rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-12-23
rok: 2014
data dokumentu: 2014-12-23
rok: 2014
sygnatury akt.:
KIO 2616/14
KIO 2616/14
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 grudnia 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego
w dniu 10 grudnia 2014 r. przez
wykonawcę K. P. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w
Ciechanowie w postępowaniu prowadzonym przez Skarb Państwa: Generalną Dyrekcję
Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w Olsztynie
przy udziale
wykonawcy: S. T. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
TOGATUS Kancelaria Radcy Prawnego S. . z siedzibą w Olsztynie zgłaszającego
przystąpienie po stronie Zamawiającego
w dniu 10 grudnia 2014 r. przez
wykonawcę K. P. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w
Ciechanowie w postępowaniu prowadzonym przez Skarb Państwa: Generalną Dyrekcję
Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w Olsztynie
przy udziale
wykonawcy: S. T. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
TOGATUS Kancelaria Radcy Prawnego S. . z siedzibą w Olsztynie zgłaszającego
przystąpienie po stronie Zamawiającego
orzeka:
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawcę K. P. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w
Ciechanowie i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr.
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną przez
wykonawcę K. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. K.
Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w Ciechanowie tytułem wpisu
od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 119, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Olsztynie.
Przewodniczący:
……………………
Sygn. akt KIO 2616/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Skarb Państwa: Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad,
Oddział w Olsztynie prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr
223, poz. 1655, z późn. zm.) (zwanej dalej również „ustawą Pzp”), postępowanie o
udzielenie zamówienia na: „Obsługa prawna Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Olsztynie".
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Wykonawca K. P. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria
Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w Ciechanowie
(zwany dalej: „Odwołującym”) w dniu 10
grudnia 2014 r. (data wpływu do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej) złożył odwołanie
wobec wykluczenia Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp oraz
odrzucenia jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu w odwołaniu naruszenie przepisów art. 7 ust. 1 i
3, art. 24 ust. 4 ustawy w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 27, art. 82 ust. 2, art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp, oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, jak również przepisu
art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym oraz przepisu art.
78 § 2 k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o uwzględnienie niniejszego odwołania i
nakazanie Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
unieważnienie wykluczenia Odwołującego oraz unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Odwołującego, nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Wykluczenie Odwołującego oraz odrzucenie jego oferty stały się przedmiotem
odwołania, wniesionego w dniu 10 grudnia 2014 r. przez wykonawcę: K. P. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w
Ciechanowie.
Pismem z dnia 19 grudnia 2014 r. Zamawiający odpowiedział na odwołanie, nie
zgadzając się z zarzutami zawartymi w odwołaniu oraz wnosząc o oddalenie przedmiotowego
odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść ogłoszenia o zamówieniu oraz
postanowienia SIWZ, ofertę wykonawcy K. P. prowadzącego działalność gospodarczą
pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w Ciechanowie - jak
również oświadczenia i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania złożone
w trakcie rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje:
Odwołanie, wobec nie stwierdzenia na posiedzeniu niejawnym braków formalnych
oraz w związku z uiszczeniem przez Odwołującego wpisu, podlega rozpoznaniu.
Ponadto Izba ustaliła, że Odwołujący przekazał Zamawiającemu kopię niniejszego
odwołania.
Izba ustaliła również, że wezwanie do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym
miało miejsce w dniu 10 grudnia 2014 r.
