rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-02-06
rok: 2015
data dokumentu: 2015-02-06
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 157/15
KIO 157/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2015 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 stycznia 2015 roku
przez wykonawcę:
LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu, ul. Pułaskiego 49,
41-902 Bytom, w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Główny Inspektorat
Transportu Drogowego, ul. Postępu 21, 02-676 Warszawa,
przy udziale – wykonawcy:
Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych „ZURAD” Sp. z o. o.
z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej, ul. Stacyjna 14, 07-300 Ostrów Mazowiecka,
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego,
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 stycznia 2015 roku
przez wykonawcę:
LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu, ul. Pułaskiego 49,
41-902 Bytom, w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Główny Inspektorat
Transportu Drogowego, ul. Postępu 21, 02-676 Warszawa,
przy udziale – wykonawcy:
Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych „ZURAD” Sp. z o. o.
z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej, ul. Stacyjna 14, 07-300 Ostrów Mazowiecka,
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu - Głównemu Inspektoratowi
Transportu Drogowego: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego - LIFOR Sp. z o. o.
z siedzibą w Bytomiu oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego - Główny Inspektorat Transportu
Drogowego, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego - LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu, tytułem wpisu
od odwołania,
2.2 zasądza od Zamawiającego - Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego
na rzecz Odwołującego - LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu kwotę
11 100 zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione tytułem wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………..
Sygn. akt: KIO 157/15
U z a s a d n i e n i e
Główny Inspektorat Transportu Drogowego [zwany dalej: „Zamawiającym”], prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy,
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
[j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.] – zwanej dalej: „ustawą Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 19 listopada 2014 roku pod numerem 240381-2014. Wartość szacunkowa
zamówienia jest mniejsza od kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 21 stycznia 2015 roku przekazał wykonawcom zawiadomienie
o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz o odrzuceniu oferty złożonej przez wykonawcę
LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu.
W dniu 26 stycznia 2015 roku wykonawca - LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu
[zwany dalej: „Odwołującym”], wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego polegających
na:
• odrzuceniu oferty Odwołującego art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp;
• wyborze oferty złożonej w postępowaniu przez wykonawcę Zakład Urządzeń
Radiolokacyjnych ZURAD Sp. z o. o. w Ostrowie Mazowieckiej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów prawa:
1) art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp poprzez przyjęcie, że zachodzi przesłanka błędu
w obliczeniu ceny i odrzucenie oferty Odwołującego w sytuacji, gdy brak było
podstaw do dokonania takiej czynności w postępowaniu, bez dostatecznego
i wyczerpującego uzasadnienia faktycznego i prawnego tej czynności;
2) art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług,
poprzez bezpodstawne przyjęcie, że będące przedmiotem zamówienia szkolenia
mają charakter szkoleń zawodowych i odrębnej (nie pomocniczej) usługi,
a całe zamówienie nie ma charakteru kompleksowego;
3) art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp w związku z art. 43 ust 1 pkt 29 ustawy o podatku
od towarów i usług, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Zakładu
Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD w Ostrowie Mazowieckiej, jako zawierającej
błąd w obliczeniu ceny poprzez naliczenie w formularzu oferty (poz. 3 b) błędnej
stawki podatku VAT;
4) art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania
z naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców oraz w sposób
uniemożliwiający zachowanie uczciwej konkurencji, przejawiający się tym,że za najkorzystniejszą uznana została oferta podlegająca odrzuceniu;
5) art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp poprzez uznanie, że oferta innego wykonawcy
jest ofertą najkorzystniejszą.
W oparciu o powyższe Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie:
• unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
• unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na wyborze oferty
Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD Sp. z o. o. z siedzibą w Ostrowie
Mazowieckiej, jako najkorzystniejszej;
• odrzucenia oferty wykonawcy Zakład Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD
Sp. z o. o. z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej, jako zawierającej błąd
w obliczeniu ceny - art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp;
• powtórzenia czynności badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty
Odwołującego;
• obciążenia kosztami postępowania Zamawiającego na rzecz Odwołującego
poprzez zasądzenie uzasadnionych kosztów Odwołującego się z tytułu wpisu
od odwołania oraz z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika;
• dopuszczenie dowodów załączonych do odwołania.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że zamówienie zostało
przez Zamawiającego określone w sposób kompleksowy, bez rozbicia na odrębne zadania,
a w jego skład wchodziły: 1) dostawa 3 sztuk stacjonarnych urządzeń rejestrujących
wykroczenia w ruchu drogowym, 2) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi,
montażu i eksploatacji urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem
odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
(szkoleń na poziomie trenerskim), 3) świadczenie usługi utrzymania urządzeń, obejmujące
naprawę, serwis i legalizację. Odwołujący stwierdził ponadto, że zamówieniu został nadany
kod CPV: 38410000-2, którego pełna nazwa wg opisu kodów CPV to „przyrządy pomiarowe”
oraz, że Zamawiający nie nadał zamówieniu innej klasyfikacji CPV, co zdaniem
Odwołującego świadczy o tym, że zamówienie miało charakter kompleksowy i w ramach
„dostawy przyrządów pomiarowych” obejmowało pozostałe, wyszczególnione w opisie
przedmiotu zamówienia, świadczenia pomocnicze, w tym szkolenia z zakresu obsługi
urządzeń. Odwołujący powołał się na fakt, że usługi szkoleniowe w klasyfikacji CPV mają
zupełnie inne kody CPV, takie jak: CPV 80500000-9, CPV 80510000-2, CPV 80511000-9,
CPV 80530000-8, w zależności od charakteru szkolenia. Odwołujący wskazał, że brak
użycia tych kodów, które charakteryzowałyby usługi szkoleniowe, w zasadniczy sposób
wpływał na określenie stawki VAT w ofercie, gdyż na podstawie powiązania kodu CPV
następuje
określenie
przedmiotu
opodatkowania
i
dobór
numeru
PKWiU,
który jest niezbędny do wyliczenia prawidłowej stawki VAT. Odwołujący wskazał również
na nazwę przedmiotu zamówienia: „Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących
wykroczenia w ruchu drogowym, polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez
pojazdy” oraz, że dopiero w opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający sprecyzował zakres
zamówienia, opisując poszczególne jego składniki, co w jego ocenie świadczy o tym,że Zamawiający traktuje pozostałe świadczenia poza świadczeniem głównym, jakim jest
dostawa urządzeń rejestrujących, jako świadczenia pomocnicze, ściśle związane
ze świadczeniem głównym.
Odwołujący wskazał ponadto, że Zamawiający, pismem z dnia 11 grudnia 2014 roku,
wezwał go do wyjaśnienia m. in. podstawy naliczenia w ofercie podatku VAT
od zaoferowanej kwoty netto za przeprowadzenie szkoleń wskazanych w ust. 3 lit. b
formularza oferty. Odwołujący złożył wyjaśnienia, z których wynikało, że w formularzu oferty
nr OF.0 Zamawiający pozostawił wykonawcom wykropkowaną wartość podatku VAT, która
ma być naliczona od ceny netto za wykonanie szkolenia trenerskiego, a związku z tym,
iż stawka podatku VAT nie została narzucona przez Zamawiającego, Odwołujący podał
stawkę VAT zgodną z interpretacją Urzędu Skarbowego, w którym on się rozlicza. Ponadto,
Odwołujący wyjaśnił, że wymóg podania stawki podatku VAT również jest ujęty we wzorze
umowy (§ 6 ust. 1 lit. b), w związku z czym uznał za zasadne, aby do kwoty netto usługi
szkoleniowej na poziomie trenerskim doliczyć 23% stawkę podatku VAT, gdyż w przypadku,
gdy wykonywanych jest więcej czynności i są one ze sobą ściśle powiązane oraz stanowią
całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym, to wówczas dla potrzeb VAT należy
potraktować je jako jedną czynność opodatkowaną. Dalej w wyjaśnieniach wskazał,że świadczenie pomocnicze, co do zasady, dzieli los prawny świadczenia głównego,
w szczególności w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, miejscaświadczenia oraz stawki podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy w skład świadczonej
usługi wchodzą usługi pomocnicze, czyli takie, które nie stanowią dla nabywcy celu samego
w sobie, a są jedynie uzupełnieniem usługi głównej, opodatkowanie całego świadczenia
winno nastąpić według stawki obowiązującej dla usługi zasadniczej. Stwierdził, że zasadą
jest, iż każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno
być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje
z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być
dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową,
obejmującą kilka świadczeń pomocniczych.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający odrzucił jego ofertę jako zawierającą błąd
w obliczeniu ceny niemożliwy do poprawienia, gdyż szkolenia opisane przez Zamawiającego
w SIWZ są zwolnione z podatku VAT, przy czym Zamawiający powołał się na art. 43 ust. 1
pkt 29 ustawy o podatku od towarów i usług, podając że zamawiane szkolenia mają
charakter szkoleń zawodowych
i są w całości finansowane ze środków publicznych
oraz, że nie można stwierdzić, że szkolenia mają charakter kompleksowy, gdyż zakup
urządzeń i szkolenia mogą występować samoistnie. Odwołujący zauważył, że Zamawiający
nie powołał się poza art. 43 ustawy o podatku VAT o ogólnym charakterze, regulującym
wyłącznie podatek VAT od szkoleń w szerokim rozumieniu tego pojęcia, na żadne inne
przepisy potwierdzające stanowisko Zamawiającego, w tym na indywidualne interpretacje
podatkowe, orzeczenia sądowe i organów administracji. Zdaniem Odwołującego,
uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego nie zawiera wyczerpującego i rzetelnego
uzasadnienia prawnego, tak by możliwe było precyzyjne odniesienie się do zarzutów
Zamawiającego, a w szczególności opisane uzasadnienie nie dawało podstaw do podjęcia
czynności Zamawiającego, skarżonych w postępowaniu.
Odwołujący podniósł, że obowiązkiem Zamawiającego jest dokonanie oceny ofert,
w tym m. in. pod względem prawidłowości przyjętych przez wykonawców przy obliczeniu
ceny, stawek VAT, który to obowiązek wynika z dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp,
nakazującego Zamawiającemu odrzucenie ofert zawierających błąd w obliczeniu ceny,
za który uznać należy przyjęcie niewłaściwej stawki VAT. Odwołujący dodał,że rozstrzygnięcie podnoszonych zarzutów w zasadzie sprowadza się do ustalenia,
czy postępowanie dotyczy usługi o charakterze kompleksowym, a tym samym,
czy prawidłowym było zastosowanie przez wykonawców w złożonych ofertach jednolitej
stawki podatku VAT na poziomie 23%, czy też należało przyjąć dwie stawki VAT: 23% oraz
stawka VAT zwolniona (na szkolenia objęte przedmiotem umowy).
Według Odwołującego, istotnym argumentem przemawiającym na rzecz braku
podstaw zróżnicowania zastosowanych stawek VAT dla poszczególnych świadczeń,
wchodzących w skład zamówienia, jest fakt niepodzielności w tym postępowaniu przedmiotu
zamówienia. Jego zdaniem, trudno racjonalnie przyjąć by bez szkody dla całości zamówienia
jeden podmiot mógł wykonywać dostawę stacjonarnych urządzeń rejestrujących,
a drugi mógł prowadzić szkolenia z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji ww. urządzeń
(tych dostarczonych urządzeń) oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem
odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
(obsługi urządzeń). Podkreślił, że szkolenia z zakresu obsługi urządzeń dotyczyć miało
konkretnie tych zamawianych urządzeń, będących przedmiotem dostawy. W ocenie
Odwołującego błędne jest stanowisko Zamawiającego, iż przedmiotowe szkolenie
ma charakter odrębny, nie związany z usługą główną - zasadniczą, ponieważ szkolenie
to może być przeprowadzone wyłącznie przez dostawcę (producenta lub uprawnionego
przedstawiciela producenta), gdyż tylko konkretny dostawca posiada wiedzę i uprawnienie
do przeprowadzenia szkoleń dla użytkowników końcowych i nadawania im certyfikatów.
Odwołujący wskazał, że w przedmiotowym postępowaniu nie jest możliwe prowadzenie
szkoleń z obsługi danego urządzenia przez inny podmiot, który nie jest dostawcą tego
urządzenia. Odwołujący stwierdził, że w praktyce obrotu gospodarczego zdarzają
się świadczenia natury kompleksowej, czyli takie, które składają się z kilku pojedynczychświadczeń oraz, że w związku z charakterem stawki podstawowej, stawki obniżone
(preferencyjne) mają charakter wyjątkowy. Powołał się na orzecznictwo Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczące problematyki świadczeń złożonych.
