rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2017-12-14
rok: 2017
data dokumentu: 2017-12-14
rok: 2017
sygnatury akt.:
KIO 2500/17
KIO 2500/17
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2017 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 listopada 2017 r. przez wykonawcę: Firma
GWARANT
– T. sp.j., ul. Rynek 3A, 87-200 Głogów w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa”, ul. Z. Nałkowskiej
11, 01-886 Warszawa,
przy udziale wykonawcy: HDOmedical Sp. z o.o., ul. Kolorowa 6, 20-802 Lublin
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy:
Fundacja „ZDROWIE”, Al. Dzieci Polskich 17, 04-730 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy: M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MG
PARTNER M. G.
, ul. Włościańska 15 lok. 21, 01-710 Warszawa zgłaszającego przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy: E. L.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Vital Plus
E. L., ul. Ratuszowa 11, 03-450 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie odwołującego,
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 listopada 2017 r. przez wykonawcę: Firma
GWARANT
– T. sp.j., ul. Rynek 3A, 87-200 Głogów w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa”, ul. Z. Nałkowskiej
11, 01-886 Warszawa,
przy udziale wykonawcy: HDOmedical Sp. z o.o., ul. Kolorowa 6, 20-802 Lublin
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy:
Fundacja „ZDROWIE”, Al. Dzieci Polskich 17, 04-730 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy: M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MG
PARTNER M. G.
, ul. Włościańska 15 lok. 21, 01-710 Warszawa zgłaszającego przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przy udziale wykonawcy: E. L.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Vital Plus
E. L., ul. Ratuszowa 11, 03-450 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie odwołującego,
orzeka:
1.
oddala odwołanie,
2. k
osztami postępowania obciąża wykonawcę: Firma GWARANT – T. sp.j., ul.
Rynek 3A, 87-200
Głogów, i:
1) zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Firma GWARANT
– T. sp.j., ul. Rynek 3A, 87-200 Głogów tytułem wpisu od
odwołania,
2)
zasądza kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
od wykonawcy Firma GWARANT
– T. sp.j., ul. Rynek 3A, 87-200 Głogów na
rzecz zamawiającego
Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa”, ul.
Z. Nałkowskiej 11, 01-886 Warszawa stanowiącą koszty poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych
(tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
………………………………
Sygn. akt: KIO 2500/17
Uzasadnienie
Zamawiający: Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa” w Warszawie
prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi pn. „Świadczenie
usług opiekuńczych na terenie m.st. Warszawy w okresie 01.02.2018-31.01.2019”.
Z
amówienie zostało podzielone na 8 części. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w dniu 18 listopada 2017 r.
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2017/S 222-
462240.
Wykonawca: Firma „Gwarant”-T. Spółka jawna z siedzibą w Głogowie wniósł
odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), zwanej dalej
„Pzp”, tj.:
1.
art. 138I w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp,
poprzez prowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, przez nieprecyzyjne i naruszające przepisy określenie warunków udziału
w postępowaniu (warunku posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
oferowanych usług) oraz kryteriów oceny ofert (kryterium potencjału techniczno-
innowacyjnego i kryterium systemu wsparcia opiekunów),
2.
art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22 ust. 1a Pzp,
poprzez określenie warunków
udziału w postępowaniu - warunku posiadania zdolności technicznej lub zawodowej
w zakresie oferowanych usług w odniesieniu do posiadania wiedzy zawodowej (część II pkt
1 ppkt 2 lit.c SIWZ) -
w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz
uniemożliwiający dokonanie oceny zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia,
3.
art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22d ust 1 Pzp,
poprzez określenie warunków
udziału w postępowaniu - warunku posiadania zdolności technicznej lub zawodowej
w zakresie oferowanych usług, w odniesieniu do posiadania wiedzy zawodowej (część II
pkt 1 ppkt 2 lit.c SIWZ) -
w sposób mogący uniemożliwić realizację zamówienia na
odpowiednim poziomie jakości,
4.
art. 138k Pzp,
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium potencjału techniczno-
innowacyjnego -
elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów, waga kryterium 10%
(część X pkt 1 ppkt 2 SIWZ) w sposób niejednoznaczny i niezrozumiały, który uniemożliwia
sprawdzenie
informacji przedstawianych przez wykonawców, a tym samym narusza
zasadę przejrzystości oraz równego traktowania i konkurencji,
5.
art. 138k Pzp,
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium systemu wsparcia
opiekunów - szkolenia podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób w charakterze
opiekunów (Część X pkt 1 ppkt 3 SIWZ) w sposób nieweryfikowalny, a tym samym
naruszający zasadę przejrzystości oraz równego traktowania i konkurencji,
6.
art. 138k Pzp,
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności, polegające na ustaleniu
w części III SIWZ pkt 2 minimalnego terminu na przedłożenie dokumentów i oświadczeń
w ilości 3 dni, podczas gdy z uwagi na wielkość niniejszego postępowania oraz jego
obszerny zakres przedłożenie dokumentów i oświadczeń w formie pisemnej, w terminie 3
dni może być w sposób obiektywny niemożliwe, a tym samym preferujący wykonawców
mających siedzibę w bliskiej odległości od siedziby Zamawiającego,
7.
art. 138k Pzp,
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności oraz równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji, przez określenie w § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ
- wzoru umowy -
terminu na przedłożenie oświadczenia według zał. nr 7 do umowy
o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już zatrudnionych, wraz z listą tych osób i ze
wskazaniem wymiaru etatu oraz przedłożenia wszystkich dokumentów potwierdzających
spełnienie przez wskazane osoby wymogów posiadania kwalifikacji, w sposób, który
uniemożliwiać może wykonawcy prawidłowe i terminowe wykonanie umowy oraz
w
sposób preferencyjny dla wykonawców mających siedzibę na terenie m.st. Warszawy,
względnie realizujących usługę na rzecz Zamawiającego w latach poprzednich.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji treści SIWZ
w sposób, który zapewni uczciwą konkurencję, równe traktowanie wykonawców oraz należyte
wykonanie przedmiotu zamówienia, tj.
1.
dokonania modyfikacji SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu, tj. części
II pkt 1
ppkt 2 lit. c SIWZ i nadanie mu treści:
„zdolności technicznej lub zawodowej, w zakresie oferowanych usług, w odniesieniu do
posiadania wiedzy zawodowej:
Wykonawca, na każdą część zamówienia, musi posiadać doświadczenie w realizacji usług
opiekuńczych - wymagane jest wykazanie przez Wykonawcę, że w okresie ostatnich trzech lat
przed upływem składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - to w tym
okresie, wykonał należycie minimum jedną usługę odpowiadającą swoim rodzajem usłudze
stanowiącej przedmiot zamówienia tj. usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania,
o wartości, średniomiesięcznej ilości zrealizowanych godzin i ilości osób, na rzecz których
świadczone były usługi, nie mniejszych, niż:
-
dla części nr 1 - 1,044.000,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 8.100
dla min. 327 osób,
-
dla części nr 2 - 1.152.000,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 4.800 dla min. 175 osób,
-
dla części nr 3 - 2.202,000,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin
9.550
dla min. 362 osób.
-
dla c
zęści nr 4 - 2.440.320,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 10.168 dla min. 380 osób,
-
dla części nr 5 - 2.020.080.00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 8.417
dla min. 389 osób,
-
dla części nr 6 - 1.834,200,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 7.642 dla min. 405
osób,
-
dla części nr 7 - 780.000.00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 3.250 dla min.132
osób
-
dla części nr 8 - 876.000.00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 3.650 dla min. 115 osób.
Jeżeli usługa jest w trakcie wykonywania, na dzień składania ofert usługa musi być
zrealizowana o wartości, średniomiesięcznej ilości zrealizowanych godzin i ilości osób, nie
mniejszej ni
ż określone dla poszczególnych części zamówienia. Jeżeli Wykonawca składa
ofertę na dwie części, warunek musi być spełniony dla obu części. Usługa może być wykazana
w obu częściach, jeżeli jej wartość brutto, średniomiesięczna ilość zrealizowanych godzin i
ilości osób, we wskazanym okresie jest równa lub większa sumie obu części. Spełnienie
warunku należy potwierdzić w oświadczeniu JEDZ (załącznik nr 3 do SIWZ),
a następnie w przypadku wstępnej kwalifikacji oferty jako najkorzystniejszej, na wezwanie
Zamaw
iającego, o którym mowa w Części III ust, 2 SIWZ - w Wykazie usług (załącznik nr 6 do
SIWZ), Do wykazu usług należy dołączyć dokumenty potwierdzające, że wykazane usługi
zostały wykonane należycie łub są wykonywane należycie, dokonanie modyfikacji
postanow
ienia części II pkt 1 ppkt 2 lit. c SIWZ"
2.
Dokonania modyfikacji SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, poprzez usunięcie
kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 2 SIWZ, względnie jego modyfikację i określenie
konkretnych i weryfikowalnych wymogów dotyczących programu, informacji koniecznych do
wyartykułowania w przedłożonej charakterystyce oraz dokładnych zasad przyznawania
punktów w niniejszym kryterium ze wskazaniem, jakie konkretne funkcjonalności programu
będą przez Zamawiającego punktowane i w jakiej wysokości,
3.
Dokonania modyfikacji SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, poprzez usunięcie
kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 3 SIWZ, względnie jego modyfikację, i wskazanie
jakie obszary, związane z przedmiotem zamówienia, winny być szkoleniem objęte.
4.
Dokonania modyfikacji Załącznika nr 5 do SIWZ (wzoru umowy), poprzez usunięcie §
4 ust. 5, względnie jego modyfikację, i wydłużenie terminu na przedłożenie dokumentów
i rozpoczęcie jego liczenia od wykonania przez Zamawiającego zobowiązania do
przedstawienia listy klientów wraz z przyznanym wymiarem godzinowym dla każdego z nich
oraz adresami klientów,
5.
Dokonania modyfikacji SIWZ poprzez określenie w III SIWZ pkt 2 minimalnego terminu
na przedłożenie dokumentów na 10 dni,
6.
Doprowadzenia do zgodności ogłoszenia o zamówieniu z SIWZ w powyższym
zakresie i we wszystkich częściach zamówienia.
I.
W zakresie warunku udziału w postępowaniu.
Opis sposobu spełnienia warunku jest środkiem do osiągnięcia celu, jakim jest wybór
w postępowaniu wykonawcy dającego Zamawiającemu gwarancję poprawnej realizacji
zamówienia, zatem wymagania stawiane przez Zamawiającego muszą być adekwatne
(proporcjonalne) do przedmiotu zamówienia. Działania Zamawiającego wprost prowadzą do
naruszenia zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców - stawianie
nieprecyzyjnych i nieadekwatnych wyma
gań skłoni wykonawców do składania ofert o dużo
wyższej cenie niż w poprzednich postępowaniach.
Zgodnie z treścią Części II pkt 1 ppkt 2 lit.c SIWZ, Zamawiający postawił warunek
udziału w postępowaniu - posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
oferowanych usług. Zamawiający wskazał, że wykonawca na każdą część zamówienia musi
posiadać doświadczenie w realizacji usług opiekuńczych - wymagane jest wykazanie,
że w okresie ostatnich trzech lat przed upływem składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy - to w tym okresie, wykonał należycie minimum jedną usługę lub
maksymalnie trzy usługi na łączną kwotę odpowiadającą swoim rodzajem usłudze stanowiącej
przedmiot zamówienia, tj. usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania, o wartości
nie mniejszej, niż: dla części nr 1 - 770.000 zł brutto, dla części nr 2 - 460.000 zł brutto, dla
części nr 3 - 910.000 zł brutto, dla części nr 4 - 970.000 zł brutto, dla części nr 5 - 800.000 zł
brutto, dla części nr 6 - 730.000 zł brutto, dla części nr 7 - 310.000 zł brutto, dla części nr 8 -
350.000 zł brutto, trwającą nieprzerwanie minimum przez okres 6 miesięcy.
Zamawiający wskazał ponadto, że jeżeli usługa lub usługi są w trakcie wykonywania,
na dzień składania ofert usługa musi być zrealizowana o wartości nie mniejszej niż określone
dla poszczególnych części zamówienia. Jeżeli wykonawca składa ofertę na dwie części,
warunek musi być spełniony dla obu części. Usługa może być wykazana w obu częściach,
jeżeli jej wartość brutto we wskazanym okresie jest równa lub większa sumie obu części.
Spełnienie warunku należy potwierdzić w oświadczeniu JEDZ (załącznik nr 3 do SIWZ),
a następnie w przypadku wstępnej kwalifikacji oferty jako najkorzystniejszej, na wezwanie
Zamawiającego, o którym mowa w Części III ust, 2 SIWZ - w Wykazie usług (załącznik nr 6 do
SIWZ). Do wykazu usług należy dołączyć dokumenty potwierdzające, że wykazane usługi
zostały wykonane należycie lub są wykonywane należycie.
Zdaniem Odwołującego, zważywszy na podane w Opisie przedmiotu zamówienia
ilości godzin w okresie realizacji zamówienia, wartości wskazane w warunkach udziału
w postępowaniu określone zostały co najwyżej na poziomie około 20% rzeczywistej wartości
danej części zamówienia. Zamawiający dopuszcza dodatkowo możliwość wykazania
maksymalnie trzech usług, w przypadku których kwota ta ma być łączna, tzn. możliwe jest
wskazanie trzech mniejszych usług, które trwać mogły nawet 3 lata. W tej sytuacji wartość
jednej usługi oscylować może w granicach 6,6% wartości przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zauważył, że w niniejszym postępowaniu Zamawiający nie postawił
jakiegokolwiek warunku finansowego, podczas gdy wykonawca
będzie musiał ponieść
znaczne koszty związane z organizacją usługi oraz wypłatą wynagrodzeń pracowników,
w tym koordynatorów. Odwołujący przedstawił wyliczenie podstawowych kosztów zatrudnienia
osób realizujących usługę na przykładzie części 5 zamówienia (przy czym rozważania te
pozostają aktualne także dla pozostałych jego części) oraz wskazał, że uwzględniając
możliwość wykazania 3 usług w ciągu 3 lat, bądź usługi ciągłej trwającej 3 lata, dla spełnienia
warunku udziału w postępowaniu wystarczającym będzie wykazanie przez wykonawcę
realizacji w ciągu roku 1/4 średniomiesięcznej ilości zaplanowanych godzin usług w niniejszym
postępowaniu. Oparte są one na podstawie oszacowanej przez Zamawiającego wartości w
części I pkt 2 ppkt 5 SIWZ oraz określonej w części I pkt 3 ppkt 1 ilości planowanych godzin
miesięcznie i rocznie.
Tym samym, postawiony war
unek udziału w postępowaniu jest nieadekwatny
i oderwany od przedmiotu zamówienia. Z jednej bowiem strony Zamawiający stawia warunki
nieprecyzyjne, pozwalające na swobodną interpretację, a z drugiej strony są one blankietowe
i oderwane od stopnia trudności zamówienia. Sytuacja taka powoduje naruszenie zasady
proporcjonalności, gdyż wymagane doświadczenie nie gwarantuje potencjalnej możliwości
prawidłowej realizacji przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący zwrócił też uwagę, że zgodnie z postanowieniami przepisów regulujących
zasady prawa pracy, wykonawca zobowiązany będzie zapłacić wynagrodzenie do 10 dnia
miesiąca. Zamawiający jednocześnie określił w projekcie umowy, że zapłaty za wykonane
usługi dokona w ciągu 21 dni od prawidłowo przedłożonej faktury VAT
i rozliczenia godzin. Tym samym, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że przynajmniej za
pierwszy miesiąc świadczenia usług, wykonawca będzie musiał dokonać zapłaty pracownikom
zanim uzyska wynagrodzenie od Zamawiającego (dla części 5 – kwota 274.040,50 zł).
Pomimo
to
Zamawiający
nie
postawił
jakiegokolwiek
warunku
finansowego
w tym zakresie.
P
ostawienie przez Zamawiającego warunku udziału w postępowaniu na poziomie,
który w żaden sposób nie gwarantuje prawidłowej realizacji zamówienia narusza zasadę
proporcjonalności i zasadę uczciwej konkurencji. W opinii Odwołującego, wymagania
dotyczące doświadczenia wykonawcy powinny odpowiadać wielkości zamówienia tak, aby
dokonanie opisu oceny spełniania warunków umożliwiło zamawiającemu wyłonienie
wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia, a jednocześnie ograniczyło możliwość,
że wybrany wykonawca nie będzie w stanie wykonać zamówienia z należytą starannością.
Nie ograniczono ponadto czasu trwania umów, na podstawie których usługi te miały
być realizowane przez wykonawców, zakreślając jedynie dolną granicę czasową (tj. umowa
trwająca nieprzerwanie minimum przez okres 6 miesięcy), co umożliwia wykazanie realizacji
umowy na tak niewielką wartość, jak wskazał Zamawiający i to w ramach 3-letniej umowy. Co
więcej, mogą zostać wskazane 3 umowy, trwające po 3 lata każda, które łącznie będą
prawdopodobnie spełniały tak nieadekwatny warunek.