Izba potwierdziła skuteczność przystąpienia do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego (które wpłynęło do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12
grudnia 2014 r.) wykonawcy
: S. T. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
TOGATUS Kancelaria Radcy Prawnego S. T. z siedzibą w Olsztynie.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, oświadczenia
i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania przedstawione podczas rozprawy, Izba
uznała, iż odwołanie jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest „Obsługa prawna Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i
Autostrad Oddział w Olsztynie". /Rozdział I – Instrukcja dla wykonawców (IDW) – pkt 4.1 –Źródła finansowania, str. 54/
Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (zwana dalej również „SIWZ”)
zawierała, między innymi następujące postanowienia:
Pkt 8.4 – Tom I: Instrukcja dla Wykonawców (IDW) wraz z formularzami- Rozdział 1 – Instrukcja
dla wykonawców (IDW) - Opis sposobu przygotowania ofert: Ofertę stanowi wypełniony
Formularz „Oferta”;
Pkt 8.5 – Wraz z ofertą powinny być złożone:
Pkt 8.5.1 - Oświadczenia i dokumenty, wymagane postanowieniami punktu 7 IDW;
Pkt 8.8. – Oferta powinna być sporządzona w języku polskim, z zachowaniem formy pisemnej,
pod rygorem nieważności. Każdy dokument składający się na ofertę powinien być czytelny;
Pkt 8.10 – Strony oferty powinny być trwale ze sobą połączone i kolejno ponumerowane, z
zastrzeżeniem sytuacji opisanej w pkt 8.11 i 8.12. W treści oferty powinna być umieszczona
informacja o liczbie stron;
Pkt 8.11 – Oświadczenia i dokumenty dotyczące właściwości Wykonawcy wymagane
postanowieniami pkt 7 IDW powinny być trwale ze sobą połączone oraz kolejno ponumerowane.
W treści oferty powinna być zamieszczona informacja o liczbie stron, na których te oświadczenia i
dokumenty zamieszczono.
Pkt 8.12 – W przypadku gdyby oferta, oświadczenia lub dokumenty zawierały informacje
stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, Wykonawca powinien w sposób nie budzący wątpliwości zastrzec, które informacje
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Informacje te powinny być umieszczone w osobnym
wewnętrznym opakowaniu, trwale ze sobą połączone i ponumerowane. Nie mogą stanowić
tajemnicy przedsiębiorstwa informacje podawane do wiadomości podczas otwarcia ofert, t.j.
informacje dotyczące ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków
płatności zawartych w ofercie.
Pkt 8.13 – Ofertę wraz z oświadczeniami i dokumentami należy sporządzić i złożyć w jednym
egzemplarzu. Ofertę należy umieścić w zamkniętym opakowaniu, uniemożliwiającym odczytanie
jego zawartości bez uszkodzenia tego opakowania. Opakowanie powinno być oznaczone nazwą
(firmą) i adresem Wykonawcy zaadresowane w określony przez Zamawiającego w tym punkcie
sposób.
Pkt 8.14 – Wymagania określone w pkt 8.10. – 8.13. nie stanowią treści oferty i ich niespełnienie
nie będzie skutkować odrzuceniem oferty; wszelkie negatywne konsekwencje mogące wyniknąć
z niezachowania tych wymagań będą obciążały Wykonawcę.
Pkt 7 .1.1 – Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, o których mowa
w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp – treść tego oświadczenia zamieszczona jest w pkt 10 formularza
„OFERTA”. /dokumentacja postępowania: Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia,
str. 48-51/
Odwołujący w niniejszym postępowaniu złożył ofertę z najniższą ceną – 10.455,00 zł
brutto – (miesięczny ryczałt brutto). /dokumentacja postępowania: protokół z postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, str. 231/
Zamawiający w dniu 3 grudnia 2014 r. wezwał Odwołującego do uzupełnienia
dokumentów dotyczących spełnienia warunków udziału w postępowaniu z terminem na
uzupełnienie wyznaczonym na dzień 5 grudnia 2014 r. do godz. 12.00. W wezwaniu
Zamawiający wyraźnie wskazał, że powyższe dokumenty należy złożyć w oryginale lub kopii
potwierdzonej za zgodność oryginałem. Jednocześnie Zamawiający wzywał wykonawcę do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający dopuścił złożenie takich
wyjaśnień pisemnie, pocztą elektroniczną lub za pomocą faksu. /dokumentacja
postępowania: wezwanie do uzupełnienia dokumentów z dnia 3 grudnia 2014 r., str. 118-
119/
Bezspornym jest, że Odwołujący uzupełnił wymagane dokumenty (dotyczące
spełnienia warunków udziału w postępowaniu) w oryginale w dniu 5 grudnia 2014 r. o godz.