Podniósł, że
w
przedmiotowym
postępowaniu
usługa
szkolenia
nie
stanowi
dla Zamawiającego celu samego w sobie, co jego zdaniem, Zamawiający przyznał
w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego stwierdzając, że ww. usługa
ma charakter fakultatywny, a Zamawiający nie jest obowiązany do jej przeprowadzenia.
Zdaniem Odwołującego świadczy to o tym, że ta usługa nie jest dla Zamawiającego celem
sama w sobie, a ma charakter jedynie pomocniczy, a zatem powinna dzielić los podatkowyświadczenia głównego.
Ponadto, Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku
od towarów i usług, podstawową stawką tego podatku jest stawka 23 %, a regułą prawa
podatkowego jest, że stosowanie preferencyjnych stawek podatkowych nie jest obowiązkiem
podatników, lecz ich uprawnieniem, co oznacza, że podatnik zawsze ma prawo zastosować
podstawową stawkę podatkową i z tym faktem ustawa o podatku od towarów i usług
oraz inne ustawy regulujące odpowiedzialność podatników nie wiążą żadnych negatywnych
konsekwencji, w tym karnoskarbowych, w przeciwieństwie do nieuprawnionego
zastosowania stawki preferencyjnej. Zgodnie zaś z art. 106 ustawy o podatku od towarów
i usług na wykonawcy ciąży obowiązek ustalenia prawidłowej stawki VAT, którą powinien
uwzględnić w ofercie. Stwierdził, że stawka podstawowa ma charakter zasadniczy i powinna
być stosowana również w sytuacji, gdy istnieją wątpliwości co do wysokości opodatkowania.
Podkreślił, że wyjątki od zasady co do stosowania stawki podstawowej, nie powinny być
interpretowane rozszerzająco. Następnie wskazał, że stawka podstawowa ma zastosowanie
wówczas, gdy ustawa bezpośrednio (bądź też przez rozporządzenia) oraz w sposób wyraźny
nie przewiduje zastosowania dla danej czynności innej (niższej) stawki podatku. Wskazał
też, że zastosowanie do danej czynności podlegającej opodatkowaniu właściwej stawki VAT
następuje ex lege, co oznacza, iż dana czynność opodatkowana jest według konkretnej
stawki określonej w ustawie bądź w przepisach wykonawczych, niezależnie od tego,
jaką stawkę zastosował podatnik.
Odwołujący nie zgodził się ze stanowiskiem Zamawiającego, że szkolenia wchodzące
w skład przedmiotu zamówienia dotyczą „obsługi, eksploatacji systemu”, czym Zamawiający
uzasadnia twierdzenie, że te szkolenia mają charakter zawodowy podczas, gdy SIWZ
zawiera opis tych szkoleń jako szkolenia z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń.
Zdaniem Odwołującego szkolenia opisane w SIWZ dotyczą wyłącznie obsługi urządzeń
będących przedmiotem dostawy i są z tymi dostawami ściśle powiązane, zaś w jego ocenie,
Zamawiający w sposób nieuprawniony rozszerzająco opisuje szkolenia - jako szkolenia
z obsługi systemu.
Dodał również, że w zakresie przedmiotu w postaci przeprowadzenia szkoleń
trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń na poziomie trenerskim, mieści
się także zapewnienie miejsca szkolenia oraz koszt noclegu, co jest objęte stawką podatku
VAT - 23%.
Następnie Odwołujący podkreślił, że sam Zamawiający zawarł sugestię w treści
SIWZ, by dokonać wyliczenia ceny, z uwzględnieniem prawidłowej stawki VAT, poprzez
użycie w formularzu oferty w pkt 3 b) sformułowania „przeprowadzenie szkoleń trenerów (...)
za cenę netto (słownie: ) złotych + podatek VAT ... %”, podczas, gdy w treści SIWZ
w ramach poprzednich postępowań o zamówienie publiczne, prowadzonych przez
Zamawiającego, przy takim samym (zbliżonym) przedmiocie zamówienia - w zakresie
szkoleń Zamawiający z góry określał stawkę VAT jako „zw”. Zdaniem Odwołującego,
w takich przypadkach niemożliwe było zaproponowanie innej stawki podatku, a nawet
w sytuacji zaoferowania innej stawki, Zamawiający miałby wówczas prawo dokonać korekty
takiego zapisu jako oczywistej omyłki w ofercie.
Odnosząc się do powołanego przez Zamawiającego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29
ustawy o podatku od towarów i usług, odwołujący stwierdził, że w przypadku,
gdy przedmiotem zamówienia jest świadczenie usługi kształcenia zawodowego finansowanej
w całości ze środków publicznych, zarówno usługa szkoleniowa, jak i usługi czy dostawyświadczone wraz z tą usługą szkoleniową, są ściśle z nią powiązane, podlegają zwolnieniu
z podatku VAT.
Natomiast, przedmiotem zamówienia w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego, jest: Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym, polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy. Odwołujący
stwierdził, że poszczególne elementy zamówienia stanowią usługi/dostawy niejednorodne
i jako takie w przypadku, gdyby były świadczone odrębnie, byłyby różnie opodatkowane
podatkiem VAT. Zwrócił uwagę, że przedmiot zamówienia udzielany jest przez jednego
Zamawiającego, w jednym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego,
a na zamówienie
zostanie
zawarta
jedna
umowa
z
jednym
wykonawcą.
Ponadto, przedmiotem zamówienia są usługi służące jednemu celowi, tj. zwiększeniu
bezpieczeństwa na drogach oraz zmniejszeniu liczby ofiar śmiertelnych wypadków
poprzez zbudowanie skutecznego i efektywnego systemu automatycznego nadzoru
nad ruchem drogowym, i są ze sobą ściśle związane w tym konkretnym postępowaniu.
W ocenie Odwołującego, nie da się obronić twierdzenia Zamawiającego, że udzieliłby
zamówienia na usługi szkoleniowe z obsługi konkretnych (dostarczonych) urządzeń,
nie mając wcześniej zakupionych urządzeń, co dodatkowo wskazuje na to, że elementy
zamówienia stanowią niepodzielne, kompleksowe zamówienie. Odwołujący powołał się
nadto na Interpretację Ogólną Nr PT1/033/2/46/KSB/12/PT-241/PT-279 Ministra Finansów
z dnia 30 marca 2012 r. oraz na wyrok NSA z dn. 6.05.2009 r., sygn. akt.: I FSK 232/08,
dotyczące problematyki świadczeń kompleksowych.
Odwołujący podniósł, że jego zdaniem, usługi szkolenia są jednym z elementów
Zamówienia „Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym, polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy
podatnikiem”, a zatem należy przyjąć, że właściwą stawką dla obliczenia ceny za wykonanie
tych szkoleń jest stawka podatku VAT 23%, nie zaś zwolnienie z podatku VAT.
Stwierdził ponadto, że to wyłącznie na dostawcy (oferencie) spoczywa odpowiedzialność
za prawidłowe określenie stawki podatku VAT oraz, że na każdym etapie postępowania
posiłkował się opinią swojego biura rachunkowego oraz niezależnego doradcy podatkowego.
Ponadto, zauważył, że jego oferta, nawet przy uwzględnieniu stawki podatku VAT –
23% od usługi świadczenia szkoleń, była zdecydowanie bardziej korzystna pod względem
cenowym, gdyż ogólna kwota dostawy w ofercie wynosiła 463 833,00 złotych brutto,
podczas, gdy cena dostawy Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD Sp. z o. o.
wynosiła 477 094,92 złotych brutto.
W dniu 28 stycznia 2015 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło
pismo, zawierające zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego od wykonawcy Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych „ZURAD” Sp. z o. o.
z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej [zwanego dalej: „Przystępującym”] oraz wniosek
o oddalenie odwołania w całości.
W trakcie posiedzenia w dniu 3 lutego 2015 roku Zamawiający złożył odpowiedź
na odwołanie w formie pisemnej wnosząc o oddalenie odwołania w całości
jako bezzasadnego. W toku tego samego posiedzenia Odwołujący złożył opinię prawną
z dnia 30 stycznia 2015 roku, sporządzoną przez doradcę podatkowego.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron oraz Uczestnika postępowania,
na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron
i Uczestnika postępowania, złożonych na rozprawie, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła
i zważyła, co następuje:
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o przepis
art. 189 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych [j.t. Dz. U.
z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.] – dalej zwanej: „ustawą Pzp”.
Odwołanie zostało wniesione do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 26 stycznia
2015 roku oraz została przekazana w ustawowym terminie kopia odwołania Zamawiającemu.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę zgłaszającego
przystąpienie po stronie Zamawiającego, tj. wykonawcę Zakład Urządzeń Radiolokacyjnych
„ZURAD” Sp. z o. o. z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej.
Zgodnie z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca może zgłosić przystąpienie
do postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania kopii odwołania,
wskazując stronę, do której przystępuje, i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść
strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w formie
pisemnej
albo
elektronicznej
opatrzonej
bezpiecznym
podpisem
elektronicznym
weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, a jego kopię przesyła się
zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie.
Zamawiający w dniu 26 stycznia 2015 roku przekazał Przystępującemu kopię
odwołania oraz wezwał go do przystąpienia do postępowania odwoławczego.
W dniu 28 stycznia 2015 roku Prezesowi Krajowej Izby Odwoławczej zostało
doręczone pismo zawierające zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
od wykonawcy Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych „ZURAD” Sp. z o. o. z siedzibą
w Ostrowie Mazowieckiej, przy czym zgłaszający przystąpienie wskazał Stronę, do której
zgłosił przystąpienie i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść tej Strony, a także
załączył dowody przekazania Stronom kopii zgłoszenia przystąpienia. Na posiedzeniu Strony
potwierdziły otrzymanie kopii zgłoszenia przystąpienia.
Wobec powyższego Izba uznała, że zostały spełnione przesłanki wynikające
z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołującemu przysługiwało prawo do wniesienia odwołania,
ponieważ zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie
z którym środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest przesłanka posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
dokumenty, wchodzące w skład dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, złożonej Izbie przez Zamawiającego, w kopii potwierdzonej za zgodność
z oryginałem, a w szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu,
Specyfikację
Istotnych
Warunków
Zamówienia,
ofertę
Odwołującego,
wezwanie
do wyjaśnień z dnia 11 grudnia 2014 roku, skierowane do Odwołującego, wyjaśnienia
Odwołującego z dnia 15 grudnia 2014 roku, zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej
oferty, jak również dokumenty przedstawione przez Strony, w tym dokument prywatny
w postaci opinii prawnej sporządzonej przez doradcę podatkowego, a przedstawioną przez
Odwołującego, a także stanowiska i oświadczenia Stron i Uczestnika postępowania
odwoławczego przedstawione pisemnie oraz ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy.
Izba postanowiła oddalić wniosek dowodowy zgłoszony przez Odwołującego
o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu podatku od towarów
i usług na okoliczność, że Odwołujący prawidłowo naliczył podatek VAT i nie doszło do błędu
w obliczeniu ceny w jego przypadku, na podstawie dokumentacji postępowania
oraz dokumentów złożonych w toku postępowania odwoławczego, z uwagi na to, w ocenie
Izby został on powołany dla zwłoki, jako, że został powołany dopiero w stanowisku
końcowym, w sytuacji, gdy ze stanowisk przedstawionych przez Zamawiającego
czy Przystępującego nie wyniknęły żadne nowe okoliczności, które uzasadniałyby zgłoszenie
tego wniosku dowodowego dopiero na etapie przedstawienia stanowisk końcowych.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów, podtrzymanych
na rozprawie, stosownie do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, Izba ustaliła, co następuje.
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Izba uwzględnia
odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba dokonawszy oceny podniesionych w odwołaniu zarzutów, biorąc pod uwagę
stanowiska Stron i Uczestnika postępowania odwoławczego przedstawione w pismach
i ustnie na rozprawie, stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu zamieszczonym w Biuletynie Zamówień
Publicznych w dniu 19 listopada 2014 roku pod numerem 240381-2014 podał nazwę
zamówienia – „Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy”. Wskazując
na rodzaj zamówienia określił, że są to – „dostawy”. Natomiast, określając przedmiot
oraz wielkość lub zakres zamówienia podał: „1) dostawa 3 szt. (trzech sztuk) stacjonarnych
urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym polegających na przekroczeniu
dozwolonej prędkości przez pojazdy i przeznaczonych do pracy na masztach
wraz z urządzeniami integrującymi z Centralnym Systemem Przetwarzania oraz obudowami
i masztami, zwanych dalej urządzeniami rejestrującymi lub urządzeniami;
2) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń
oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia
szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu (szkoleń na poziomie trenerskim);
3) świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację”.
