziennych, aktualnych potrzeb.
Z kolei, jakie zadania są zadaniami gospodarki komunalnej, wynika wprost z ustaw
o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie wojewódzkim – są to
przede wszystkim dostawy wody, odprowadzanie ścieków, utrzymanie czystości, transport
zbiorowy itp.
Ponadto Izba w przywołanej powyżej uchwale wywiodła, że powszechna dostępność
zamówienia również na gruncie polskiego prawa może być rozumiana jako zamówienie
bieżącego użytku, który to termin występuje w tzw. dyrektywy klasycznej 2004/18/WE
w kontekście dynamicznego systemu zakupów (pkt 13 preambuły dyrektywy). Zdaniem Izby
skoro ustawodawca unijny przewidział dynamiczny system zakupów do zakupów bieżącego
Sygn. akt KIO 2395/14
użytku, dokonując wykładni art. 2 pkt 2a ustawy pzp {zawierającego definicję dynamicznego
systemu zakupów}, należy stwierdzić, że dynamiczny system zakupów może być stosowany
dla takich powszechnie dostępnych dostaw i usług, które służą bieżącemu użytkowi.
Przymiotnik bieżący oznacza obecny, aktualny, teraźniejszy, dzisiejszy, zaś użytek to
zastosowanie, posługiwanie się, używanie, użytkowanie. Można zatem powiedzieć,że zakupy bieżącego użytku, to zakupy codziennego, obecnego używania.
W podsumowaniu rozważań Izba doszła do konkluzji, że wszystkie przeanalizowane
przez nią przepisy wskazują, że aby daną dostawę czy usługę zakwalifikować jako
powszechnie dostępną musi ona służyć każdemu do zaspokajania jego bieżących potrzeb.
Jednocześnie o dostępności usługi nie świadczy to od ilu podmiotów na rynku można ją
kupić, ale to, czy usługa ta służy bieżącemu użytkowi przeciętnego odbiorcy.
Natomiast termin „ustalone standardy jakościowe”, pojmowany jako przeciętne typy,
wzorce, rodzaje (gatunki), wyroby odpowiadające przeciętnym wymaganiom, odnosi się
zarówno do standardów wynikających z przyjętych dla tych produktów norm określonych
przepisami prawa przedmiotu świadczenia, jak i wymagań przyjętych jako normy
w powszechnym odbiorze konsumenckim. Stąd wywiedziono, że istotną cechą produktów
lub usług zamawianych w trybie zapytania o cenę powinna być więc ich typowość,
gwarantująca zamawiającemu porównanie cen takiego samego rodzaju produktów czy usług,
oferowanych przez różnych dostawców lub wykonawców, przez podanie nazwy produktu lub
usługi i określenie podstawowych ich parametrów czy zakresu. Zamawiający formułując
zapytanie o cenę, powinien na tyle jednoznacznie i ściśle określić przedmiot zamówienia
oraz warunki jego realizacji, aby jedynym elementem odpowiedzi oferentów była cena.
Dlatego też przedmiotem zamówienia w trybie zapytania o cenę winny być wyroby gotowe,
a standardy przedmiotu zamówienia powszechnie znane, określone już w czasie rozpoczęcia
postępowania o udzielenie zamówienia. Dostawy lub usługi o powszechnie ustalonych
standardach jakościowych to takie, których typy lub gatunki są dokładnie określone,
znormalizowane, odpowiadające przeciętnym, standardowym, a nie specyficznym
wymaganiom (normom), niewymagające indywidualnego podejścia {tak w piśmie Urzędu
Zamówień Publicznych p.t. Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę, w którym przywołano
również stanowisko Głównej Komisji Orzekającej z orzeczenia z 26 lutego 2001 r., znak
sprawy DF/GKO/Odw.-279/471-472/2000}.
W piśmiennictwie wskazuje się, że ustalone standardy jakościowe to przede
wszystkim powtarzalne parametry techniczne przedmiotu świadczenia (trwałość,
wytrzymałość, funkcjonalność, gabaryty itd.) bądź powtarzalne parametry technologiczne lub
czynnościowe (przy usługach), chodzi o właściwości przedmiotu świadczenia, które są na
Sygn. akt KIO 2395/14
tyle znane na rynku, że transakcja nie wymaga rozwiniętego opisu przedmiotu zamówienia
i nie należy do transakcji skomplikowanych, jej zawarcie wystarczy poprzedzić przetargiem
uproszczonym charakteryzującym się przeciętną konkurencyjnością postępowania. Nie ma
przy tym znaczenia, jak doszło do ustalenia tych standardów na rynku (ustabilizowania
właściwości przedmiotu), pod wpływem norm i przepisów technicznych, standaryzacji
związanej z procesem oceny zgodności, zwyczajów handlowych, prostego naśladownictwa
czy w inny sposób, byleby wszędzie na rynku zamawiany przedmiot świadczenia był taki
sam pod względem swoich właściwości {por. Ryszard Szostak, Udzielanie zamówienia
publicznego w trybie zapytania o cenę, Studia Prawnicze, zeszyt nr 2 (172) 2007 r.;
stanowisko przywołane również w uchwale Izby z 17 kwietnia 2009 r., sygn. akt KIO/KU
10/09}.