12:11, zaś w terminie oznaczonym przez Zamawiającego (5 grudzień 2014 r. do godz. 12.00
ww. dokumenty wpłynęły jednocześnie do Zamawiającego podpisane za pomocą
bezpiecznego podpisu elektronicznego. /dokumentacja postępowania: uzupełnienia
dokumentów z dnia 5 grudnia 2014 r. z godz. 10.50. podpisane za pomocą bezpiecznego
podpisu elektronicznego oraz z godz. 12.11 dokumenty złożone w oryginale, str. 125-143/
Zamawiający wykluczył Odwołującego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt
4 ustawy Pzp, z uwagi na nieuzupełnienie dokumentów w wyznaczonym terminie, jak
również odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp oraz art.
89 ust. 1 pkt 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. /dokumentacja postępowania:
pismo z dnia 5 grudnia 2014 r., powiadamiające Odwołującego o wykluczeniu go z
postępowania oraz o odrzuceniu jego oferty, str. 170/.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Izba oceniając ww. zarzut Odwołującego dotyczący niezasadnego wykluczenia
wykonawcy w związku z nieuzupełnieniem dokumentów w wymaganym przez
Zamawiającego terminie – uznała, że powyższy zarzut nie znalazł potwierdzenia w
niniejszym stanie faktycznym.
Izba oceniając niniejszy zarzut - wzięła pod uwagę następujące okoliczności
faktyczne i prawne:
W pierwszej kolejności zasadnym w tym miejscu jest przywołanie treści art. 82 ust. 2
ustawy Pzp, zgodnie z którym ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie
pisemnej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzoną bezpiecznym
podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego
certyfikatu.
Zatem w świetle przepisów ustawy Pzp możliwe jest złożenie oferty w postaci
elektronicznej, opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, ale wyłącznie za zgodą Zamawiającego
wyrażoną w SIWZ.
Nie ulega również wątpliwości, że złożenie oferty w formie pisemnej bądź w postaci
elektronicznej, (opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu) nie odnosi się wyłącznie do oferty rozumianej
jako zobowiązanie ofertowe – jak twierdził Odwołujący, ale również dotyczy innych
dokumentów załączonych wraz z ofertą – t.j. m. in. dokumentów dotyczących spełnienia
warunków udziału w postępowaniu. Przepis art. 82 ust. 2 ustawy Pzp odnosi się w sposób
ogólny do oferty, zatem również dokumenty dotyczące spełnienia warunków udziału w
postępowaniu składające się na ofertę (rozumianą jako całość) należało złożyć w formie
pisemnej – zgodnie z wymaganiami Zamawiającego.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający zastrzegł w SIWZ, iż ofertę należy
sporządzić w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Jednocześnie nie dopuścił
możliwości składania ofert w postaci elektronicznej, opatrzonych bezpiecznym podpisem
elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Swoje stanowisko Zamawiający potwierdził również w wezwaniu z dnia 3 grudnia
2014 r. wskazując, że dokumenty dotyczące spełnienia warunków udziału w postępowaniu
należy złożyć w oryginale lub kopii potwierdzonej za zgodność oryginałem, co było również
zgodne z § 7ust. 1 Rozporządzenia prezesa rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form,
w jakich te dokumenty mogą być składane (poz. 231).