Zamawiający nadał następujący kod CPV – 38.41.00.00-2. Zamawiający nie dopuścił
możliwości składania ofert częściowych ani wariantowych.
Zamawiający w części III Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia [zwanej dalej:
„SIWZ”], stanowiącej Opis Przedmiotu Zamówienia, wskazał na cel realizacji zamówienia,
którym jest: „Zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków poprzez rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem
drogowym, którego głównym elementem są urządzenia rejestrujące”. W pkt 6 dotyczącym
sposobu obliczenia ceny Zamawiający podał, że: „Cenę oferty należy obliczyć uwzględniając
zakres zamówienia określony w opisie przedmiotu zamówienia w tym wszelkie opłaty
i podatki oraz koszty towarzyszące wykonaniu zamówienia” (pkt 6.1.); „Wykonawca
jest zobowiązany zastosować stawkę podatku VAT zgodną z obowiązującymi przepisami
ustawy o podatku od towarów i usług na dzień składania ofert” (pkt 6.2.). Odnosząc się
do ceny szkoleń Zamawiający zastrzegł sobie prawo do rezygnacji z przeprowadzenia
szkoleń (pkt 6.3. ppkt 2).
W formularzu ofertowym numer OF.0 został zawarty następujący wzór skalkulowania
ceny oferty: „3) oferujemy wykonanie przedmiotu zamówienia na następujących warunkach:
- za maksymalną cenę netto ………………………. (słownie …………….) złotych + podatek
VAT … %, to jest za cenę brutto …………………….(słownie …………….) złotych w tym:
a) dostawę 3 szt. (trzech sztuk) stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym zgodnych z opisem przedmiotu zamówienia z cz. III SIWZ za cenę netto
………………………. (słownie …………….) złotych + podatek VAT … %, to jest za cenę
brutto …………………….(słownie …………….) złotych;
b) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń
oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia
szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu dla maksymalnie 12 osób (szkoleń
na poziomie trenerskim) za cenę netto ………………………. (słownie …………….) złotych
+ podatek VAT … %, to jest za cenę brutto …………………….(słownie …………….) złotych
(PROSZĘ WPISAĆ CENĘ ZA 1 SZKOLENIE);
c) ) świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację
za cenę netto ………………………. (słownie …………….) złotych + podatek VAT … %,
to jest za cenę brutto …………………….(słownie …………….) złotych; (PROSZĘ WPISAĆ
CENĘ ZA 1 ROBOCZOGODZINĘ)”.
Z kolei w części IV SIWZ - Istotne Postanowienia Umowy – w § 6 Warunki płatności
w ust. 1 Zamawiający określił, że:
„1. Z tytułu należytego wykonania Przedmiotu Zamówienia Zamawiający zapłaci Wykonawcy
wynagrodzenie w wysokości maksymalnej kwoty nie przekraczającej …… złotych netto
+ podatek VAT …. %, to jest kwotę …. złotych brutto, z czego
a) [■] zł (słownie złotych: [■]) brutto, w tym podatek VAT w wysokości: [■] zł (słownie
złotych: [■]), obejmujące cenę za dostawę Urządzeń oraz za usługi utrzymania
urządzeń w zakresie zapewnienia minimalnego gwarantowanego poziomu
sprawności urządzeń rejestrujących w ramach gwarancji jakości (z wyjątkiem
jednakże czynności opisanych w § 7 ust. 3 lit. (b) Umowy; wynagrodzenie to obejmuje
także wszystkie koszty i wydatki, jakie Wykonawca poniesie z tytułu należytej
i zgodnej z niniejszą Umową oraz obowiązującymi przepisami realizacji Przedmiotu
Zamówienia;
b) kwotę w wysokości iloczyn kwoty [■] zł (słownie złotych: [■]) brutto, w tym podatek
VAT w wysokości: [■] zł (słownie złotych: [■]) za przeszkolenie 1 osoby na poziomie
trenerskim oraz liczby osób, które odbyły to szkolenie, Wskazana wyżej cena
za przeszkolenie 1 osoby zawiera wszystkie koszty i wydatki, jakie Wykonawca
poniesie w związku z przeprowadzeniem szkolenia.
kwotę w wysokości iloczynu kwoty ….. zł (słownie złotych: [■]) brutto, w tym podatek
VAT w wysokości: [■] zł (słownie złotych: [■]) i liczby roboczogodzin wykonanych
w ramach usługi utrzymania za czynności naprawcze.”.
Odwołujący złożył ofertę, w ramach której, zaoferował wykonanie przedmiotu
zamówienia za maksymalną cenę netto 377 100 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę
463 833 zł brutto, w tym:
- dostawę 3 szt. stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia za cenę netto 376 500
zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 463 095 zł;
- przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń
oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia
szkoleń wewnętrznych za cenę netto 300 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 369zł;
- świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację
za cenę netto 300 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 369zł.
Druga oferta, złożona przez Przystępującego, zawierała ogólną cenę netto
389.004,00 zł + podatek VAT 23% (dot. ppkt a i c, ppkt b zw.), to jest za cenę brutto
477.094,92 zł, w tym za: a) dostawę stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia
382.804,00 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 470.848,92 zł; b) przeprowadzenie
szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń oraz wszelkich
urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń
wewnętrznych dla maksymalnie 12 osób za cenę netto 500,00 zł x 12 osób = 6.000 zł
+ podatek VAT zw. %, to jest za cenę brutto 6.000 zł; c) świadczenie usługi utrzymania
Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację za cenę netto 200 zł + podatek VAT
23%, to jest za cenę brutto 246 zł.
Rozpatrując zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, zgodnie z którym
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy w obliczeniu ceny, Izba stwierdziła,że zarzut ten zasługuje na uwzględnienie, z następujących względów.
Istotą w tym postępowaniu było rozstrzygnięcie kwestii czy Odwołujący prawidłowo
zastosował stawkę podstawową podatku od towarów i usług, tj. 23% do przeprowadzenia
szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń oraz wszelkich
urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń
wewnętrznych z przedmiotowego zakresu (szkoleń na poziomie trenerskim), stanowiących
jedno ze świadczeń, składających się na przedmiot zamówienia.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby, podnosi, że w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej wskazuje się, że jeżeli podatnik ma wątpliwości czy może zastosować
stawkę preferencyjną lub zwolnienie z VAT, powinien zastosować stawkę podstawową.
Ponadto, w orzecznictwie Izby zauważa się także, że korzystanie ze stawek preferencyjnych
i zwolnień nie jest obowiązkiem podatników, lecz ich uprawnieniem [por. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 30 kwietnia 2012 r. wydany w sprawie o sygn. akt: 785/12;
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 kwietnia 2013 r. wydany w sprawie o sygn. akt:
KIO 735/13]. W ocenie Izby, nie można podatnikowi, w szczególności w sytuacjach,
w których mogą zrodzić się wątpliwości, co do oceny prawnopodatkowej konkretnego
zdarzenia gospodarczego, odebrać prawa do zastosowania stawki podatkowej, która
przecież nie niesie ze sobą negatywnych konsekwencji prawnopodatkowych, w tym
karnoskarbowych.
Należy wskazać, że problematyka oceny prawnopodatkowej i zastosowania stawki
jednolitej do wszystkich świadczeń, składających się na przedmiot zamówienia,
obejmującego świadczenie kompleksowe bądź też zastosowania różnych stawek
lub też zwolnienia w sytuacji przedmiotu zamówienia, obejmującego kilka odrębnychświadczeń, budzi duże wątpliwości w praktyce i faktycznie sprowadza się do oceny
czy przedmiotem zamówienia jest świadczenie złożone (kompleksowe).
Odwołujący w uzasadnieniu odwołania wywodził, że okoliczności sprawy wskazują
na to, że przedmiot zamówienia jest niepodzielny i ma charakter kompleksowy.
Koncepcja
tzw.świadczeń
złożonych
(kompleksowych)
i
jednolitego
ich opodatkowania nie wynika wprost z przepisów podatkowych, zarówno krajowych,
jak i unijnych, lecz wypracowana została w orzecznictwie ETS i sądów krajowych na tle
konkretnych stanów faktycznych. Owszem, Izba podziela stanowisko Zamawiającego,
że koncepcja świadczeń złożonych jest wyjątkiem od zasady ustalania stawki odrębnie
dla każdego świadczenia. Niemniej jednak, w ocenie Izby, przedmiotem zamówienia
w rozpoznawanej sprawie było właśnie świadczenie złożone (kompleksowe).
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 października 2005 r.
w sprawie C-41/04 wskazał, że: „Artykuł 2 ust. 1 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie
harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych
należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa świadczenia lub więcej, lub czynności
dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta
przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym
jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia
lub czynności stanowią jedno świadczenie do celów stosowania podatku od wartości
dodanej”. Z kolei w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C- 349/96 Trybunał stwierdził,że „Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej,
jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego
wykorzystania usługi zasadniczej. W takiej sytuacji fakt, iż stosowana jest jedna cena nie ma
decydującego znaczenia”.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 maja 2002 r. w sprawie o sygn. akt: III RN 66/01
stwierdził, że: „Podział jednorodnej, kompleksowej usługi na dwa odrębne rodzaje
jest podziałem sztucznym i nie może stanowić podstawy do podziału kwoty należnej
za tę usługę na dwie części, z czego każda jest objęta inną stawką VAT”. Natomiast
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 maja 2009 r. wydanym
w sprawie o sygn. akt I FSK 232/08 wskazał, że: „W przypadku czynności o kompleksowym
charakterze, jak te, o których mowa w art. 146 ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 2 tego artykułu
i w zw. z art. 2 pkt 12 u.p.t.u., na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie
było celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze
niezbędne do wykonania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku
od towarów i usług należy przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności,
biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej.”.
Przedmiot zamówienia w niniejszej sprawie obejmował:
a) dostawę 3 szt. (trzech sztuk) stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia
w ruchu drogowym polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości
przez pojazdy i przeznaczonych do pracy na masztach wraz z urządzeniami
integrującymi z Centralnym Systemem Przetwarzania oraz obudowami
i masztami, zwanych dalej urządzeniami rejestrującymi lub urządzeniami;
b) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji
Urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich
uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
(szkoleń na poziomie trenerskim);
c) świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis
i legalizację.
Izba podziela argumentację Odwołującego, że dostawa stacjonarnych urządzeń
rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym to świadczenie główne, mające zasadniczy
charakter dla Zamawiającego. Natomiast świadczenia w postaci przeprowadzenia szkoleń
z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji tych urządzeń oraz świadczenia usługi utrzymania
urządzeń to świadczenia mające charakter pomocniczy w stosunku do świadczenia
głównego i nie mają one samodzielnego charakteru. Zasadniczym elementem przedmiotu
zamówienia, w ocenie Izby, była właśnie dostawa urządzeń rejestrujących wykroczenia
w ruchu
drogowym,
które
miały
zapewnić
osiągnięcie
celu
zakładanego
przez Zamawiającego, określonego w SIWZ, tj.: Zwiększenie bezpieczeństwa na drogach
oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków poprzez rozwój systemu
automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, którego głównym elementem
są urządzenia rejestrujące. Zdaniem Izby, dostawa urządzeń rejestrujących wykroczenia
w ruchu drogowym wraz z przeprowadzeniem szkoleń z ich obsługi, montażu i eksploatacji
i wraz ze świadczeniem usług utrzymania tych urządzeń, stanowią jedną całość
gospodarczą, a ich rozdzielenie byłoby sztuczne. Zarówno bowiem usługi szkoleniowe,
jak i utrzymania urządzeń, służą tylko i wyłącznie lepszemu korzystaniu z urządzeń
rejestrujących
wykroczenia w ruchu drogowym. W opinii Izby, fakt, że Zamawiający zastrzegł
w treści SIWZ, możliwość rezygnacji z przeprowadzenia szkoleń, nie przesądza o ich
samodzielności i odrębności od świadczenia głównego, jakim jest sama dostawa urządzeń
rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym. W toku rozprawy Zamawiający wyjaśnił
bowiem, że taka możliwość rezygnacji ze świadczenia w postaci przeprowadzenia szkoleń
trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń oraz wszelkich urządzeń
dodatkowych
z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych
z przedmiotowego zakresu wynika z faktu, że przewidywał możliwość, że do przetargu
przystąpią wykonawcy oferujący urządzenia, które już Zamawiający niegdyś posiadał i miał
pracowników przeszkolonych do ich obsługi, a zatem przeprowadzenie dodatkowych szkoleń
byłoby zbędne. Dodał też, że zarówno Odwołujący i Przystępujący zaoferowali takie
urządzenia wykroczenia w ruchu drogowym. Z powyższego wynika, że potrzeba
przeprowadzenia szkoleń uaktualniłaby się tylko w przypadku zaoferowania całkiem nowych
modeli urządzeń, z którymi Zamawiający nie miał jeszcze do czynienia. Ponadto,
Zamawiający podkreślał, że żądał od dostarczenia instrukcji obsługi urządzeń. Wskazać
należy, że tak naprawdę fakultatywność szkoleń była uzależniona od okoliczności
odnoszących się do samego Zamawiającego – od umiejętności pracowników
Zamawiającego w zakresie obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń oraz urządzeń
dodatkowych, natomiast nie wynika z charakteru samego świadczenia. Dlatego też nie może
to negować akcesoryjności i pomocniczości świadczenia w postaci usług szkoleniowych.
