rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-01-16
rok: 2014
data dokumentu: 2015-01-16
rok: 2014
sygnatury akt.:
KIO 2634/14
KIO 2634/14
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 stycznia 2015 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 grudnia 2014 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia – Konsorcjum:
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o. o., Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
Stal-Mont M. R., Zakład Usług Leśnych W. W., Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-
ZBYT Z. C., ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek, w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego – Nadleśnictwo Przymuszewo, Przymuszewo 3, 89-634 Leśno
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 grudnia 2014 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia – Konsorcjum:
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o. o., Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
Stal-Mont M. R., Zakład Usług Leśnych W. W., Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-
ZBYT Z. C., ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek, w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego – Nadleśnictwo Przymuszewo, Przymuszewo 3, 89-634 Leśno
orzeka:
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia – Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o. o.,
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont M. R., Zakład Usług Leśnych W. W.,
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT Zbigniew Ciszek, ul. Pilska 1, 78-400
Szczecinek i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez tego wykonawcę
tytułem wpisu od odwołania,
2.2 zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia –
Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o. o., Przedsiębiorstwo
Usługowo-Handlowe
Stal-Mont
M.
R.,
Zakład
Usług
Leśnych W. W.,
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT Z. C., ul. Pilska 1, 78-400
Szczecinek na rzecz Zamawiającego - Nadleśnictwa Przymuszewo, Przymuszewo 3,
89-634 Leśno kwotę 4 338 zł 18 gr (słownie: cztery tysiące trzysta trzydzieści osiem
złotych osiemnaście groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego,
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz przelotu na posiedzenie i
rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:………………………….………..
Sygn. akt: KIO 2634/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe - Nadleśnictwo
Przymuszewo, Przymuszewo 3, 89-634 Leśno wszczął postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego pn.
Wykonawstwo usług z zakresu gospodarki leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w
Nadleśnictwie Przymuszewo - numer sprawy: SA-2710-5-3/14.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 2014/S 211-373817 z dnia 1 listopada 2014 r.
W dniu 3 grudnia2014 r. Zamawiający - Nadleśnictwo Przymuszewo poinformował
Odwołującego - Konsorcjum firm:
1)
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. Z o.o. ul. Bukowa 53, 78-400
Szczecinek,
2)
Przedsiębiorstwo Usługowo - Handlowe Stal-Mont, M. R. f Ul. Pilska 1, 78-400
Szczecinek (Lider konsorcjum),
3)
Zakład Usług Leśnych, W. W., Kurowo 5, 76-020 -j- Bobolice,
4)
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT, Z. C., 4- Ul. Dworcowa
12/12, 78-425 Biały Bór,
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.), zwanej dalej
ustawą Pzp i wyborze najkorzystniejszej oferty innego wykonawcy.
Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem przetargu Odwołujący w dniu 12
grudnia 2014r. wniósł odwołanie na czynności Zamawiającego podjęte w postępowaniu o
udzielnie zamówienia publicznego pn. Wykonawstwo usług z zakresu gospodarki leśnej
planowanych do wykonania w 2015 roku w Nadleśnictwie Przymuszewo, pakiety 1, 2, 3, 4, 5,
6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 - dotyczące czynności odrzucenia oferty odwołującego w
pakietach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12,13,14 oraz wyboru oferty najkorzystniejszej dla
pakietu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,8,9,10,11,12,13,14 oraz zaniechania wyboru jako najkorzystniejszej
oferty Odwołującego w części 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14.
Jako podstawę prawną wniesienia odwołania Odwołujący wskazał naruszenie przez
Zamawiającego art. 7 ust.1 oraz art. 89 ust. 1 pkt. 2, art.90, oraz art. 91 ustawy Pzp oraz
wytycznych specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zwanej dalej SIWZ poprzez
działanie Zamawiającego w zakresie odrzucenia oferty odwołującego jako niezgodnej z
treścią SIWZ, uznania za ważne ofert, które winny zostać odrzucone jako rażąco niskie na
podstawie art. 90 ustawy Pzp.
Wskazał również na naruszenie przez Zamawiającego przepisu art. 91 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie wyboru oferty Odwołującego w postępowaniu pn.: Wykonawstwo usług
z zakresu gospodarki leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w Nadleśnictwie
Przymuszewo, pakiety 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14 jako jedynej ważnej.
Odwołujący stwierdził naruszenie poniższych przepisów:
1)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp prowadzeniu postępowania w sposób sprzeczny z
treścią art. 7 ustawy Pzp, poprzez naruszenie przez zamawiającego zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, w skutek czego, w postępowaniu
naruszone zostały w/w przepisy ustawy Pzp w związku z art. 5 kodeksu cywilnego,
2)
art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy Pzp poprzez niezgodne z przepisami uznanie
oferty odwołującego za odrzuconą,
3)
art. 89 ust 1 pkt. 3 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez błędną ich
wykładnię, nie wezwanie do złożenia wyjaśnień Wykonawców, których oferty nosiły
znamiona rażąco niskich, nie odrzucenie ofert podlegających odrzuceniu, ponieważ
zawierają rażąco niską cenę, a ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
4)
art. 91 ust.1 ustawy Pzp w związku z dokonaniem wyboru oferty
najkorzystniejszej z naruszeniem obowiązujących przepisów, pozbawiając prawa do uznania
oferty
Odwołującego
za
ofertę
najkorzystniejszą
w
części
dla
pakietów
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14.
Odwołujący przy tym wnosił o:
1)
uwzględnienie odwołania,
2)
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności oceny oferty, poprzez
przywrócenie do postępowania niesłusznie odrzuconej oferty Odwołującego,
3)
nakazanie
Zamawiającemu
unieważnienia
czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej dla pakietów 1,2,3,4,5,6,7,8, 9,10,11,12,13,14,
4)
nakazanie
Zamawiającemu
powtórzenia
czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej poprzez wybór oferty Odwołującego w oparciu o art. 91 ust 1 ustawy Pzp,
5)
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego.
Odwołujący podniósł, że ma interes w uzyskaniu danego zamówienia, w rozumieniu
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem naruszenie przez Zamawiającego wyżej wykazanych
podstaw prawa - ustawy Pzp oraz postanowień SIWZ narusza prawa Odwołującego
ubiegającego się o uzyskanie zamówienia publicznego, wskutek czego – jak oświadczył -
bezspornie doznał on uszczerbku interesu, oraz poniósł szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy poprzez niemożność uzyskania prawa do
realizacji zamówienia publicznego - jako jedynej oferty ważnej w częściach dla pakietu
1,2,3,4,5,6,7,8, 9,10,11,12,13,14.
W swoim odwołaniu zwrócił uwagę, że Zamawiający szczegółowo określił zasady
sporządzenia oferty w zakresie sposobu obliczenia ceny w pkt. 15 SIWZ dla pakietów od 1
do 14 powołując się na te same wymogi.
•
Ceną oferty będzie cena brutto wszystkich zadań zamówienia obliczona przez
Wykonawcę w oparciu o wielkości prac zawartych w opisie przedmiotu zamówienia i przy
pracochłonnościach podanych w formularzach cenowych dla poszczególnych części. W celu
dokonania obliczeń Zamawiający załącza formularz cenowy oferty (załącznik nr 18 do
SIWZ), z którego obliczone wartości można przenieść do formularza oferty. Wykonawca
uwzględniając wszystkie wymogi, o których mowa w niniejszej SIWZ, powinien w cenie
brutto ująć wszelkie koszty niezbędne dla prawidłowego i pełnego wykonania przedmiotu
zamówienia, w tym podatek od towarów i usług (VAT), a także ewentualne upusty i rabaty
zastosowane przez wykonawcę.
•
Wykonawca zobowiązany jest do wypełnienia formularza ofertowego (załącznik nr
17 do SIWZ) i określenia w nim ceny brutto za realizację całego zamówienia - podanej
oddzielnie dla każdej części zamówienia, jeżeli wykonawca składa ofertę na więcej niż jedną
część zamówienia. Ceną brutto za realizację danej części zamówienia będzie cena
wyliczona przez wykonawcę zgodnie z formularzem cenowym (załącznik nr 18 do SIWZ -
właściwy dla danej części zamówienia). W formularzu ofertowym należy podać jednolite
stawki dla zagospodarowania lasu, hodowli lasu, ochrony lasu, ochrony p.poż, nasiennictwa,
utrzymania, obiektów za godzinę netto (tj. bez VAT) oddzielnie dla prac ręcznych,
mechanicznych, przy pozyskaniu stawkę CWDPN i CWDPBWN, zrywce drewna ZRYW-
POD i ZRYW-NASR, stawki przy pozostałych pracach z pozyskania drewna ręcznych i
mechanicznych (GODZ-RP i GODZ-CP) oraz wartość całkowitą netto, VAT i brutto oferty.
•
Wykonawca zobowiązany jest do wypełnienia formularza cenowego i określenia w
nim:
° stawki netto za jednostkę (ręczne i mechaniczne) za wykonanie prac w typach planu
(np. hodowla, ochrona lasu),
° ceny netto za wykonanie prac w typach planu (tj, kwoty stanowiącej iloczyn stawki
netto za jednostkę i ilości jednostek dla danej czynności),
°ceny brutto za wykonanie prac w typach planu (tj. ceny netto za wykonanie danej
czynności + należny podatek VAT),
°ceny netto za realizację całego zamówienia (tj. sumy cen netto poszczególnych
działach),
° ceny brutto za realizację całego zamówienia (tj. sumy cen brutto poszczególnych
działów), o sumę podatku VAT,
°UWAGA: Wykonawca nie może samodzielnie zmieniać, usuwać i wprowadzać
dodatkowych pozycji do formularza cenowego.
•
Dla całości prac w zagospodarowaniu lasu w danej części zamówienia ( ochrona
lasu, nasiennictwo, hodowla lasu, utrzymanie, zadrzewienia, ochrona p-poż,) należy
zastosować jednolite stawki za prace godzinowe ręczne oraz za prace godzinowe
ciągnikowe.
Odwołujący oświadczył, że złożył ofertę na wykonawstwo usług z zakresu gospodarki
leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w Nadleśnictwie Przymuszewo w ramach
pakietów 1, 2, 3,-4, 5, 6, 7, 8, 9,10,11,12,13,14 zgodnie z wymogami zawartymi w pkt. 12.18
SIWZ - Opis sposobu przygotowania oferty, wymagane dokumenty i oświadczenia, które
wykonawca jest zobowiązany złożyć wraz z ofertą: formularz oferty - wg wzoru załącznika nr
17 do SIWZ; formularz cenowy - wg wzoru załącznika nr 18 do SIWZ.