Wobec powyższego dokumenty dotyczące spełniania warunków udziału w
postępowaniu nie można było – wbrew temu jak twierdził Odwołujący – złożyć w postaci
elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Nie można również zgodzić się z Odwołującym, że działanie Zamawiającego było
sprzeczne z ustawą z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2001 r.,
Nr 130, poz. 1450 ze zm.). Owszem niniejsza ustawa wskazuje, że dokumenty elektroniczne
(składane w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym
weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu) są równoważne pod
względem skutków prawnych dokumentom opatrzonym podpisami własnoręcznymi, z
wyraźnym zastrzeżeniem zawartym w tej ustawie: „chyba, że przepisy odrębne stanowią
inaczej” (art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie elektronicznym). Takim odrębnym przepisem jest
właśnie przepis art. 82 ust. 2 ustawy Pzp który wskazuje, że złożenie oferty w postaci
elektronicznej, - opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu – możliwe jest tylko za zgodą Zamawiającego,
a brak takiej zgody – co miało miejsce w niniejszym postępowaniu – wyklucza możliwość
złożenia dokumentów dotyczących spełniania warunków udziału w postępowaniu w postaci
elektronicznej, - nawet opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym.
W konsekwencji zatem złożenie Zamawiającemu ww. dokumentów w formie
pisemnej (w oryginale) po wyznaczonym terminie w dniu 5 grudnia 2014 r. o godz. 12.11
należy uznać za złożenie takich dokumentów z uchybieniem wskazanego przez
Zamawiającego terminu, który został wyznaczony na dzień 5 grudnia 2014 r. do godz. 12.00.
Ponadto Odwołujący się nie zwracał się również do Zamawiającego z prośbą o
wydłużenie terminu na uzupełnienie – skoro termin ten był dla niego zbyt krótki. Wobec tego
złożenie dokumentów dotyczących spełniania warunków udziału w postępowaniu w oryginale
o godz. 12.11 należy uznać za złożenie ich Zamawiającemu z niedochowaniem należytej
staranności.
Izba zauważa, że wykonawca, jako profesjonalny uczestnik rynku zamówień
publicznych, z pełną świadomością swoich działań bądź też zaniechań i konsekwencjami
tych zachowań winien na etapie składania ofert dochować należytej staranności, aby ofertę,
(czy też jej uzupełnienie) złożyć w terminie przewidzianym w specyfikacji bądź w wezwaniu o
uzupełnienie dokumentów.
Izba uznała za stosowne przywołanie treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z
dnia 8 marca 2006 r., (sygn. akt ACa 1018/05 niepubl.), mającego odpowiednie
zastosowanie na gruncie niniejszej sprawy, wedle którego: „Należyta staranność dłużnika
określana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności
gospodarczej uzasadnia zwiększone oczekiwanie, co do umiejętności, wiedzy,
skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także
znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie
prowadzonej działalności”.
Wobec powyższego ten profesjonalny charakter działalności winien mieć swój
przejaw również na etapie składania ofert i wyrażać się wykazaniem należytej staranności w
zakresie terminowego składania ofert (bądź jej uzupełnienia) do dnia i godziny wskazanej
przez Zamawiającego w specyfikacji czy też w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów.
Ponadto nieuzasadnionym jest również powoływanie się na orzeczenie Naczelnego
Sądu Administracyjnego z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. akt I OSK 1317/12. Zgodzić się
należy z Zamawiającym, że orzeczenie to jest niejednokrotnie kwestionowane w
orzecznictwie Sądu Najwyższego jaki i Naczelnego Sądu Administracyjnego (i tak np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2013 r., sygn. akt I CZ 59/13).
Zatem, wobec tak przedstawionej argumentacji zarzut dotyczący niezasadnego
wykluczenia Odwołującego należy uznać za niezasadny, co w konsekwencji oznacza że
Zamawiający uprawniony był do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Pzp.
Ponadto w ocenie Krajowej Izby Odwoławczej potwierdziły się zarzuty – postawione
przez Odwołującego – dotyczące niezasadnego odrzucenia oferty Odwołującego na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3
ustawy Pzp, jednak z uwagi niepotwierdzenia się zarzutu dotyczącego niezasadnego
wykluczenia Odwołującego z powodu niezłożenia dokumentów w wyznaczonym przez
Zamawiającego terminie należało oddalić odwołanie, gdyż uwzględnienie pozostałych
zarzutów odwołania nie będzie miało wpływu na wynik niniejszego pozstępowania o
udzielenie zamówienia publicznego.