W
ocenie Odwołującego, doszło tym samym do naruszenia przepisów art. 138I w zw.
z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp, art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22 ust. 1a Pzp, art. 138k w zw.
z art. 138m i w zw. z art. 22d ust 1 Pzp, poprzez naruszenie zasad przeprowadzania
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Jednocześnie Odwołujący wskazał, że zaproponowane w odwołaniu wartości, jakie
miałyby zostać wprowadzone do przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu, ustalone
zostały na poziomie 50% wartości oszacowanej przez Zamawiającego, co zapewnia
zachowanie zasady proporcjonalności warunku względem opisu przedmiotu zamówienia oraz
zag
warantuje zachowanie zasad uczciwej konkurencji i umożliwi prawidłową realizację
zamówienia.
Z uwagi na to, że zamówienie w poszczególnych jego częściach dotyczy sprawowania
opieki nad
znaczną liczbą osób (w zależności od dzielnicy będzie to od 230 do 810 osób),
konieczność zapewnienia prawidłowej realizacji zamówienia - o szczególnym charakterze -
wymaga w ocenie Odwołującego wprowadzenia do niniejszego warunku nie tylko kryterium
wartości wykonanej umowy, ale też kryterium liczby osób i średniej miesięcznej ilości godzin.
M
ożliwa jest bowiem sytuacja, w której dany wykonawca świadczył usługi opiekuńcze dla
niewielkiej ilości podopiecznych, jednakże z uwagi na wysoką cenę, za jakie były one
wykonywane, s
ama wartość umowy będzie wysoka na tyle, aby spełniać warunek. W tej
sytuacji zachodzi ryzyko nieprawidłowej realizacji umowy z uwagi na brak odpowiedniego
doświadczenia wykonawcy i odpowiedniego zaplecza osobowego i materiałowego.
W
ocenie Odwołującego, zaproponowana zmiana postawionego warunku w sposób
należyty zabezpieczy interes Zamawiającego i umożliwi wyłonienie wykonawcy rzeczywiście
zdolnego do realizacji zamówienia. Wszelkie przyjęte wartości wskazane w propozycji opierają
się na wyliczeniach dokonanych przez Zamawiającego w Części I pkt 2 ppkt 5 i pkt 3 ppkt 1
SIWZ,
przyjmując 50% podanej wartości.
II.
W zakresie kryteriów oceny ofert.
W części X SIWZ Zamawiający przedstawił opis kryteriów, którymi Zamawiający
będzie się kierował przy wyborze oferty wraz z podaniem wagi tych kryteriów i sposobu oceny
ofert oraz informacją o formalnościach dotyczących wyboru najkorzystniejszej oferty.
Zgodnie z Częścią X pkt l ppkt 2 SIWZ, Zamawiający wprowadził kryterium potencjału
techniczno-innowacyjnego - Elektron
iczny system zarządzania pracą opiekunów (waga
kryterium -
10%). Zamawiający wskazał, że przez system zarządzania pracą opiekunów
rozumie elektroniczne sieciowe narzędzie, służące do wspomagania automatycznego
planowania harmonogramów pracy opiekunów przez koordynatorów, w tym m.in.:
-
aplikację na urządzenia mobilne,
-
komputerowy system zarządzający, np. w formie aplikacji, specjalistycznego
oprogramowania,
przy czym program/aplikacja powinny umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów
pracy
opiekunów, uwzględniających: czas pacy - początek i koniec dyżuru, przerwy, kontrole
czasu pracy z możliwością weryfikacji aktualnej liczby godzin zaplanowanych i liczby godzin
przepracowanych (tygodniowo, miesięcznie) z uwzględnieniem ewentualnych zastępstw
podczas nieobecności. Harmonogramy powinny mieć również możliwość podziału dyżurów na
rejony.
Zamawiający określił, że maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym
kryt
erium wynosi 10 punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia wykonawcy
złożonego
w
formularzu
oferty,
zawierającego
deklarację
posiadania
i wykorzystywania w trakcie świadczenia usługi elektronicznego systemu zarządzania pracą
opiekunów. Wykonawca będzie musiał wpisać w druku oferty krótką charakterystykę narzędzia
- na czym polega i jakie posiada funkcje automatycznego planowania harmonogramu pracy
opiekunek. Wykonawca, który nie złoży oświadczenia o posiadaniu elektronicznego systemu
zarządzania pracą opiekunów lub nie określi krótkiej charakterystyki, otrzyma 0 punktów.
Tak postawione kryterium oceny ofert jest nieweryfikowalne oraz z uwagi na brak
zasad przyznawania punktów w tym zakresie, narusza zasadę uczciwej konkurencji
i obiektywności. Zamawiający - poza określeniem minimalnej i maksymalnej liczby punktów -
nie wskazał, w jaki sposób będzie punkty w tym kryterium przyznawał, Nie zostało określone,
czy kryterium to oceniane będzie na zasadzie „posiada/nie posiada”, tj. możliwe będzie
wyłącznie uzyskanie bądź 10, bądź 0 punktów, czy też poszczególne funkcjonalności będą
w jakikolwiek sposób punktowane i możliwe będzie przyznanie pośredniej ich liczby.
Zamawiający bardzo ogólnie określił, jakich funkcjonalności programu oczekuje - nie jest
jednakże sprecyzowane, czy np. brak którejś z funkcjonalności skutkować będzie przyznaniem
0
punktów, czy też jedynie ich obniżeniem, tj. nieprzyznaniem pełnej puli 10 punktów.
Dodatkowo,
Zamawiający nie będzie miał rzeczywistej możliwości sprawdzenia, czy
wykonawcy system taki rzeczyw
iście posiadają i czy posiada on wskazane funkcjonalności.
Skoro
wykonawcy nie są w stanie stwierdzić, na jakiej zasadzie przyznawane będą punkty
w niniejszym kryterium, wyłączona będzie jakakolwiek możliwość kontroli w tym zakresie.
T
akie sformułowanie kryterium pozwala na dokonywanie subiektywnej oceny przedstawionych
programów i zawyżanie bądź zmniejszanie punktacji w zależności od osobistych upodobań
osoby dokonującej oceny.
W zakresie
kryterium zawartego w Części X pkt i ppkt 3 SIWZ, tj. kryterium systemu
wsparcia opiekunów - szkolenia podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób
w charakterze opiekunów (Część X pkt 1 ppkt 3 SIWZ) - waga kryterium 20% - Odwołujący
wskazał, że niniejsze kryterium jest całkowicie nieweryfikowalne, a tym samym narusza
zasadę przejrzystości oraz równego traktowania i konkurencji. Zamawiający wskazuje,
że wykonawca za przeprowadzenie szkoleń otrzyma:
-
przy organizacji szkolenia 1 raz w trakcie trwania umowy - 5 pkt,
-
przy organizacji szkolenia 2 raz w trakcie trwania umowy - 10 pkt,
-
przy organizacji szkolenia 3 raz w trakcie trwania umowy - 20 pkt,
przy czym szkolenia umożliwiające doskonalenie zawodowe opiekunów powinny odbywać się
w wymiarze nie krótszym niż 4 godziny, w grupach nie większych niż 20 osób. Szkolenia nie
mogą obejmować obowiązkowych szkoleń, które określone są w minimalnych wymogach dla
opiekunów wskazanych w Załączniku nr 2 do SIWZ (tj. 30-godzinny kurs w zakresie opieki nad
osobami starszymi, chorymi lub osobami z niepe
łnosprawnościami oraz przeszkolenie w
zakresie udzielania pierwszej pomocy, szkolenia organizowanego przez Zamawiającego).
Wykonawca
będzie musiał umożliwić Zamawiającemu uczestnictwo w tych szkoleniach.
Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi 20 punktów.
Punkty
przyznane
będą
na
podstawie
oświadczenia
w
ykonawcy
złożonego
w formularzu oferty, zawierającego jedynie deklarację o liczbie przeprowadzonych szkoleń.
Odwołujący zauważył, że niniejsze kryterium w żaden sposób nie odnosi się do
możliwości wykonawcy lub jego właściwości związanych z etapem składania ofert, a jedynie
przyznaje punkty za składanie deklaracji dotyczących rzekomych przyszłych wydarzeń.
Zamawiający nie ma możliwości weryfikacji prawdziwości tych oświadczeń. Ponadto, nie
precyzując rodzaju szkoleń, kryterium to pozostaje całkowicie oderwane od opisu przedmiotu
zamówienia. Szkolenia równie dobrze mogą być zrealizowane w zakresie nauki języka
angielskiego. Kryterium niniejsze jest więc kryterium nieweryfikowalnym, niemożliwym do
zmierzenia i nie stanowi w żaden sposób o właściwościach wykonawcy i składanej przez niego
ofercie, jak i zamierzonym sp
osobie realizacji usługi.
Tym samym
doszło do naruszenia wskazanych przepisów ustawy Pzp, poprzez
naruszenie zasady uczciwej konkurencji oraz przejrzystości postępowania. Należy wskazać,
że dokonywanie oceny ofert musi przebiegać w sposób obiektywny, powiązany z opisem
przedmiotu zamówienia i zapewniający wybór oferty na zasadach równego traktowania
wykonawców i zachowania zasad uczciwej konkurencji, W niniejszym stanie faktycznym
mamy do czynienia z sytuacją, kiedy kryteria oceny ofert bądź poddane zostały swobodnej
interpretacji osoby o
ceniającej, bądź też są one całkowicie nieweryfikowalne, co prowadzi do
naruszenia art. 138k i art. 138I w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp.
III.
W zakresie pozostałych zarzutów.
Zgodnie z treścią Części III pkt 2 SIWZ, Zamawiający przed udzieleniem zamówienia
wezwie wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym,
nie krótszym niż 3 dni terminie, aktualnych na dzień złożenia szeregu oświadczeń
i dokumentów wskazanych w kolejnych podpunktach niniejszego postanowienia SIWZ.
Odwołujący wskazał, że zakres żądanych przez Zamawiającego dokumentów jest szeroki,
a przygotowanie części z nich wymagać będzie znacznego nakładu pracy. Na analogiczny
zakres dokumentów w postępowaniu poza procedurą udzielania zamówień na usługi
społeczne, ustawodawca przewidział termin nie krótszy niż 10 dni (art. 26 ust. 1 Pzp). Nawet
jeśli przepis ten nie ma bezpośredniego zastosowania w niniejszym postępowaniu,
to
Zamawiający formułując zasady udzielenia zamówienia na usługi społeczne zobowiązany
jest do z
achowania zasad określonych w art. 138k, w tym m.in, zasady proporcjonalności, jak
i zasad ogólnych postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, do stosowania których
odsyła art. 137I Pzp. W związku z tym określenie minimalnego terminu, w jakim Zamawiający
nakazać może wykonawcy przedłożenie dokumentacji, na poziomie 3 dni, narusza zasadę
proporcjonalności, zwłaszcza, że Zamawiający wymaga złożenia oświadczeń w oryginale.
Tym samym postanowienie Części III pkt 2 SIWZ narusza zasadę proporcjonalności wyrażoną
w art. 138k Pzp, a minimalna liczba dni przewidzianych na dostarczenie dokumentacji przez
wykonawcę powinna zostać określona na wyższym poziomie.
W § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ (wzór umowy) Zamawiający przewidział,
że wykonawca oraz podwykonawca przed przystąpieniem do realizacji przedmiotu umowy,
najpóźniej do dnia 8 stycznia 2018 r. lub trzy dni po podpisaniu umowy, jeśli umowa będzie
podpisana w terminie późniejszym, zobowiązuje się przedłożyć Zamawiającemu oświadczenie
przygotowane wg załącznika nr 7 do umowy o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już
zatrudnionych, o których mowa w ust. 2 i 3, wraz z listą tych osób
i wskazaniem wymiaru etatu oraz przedłoży wszystkie dokumenty potwierdzające spełnienie
przez wskazane osoby wymogów oraz posiadanie kwalifikacji określonych w załączniku nr 2
do umowy, pod rygorem możliwości odstąpienia przez Zamawiającego od umowy, zgodnie
z § 12 ust. 2. Odwołujący wskazał, że niniejsze postanowienie umowy nakłada na wykonawcę
obowiązek, który nie jest możliwy do wykonania, jeżeli uprzednio Zamawiający nie dokona
czynności koniecznych do jego realizacji - tj. nie przekaże on listy podopiecznych (klientów
Ośrodków Pomocy Społecznej) określających dodatkowo wymiar godzin przyznany dla
każdego z nich oraz adresy klientów. Bez posiadania tych danych wykonawca nie jest
w stanie w sposób należyty przewidzieć hipotetycznej liczby podopiecznych, zapotrzebowania
na pracowników oraz wymiarów ich etatów. Tym samym niniejsze postanowienie umowne,
bez jakiegokolwiek
obowiązku informacyjnego ze strony Zamawiającego, jest niemożliwe do
wykonania, bądź też zmuszać będzie wykonawców do wskazywania nieadekwatnych liczb
pracowników i jedynie od przypadku zależeć będzie, czy będzie to liczba zawyżona, czy też
zaniżona, a w konsekwencji prawidłowa realizacja przedmiotu umowy nie będzie możliwa.
Tym bardziej, że Zamawiający wyznaczył bardzo krótki termin na przedłożenie dokumentów.
W tej sytuacji to wyłącznie wykonawcę będą obciążać konsekwencje sytuacji, w której nie
musiał on zawinić ani nawet nie była ona od niego zależna. Nawet w przypadku, gdyby
przygotował on listę pracowników ze wszystkimi wymaganiami może on nie być w stanie
fizycznie dostarczyć jej do siedziby Zamawiającego w Warszawie. Niniejsze postanowienie
narusza w
ięc nie tylko zasadę proporcjonalności, ale także podstawową zasadę prawa
zobowiązań - przewidującą równość stron umowy. Postanowienie § 4 ust. 5 Załącznika nr 5
do SIWZ (wzoru umowy) prowadzi do naruszenia art. 138k Pzp oraz zasady uczciwej
konkurencji i
równego traktowania wykonawców.
Wykonawca HDOmedical Sp. z o.o.
z siedzibą w Lublinie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego. Wniósł o uwzględnienie odwołania, co
zdaniem Przystępującego doprowadzi do wyjaśnienia i doprecyzowania warunków
wpływających na krąg potencjalnych wykonawców, którzy będą mogli złożyć ofertę oraz będą
mieć możliwość uzyskania zamówienia.
Wykonawca
Fundacja „ZDROWIE” z siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego w zakresie zarzutów zawartych w pkt
II odwołania, tj. dotyczących kryteriów oceny ofert. Wniósł o uwzględnienie odwołania.
Podkreślił, że określone przez Zamawiającego pozacenowe kryteria oceny ofert są
nieweryfikowalne, a jednocześnie mają istotny wpływ na wybór oferty (łącznie stanowią wagę
30%). Przystępujący przyznał, że dostrzega cel postawionych kryteriów, ale nie mogą być one
sprzeczne z przepisami ustawy Pzp. Opierając się na zapisach SIWZ nie jest możliwe
ustalenie, w jaki spos
ób wykonawca powinien przygotować ofertę, aby otrzymała ona
maksymalną liczbę punktów oraz czym miałaby się ona różnić od pozostałych ofert
w rankingu. Zdaniem wykonawcy,
nie jest wystarczające podanie tylko maksymalnej liczby
punktów, gdyż nie daje to wiedzy o preferowanych przez Zamawiającego rozwiązaniach,
a tym samym -
możliwości sprostania w najwyższym stopniu potrzebom i oczekiwaniom
Zama
wiającego.
Wykonawca M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MG PARTNER M.
G. z
siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
O
dwołującego.
Wniósł
o
uwzględnienie
odwołania,
podzielając
w całości argumentację Odwołującego.
Wykonawca, E. L.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Vital Plus E. L. z
siedzibą w Warszawie, zgłosiła przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
O
dwołującego. Przystąpienie zostało zgłoszone w zakresie pkt II odwołania, tj. w zakresie
zarzutu dotyczącego kryteriów oceny ofert. Zdaniem Przystępującej, kryterium zawarte w
części X pkt 1 ppkt 2 SIWZ w sposób nieuzasadniony preferuje wykonawcę Medicover Senior,
która jako jedyna na rynku posiada wdrożony system zarządzania pracą opiekunów
(elektroniczny)
. W ocenie Przystępującej, system ten nie jest niezbędny, aby w przyszłości
należycie zrealizować umowę. Ponadto, możliwości i funkcje systemu są policzalne i powinny
się wiązać z adekwatną punktacją. Tych okoliczności Zamawiający nie opisał w SIWZ – nie
przewidział zasad przyznawania punktów w poszczególnych kryteriach za proponowane przez
wykonawców działania. Nie jest możliwe zweryfikowanie przez Zamawiającego spełnienia
kryterium określonego w części X pkt 1 i ppkt 3 SIWZ dotyczącego szkoleń. Przyznanie 20 pkt
zostanie dokonane wyłącznie na podstawie oświadczenia – deklaracji wykonawcy co do liczby
przeprowadzonych szkoleń.