Nie neguje tego zdaniem Izby, również zastrzeżenie odrębnych procedur odbioru
czy odrębnego wynagrodzenia. Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzenie tych szkoleń,
mających ścisły związek z dostarczonymi urządzeniami rejestrującymi wykroczenia w ruchu
drogowym, ma służyć wyłącznie lepszemu wykorzystaniu świadczenia głównego –
tj. lepszemu wykorzystaniu dostarczonych tych urządzeń. Sam Zamawiający w odpowiedzi
na odwołanie przyznał, że dostarczone urządzenia mogą być w obsłudze skomplikowane
do tego stopnia, że jednak chciałby nabyć także usługę szkoleniową oraz, że specyfika
konkretnych urządzeń może czynić mało prawdopodobnym, by inny podmiot na rynku podjął
się przeprowadzenia szkolenia z ich obsługi, przy czym podkreślał, że jednak nie obliguje
go to do nabycia usługi szkoleniowej w ogóle bądź też od konkretnego podmiotu
(str. 5 odpowiedzi na odwołanie). Jednak te twierdzenia wskazują na to, że przeprowadzenie
szkoleń z zakresu obsługi dostarczonych urządzeń mogłoby okazać się niezbędne
do prawidłowego korzystania z nich, a na pewno znacznie ułatwiłoby to korzystanie oraz,że co do zasady szkolenia takie powinien przeprowadzić także dostawca. Jest to poniekąd
zbieżne z twierdzeniami Odwołującego, który wskazywał, że to producenci lub autoryzowani
przedstawiciele producentów dostarczający urządzenia rejestrujące wykroczenia w ruchu
drogowym, są uprawnieni do przeprowadzenia szkoleń z zakresu obsługi, montażu
i eksploatacji tych urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych.
Podkreślenia wymaga również to, że świadczenie w postaci dostawy urządzeń
rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym, opodatkowane podstawową stawką podatku,
pod względem wartości znacznie przewyższało świadczenie obejmujące usługę szkolenia.
Powyższe wynika z formularza cenowego złożonego przez Odwołującego. Wartość dostawy
urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym wynosiła 376 500 zł netto,
przeprowadzenie szkoleń – 300 zł netto, a świadczenie usługi utrzymania urządzeń – 300 zł
netto, przy czym łączna wartość wyniosła 377 100 zł netto. Oczywiście wartość
poszczególnych świadczeń nie może mieć decydującego wpływu na ocenę czy przedmiot
zamówienia ma charakter kompleksowy czy też nie, niemniej jednak może wskazywać,
które z tych świadczeń ma charakter zasadniczy, w sytuacji wystąpienia tak znacznych
różnic, jak w omawianym przypadku.
Biorąc pod uwagę powyższe, skład orzekający Izby, uznał, że dostawa urządzeń
rejestrujących to świadczenie główne, mający zasadniczy charakter dla Zamawiającego,
a świadczenia dotyczące przeprowadzenia szkolenia i utrzymania urządzeń to świadczenia
mające charakter pomocniczy. Zatem, świadczenia te stanowią łącznie świadczenie złożone
(kompleksowe) i powinny być opodatkowane jednolitą stawką podatkową, właściwą
dla świadczenia głównego, tj. stawką 23%.
Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, jest też to, że we wzorze formularza
oferty numer OF.0 Zamawiający odnośnie świadczenia dotyczącego przeprowadzenia
szkolenia przewidział bezpośrednio miejsce na wskazanie konkretnej stawki VAT,
a mianowicie zawarł sformułowanie: „b) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu
obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem
odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
dla maksymalnie
12
osób
(szkoleń
na
poziomie
trenerskim)
za
cenę
netto
………………………. (słownie …………….) złotych + podatek VAT … %, to jest za cenę
brutto …………………….(słownie …………….) złotych (PROSZĘ WPISAĆ CENĘ
ZA 1 SZKOLENIE);” , zaś co do łącznej ceny oferty : „3) oferujemy wykonanie przedmiotu
zamówienia na następujących warunkach: - za maksymalną cenę netto ……………………….
(słownie …………….) złotych + podatek VAT … %, to jest za cenę brutto
…………………….(słownie …………….) złotych w tym”.
Powyższe mogło sugerować wymaganie Zamawiającego co do wskazania
określonego % stawki podatku VAT. Natomiast w poprzednim postępowaniach tego typu,
czyli na dostawę stacjonarnych urządzeń rejestrujących, w tabeli określającej wzór
obliczenia ceny, odnośnie elementu zamówienia dotyczącego przeprowadzenia szkoleń
pracowników na poziomie trenerskim, Zamawiający zawarł sformułowanie „zw.”,
bezpośrednio wskazujące na zwolnienie z obowiązku podatkowego.
Natomiast, jeśli chodzi o podnoszoną przez Odwołującego okoliczność, że brak było
podstaw do odrzucenia jego oferty bez dostatecznego i wyczerpującego uzasadnienia
faktycznego i prawnego tej czynności, to stwierdzić należy, że informacja o wyborze oferty
najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty Odwołującego z dnia 21 stycznia 2015 roku, zawierała
podstawę prawną i faktyczną, dotyczącą podjęcia tych czynności. Informacja ta zawierała
uzasadnienie, dlaczego Zamawiający stwierdził, że oferta Odwołującego zawiera błąd
w obliczeniu ceny oraz dlaczego nie uznał, że przedmiot zamówienia ma charakter
kompleksowy. W oparciu o tak skonstruowane uzasadnienie Odwołujący był w stanie
zakwestionować czynność odrzucenia jego oferty i podjąć polemikę z oceną Zamawiającego.
Z uwagi na powyższe Izba, uznała, że zarzut podniesiony przez Odwołującego w tym
zakresie (tj. co do braku wyczerpującego i rzetelnego uzasadnienia odrzucenia oferty
Odwołującego), nie potwierdził się.
Izba stwierdziła, że zarzut naruszenia art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 11.03.2004 r.
o podatku od towarów i usług, poprzez bezpodstawne przyjęcie że będące przedmiotem
zamówienia szkolenia mają charakter szkoleń zawodowych i odrębnej (nie pomocniczej)
usługi, a całe Zamówienie nie ma charakteru kompleksowego, został błędnie sformułowany,
i jako taki nie zasługuje na uwzględnienie. Otóż, z treści powołanego powyżej przepisu
wynika tylko tyle, że Zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego
lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26: a) prowadzone
w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub b) świadczone przez
podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - wyłącznie
w zakresie usług objętych akredytacją, lub c) finansowane w całości ze środków publicznych
- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.
Przepis ten w żaden sposób nie odnosi się do kwestii kompleksowości świadczenia.
Zresztą sam Odwołujący w toku rozprawy stwierdził, że: „przedmiot zamówienia, gdyby
polegał na szkoleniu, tj. gdyby był nazwaną usługą szkoleniową, to wówczas zwolniony byłby
z podatku VAT”. Jak już powyżej zostało wskazane koncepcja tzw. świadczeń
kompleksowych i jednolitego ich opodatkowania nie wynika wprost z przepisów
podatkowych, zarówno krajowych, jak i unijnych, lecz wypracowana została w orzecznictwie
ETS i sądów krajowych. Dlatego też zarzut, że Zamawiający bezpodstawnie przyjął,że będące przedmiotem zamówienia szkolenia mają charakter odrębnej (nie pomocniczej)
usługi, a całe Zamówienie nie ma charakteru kompleksowego, został rozpoznany
w kontekście zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Izba przy tym
nie kwestionuje, że będące przedmiotem szkolenia mają charakter zawodowy, niemniej
jednak stanowią one element świadczenia złożonego, którego głównym elementem jest
dostawa urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym. Ponadto, zważyć należy,że „Przepisy innych ustaw niż p.z.p. mogą być przedmiotem odwołania wyłącznie wtedy,
gdy p.z.p. bezpośrednio do nich odsyła i o ile przepisy te mają charakter przepisów ius
cogens.” [por. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 września 2014 r.,
sygn. akt: KIO 1849/14].
Odnosząc się do kolejnych zarzutów podniesionych przez Odwołującego, zauważyć
należy, że tak jak już powyżej zostało wskazane, wartość szacunkowa przedmiotowego
zamówienia jest mniejsza od kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11
ust. 8 ustawy Pzp.
Zgodnie zaś z art. 180 ust. 2 ustawy Pzp Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje
wyłącznie wobec czynności:
1) wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania
o cenę;
2) opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu;
3) wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia;
4) odrzucenia oferty odwołującego.
W przypadku stwierdzenia, że zarzuty odwołania wykraczają poza granice określone
w przepisie art. 180 ust. 2 ustawy Pzp i jednocześnie nie dysponując instrumentem
pozwalającym na odrzucenie odwołania w części, Izba pozostawia poza zakresem
rozpoznania zarzuty dotyczące czynności innych niż wymienione w tym przepisie.
W niniejszej sprawie tylko i wyłącznie zarzuty Odwołującego odnoszące się do czynności
odrzucenia jego oferty mogły stanowić przedmiot rozpoznania Izby. Natomiast pozostałe
zarzuty, nie związane bezpośrednio z odrzuceniem oferty Odwołującego, nie mogły zostać
rozpoznane przez Izbę.
W tym miejscu należy też zauważyć, że Zamawiający w toku rozprawy, stwierdził
ponadto, że Odwołujący nie mógł kwestionować samego wyboru oferty najkorzystniejszej.
Należy jednak stwierdzić, że ograniczenie wynikające z art. 180 ust. 2 ustawy Pzp
nie uniemożliwia nakazania unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
albowiem nakazanie unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego, w przypadku
uwzględnienia odwołania, w którym Odwołujący kwestionuje czynność odrzucenia swojej
oferty, bez podważenia samego wyniku postępowania w postaci wyboru oferty
najkorzystniejszej, czyniłoby iluzorycznym ochroną prawną przysługującą Odwołującemu
m.in. na podstawie art. 180 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp. Dlatego też, należy stwierdzić, że nakaz
unieważnienia czynności oferty najkorzystniejszej, jest konsekwencją uwzględnienia zarzutu
odnoszącego się do czynności odrzucenia oferty złożonej przez Odwołującego,
także w postępowaniach, gdzie wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Wybór oferty
najkorzystniejszej w tym postępowaniu, jest ściśle związany z odrzuceniem oferty złożonej
przez Odwołującego, która, pomimo zastosowania przez Odwołującego podstawowej stawki
VAT do całego zadania, jest ofertą zawierającą najkorzystniejszą cenę.