Wyjaśnił przy tym, że formularzu ofertowym w pozycji nr 6 przyjął, do wyliczenia cen
w formularzach ofertowych na część nr 1 - 14 następujące stawki godzinowe netto przy
zastosowaniu katalogu norm czasu dla prac leśnych zgodnie z Zarządzeniem Nr 99
Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21 listopada 2003 r. w sprawie
wprowadzenia katalogów norm czasu dla prac leśnych (znak: OFM81-1/03) oraz
zakładowych norm czasu pracy ustalonych Zarządzeniem Nr 19/2013 Nadleśniczego
Nadleśnictwa Przymuszewo z dnia 15 lipca 2013 roku, zn. spr. NN-021-1/13):
1) pozyskanie drewna (kod czynności CWDPN,CWDPBWN) - 15,00 zł za 1
roboczogodzinę,
2) zrywka drewna:
•
dla kłód i dłużyc (sortymenty WX, S11,S10) ( kod czynności ZRYW-
PODW) - 150,00 zł za stanowisko godzinę,
•
dla drewna średniowymiarowego (S2, S4, S3, M1) przy zastosowaniu
tabeli nr 6 Zrywka nasiębierna z ręcznym załadunkiem i rozładunkiem (kod czynności
ZRYW* NASR) - 32,00 zł za stanowisko godzinę,
3) zagospodarowanie lasu (hodowla lasu, ochrona lasu, ochrona p-poż,
zadrzewienia, utrzymanie obiektów leśnych, nasiennictwo, prace budżetowe - ręczne) 14,60
zł za 1 roboczogodzinę,
4) zagospodarowanie lasu (hodowla lasu, ochrona lasu, ochrona p-poż,
zadrzewienia, utrzymanie obiektów leśnych, nasiennictwo, prace budżetowe - mechaniczne)
50,00 zł za 1 roboczoogodzinę,
5) prace z zakresu pozyskania drewna nieskatalogowane - ręczne 15,00 zł za
roboczogodzinę,
6) prace z zakresu pozyskania drewna nieskatalogowane - mechaniczne 50,00 zł za
roboczogodzinę.
Według Odwołujący wypełnił on formularz ofertowy (załącznik nr 17 do SIWZ)
zgodnie z wytyczną zawarta w pkt. 15.4 SIWZ i określił w nim ceny brutto za realizację
całego zamówienia - podanej oddzielnie dla każdej części zamówienia.
Jednocześnie zwrócił uwagę, że podał w formularzu ofertowym jednolite stawki dla
zagospodarowania lasu, hodowli lasu,, ochrony lasu, ochrony p.poż, nasiennictwa,
utrzymania obiektów za godzinę netto (tj. bez VAT) oddzielnie dla prac ręcznych,
mechanicznych, przy pozyskaniu stawkę GWDPN i CWDPBWN, zrywce drewna ZRYW-POD
i ZRYW-NASR, stawki przy pozostałych pracach z pozyskania drewna ręcznych i
mechanicznych (GODZ-RP i GODZ-CP) oraz wartość całkowitą netto, VAT i brutto oferty, a
pomimo tego w dniu 3 grudnia. 2014 r. Zamawiający poinformował go o odrzuceniu jego
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy Pzp, jako uzasadnienie wskazując, co
następuje: „oferta nr 4 Konsorcjum „Forest” ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek na części od 1
do 14. Wykonawca zastosował w ofercie różne stawki godzinowe za prace ręczne w
zagospodarowaniu lasu. Zgodnie z wymogami pkt.15.4 Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia „dla całości prac w zagospodarowaniu lasu w danej części zamówienia
(ochrona lasu, nasiennictwo, hodowla lasu, utrzymanie, zadrzewienia, ochrona p-poz, )
należy zastosować jednolite stawki za prace godzinowe ręczne oraz za prace godzinowe
ciągnikowe”. W związku z rozbieżnościami pomiędzy treścią w formularzu ofertowym i
formularzu cenowym zamawiający wezwał oferenta do złożenia wyjaśnień zgodnie z art. 87
ust 1 Pzp, dlaczego Wykonawca nie zastosował się do zapisów w SIWZ. W odpowiedzi
wykonawcy została podtrzymana sprawa zastosowania dwóch stawek w pracach z zakresu
zagospodarowania lasu. Na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2, oferty na części zamówienia nr
od 1 do 14 zostają odrzucone, gdyż ich treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, a nie są to inne omyłki w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 3.”.
W odniesieniu do powyższego podkreślił, iż odpowiadając na wezwanie do
uzupełnień i wyjaśnień (w wielu kwestiach odnoszących się do oferty) udzielił odpowiedzi o
poniższej treści: „w związku z zastosowaniem dwóch różnych stawek tj. 14.60 zł i 15zł to
informuje iż: zastosowanie jednej stawki w wysokości 15 zł budziło ryzyko przekroczenia
ceny jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizacje zadania. Natomiast
ujednolicenie jej do stawki 14,60 zł budzi ryzyko zajścia rażąco niskiej ceny gdyż to na
wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia w postaci stosownych dokumentów; że jego
cena nie jest rażąco niska. Należało by również zaznaczyć ze zrozumiałe jest iż
zamawiający będzie wzywał wszystkich wykonawców do złożenia wyjaśnień którzy w swojej
ofercie przedstawili cenę za roboczogodzinę poniżej 14,60 zł nie mówiąc już o cenie na
poziomie 12 czy 13 zł gdyż same koszty pochodzące ze stosunku umowy o pracę (a tylko
taką można brać po uwagę) wynoszą 14,60 oczywiście zgodnie z ustawą gwarantującą
zapłatę dla pracownika wynagrodzenia w wysokości najniższej krajowej, która to od
01.01.2015 roku wynosić będzie 1750zł. Wyżej opisane podejście do kwestii rażąco niskiej
ceny uchroni dwie strony do niepotrzebnego dochodzenia sprawy przed Krajową izbą
Odwoławczą.”.
Zdaniem Odwołującego nie sposób z treści powyższych wyjaśnień wywieść, iż
podtrzymał on dwie stawki, bowiem z treści wyjaśnień wynika raczej sposób kalkulowania
ceny, ryzyka związane z zastosowaniem stawki 15 i 14,60, a wręcz odniesienie do
ewentualnego zarzutu rażąco niskiej ceny.
Według Odwołującego wyjaśnienie przedstawione przez niego, wskazywało na
potwierdzenie zastosowania stawki 14,60 zł z uzasadnieniem kalkulacji ceny na poziomie,
który nie dopuszcza realnego zagrożenia rażąco niską ceną.
Argumentował, że istotnym jest, iż jeśli Zamawiający nie uzyskał w treści wyjaśnienia
jednoznacznej odpowiedzi, to winien był w tej części wezwać Odwołującego do złożenia
ponownych wyjaśnień.
W ocenie Odwołującego nie wydaje się, aby istniały jakiekolwiek przeszkody do
wielokrotnego wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, o ile nie narusza to zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Zaznaczył, że celem ustawy jest optymalizacja wydatków publicznych, która
realizowana jest przez obowiązek wyboru najkorzystniejszej oferty, a postępowania
wyjaśniającego nie powinien, zatem cechować formalistyczny rygoryzm, a dążenie do
wyboru najkorzystniejszej oferty i eliminacji tylko tych, które stanowią bez wątpienia przejaw
nieuczciwej konkurencji.
Niezrozumiałym dla Odwołującego jest działanie Zamawiającego, który mimo, iż nie
znalazł w jego odpowiedzi wprost potwierdzenia zastosowania dwóch stawek - co stało by w
sprzeczności ze złożonym formularzem ofertowym w którym zastosowano stawkę jednolitą -
nie skorzystał z możliwości ponownego wezwania do złożenia wtórnych wyjaśnień w
zakresie ceny oferty.
Powołał się na art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego zgodnie z „oświadczenie woli należy
tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało,
zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje”, a wykładni treści oświadczenia
woli dokonuje się z uwzględnieniem kontekstu, w tym także związków treściowych, które
występują między zawartymi w tekście postanowieniami.
Nadto zaznaczył, że uwzględnieniu podlegają również okoliczności, w jakich
oświadczenie zostało złożone, a także cel oświadczenia.
Zdaniem Odwołującego w trakcie postępowania wyjaśniającego nie ustalono, że
Odwołujący złożył dwie stawki w treści wypełnionego formularza ofertowego i Zamawiający
nie wziął pod uwagę wymagań zawartych w pkt. 15.4 SIWZ i zgodnie z nim prawidłowo
wypełnionego Formularza ofertowego, w którym należało podać jednolite stawki dla
zagospodarowania lasu, hodowli lasu, ochrony lasu, ochrony p.poż, nasiennictwa,
utrzymania obiektów za godzinę netto (tj. bez VAT) oddzielnie dla prac ręcznych,
mechanicznych, przy pozyskaniu stawkę CWDPN i CWDPBWN, zrywce drewna ZRYW-POD
i ZRYW- NASR, stawki przy pozostałych pracach z pozyskania drewna ręcznych i
mechanicznych (GODZ-RP i GODZ-CP) oraz wartość całkowitą netto, VAT i brutto oferty.
Kolejny
zarzut
Odwołujący
podniósł
wobec
zaniechania
Zamawiającego
polegającego na nie odrzuceniu ofert podlegających odrzuceniu, ponieważ zawierają rażąco
niską cenę, a ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący stanął na stanowisku, że w postępowaniu prowadzonym na
Wykonawstwo usług z zakresu gospodarki leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w
Nadleśnictwie Przymuszewo, pakiety 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10,11,12,13, 14 Zamawiający
mimo domniemania, iż zastosowane stawki jednostkowe za roboczogodziny są rażąco niskie
nie wezwał żadnego z Wykonawców do złożenia wyjaśnień.
Zauważył, że w treści SIWZ (warunki udziału, kryteria wyboru oferty
najkorzystniejszej) Zamawiający określił wymogi odnoszące się do dysponowania osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia publicznego.
Wskazał, że punkcie 6.1.3.2 - w zakresie osób zdolnych do wykonania zamówienia
dla części od 1 do 14 Zamawiający uzna warunek za spełniony w stosunku do jednej części
zamówienia, jeżeli wykonawca przedstawi:
1) wykaz co najmniej 3 osób, wyznaczonych do realizacji niniejszego zamówienia, z
których co najmniej 2 osoby posiadają uprawnienia do ścinki i obalania drzew (drwal-pilarz)
w tym 1 osoba posiada, co najmniej 1-roczny staż pracy na stanowisku pilarza.
2)
w przypadku posiadania harwestera traktowany jest on jak czterech pilarzy, z
zastrzeżeniem, że na jedną część musi być zapewniony minimum jeden pilarz.
3) minimum jedna osoba musi posiadać uprawnienia do prowadzenia ciągnika z
przyczepą.
4) 1 osoba, z uprawnieniami do obsługi żurawi hydraulicznych. Dopuszczalne jest
posiadanie jednej osoby z uprawnieniami na 2 części zamówienia.
5) Wykonawcy składający ofertę na więcej niż jedną część zamówienia zobowiązani
są - wykazać się potencjałem osobowym stanowiącym iloczyn ofert na poszczególne części i
wymaganej ilości osób dla części od 1 do 14, zaś w punkcie 17, 5 - w kryterium „Potencjał
ludzki” punktacja (max 10 punktów procentowych) zostanie przyznana następująco:
1) Zatrudnienie osób z wykształceniem leśnym lub osób z ukończonym studium
przedsiębiorczości leśnej (np. prowadzony przez Centrum Kształcenia Przedsiębiorczości
Leśnej):
a.
10 punkty - za zatrudnienie osoby z wykształceniem wyższym leśnym,
b.
7 punkty - za zatrudnienie osoby z wykształceniem średnim leśnym,
c.
5 punkt - za zatrudnienie osoby z ukończonym studium przedsiębiorczości
leśnej (np. w Centrum Kształcenia Przedsiębiorców Leśnych CKPL),
d.
0 punktów - w przypadku braku zatrudnienia osób z wykształceniem wyższym
lub średnim leśnym oraz studium przedsiębiorczości leśnej,
2) Właściciele zakładów z wykształceniem (wyższym lub średnim) leśnym lub którzy
ukończyli studium przedsiębiorczości leśnej traktowani są na równi z osobami zatrudnionymi.