Zamawiający, pismem z dnia 29 listopada 2017 r., złożył odpowiedź na odwołanie.
Wniósł o oddalenie odwołania, w tym umorzenie postępowania wobec części zarzutów, które
Z
amawiający uwzględnił i odpowiednio w dniu 30 listopada 2017 r. dokonał zmiany
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zamawiający wyjaśnił, że do 2017 r. na terenie m.st. Warszawy nie było jednolitego
ustalonego standardu usług opiekuńczych. Każdy z 10 Ośrodków Pomocy Społecznej określał
dla siebie zakres świadczenia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, co skutkowało
tym, że podopieczni w poszczególnych dzielnicach mieli przyznawany różny zakres usług. W
celu zapewnienia na całym terenie m.st. Warszawy jednolitych standardów usług
opiekuńczych, uchwałą nr XXXVIII/982/2016 Rady Miasta Stołecznego Warszawy
z dnia 16 grudnia 2016 r
. został utworzony Zamawiający, jako jednostka budżetowa m.st.
Warszawy
– Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa”, której celem jest „tworzenie
warunków umożliwiających mieszkańcom m.st. Warszawy samodzielne funkcjonowanie w
miejscu
zamieszkania,
w
szczególności
osobom
samotnym,
które
z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób oraz ich
integrację ze społecznością w stopniu adekwatnym do indywidualnych możliwości i potrzeb.”
Niniejsze postępowanie jest pierwszym postępowaniem na usługi społeczne, które określa
jednolite zasady, warunki oraz zakres świadczenia usług opiekuńczych na terenie całej
Warszawy. Zamawiający wyjaśnił, że dokonał podziału zamówienia na osiem części,
z których siedem obejmuje po dwie dzielnice, a jedna (nr 5) – trzy dzielnice Warszawy.
Zamawiający wyjaśnił, że określił warunek udziału w postępowaniu – posiadania zdolności
technicznej lub zawodowej w zakresie doświadczenia – mając na uwadze zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Wziął również pod uwagę okoliczność, że
warunek udziału w postępowaniu nie może w sposób dyskryminacyjny traktować małych
wykonawców, którzy do tej pory świadczyli ww. usługi na terenie jednej dzielnicy. Postawiony
warunek w zakresie posiadanego doświadczenia miał na celu wybór wykonawcy, którego
doświadczenie zawodowe będzie gwarantowało wykonanie przedmiotu zamówienia
w sposób prawidłowy. Zamawiający wskazał, że usługi objęte przedmiotem zamówienia są
jednorodne oraz powtarzalne, a wartość zamówienia nie wynika ze złożoności przedmiotu
zamówienia, a wyłącznie z ilości osób objętych świadczeniem. Zaostrzenie warunku
posiadania doświadczenia w kształcie proponowanym przez Odwołującego prowadziłoby do
ograniczenia konkurencji i nieuzasadnionego zawężenia kręgu podmiotów mogących ubiegać
się o zamówienie, wyłącznie do takich, które realizowały kontrakty o dużej wartości. Przy
uwzględnieniu specyfiki przedmiotowego zamówienia, powtarzalności usług opiekuńczych,
niskiego stopnia skomplikowania, Zamawiający żądając wykazania się doświadczeniem w
wykonaniu wskazanych w warunku usług opiekuńczych o łącznej wartości wskazanej w treści
warunku,
zabezpieczył swój interes, poprzez możliwość wyłonienia wykonawcy posiadającego
odpowiednie doświadczenie i dającego rękojmię prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia
na
odpowiednim
poziomie
jakości.
W warunku określonym w Części II pkt I ppkt 2 lit.c SIWZ określono jedynie wartość
realizowanych usług. Celem Zamawiającego było dopuszczenie do udziału w realizacji
zamówienia każdego wykonawcę należycie przygotowanego i obiektywnie zdolnego do
realizacji zamówienia, w tym posiadającego odpowiednie doświadczenie i personel.
Z doświadczenia Ośrodków Pomocy Społecznej wynika, że nie zawsze duże doświadczenie
wykonawcy gwarantuje należyte wykonywanie umowy oraz zabezpiecza odpowiedni poziom
wykonywanych usług. Z tego względu, oprócz warunku doświadczenia, sformułowano
warunek dysponowania odpowiednią minimalną ilością osób skierowanych przez wykonawcę
do wykonywania zamówienia. Łącznie oba te warunki gwarantują należyte wykonywanie
umowy. Warunek zatem zdolności technicznej lub zawodowej został określony w sposób
proporcjonalny, tj. konieczny i jednocześnie niezbędny do osiągniecia celu postępowania, przy
możliwie najmniejszym stopniu ograniczenia interesów i praw wykonawców. Zaostrzenie
warunku
doświadczenia
będzie
prowadziło
do
zachwiania
proporcjonalności
i równowagi miedzy interesem Zamawiającego, a interesem potencjalnych wykonawców
zdolnych do realizacji tego zamówienia oraz do ograniczenia konkurencji, poprzez
uprzywilejowanie dużych podmiotów, takich jak Odwołujący i Przystępujący. Zdaniem
Zamawiającego, Odwołujący nie wykazał na czym polega brak precyzyjności treści tego
warunku, zatem zarzut ten został sformułowany w sposób gołosłowny.
W zakresie zarzutu dotyczącego terminu na przedłożenie dokumentów i oświadczeń
w ilości 3 dni, Zamawiający wskazał, że przepis art. 26 ust. 1 Pzp nie znajduje odpowiedniego
zastosowania w postępowaniu na usługi społeczne. W Części III ust. 2 SIWZ Zamawiający
wskazał 10 dokumentów (informację z KRK, 2 zaświadczenia, odpis z rejestru lub CEiDG, 5
oświadczeń wykonawcy oraz wykaz usług), które będą wymagane od wykonawcy, którego
oferta zostanie oceniona najwyżej, na potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu
oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu. Są to dokumenty powszechnie wymagane w
post
ępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, a termin ich wystawienia jest możliwy
na 3 i 6 miesięcy przed terminem składania ofert. Wykonawcy powinni więc dysponować takimi
dokumentami, a ich uzyskanie nie wymaga znacznego nakładu pracy. Ponadto, według wiedzy
Zamawiającego, Odwołujący posiada oddział swojej firmy w Warszawie. Dostarczenie
dokumentów przesyłką kurierską jest możliwe w trybie pilnym, a postępowanie kierowane jest
przede wszystkim do wykonawców krajowych ze względu na charakter usług. Pomimo tego
stanowiska, Zamawiający, wychodząc naprzeciw wykonawcom, w dniu 28 listopada 2017 r.
dokonał zmiany treści SIWZ, wydłużając ww. termin na złożenie dokumentów na termin „nie
krótszy niż 5 dni”.
W zakresie zarzutów dotyczących kryteriów oceny ofert – kryterium potencjału
techniczno-
innowacyjnego oraz kryterium systemu wsparcia opiekunów – Zamawiający
wyjaśnił, że uwzględnił powyższe zarzuty i w dniu 30 listopada 2017 r. dokonał zmiany treści
SIWZ,
poprzez doprecyzowanie ww. kryteriów w Części X ust. 1 pkt 2 i 3 SIWZ. Jednocześnie
Zamawiający zmienił § 2 ust. 1 projektu umowy, stanowiącego załącznik nr 5 do SIWZ,
poprzez doprecyzowanie, że na każdym etapie realizacji umowy będzie sprawdzał, czy
zadeklarowany
przez wykonawców system posiada wszystkie wymagane funkcje i jest
wykorzystywany do zarządzania pracą opiekunów. W ocenie Zamawiającego, posiadanie
przez wykonawców elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów ma duże
znaczenie z uwagi na problemy zw
iązane z nadzorem nad realizacją umów o świadczenie
usług opiekuńczych. System ten ma na celu usprawnienie należytej realizacji usług, w tym
koordynację, zarządzanie czasem wielu pracowników, zapewnienie zastępstwa przez osoby
spełniające warunki określone w SIWZ (Część I ust. 3 pkt 3-6) oraz umożliwić ma nadzór
Zamawiającego nad wykonywaniem usług opiekuńczych przez wykonawców. Jednocześnie w
ocenie Zamawiającego, twierdzenie, że firma Medicover Senior jako jedyna dysponuje takim
systemem jest gołosłowne, niepoparte żadnymi dowodami. Zamawiający podkreślił, że
pozostawił swobodę wykonawcom, jeśli chodzi o wybór platformy mobilnej bądź stacjonarnej,
kładąc jedynie nacisk na funkcjonalności wskazane w SIWZ. Zamawiający oświadczył, że nie
współpracuje z firmą Medicover Senior i nie zna rozwiązań stosowanych w tej firmie.
Zamawiający stwierdził, że wszystkie wskazane w SIWZ funkcjonalności systemu umożliwiają
należyty nadzór nad świadczeniem usług opiekuńczych, więc punktację można przyznać tylko
za oprogramowanie posiadające wszystkie określone w SIWZ funkcje. W ślad za
doprecyzowaniem przedmiotowego kryterium, Zamawiający zmienił formularz oferty,
stanowiący załącznik nr 1 do SIWZ, w którym w pkt 2 w czytelny, jednoznaczny sposób
zredagowano oświadczenie wykonawcy w przedmiocie posiadania oprogramowania.
W odniesieniu do kryterium „system wsparcia opiekunów” Zamawiający dokonał jego
doprecyzowania,
poprzez wskazanie czego ma dotyczyć tematyka szkoleń (opieki nad osobą
zależną i/lub wypalenia zawodowego opiekunek, i/lub komunikacji z osobą starszą).
Zamawiający stwierdził, że prowadzenie szkoleń podnoszących wiedzę i umiejętności osób
zatrudnionych w charakterze opiekunów umożliwi rozwiązywanie przez te osoby bieżących
problemów, radzenie sobie z nieprzewidywalnymi sytuacjami, zaskakującymi zachowaniami
podopiecznych, z jakimi mogą się spotkać podczas świadczenia usług opiekuńczych, co ma
znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia oraz doprowadzi do uwzględnienia
szczególnych potrzeb odbiorców tych usług. Zamawiający postanowił punktować szkolenia,
które będą obejmowały osoby wykonujące przedmiot zamówienia. Ponadto, liczba
zadeklarowanych szkoleń będzie wprowadzona do § 2 ust. 1 umowy. Wykonawca będzie
rozl
iczany z ich przeprowadzenia, a Zamawiający, uczestnicząc w dedykowanych szkoleniach,
będzie mógł na bieżąco je nadzorować i wpływać na ich jakość.
Zamawiający wyjaśnił, że uwzględnił również zarzut dotyczący określenia w § 4 ust. 5
projektu umowy terminu
na przedłożenie oświadczenia o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu
osób już zatrudnionych wraz z listą tych osób, w sposób mogący uniemożliwiać wykonawcy
prawidłowe i terminowe wykonanie umowy. W dniu 30 listopada 2017 r. Zamawiający dokonał
zmiany treści SIWZ, poprzez zmianę treści projektu umowy, stanowiącej załącznik nr 5 do
SIWZ,
w § 4 ust. 5. Ponadto, Zamawiający dokonał zmiany postanowień projektu umowy,
mających wpływ na obowiązek wykonawcy wynikający ze zmienionego § 4 ust. 5, tj. w § 2 ust.
18 i ust. 24 projektu umowy.
Zamawiający przedłużył termin na przedłożenie wymaganego
oświadczenia do „5 dni roboczych” od podpisania umowy, na podstawie danych określonych
w § 1 ust. 2 oraz informacji Zamawiającego na temat ww. danych, w podziale na poszczególne
dzielnice określone w §1 ust. 1. Jednocześnie Zamawiający przesunął termin na złożenie
aktualizacji ww. oświadczenia obejmującej wskazanie wymiarów etatów osób do 6 marca 2017
r.
Zdaniem Zamawiającego Odwołujący w żaden sposób nie wykazał słuszności swoich
twierdzeń odnośnie sformułowania warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej lub zawodowej w sposób nieprecyzyjny, nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców,
jak również nie udowodnił, że wyznaczony przez Zamawiającego termin na złożenie
dokumentów i oświadczeń potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu
oraz brak podstaw do wykluczenia, narusza zasadę proporcjonalności.
Krajowa
Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
i uczestnik
ów postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wn
iesienia odwołania, stosownie do art. 179 ust. 1 Pzp. Odwołujący wskazywał,
że naruszenie interesu upatruje w tym, że treść SIWZ pozostaje niespójna, a ponadto
uniemożliwia ocenę przez wykonawcę możliwości złożenia ważnej i spełniającej wymogi
Z
amawiającego oferty w zakresie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz
następnie prawidłowej realizacji zamówienia.
Izba stwierdziła ponadto, że wykonawcy: HDOmedical Sp. z o.o., Fundacja
„ZDROWIE”, M. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MG PARTNER M. G., E.
L.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Vital Plus E. L. skutecznie przystąpili do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego, stosownie do wymogów art. 185 ust.
2 i 3 Pzp.
Izba nie uwzględniła opozycji zgłoszonej przez Zamawiającego wobec przystąpień
wykonawcy
Fundacja „ZDROWIE” oraz wykonawcy E. L. prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą Vital Plus E. L. w zakresie zarzutów dotyczących kryteriów oceny ofert.
W ocenie Izby, obaj ww.
wykonawcy wykazali interes w przystąpieniu do postępowania
odwoławczego po stronie Odwołującego w zakresie części zarzutów odwołania, które
w całości zostało podtrzymane przez Odwołującego na posiedzeniu, pomimo częściowego
uwzględnienia tych zarzutów przez Zamawiającego, oraz pomimo dokonania przez
Zamawiającego zmiany treści SIWZ w dniu 30 listopada 2017 r. W tym zakresie ww.
wykonawcy posiadają interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść Odwołującego, co
mogłoby skutkować nakazaniem dalszych zmian w SIWZ, ponad zakres uwzględniony przez
Zamawiającego.
Przedmiotowe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi
społeczne prowadzone jest na podstawie art. 138g – 138n pkt 1 oraz 138q–138s ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze
zm.).
Przedmiotem zamówienia, zgodnie z Opisem przedmiotu zamówienia zawartym w pkt
Części 1 pkt 3 SIWZ jest świadczenie usług opiekuńczych zwanych dalej ”Usługami” lub
„usługami opiekuńczymi”, o których mowa w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769, z późn. zm.), realizowanych na rzecz osób, wymagających
pomocy w miejscu zamieszkania
– podopiecznych Ośrodków Pomocy Społecznej m.st.
Warszawy, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych
osób, a są jej pozbawione. Zamówienie realizowane z podziałem na dzielnice w 8 częściach,
dla których Zamawiający oszacował liczbę godzin usług w okresie realizacji zamówienia,
średnią miesięczną liczbę godzin usług, przewidywaną średnią miesięczną liczbę odbiorców
usług, minimalny wymiar godzin świadczonych usług w pełnym okresie realizacji zamówienia.
Zamaw
iający ustalił wartość szacunkową (całkowitą) zamówienia w kwocie
26.677.200 zł brutto, przy czym dla każdej z części, szacunkowa wartość zamówienia wynosi:
− dla części 1 - 3.888.000 zł − dla części 2 - 2.304.000 zł − dla części 3 - 4.584.000 zł −
dla części 4 - 4.880.640 zł − dla części 5 - 4.040.160 zł − dla części 6 - 3.668.400 zł − dla
części 7 - 1.560.000 zł − dla części 8 - 1.752.000 zł.
Zgodnie z postanowi
eniami Zamawiającego zawartymi w SIWZ, usługi na każdą
z części zamówienia mają być realizowane zgodnie ze „Standardem usług opiekuńczych i
specjalistycznych usług opiekuńczych dla m.st. Warszawy” stanowiącym załącznik nr 2 do
SIWZ
oraz z projektem umowy, stanowiącym załącznik nr 5 do SIWZ. Celem zapewnienia
należytego świadczenia usług, wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca
zobowiązany będzie przez cały okres realizacji zamówienia do zatrudniania na podstawie
umowy o pracę wszystkich osób (dalej zwanych „opiekunami”), z których każda musi spełniać
wszystkie wymogi okr
eślone poniżej, w liczbie i wymiarze etatów, aby zapewnić właściwą
realizację przedmiotu zamówienia oraz aby indywidualny wymiar czasu ich pracy nie
przekraczał obowiązujących norm czasu pracy przewidzianych w Kodeksie pracy. Jeżeli
w
ykonawca składa ofertę na dwie części łącznie, warunek musi być spełniony łącznie.