Mając powyższe na względzie Izba orzekła, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 1 ust. 1 pkt 1, § 3 pkt 1 lit. a), § 3
pkt 2 oraz § 5 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Izba zasądziła od Odwołującego na rzecz Zamawiającego uzasadnione koszty
postępowania odwoławczego, w tym koszty poniesione tytułem wpisu w kwocie 7.500 zł
oraz tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600 zł.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący:
………………………………
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu - Głównemu Inspektoratowi
Transportu Drogowego: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego - LIFOR Sp. z o. o.
z siedzibą w Bytomiu oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego - Główny Inspektorat Transportu
Drogowego, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego - LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu, tytułem wpisu
od odwołania,
2.2 zasądza od Zamawiającego - Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego
na rzecz Odwołującego - LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu kwotę
11 100 zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione tytułem wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………..
Sygn. akt: KIO 157/15
U z a s a d n i e n i e
Główny Inspektorat Transportu Drogowego [zwany dalej: „Zamawiającym”], prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy,
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
[j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.] – zwanej dalej: „ustawą Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 19 listopada 2014 roku pod numerem 240381-2014. Wartość szacunkowa
zamówienia jest mniejsza od kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 21 stycznia 2015 roku przekazał wykonawcom zawiadomienie
o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz o odrzuceniu oferty złożonej przez wykonawcę
LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu.
W dniu 26 stycznia 2015 roku wykonawca - LIFOR Sp. z o. o. z siedzibą w Bytomiu
[zwany dalej: „Odwołującym”], wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego polegających
na:
• odrzuceniu oferty Odwołującego art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp;
• wyborze oferty złożonej w postępowaniu przez wykonawcę Zakład Urządzeń
Radiolokacyjnych ZURAD Sp. z o. o. w Ostrowie Mazowieckiej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów prawa:
1) art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp poprzez przyjęcie, że zachodzi przesłanka błędu
w obliczeniu ceny i odrzucenie oferty Odwołującego w sytuacji, gdy brak było
podstaw do dokonania takiej czynności w postępowaniu, bez dostatecznego
i wyczerpującego uzasadnienia faktycznego i prawnego tej czynności;
2) art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług,
poprzez bezpodstawne przyjęcie, że będące przedmiotem zamówienia szkolenia
mają charakter szkoleń zawodowych i odrębnej (nie pomocniczej) usługi,
a całe zamówienie nie ma charakteru kompleksowego;
3) art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp w związku z art. 43 ust 1 pkt 29 ustawy o podatku
od towarów i usług, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Zakładu
Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD w Ostrowie Mazowieckiej, jako zawierającej
błąd w obliczeniu ceny poprzez naliczenie w formularzu oferty (poz. 3 b) błędnej
stawki podatku VAT;
4) art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania
z naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców oraz w sposób
uniemożliwiający zachowanie uczciwej konkurencji, przejawiający się tym,że za najkorzystniejszą uznana została oferta podlegająca odrzuceniu;
5) art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp poprzez uznanie, że oferta innego wykonawcy
jest ofertą najkorzystniejszą.
W oparciu o powyższe Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie:
• unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
• unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na wyborze oferty
Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD Sp. z o. o. z siedzibą w Ostrowie
Mazowieckiej, jako najkorzystniejszej;
• odrzucenia oferty wykonawcy Zakład Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD
Sp. z o. o. z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej, jako zawierającej błąd
w obliczeniu ceny - art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp;
• powtórzenia czynności badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty
Odwołującego;
• obciążenia kosztami postępowania Zamawiającego na rzecz Odwołującego
poprzez zasądzenie uzasadnionych kosztów Odwołującego się z tytułu wpisu
od odwołania oraz z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika;
• dopuszczenie dowodów załączonych do odwołania.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że zamówienie zostało
przez Zamawiającego określone w sposób kompleksowy, bez rozbicia na odrębne zadania,
a w jego skład wchodziły: 1) dostawa 3 sztuk stacjonarnych urządzeń rejestrujących
wykroczenia w ruchu drogowym, 2) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi,
montażu i eksploatacji urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem
odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
(szkoleń na poziomie trenerskim), 3) świadczenie usługi utrzymania urządzeń, obejmujące
naprawę, serwis i legalizację. Odwołujący stwierdził ponadto, że zamówieniu został nadany
kod CPV: 38410000-2, którego pełna nazwa wg opisu kodów CPV to „przyrządy pomiarowe”
oraz, że Zamawiający nie nadał zamówieniu innej klasyfikacji CPV, co zdaniem
Odwołującego świadczy o tym, że zamówienie miało charakter kompleksowy i w ramach
„dostawy przyrządów pomiarowych” obejmowało pozostałe, wyszczególnione w opisie
przedmiotu zamówienia, świadczenia pomocnicze, w tym szkolenia z zakresu obsługi
urządzeń. Odwołujący powołał się na fakt, że usługi szkoleniowe w klasyfikacji CPV mają
zupełnie inne kody CPV, takie jak: CPV 80500000-9, CPV 80510000-2, CPV 80511000-9,
CPV 80530000-8, w zależności od charakteru szkolenia. Odwołujący wskazał, że brak
użycia tych kodów, które charakteryzowałyby usługi szkoleniowe, w zasadniczy sposób
wpływał na określenie stawki VAT w ofercie, gdyż na podstawie powiązania kodu CPV
następuje
określenie
przedmiotu
opodatkowania
i
dobór
numeru
PKWiU,
który jest niezbędny do wyliczenia prawidłowej stawki VAT. Odwołujący wskazał również
na nazwę przedmiotu zamówienia: „Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących
wykroczenia w ruchu drogowym, polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez
pojazdy” oraz, że dopiero w opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający sprecyzował zakres
zamówienia, opisując poszczególne jego składniki, co w jego ocenie świadczy o tym,że Zamawiający traktuje pozostałe świadczenia poza świadczeniem głównym, jakim jest
dostawa urządzeń rejestrujących, jako świadczenia pomocnicze, ściśle związane
ze świadczeniem głównym.
Odwołujący wskazał ponadto, że Zamawiający, pismem z dnia 11 grudnia 2014 roku,
wezwał go do wyjaśnienia m. in. podstawy naliczenia w ofercie podatku VAT
od zaoferowanej kwoty netto za przeprowadzenie szkoleń wskazanych w ust. 3 lit. b
formularza oferty. Odwołujący złożył wyjaśnienia, z których wynikało, że w formularzu oferty
nr OF.0 Zamawiający pozostawił wykonawcom wykropkowaną wartość podatku VAT, która
ma być naliczona od ceny netto za wykonanie szkolenia trenerskiego, a związku z tym,
iż stawka podatku VAT nie została narzucona przez Zamawiającego, Odwołujący podał
stawkę VAT zgodną z interpretacją Urzędu Skarbowego, w którym on się rozlicza. Ponadto,
Odwołujący wyjaśnił, że wymóg podania stawki podatku VAT również jest ujęty we wzorze
umowy (§ 6 ust. 1 lit. b), w związku z czym uznał za zasadne, aby do kwoty netto usługi
szkoleniowej na poziomie trenerskim doliczyć 23% stawkę podatku VAT, gdyż w przypadku,
gdy wykonywanych jest więcej czynności i są one ze sobą ściśle powiązane oraz stanowią
całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym, to wówczas dla potrzeb VAT należy
potraktować je jako jedną czynność opodatkowaną. Dalej w wyjaśnieniach wskazał,że świadczenie pomocnicze, co do zasady, dzieli los prawny świadczenia głównego,
w szczególności w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, miejscaświadczenia oraz stawki podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy w skład świadczonej
usługi wchodzą usługi pomocnicze, czyli takie, które nie stanowią dla nabywcy celu samego
w sobie, a są jedynie uzupełnieniem usługi głównej, opodatkowanie całego świadczenia
winno nastąpić według stawki obowiązującej dla usługi zasadniczej. Stwierdził, że zasadą
jest, iż każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno
być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje
z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być
dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową,
obejmującą kilka świadczeń pomocniczych.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający odrzucił jego ofertę jako zawierającą błąd
w obliczeniu ceny niemożliwy do poprawienia, gdyż szkolenia opisane przez Zamawiającego
w SIWZ są zwolnione z podatku VAT, przy czym Zamawiający powołał się na art. 43 ust. 1
pkt 29 ustawy o podatku od towarów i usług, podając że zamawiane szkolenia mają
charakter szkoleń zawodowych
i są w całości finansowane ze środków publicznych
oraz, że nie można stwierdzić, że szkolenia mają charakter kompleksowy, gdyż zakup
urządzeń i szkolenia mogą występować samoistnie. Odwołujący zauważył, że Zamawiający
nie powołał się poza art. 43 ustawy o podatku VAT o ogólnym charakterze, regulującym
wyłącznie podatek VAT od szkoleń w szerokim rozumieniu tego pojęcia, na żadne inne
przepisy potwierdzające stanowisko Zamawiającego, w tym na indywidualne interpretacje
podatkowe, orzeczenia sądowe i organów administracji. Zdaniem Odwołującego,
uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego nie zawiera wyczerpującego i rzetelnego
uzasadnienia prawnego, tak by możliwe było precyzyjne odniesienie się do zarzutów
Zamawiającego, a w szczególności opisane uzasadnienie nie dawało podstaw do podjęcia
czynności Zamawiającego, skarżonych w postępowaniu.
Odwołujący podniósł, że obowiązkiem Zamawiającego jest dokonanie oceny ofert,
w tym m. in. pod względem prawidłowości przyjętych przez wykonawców przy obliczeniu
ceny, stawek VAT, który to obowiązek wynika z dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp,
nakazującego Zamawiającemu odrzucenie ofert zawierających błąd w obliczeniu ceny,
za który uznać należy przyjęcie niewłaściwej stawki VAT. Odwołujący dodał,że rozstrzygnięcie podnoszonych zarzutów w zasadzie sprowadza się do ustalenia,
czy postępowanie dotyczy usługi o charakterze kompleksowym, a tym samym,
czy prawidłowym było zastosowanie przez wykonawców w złożonych ofertach jednolitej
stawki podatku VAT na poziomie 23%, czy też należało przyjąć dwie stawki VAT: 23% oraz
stawka VAT zwolniona (na szkolenia objęte przedmiotem umowy).
Według Odwołującego, istotnym argumentem przemawiającym na rzecz braku
podstaw zróżnicowania zastosowanych stawek VAT dla poszczególnych świadczeń,
wchodzących w skład zamówienia, jest fakt niepodzielności w tym postępowaniu przedmiotu
zamówienia. Jego zdaniem, trudno racjonalnie przyjąć by bez szkody dla całości zamówienia
jeden podmiot mógł wykonywać dostawę stacjonarnych urządzeń rejestrujących,
a drugi mógł prowadzić szkolenia z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji ww. urządzeń
(tych dostarczonych urządzeń) oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem
odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
(obsługi urządzeń). Podkreślił, że szkolenia z zakresu obsługi urządzeń dotyczyć miało
konkretnie tych zamawianych urządzeń, będących przedmiotem dostawy. W ocenie
Odwołującego błędne jest stanowisko Zamawiającego, iż przedmiotowe szkolenie
ma charakter odrębny, nie związany z usługą główną - zasadniczą, ponieważ szkolenie
to może być przeprowadzone wyłącznie przez dostawcę (producenta lub uprawnionego
przedstawiciela producenta), gdyż tylko konkretny dostawca posiada wiedzę i uprawnienie
do przeprowadzenia szkoleń dla użytkowników końcowych i nadawania im certyfikatów.
Odwołujący wskazał, że w przedmiotowym postępowaniu nie jest możliwe prowadzenie
szkoleń z obsługi danego urządzenia przez inny podmiot, który nie jest dostawcą tego
urządzenia. Odwołujący stwierdził, że w praktyce obrotu gospodarczego zdarzają
się świadczenia natury kompleksowej, czyli takie, które składają się z kilku pojedynczychświadczeń oraz, że w związku z charakterem stawki podstawowej, stawki obniżone
(preferencyjne) mają charakter wyjątkowy. Powołał się na orzecznictwo Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczące problematyki świadczeń złożonych.
Podniósł, że
w
przedmiotowym
postępowaniu
usługa
szkolenia
nie
stanowi
dla Zamawiającego celu samego w sobie, co jego zdaniem, Zamawiający przyznał
w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego stwierdzając, że ww. usługa
ma charakter fakultatywny, a Zamawiający nie jest obowiązany do jej przeprowadzenia.
Zdaniem Odwołującego świadczy to o tym, że ta usługa nie jest dla Zamawiającego celem
sama w sobie, a ma charakter jedynie pomocniczy, a zatem powinna dzielić los podatkowyświadczenia głównego.