Podobnie w uchwale Izby z 5 października 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 75/11)
wywiedziono, że „ustalone standardy jakościowe” to znormalizowane cechy dostaw lub
usług, spełniające przeciętne wymagania stawiane dla danego asortymentu (grupy
towarowej), dzięki którym nie jest wymagane indywidualne podejście do ich wykonania. Tryb
z art. 70 pzp nie może być zatem stosowany do zamawiania dostaw lub usług nietypowych,
wymagających szczególnych kwalifikacji bądź wyjątkowego zastosowania.
Z kolei w uchwale Izby z 28 września 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 74/11) wskazano,że nie sposób utożsamiać standardów jakościowych ze standardami czy wymaganiami
przepisów prawa. Natomiast standardy jakościowe muszą określać istnienie minimalnego
akceptowanego rezultatu, jaki świadczona usługa ma zapewnić.
Zwraca się też uwagę na konieczność łącznego rozpatrywania, czy dana dostawa
lub usługa jest powszechnie dostępna i ma ustalone standardy jakościowe. W konsekwencji
wywiedziono, że tryb zapytania o cenę może być stosowany tylko w odniesieniu do takich
dostaw lub usług, których standardy jakościowe nie są ustalane indywidualnie przez
zamawiającego, na jego konkretne potrzeby, ale zamawiający zaspokaja swoje potrzeby
poprzez nabywanie towarów lub usług ogólnie dostępnych, powszechnie oferowanych, takich
jakie są de facto oferowane wszystkim, ewentualnie zainteresowanym ich zakupem {tak
w piśmie Urzędu Zamówień Publicznych p.t. Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę}.
Według stanowiska Izby z uchwały z 15 czerwca 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 49/11) przyjąć
należy, że usługi „powszechnie dostępne "to takie, które są przez rynek często oferowane,
a więc duża jest ich podaż, a przez to nietrudne są do zdobycia. Zakres tego pojęcia ulega
jeszcze zawężeniu przez dookreślenie przez ustawodawcę, że chodzi o usługi, które
dodatkowo mają ustalone standardy jakościowe. W rezultacie do tej kategorii możemy
zaliczyć jedynie usługi, które poprzez swoją powszechność znane są przeciętnemu nabywcy,
Sygn. akt KIO 2395/14
a przez szeroką dostępność ukształtowany jest przez rynek ich standard, który dla
przeciętnego klienta jest łatwy do zdefiniowania. Skoro przeciętny nabywca zna określoną
usługę, wie co jest jej przedmiotem i jakie są jej standardy jakościowe, usługi te są
powszechnie oferowane, co z kolei oznacza, że popyt na nie jest również wysoki (służą
bowiem zapewnieniu realizacji bieżących potrzeb), a tym samym świadczy to
o nieskomplikowanym charakterze tych usług.
Odnosząc powyższe rozważania, które skład orzekający Izby w pełni podziela, do tej
sprawy, zauważyć należy, że przedmiot zamówienia dotyczy sprzątania pomieszczeń
biurowych i terenów zewnętrznych, które powszechnie wskazuje się jako przykłady usług
powszechnie dostępnych o ustalonych standardach jakościowych. Oczywiste jest,że przedmiotem zamówienia są usługi bieżącego użytku, służące zaspokojeniu podstawowej
potrzeby, jaką jest utrzymanie obiektów biurowych (wewnątrz i na zewnątrz) i ich
bezpośredniego otoczenia w czystości.
Oceny tej nie zmienia okoliczność, że w tym przypadku przedmiot zamówienia
obejmuje zagregowane różne czynności mieszczące się w ramach tych usług, co stanowi
pożądane uszczegółowienie opisu przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem rodzajów
obiektów i powierzchni podlegających sprzątaniu i utrzymaniu w czystości występujących
u Zamawiającego. Żadna z tych czynności nie wykracza poza to, co powszechnie rozumie
się przez sprzątanie obiektów biurowych, wewnątrz i na zewnątrz.
Jednocześnie o każdej z czynności składającej się na przedmiot zamówienia można
stwierdzić, że ma ustalony na rynku tego typu usług standard jakościowy, który w tym
przypadku sprowadza się do tego, że wiadomo jest, jaki ma być jej rezultat – czysta podłoga,
schody, glazura, okna, drzwi, umywalka itd., czy też wypielęgnowane tereny zielone, brak
błota, śniegu, lodu i zanieczyszczeń na trenach zewnętrznych.
Zdaniem składu orzekającego Izby zastrzeżenie przez Zamawiającego otwartego
katalogu środków czystości, przy których użyciu mają być wykonywane poszczególne
czynności, w tym zastrzeżenie ich dostosowania do potrzeb danej placówki, nie powoduje,że usługi objęte przedmiotem zamówienia przestają być standardowe. Brak nawet podstaw
do przyjęcia, że te dodatkowe preparaty, służące do wykonywania standardowych czynności
określonych w opisie przedmiotu zamówienia, mają mieć charakter niestandardowy.
Ponadto podnoszone na rozprawie przez Odwołującego klauzule umowne
zobowiązujące
wykonawcę
zamówienia
do
zachowania
poufności
informacji,
w szczególności danych osobowych, w których posiadanie wejdzie przy wykonywaniu
zamówienia, nie dotyczą bezpośrednio przedmiotu udzielanego zamówienia, a służą
zabezpieczeniu uzasadnionych interesów Zamawiającego.
Sygn. akt KIO 2395/14
Mając powyższe na uwadze, Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy
pzp – orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w zw. z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) – obciążając Odwołującego kosztami tego postępowania,
na które złożył się uiszczony przez niego wpis.
Przewodniczący:
………………………………
………………………………
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