Minimalne wymogi: a) niekaralność, b) zdolność do podejmowania czynności
prawnych, c) stan zdrowia i sprawność fizyczna, umożliwiająca wykonywanie prac fizycznych,
d) aktualne orzeczenie lekar
skie o zdolności do pracy, e) aktualne zaświadczenie lekarskie do
celów sanitarno-epidemiologicznych. f) wykształcenie co najmniej podstawowe, g) ukończony
30-godzinny kurs w zakresie opieki nad osobami starszymi, chorymi lub osobami z
niepełnosprawnościami, realizowany przez wykonawcę (jeśli wykonawca posiada kwalifikacje
do realizacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną, h) przeszkolenie w zakresie udzielania
pierwszej pomocy, kurs ważny na okres 5 lat, realizowany przez wykonawcę (jeśli wykonawca
posiada
kwalifikacje do realizacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną.
Celem zapewnienia należytej koordynacji i kontroli świadczenia usług, wykonawca,
podwykonawca lub dalszy podwykonawca zobowiązany będzie przez cały okres realizacji
zamówienia do zatrudniania na podstawie umowy o pracę wszystkich osób (zwanych dalej
„koordynatorami”).
Każdy koordynator musi spełniać następujące wymogi: a) wykształcenie co najmniej
średnie o kierunku medycznym (pielęgniarka, ratownik medyczny itp.) lub społecznym
(pracownik socjalny, psycholog, pedagog specjalny, p
edagog społeczny itp.) oraz ukończone
kursy i szkolenia z zakresu z pracy z osobami starszymi i niepełnosprawnymi itp., b) wiedza z
zakresu nauk medycznych i społecznych (ukończone kursy, certyfikaty np. pielęgniarstwo,
pomoc społeczna), c) co najmniej roczne doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku,
d) niekaralność, e) zdolność do podejmowania czynności prawnych.
Zakres odpowiedzialności koordynatora obejmuje koordynację i kontrolę świadczenia
usług przyznanych przez OPS, realizowanych przez opiekunów oraz bieżący kontakt z OPS i
Zamawiającym w sprawach związanych ze świadczeniem usług. Wykonawca, podwykonawca
lub dalszy podwykonawca zobowiązany jest do zatrudnienia koordynatorów (minimum 1
koordynator na
200 osób objętych usługami w poszczególnych częściach). Jeżeli Wykonawca
składa ofertę na dwie części łącznie, warunek musi być spełniony łącznie.
Zamawiający w przedmiotowym postępowaniu na podstawie art. 29 ust. 3a Pzp
wymaga, aby zakres i czynności usług opiekuńczych realizowane bezpośrednio na rzecz
podopiecznych OPS, określone w Opisie przedmiotu zamówienia oraz działania związane
z koordynowaniem i kontrolą świadczonych usług były wykonywane przez osoby zatrudnione
przez w
ykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę na podstawie umowy o
pracę. Zamawiający stwierdził, że wykonywanie wszystkich czynności (tj. realizacji i
koordynacji usług opiekuńczych opisanych szczegółowo w Standardzie), stanowiących
przedmiot zamówienia, polega na wykonaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. -
Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.).
Minimalne wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż określone w ustawie z dnia 10
października 2002 r o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U z 2017 r. poz. 847).
W C
zęści II pkt 1 ppkt 2 lit.c SIWZ Zamawiający określił warunek udziału
w postępowaniu, w postaci posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
oferowanych usług, w odniesieniu do posiadania wiedzy zawodowej, wymagając wykazania
przez w
ykonawcę, że w okresie ostatnich trzech lat przed upływem składania ofert, a jeżeli
okres prowadzenia działalności jest krótszy - to w tym okresie, wykonał należycie minimum
jedną usługę lub maksymalnie trzy usługi na łączną kwotę odpowiadającą swoim rodzajem
usłudze stanowiącej przedmiot zamówienia, tj. usługi opiekuńcze świadczone w miejscu
zamieszkania, o
określonej minimalnej wartości ustalonej dla każdej z ośmiu części
zamówienia. Jednocześnie Zamawiający wymaga, aby zrealizowane usługi trwały
nieprzerwanie
przez min. 6 miesięcy. Dodatkowo, przy składaniu oferty na dwie części
zamówienia, warunek musi być spełniony dla obu części. Na potwierdzenie spełniania
warunku, wykonawca
musi złożyć na wezwanie Zamawiającego Wykaz usług (załącznik nr 6
do SIWZ) oraz
dokumenty potwierdzające, że wykazane usługi zostały wykonane należycie
lub są wykonywane należycie
.
Niezależnie od powyższego, Zamawiający określił w SIWZ (Część II pkt 1 ppkt 2 lit.d)
warunek dotyczący zdolności technicznej lub zawodowej - w zakresie dysponowania osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia:
„(1) Wykonawca do realizacji przedmiotu zamówienia, na każdą część, musi zatrudnić
wskazaną poniżej liczbę osób, spełniających warunki określone w Części I ust. 3 pkt 4, 5, 6 i
7 SIWZ
– wymagane jest złożenie w formularzu oferty oświadczenia przez Wykonawcę, że
dysponuje lub będzie dysponował najpóźniej od dnia 01.02.2018 r. osobami zatrudnionymi na
umowę o pracę, skierowanymi do realizacji zamówienia, spełniającymi wymogi określone w
Opisie przedmiotu zamówienia, w tym:
− dla części nr 1 – łącznie min.* 96 osób, z czego min. 4 osoby pełniące funkcję koordynatora,
a min. 92 osoby zatrudnione na stanowisku opiekuna. − dla części nr 2 – łącznie min.* łącznie
56 osób, z czego min. 2 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 54 osoby zatrudnione na
stanowisku opiekuna. − dla części nr 3 – łącznie min.* 110 osób, z czego min. 4 osoby pełniące
funkcję koordynatora, a min. 106 osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna. − dla części nr
4
– łącznie min.* 119 osób, z czego min. 4 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 115
osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna. − dla części nr 5 – łącznie min.* 94 osób, z czego
min. 4 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 90 osób zatrudnionych na stanowisku
opiekuna. − dla części nr 6 – łącznie min.* 91 osób, z czego min. 5 osoby pełniące funkcję
koordynatora, a min. 86 osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna. − dla części nr 7 –
łącznie min.* 37 osoby, z czego min. 2 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 35 osób
zatrudnionych
na stanowisku opiekuna. − dla części nr 8 – łącznie min.* 41 osób, z czego min.
2 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 39 osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna.
*Zamawiający zastrzega, że liczby opiekunów są podane według minimalnej liczby godzin
wskazanej w Opisie przedmiotu zamówienia (Części ust. 3 pkt 1 SIWZ) i w trakcie realizacji
zamówienia muszą być dostosowane przez Wykonawcę oraz podwykonawcę do faktycznie
zleconej liczby godzin usług opiekuńczych na każdym etapie realizacji umowy (Załącznik nr 5
do SIWZ), w takiej liczbie i wymiarze etatów, aby zapewnić właściwą realizację przedmiotu
zamówienia. Liczba koordynatorów określona jest jako minimum 1 koordynator na 200 osób
objętych usługami. Indywidualny wymiar czasu pracy osób pełniących funkcję opiekunów i
koordynatorów nie może przekraczać obowiązujących norm czasu pracy przewidzianych w
Kodeksie pracy.
(2) Wykonawca, na każdą część zamówienia, musi zatrudnić do realizacji przedmiotu
zamówienia osoby zatrudnione na umowę o pracę w tym minimum 30 proc. osób musi
posiadać co najmniej 12-miesięczne doświadczenie w świadczeniu pomocy w formie usług
opiekuńczych – wymagane jest złożenie w formularzu oferty oświadczenia przez Wykonawcę,
że minimum 30% osób zatrudnionych do realizacji zamówienia, będzie posiadało na dzień
rozpoczęcia realizacji zamówienia co najmniej 12-miesięczne doświadczenie w świadczeniu
pomocy w formie usług opiekuńczych.”
Zgodnie z art. 138k Pzp, z
amawiający określa sposób przeprowadzenia postępowania
o udzielenie zamówienia na usługi społeczne z uwzględnieniem obowiązkowych elementów
postępowania określonych w niniejszym rozdziale oraz zasad równego traktowania i
konkurencji, przejrzystości, proporcjonalności, a także przepisów art. 17 i art. 18. Przepis art.
93 stosuje się odpowiednio.
Przepis art. 138l
Pzp stanowi, że postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi
społeczne jest prowadzone z zastosowaniem przepisów działu I rozdziału 2a, działu II
rozdziału 5, działu V rozdziału 3 oraz działu VI.
Stosownie do art. 138m Pzp, do
o zamówień na usługi społeczne przepisy art. 22–22d,
art. 24, art. 29
–30b oraz art. 32–35 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 22 ust. 1a Pzp, o
udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy,
którzy: 1) nie podlegają wykluczeniu; 2) spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały
one określone przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do
potwierdzenia zainteresowania. 1a.80) Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu
oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
Stosownie natomiast do art. 22d ust. 1 Pzp, o
ceniając zdolność techniczną lub zawodową
wykonawcy, zamawiający może postawić minimalne warunki dotyczące wykształcenia,
kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, potencjału technicznego wykonawcy lub osób
skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia, umożliwiające realizację
zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności ustalonych w przedmiotowym
postępowaniu Izba uznała za niezasadne zarzuty dotyczące określenia warunku udziału
w postępowaniu w postaci posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w Części II pkt 1
ppkt 2 lit.c SIWZ
w sposób naruszający przepisy:
- art. 138I w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp,
przez nieprecyzyjne i naruszające przepisy ustawy
określenie warunków udziału w postępowaniu (warunku posiadania zdolności technicznej lub
zawodowej w zakresie oferowanych usług),
- art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22 ust. 1a Pzp,
poprzez określenie warunku
posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie oferowanych usług w sposób
nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz uniemożliwiający dokonanie oceny
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia,
- art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22d ust 1 Pzp,
poprzez określenie warunku
posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie oferowanych usług w sposób
mogący uniemożliwić realizację zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Izba stwierdziła, biorąc pod uwagę charakter przedmiotu zamówienia oraz sposób
określenia przez Zamawiającego warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej i zawodowej
w przedmiotowym postępowaniu, że warunek odnoszący się do
doświadczenia wykonawcy, kwestionowany przez Odwołującego, został określony w sposób
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz w sposób nienaruszający zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Warunek ten umożliwia dokonanie oceny
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia oraz nie uniemożliwia realizacji
zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Izba zważyła, że argumentacja przedstawiona przez Odwołującego w powyższym
zakresie nie
uwzględnia całokształtu warunków udziału określonych w przedmiotowym
post
ępowaniu w odniesieniu do zdolności technicznej lub zawodowej, ale jedynie odnosi się
do warunku w zakresie wymaganej wiedzy zawodowej
. Odwołujący dokonuje analizy tego
warunku w kontekście przedmiotu zamówienia, oceniając jego treść osobno, tj. w oderwaniu
od pozostałych warunków podmiotowych zawartych w SIWZ. Powyższe podejście
Odwołującego do oceny treści jednego z warunków udziału w postępowaniu jest, zdaniem
Izby,
nieprawidłowe i prowadzi wprost do błędnych wniosków. Nie można bowiem warunków
udziału w danym postępowaniu interpretować pod kątem ich proporcjonalności oraz
adekwatności do przedmiotu zamówienia, nie uwzględniając zarazem treści wszystkich
wymagań i okoliczności towarzyszących określeniu danego warunku udziału w postępowaniu
w
treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Należy zauważyć, że warunki udziału
w postępowaniu powinny być określone w danym postępowaniu w sposób proporcjonalny do
przedmiotu
zamówienia, z uwzględnieniem jego specyfiki oraz celu, który ma być osiągnięty
w ramach danego postępowania, tj. powinny umożliwiać wyznaczenie w sposób optymalny
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia na odpowiednim poziomie
jakościowym.
Nie budzi wątpliwości Izby fakt, że przedmiot zamówienia w niniejszym postępowaniu,
ze względu na swój charakter (usługi o charakterze społecznym – podstawowe usługi
opiekuńcze), wymaga posiadania przez wykonawców wiedzy zawodowej (doświadczenia) w
realizacji usług opiekuńczych, w szczególności ze względu na konieczność posiadania przez
wykonawcę umiejętności prawidłowego i niezawodnego sposobu zorganizowania świadczenia
tych usług przez osoby dedykowane do ich wykonywania. Specyfiką usług, w tym również
usług opiekuńczych, jest to, że poziom jakości wykonywanych usług w znacznej mierze zależy
od kwalifikacji i przygotowania zawodowego
personelu bezpośrednio wykonującego te usługi,
a także od skuteczności nadzoru nad wykonywaniem usług oraz bieżącej kontroli ich jakości.
Zatem,
przy wykonywaniu usług opiekuńczych niepodważalną rolę odgrywa czynnik osobowy,
w tym m.in.
doświadczenie i kwalifikacje personelu, stabilność zatrudnienia, sposób
organizacji pracy personelu, zarządzaniem pracy oraz odpowiednio także inne umiejętności
przydatne w pracy z osobami
w podeszłym wieku.
Wobec powyższego należy uznać, że weryfikacja zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia w sposób gwarantujący dobrą jakość usług opiekuńczych nie powinna być
dokonywana jedynie w oparciu o
doświadczenie wykonawcy w realizacji usług tego samego
rodzaju o zbliżonej wartości i okresie trwania. Jak słusznie wskazywał Zamawiający, wielkość
podmiotu (wykonawcy)
i wielkość zrealizowanych kontraktów nie przesądza i nie gwarantuje
wykonywania usług o wysokiej jakości. W ocenie Izby, dopiero postawienie odpowiednio
wyważonych warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy zawodowej
(
doświadczenia) wykonawcy oraz dysponowania osobami zdolnymi do realizacji przedmiotu
zamówienia, umożliwia rzetelną weryfikację zdolności wykonawcy do prawidłowego
świadczenia usług opiekuńczych. Zauważyć należy, że w przedmiotowym postępowaniu
Zamawiający określił warunki dotyczące personelu wykonawcy na dość wysokim poziomie –
m.in.
postawił
warunek
12
miesięcznego
doświadczenia
opiekunów
w odniesieniu do 30% osób zatrudnionych przy świadczeniu usług, a także określił wymóg
dotyczący zatrudnienia koordynatorów. W załączniku nr 2 do projektu umowy Zamawiający
wskazał jednoznacznie wymogi dla osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował
wykonawca,
i które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia w sposób następujący:
„1. Minimalne wymogi dla koordynatora: a. wykształcenie co najmniej średnie o kierunku
medycznym (pielęgniarka, ratownik medyczny itp.) lub społecznym (pracownik socjalny,
psycholog, pedagog specjalny, pedagog społeczny itp.) oraz ukończone kursy i szkolenia z
zakresu z pracy z osobami starszymi i niepełnosprawnymi itp., b. wiedza z zakresu nauk
medycznych i społecznych (ukończone kursy, certyfikaty np. pielęgniarstwo, pomoc
społeczna), c. co najmniej roczne doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku, d.
niekaralność, e. zdolność do podejmowania czynności prawnych.
2. Minimalne wymogi formalne względem opiekunów(ek): a. niekaralność, b. zdolność do
po
dejmowania czynności prawnych, c. stan zdrowia i sprawność fizyczna, umożliwiająca
wykonywanie prac fizycznych, d. aktualne orzeczenie lekarskie o zdolności do pracy, e.
aktualne zaświadczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych.
3. Minimalne
wymogi dla opiekuna(ek): a. wykształcenie co najmniej podstawowe, b.
ukończony 30-godzinny kurs w zakresie opieki nad osobami starszymi, chorymi lub osobami
z niepełnosprawnościami, realizowany przez Wykonawcę (jeśli Wykonawca posiada
kwalifikacje do reali
zacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną, c. przeszkolenie w zakresie
udzielania pierwszej pomocy, kurs ważny na okres 5 lat, realizowany przez Wykonawcę (jeśli
wykonawca posiada kwalifikacje do realizacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną.”
Aby ocen
ić zatem prawidłowość ustalenia warunków udziału w postępowaniu,
tj. w sposób, który umożliwia wyłonienie wykonawcy zdolnego do należytego wykonania
zamówienia na odpowiednim poziomie jakości, konieczne jest połączenie wymagań
dotyczących doświadczenia wykonawcy oraz personelu, który będzie wykorzystany przy
świadczeniu usług. Dopiero łączna ocena zakresu tych wymagań może pozwolić na
stwierdzenie, czy
określone warunki są w pełni proporcjonalne do przedmiotu zamówienia,
a zatem czy
gwarantują, że wykonawca, który spełni omówione powyżej warunki będzie zdolny
zrealizować zamówienie w sposób należyty oraz na oczekiwanym poziomie jakości.