Ponadto, Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku
od towarów i usług, podstawową stawką tego podatku jest stawka 23 %, a regułą prawa
podatkowego jest, że stosowanie preferencyjnych stawek podatkowych nie jest obowiązkiem
podatników, lecz ich uprawnieniem, co oznacza, że podatnik zawsze ma prawo zastosować
podstawową stawkę podatkową i z tym faktem ustawa o podatku od towarów i usług
oraz inne ustawy regulujące odpowiedzialność podatników nie wiążą żadnych negatywnych
konsekwencji, w tym karnoskarbowych, w przeciwieństwie do nieuprawnionego
zastosowania stawki preferencyjnej. Zgodnie zaś z art. 106 ustawy o podatku od towarów
i usług na wykonawcy ciąży obowiązek ustalenia prawidłowej stawki VAT, którą powinien
uwzględnić w ofercie. Stwierdził, że stawka podstawowa ma charakter zasadniczy i powinna
być stosowana również w sytuacji, gdy istnieją wątpliwości co do wysokości opodatkowania.
Podkreślił, że wyjątki od zasady co do stosowania stawki podstawowej, nie powinny być
interpretowane rozszerzająco. Następnie wskazał, że stawka podstawowa ma zastosowanie
wówczas, gdy ustawa bezpośrednio (bądź też przez rozporządzenia) oraz w sposób wyraźny
nie przewiduje zastosowania dla danej czynności innej (niższej) stawki podatku. Wskazał
też, że zastosowanie do danej czynności podlegającej opodatkowaniu właściwej stawki VAT
następuje ex lege, co oznacza, iż dana czynność opodatkowana jest według konkretnej
stawki określonej w ustawie bądź w przepisach wykonawczych, niezależnie od tego,
jaką stawkę zastosował podatnik.
Odwołujący nie zgodził się ze stanowiskiem Zamawiającego, że szkolenia wchodzące
w skład przedmiotu zamówienia dotyczą „obsługi, eksploatacji systemu”, czym Zamawiający
uzasadnia twierdzenie, że te szkolenia mają charakter zawodowy podczas, gdy SIWZ
zawiera opis tych szkoleń jako szkolenia z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń.
Zdaniem Odwołującego szkolenia opisane w SIWZ dotyczą wyłącznie obsługi urządzeń
będących przedmiotem dostawy i są z tymi dostawami ściśle powiązane, zaś w jego ocenie,
Zamawiający w sposób nieuprawniony rozszerzająco opisuje szkolenia - jako szkolenia
z obsługi systemu.
Dodał również, że w zakresie przedmiotu w postaci przeprowadzenia szkoleń
trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń na poziomie trenerskim, mieści
się także zapewnienie miejsca szkolenia oraz koszt noclegu, co jest objęte stawką podatku
VAT - 23%.
Następnie Odwołujący podkreślił, że sam Zamawiający zawarł sugestię w treści
SIWZ, by dokonać wyliczenia ceny, z uwzględnieniem prawidłowej stawki VAT, poprzez
użycie w formularzu oferty w pkt 3 b) sformułowania „przeprowadzenie szkoleń trenerów (...)
za cenę netto (słownie: ) złotych + podatek VAT ... %”, podczas, gdy w treści SIWZ
w ramach poprzednich postępowań o zamówienie publiczne, prowadzonych przez
Zamawiającego, przy takim samym (zbliżonym) przedmiocie zamówienia - w zakresie
szkoleń Zamawiający z góry określał stawkę VAT jako „zw”. Zdaniem Odwołującego,
w takich przypadkach niemożliwe było zaproponowanie innej stawki podatku, a nawet
w sytuacji zaoferowania innej stawki, Zamawiający miałby wówczas prawo dokonać korekty
takiego zapisu jako oczywistej omyłki w ofercie.
Odnosząc się do powołanego przez Zamawiającego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29
ustawy o podatku od towarów i usług, odwołujący stwierdził, że w przypadku,
gdy przedmiotem zamówienia jest świadczenie usługi kształcenia zawodowego finansowanej
w całości ze środków publicznych, zarówno usługa szkoleniowa, jak i usługi czy dostawyświadczone wraz z tą usługą szkoleniową, są ściśle z nią powiązane, podlegają zwolnieniu
z podatku VAT.
Natomiast, przedmiotem zamówienia w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego, jest: Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym, polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy. Odwołujący
stwierdził, że poszczególne elementy zamówienia stanowią usługi/dostawy niejednorodne
i jako takie w przypadku, gdyby były świadczone odrębnie, byłyby różnie opodatkowane
podatkiem VAT. Zwrócił uwagę, że przedmiot zamówienia udzielany jest przez jednego
Zamawiającego, w jednym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego,
a na zamówienie
zostanie
zawarta
jedna
umowa
z
jednym
wykonawcą.
Ponadto, przedmiotem zamówienia są usługi służące jednemu celowi, tj. zwiększeniu
bezpieczeństwa na drogach oraz zmniejszeniu liczby ofiar śmiertelnych wypadków
poprzez zbudowanie skutecznego i efektywnego systemu automatycznego nadzoru
nad ruchem drogowym, i są ze sobą ściśle związane w tym konkretnym postępowaniu.
W ocenie Odwołującego, nie da się obronić twierdzenia Zamawiającego, że udzieliłby
zamówienia na usługi szkoleniowe z obsługi konkretnych (dostarczonych) urządzeń,
nie mając wcześniej zakupionych urządzeń, co dodatkowo wskazuje na to, że elementy
zamówienia stanowią niepodzielne, kompleksowe zamówienie. Odwołujący powołał się
nadto na Interpretację Ogólną Nr PT1/033/2/46/KSB/12/PT-241/PT-279 Ministra Finansów
z dnia 30 marca 2012 r. oraz na wyrok NSA z dn. 6.05.2009 r., sygn. akt.: I FSK 232/08,
dotyczące problematyki świadczeń kompleksowych.
Odwołujący podniósł, że jego zdaniem, usługi szkolenia są jednym z elementów
Zamówienia „Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym, polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy
podatnikiem”, a zatem należy przyjąć, że właściwą stawką dla obliczenia ceny za wykonanie
tych szkoleń jest stawka podatku VAT 23%, nie zaś zwolnienie z podatku VAT.
Stwierdził ponadto, że to wyłącznie na dostawcy (oferencie) spoczywa odpowiedzialność
za prawidłowe określenie stawki podatku VAT oraz, że na każdym etapie postępowania
posiłkował się opinią swojego biura rachunkowego oraz niezależnego doradcy podatkowego.
Ponadto, zauważył, że jego oferta, nawet przy uwzględnieniu stawki podatku VAT –
23% od usługi świadczenia szkoleń, była zdecydowanie bardziej korzystna pod względem
cenowym, gdyż ogólna kwota dostawy w ofercie wynosiła 463 833,00 złotych brutto,
podczas, gdy cena dostawy Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych ZURAD Sp. z o. o.
wynosiła 477 094,92 złotych brutto.
W dniu 28 stycznia 2015 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło
pismo, zawierające zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego od wykonawcy Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych „ZURAD” Sp. z o. o.
z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej [zwanego dalej: „Przystępującym”] oraz wniosek
o oddalenie odwołania w całości.
W trakcie posiedzenia w dniu 3 lutego 2015 roku Zamawiający złożył odpowiedź
na odwołanie w formie pisemnej wnosząc o oddalenie odwołania w całości
jako bezzasadnego. W toku tego samego posiedzenia Odwołujący złożył opinię prawną
z dnia 30 stycznia 2015 roku, sporządzoną przez doradcę podatkowego.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron oraz Uczestnika postępowania,
na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron
i Uczestnika postępowania, złożonych na rozprawie, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła
i zważyła, co następuje:
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o przepis
art. 189 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych [j.t. Dz. U.
z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.] – dalej zwanej: „ustawą Pzp”.
Odwołanie zostało wniesione do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 26 stycznia
2015 roku oraz została przekazana w ustawowym terminie kopia odwołania Zamawiającemu.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę zgłaszającego
przystąpienie po stronie Zamawiającego, tj. wykonawcę Zakład Urządzeń Radiolokacyjnych
„ZURAD” Sp. z o. o. z siedzibą w Ostrowie Mazowieckiej.
Zgodnie z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca może zgłosić przystąpienie
do postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania kopii odwołania,
wskazując stronę, do której przystępuje, i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść
strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w formie
pisemnej
albo
elektronicznej
opatrzonej
bezpiecznym
podpisem
elektronicznym
weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, a jego kopię przesyła się
zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie.
Zamawiający w dniu 26 stycznia 2015 roku przekazał Przystępującemu kopię
odwołania oraz wezwał go do przystąpienia do postępowania odwoławczego.
W dniu 28 stycznia 2015 roku Prezesowi Krajowej Izby Odwoławczej zostało
doręczone pismo zawierające zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
od wykonawcy Zakładu Urządzeń Radiolokacyjnych „ZURAD” Sp. z o. o. z siedzibą
w Ostrowie Mazowieckiej, przy czym zgłaszający przystąpienie wskazał Stronę, do której
zgłosił przystąpienie i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść tej Strony, a także
załączył dowody przekazania Stronom kopii zgłoszenia przystąpienia. Na posiedzeniu Strony
potwierdziły otrzymanie kopii zgłoszenia przystąpienia.
Wobec powyższego Izba uznała, że zostały spełnione przesłanki wynikające
z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołującemu przysługiwało prawo do wniesienia odwołania,
ponieważ zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie
z którym środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest przesłanka posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
dokumenty, wchodzące w skład dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, złożonej Izbie przez Zamawiającego, w kopii potwierdzonej za zgodność
z oryginałem, a w szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu,
Specyfikację
Istotnych
Warunków
Zamówienia,
ofertę
Odwołującego,
wezwanie
do wyjaśnień z dnia 11 grudnia 2014 roku, skierowane do Odwołującego, wyjaśnienia
Odwołującego z dnia 15 grudnia 2014 roku, zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej
oferty, jak również dokumenty przedstawione przez Strony, w tym dokument prywatny
w postaci opinii prawnej sporządzonej przez doradcę podatkowego, a przedstawioną przez
Odwołującego, a także stanowiska i oświadczenia Stron i Uczestnika postępowania
odwoławczego przedstawione pisemnie oraz ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy.
Izba postanowiła oddalić wniosek dowodowy zgłoszony przez Odwołującego
o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu podatku od towarów
i usług na okoliczność, że Odwołujący prawidłowo naliczył podatek VAT i nie doszło do błędu
w obliczeniu ceny w jego przypadku, na podstawie dokumentacji postępowania
oraz dokumentów złożonych w toku postępowania odwoławczego, z uwagi na to, w ocenie
Izby został on powołany dla zwłoki, jako, że został powołany dopiero w stanowisku
końcowym, w sytuacji, gdy ze stanowisk przedstawionych przez Zamawiającego
czy Przystępującego nie wyniknęły żadne nowe okoliczności, które uzasadniałyby zgłoszenie
tego wniosku dowodowego dopiero na etapie przedstawienia stanowisk końcowych.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów, podtrzymanych
na rozprawie, stosownie do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, Izba ustaliła, co następuje.
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Izba uwzględnia
odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba dokonawszy oceny podniesionych w odwołaniu zarzutów, biorąc pod uwagę
stanowiska Stron i Uczestnika postępowania odwoławczego przedstawione w pismach
i ustnie na rozprawie, stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu zamieszczonym w Biuletynie Zamówień
Publicznych w dniu 19 listopada 2014 roku pod numerem 240381-2014 podał nazwę
zamówienia – „Dostawa stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości przez pojazdy”. Wskazując
na rodzaj zamówienia określił, że są to – „dostawy”. Natomiast, określając przedmiot
oraz wielkość lub zakres zamówienia podał: „1) dostawa 3 szt. (trzech sztuk) stacjonarnych
urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym polegających na przekroczeniu
dozwolonej prędkości przez pojazdy i przeznaczonych do pracy na masztach
wraz z urządzeniami integrującymi z Centralnym Systemem Przetwarzania oraz obudowami
i masztami, zwanych dalej urządzeniami rejestrującymi lub urządzeniami;
2) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń
oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia
szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu (szkoleń na poziomie trenerskim);
3) świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację”.
Zamawiający nadał następujący kod CPV – 38.41.00.00-2. Zamawiający nie dopuścił
możliwości składania ofert częściowych ani wariantowych.