Wobec tak zaistniałego stanu faktycznego Krajowa Izba Odwoławcza nie znalazła
podstaw do uwzględnienia niniejszego odwołania.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono jak w
sentencji, na podstawie przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania na
podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp, z uwzględnieniem przepisów
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
…………………….
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawcę K. P. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w
Ciechanowie i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr.
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną przez
wykonawcę K. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. K.
Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w Ciechanowie tytułem wpisu
od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 119, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Olsztynie.
Przewodniczący:
……………………
Sygn. akt KIO 2616/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Skarb Państwa: Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad,
Oddział w Olsztynie prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr
223, poz. 1655, z późn. zm.) (zwanej dalej również „ustawą Pzp”), postępowanie o
udzielenie zamówienia na: „Obsługa prawna Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Olsztynie".
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Wykonawca K. P. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria
Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w Ciechanowie
(zwany dalej: „Odwołującym”) w dniu 10
grudnia 2014 r. (data wpływu do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej) złożył odwołanie
wobec wykluczenia Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp oraz
odrzucenia jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu w odwołaniu naruszenie przepisów art. 7 ust. 1 i
3, art. 24 ust. 4 ustawy w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 27, art. 82 ust. 2, art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp, oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, jak również przepisu
art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym oraz przepisu art.
78 § 2 k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o uwzględnienie niniejszego odwołania i
nakazanie Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
unieważnienie wykluczenia Odwołującego oraz unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Odwołującego, nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Wykluczenie Odwołującego oraz odrzucenie jego oferty stały się przedmiotem
odwołania, wniesionego w dniu 10 grudnia 2014 r. przez wykonawcę: K. P. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w
Ciechanowie.
Pismem z dnia 19 grudnia 2014 r. Zamawiający odpowiedział na odwołanie, nie
zgadzając się z zarzutami zawartymi w odwołaniu oraz wnosząc o oddalenie przedmiotowego
odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść ogłoszenia o zamówieniu oraz
postanowienia SIWZ, ofertę wykonawcy K. P. prowadzącego działalność gospodarczą
pod nazwą P. K. Kancelaria Radcy Prawnego K. P. z siedzibą w Ciechanowie - jak
również oświadczenia i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania złożone
w trakcie rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje:
Odwołanie, wobec nie stwierdzenia na posiedzeniu niejawnym braków formalnych
oraz w związku z uiszczeniem przez Odwołującego wpisu, podlega rozpoznaniu.
Ponadto Izba ustaliła, że Odwołujący przekazał Zamawiającemu kopię niniejszego
odwołania.
Izba ustaliła również, że wezwanie do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym
miało miejsce w dniu 10 grudnia 2014 r.
Izba potwierdziła skuteczność przystąpienia do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego (które wpłynęło do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12
grudnia 2014 r.) wykonawcy
: S. T. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
TOGATUS Kancelaria Radcy Prawnego S. T. z siedzibą w Olsztynie.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, oświadczenia
i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania przedstawione podczas rozprawy, Izba
uznała, iż odwołanie jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest „Obsługa prawna Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i
Autostrad Oddział w Olsztynie". /Rozdział I – Instrukcja dla wykonawców (IDW) – pkt 4.1 –Źródła finansowania, str. 54/
Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (zwana dalej również „SIWZ”)
zawierała, między innymi następujące postanowienia:
Pkt 8.4 – Tom I: Instrukcja dla Wykonawców (IDW) wraz z formularzami- Rozdział 1 – Instrukcja
dla wykonawców (IDW) - Opis sposobu przygotowania ofert: Ofertę stanowi wypełniony
Formularz „Oferta”;
Pkt 8.5 – Wraz z ofertą powinny być złożone:
Pkt 8.5.1 - Oświadczenia i dokumenty, wymagane postanowieniami punktu 7 IDW;
Pkt 8.8. – Oferta powinna być sporządzona w języku polskim, z zachowaniem formy pisemnej,
pod rygorem nieważności. Każdy dokument składający się na ofertę powinien być czytelny;
Pkt 8.10 – Strony oferty powinny być trwale ze sobą połączone i kolejno ponumerowane, z
zastrzeżeniem sytuacji opisanej w pkt 8.11 i 8.12. W treści oferty powinna być umieszczona
informacja o liczbie stron;
Pkt 8.11 – Oświadczenia i dokumenty dotyczące właściwości Wykonawcy wymagane
postanowieniami pkt 7 IDW powinny być trwale ze sobą połączone oraz kolejno ponumerowane.