3) W kryterium „potencjał ludzki” te same osoby (z wykształceniem leśnym lub
ukończonym studium przedsiębiorczości leśnej) mogą się powtarzać dla wielu części
zamówienia.
4) Podstawą oceny będzie zatrudnienie osoby na podstawie umowy o pracę w chwili
składania ofert (nie dotyczy to właścicieli zakładów leśnych). W celu wykazania się
potencjałem ludzkim należy w załączniku nr 17 - formularz ofertowy wpisać osobę lub osoby
z wykształceniem leśnym ze wskazaniem rodzaju wykształcenia (wyższe lub średnie) lub z
ukończonym studium przedsiębiorczości leśnej. W przypadku zatrudniania więcej niż jednej
osoby z wykształceniem średnim lub wyższym leśnym oraz z ukończonym studium
przedsiębiorczości leśnej wykonawca uzyskuje w tym kryterium 10 punktów.
Wyjaśnił, że przy pracach leśnych związanych z pozyskaniem drewna stosuje się
nadzór bezpośredni, polegający na stałym kontakcie osoby uprawnionej z pracownikiem
powierzonym jej nadzorowi oraz nadzór doraźny, polegający na kontakcie osoby
nadzorującej z pracownikami, co najmniej pod koniec zmiany roboczej.
Powołał się na stanowisko Powiatowej Inspekcji Pracy (w formie wystąpienia na
podstawie art. 11 pkt. 8 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o
Powiatowej Inspekcji Pracy), z którego wynika, że powierzona praca przy pozyskaniu drewna
to praca obejmująca konkretne czynności ścinki, obalania, okrzesywania i zrywki drewna (tj.
transportu drewna z miejsca pozyskania) i wymaga ona ścisłego przestrzegania przepisów
procesu technologicznego w celu ograniczenia zagrożeń wypadkowych, a także, że jest
wykonywana pod kierownictwem (pracodawcy lub osoby sprawującej.funkcję koordynatora
lub osoby wyznaczonej do sprawowania nadzoru z wykształceniem leśnym wyższym lubśrednim), na rzecz pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym (zgodnie
z protokołem przekazania powierzchni roboczej przez zamawiającego), za ustalonym
wynagrodzeniem.
Powołał się na przepis art. 22 § 1
2
Kodeksu pracy zgodnie, z którym nie jest
dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu
warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.
Według Odwołującego koniecznym jest rozważenie, jaką minimalną stawkę za 1
roboczogodzinę pracy pracownika leśnego, w szczególności pilarza powinien zastosować
Wykonawca, aby nie naruszyć normy zawartej w art. 90 ust. 1 pkt. 1 ustawy Pzp,
stanowiącego, iż jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lubśredniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny; w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających, warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).
Oświadczył, że zlecił niezależnemu zespołowi ekspertów sporządzenie ekspertyzy
potwierdzającej koszty pracy pracowników wykonujących usługi z zakresu gospodarki leśnej,
z której jednoznacznie wynika, iż istotnym jest, że ustawa, gwarantuje pracownikowi
zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy wysokość wynagrodzenia w
każdym miesiącu nie niższą od wysokości minimalnego wynagrodzenia określonego ustawą.
Do ustalenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmowane są wypłacane w
danym miesiącu przysługujące, pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia
wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń
określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych. Z treści
ekspertyzy wynika, iż obecnie (w 2015 roku), zgodnie z § 1 Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 11,09.2014r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015r. (Dz. U.z
2014r., poz. 1220) minimalne wynagrodzenie miesięczne wynosi 1750,00 zł/m-c (tysiąc
siedemset pięćdziesiąt złotych).
Zdaniem Odwołującego w celu ustalenia minimalnego wydatku finansowego, w
przeliczeniu na 1 godzinę pracy, związanego z zatrudnieniem pracownika koniecznym było
ustalenie wymiaru czasu pracy w roku 2015.
Wskazał, że przepisy Kodeksu pracy określają normy czasu pracy, wynoszące: 8
godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu
pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. W oparciu o te normy pracodawca ustala liczbę
godzin i dni do przepracowania w przyjętym okresie rozliczeniowym czasu pracy. Liczbę tych
godzin oblicza się: mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie
rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni
pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
W ocenie Odwołującego całkowite wydatki związane z zatrudnieniem pracownika
leżące po stronie pracodawcy obejmują również m.in. pranie odzieży, środki czystości dla
pracowników i z uwagi na specyfikę pracy napoje chłodzące, wydatki związane z
utrzymaniem biura, zatrudnienie pracownika do prac do nadzoru, dowóz pracowników,
szkolenia, badania lekarskie, posiłki regeneracyjne przysługują pracownikom w pracujących
w określonych warunkach, dlatego koszty związane z nimi zostały uwzględnione przy
wycenie określonych czynności indywidualnie.
Odwołujący stwierdził, że powyższe wyliczenia pozwalają na ustalenie stawki za 1
roboczogodzinę (uwzględniając koszty pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie
może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za prace ustalonego na podstawie art. 2
ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę na
poziomie nie mniejszym niż 14,60 zł.
Wyjaśnił, że W złożonych ofertach koszty(stawki) 1 roboczogodziny przedstawiają się
następująco:
1)
ZUL-J. B., Leśno, Kaszuba - 14,2,
2)
Konsorcjum Leśne Hubertus, ul. Młodzieżowa 5/7, Koczała - 14,2,
3)
ZUL C. C., Wielkie Chełmy, Brusy - 13,7,
4)
Działalność usługowa związana z leśnictwem S. E., Wiele-Abisynia, Wiełe -
12,2,
5)
Transport towarowo - osobowy, Usługi Leśne H. G., ul. Kalwaryjna 31, Brusy -
12,5 do 13,
6)
ZUL Bromar Chocimski Młyn, Swornegacie - 13 do 14,
7)
Firma Olcha, K. Ł., ul. Dworzec 8/4, Rytel - 12,9 do 13,
8)
Zakład Usług Leśnych i Transportowych K. L., Antoniewo 3, Brusy - 13,3,
9)
ZUL J. W., Leśno - 12,40,
10)
ZULRIK sp. z o.o., ul. Konwaliowa 2 lok. 11 G, Bytów – 13,
11)
Zakład Usług Leśnych, Ogólnobudowlanych, Melioracyjnych i drogowych T.
O., ul. Brzozowa 2, Leśno – 13.
Odwołujący stwierdził, że obowiązek złożenia, przez wykonawcę wyjaśnień i
dowodów dotyczących ceny zachodzi wtedy, gdy Zamawiający poweźmie wątpliwość, co do
tego, czy cena nie jest rażąco niska.
Nadto zauważył, że w przedmiotowym postępowaniu, już tylko na podstawie
informacji zawartych w formularzu ofertowym - a odnoszących się do stawek jednostkowych
za roboczogodzinę widocznym jest, iż Wykonawcy nie uwzględnili kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U, Nr 200, poz. 1679, z 2004 r, Nr 240, poz. 2407
oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314), a zatem Zamawiający zobowiązany był zwrócić się do
Wykonawców o szczegółowe wyjaśnienie powodów zaproponowania tak niskiej ceny.
Powołał się na opinię UZP pn. Rażąco niska cena w świetle obowiązujących od dnia
19 października 2014 r. przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, gdzie uznano, że
wystąpienie przez zamawiającego z wezwaniem do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco
niskiej ceny, powinno nastąpić „w szczególności, gdy cena oferty jest niższa o 30% od
wartości zamówienia lub 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert”.
Odwołujący uważał, że sformułowanie „w szczególności” należy rozumieć, jako
przykład sytuacji, w której zamawiający powinien mieć, zdaniem ustawodawcy, wątpliwości
co do możliwości wykonania zamówienia przez wykonawcę w zamian za oferowana cenę.
(...) Określony w art. 90 ust. 1Pzp próg „30%” stanowi jedynie przykładowy, ale jednocześnie
maksymalny limit wartości, który może być odpowiednio obniżony przez zamawiającego, w
zależności od okoliczności dotyczących przedmiotu zamówienia.
Także w sytuacji, gdy cena oferty jest niższa np. o 10% od wartości zamówienia lubśredniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, w okolicznościach związanych z
konkretnym zamówieniem, zamawiający ma prawo – według Odwołującego - powziąć
wątpliwości, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę.
W ocenie Odwołującego, ponieważ zaistnienie wątpliwości po stronie zamawiającego
stanowi podstawową okoliczność uruchamiającą procedurę żądania wyjaśnień w celu
ustalenia czy oferta zawiera rażąco niską cenę, zaznaczył, że bez względu na brak
zaistnienia okoliczności przykładowo wymienionych w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w razie
wystąpienia wątpliwości odnośnie wartości zaoferowanej przez wykonawcę ceny,
zamawiający jest zawsze uprawniony wezwać tego wykonawcę do złożenia stosownych
wyjaśnień.
Z ostrożności procesowej zwrócił uwagę, iż sama wysokość jednej roboczogodziny
może nie być uznana za rażąco niską cenę, jednakże złożenie oferty z zaproponowaną
roboczogodziną o rażąco niskiej cenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i może być
powodem odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp zgodnie z przepisami art.
3 ust.1 i art. 15 ust 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Według twierdzenia Odwołującego na wysokość tych kosztów wpływa ilość
roboczogodzin personelu zatrudnionego - zgodnie z warunkiem postawionym przez
Zamawiającego - tylko i wyłącznie na podstawie umowy o pracę.
Odwołujący stwierdził, że to on w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wykazał,
iż w przypadku zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę (zarówno w pełnym,
jak i niepełnym wymiarze czasu pracy) koszt jednej roboczogodziny wynosi 12,98 zł/godz.,
co oznacza, przy przyjęciu wymaganego czasu wykonywania zamawianej usługi oraz ilości
chronionych obiektów, że skalkulowanie kosztu jednej roboczogodziny poniżej tej kwoty
(12,98zł/godz.) rodzi podejrzenie, iż koszt jednej roboczogodziny, a tym samym realizacja
całej usługi dokonana ma być poniżej kosztów jej realizacji.
Zdaniem
Odwołującego
dwóch
wykonawców
zaoferowało
koszt
jednej
roboczogodziny poniżej jej kosztu wyliczonego przez Odwołującego, a skalkulowany przez
nich koszt jednej roboczogodziny, a tym samym koszt realizacji całej usługi (w kontekście
szczegółowych wyliczeń kosztów 1 rbg dokonanej przez Odwołującego) nie został
prawidłowo skalkulowany.
W swoim odwołaniu stwierdził, że „w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o
pracę obowiązkowa stawka minimalnego wynagrodzenia brutto w 2012 roku jest, bowiem
znana i wynosi 1.500,00 zł. W przypadku przyjęcia obowiązkowego zatrudnienia
pracowników na podstawie umowy o pracę koszt jednej roboczogodziny nie może być
skalkulowany poniżej kwoty wykazanej przez Odwołującego, a przyjęcie kwoty niższej
wskazuje na skalkulowanie kosztu roboczogodziny, a tym samym realizacji zamówienia
poniżej kosztów jego realizacji i, winno skutkować odrzuceniem oferty takiego wykonawcy na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.”.