Uwzględniając powyższe, należy zauważyć, że rozpatrywanie treści warunku
udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia wykonawcy w kontekście jego zaniżenia
i nieproporcjonalności w stosunku do przedmiotu zamówienia np. w zakresie wartości
zrealizowanych
usług, ilości wykonanych usług, zakresu wykonanych usług (ilość
podopiecznych, ilość godzi w miesiącu) w sposób oderwany od całości wymagań określonych
w SIWZ, w tym w oderwaniu od pozostałych warunków udziału w postępowaniu jest
niemiarodajne
. Gdyby warunek doświadczenia był postawiony jako jedyny w danym
postępowaniu, który miałby udźwignąć cały ciężar wyłonienia wykonawcy zdolnego do
realizacji zamówienia, to niewątpliwie argumentacja przedstawiona przez Odwołującego
w odwołaniu w zakresie tego zarzutu musiałaby zostać uwzględniona. Z taką sytuacją nie
mamy jednak do czynienia w ustalonym stanie faktycznym. W prz
edmiotowym postępowaniu
warunek doświadczenia wykonawcy jest określony jako jeden z warunków - stanowi jedynie
jeden z elementów prowadzących do oceny zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia.
Bardzo istotne miejsce w ramach tej oceny zajmują warunki związane z dysponowaniem przez
wykonawcę odpowiednim personelem dedykowanym do realizacji zamówienia.
Izba nie podzieliła zatem stanowiska Odwołującego, że postawiony przez
Zamawiającego warunek udziału w postępowaniu w zakresie wymaganego od wykonawcy
doświadczenia jest nieadekwatny lub oderwany od przedmiotu zamówienia z uwagi na
określenie zbyt niskiej wartości wykonanych usług. Poziom określonych przez Zamawiającego
wartości wykonanych zamówień umożliwi bowiem udział w postępowaniu niewielkich firm,
działających lokalnie, które do tej pory realizowały usługi opiekuńcze w poszczególnych
dzielnicach. Podwyższenie tych wartości w poszczególnych częściach zamówienia do
poziomu, który wskazał Odwołujący, zamknęłoby dostęp mniejszych wykonawców do
zamówienia, którym nie sposób odmówić wiedzy i doświadczenia w realizacji usług
opiekuńczych skoro do tej pory realizowali takie usługi na terenie m.st. Warszawy lub okolic.
W świetle powyższego, w ocenie Izby, za niezasadny należało uznać także zarzut,
iż w niniejszym postępowaniu Zamawiający nie postawił warunku finansowego, zwłaszcza
że zarzut ten nie został przez Odwołującego poparty szczegółowym uzasadnieniem.
Odwołujący w tym zakresie nie postawił żadnych wniosków lub żądań. Wobec powyższego
Izba uznała, że przedstawione przez Odwołującego odnośnie tego aspektu stanowisko
stanowi jedynie argumentację podniesioną w ramach uzasadnienia zarzutów dotyczących
warunku zdolności technicznej i zawodowej j.w.
Mając na uwadze powyższe Izba stwierdziła, że postawione przez Zamawiającego
warunki
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy zawodowej (doświadczenia) w
poszczególnych częściach zamówienia zostały określone na poziomie, który z jednej strony
gwarantuje
dostęp do zamówienia mniejszym wykonawcom, a z drugiej - uwzględniając
wymagania dotyczące personelu - nie pozwala na dostęp do zamówienia wykonawcom, którzy
nie są w stanie zapewnić prawidłowej realizacji przedmiotowego zamówienia. Oba te warunki
łącznie tworzą warunek zdolności technicznej i zawodowej wykonawcy, który nie narusza
zasady proporcjonalności, ani zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, gdyż w żaden sposób nie dyskryminuje wykonawców, którzy mają
doświadczenie znacznie większe niż wymagane w tym postępowaniu. Określenie warunków
udziału w postępowaniu jest środkiem do osiągnięcia celu, jakim jest wybór w postępowaniu
wykonawcy dającego zamawiającemu gwarancję prawidłowej realizacji zamówienia, co nie
oznacza jed
nak, że każdy z warunków określonych w postępowaniu z osobna musi zapewniać
zdolność wykonawcy do wykonania przedmiotu zamówienia. Warunki udziału
w post
ępowaniu powinny być bowiem określone w sposób powiązany ze sobą, a wówczas
dopiero ich
łączne spełnienie przez wykonawcę będzie zapewniało właściwą i wszechstronną
oce
nę zdolności wykonawcy.
W ocenie Izby nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 138k Pzp w zakresie kryteriów
oceny ofert:
-
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium potencjału techniczno-innowacyjnego -
elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów, waga kryterium 10% (część X pkt 1 ppkt
2 SIWZ) w sposób niejednoznaczny i niezrozumiały, który nie umożliwia sprawdzenia
informacji przedstawianych przez wyko
nawców, a tym samym narusza zasadę przejrzystości
oraz równego traktowania i konkurencji,
-
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium systemu wsparcia opiekunów - szkolenia
podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób w charakterze opiekunów (Część X pkt 1
ppkt 3 SIWZ) w sposób nieweryfikowalny, a tym samym naruszający zasadę przejrzystości
oraz równego traktowania i konkurencji,
Izba ustaliła, że w Części X.1 SIWZ Zamawiający zawarł Opis kryteriów, którymi
Zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem wag tych kryteriów i
sposobu oceny ofert oraz informacj
ą o formalnościach dotyczących wyboru najkorzystniejszej
oferty.
Zamawiający ustalił, że wybierze ofertę najkorzystniejszą w poszczególnej części
zamówienia na podstawie kryteriów oceny ofert: K1 – Cena oferty brutto, waga 70%, K2 –
Potencjał techniczno-innowacyjny - Elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów, waga
10%, K3
– Zastosowanie systemu wsparcia opiekunów, waga 20%.
W pkt l ppkt 2
Zamawiający określił kryterium potencjału techniczno-innowacyjnego -
Elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów (z wagą - 10%). Zamawiający wskazał,
że „Przez system zarządzania pracą opiekunów Zamawiający rozumie elektroniczne sieciowe
narzędzie służące do wspomagania automatycznego planowania harmonogramów pracy
opiekunów przez koordynatorów w tym między innymi:
− aplikację na urządzenia mobilne;
− komputerowy system zarządzający np. w formie aplikacji, specjalistyczne
oprogramowanie.
Program/aplikacja powinn
y umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów
pracy opiekunów uwzględniających: czasu pracy - początek i koniec dyżuru, przerwy, kontrole
czasu pracy z możliwością weryfikacji aktualnej liczby godzin zaplanowanych
i liczby godzin przepracowanych (ty
godniowo, miesięcznie) z uwzględnieniem ewentualnych
zastępstw podczas nieobecności. Harmonogramy powinny mieć również możliwość podziału
dyżurów na rejony. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi
10 punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego w
formularzu
oferty,
zawierającego
deklarację
posiadania
i
wykorzystania
w trakcie świadczenia usługi elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów.
Wykonawca będzie musiał wpisać w druku oferty krótką charakterystykę narzędzia – na czym
polega i jakie posiada funkcje automatycznego planowania harmonogramu pracy opiekunek.
Wykonawca, który nie złoży oświadczenia o posiadaniu elektronicznego systemu zarządzania
pracą opiekunów lub nie określi krótkiej charakterystyki, otrzyma 0 punktów
w przedmiotowym kryterium.
”
Odwołujący podnosił w odwołaniu, że Zamawiający - poza określeniem minimalnej
i maksymalnej liczby punktów - nie wskazał, w jaki sposób będzie przyznawał punkty w tym
kryterium, nie
zostało określone, czy kryterium to oceniane będzie na zasadzie „posiada/nie
posiada”, tj. czy możliwe będzie wyłącznie uzyskanie 10 bądź 0 punktów, czy też poszczególne
funkcjonalności będą punktowane i możliwe będzie przyznanie pośredniej ich liczby, a ponadto
Zamawiający bardzo ogólnie określił, jakich funkcjonalności programu oczekuje i nie
doprecyzował ich oceny, co pozwala na dokonywanie subiektywnej oceny przedstawionych
programów.
Odwołujący wniósł w tym zakresie o dokonanie modyfikacji SIWZ, poprzez usunięcie
kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 2 SIWZ, względnie jego modyfikację i określenie
konkretnych i weryfikowalnych wymogów dotyczących programu, informacji koniecznych do
wyartykułowania w przedłożonej charakterystyce oraz dokładnych zasad przyznawania
punktów w niniejszym kryterium ze wskazaniem, jakie konkretne funkcjonalności programu
będą przez Zamawiającego punktowane i w jakiej wysokości.
W zakresie natomiast kryterium zawartego w Części X pkt i ppkt 3 SIWZ, tj. kryterium
„systemu wsparcia opiekunów - szkolenia podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób
w
charakterze
opiekunów”
-
waga
kryterium
20%
Zamawiający
wskazał,
że „Wykonawca za przeprowadzenie szkoleń otrzyma:
- przy organizacji szkolenia 1 raz w trakcie trwania umowy - 5 pkt,
-
przy organizacji szkoleń 2 razy w trakcie trwania umowy - 10 pkt,
-
przy organizacji szkoleń 3 razy w trakcie trwania umowy - 20 pkt.
Szkolenia umożliwiające doskonalenie zawodowe opiekunów powinny odbywać się
w wymiarze nie krótszym niż 4 godziny, w grupach nie większych niż 20 osób. Szkolenia nie
mogą obejmować obowiązkowych szkoleń, które określone są w minimalnych wymogach dla
opiekunów wskazanych w Załączniku nr 2 do SIWZ (tj. 30-godzinny kurs w zakresie opieki nad
osobami starszymi, chorymi lub osobami z niepełnosprawnościami oraz przeszkolenie
w zakresie udzielania pierwszej pomocy, szkolenia organizowanego przez Zamawiającego).
Wykonawca umożliwi Zamawiającemu na jego wniosek, uczestnictwo w tych szkoleniach.
Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi 20
punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego
w formularzu oferty, zawierającego deklarację o liczbie przeprowadzonych szkoleń.”
Odwołujący podnosił, że niniejsze kryterium w żaden sposób nie odnosi się do
możliwości wykonawcy oraz jego właściwości związanych z etapem składania ofert,
a jedynie przyznaje punkty za składanie deklaracji dotyczących rzekomych przyszłych
wydarzeń. Zamawiający nie ma jakiejkolwiek możliwości weryfikacji prawdziwości tych
oświadczeń. Ponadto, nie precyzując rodzaju szkoleń, kryterium to pozostaje całkowicie
oderwane od opisu przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wniósł w powyższym zakresie o dokonanie modyfikacji SIWZ, poprzez
usunięcie kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 3 SIWZ, względnie jego modyfikację
i wskazanie jakie obszary, związane z przedmiotem zamówienia, winny być szkoleniem objęte.
Zamawiający w odpowiedzi na wniesione odwołanie dokonał zmiany treści SIWZ w
dniu 30 listopada 2017r.
Odpowiednio zakwestionowane przez Odwołującego postanowienia
otrzymały następujące brzmienie:
Część X ust 1 pkt 2 - „POTENCJAŁ TECHNICZNO-INNOWACYJNY - Elektroniczny
system zarządzania pracą opiekunów – WAGA KRYTERIUM 10% Przez system zarządzania
pracą opiekunów Zamawiający rozumie oprogramowanie służące do wspomagania
planowania harmonogramów pracy opiekunów przez koordynatorów dostępne w postaci
aplikacji na: − urządzenia mobilne lub − komputery osobiste. System powinien spełniać
następujące funkcjonalności:
1) umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów pracy opiekunów
uwzględniających: czas pracy - początek i koniec dyżuru, przerwy;
2) umożliwiać koordynatorom kontrole czasu pracy poprzez wyświetlanie
zaplanowanego tygodniowego i miesięcznego czasu pracy opiekunów oraz liczby
przepracowanych godzin (tygodniowo i miesięcznie) z uwzględnieniem ewentualnych
za
stępstw;
3) umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów z podziałem na rejony.
Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego w
formularzu oferty, zawierającego deklarację posiadania i wykorzystania w trakcie świadczenia
usługi elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów, z określeniem czy jest to
aplikacja na urządzenie mobilne czy komputery osobiste, zawierająca wskazane powyżej
funkcjonalności.
Przedmiotowe kryterium oceniane będzie na zasadzie: „posiada/nie posiada”. Wykonawca,
który zadeklaruje w druku oferty, że posiada elektroniczny system zarządzania pracą
opiekunów, uwzględniający wszystkie wskazane przez Zamawiającego funkcjonalności,
otrzyma 10 punktów. Wykonawca, który zadeklaruje w druku oferty, że nie posiada
elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów lub posiadany system nie posiada
wszystkich ww. funkcjonalności otrzyma 0 punktów w przedmiotowym kryterium oceny ofert.”
Część X ust 1 pkt 3 - „SYSTEM WSPARCIA OPIEKUNÓW - Szkolenia podnoszące
wiedzę i umiejętności wszystkich osób zatrudnionych w charakterze opiekunów – WAGA
KRYTERIUM 20% Wykonawca za przeprowadzenie szkoleń otrzyma:
- przy organizacji szkolenia 1 raz w trakcie trwania umowy - 5 pkt, - przy organizacji
szkoleń 2 razy w trakcie trwania umowy - 10 pkt,
-
przy organizacji szkoleń 3 razy w trakcie trwania umowy - 20 pkt.
Szkolenia umożliwiające doskonalenie zawodowe opiekunów powinny odbywać się w
wymiarze nie krótszym niż 4 godziny, w grupach nie większych niż 20 osób. Tematyka szkoleń
obejmuje: opiekę nad osobą zależną i/lub wypalenie zawodowe opiekunek, i/lub komunikacja
z osobą starszą. Szkolenia nie mogą obejmować obowiązkowych szkoleń, które określone są
w minimalnych wymogach dla opiekunów wskazanych w Załączniku nr 2 do SIWZ (tj. 30-
godzinny kurs w zakresie opieki nad osobami starszymi, chorymi lub osobami z
niepełnosprawnościami oraz przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy, szkolenia
organizowanego przez Zamawiającego).
Wykonawca umożliwi Zamawiającemu na jego wniosek, uczestnictwo w tych
szkoleniach. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi 20
punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego
w formularzu oferty, zawierającego deklarację o liczbie przeprowadzonych szkoleń.”
W związku z dokonanymi zmianami w zapisie Część X ust 1 pkt 2 SIWZ Zamawiający
dokonał także odpowiedniej zmiany treści Załącznika nr 1 do SIWZ - Formularz oferty oraz
z
mieniony dokument pod nazwą Załącznik 1 – Formularz ofertowy (nowy) Zamawiający
zamie
ścił na stronie internetowej.
Odnosząc się do powyższych czynności, Izba przychyliła się do stanowiska
Zamawiającego, że dokonując powyższych zmian treści SIWZ Zamawiający uwzględnił
zarzuty odwołania odnoszące się do kryteriów oceny ofert oraz uwzględnił żądania zmiany
SIWZ, poprzez doprecyzowanie sposobu oceny ofert w ramach określonych kryteriów.
Jednocześnie Zamawiający zmienił treść § 2 ust. 1 projektu umowy, stanowiącego załącznik
nr 5 do SIWZ, poprzez doprecyzowanie, że na każdym etapie realizacji umowy będzie
sprawdzał, czy zadeklarowany system zarządzania pracą opiekunów posiada wszystkie
wymagane funkcje i jest wykorzystywany do tego celu.
Zauważyć należy, że Odwołujący
postawił w odwołaniu żądania alternatywne w odniesieniu do kryteriów oceny ofert.
W ocenie Izby,
istotne jest wprowadzenie powyższego kryterium w celu zmotywowania
wykonawców do lepszej organizacji pracy opiekunów. Przyjęta formuła kryterium w zakresie
posiadania systemu do zarządzania pracą opiekunów pozwala wykonawcom, którzy nie będą
w stanie zorganizować takiego systemu na potrzeby tego zamówienia, na złożenie oferty, co
wychodzi
także naprzeciw twierdzeniom Odwołującego i Przystępujących, że niewiele firm z
tej branży posiada takie profesjonalne systemy ze względu na dość wysoki koszt ich zakupu.