W treści oferty powinna być zamieszczona informacja o liczbie stron, na których te oświadczenia i
dokumenty zamieszczono.
Pkt 8.12 – W przypadku gdyby oferta, oświadczenia lub dokumenty zawierały informacje
stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, Wykonawca powinien w sposób nie budzący wątpliwości zastrzec, które informacje
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Informacje te powinny być umieszczone w osobnym
wewnętrznym opakowaniu, trwale ze sobą połączone i ponumerowane. Nie mogą stanowić
tajemnicy przedsiębiorstwa informacje podawane do wiadomości podczas otwarcia ofert, t.j.
informacje dotyczące ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków
płatności zawartych w ofercie.
Pkt 8.13 – Ofertę wraz z oświadczeniami i dokumentami należy sporządzić i złożyć w jednym
egzemplarzu. Ofertę należy umieścić w zamkniętym opakowaniu, uniemożliwiającym odczytanie
jego zawartości bez uszkodzenia tego opakowania. Opakowanie powinno być oznaczone nazwą
(firmą) i adresem Wykonawcy zaadresowane w określony przez Zamawiającego w tym punkcie
sposób.
Pkt 8.14 – Wymagania określone w pkt 8.10. – 8.13. nie stanowią treści oferty i ich niespełnienie
nie będzie skutkować odrzuceniem oferty; wszelkie negatywne konsekwencje mogące wyniknąć
z niezachowania tych wymagań będą obciążały Wykonawcę.
Pkt 7 .1.1 – Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, o których mowa
w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp – treść tego oświadczenia zamieszczona jest w pkt 10 formularza
„OFERTA”. /dokumentacja postępowania: Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia,
str. 48-51/
Odwołujący w niniejszym postępowaniu złożył ofertę z najniższą ceną – 10.455,00 zł
brutto – (miesięczny ryczałt brutto). /dokumentacja postępowania: protokół z postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, str. 231/
Zamawiający w dniu 3 grudnia 2014 r. wezwał Odwołującego do uzupełnienia
dokumentów dotyczących spełnienia warunków udziału w postępowaniu z terminem na
uzupełnienie wyznaczonym na dzień 5 grudnia 2014 r. do godz. 12.00. W wezwaniu
Zamawiający wyraźnie wskazał, że powyższe dokumenty należy złożyć w oryginale lub kopii
potwierdzonej za zgodność oryginałem. Jednocześnie Zamawiający wzywał wykonawcę do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający dopuścił złożenie takich
wyjaśnień pisemnie, pocztą elektroniczną lub za pomocą faksu. /dokumentacja
postępowania: wezwanie do uzupełnienia dokumentów z dnia 3 grudnia 2014 r., str. 118-
119/
Bezspornym jest, że Odwołujący uzupełnił wymagane dokumenty (dotyczące
spełnienia warunków udziału w postępowaniu) w oryginale w dniu 5 grudnia 2014 r. o godz.