Przyznał jednak, że czynności odrzucenia na podstawie ww. przepisu, jak wynika z
literalnego brzmienia art. 90 ust 1 ustawy Pzp dokonuje się po uprzednim wezwaniu
wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a tym samym
Zamawiający powinien wezwać wykonawcę (...) do złożenia wyjaśnień czy kalkulując cenę
złożonej oferty uwzględnili tylko i wyłącznie personel zatrudniony na podstawie umowy o
pracę, a jeśli tak jakie czynniki spowodowały jej ustalenie poniżej obowiązkowych kosztów
pracowniczych.
Zdaniem Odwołującego w przypadku odpowiedzi twierdzącej (ujęcia do kalkulacji
personelu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę) i braku wykazania ujęcia w kalkulacji
obowiązkowych kosztów pracowniczych oferty wykonawcy (...) winny zostać odrzucone (na
podstawie art. 89 ust-1 pkt 4 ustawy Pzp).
Poza tym stwierdził, że potwierdzenie zaoferowania przez ww. wykonawców ceny
rażąco niskiej (ceny poniżej kosztów realizacji zamówienia) spowoduje także wyczerpanie
znamion czynu z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
Ustalenie jednej roboczogodziny poniżej kwoty 12,98 zł/godz., przy uwzględnieniu
zatrudnienia personelu na podstawie umowy o pracę, oznacza – w ocenie Odwołującego, iż
wykonawca zaoferował realizację danej usługi poniżej kosztów własnych.
Niemniej jednak zaoferowanie realizacji usługi poniżej kosztów nie jest – według
Odwołującego - jeszcze wystarczające dla zakwalifikowania danego zachowania, jako
stanowiącego czyn nieuczciwej konkurencji, bowiem dla stwierdzenia czynu nieuczciwej
konkurencji istotne jest wykazanie, że takie zachowanie doprowadziło do eliminacji innych
podmiotów z rynku.
Niewątpliwym dla Odwołującego jest, że zarówno Odwołujący, jak i pozostałe
podmioty ubiegające się o udzielenie przedmiotowego zamówienia działają w warunkach
określonego rynku i naturalnym jest podejmowanie przez nich takich działań, które pozwolą
im na uzyskanie danego zamówienia publicznego, a ponieważ dla wyczerpania dyspozycji
tego przepisu niezbędnym jest wykazanie dokonania sprzedaży towarów poniżej kosztów
wytworzenia, przez co dochodzi do utrudnienia innym przedsiębiorstwom dostępu do rynku,
o ile utrudnienie to ma za swój cel eliminację innych przedsiębiorców, dlatego też
potwierdzenie tych okoliczności zasadnym uczyni postawienie wykonawcom i tego zarzutu.
Reasumując, zarzucił, że ocena ofert została dokonana z naruszeniem przepisu art.
89 ust. 1 pkt. 2, art. 90 ust. 1 oraz art. 91 ustawy Pzp, a złożone w postępowaniu oferty
podlegają odrzuceniu, ponieważ zawierają rażąco niską cenę, a ich złożenie stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Na koniec zawnioskował o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru, jako oferty najkorzystniejszej w pakietach 1-14, nakazanie
Zamawiającemu powtórzenia czynności wyboru ofert, w tym przywrócenia oferty
Odwołującego, jako ważnej, wybór oferty Odwołującego w oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy
Pzp oraz obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności w
oparciu o treść dokumentacji postępowania przetargowego, w tym Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia, zwanej dalej SIWZ, oferty Odwołującego i innych wykonawców
składających oferty w przetargu, wezwania Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień z dnia
26 listopada 2014r. i odpowiedzi Odwołującego na to wezwanie z dnia 27 listopada 2014r.,
odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie z dnia 15 stycznia 2014r., jak również na
podstawie złożonych na rozprawie przez strony wyjaśnień Izba postanowiła odwołanie
oddalić.
Odwołanie nie zawierało braków formalnych, wpis został przez Odwołującego
uiszczony, zatem odwołanie podlegało rozpoznaniu. Izba nie stwierdziła przesłanek do jego
odrzucenia.
Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Izba nie doszukała się w
działaniach Zamawiającego naruszenia przepisów art.7 ust.1, art.89 ust.1 pkt. 2, 3, 4, art.90
ust.1 ustawy Pzp.
Podstawowym,
istotnym
zagadnieniem
wymagających
rozstrzygnięcia
w
przedmiotowej sprawie była kwestia oceny czy Zamawiający miał dostateczne podstawy
prawne do odrzucenia oferty Odwołującego z powodu sprzeczności jej treści z treścią SIWZ,
a także czy Zamawiający miał obowiązek uruchomienia procedury z art.90 ust.1 ustawy Pzp
w zakresie wyjaśnienia istnienia rażąco niskiej ceny w stosunku do ofert innych
wykonawców.
W pierwszej kolejności Izba, rozpoznając przedmiotową sprawę ustaliła, że zgodnie z
rozdziałem XV pkt. 15.4 zd.1 SIWZ dla całości prac w zagospodarowaniu lasu w danej
części zamówienia ( ochrona lasu, nasiennictwo, hodowla lasu, utrzymanie, zadrzewienia,
ochrona p-poż,) należało zastosować jednolite stawki za prace godzinowe ręczne oraz za
prace godzinowe ciągnikowe.
Następnie Izba stwierdziła, że pismem z dnia 26 listopada 2014r. Zamawiający na
podstawie art.87 ust.1 ustawy Pzp zwrócił się do Odwołującego z prośbą o wyjaśnienie,
dlaczego wykonawca nie zastosował się do zapisów SIWZ, określonych m.in. w pkt.15.4,
dotyczących zastosowania jednolitych stawek za poszczególne prace w zagospodarowaniu
lasu.
Zamawiający wskazał przy tym, że w formularzu ofertowym wpisano jedną stawkę za
prace z zakresu zagospodarowania lasu ręcznie, zaś w formularzu cenowym zastosowano
dwie różne stawki za prace przy zagospodarowaniu lasu tzn. w hodowli lasu stawkę
jednostkowa za prace ręczne 14,60 zł, a dla pozostałych(ochrona lasu, ochrona p-poż,
nasiennictwo, utrzymanie, zadrzewienia) stawkę jednostkową 15,00zł.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Odwołujący pismem z dnia 27 listopada 2014r.
w punkcie 4 wyjaśnił, że w związku z zastosowaniem dwóch różnych stawek tj.14,60 zł i 15
zł informuje, iż zastosowanie jednej stawki w wysokości 15 zł budziły ryzyko przekroczenia
ceny jaka Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zadania.
Odwołujący wyjaśnił również przy tym piśmie, że ujednolicenie jej do stawki 14,60
budzi ryzyko zajścia rażąco niskiej ceny, gdyż to na wykonawcy spoczywa obowiązek
udowodnienia w postaci stosownych dokumentów, że jego cena nie jest rażąco niska.
Nadto w wyjaśnieniach tych wskazał, że zrozumiałe jest, iż Zamawiający będzie
wzywał wszystkich wykonawców do złożenia wyjaśnień, którzy w swojej ofercie przedstawili
cenę za roboczogodzinę poniżej 14,60 zł, nie mówiąc już o cenie na poziomie 12 czy 13 zł,
gdyż same koszty pochodzące ze stosunku umowy o pracę( a tylko taką można brać pod
uwagę) wynoszą 14,60 oczywiście zgodnie z ustawą gwarantującą zapłatę dla pracownika
wynagrodzenia w wysokości najniższej krajowej, która to od 1 stycznia 2015r. wynosić
będzie 1750 zł.
Izba wzięła pod uwagę powyższe brzmienie SIWZ oraz wyjaśnienia Odwołującego, a
także treść oświadczeń Odwołującego z formularza ofertowego i formularza cenowego.
Opierając się o powyższe Izba uznała, że Odwołujący złożył oświadczenie woli
pozostające w kolizji z treścią rozdziału XV pkt. 15.4 zd.1 SIWZ.
Izba nie podzieliła argumentacji, że określenie stawek jednolitych odnosiło się jedynie
do formularza ofertowego z powodu treści rozdziału XV pkt. 15.2 SIWZ uznając, że
zaoferowane w stawki nie mogą ze sobą kolidować i muszą być jednolite zgodnie z
rozdziałem XV pkt. 15.4 zd.1 SIWZ.
Z powyższych względów Izba uznała, że Zamawiający miał podstawy do
zastosowania przepisu art.89 ust.1 pkt. 2 ustawy Pzp i odrzucenia oferty Odwołującego.
W zakresie zarzutu naruszenia przepisu art.89 ust.1 pkt. 3 i 4 w związku z art.90 ust.1
ustawy Pzp Izba uznała ten zarzut za bezzasadny.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że przepis art. 90 ust. 1
ustawy Pzp
nakłada na Zamawiających obowiązek wystąpienia do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień
oraz złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny,
jedynie w sytuacji, gdy cena oferty, według Zamawiającego, wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości, co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę przy uwzględnieniu całości wykonania tego
przedmiotu zamówienia.
Ustawodawca wskazał, że działanie Zamawiającego polegające na wezwaniu
wykonawców do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny, powinno nastąpić w
szczególności, gdy cena oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub 30% średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
W ocenie Izby powyższe granice powinny w zasadzie w sposób obligatoryjny
zobowiązywać Zamawiającego do uruchomienia procedury z art.90 ust.1 ustawy Pzp, chyba,że posiadałby on wiedzę lub dowody, które ponad wszelką wątpliwość wskazują, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Natomiast w rozpoznawanej sprawie Izba stwierdziła, że ceny ofert wykonawców
konkurencyjnych nie są niższe o 30% od wartości zamówienia lub 30% średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, a także z wyjaśnień Zamawiającego wynika,że ceny te nie są rażąco niskie.
Odwołujący w swoim odwołaniu wywodził przede wszystkim, że rażąco niska cena
zaoferowanych ofert wynikała z zaniżonych kosztów pracy.
Jednak należy zauważyć, że wymóg zatrudnienia na umowę o pracę dotyczył przede
wszystkim stanowisk o najwyższym stopniu zagrożenia ryzykiem wypadkowym, tj. drwali
pilarzy i osób z wykształceniem leśnym, zaś w pozostałym zakresie Zamawiający nie
wykluczył zatrudnienia na zasadzie umowy zlecenia i umowy o dzieło.
Zdaniem Izby Zamawiający udowodnił, że czterech z wykonawców: Zakład Usług
Leśnych – T. O., Usługi Leśne – H. G., Usług Leśne i Transportowe – K. L., Zakład Usług
Leśnych – C. C. posiada drwali pilarzy zatrudnionych na umowę o pracę, co wskazuje, że
koszty pracy tych wykonawców mieszczą się w zaoferowanej przez nich cenie.
Izba wzięła również pod uwagę, że wygrywający wykonawcy wykonywali już u
Zamawiającego usługi leśne w poprzednich latach i znane są tym wykonawcom warunki
lokalne świadczenia usługi, również pod względem wydajności pracy zatrudnionych
pracowników.
Nadto Izba wzięła również pod uwagę fakt, że średni wskaźnik stopnia trudności
leśnictw dla nadleśnictwa Zamawiającego jest stosunkowo niski według tabeli trudności
Nadleśnictw, co przyznał na rozprawie sam Odwołujący.
Dodatkowo Izba za wiarygodne uznała wyliczenia Zamawiającego zawarte w
odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 grudnia 2014r.na stronach od 6 do 17, co do których
Odwołujący nie przedstawił żadnej szczegółowej argumentacji przeciwnej.