Zamawiający w części III Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia [zwanej dalej:
„SIWZ”], stanowiącej Opis Przedmiotu Zamówienia, wskazał na cel realizacji zamówienia,
którym jest: „Zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków poprzez rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem
drogowym, którego głównym elementem są urządzenia rejestrujące”. W pkt 6 dotyczącym
sposobu obliczenia ceny Zamawiający podał, że: „Cenę oferty należy obliczyć uwzględniając
zakres zamówienia określony w opisie przedmiotu zamówienia w tym wszelkie opłaty
i podatki oraz koszty towarzyszące wykonaniu zamówienia” (pkt 6.1.); „Wykonawca
jest zobowiązany zastosować stawkę podatku VAT zgodną z obowiązującymi przepisami
ustawy o podatku od towarów i usług na dzień składania ofert” (pkt 6.2.). Odnosząc się
do ceny szkoleń Zamawiający zastrzegł sobie prawo do rezygnacji z przeprowadzenia
szkoleń (pkt 6.3. ppkt 2).
W formularzu ofertowym numer OF.0 został zawarty następujący wzór skalkulowania
ceny oferty: „3) oferujemy wykonanie przedmiotu zamówienia na następujących warunkach:
- za maksymalną cenę netto ………………………. (słownie …………….) złotych + podatek
VAT … %, to jest za cenę brutto …………………….(słownie …………….) złotych w tym:
a) dostawę 3 szt. (trzech sztuk) stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu
drogowym zgodnych z opisem przedmiotu zamówienia z cz. III SIWZ za cenę netto
………………………. (słownie …………….) złotych + podatek VAT … %, to jest za cenę
brutto …………………….(słownie …………….) złotych;
b) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń
oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia
szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu dla maksymalnie 12 osób (szkoleń
na poziomie trenerskim) za cenę netto ………………………. (słownie …………….) złotych
+ podatek VAT … %, to jest za cenę brutto …………………….(słownie …………….) złotych
(PROSZĘ WPISAĆ CENĘ ZA 1 SZKOLENIE);
c) ) świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację
za cenę netto ………………………. (słownie …………….) złotych + podatek VAT … %,
to jest za cenę brutto …………………….(słownie …………….) złotych; (PROSZĘ WPISAĆ
CENĘ ZA 1 ROBOCZOGODZINĘ)”.
Z kolei w części IV SIWZ - Istotne Postanowienia Umowy – w § 6 Warunki płatności
w ust. 1 Zamawiający określił, że:
„1. Z tytułu należytego wykonania Przedmiotu Zamówienia Zamawiający zapłaci Wykonawcy
wynagrodzenie w wysokości maksymalnej kwoty nie przekraczającej …… złotych netto
+ podatek VAT …. %, to jest kwotę …. złotych brutto, z czego
a) [■] zł (słownie złotych: [■]) brutto, w tym podatek VAT w wysokości: [■] zł (słownie
złotych: [■]), obejmujące cenę za dostawę Urządzeń oraz za usługi utrzymania
urządzeń w zakresie zapewnienia minimalnego gwarantowanego poziomu
sprawności urządzeń rejestrujących w ramach gwarancji jakości (z wyjątkiem
jednakże czynności opisanych w § 7 ust. 3 lit. (b) Umowy; wynagrodzenie to obejmuje
także wszystkie koszty i wydatki, jakie Wykonawca poniesie z tytułu należytej
i zgodnej z niniejszą Umową oraz obowiązującymi przepisami realizacji Przedmiotu
Zamówienia;
b) kwotę w wysokości iloczyn kwoty [■] zł (słownie złotych: [■]) brutto, w tym podatek
VAT w wysokości: [■] zł (słownie złotych: [■]) za przeszkolenie 1 osoby na poziomie
trenerskim oraz liczby osób, które odbyły to szkolenie, Wskazana wyżej cena
za przeszkolenie 1 osoby zawiera wszystkie koszty i wydatki, jakie Wykonawca
poniesie w związku z przeprowadzeniem szkolenia.
kwotę w wysokości iloczynu kwoty ….. zł (słownie złotych: [■]) brutto, w tym podatek
VAT w wysokości: [■] zł (słownie złotych: [■]) i liczby roboczogodzin wykonanych
w ramach usługi utrzymania za czynności naprawcze.”.
Odwołujący złożył ofertę, w ramach której, zaoferował wykonanie przedmiotu
zamówienia za maksymalną cenę netto 377 100 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę
463 833 zł brutto, w tym:
- dostawę 3 szt. stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia za cenę netto 376 500
zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 463 095 zł;
- przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń
oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia
szkoleń wewnętrznych za cenę netto 300 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 369zł;
- świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację
za cenę netto 300 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 369zł.
Druga oferta, złożona przez Przystępującego, zawierała ogólną cenę netto
389.004,00 zł + podatek VAT 23% (dot. ppkt a i c, ppkt b zw.), to jest za cenę brutto
477.094,92 zł, w tym za: a) dostawę stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia
382.804,00 zł + podatek VAT 23%, to jest za cenę brutto 470.848,92 zł; b) przeprowadzenie
szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń oraz wszelkich
urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń
wewnętrznych dla maksymalnie 12 osób za cenę netto 500,00 zł x 12 osób = 6.000 zł
+ podatek VAT zw. %, to jest za cenę brutto 6.000 zł; c) świadczenie usługi utrzymania
Urządzeń obejmujących naprawę, serwis i legalizację za cenę netto 200 zł + podatek VAT
23%, to jest za cenę brutto 246 zł.
Rozpatrując zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, zgodnie z którym
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy w obliczeniu ceny, Izba stwierdziła,że zarzut ten zasługuje na uwzględnienie, z następujących względów.
Istotą w tym postępowaniu było rozstrzygnięcie kwestii czy Odwołujący prawidłowo
zastosował stawkę podstawową podatku od towarów i usług, tj. 23% do przeprowadzenia
szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń oraz wszelkich
urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń
wewnętrznych z przedmiotowego zakresu (szkoleń na poziomie trenerskim), stanowiących
jedno ze świadczeń, składających się na przedmiot zamówienia.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby, podnosi, że w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej wskazuje się, że jeżeli podatnik ma wątpliwości czy może zastosować
stawkę preferencyjną lub zwolnienie z VAT, powinien zastosować stawkę podstawową.
Ponadto, w orzecznictwie Izby zauważa się także, że korzystanie ze stawek preferencyjnych
i zwolnień nie jest obowiązkiem podatników, lecz ich uprawnieniem [por. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 30 kwietnia 2012 r. wydany w sprawie o sygn. akt: 785/12;
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 kwietnia 2013 r. wydany w sprawie o sygn. akt:
KIO 735/13]. W ocenie Izby, nie można podatnikowi, w szczególności w sytuacjach,
w których mogą zrodzić się wątpliwości, co do oceny prawnopodatkowej konkretnego
zdarzenia gospodarczego, odebrać prawa do zastosowania stawki podatkowej, która
przecież nie niesie ze sobą negatywnych konsekwencji prawnopodatkowych, w tym
karnoskarbowych.
Należy wskazać, że problematyka oceny prawnopodatkowej i zastosowania stawki
jednolitej do wszystkich świadczeń, składających się na przedmiot zamówienia,
obejmującego świadczenie kompleksowe bądź też zastosowania różnych stawek
lub też zwolnienia w sytuacji przedmiotu zamówienia, obejmującego kilka odrębnychświadczeń, budzi duże wątpliwości w praktyce i faktycznie sprowadza się do oceny
czy przedmiotem zamówienia jest świadczenie złożone (kompleksowe).
Odwołujący w uzasadnieniu odwołania wywodził, że okoliczności sprawy wskazują
na to, że przedmiot zamówienia jest niepodzielny i ma charakter kompleksowy.
Koncepcja
tzw.świadczeń
złożonych
(kompleksowych)
i
jednolitego
ich opodatkowania nie wynika wprost z przepisów podatkowych, zarówno krajowych,
jak i unijnych, lecz wypracowana została w orzecznictwie ETS i sądów krajowych na tle
konkretnych stanów faktycznych. Owszem, Izba podziela stanowisko Zamawiającego,
że koncepcja świadczeń złożonych jest wyjątkiem od zasady ustalania stawki odrębnie
dla każdego świadczenia. Niemniej jednak, w ocenie Izby, przedmiotem zamówienia
w rozpoznawanej sprawie było właśnie świadczenie złożone (kompleksowe).
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 października 2005 r.
w sprawie C-41/04 wskazał, że: „Artykuł 2 ust. 1 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie
harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych
należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa świadczenia lub więcej, lub czynności
dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta
przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym
jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia
lub czynności stanowią jedno świadczenie do celów stosowania podatku od wartości
dodanej”. Z kolei w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C- 349/96 Trybunał stwierdził,że „Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej,
jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego
wykorzystania usługi zasadniczej. W takiej sytuacji fakt, iż stosowana jest jedna cena nie ma
decydującego znaczenia”.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 maja 2002 r. w sprawie o sygn. akt: III RN 66/01
stwierdził, że: „Podział jednorodnej, kompleksowej usługi na dwa odrębne rodzaje
jest podziałem sztucznym i nie może stanowić podstawy do podziału kwoty należnej
za tę usługę na dwie części, z czego każda jest objęta inną stawką VAT”. Natomiast
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 maja 2009 r. wydanym
w sprawie o sygn. akt I FSK 232/08 wskazał, że: „W przypadku czynności o kompleksowym
charakterze, jak te, o których mowa w art. 146 ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 2 tego artykułu
i w zw. z art. 2 pkt 12 u.p.t.u., na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie
było celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze
niezbędne do wykonania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku
od towarów i usług należy przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności,
biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej.”.
Przedmiot zamówienia w niniejszej sprawie obejmował:
a) dostawę 3 szt. (trzech sztuk) stacjonarnych urządzeń rejestrujących wykroczenia
w ruchu drogowym polegających na przekroczeniu dozwolonej prędkości
przez pojazdy i przeznaczonych do pracy na masztach wraz z urządzeniami
integrującymi z Centralnym Systemem Przetwarzania oraz obudowami
i masztami, zwanych dalej urządzeniami rejestrującymi lub urządzeniami;
b) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji
Urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem odpowiednich
uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
(szkoleń na poziomie trenerskim);
c) świadczenie usługi utrzymania Urządzeń obejmujących naprawę, serwis
i legalizację.
Izba podziela argumentację Odwołującego, że dostawa stacjonarnych urządzeń
rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym to świadczenie główne, mające zasadniczy
charakter dla Zamawiającego. Natomiast świadczenia w postaci przeprowadzenia szkoleń
z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji tych urządzeń oraz świadczenia usługi utrzymania
urządzeń to świadczenia mające charakter pomocniczy w stosunku do świadczenia
głównego i nie mają one samodzielnego charakteru. Zasadniczym elementem przedmiotu
zamówienia, w ocenie Izby, była właśnie dostawa urządzeń rejestrujących wykroczenia
w ruchu
drogowym,
które
miały
zapewnić
osiągnięcie
celu
zakładanego
przez Zamawiającego, określonego w SIWZ, tj.: Zwiększenie bezpieczeństwa na drogach
oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków poprzez rozwój systemu
automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, którego głównym elementem
są urządzenia rejestrujące. Zdaniem Izby, dostawa urządzeń rejestrujących wykroczenia
w ruchu drogowym wraz z przeprowadzeniem szkoleń z ich obsługi, montażu i eksploatacji
i wraz ze świadczeniem usług utrzymania tych urządzeń, stanowią jedną całość
gospodarczą, a ich rozdzielenie byłoby sztuczne. Zarówno bowiem usługi szkoleniowe,
jak i utrzymania urządzeń, służą tylko i wyłącznie lepszemu korzystaniu z urządzeń
rejestrujących
wykroczenia w ruchu drogowym. W opinii Izby, fakt, że Zamawiający zastrzegł
w treści SIWZ, możliwość rezygnacji z przeprowadzenia szkoleń, nie przesądza o ich
samodzielności i odrębności od świadczenia głównego, jakim jest sama dostawa urządzeń
rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym. W toku rozprawy Zamawiający wyjaśnił
bowiem, że taka możliwość rezygnacji ze świadczenia w postaci przeprowadzenia szkoleń
trenerów z zakresu obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń oraz wszelkich urządzeń
dodatkowych
z nadaniem odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych
z przedmiotowego zakresu wynika z faktu, że przewidywał możliwość, że do przetargu
przystąpią wykonawcy oferujący urządzenia, które już Zamawiający niegdyś posiadał i miał
pracowników przeszkolonych do ich obsługi, a zatem przeprowadzenie dodatkowych szkoleń
byłoby zbędne. Dodał też, że zarówno Odwołujący i Przystępujący zaoferowali takie
urządzenia wykroczenia w ruchu drogowym. Z powyższego wynika, że potrzeba
przeprowadzenia szkoleń uaktualniłaby się tylko w przypadku zaoferowania całkiem nowych
modeli urządzeń, z którymi Zamawiający nie miał jeszcze do czynienia. Ponadto,
Zamawiający podkreślał, że żądał od dostarczenia instrukcji obsługi urządzeń. Wskazać
należy, że tak naprawdę fakultatywność szkoleń była uzależniona od okoliczności
odnoszących się do samego Zamawiającego – od umiejętności pracowników
Zamawiającego w zakresie obsługi, montażu i eksploatacji urządzeń oraz urządzeń
dodatkowych, natomiast nie wynika z charakteru samego świadczenia. Dlatego też nie może
to negować akcesoryjności i pomocniczości świadczenia w postaci usług szkoleniowych.