12:11, zaś w terminie oznaczonym przez Zamawiającego (5 grudzień 2014 r. do godz. 12.00
ww. dokumenty wpłynęły jednocześnie do Zamawiającego podpisane za pomocą
bezpiecznego podpisu elektronicznego. /dokumentacja postępowania: uzupełnienia
dokumentów z dnia 5 grudnia 2014 r. z godz. 10.50. podpisane za pomocą bezpiecznego
podpisu elektronicznego oraz z godz. 12.11 dokumenty złożone w oryginale, str. 125-143/
Zamawiający wykluczył Odwołującego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt
4 ustawy Pzp, z uwagi na nieuzupełnienie dokumentów w wyznaczonym terminie, jak
również odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp oraz art.
89 ust. 1 pkt 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. /dokumentacja postępowania:
pismo z dnia 5 grudnia 2014 r., powiadamiające Odwołującego o wykluczeniu go z
postępowania oraz o odrzuceniu jego oferty, str. 170/.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Izba oceniając ww. zarzut Odwołującego dotyczący niezasadnego wykluczenia
wykonawcy w związku z nieuzupełnieniem dokumentów w wymaganym przez
Zamawiającego terminie – uznała, że powyższy zarzut nie znalazł potwierdzenia w
niniejszym stanie faktycznym.
Izba oceniając niniejszy zarzut - wzięła pod uwagę następujące okoliczności
faktyczne i prawne:
W pierwszej kolejności zasadnym w tym miejscu jest przywołanie treści art. 82 ust. 2
ustawy Pzp, zgodnie z którym ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie
pisemnej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzoną bezpiecznym
podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego
certyfikatu.
Zatem w świetle przepisów ustawy Pzp możliwe jest złożenie oferty w postaci
elektronicznej, opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, ale wyłącznie za zgodą Zamawiającego
wyrażoną w SIWZ.
Nie ulega również wątpliwości, że złożenie oferty w formie pisemnej bądź w postaci
elektronicznej, (opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu) nie odnosi się wyłącznie do oferty rozumianej
jako zobowiązanie ofertowe – jak twierdził Odwołujący, ale również dotyczy innych
dokumentów załączonych wraz z ofertą – t.j. m. in. dokumentów dotyczących spełnienia
warunków udziału w postępowaniu. Przepis art. 82 ust. 2 ustawy Pzp odnosi się w sposób
ogólny do oferty, zatem również dokumenty dotyczące spełnienia warunków udziału w
postępowaniu składające się na ofertę (rozumianą jako całość) należało złożyć w formie
pisemnej – zgodnie z wymaganiami Zamawiającego.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający zastrzegł w SIWZ, iż ofertę należy
sporządzić w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Jednocześnie nie dopuścił
możliwości składania ofert w postaci elektronicznej, opatrzonych bezpiecznym podpisem
elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Swoje stanowisko Zamawiający potwierdził również w wezwaniu z dnia 3 grudnia
2014 r. wskazując, że dokumenty dotyczące spełnienia warunków udziału w postępowaniu
należy złożyć w oryginale lub kopii potwierdzonej za zgodność oryginałem, co było również
zgodne z § 7ust. 1 Rozporządzenia prezesa rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form,
w jakich te dokumenty mogą być składane (poz. 231).
Wobec powyższego dokumenty dotyczące spełniania warunków udziału w
postępowaniu nie można było – wbrew temu jak twierdził Odwołujący – złożyć w postaci
elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Nie można również zgodzić się z Odwołującym, że działanie Zamawiającego było
sprzeczne z ustawą z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2001 r.,
Nr 130, poz. 1450 ze zm.). Owszem niniejsza ustawa wskazuje, że dokumenty elektroniczne
(składane w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym
weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu) są równoważne pod
względem skutków prawnych dokumentom opatrzonym podpisami własnoręcznymi, z
wyraźnym zastrzeżeniem zawartym w tej ustawie: „chyba, że przepisy odrębne stanowią
inaczej” (art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie elektronicznym). Takim odrębnym przepisem jest
właśnie przepis art. 82 ust. 2 ustawy Pzp który wskazuje, że złożenie oferty w postaci
elektronicznej, - opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu – możliwe jest tylko za zgodą Zamawiającego,
a brak takiej zgody – co miało miejsce w niniejszym postępowaniu – wyklucza możliwość
złożenia dokumentów dotyczących spełniania warunków udziału w postępowaniu w postaci
elektronicznej, - nawet opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym.