W tym jednak względzie Zamawiający wziął pod uwagę oczekiwania wykonawców i nie określił
wymagań dotyczących platformy systemu, pozostawiając wykonawcom dowolność w tym
zakresie. Zamawiający ograniczył swoje wymagania do kilku podstawowych funkcjonalności
pozwalających na zarządzanie pracą opiekunów, w tym koordynację, zarządzanie czasem
pracowników, zapewnienie zastępstwa oraz możliwość nadzoru Zamawiającego nad
wykonywaniem usług opiekuńczych przez wykonawców. Jednocześnie Zamawiający
postanowił o przyznaniu punktacji za oprogramowanie posiadające wszystkie określone w
SIWZ funkcje
w formule „spełnia/nie spełnia”. W ocenie Izby powyższe kryterium pełni funkcję
motywującą wykonawców do lepszej organizacji pracy, co z pewnością jest wymogiem czasu,
biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa i rosnący wzrost zapotrzebowania na usługi
opiekuńcze.
W odniesieniu do kryterium „system wsparcia opiekunów” Zamawiający doprecyzował
kryterium wskazując, że tematyka szkoleń ma dotyczyć opieki nad osobą zależną i/lub
wypalenia zawodowego opiekunek, i/lub komunikacji z osobą starszą. W ocenie Izby,
prowadzenie szkoleń przez wykonawców w trakcie wykonywania usługi w zakresie
podnoszenia wiedzy
i umiejętności osób zatrudnionych w charakterze opiekunów ma istotne
znaczenie dla jakości usług, poprzez podnoszenie umiejętności osób wykonujących usługi
o
piekuńcze. Zamawiający określił jednoznacznie sposób punktacji deklarowanych szkoleń,
które będą stanowiły zobowiązanie umowne wykonawcy (§ 2 ust. 1 umowy) z możliwością
kontroli ich jakości przez Zamawiającego. Dokonane przez Zamawiającego zmiany opisu
kr
yterium i sposobu jego oceny gwarantują w pełni obiektywność oceny, jednoznaczną
mierzalność i możliwość weryfikacji na etapie realizacji zamówienia, czy wykonawca wypełnia
złożone zobowiązanie co do realizacji określonych szkoleń. Fakt, że na etapie ofert ocena
będzie dokonywana jedynie w oparciu o oświadczenia wykonawców nie sprzeciwia się celowi,
któremu ma służyć ww. kryterium. Zapewnienie odpowiedniej ilości szkoleń pracowników
wykonujących usługi w trakcie realizacji umowy przez wykonawcę ma bowiem istotne
znaczenie z punktu widzenia wsparcia opiekunów, co w konsekwencji prowadzi do lepszych
efektów ich pracy, a tym samym jakości świadczonych usług.
Izba nie stwierdziła naruszenia art. 138k Pzp w zakresie pozostałych zarzutów:
-
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności, polegające na ustaleniu w części III SIWZ
pkt 2 minimalnego terminu na przedłożenie dokumentów i oświadczeń w ilości 3 dni,
-
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności oraz równego traktowania wykonawców
i uczciwej konkurencji, przez określenie w § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ - wzoru umowy
- terminu na przed
łożenie oświadczenia według Zał. nr 7 do umowy o zatrudnieniu osób lub
oddelegowaniu osób już zatrudnionych, wraz z listą tych osób i ze wskazaniem wymiaru etatu
oraz przedłożenia wszystkich dokumentów potwierdzających spełnienie przez wskazane
osoby wymogów posiadania kwalifikacji, w sposób, który uniemożliwiać może wykonawcy
prawidłowe i terminowe wykonanie umowy oraz sposób preferencyjny dla wykonawców
mających siedzibę na terenie m.st. Warszawy, względnie realizujących usługę na rzecz
Zamawiającego w latach poprzednich.
Z
amawiający postanowił w Części III pkt 2 SIWZ, że przed udzieleniem zamówienia
wezwie wyk
onawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym,
nie krótszym niż 3 dni terminie, aktualnych na dzień złożenia szeregu oświadczeń
i dokumentów wskazanych w kolejnych podpunktach niniejszego postanowienia SIWZ.
W ocenie Izby, Za
mawiający nie naruszył przepisów ustawy Pzp określając termin 3
dniowy na złożenie oświadczeń i dokumentów. Wskazać należy, że zakres żądanych przez
Zamawiającego dokumentów wynika wprost z treści SIWZ. Są to dokumenty standardowo
wymagane w tego rodzaju p
ostępowaniach, które mogą być przygotowane przez wykonawcę
wcześniej – np. na dzień składania ofert. Skompletowanie tych dokumentów zatem nie
wymaga znacznego nakładu pracy, wbrew twierdzeniom Odwołującego. Przepis art. 26 ust. 1
Pzp nie ma w tym przypadku
bezpośredniego zastosowania. Odwołujący nie wykazał
w żadnym stopniu zasadności twierdzenia, że określenie minimalnego terminu, w jakim
Zamawiający nakazać może wybranemu wykonawcy przedłożenie wymaganych oświadczeń
i dokumentów w terminie nie krótszym niż 3 dni narusza zasadę proporcjonalności lub uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Ponadto, zauważyć również należy, że w
uzasadnionych okolicznościach wykonawca może wystąpić do Zamawiającego z wnioskiem o
przedłużenie terminu na złożenie dokumentów. Zamawiający nie może odmówić
uwzględnienia takiego wniosku, jeśli powołane okoliczności będą wiarygodne
i obiektywne.
Tym samym postanowienie Części III pkt 2 SIWZ nie narusza zasady
pro
porcjonalności wyrażonej w art. 138k Pzp. Dodatkowo, uwzględniając zmianę SIWZ z dnia
30 listopada 2017 r. -
wydłużenie przez Zamawiającego tego terminu do 5 dni jako minimalnej
liczby dni przewidzianych na dostarczenie
oświadczeń i dokumentów przez wykonawcę,
należy stwierdzić, że termin ten został określony na poziome uwzględniającym w części
żądanie Odwołującego. W zakresie żądania przewyższającego uwzględnienie zmiany
terminu
, Izba uznała, że jest ono niezasadne. Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego,
że termin ten należy wydłużyć do 10 dni ze względu na okres zimy i możliwe opady śniegu, co
może utrudnić dostarczenie przesyłki z dokumentami do Zamawiającego.
W § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ (wzór umowy) Zamawiający przewidział,
że wykonawca oraz podwykonawca przed przystąpieniem do realizacji przedmiotu umowy,
najpóźniej do dnia 8 stycznia 2018 r. lub trzy dni po podpisaniu umowy, jeśli umowa będzie
podpisana w terminie późniejszym, zobowiązuje się przedłożyć Zamawiającemu oświadczenie
przygotowane wg załącznika nr 7 do umowy o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już
zatrudniony
ch, o których mowa w ust. 2 i 3 wraz z listą tych osób i wskazaniem wymiaru etatu
oraz przedłoży wszystkie dokumenty potwierdzające spełnienie przez wskazane osoby
wymogów oraz posiadanie kwalifikacji określonych w załączniku nr 2 do umowy, pod rygorem
możliwości odstąpienia przez Zamawiającego od umowy zgodnie z § 12 ust. 2.
Zamawiający uwzględnił zarzut dotyczący określenia w § 4 ust. 5 projektu umowy
terminu na przedłożenie oświadczenia o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już
zatru
dnionych wraz z listą tych osób w dniu 30 listopada 2017 r. Zamawiający dokonał zmiany
treści projektu umowy w § 4 ust. 5 oraz postanowień, które mają wpływ na obowiązek
wykonawcy wynikający ze zmienionego § 4 ust. 5, tj. w § 2 ust. 18 i ust. 24 projektu umowy.
Zamawiający przedłużył termin na przedłożenie wymaganego oświadczenia do „5 dni
roboczych” od podpisania umowy, na podstawie danych określonych w § 1 ust. 2 oraz
informacji Zamawiającego na temat ww. danych, w podziale na poszczególne dzielnice
określone w §1 ust. 1. Jednocześnie Zamawiający przesunął termin na złożenie aktualizacji
ww. oświadczenia obejmującej wskazanie wymiarów etatów osób do 6 marca 2017 r.
W ocenie Izby powyższe zmiany treści SIWZ uwzględniają w uzasadnionym zakresie
żądanie Odwołującego zawarte w odwołaniu. Żądania przewyższające dokonane zmiany
przedstawione przez Odwołującego na rozprawie nie zasługują na uwzględnienie, bowiem
Odwołujący nie wykazał, dlaczego termin 5 dni roboczych nie jest adekwatny lub uniemożliwia
wykonanie
obowiązków przez wykonawcę wynikających z treści § 4 ust. 5 projektu umowy.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp. Izba stwierd
ziła, że naruszenie zasad
powoływanych przez Odwołującego obowiązujących w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego w zakresie kryteriów oceny ofert oraz terminów na złożenie
dokumentów zostało wyeliminowane przez Zamawiającego w wyniku dokonanych zmian
w treści SIWZ, z uwzględnieniem żądań sformułowanych przez Odwołującego w zakresie
uzasadnionym, a zatem nie może mieć ono wpływu na wynik prowadzonego postępowania,
co wyklucza możliwość uwzględnienia odwołania, stosownie do brzmienia art. 192 ust. 2 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp oraz
§ 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238 ze zm.).
………………………………
1.
oddala odwołanie,
2. k
osztami postępowania obciąża wykonawcę: Firma GWARANT – T. sp.j., ul.
Rynek 3A, 87-200
Głogów, i:
1) zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Firma GWARANT
– T. sp.j., ul. Rynek 3A, 87-200 Głogów tytułem wpisu od
odwołania,
2)
zasądza kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
od wykonawcy Firma GWARANT
– T. sp.j., ul. Rynek 3A, 87-200 Głogów na
rzecz zamawiającego
Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa”, ul.
Z. Nałkowskiej 11, 01-886 Warszawa stanowiącą koszty poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych
(tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
………………………………
Sygn. akt: KIO 2500/17
Uzasadnienie
Zamawiający: Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa” w Warszawie
prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi pn. „Świadczenie
usług opiekuńczych na terenie m.st. Warszawy w okresie 01.02.2018-31.01.2019”.
Z
amówienie zostało podzielone na 8 części. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w dniu 18 listopada 2017 r.
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2017/S 222-
462240.
Wykonawca: Firma „Gwarant”-T. Spółka jawna z siedzibą w Głogowie wniósł
odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), zwanej dalej
„Pzp”, tj.:
1.
art. 138I w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp,
poprzez prowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, przez nieprecyzyjne i naruszające przepisy określenie warunków udziału
w postępowaniu (warunku posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
oferowanych usług) oraz kryteriów oceny ofert (kryterium potencjału techniczno-
innowacyjnego i kryterium systemu wsparcia opiekunów),
2.
art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22 ust. 1a Pzp,
poprzez określenie warunków
udziału w postępowaniu - warunku posiadania zdolności technicznej lub zawodowej
w zakresie oferowanych usług w odniesieniu do posiadania wiedzy zawodowej (część II pkt
1 ppkt 2 lit.c SIWZ) -
w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz
uniemożliwiający dokonanie oceny zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia,
3.
art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22d ust 1 Pzp,
poprzez określenie warunków
udziału w postępowaniu - warunku posiadania zdolności technicznej lub zawodowej
w zakresie oferowanych usług, w odniesieniu do posiadania wiedzy zawodowej (część II
pkt 1 ppkt 2 lit.c SIWZ) -
w sposób mogący uniemożliwić realizację zamówienia na
odpowiednim poziomie jakości,
4.
art. 138k Pzp,
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium potencjału techniczno-
innowacyjnego -
elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów, waga kryterium 10%
(część X pkt 1 ppkt 2 SIWZ) w sposób niejednoznaczny i niezrozumiały, który uniemożliwia
sprawdzenie
informacji przedstawianych przez wykonawców, a tym samym narusza
zasadę przejrzystości oraz równego traktowania i konkurencji,
5.
art. 138k Pzp,
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium systemu wsparcia
opiekunów - szkolenia podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób w charakterze
opiekunów (Część X pkt 1 ppkt 3 SIWZ) w sposób nieweryfikowalny, a tym samym
naruszający zasadę przejrzystości oraz równego traktowania i konkurencji,
6.
art. 138k Pzp,
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności, polegające na ustaleniu
w części III SIWZ pkt 2 minimalnego terminu na przedłożenie dokumentów i oświadczeń
w ilości 3 dni, podczas gdy z uwagi na wielkość niniejszego postępowania oraz jego
obszerny zakres przedłożenie dokumentów i oświadczeń w formie pisemnej, w terminie 3
dni może być w sposób obiektywny niemożliwe, a tym samym preferujący wykonawców
mających siedzibę w bliskiej odległości od siedziby Zamawiającego,
7.
art. 138k Pzp,
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności oraz równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji, przez określenie w § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ
- wzoru umowy -
terminu na przedłożenie oświadczenia według zał. nr 7 do umowy
o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już zatrudnionych, wraz z listą tych osób i ze
wskazaniem wymiaru etatu oraz przedłożenia wszystkich dokumentów potwierdzających
spełnienie przez wskazane osoby wymogów posiadania kwalifikacji, w sposób, który
uniemożliwiać może wykonawcy prawidłowe i terminowe wykonanie umowy oraz
w
sposób preferencyjny dla wykonawców mających siedzibę na terenie m.st. Warszawy,
względnie realizujących usługę na rzecz Zamawiającego w latach poprzednich.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji treści SIWZ
w sposób, który zapewni uczciwą konkurencję, równe traktowanie wykonawców oraz należyte
wykonanie przedmiotu zamówienia, tj.
1.
dokonania modyfikacji SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu, tj. części
II pkt 1
ppkt 2 lit. c SIWZ i nadanie mu treści:
„zdolności technicznej lub zawodowej, w zakresie oferowanych usług, w odniesieniu do
posiadania wiedzy zawodowej:
Wykonawca, na każdą część zamówienia, musi posiadać doświadczenie w realizacji usług
opiekuńczych - wymagane jest wykazanie przez Wykonawcę, że w okresie ostatnich trzech lat
przed upływem składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - to w tym
okresie, wykonał należycie minimum jedną usługę odpowiadającą swoim rodzajem usłudze
stanowiącej przedmiot zamówienia tj. usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania,
o wartości, średniomiesięcznej ilości zrealizowanych godzin i ilości osób, na rzecz których
świadczone były usługi, nie mniejszych, niż:
-
dla części nr 1 - 1,044.000,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 8.100
dla min. 327 osób,
-
dla części nr 2 - 1.152.000,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 4.800 dla min. 175 osób,
-
dla części nr 3 - 2.202,000,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin
9.550
dla min. 362 osób.
-
dla c
zęści nr 4 - 2.440.320,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 10.168 dla min. 380 osób,
-
dla części nr 5 - 2.020.080.00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 8.417
dla min. 389 osób,
-
dla części nr 6 - 1.834,200,00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 7.642 dla min. 405
osób,
-
dla części nr 7 - 780.000.00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 3.250 dla min.132
osób
-
dla części nr 8 - 876.000.00 zł brutto, przy średniomiesięcznej ilości wykonanych
godzin 3.650 dla min. 115 osób.
Jeżeli usługa jest w trakcie wykonywania, na dzień składania ofert usługa musi być
zrealizowana o wartości, średniomiesięcznej ilości zrealizowanych godzin i ilości osób, nie
mniejszej ni
ż określone dla poszczególnych części zamówienia. Jeżeli Wykonawca składa
ofertę na dwie części, warunek musi być spełniony dla obu części. Usługa może być wykazana
w obu częściach, jeżeli jej wartość brutto, średniomiesięczna ilość zrealizowanych godzin i
ilości osób, we wskazanym okresie jest równa lub większa sumie obu części. Spełnienie
warunku należy potwierdzić w oświadczeniu JEDZ (załącznik nr 3 do SIWZ),
a następnie w przypadku wstępnej kwalifikacji oferty jako najkorzystniejszej, na wezwanie
Zamaw
iającego, o którym mowa w Części III ust, 2 SIWZ - w Wykazie usług (załącznik nr 6 do
SIWZ), Do wykazu usług należy dołączyć dokumenty potwierdzające, że wykazane usługi
zostały wykonane należycie łub są wykonywane należycie, dokonanie modyfikacji
postanow
ienia części II pkt 1 ppkt 2 lit. c SIWZ"
2.
Dokonania modyfikacji SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, poprzez usunięcie
kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 2 SIWZ, względnie jego modyfikację i określenie
konkretnych i weryfikowalnych wymogów dotyczących programu, informacji koniecznych do
wyartykułowania w przedłożonej charakterystyce oraz dokładnych zasad przyznawania
punktów w niniejszym kryterium ze wskazaniem, jakie konkretne funkcjonalności programu
będą przez Zamawiającego punktowane i w jakiej wysokości,
3.
Dokonania modyfikacji SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, poprzez usunięcie
kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 3 SIWZ, względnie jego modyfikację, i wskazanie
jakie obszary, związane z przedmiotem zamówienia, winny być szkoleniem objęte.
4.
Dokonania modyfikacji Załącznika nr 5 do SIWZ (wzoru umowy), poprzez usunięcie §
4 ust. 5, względnie jego modyfikację, i wydłużenie terminu na przedłożenie dokumentów
i rozpoczęcie jego liczenia od wykonania przez Zamawiającego zobowiązania do
przedstawienia listy klientów wraz z przyznanym wymiarem godzinowym dla każdego z nich
oraz adresami klientów,
5.