Nie neguje tego zdaniem Izby, również zastrzeżenie odrębnych procedur odbioru
czy odrębnego wynagrodzenia. Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzenie tych szkoleń,
mających ścisły związek z dostarczonymi urządzeniami rejestrującymi wykroczenia w ruchu
drogowym, ma służyć wyłącznie lepszemu wykorzystaniu świadczenia głównego –
tj. lepszemu wykorzystaniu dostarczonych tych urządzeń. Sam Zamawiający w odpowiedzi
na odwołanie przyznał, że dostarczone urządzenia mogą być w obsłudze skomplikowane
do tego stopnia, że jednak chciałby nabyć także usługę szkoleniową oraz, że specyfika
konkretnych urządzeń może czynić mało prawdopodobnym, by inny podmiot na rynku podjął
się przeprowadzenia szkolenia z ich obsługi, przy czym podkreślał, że jednak nie obliguje
go to do nabycia usługi szkoleniowej w ogóle bądź też od konkretnego podmiotu
(str. 5 odpowiedzi na odwołanie). Jednak te twierdzenia wskazują na to, że przeprowadzenie
szkoleń z zakresu obsługi dostarczonych urządzeń mogłoby okazać się niezbędne
do prawidłowego korzystania z nich, a na pewno znacznie ułatwiłoby to korzystanie oraz,że co do zasady szkolenia takie powinien przeprowadzić także dostawca. Jest to poniekąd
zbieżne z twierdzeniami Odwołującego, który wskazywał, że to producenci lub autoryzowani
przedstawiciele producentów dostarczający urządzenia rejestrujące wykroczenia w ruchu
drogowym, są uprawnieni do przeprowadzenia szkoleń z zakresu obsługi, montażu
i eksploatacji tych urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych.
Podkreślenia wymaga również to, że świadczenie w postaci dostawy urządzeń
rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym, opodatkowane podstawową stawką podatku,
pod względem wartości znacznie przewyższało świadczenie obejmujące usługę szkolenia.
Powyższe wynika z formularza cenowego złożonego przez Odwołującego. Wartość dostawy
urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym wynosiła 376 500 zł netto,
przeprowadzenie szkoleń – 300 zł netto, a świadczenie usługi utrzymania urządzeń – 300 zł
netto, przy czym łączna wartość wyniosła 377 100 zł netto. Oczywiście wartość
poszczególnych świadczeń nie może mieć decydującego wpływu na ocenę czy przedmiot
zamówienia ma charakter kompleksowy czy też nie, niemniej jednak może wskazywać,
które z tych świadczeń ma charakter zasadniczy, w sytuacji wystąpienia tak znacznych
różnic, jak w omawianym przypadku.
Biorąc pod uwagę powyższe, skład orzekający Izby, uznał, że dostawa urządzeń
rejestrujących to świadczenie główne, mający zasadniczy charakter dla Zamawiającego,
a świadczenia dotyczące przeprowadzenia szkolenia i utrzymania urządzeń to świadczenia
mające charakter pomocniczy. Zatem, świadczenia te stanowią łącznie świadczenie złożone
(kompleksowe) i powinny być opodatkowane jednolitą stawką podatkową, właściwą
dla świadczenia głównego, tj. stawką 23%.
Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, jest też to, że we wzorze formularza
oferty numer OF.0 Zamawiający odnośnie świadczenia dotyczącego przeprowadzenia
szkolenia przewidział bezpośrednio miejsce na wskazanie konkretnej stawki VAT,
a mianowicie zawarł sformułowanie: „b) przeprowadzenie szkoleń trenerów z zakresu
obsługi, montażu i eksploatacji Urządzeń oraz wszelkich urządzeń dodatkowych z nadaniem
odpowiednich uprawnień do prowadzenia szkoleń wewnętrznych z przedmiotowego zakresu
dla maksymalnie
12
osób
(szkoleń
na
poziomie
trenerskim)
za
cenę
netto
………………………. (słownie …………….) złotych + podatek VAT … %, to jest za cenę
brutto …………………….(słownie …………….) złotych (PROSZĘ WPISAĆ CENĘ
ZA 1 SZKOLENIE);” , zaś co do łącznej ceny oferty : „3) oferujemy wykonanie przedmiotu
zamówienia na następujących warunkach: - za maksymalną cenę netto ……………………….
(słownie …………….) złotych + podatek VAT … %, to jest za cenę brutto
…………………….(słownie …………….) złotych w tym”.
Powyższe mogło sugerować wymaganie Zamawiającego co do wskazania
określonego % stawki podatku VAT. Natomiast w poprzednim postępowaniach tego typu,
czyli na dostawę stacjonarnych urządzeń rejestrujących, w tabeli określającej wzór
obliczenia ceny, odnośnie elementu zamówienia dotyczącego przeprowadzenia szkoleń
pracowników na poziomie trenerskim, Zamawiający zawarł sformułowanie „zw.”,
bezpośrednio wskazujące na zwolnienie z obowiązku podatkowego.
Natomiast, jeśli chodzi o podnoszoną przez Odwołującego okoliczność, że brak było
podstaw do odrzucenia jego oferty bez dostatecznego i wyczerpującego uzasadnienia
faktycznego i prawnego tej czynności, to stwierdzić należy, że informacja o wyborze oferty
najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty Odwołującego z dnia 21 stycznia 2015 roku, zawierała
podstawę prawną i faktyczną, dotyczącą podjęcia tych czynności. Informacja ta zawierała
uzasadnienie, dlaczego Zamawiający stwierdził, że oferta Odwołującego zawiera błąd
w obliczeniu ceny oraz dlaczego nie uznał, że przedmiot zamówienia ma charakter
kompleksowy. W oparciu o tak skonstruowane uzasadnienie Odwołujący był w stanie
zakwestionować czynność odrzucenia jego oferty i podjąć polemikę z oceną Zamawiającego.
Z uwagi na powyższe Izba, uznała, że zarzut podniesiony przez Odwołującego w tym
zakresie (tj. co do braku wyczerpującego i rzetelnego uzasadnienia odrzucenia oferty
Odwołującego), nie potwierdził się.
Izba stwierdziła, że zarzut naruszenia art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 11.03.2004 r.
o podatku od towarów i usług, poprzez bezpodstawne przyjęcie że będące przedmiotem
zamówienia szkolenia mają charakter szkoleń zawodowych i odrębnej (nie pomocniczej)
usługi, a całe Zamówienie nie ma charakteru kompleksowego, został błędnie sformułowany,
i jako taki nie zasługuje na uwzględnienie. Otóż, z treści powołanego powyżej przepisu
wynika tylko tyle, że Zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego
lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26: a) prowadzone
w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub b) świadczone przez
podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - wyłącznie
w zakresie usług objętych akredytacją, lub c) finansowane w całości ze środków publicznych
- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.
Przepis ten w żaden sposób nie odnosi się do kwestii kompleksowości świadczenia.
Zresztą sam Odwołujący w toku rozprawy stwierdził, że: „przedmiot zamówienia, gdyby
polegał na szkoleniu, tj. gdyby był nazwaną usługą szkoleniową, to wówczas zwolniony byłby
z podatku VAT”. Jak już powyżej zostało wskazane koncepcja tzw. świadczeń
kompleksowych i jednolitego ich opodatkowania nie wynika wprost z przepisów
podatkowych, zarówno krajowych, jak i unijnych, lecz wypracowana została w orzecznictwie
ETS i sądów krajowych. Dlatego też zarzut, że Zamawiający bezpodstawnie przyjął,że będące przedmiotem zamówienia szkolenia mają charakter odrębnej (nie pomocniczej)
usługi, a całe Zamówienie nie ma charakteru kompleksowego, został rozpoznany
w kontekście zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Izba przy tym
nie kwestionuje, że będące przedmiotem szkolenia mają charakter zawodowy, niemniej
jednak stanowią one element świadczenia złożonego, którego głównym elementem jest
dostawa urządzeń rejestrujących wykroczenia w ruchu drogowym. Ponadto, zważyć należy,że „Przepisy innych ustaw niż p.z.p. mogą być przedmiotem odwołania wyłącznie wtedy,
gdy p.z.p. bezpośrednio do nich odsyła i o ile przepisy te mają charakter przepisów ius
cogens.” [por. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 września 2014 r.,
sygn. akt: KIO 1849/14].
Odnosząc się do kolejnych zarzutów podniesionych przez Odwołującego, zauważyć
należy, że tak jak już powyżej zostało wskazane, wartość szacunkowa przedmiotowego
zamówienia jest mniejsza od kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11
ust. 8 ustawy Pzp.
Zgodnie zaś z art. 180 ust. 2 ustawy Pzp Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje
wyłącznie wobec czynności:
1) wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania
o cenę;
2) opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu;
3) wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia;
4) odrzucenia oferty odwołującego.
W przypadku stwierdzenia, że zarzuty odwołania wykraczają poza granice określone
w przepisie art. 180 ust. 2 ustawy Pzp i jednocześnie nie dysponując instrumentem
pozwalającym na odrzucenie odwołania w części, Izba pozostawia poza zakresem
rozpoznania zarzuty dotyczące czynności innych niż wymienione w tym przepisie.
W niniejszej sprawie tylko i wyłącznie zarzuty Odwołującego odnoszące się do czynności
odrzucenia jego oferty mogły stanowić przedmiot rozpoznania Izby. Natomiast pozostałe
zarzuty, nie związane bezpośrednio z odrzuceniem oferty Odwołującego, nie mogły zostać
rozpoznane przez Izbę.
W tym miejscu należy też zauważyć, że Zamawiający w toku rozprawy, stwierdził
ponadto, że Odwołujący nie mógł kwestionować samego wyboru oferty najkorzystniejszej.
Należy jednak stwierdzić, że ograniczenie wynikające z art. 180 ust. 2 ustawy Pzp
nie uniemożliwia nakazania unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
albowiem nakazanie unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego, w przypadku
uwzględnienia odwołania, w którym Odwołujący kwestionuje czynność odrzucenia swojej
oferty, bez podważenia samego wyniku postępowania w postaci wyboru oferty
najkorzystniejszej, czyniłoby iluzorycznym ochroną prawną przysługującą Odwołującemu
m.in. na podstawie art. 180 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp. Dlatego też, należy stwierdzić, że nakaz
unieważnienia czynności oferty najkorzystniejszej, jest konsekwencją uwzględnienia zarzutu
odnoszącego się do czynności odrzucenia oferty złożonej przez Odwołującego,
także w postępowaniach, gdzie wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Wybór oferty
najkorzystniejszej w tym postępowaniu, jest ściśle związany z odrzuceniem oferty złożonej
przez Odwołującego, która, pomimo zastosowania przez Odwołującego podstawowej stawki
VAT do całego zadania, jest ofertą zawierającą najkorzystniejszą cenę.
Mając powyższe na względzie Izba orzekła, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 1 ust. 1 pkt 1, § 3 pkt 1 lit. a), § 3
pkt 2 oraz § 5 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Izba zasądziła od Odwołującego na rzecz Zamawiającego uzasadnione koszty
postępowania odwoławczego, w tym koszty poniesione tytułem wpisu w kwocie 7.500 zł
oraz tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600 zł.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