W konsekwencji zatem złożenie Zamawiającemu ww. dokumentów w formie
pisemnej (w oryginale) po wyznaczonym terminie w dniu 5 grudnia 2014 r. o godz. 12.11
należy uznać za złożenie takich dokumentów z uchybieniem wskazanego przez
Zamawiającego terminu, który został wyznaczony na dzień 5 grudnia 2014 r. do godz. 12.00.
Ponadto Odwołujący się nie zwracał się również do Zamawiającego z prośbą o
wydłużenie terminu na uzupełnienie – skoro termin ten był dla niego zbyt krótki. Wobec tego
złożenie dokumentów dotyczących spełniania warunków udziału w postępowaniu w oryginale
o godz. 12.11 należy uznać za złożenie ich Zamawiającemu z niedochowaniem należytej
staranności.
Izba zauważa, że wykonawca, jako profesjonalny uczestnik rynku zamówień
publicznych, z pełną świadomością swoich działań bądź też zaniechań i konsekwencjami
tych zachowań winien na etapie składania ofert dochować należytej staranności, aby ofertę,
(czy też jej uzupełnienie) złożyć w terminie przewidzianym w specyfikacji bądź w wezwaniu o
uzupełnienie dokumentów.
Izba uznała za stosowne przywołanie treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z
dnia 8 marca 2006 r., (sygn. akt ACa 1018/05 niepubl.), mającego odpowiednie
zastosowanie na gruncie niniejszej sprawy, wedle którego: „Należyta staranność dłużnika
określana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności
gospodarczej uzasadnia zwiększone oczekiwanie, co do umiejętności, wiedzy,
skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także
znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie
prowadzonej działalności”.
Wobec powyższego ten profesjonalny charakter działalności winien mieć swój
przejaw również na etapie składania ofert i wyrażać się wykazaniem należytej staranności w
zakresie terminowego składania ofert (bądź jej uzupełnienia) do dnia i godziny wskazanej
przez Zamawiającego w specyfikacji czy też w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów.
Ponadto nieuzasadnionym jest również powoływanie się na orzeczenie Naczelnego
Sądu Administracyjnego z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. akt I OSK 1317/12. Zgodzić się
należy z Zamawiającym, że orzeczenie to jest niejednokrotnie kwestionowane w
orzecznictwie Sądu Najwyższego jaki i Naczelnego Sądu Administracyjnego (i tak np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2013 r., sygn. akt I CZ 59/13).
Zatem, wobec tak przedstawionej argumentacji zarzut dotyczący niezasadnego
wykluczenia Odwołującego należy uznać za niezasadny, co w konsekwencji oznacza że
Zamawiający uprawniony był do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Pzp.
Ponadto w ocenie Krajowej Izby Odwoławczej potwierdziły się zarzuty – postawione
przez Odwołującego – dotyczące niezasadnego odrzucenia oferty Odwołującego na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3
ustawy Pzp, jednak z uwagi niepotwierdzenia się zarzutu dotyczącego niezasadnego
wykluczenia Odwołującego z powodu niezłożenia dokumentów w wyznaczonym przez
Zamawiającego terminie należało oddalić odwołanie, gdyż uwzględnienie pozostałych
zarzutów odwołania nie będzie miało wpływu na wynik niniejszego pozstępowania o
udzielenie zamówienia publicznego.
Wobec tak zaistniałego stanu faktycznego Krajowa Izba Odwoławcza nie znalazła
podstaw do uwzględnienia niniejszego odwołania.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono jak w
sentencji, na podstawie przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania na
podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp, z uwzględnieniem przepisów
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
…………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