Dokonania modyfikacji SIWZ poprzez określenie w III SIWZ pkt 2 minimalnego terminu
na przedłożenie dokumentów na 10 dni,
6.
Doprowadzenia do zgodności ogłoszenia o zamówieniu z SIWZ w powyższym
zakresie i we wszystkich częściach zamówienia.
I.
W zakresie warunku udziału w postępowaniu.
Opis sposobu spełnienia warunku jest środkiem do osiągnięcia celu, jakim jest wybór
w postępowaniu wykonawcy dającego Zamawiającemu gwarancję poprawnej realizacji
zamówienia, zatem wymagania stawiane przez Zamawiającego muszą być adekwatne
(proporcjonalne) do przedmiotu zamówienia. Działania Zamawiającego wprost prowadzą do
naruszenia zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców - stawianie
nieprecyzyjnych i nieadekwatnych wyma
gań skłoni wykonawców do składania ofert o dużo
wyższej cenie niż w poprzednich postępowaniach.
Zgodnie z treścią Części II pkt 1 ppkt 2 lit.c SIWZ, Zamawiający postawił warunek
udziału w postępowaniu - posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
oferowanych usług. Zamawiający wskazał, że wykonawca na każdą część zamówienia musi
posiadać doświadczenie w realizacji usług opiekuńczych - wymagane jest wykazanie,
że w okresie ostatnich trzech lat przed upływem składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy - to w tym okresie, wykonał należycie minimum jedną usługę lub
maksymalnie trzy usługi na łączną kwotę odpowiadającą swoim rodzajem usłudze stanowiącej
przedmiot zamówienia, tj. usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania, o wartości
nie mniejszej, niż: dla części nr 1 - 770.000 zł brutto, dla części nr 2 - 460.000 zł brutto, dla
części nr 3 - 910.000 zł brutto, dla części nr 4 - 970.000 zł brutto, dla części nr 5 - 800.000 zł
brutto, dla części nr 6 - 730.000 zł brutto, dla części nr 7 - 310.000 zł brutto, dla części nr 8 -
350.000 zł brutto, trwającą nieprzerwanie minimum przez okres 6 miesięcy.
Zamawiający wskazał ponadto, że jeżeli usługa lub usługi są w trakcie wykonywania,
na dzień składania ofert usługa musi być zrealizowana o wartości nie mniejszej niż określone
dla poszczególnych części zamówienia. Jeżeli wykonawca składa ofertę na dwie części,
warunek musi być spełniony dla obu części. Usługa może być wykazana w obu częściach,
jeżeli jej wartość brutto we wskazanym okresie jest równa lub większa sumie obu części.
Spełnienie warunku należy potwierdzić w oświadczeniu JEDZ (załącznik nr 3 do SIWZ),
a następnie w przypadku wstępnej kwalifikacji oferty jako najkorzystniejszej, na wezwanie
Zamawiającego, o którym mowa w Części III ust, 2 SIWZ - w Wykazie usług (załącznik nr 6 do
SIWZ). Do wykazu usług należy dołączyć dokumenty potwierdzające, że wykazane usługi
zostały wykonane należycie lub są wykonywane należycie.
Zdaniem Odwołującego, zważywszy na podane w Opisie przedmiotu zamówienia
ilości godzin w okresie realizacji zamówienia, wartości wskazane w warunkach udziału
w postępowaniu określone zostały co najwyżej na poziomie około 20% rzeczywistej wartości
danej części zamówienia. Zamawiający dopuszcza dodatkowo możliwość wykazania
maksymalnie trzech usług, w przypadku których kwota ta ma być łączna, tzn. możliwe jest
wskazanie trzech mniejszych usług, które trwać mogły nawet 3 lata. W tej sytuacji wartość
jednej usługi oscylować może w granicach 6,6% wartości przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zauważył, że w niniejszym postępowaniu Zamawiający nie postawił
jakiegokolwiek warunku finansowego, podczas gdy wykonawca
będzie musiał ponieść
znaczne koszty związane z organizacją usługi oraz wypłatą wynagrodzeń pracowników,
w tym koordynatorów. Odwołujący przedstawił wyliczenie podstawowych kosztów zatrudnienia
osób realizujących usługę na przykładzie części 5 zamówienia (przy czym rozważania te
pozostają aktualne także dla pozostałych jego części) oraz wskazał, że uwzględniając
możliwość wykazania 3 usług w ciągu 3 lat, bądź usługi ciągłej trwającej 3 lata, dla spełnienia
warunku udziału w postępowaniu wystarczającym będzie wykazanie przez wykonawcę
realizacji w ciągu roku 1/4 średniomiesięcznej ilości zaplanowanych godzin usług w niniejszym
postępowaniu. Oparte są one na podstawie oszacowanej przez Zamawiającego wartości w
części I pkt 2 ppkt 5 SIWZ oraz określonej w części I pkt 3 ppkt 1 ilości planowanych godzin
miesięcznie i rocznie.
Tym samym, postawiony war
unek udziału w postępowaniu jest nieadekwatny
i oderwany od przedmiotu zamówienia. Z jednej bowiem strony Zamawiający stawia warunki
nieprecyzyjne, pozwalające na swobodną interpretację, a z drugiej strony są one blankietowe
i oderwane od stopnia trudności zamówienia. Sytuacja taka powoduje naruszenie zasady
proporcjonalności, gdyż wymagane doświadczenie nie gwarantuje potencjalnej możliwości
prawidłowej realizacji przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący zwrócił też uwagę, że zgodnie z postanowieniami przepisów regulujących
zasady prawa pracy, wykonawca zobowiązany będzie zapłacić wynagrodzenie do 10 dnia
miesiąca. Zamawiający jednocześnie określił w projekcie umowy, że zapłaty za wykonane
usługi dokona w ciągu 21 dni od prawidłowo przedłożonej faktury VAT
i rozliczenia godzin. Tym samym, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że przynajmniej za
pierwszy miesiąc świadczenia usług, wykonawca będzie musiał dokonać zapłaty pracownikom
zanim uzyska wynagrodzenie od Zamawiającego (dla części 5 – kwota 274.040,50 zł).
Pomimo
to
Zamawiający
nie
postawił
jakiegokolwiek
warunku
finansowego
w tym zakresie.
P
ostawienie przez Zamawiającego warunku udziału w postępowaniu na poziomie,
który w żaden sposób nie gwarantuje prawidłowej realizacji zamówienia narusza zasadę
proporcjonalności i zasadę uczciwej konkurencji. W opinii Odwołującego, wymagania
dotyczące doświadczenia wykonawcy powinny odpowiadać wielkości zamówienia tak, aby
dokonanie opisu oceny spełniania warunków umożliwiło zamawiającemu wyłonienie
wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia, a jednocześnie ograniczyło możliwość,
że wybrany wykonawca nie będzie w stanie wykonać zamówienia z należytą starannością.
Nie ograniczono ponadto czasu trwania umów, na podstawie których usługi te miały
być realizowane przez wykonawców, zakreślając jedynie dolną granicę czasową (tj. umowa
trwająca nieprzerwanie minimum przez okres 6 miesięcy), co umożliwia wykazanie realizacji
umowy na tak niewielką wartość, jak wskazał Zamawiający i to w ramach 3-letniej umowy. Co
więcej, mogą zostać wskazane 3 umowy, trwające po 3 lata każda, które łącznie będą
prawdopodobnie spełniały tak nieadekwatny warunek.
W
ocenie Odwołującego, doszło tym samym do naruszenia przepisów art. 138I w zw.
z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp, art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22 ust. 1a Pzp, art. 138k w zw.
z art. 138m i w zw. z art. 22d ust 1 Pzp, poprzez naruszenie zasad przeprowadzania
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Jednocześnie Odwołujący wskazał, że zaproponowane w odwołaniu wartości, jakie
miałyby zostać wprowadzone do przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu, ustalone
zostały na poziomie 50% wartości oszacowanej przez Zamawiającego, co zapewnia
zachowanie zasady proporcjonalności warunku względem opisu przedmiotu zamówienia oraz
zag
warantuje zachowanie zasad uczciwej konkurencji i umożliwi prawidłową realizację
zamówienia.
Z uwagi na to, że zamówienie w poszczególnych jego częściach dotyczy sprawowania
opieki nad
znaczną liczbą osób (w zależności od dzielnicy będzie to od 230 do 810 osób),
konieczność zapewnienia prawidłowej realizacji zamówienia - o szczególnym charakterze -
wymaga w ocenie Odwołującego wprowadzenia do niniejszego warunku nie tylko kryterium
wartości wykonanej umowy, ale też kryterium liczby osób i średniej miesięcznej ilości godzin.
M
ożliwa jest bowiem sytuacja, w której dany wykonawca świadczył usługi opiekuńcze dla
niewielkiej ilości podopiecznych, jednakże z uwagi na wysoką cenę, za jakie były one
wykonywane, s
ama wartość umowy będzie wysoka na tyle, aby spełniać warunek. W tej
sytuacji zachodzi ryzyko nieprawidłowej realizacji umowy z uwagi na brak odpowiedniego
doświadczenia wykonawcy i odpowiedniego zaplecza osobowego i materiałowego.
W
ocenie Odwołującego, zaproponowana zmiana postawionego warunku w sposób
należyty zabezpieczy interes Zamawiającego i umożliwi wyłonienie wykonawcy rzeczywiście
zdolnego do realizacji zamówienia. Wszelkie przyjęte wartości wskazane w propozycji opierają
się na wyliczeniach dokonanych przez Zamawiającego w Części I pkt 2 ppkt 5 i pkt 3 ppkt 1
SIWZ,
przyjmując 50% podanej wartości.
II.
W zakresie kryteriów oceny ofert.
W części X SIWZ Zamawiający przedstawił opis kryteriów, którymi Zamawiający
będzie się kierował przy wyborze oferty wraz z podaniem wagi tych kryteriów i sposobu oceny
ofert oraz informacją o formalnościach dotyczących wyboru najkorzystniejszej oferty.
Zgodnie z Częścią X pkt l ppkt 2 SIWZ, Zamawiający wprowadził kryterium potencjału
techniczno-innowacyjnego - Elektron
iczny system zarządzania pracą opiekunów (waga
kryterium -
10%). Zamawiający wskazał, że przez system zarządzania pracą opiekunów
rozumie elektroniczne sieciowe narzędzie, służące do wspomagania automatycznego
planowania harmonogramów pracy opiekunów przez koordynatorów, w tym m.in.:
-
aplikację na urządzenia mobilne,
-
komputerowy system zarządzający, np. w formie aplikacji, specjalistycznego
oprogramowania,
przy czym program/aplikacja powinny umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów
pracy
opiekunów, uwzględniających: czas pacy - początek i koniec dyżuru, przerwy, kontrole
czasu pracy z możliwością weryfikacji aktualnej liczby godzin zaplanowanych i liczby godzin
przepracowanych (tygodniowo, miesięcznie) z uwzględnieniem ewentualnych zastępstw
podczas nieobecności. Harmonogramy powinny mieć również możliwość podziału dyżurów na
rejony.
Zamawiający określił, że maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym
kryt
erium wynosi 10 punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia wykonawcy
złożonego
w
formularzu
oferty,
zawierającego
deklarację
posiadania
i wykorzystywania w trakcie świadczenia usługi elektronicznego systemu zarządzania pracą
opiekunów. Wykonawca będzie musiał wpisać w druku oferty krótką charakterystykę narzędzia
- na czym polega i jakie posiada funkcje automatycznego planowania harmonogramu pracy
opiekunek. Wykonawca, który nie złoży oświadczenia o posiadaniu elektronicznego systemu
zarządzania pracą opiekunów lub nie określi krótkiej charakterystyki, otrzyma 0 punktów.
Tak postawione kryterium oceny ofert jest nieweryfikowalne oraz z uwagi na brak
zasad przyznawania punktów w tym zakresie, narusza zasadę uczciwej konkurencji
i obiektywności. Zamawiający - poza określeniem minimalnej i maksymalnej liczby punktów -
nie wskazał, w jaki sposób będzie punkty w tym kryterium przyznawał, Nie zostało określone,
czy kryterium to oceniane będzie na zasadzie „posiada/nie posiada”, tj. możliwe będzie
wyłącznie uzyskanie bądź 10, bądź 0 punktów, czy też poszczególne funkcjonalności będą
w jakikolwiek sposób punktowane i możliwe będzie przyznanie pośredniej ich liczby.
Zamawiający bardzo ogólnie określił, jakich funkcjonalności programu oczekuje - nie jest
jednakże sprecyzowane, czy np. brak którejś z funkcjonalności skutkować będzie przyznaniem
0
punktów, czy też jedynie ich obniżeniem, tj. nieprzyznaniem pełnej puli 10 punktów.
Dodatkowo,
Zamawiający nie będzie miał rzeczywistej możliwości sprawdzenia, czy
wykonawcy system taki rzeczyw
iście posiadają i czy posiada on wskazane funkcjonalności.
Skoro
wykonawcy nie są w stanie stwierdzić, na jakiej zasadzie przyznawane będą punkty
w niniejszym kryterium, wyłączona będzie jakakolwiek możliwość kontroli w tym zakresie.
T
akie sformułowanie kryterium pozwala na dokonywanie subiektywnej oceny przedstawionych
programów i zawyżanie bądź zmniejszanie punktacji w zależności od osobistych upodobań
osoby dokonującej oceny.
W zakresie
kryterium zawartego w Części X pkt i ppkt 3 SIWZ, tj. kryterium systemu
wsparcia opiekunów - szkolenia podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób
w charakterze opiekunów (Część X pkt 1 ppkt 3 SIWZ) - waga kryterium 20% - Odwołujący
wskazał, że niniejsze kryterium jest całkowicie nieweryfikowalne, a tym samym narusza
zasadę przejrzystości oraz równego traktowania i konkurencji. Zamawiający wskazuje,
że wykonawca za przeprowadzenie szkoleń otrzyma:
-
przy organizacji szkolenia 1 raz w trakcie trwania umowy - 5 pkt,
-
przy organizacji szkolenia 2 raz w trakcie trwania umowy - 10 pkt,
-
przy organizacji szkolenia 3 raz w trakcie trwania umowy - 20 pkt,
przy czym szkolenia umożliwiające doskonalenie zawodowe opiekunów powinny odbywać się
w wymiarze nie krótszym niż 4 godziny, w grupach nie większych niż 20 osób. Szkolenia nie
mogą obejmować obowiązkowych szkoleń, które określone są w minimalnych wymogach dla
opiekunów wskazanych w Załączniku nr 2 do SIWZ (tj. 30-godzinny kurs w zakresie opieki nad
osobami starszymi, chorymi lub osobami z niepe
łnosprawnościami oraz przeszkolenie w
zakresie udzielania pierwszej pomocy, szkolenia organizowanego przez Zamawiającego).
Wykonawca
będzie musiał umożliwić Zamawiającemu uczestnictwo w tych szkoleniach.
Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi 20 punktów.
Punkty
przyznane
będą
na
podstawie
oświadczenia
w
ykonawcy
złożonego
w formularzu oferty, zawierającego jedynie deklarację o liczbie przeprowadzonych szkoleń.
Odwołujący zauważył, że niniejsze kryterium w żaden sposób nie odnosi się do
możliwości wykonawcy lub jego właściwości związanych z etapem składania ofert, a jedynie
przyznaje punkty za składanie deklaracji dotyczących rzekomych przyszłych wydarzeń.
Zamawiający nie ma możliwości weryfikacji prawdziwości tych oświadczeń. Ponadto, nie
precyzując rodzaju szkoleń, kryterium to pozostaje całkowicie oderwane od opisu przedmiotu
zamówienia. Szkolenia równie dobrze mogą być zrealizowane w zakresie nauki języka
angielskiego. Kryterium niniejsze jest więc kryterium nieweryfikowalnym, niemożliwym do
zmierzenia i nie stanowi w żaden sposób o właściwościach wykonawcy i składanej przez niego
ofercie, jak i zamierzonym sp
osobie realizacji usługi.
Tym samym
doszło do naruszenia wskazanych przepisów ustawy Pzp, poprzez
naruszenie zasady uczciwej konkurencji oraz przejrzystości postępowania. Należy wskazać,
że dokonywanie oceny ofert musi przebiegać w sposób obiektywny, powiązany z opisem
przedmiotu zamówienia i zapewniający wybór oferty na zasadach równego traktowania
wykonawców i zachowania zasad uczciwej konkurencji, W niniejszym stanie faktycznym
mamy do czynienia z sytuacją, kiedy kryteria oceny ofert bądź poddane zostały swobodnej
interpretacji osoby o
ceniającej, bądź też są one całkowicie nieweryfikowalne, co prowadzi do
naruszenia art. 138k i art. 138I w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp.