W ocenie Izby powyższe wyjaśnienia Zamawiającego dowodzą braku istnienia rażąco
niskich cen po stronie tych wykonawców.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że o rażąco niskiej cenie nie decydują poszczególne
ceny jednostkowe, lecz cena, jako wartość całkowita.
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp postanowiła
oddalić odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:…………………………
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia – Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o. o.,
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont M. R., Zakład Usług Leśnych W. W.,
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT Zbigniew Ciszek, ul. Pilska 1, 78-400
Szczecinek i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez tego wykonawcę
tytułem wpisu od odwołania,
2.2 zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia –
Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o. o., Przedsiębiorstwo
Usługowo-Handlowe
Stal-Mont
M.
R.,
Zakład
Usług
Leśnych W. W.,
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT Z. C., ul. Pilska 1, 78-400
Szczecinek na rzecz Zamawiającego - Nadleśnictwa Przymuszewo, Przymuszewo 3,
89-634 Leśno kwotę 4 338 zł 18 gr (słownie: cztery tysiące trzysta trzydzieści osiem
złotych osiemnaście groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego,
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz przelotu na posiedzenie i
rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:………………………….………..
Sygn. akt: KIO 2634/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe - Nadleśnictwo
Przymuszewo, Przymuszewo 3, 89-634 Leśno wszczął postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego pn.
Wykonawstwo usług z zakresu gospodarki leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w
Nadleśnictwie Przymuszewo - numer sprawy: SA-2710-5-3/14.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 2014/S 211-373817 z dnia 1 listopada 2014 r.
W dniu 3 grudnia2014 r. Zamawiający - Nadleśnictwo Przymuszewo poinformował
Odwołującego - Konsorcjum firm:
1)
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. Z o.o. ul. Bukowa 53, 78-400
Szczecinek,
2)
Przedsiębiorstwo Usługowo - Handlowe Stal-Mont, M. R. f Ul. Pilska 1, 78-400
Szczecinek (Lider konsorcjum),
3)
Zakład Usług Leśnych, W. W., Kurowo 5, 76-020 -j- Bobolice,
4)
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT, Z. C., 4- Ul. Dworcowa
12/12, 78-425 Biały Bór,
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.), zwanej dalej
ustawą Pzp i wyborze najkorzystniejszej oferty innego wykonawcy.
Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem przetargu Odwołujący w dniu 12
grudnia 2014r. wniósł odwołanie na czynności Zamawiającego podjęte w postępowaniu o
udzielnie zamówienia publicznego pn. Wykonawstwo usług z zakresu gospodarki leśnej
planowanych do wykonania w 2015 roku w Nadleśnictwie Przymuszewo, pakiety 1, 2, 3, 4, 5,
6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 - dotyczące czynności odrzucenia oferty odwołującego w
pakietach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12,13,14 oraz wyboru oferty najkorzystniejszej dla
pakietu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,8,9,10,11,12,13,14 oraz zaniechania wyboru jako najkorzystniejszej
oferty Odwołującego w części 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14.
Jako podstawę prawną wniesienia odwołania Odwołujący wskazał naruszenie przez
Zamawiającego art. 7 ust.1 oraz art. 89 ust. 1 pkt. 2, art.90, oraz art. 91 ustawy Pzp oraz
wytycznych specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zwanej dalej SIWZ poprzez
działanie Zamawiającego w zakresie odrzucenia oferty odwołującego jako niezgodnej z
treścią SIWZ, uznania za ważne ofert, które winny zostać odrzucone jako rażąco niskie na
podstawie art. 90 ustawy Pzp.
Wskazał również na naruszenie przez Zamawiającego przepisu art. 91 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie wyboru oferty Odwołującego w postępowaniu pn.: Wykonawstwo usług
z zakresu gospodarki leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w Nadleśnictwie
Przymuszewo, pakiety 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14 jako jedynej ważnej.
Odwołujący stwierdził naruszenie poniższych przepisów:
1)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp prowadzeniu postępowania w sposób sprzeczny z
treścią art. 7 ustawy Pzp, poprzez naruszenie przez zamawiającego zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, w skutek czego, w postępowaniu
naruszone zostały w/w przepisy ustawy Pzp w związku z art. 5 kodeksu cywilnego,
2)
art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy Pzp poprzez niezgodne z przepisami uznanie
oferty odwołującego za odrzuconą,
3)
art. 89 ust 1 pkt. 3 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez błędną ich
wykładnię, nie wezwanie do złożenia wyjaśnień Wykonawców, których oferty nosiły
znamiona rażąco niskich, nie odrzucenie ofert podlegających odrzuceniu, ponieważ
zawierają rażąco niską cenę, a ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
4)
art. 91 ust.1 ustawy Pzp w związku z dokonaniem wyboru oferty
najkorzystniejszej z naruszeniem obowiązujących przepisów, pozbawiając prawa do uznania
oferty
Odwołującego
za
ofertę
najkorzystniejszą
w
części
dla
pakietów
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14.
Odwołujący przy tym wnosił o:
1)
uwzględnienie odwołania,
2)
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności oceny oferty, poprzez
przywrócenie do postępowania niesłusznie odrzuconej oferty Odwołującego,
3)
nakazanie
Zamawiającemu
unieważnienia
czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej dla pakietów 1,2,3,4,5,6,7,8, 9,10,11,12,13,14,
4)
nakazanie
Zamawiającemu
powtórzenia
czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej poprzez wybór oferty Odwołującego w oparciu o art. 91 ust 1 ustawy Pzp,
5)
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego.
Odwołujący podniósł, że ma interes w uzyskaniu danego zamówienia, w rozumieniu
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem naruszenie przez Zamawiającego wyżej wykazanych
podstaw prawa - ustawy Pzp oraz postanowień SIWZ narusza prawa Odwołującego
ubiegającego się o uzyskanie zamówienia publicznego, wskutek czego – jak oświadczył -
bezspornie doznał on uszczerbku interesu, oraz poniósł szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy poprzez niemożność uzyskania prawa do
realizacji zamówienia publicznego - jako jedynej oferty ważnej w częściach dla pakietu
1,2,3,4,5,6,7,8, 9,10,11,12,13,14.
W swoim odwołaniu zwrócił uwagę, że Zamawiający szczegółowo określił zasady
sporządzenia oferty w zakresie sposobu obliczenia ceny w pkt. 15 SIWZ dla pakietów od 1
do 14 powołując się na te same wymogi.
•
Ceną oferty będzie cena brutto wszystkich zadań zamówienia obliczona przez
Wykonawcę w oparciu o wielkości prac zawartych w opisie przedmiotu zamówienia i przy
pracochłonnościach podanych w formularzach cenowych dla poszczególnych części. W celu
dokonania obliczeń Zamawiający załącza formularz cenowy oferty (załącznik nr 18 do
SIWZ), z którego obliczone wartości można przenieść do formularza oferty. Wykonawca
uwzględniając wszystkie wymogi, o których mowa w niniejszej SIWZ, powinien w cenie
brutto ująć wszelkie koszty niezbędne dla prawidłowego i pełnego wykonania przedmiotu
zamówienia, w tym podatek od towarów i usług (VAT), a także ewentualne upusty i rabaty
zastosowane przez wykonawcę.
•
Wykonawca zobowiązany jest do wypełnienia formularza ofertowego (załącznik nr
17 do SIWZ) i określenia w nim ceny brutto za realizację całego zamówienia - podanej
oddzielnie dla każdej części zamówienia, jeżeli wykonawca składa ofertę na więcej niż jedną
część zamówienia. Ceną brutto za realizację danej części zamówienia będzie cena
wyliczona przez wykonawcę zgodnie z formularzem cenowym (załącznik nr 18 do SIWZ -
właściwy dla danej części zamówienia). W formularzu ofertowym należy podać jednolite
stawki dla zagospodarowania lasu, hodowli lasu, ochrony lasu, ochrony p.poż, nasiennictwa,
utrzymania, obiektów za godzinę netto (tj. bez VAT) oddzielnie dla prac ręcznych,
mechanicznych, przy pozyskaniu stawkę CWDPN i CWDPBWN, zrywce drewna ZRYW-
POD i ZRYW-NASR, stawki przy pozostałych pracach z pozyskania drewna ręcznych i
mechanicznych (GODZ-RP i GODZ-CP) oraz wartość całkowitą netto, VAT i brutto oferty.
•
Wykonawca zobowiązany jest do wypełnienia formularza cenowego i określenia w
nim:
° stawki netto za jednostkę (ręczne i mechaniczne) za wykonanie prac w typach planu
(np. hodowla, ochrona lasu),
° ceny netto za wykonanie prac w typach planu (tj, kwoty stanowiącej iloczyn stawki
netto za jednostkę i ilości jednostek dla danej czynności),
°ceny brutto za wykonanie prac w typach planu (tj. ceny netto za wykonanie danej
czynności + należny podatek VAT),
°ceny netto za realizację całego zamówienia (tj. sumy cen netto poszczególnych
działach),
° ceny brutto za realizację całego zamówienia (tj. sumy cen brutto poszczególnych
działów), o sumę podatku VAT,
°UWAGA: Wykonawca nie może samodzielnie zmieniać, usuwać i wprowadzać
dodatkowych pozycji do formularza cenowego.
•
Dla całości prac w zagospodarowaniu lasu w danej części zamówienia ( ochrona
lasu, nasiennictwo, hodowla lasu, utrzymanie, zadrzewienia, ochrona p-poż,) należy
zastosować jednolite stawki za prace godzinowe ręczne oraz za prace godzinowe
ciągnikowe.
Odwołujący oświadczył, że złożył ofertę na wykonawstwo usług z zakresu gospodarki
leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w Nadleśnictwie Przymuszewo w ramach
pakietów 1, 2, 3,-4, 5, 6, 7, 8, 9,10,11,12,13,14 zgodnie z wymogami zawartymi w pkt. 12.18
SIWZ - Opis sposobu przygotowania oferty, wymagane dokumenty i oświadczenia, które
wykonawca jest zobowiązany złożyć wraz z ofertą: formularz oferty - wg wzoru załącznika nr
17 do SIWZ; formularz cenowy - wg wzoru załącznika nr 18 do SIWZ.
Wyjaśnił przy tym, że formularzu ofertowym w pozycji nr 6 przyjął, do wyliczenia cen
w formularzach ofertowych na część nr 1 - 14 następujące stawki godzinowe netto przy
zastosowaniu katalogu norm czasu dla prac leśnych zgodnie z Zarządzeniem Nr 99
Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21 listopada 2003 r. w sprawie
wprowadzenia katalogów norm czasu dla prac leśnych (znak: OFM81-1/03) oraz
zakładowych norm czasu pracy ustalonych Zarządzeniem Nr 19/2013 Nadleśniczego
Nadleśnictwa Przymuszewo z dnia 15 lipca 2013 roku, zn. spr. NN-021-1/13):
1) pozyskanie drewna (kod czynności CWDPN,CWDPBWN) - 15,00 zł za 1
roboczogodzinę,
2) zrywka drewna:
•
dla kłód i dłużyc (sortymenty WX, S11,S10) ( kod czynności ZRYW-
PODW) - 150,00 zł za stanowisko godzinę,
•
dla drewna średniowymiarowego (S2, S4, S3, M1) przy zastosowaniu
tabeli nr 6 Zrywka nasiębierna z ręcznym załadunkiem i rozładunkiem (kod czynności
ZRYW* NASR) - 32,00 zł za stanowisko godzinę,
3) zagospodarowanie lasu (hodowla lasu, ochrona lasu, ochrona p-poż,
zadrzewienia, utrzymanie obiektów leśnych, nasiennictwo, prace budżetowe - ręczne) 14,60
zł za 1 roboczogodzinę,
4) zagospodarowanie lasu (hodowla lasu, ochrona lasu, ochrona p-poż,
zadrzewienia, utrzymanie obiektów leśnych, nasiennictwo, prace budżetowe - mechaniczne)
50,00 zł za 1 roboczoogodzinę,
5) prace z zakresu pozyskania drewna nieskatalogowane - ręczne 15,00 zł za
roboczogodzinę,
6) prace z zakresu pozyskania drewna nieskatalogowane - mechaniczne 50,00 zł za
roboczogodzinę.
Według Odwołujący wypełnił on formularz ofertowy (załącznik nr 17 do SIWZ)
zgodnie z wytyczną zawarta w pkt. 15.4 SIWZ i określił w nim ceny brutto za realizację
całego zamówienia - podanej oddzielnie dla każdej części zamówienia.
Jednocześnie zwrócił uwagę, że podał w formularzu ofertowym jednolite stawki dla
zagospodarowania lasu, hodowli lasu,, ochrony lasu, ochrony p.poż, nasiennictwa,
utrzymania obiektów za godzinę netto (tj. bez VAT) oddzielnie dla prac ręcznych,
mechanicznych, przy pozyskaniu stawkę GWDPN i CWDPBWN, zrywce drewna ZRYW-POD
i ZRYW-NASR, stawki przy pozostałych pracach z pozyskania drewna ręcznych i
mechanicznych (GODZ-RP i GODZ-CP) oraz wartość całkowitą netto, VAT i brutto oferty, a
pomimo tego w dniu 3 grudnia. 2014 r. Zamawiający poinformował go o odrzuceniu jego
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy Pzp, jako uzasadnienie wskazując, co
następuje: „oferta nr 4 Konsorcjum „Forest” ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek na części od 1
do 14. Wykonawca zastosował w ofercie różne stawki godzinowe za prace ręczne w
zagospodarowaniu lasu. Zgodnie z wymogami pkt.15.4 Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia „dla całości prac w zagospodarowaniu lasu w danej części zamówienia
(ochrona lasu, nasiennictwo, hodowla lasu, utrzymanie, zadrzewienia, ochrona p-poz, )
należy zastosować jednolite stawki za prace godzinowe ręczne oraz za prace godzinowe
ciągnikowe”. W związku z rozbieżnościami pomiędzy treścią w formularzu ofertowym i
formularzu cenowym zamawiający wezwał oferenta do złożenia wyjaśnień zgodnie z art. 87
ust 1 Pzp, dlaczego Wykonawca nie zastosował się do zapisów w SIWZ. W odpowiedzi
wykonawcy została podtrzymana sprawa zastosowania dwóch stawek w pracach z zakresu
zagospodarowania lasu. Na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2, oferty na części zamówienia nr
od 1 do 14 zostają odrzucone, gdyż ich treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, a nie są to inne omyłki w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 3.”.
W odniesieniu do powyższego podkreślił, iż odpowiadając na wezwanie do
uzupełnień i wyjaśnień (w wielu kwestiach odnoszących się do oferty) udzielił odpowiedzi o
poniższej treści: „w związku z zastosowaniem dwóch różnych stawek tj. 14.60 zł i 15zł to
informuje iż: zastosowanie jednej stawki w wysokości 15 zł budziło ryzyko przekroczenia
ceny jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizacje zadania. Natomiast
ujednolicenie jej do stawki 14,60 zł budzi ryzyko zajścia rażąco niskiej ceny gdyż to na
wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia w postaci stosownych dokumentów; że jego
cena nie jest rażąco niska. Należało by również zaznaczyć ze zrozumiałe jest iż
zamawiający będzie wzywał wszystkich wykonawców do złożenia wyjaśnień którzy w swojej
ofercie przedstawili cenę za roboczogodzinę poniżej 14,60 zł nie mówiąc już o cenie na
poziomie 12 czy 13 zł gdyż same koszty pochodzące ze stosunku umowy o pracę (a tylko
taką można brać po uwagę) wynoszą 14,60 oczywiście zgodnie z ustawą gwarantującą
zapłatę dla pracownika wynagrodzenia w wysokości najniższej krajowej, która to od
01.01.2015 roku wynosić będzie 1750zł. Wyżej opisane podejście do kwestii rażąco niskiej
ceny uchroni dwie strony do niepotrzebnego dochodzenia sprawy przed Krajową izbą
Odwoławczą.”.
Zdaniem Odwołującego nie sposób z treści powyższych wyjaśnień wywieść, iż
podtrzymał on dwie stawki, bowiem z treści wyjaśnień wynika raczej sposób kalkulowania
ceny, ryzyka związane z zastosowaniem stawki 15 i 14,60, a wręcz odniesienie do
ewentualnego zarzutu rażąco niskiej ceny.
Według Odwołującego wyjaśnienie przedstawione przez niego, wskazywało na
potwierdzenie zastosowania stawki 14,60 zł z uzasadnieniem kalkulacji ceny na poziomie,
który nie dopuszcza realnego zagrożenia rażąco niską ceną.
Argumentował, że istotnym jest, iż jeśli Zamawiający nie uzyskał w treści wyjaśnienia
jednoznacznej odpowiedzi, to winien był w tej części wezwać Odwołującego do złożenia
ponownych wyjaśnień.
W ocenie Odwołującego nie wydaje się, aby istniały jakiekolwiek przeszkody do
wielokrotnego wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, o ile nie narusza to zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Zaznaczył, że celem ustawy jest optymalizacja wydatków publicznych, która
realizowana jest przez obowiązek wyboru najkorzystniejszej oferty, a postępowania
wyjaśniającego nie powinien, zatem cechować formalistyczny rygoryzm, a dążenie do
wyboru najkorzystniejszej oferty i eliminacji tylko tych, które stanowią bez wątpienia przejaw
nieuczciwej konkurencji.
Niezrozumiałym dla Odwołującego jest działanie Zamawiającego, który mimo, iż nie
znalazł w jego odpowiedzi wprost potwierdzenia zastosowania dwóch stawek - co stało by w
sprzeczności ze złożonym formularzem ofertowym w którym zastosowano stawkę jednolitą -
nie skorzystał z możliwości ponownego wezwania do złożenia wtórnych wyjaśnień w
zakresie ceny oferty.
Powołał się na art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego zgodnie z „oświadczenie woli należy
tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało,
zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje”, a wykładni treści oświadczenia
woli dokonuje się z uwzględnieniem kontekstu, w tym także związków treściowych, które
występują między zawartymi w tekście postanowieniami.
Nadto zaznaczył, że uwzględnieniu podlegają również okoliczności, w jakich
oświadczenie zostało złożone, a także cel oświadczenia.
Zdaniem Odwołującego w trakcie postępowania wyjaśniającego nie ustalono, że
Odwołujący złożył dwie stawki w treści wypełnionego formularza ofertowego i Zamawiający
nie wziął pod uwagę wymagań zawartych w pkt. 15.4 SIWZ i zgodnie z nim prawidłowo
wypełnionego Formularza ofertowego, w którym należało podać jednolite stawki dla
zagospodarowania lasu, hodowli lasu, ochrony lasu, ochrony p.poż, nasiennictwa,
utrzymania obiektów za godzinę netto (tj. bez VAT) oddzielnie dla prac ręcznych,
mechanicznych, przy pozyskaniu stawkę CWDPN i CWDPBWN, zrywce drewna ZRYW-POD
i ZRYW- NASR, stawki przy pozostałych pracach z pozyskania drewna ręcznych i
mechanicznych (GODZ-RP i GODZ-CP) oraz wartość całkowitą netto, VAT i brutto oferty.
Kolejny
zarzut
Odwołujący
podniósł
wobec
zaniechania
Zamawiającego
polegającego na nie odrzuceniu ofert podlegających odrzuceniu, ponieważ zawierają rażąco
niską cenę, a ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący stanął na stanowisku, że w postępowaniu prowadzonym na
Wykonawstwo usług z zakresu gospodarki leśnej planowanych do wykonania w 2015 roku w
Nadleśnictwie Przymuszewo, pakiety 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10,11,12,13, 14 Zamawiający
mimo domniemania, iż zastosowane stawki jednostkowe za roboczogodziny są rażąco niskie
nie wezwał żadnego z Wykonawców do złożenia wyjaśnień.
Zauważył, że w treści SIWZ (warunki udziału, kryteria wyboru oferty
najkorzystniejszej) Zamawiający określił wymogi odnoszące się do dysponowania osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia publicznego.
Wskazał, że punkcie 6.1.3.2 - w zakresie osób zdolnych do wykonania zamówienia
dla części od 1 do 14 Zamawiający uzna warunek za spełniony w stosunku do jednej części
zamówienia, jeżeli wykonawca przedstawi:
1) wykaz co najmniej 3 osób, wyznaczonych do realizacji niniejszego zamówienia, z
których co najmniej 2 osoby posiadają uprawnienia do ścinki i obalania drzew (drwal-pilarz)
w tym 1 osoba posiada, co najmniej 1-roczny staż pracy na stanowisku pilarza.
2)
w przypadku posiadania harwestera traktowany jest on jak czterech pilarzy, z
zastrzeżeniem, że na jedną część musi być zapewniony minimum jeden pilarz.
3) minimum jedna osoba musi posiadać uprawnienia do prowadzenia ciągnika z
przyczepą.
4) 1 osoba, z uprawnieniami do obsługi żurawi hydraulicznych. Dopuszczalne jest
posiadanie jednej osoby z uprawnieniami na 2 części zamówienia.
5) Wykonawcy składający ofertę na więcej niż jedną część zamówienia zobowiązani
są - wykazać się potencjałem osobowym stanowiącym iloczyn ofert na poszczególne części i
wymaganej ilości osób dla części od 1 do 14, zaś w punkcie 17, 5 - w kryterium „Potencjał
ludzki” punktacja (max 10 punktów procentowych) zostanie przyznana następująco:
1) Zatrudnienie osób z wykształceniem leśnym lub osób z ukończonym studium
przedsiębiorczości leśnej (np. prowadzony przez Centrum Kształcenia Przedsiębiorczości
Leśnej):
a.
10 punkty - za zatrudnienie osoby z wykształceniem wyższym leśnym,
b.
7 punkty - za zatrudnienie osoby z wykształceniem średnim leśnym,
c.
5 punkt - za zatrudnienie osoby z ukończonym studium przedsiębiorczości
leśnej (np. w Centrum Kształcenia Przedsiębiorców Leśnych CKPL),
d.
0 punktów - w przypadku braku zatrudnienia osób z wykształceniem wyższym
lub średnim leśnym oraz studium przedsiębiorczości leśnej,
2) Właściciele zakładów z wykształceniem (wyższym lub średnim) leśnym lub którzy
ukończyli studium przedsiębiorczości leśnej traktowani są na równi z osobami zatrudnionymi.
3) W kryterium „potencjał ludzki” te same osoby (z wykształceniem leśnym lub
ukończonym studium przedsiębiorczości leśnej) mogą się powtarzać dla wielu części
zamówienia.
4) Podstawą oceny będzie zatrudnienie osoby na podstawie umowy o pracę w chwili
składania ofert (nie dotyczy to właścicieli zakładów leśnych). W celu wykazania się
potencjałem ludzkim należy w załączniku nr 17 - formularz ofertowy wpisać osobę lub osoby
z wykształceniem leśnym ze wskazaniem rodzaju wykształcenia (wyższe lub średnie) lub z
ukończonym studium przedsiębiorczości leśnej. W przypadku zatrudniania więcej niż jednej
osoby z wykształceniem średnim lub wyższym leśnym oraz z ukończonym studium
przedsiębiorczości leśnej wykonawca uzyskuje w tym kryterium 10 punktów.
Wyjaśnił, że przy pracach leśnych związanych z pozyskaniem drewna stosuje się
nadzór bezpośredni, polegający na stałym kontakcie osoby uprawnionej z pracownikiem
powierzonym jej nadzorowi oraz nadzór doraźny, polegający na kontakcie osoby
nadzorującej z pracownikami, co najmniej pod koniec zmiany roboczej.
Powołał się na stanowisko Powiatowej Inspekcji Pracy (w formie wystąpienia na
podstawie art. 11 pkt. 8 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o
Powiatowej Inspekcji Pracy), z którego wynika, że powierzona praca przy pozyskaniu drewna
to praca obejmująca konkretne czynności ścinki, obalania, okrzesywania i zrywki drewna (tj.
transportu drewna z miejsca pozyskania) i wymaga ona ścisłego przestrzegania przepisów
procesu technologicznego w celu ograniczenia zagrożeń wypadkowych, a także, że jest
wykonywana pod kierownictwem (pracodawcy lub osoby sprawującej.funkcję koordynatora
lub osoby wyznaczonej do sprawowania nadzoru z wykształceniem leśnym wyższym lubśrednim), na rzecz pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym (zgodnie
z protokołem przekazania powierzchni roboczej przez zamawiającego), za ustalonym
wynagrodzeniem.
Powołał się na przepis art. 22 § 1
2
Kodeksu pracy zgodnie, z którym nie jest
dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu
warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.
Według Odwołującego koniecznym jest rozważenie, jaką minimalną stawkę za 1
roboczogodzinę pracy pracownika leśnego, w szczególności pilarza powinien zastosować
Wykonawca, aby nie naruszyć normy zawartej w art. 90 ust. 1 pkt. 1 ustawy Pzp,
stanowiącego, iż jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lubśredniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny; w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających, warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).
Oświadczył, że zlecił niezależnemu zespołowi ekspertów sporządzenie ekspertyzy
potwierdzającej koszty pracy pracowników wykonujących usługi z zakresu gospodarki leśnej,
z której jednoznacznie wynika, iż istotnym jest, że ustawa, gwarantuje pracownikowi
zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy wysokość wynagrodzenia w
każdym miesiącu nie niższą od wysokości minimalnego wynagrodzenia określonego ustawą.
Do ustalenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmowane są wypłacane w
danym miesiącu przysługujące, pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia
wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń
określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych. Z treści
ekspertyzy wynika, iż obecnie (w 2015 roku), zgodnie z § 1 Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 11,09.2014r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015r. (Dz. U.z
2014r., poz. 1220) minimalne wynagrodzenie miesięczne wynosi 1750,00 zł/m-c (tysiąc
siedemset pięćdziesiąt złotych).
Zdaniem Odwołującego w celu ustalenia minimalnego wydatku finansowego, w
przeliczeniu na 1 godzinę pracy, związanego z zatrudnieniem pracownika koniecznym było
ustalenie wymiaru czasu pracy w roku 2015.
Wskazał, że przepisy Kodeksu pracy określają normy czasu pracy, wynoszące: 8
godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu
pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. W oparciu o te normy pracodawca ustala liczbę
godzin i dni do przepracowania w przyjętym okresie rozliczeniowym czasu pracy. Liczbę tych
godzin oblicza się: mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie
rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni
pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
W ocenie Odwołującego całkowite wydatki związane z zatrudnieniem pracownika
leżące po stronie pracodawcy obejmują również m.in. pranie odzieży, środki czystości dla
pracowników i z uwagi na specyfikę pracy napoje chłodzące, wydatki związane z
utrzymaniem biura, zatrudnienie pracownika do prac do nadzoru, dowóz pracowników,
szkolenia, badania lekarskie, posiłki regeneracyjne przysługują pracownikom w pracujących
w określonych warunkach, dlatego koszty związane z nimi zostały uwzględnione przy
wycenie określonych czynności indywidualnie.
Odwołujący stwierdził, że powyższe wyliczenia pozwalają na ustalenie stawki za 1
roboczogodzinę (uwzględniając koszty pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie
może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za prace ustalonego na podstawie art. 2
ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę na
poziomie nie mniejszym niż 14,60 zł.
Wyjaśnił, że W złożonych ofertach koszty(stawki) 1 roboczogodziny przedstawiają się
następująco:
1)
ZUL-J. B., Leśno, Kaszuba - 14,2,
2)
Konsorcjum Leśne Hubertus, ul. Młodzieżowa 5/7, Koczała - 14,2,
3)
ZUL C. C., Wielkie Chełmy, Brusy - 13,7,
4)
Działalność usługowa związana z leśnictwem S. E., Wiele-Abisynia, Wiełe -
12,2,
5)
Transport towarowo - osobowy, Usługi Leśne H. G., ul. Kalwaryjna 31, Brusy -
12,5 do 13,
6)
ZUL Bromar Chocimski Młyn, Swornegacie - 13 do 14,
7)
Firma Olcha, K. Ł., ul. Dworzec 8/4, Rytel - 12,9 do 13,
8)
Zakład Usług Leśnych i Transportowych K. L., Antoniewo 3, Brusy - 13,3,
9)
ZUL J. W., Leśno - 12,40,
10)
ZULRIK sp. z o.o., ul. Konwaliowa 2 lok. 11 G, Bytów – 13,
11)
Zakład Usług Leśnych, Ogólnobudowlanych, Melioracyjnych i drogowych T.
O., ul. Brzozowa 2, Leśno – 13.
Odwołujący stwierdził, że obowiązek złożenia, przez wykonawcę wyjaśnień i
dowodów dotyczących ceny zachodzi wtedy, gdy Zamawiający poweźmie wątpliwość, co do
tego, czy cena nie jest rażąco niska.
Nadto zauważył, że w przedmiotowym postępowaniu, już tylko na podstawie
informacji zawartych w formularzu ofertowym - a odnoszących się do stawek jednostkowych
za roboczogodzinę widocznym jest, iż Wykonawcy nie uwzględnili kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U, Nr 200, poz. 1679, z 2004 r, Nr 240, poz. 2407
oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314), a zatem Zamawiający zobowiązany był zwrócić się do
Wykonawców o szczegółowe wyjaśnienie powodów zaproponowania tak niskiej ceny.
Powołał się na opinię UZP pn. Rażąco niska cena w świetle obowiązujących od dnia
19 października 2014 r. przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, gdzie uznano, że
wystąpienie przez zamawiającego z wezwaniem do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco
niskiej ceny, powinno nastąpić „w szczególności, gdy cena oferty jest niższa o 30% od
wartości zamówienia lub 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert”.
Odwołujący uważał, że sformułowanie „w szczególności” należy rozumieć, jako
przykład sytuacji, w której zamawiający powinien mieć, zdaniem ustawodawcy, wątpliwości
co do możliwości wykonania zamówienia przez wykonawcę w zamian za oferowana cenę.
(...) Określony w art. 90 ust. 1Pzp próg „30%” stanowi jedynie przykładowy, ale jednocześnie
maksymalny limit wartości, który może być odpowiednio obniżony przez zamawiającego, w
zależności od okoliczności dotyczących przedmiotu zamówienia.
Także w sytuacji, gdy cena oferty jest niższa np. o 10% od wartości zamówienia lubśredniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, w okolicznościach związanych z
konkretnym zamówieniem, zamawiający ma prawo – według Odwołującego - powziąć
wątpliwości, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę.
W ocenie Odwołującego, ponieważ zaistnienie wątpliwości po stronie zamawiającego
stanowi podstawową okoliczność uruchamiającą procedurę żądania wyjaśnień w celu
ustalenia czy oferta zawiera rażąco niską cenę, zaznaczył, że bez względu na brak
zaistnienia okoliczności przykładowo wymienionych w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w razie
wystąpienia wątpliwości odnośnie wartości zaoferowanej przez wykonawcę ceny,
zamawiający jest zawsze uprawniony wezwać tego wykonawcę do złożenia stosownych
wyjaśnień.
Z ostrożności procesowej zwrócił uwagę, iż sama wysokość jednej roboczogodziny
może nie być uznana za rażąco niską cenę, jednakże złożenie oferty z zaproponowaną
roboczogodziną o rażąco niskiej cenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i może być
powodem odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp zgodnie z przepisami art.
3 ust.1 i art. 15 ust 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Według twierdzenia Odwołującego na wysokość tych kosztów wpływa ilość
roboczogodzin personelu zatrudnionego - zgodnie z warunkiem postawionym przez
Zamawiającego - tylko i wyłącznie na podstawie umowy o pracę.
Odwołujący stwierdził, że to on w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wykazał,
iż w przypadku zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę (zarówno w pełnym,
jak i niepełnym wymiarze czasu pracy) koszt jednej roboczogodziny wynosi 12,98 zł/godz.,
co oznacza, przy przyjęciu wymaganego czasu wykonywania zamawianej usługi oraz ilości
chronionych obiektów, że skalkulowanie kosztu jednej roboczogodziny poniżej tej kwoty
(12,98zł/godz.) rodzi podejrzenie, iż koszt jednej roboczogodziny, a tym samym realizacja
całej usługi dokonana ma być poniżej kosztów jej realizacji.
Zdaniem
Odwołującego
dwóch
wykonawców
zaoferowało
koszt
jednej
roboczogodziny poniżej jej kosztu wyliczonego przez Odwołującego, a skalkulowany przez
nich koszt jednej roboczogodziny, a tym samym koszt realizacji całej usługi (w kontekście
szczegółowych wyliczeń kosztów 1 rbg dokonanej przez Odwołującego) nie został
prawidłowo skalkulowany.
W swoim odwołaniu stwierdził, że „w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o
pracę obowiązkowa stawka minimalnego wynagrodzenia brutto w 2012 roku jest, bowiem
znana i wynosi 1.500,00 zł. W przypadku przyjęcia obowiązkowego zatrudnienia
pracowników na podstawie umowy o pracę koszt jednej roboczogodziny nie może być
skalkulowany poniżej kwoty wykazanej przez Odwołującego, a przyjęcie kwoty niższej
wskazuje na skalkulowanie kosztu roboczogodziny, a tym samym realizacji zamówienia
poniżej kosztów jego realizacji i, winno skutkować odrzuceniem oferty takiego wykonawcy na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.”.
Przyznał jednak, że czynności odrzucenia na podstawie ww. przepisu, jak wynika z
literalnego brzmienia art. 90 ust 1 ustawy Pzp dokonuje się po uprzednim wezwaniu
wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a tym samym
Zamawiający powinien wezwać wykonawcę (...) do złożenia wyjaśnień czy kalkulując cenę
złożonej oferty uwzględnili tylko i wyłącznie personel zatrudniony na podstawie umowy o
pracę, a jeśli tak jakie czynniki spowodowały jej ustalenie poniżej obowiązkowych kosztów
pracowniczych.
Zdaniem Odwołującego w przypadku odpowiedzi twierdzącej (ujęcia do kalkulacji
personelu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę) i braku wykazania ujęcia w kalkulacji
obowiązkowych kosztów pracowniczych oferty wykonawcy (...) winny zostać odrzucone (na
podstawie art. 89 ust-1 pkt 4 ustawy Pzp).
Poza tym stwierdził, że potwierdzenie zaoferowania przez ww. wykonawców ceny
rażąco niskiej (ceny poniżej kosztów realizacji zamówienia) spowoduje także wyczerpanie
znamion czynu z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
Ustalenie jednej roboczogodziny poniżej kwoty 12,98 zł/godz., przy uwzględnieniu
zatrudnienia personelu na podstawie umowy o pracę, oznacza – w ocenie Odwołującego, iż
wykonawca zaoferował realizację danej usługi poniżej kosztów własnych.
Niemniej jednak zaoferowanie realizacji usługi poniżej kosztów nie jest – według
Odwołującego - jeszcze wystarczające dla zakwalifikowania danego zachowania, jako
stanowiącego czyn nieuczciwej konkurencji, bowiem dla stwierdzenia czynu nieuczciwej
konkurencji istotne jest wykazanie, że takie zachowanie doprowadziło do eliminacji innych
podmiotów z rynku.
Niewątpliwym dla Odwołującego jest, że zarówno Odwołujący, jak i pozostałe
podmioty ubiegające się o udzielenie przedmiotowego zamówienia działają w warunkach
określonego rynku i naturalnym jest podejmowanie przez nich takich działań, które pozwolą
im na uzyskanie danego zamówienia publicznego, a ponieważ dla wyczerpania dyspozycji
tego przepisu niezbędnym jest wykazanie dokonania sprzedaży towarów poniżej kosztów
wytworzenia, przez co dochodzi do utrudnienia innym przedsiębiorstwom dostępu do rynku,
o ile utrudnienie to ma za swój cel eliminację innych przedsiębiorców, dlatego też
potwierdzenie tych okoliczności zasadnym uczyni postawienie wykonawcom i tego zarzutu.
Reasumując, zarzucił, że ocena ofert została dokonana z naruszeniem przepisu art.
89 ust. 1 pkt. 2, art. 90 ust. 1 oraz art. 91 ustawy Pzp, a złożone w postępowaniu oferty
podlegają odrzuceniu, ponieważ zawierają rażąco niską cenę, a ich złożenie stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Na koniec zawnioskował o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru, jako oferty najkorzystniejszej w pakietach 1-14, nakazanie
Zamawiającemu powtórzenia czynności wyboru ofert, w tym przywrócenia oferty
Odwołującego, jako ważnej, wybór oferty Odwołującego w oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy
Pzp oraz obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności w
oparciu o treść dokumentacji postępowania przetargowego, w tym Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia, zwanej dalej SIWZ, oferty Odwołującego i innych wykonawców
składających oferty w przetargu, wezwania Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień z dnia
26 listopada 2014r. i odpowiedzi Odwołującego na to wezwanie z dnia 27 listopada 2014r.,
odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie z dnia 15 stycznia 2014r., jak również na
podstawie złożonych na rozprawie przez strony wyjaśnień Izba postanowiła odwołanie
oddalić.
Odwołanie nie zawierało braków formalnych, wpis został przez Odwołującego
uiszczony, zatem odwołanie podlegało rozpoznaniu. Izba nie stwierdziła przesłanek do jego
odrzucenia.
Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Izba nie doszukała się w
działaniach Zamawiającego naruszenia przepisów art.7 ust.1, art.89 ust.1 pkt. 2, 3, 4, art.90
ust.1 ustawy Pzp.
Podstawowym,
istotnym
zagadnieniem
wymagających
rozstrzygnięcia
w
przedmiotowej sprawie była kwestia oceny czy Zamawiający miał dostateczne podstawy
prawne do odrzucenia oferty Odwołującego z powodu sprzeczności jej treści z treścią SIWZ,
a także czy Zamawiający miał obowiązek uruchomienia procedury z art.90 ust.1 ustawy Pzp
w zakresie wyjaśnienia istnienia rażąco niskiej ceny w stosunku do ofert innych
wykonawców.
W pierwszej kolejności Izba, rozpoznając przedmiotową sprawę ustaliła, że zgodnie z
rozdziałem XV pkt. 15.4 zd.1 SIWZ dla całości prac w zagospodarowaniu lasu w danej
części zamówienia ( ochrona lasu, nasiennictwo, hodowla lasu, utrzymanie, zadrzewienia,
ochrona p-poż,) należało zastosować jednolite stawki za prace godzinowe ręczne oraz za
prace godzinowe ciągnikowe.
Następnie Izba stwierdziła, że pismem z dnia 26 listopada 2014r. Zamawiający na
podstawie art.87 ust.1 ustawy Pzp zwrócił się do Odwołującego z prośbą o wyjaśnienie,
dlaczego wykonawca nie zastosował się do zapisów SIWZ, określonych m.in. w pkt.15.4,
dotyczących zastosowania jednolitych stawek za poszczególne prace w zagospodarowaniu
lasu.
Zamawiający wskazał przy tym, że w formularzu ofertowym wpisano jedną stawkę za
prace z zakresu zagospodarowania lasu ręcznie, zaś w formularzu cenowym zastosowano
dwie różne stawki za prace przy zagospodarowaniu lasu tzn. w hodowli lasu stawkę
jednostkowa za prace ręczne 14,60 zł, a dla pozostałych(ochrona lasu, ochrona p-poż,
nasiennictwo, utrzymanie, zadrzewienia) stawkę jednostkową 15,00zł.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Odwołujący pismem z dnia 27 listopada 2014r.
w punkcie 4 wyjaśnił, że w związku z zastosowaniem dwóch różnych stawek tj.14,60 zł i 15
zł informuje, iż zastosowanie jednej stawki w wysokości 15 zł budziły ryzyko przekroczenia
ceny jaka Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zadania.
Odwołujący wyjaśnił również przy tym piśmie, że ujednolicenie jej do stawki 14,60
budzi ryzyko zajścia rażąco niskiej ceny, gdyż to na wykonawcy spoczywa obowiązek
udowodnienia w postaci stosownych dokumentów, że jego cena nie jest rażąco niska.
Nadto w wyjaśnieniach tych wskazał, że zrozumiałe jest, iż Zamawiający będzie
wzywał wszystkich wykonawców do złożenia wyjaśnień, którzy w swojej ofercie przedstawili
cenę za roboczogodzinę poniżej 14,60 zł, nie mówiąc już o cenie na poziomie 12 czy 13 zł,
gdyż same koszty pochodzące ze stosunku umowy o pracę( a tylko taką można brać pod
uwagę) wynoszą 14,60 oczywiście zgodnie z ustawą gwarantującą zapłatę dla pracownika
wynagrodzenia w wysokości najniższej krajowej, która to od 1 stycznia 2015r. wynosić
będzie 1750 zł.
Izba wzięła pod uwagę powyższe brzmienie SIWZ oraz wyjaśnienia Odwołującego, a
także treść oświadczeń Odwołującego z formularza ofertowego i formularza cenowego.
Opierając się o powyższe Izba uznała, że Odwołujący złożył oświadczenie woli
pozostające w kolizji z treścią rozdziału XV pkt. 15.4 zd.1 SIWZ.
Izba nie podzieliła argumentacji, że określenie stawek jednolitych odnosiło się jedynie
do formularza ofertowego z powodu treści rozdziału XV pkt. 15.2 SIWZ uznając, że
zaoferowane w stawki nie mogą ze sobą kolidować i muszą być jednolite zgodnie z
rozdziałem XV pkt. 15.4 zd.1 SIWZ.
Z powyższych względów Izba uznała, że Zamawiający miał podstawy do
zastosowania przepisu art.89 ust.1 pkt. 2 ustawy Pzp i odrzucenia oferty Odwołującego.
W zakresie zarzutu naruszenia przepisu art.89 ust.1 pkt. 3 i 4 w związku z art.90 ust.1
ustawy Pzp Izba uznała ten zarzut za bezzasadny.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że przepis art. 90 ust. 1
ustawy Pzp
nakłada na Zamawiających obowiązek wystąpienia do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień
oraz złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny,
jedynie w sytuacji, gdy cena oferty, według Zamawiającego, wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości, co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę przy uwzględnieniu całości wykonania tego
przedmiotu zamówienia.
Ustawodawca wskazał, że działanie Zamawiającego polegające na wezwaniu
wykonawców do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny, powinno nastąpić w
szczególności, gdy cena oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub 30% średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
W ocenie Izby powyższe granice powinny w zasadzie w sposób obligatoryjny
zobowiązywać Zamawiającego do uruchomienia procedury z art.90 ust.1 ustawy Pzp, chyba,że posiadałby on wiedzę lub dowody, które ponad wszelką wątpliwość wskazują, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Natomiast w rozpoznawanej sprawie Izba stwierdziła, że ceny ofert wykonawców
konkurencyjnych nie są niższe o 30% od wartości zamówienia lub 30% średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, a także z wyjaśnień Zamawiającego wynika,że ceny te nie są rażąco niskie.
Odwołujący w swoim odwołaniu wywodził przede wszystkim, że rażąco niska cena
zaoferowanych ofert wynikała z zaniżonych kosztów pracy.
Jednak należy zauważyć, że wymóg zatrudnienia na umowę o pracę dotyczył przede
wszystkim stanowisk o najwyższym stopniu zagrożenia ryzykiem wypadkowym, tj. drwali
pilarzy i osób z wykształceniem leśnym, zaś w pozostałym zakresie Zamawiający nie
wykluczył zatrudnienia na zasadzie umowy zlecenia i umowy o dzieło.
Zdaniem Izby Zamawiający udowodnił, że czterech z wykonawców: Zakład Usług
Leśnych – T. O., Usługi Leśne – H. G., Usług Leśne i Transportowe – K. L., Zakład Usług
Leśnych – C. C. posiada drwali pilarzy zatrudnionych na umowę o pracę, co wskazuje, że
koszty pracy tych wykonawców mieszczą się w zaoferowanej przez nich cenie.
Izba wzięła również pod uwagę, że wygrywający wykonawcy wykonywali już u
Zamawiającego usługi leśne w poprzednich latach i znane są tym wykonawcom warunki
lokalne świadczenia usługi, również pod względem wydajności pracy zatrudnionych
pracowników.
Nadto Izba wzięła również pod uwagę fakt, że średni wskaźnik stopnia trudności
leśnictw dla nadleśnictwa Zamawiającego jest stosunkowo niski według tabeli trudności
Nadleśnictw, co przyznał na rozprawie sam Odwołujący.
Dodatkowo Izba za wiarygodne uznała wyliczenia Zamawiającego zawarte w
odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 grudnia 2014r.na stronach od 6 do 17, co do których
Odwołujący nie przedstawił żadnej szczegółowej argumentacji przeciwnej.
W ocenie Izby powyższe wyjaśnienia Zamawiającego dowodzą braku istnienia rażąco
niskich cen po stronie tych wykonawców.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że o rażąco niskiej cenie nie decydują poszczególne
ceny jednostkowe, lecz cena, jako wartość całkowita.
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp postanowiła
oddalić odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