III.
W zakresie pozostałych zarzutów.
Zgodnie z treścią Części III pkt 2 SIWZ, Zamawiający przed udzieleniem zamówienia
wezwie wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym,
nie krótszym niż 3 dni terminie, aktualnych na dzień złożenia szeregu oświadczeń
i dokumentów wskazanych w kolejnych podpunktach niniejszego postanowienia SIWZ.
Odwołujący wskazał, że zakres żądanych przez Zamawiającego dokumentów jest szeroki,
a przygotowanie części z nich wymagać będzie znacznego nakładu pracy. Na analogiczny
zakres dokumentów w postępowaniu poza procedurą udzielania zamówień na usługi
społeczne, ustawodawca przewidział termin nie krótszy niż 10 dni (art. 26 ust. 1 Pzp). Nawet
jeśli przepis ten nie ma bezpośredniego zastosowania w niniejszym postępowaniu,
to
Zamawiający formułując zasady udzielenia zamówienia na usługi społeczne zobowiązany
jest do z
achowania zasad określonych w art. 138k, w tym m.in, zasady proporcjonalności, jak
i zasad ogólnych postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, do stosowania których
odsyła art. 137I Pzp. W związku z tym określenie minimalnego terminu, w jakim Zamawiający
nakazać może wykonawcy przedłożenie dokumentacji, na poziomie 3 dni, narusza zasadę
proporcjonalności, zwłaszcza, że Zamawiający wymaga złożenia oświadczeń w oryginale.
Tym samym postanowienie Części III pkt 2 SIWZ narusza zasadę proporcjonalności wyrażoną
w art. 138k Pzp, a minimalna liczba dni przewidzianych na dostarczenie dokumentacji przez
wykonawcę powinna zostać określona na wyższym poziomie.
W § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ (wzór umowy) Zamawiający przewidział,
że wykonawca oraz podwykonawca przed przystąpieniem do realizacji przedmiotu umowy,
najpóźniej do dnia 8 stycznia 2018 r. lub trzy dni po podpisaniu umowy, jeśli umowa będzie
podpisana w terminie późniejszym, zobowiązuje się przedłożyć Zamawiającemu oświadczenie
przygotowane wg załącznika nr 7 do umowy o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już
zatrudnionych, o których mowa w ust. 2 i 3, wraz z listą tych osób
i wskazaniem wymiaru etatu oraz przedłoży wszystkie dokumenty potwierdzające spełnienie
przez wskazane osoby wymogów oraz posiadanie kwalifikacji określonych w załączniku nr 2
do umowy, pod rygorem możliwości odstąpienia przez Zamawiającego od umowy, zgodnie
z § 12 ust. 2. Odwołujący wskazał, że niniejsze postanowienie umowy nakłada na wykonawcę
obowiązek, który nie jest możliwy do wykonania, jeżeli uprzednio Zamawiający nie dokona
czynności koniecznych do jego realizacji - tj. nie przekaże on listy podopiecznych (klientów
Ośrodków Pomocy Społecznej) określających dodatkowo wymiar godzin przyznany dla
każdego z nich oraz adresy klientów. Bez posiadania tych danych wykonawca nie jest
w stanie w sposób należyty przewidzieć hipotetycznej liczby podopiecznych, zapotrzebowania
na pracowników oraz wymiarów ich etatów. Tym samym niniejsze postanowienie umowne,
bez jakiegokolwiek
obowiązku informacyjnego ze strony Zamawiającego, jest niemożliwe do
wykonania, bądź też zmuszać będzie wykonawców do wskazywania nieadekwatnych liczb
pracowników i jedynie od przypadku zależeć będzie, czy będzie to liczba zawyżona, czy też
zaniżona, a w konsekwencji prawidłowa realizacja przedmiotu umowy nie będzie możliwa.
Tym bardziej, że Zamawiający wyznaczył bardzo krótki termin na przedłożenie dokumentów.
W tej sytuacji to wyłącznie wykonawcę będą obciążać konsekwencje sytuacji, w której nie
musiał on zawinić ani nawet nie była ona od niego zależna. Nawet w przypadku, gdyby
przygotował on listę pracowników ze wszystkimi wymaganiami może on nie być w stanie
fizycznie dostarczyć jej do siedziby Zamawiającego w Warszawie. Niniejsze postanowienie
narusza w
ięc nie tylko zasadę proporcjonalności, ale także podstawową zasadę prawa
zobowiązań - przewidującą równość stron umowy. Postanowienie § 4 ust. 5 Załącznika nr 5
do SIWZ (wzoru umowy) prowadzi do naruszenia art. 138k Pzp oraz zasady uczciwej
konkurencji i
równego traktowania wykonawców.
Wykonawca HDOmedical Sp. z o.o.
z siedzibą w Lublinie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego. Wniósł o uwzględnienie odwołania, co
zdaniem Przystępującego doprowadzi do wyjaśnienia i doprecyzowania warunków
wpływających na krąg potencjalnych wykonawców, którzy będą mogli złożyć ofertę oraz będą
mieć możliwość uzyskania zamówienia.
Wykonawca
Fundacja „ZDROWIE” z siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego w zakresie zarzutów zawartych w pkt
II odwołania, tj. dotyczących kryteriów oceny ofert. Wniósł o uwzględnienie odwołania.
Podkreślił, że określone przez Zamawiającego pozacenowe kryteria oceny ofert są
nieweryfikowalne, a jednocześnie mają istotny wpływ na wybór oferty (łącznie stanowią wagę
30%). Przystępujący przyznał, że dostrzega cel postawionych kryteriów, ale nie mogą być one
sprzeczne z przepisami ustawy Pzp. Opierając się na zapisach SIWZ nie jest możliwe
ustalenie, w jaki spos
ób wykonawca powinien przygotować ofertę, aby otrzymała ona
maksymalną liczbę punktów oraz czym miałaby się ona różnić od pozostałych ofert
w rankingu. Zdaniem wykonawcy,
nie jest wystarczające podanie tylko maksymalnej liczby
punktów, gdyż nie daje to wiedzy o preferowanych przez Zamawiającego rozwiązaniach,
a tym samym -
możliwości sprostania w najwyższym stopniu potrzebom i oczekiwaniom
Zama
wiającego.
Wykonawca M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MG PARTNER M.
G. z
siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
O
dwołującego.
Wniósł
o
uwzględnienie
odwołania,
podzielając
w całości argumentację Odwołującego.
Wykonawca, E. L.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Vital Plus E. L. z
siedzibą w Warszawie, zgłosiła przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
O
dwołującego. Przystąpienie zostało zgłoszone w zakresie pkt II odwołania, tj. w zakresie
zarzutu dotyczącego kryteriów oceny ofert. Zdaniem Przystępującej, kryterium zawarte w
części X pkt 1 ppkt 2 SIWZ w sposób nieuzasadniony preferuje wykonawcę Medicover Senior,
która jako jedyna na rynku posiada wdrożony system zarządzania pracą opiekunów
(elektroniczny)
. W ocenie Przystępującej, system ten nie jest niezbędny, aby w przyszłości
należycie zrealizować umowę. Ponadto, możliwości i funkcje systemu są policzalne i powinny
się wiązać z adekwatną punktacją. Tych okoliczności Zamawiający nie opisał w SIWZ – nie
przewidział zasad przyznawania punktów w poszczególnych kryteriach za proponowane przez
wykonawców działania. Nie jest możliwe zweryfikowanie przez Zamawiającego spełnienia
kryterium określonego w części X pkt 1 i ppkt 3 SIWZ dotyczącego szkoleń. Przyznanie 20 pkt
zostanie dokonane wyłącznie na podstawie oświadczenia – deklaracji wykonawcy co do liczby
przeprowadzonych szkoleń.
Zamawiający, pismem z dnia 29 listopada 2017 r., złożył odpowiedź na odwołanie.
Wniósł o oddalenie odwołania, w tym umorzenie postępowania wobec części zarzutów, które
Z
amawiający uwzględnił i odpowiednio w dniu 30 listopada 2017 r. dokonał zmiany
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zamawiający wyjaśnił, że do 2017 r. na terenie m.st. Warszawy nie było jednolitego
ustalonego standardu usług opiekuńczych. Każdy z 10 Ośrodków Pomocy Społecznej określał
dla siebie zakres świadczenia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, co skutkowało
tym, że podopieczni w poszczególnych dzielnicach mieli przyznawany różny zakres usług. W
celu zapewnienia na całym terenie m.st. Warszawy jednolitych standardów usług
opiekuńczych, uchwałą nr XXXVIII/982/2016 Rady Miasta Stołecznego Warszawy
z dnia 16 grudnia 2016 r
. został utworzony Zamawiający, jako jednostka budżetowa m.st.
Warszawy
– Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa”, której celem jest „tworzenie
warunków umożliwiających mieszkańcom m.st. Warszawy samodzielne funkcjonowanie w
miejscu
zamieszkania,
w
szczególności
osobom
samotnym,
które
z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób oraz ich
integrację ze społecznością w stopniu adekwatnym do indywidualnych możliwości i potrzeb.”
Niniejsze postępowanie jest pierwszym postępowaniem na usługi społeczne, które określa
jednolite zasady, warunki oraz zakres świadczenia usług opiekuńczych na terenie całej
Warszawy. Zamawiający wyjaśnił, że dokonał podziału zamówienia na osiem części,
z których siedem obejmuje po dwie dzielnice, a jedna (nr 5) – trzy dzielnice Warszawy.
Zamawiający wyjaśnił, że określił warunek udziału w postępowaniu – posiadania zdolności
technicznej lub zawodowej w zakresie doświadczenia – mając na uwadze zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Wziął również pod uwagę okoliczność, że
warunek udziału w postępowaniu nie może w sposób dyskryminacyjny traktować małych
wykonawców, którzy do tej pory świadczyli ww. usługi na terenie jednej dzielnicy. Postawiony
warunek w zakresie posiadanego doświadczenia miał na celu wybór wykonawcy, którego
doświadczenie zawodowe będzie gwarantowało wykonanie przedmiotu zamówienia
w sposób prawidłowy. Zamawiający wskazał, że usługi objęte przedmiotem zamówienia są
jednorodne oraz powtarzalne, a wartość zamówienia nie wynika ze złożoności przedmiotu
zamówienia, a wyłącznie z ilości osób objętych świadczeniem. Zaostrzenie warunku
posiadania doświadczenia w kształcie proponowanym przez Odwołującego prowadziłoby do
ograniczenia konkurencji i nieuzasadnionego zawężenia kręgu podmiotów mogących ubiegać
się o zamówienie, wyłącznie do takich, które realizowały kontrakty o dużej wartości. Przy
uwzględnieniu specyfiki przedmiotowego zamówienia, powtarzalności usług opiekuńczych,
niskiego stopnia skomplikowania, Zamawiający żądając wykazania się doświadczeniem w
wykonaniu wskazanych w warunku usług opiekuńczych o łącznej wartości wskazanej w treści
warunku,
zabezpieczył swój interes, poprzez możliwość wyłonienia wykonawcy posiadającego
odpowiednie doświadczenie i dającego rękojmię prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia
na
odpowiednim
poziomie
jakości.
W warunku określonym w Części II pkt I ppkt 2 lit.c SIWZ określono jedynie wartość
realizowanych usług. Celem Zamawiającego było dopuszczenie do udziału w realizacji
zamówienia każdego wykonawcę należycie przygotowanego i obiektywnie zdolnego do
realizacji zamówienia, w tym posiadającego odpowiednie doświadczenie i personel.
Z doświadczenia Ośrodków Pomocy Społecznej wynika, że nie zawsze duże doświadczenie
wykonawcy gwarantuje należyte wykonywanie umowy oraz zabezpiecza odpowiedni poziom
wykonywanych usług. Z tego względu, oprócz warunku doświadczenia, sformułowano
warunek dysponowania odpowiednią minimalną ilością osób skierowanych przez wykonawcę
do wykonywania zamówienia. Łącznie oba te warunki gwarantują należyte wykonywanie
umowy. Warunek zatem zdolności technicznej lub zawodowej został określony w sposób
proporcjonalny, tj. konieczny i jednocześnie niezbędny do osiągniecia celu postępowania, przy
możliwie najmniejszym stopniu ograniczenia interesów i praw wykonawców. Zaostrzenie
warunku
doświadczenia
będzie
prowadziło
do
zachwiania
proporcjonalności
i równowagi miedzy interesem Zamawiającego, a interesem potencjalnych wykonawców
zdolnych do realizacji tego zamówienia oraz do ograniczenia konkurencji, poprzez
uprzywilejowanie dużych podmiotów, takich jak Odwołujący i Przystępujący. Zdaniem
Zamawiającego, Odwołujący nie wykazał na czym polega brak precyzyjności treści tego
warunku, zatem zarzut ten został sformułowany w sposób gołosłowny.
W zakresie zarzutu dotyczącego terminu na przedłożenie dokumentów i oświadczeń
w ilości 3 dni, Zamawiający wskazał, że przepis art. 26 ust. 1 Pzp nie znajduje odpowiedniego
zastosowania w postępowaniu na usługi społeczne. W Części III ust. 2 SIWZ Zamawiający
wskazał 10 dokumentów (informację z KRK, 2 zaświadczenia, odpis z rejestru lub CEiDG, 5
oświadczeń wykonawcy oraz wykaz usług), które będą wymagane od wykonawcy, którego
oferta zostanie oceniona najwyżej, na potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu
oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu. Są to dokumenty powszechnie wymagane w
post
ępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, a termin ich wystawienia jest możliwy
na 3 i 6 miesięcy przed terminem składania ofert. Wykonawcy powinni więc dysponować takimi
dokumentami, a ich uzyskanie nie wymaga znacznego nakładu pracy. Ponadto, według wiedzy
Zamawiającego, Odwołujący posiada oddział swojej firmy w Warszawie. Dostarczenie
dokumentów przesyłką kurierską jest możliwe w trybie pilnym, a postępowanie kierowane jest
przede wszystkim do wykonawców krajowych ze względu na charakter usług. Pomimo tego
stanowiska, Zamawiający, wychodząc naprzeciw wykonawcom, w dniu 28 listopada 2017 r.
dokonał zmiany treści SIWZ, wydłużając ww. termin na złożenie dokumentów na termin „nie
krótszy niż 5 dni”.
W zakresie zarzutów dotyczących kryteriów oceny ofert – kryterium potencjału
techniczno-
innowacyjnego oraz kryterium systemu wsparcia opiekunów – Zamawiający
wyjaśnił, że uwzględnił powyższe zarzuty i w dniu 30 listopada 2017 r. dokonał zmiany treści
SIWZ,
poprzez doprecyzowanie ww. kryteriów w Części X ust. 1 pkt 2 i 3 SIWZ. Jednocześnie
Zamawiający zmienił § 2 ust. 1 projektu umowy, stanowiącego załącznik nr 5 do SIWZ,
poprzez doprecyzowanie, że na każdym etapie realizacji umowy będzie sprawdzał, czy
zadeklarowany
przez wykonawców system posiada wszystkie wymagane funkcje i jest
wykorzystywany do zarządzania pracą opiekunów. W ocenie Zamawiającego, posiadanie
przez wykonawców elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów ma duże
znaczenie z uwagi na problemy zw
iązane z nadzorem nad realizacją umów o świadczenie
usług opiekuńczych. System ten ma na celu usprawnienie należytej realizacji usług, w tym
koordynację, zarządzanie czasem wielu pracowników, zapewnienie zastępstwa przez osoby
spełniające warunki określone w SIWZ (Część I ust. 3 pkt 3-6) oraz umożliwić ma nadzór
Zamawiającego nad wykonywaniem usług opiekuńczych przez wykonawców. Jednocześnie w
ocenie Zamawiającego, twierdzenie, że firma Medicover Senior jako jedyna dysponuje takim
systemem jest gołosłowne, niepoparte żadnymi dowodami. Zamawiający podkreślił, że
pozostawił swobodę wykonawcom, jeśli chodzi o wybór platformy mobilnej bądź stacjonarnej,
kładąc jedynie nacisk na funkcjonalności wskazane w SIWZ. Zamawiający oświadczył, że nie
współpracuje z firmą Medicover Senior i nie zna rozwiązań stosowanych w tej firmie.
Zamawiający stwierdził, że wszystkie wskazane w SIWZ funkcjonalności systemu umożliwiają
należyty nadzór nad świadczeniem usług opiekuńczych, więc punktację można przyznać tylko
za oprogramowanie posiadające wszystkie określone w SIWZ funkcje. W ślad za
doprecyzowaniem przedmiotowego kryterium, Zamawiający zmienił formularz oferty,
stanowiący załącznik nr 1 do SIWZ, w którym w pkt 2 w czytelny, jednoznaczny sposób
zredagowano oświadczenie wykonawcy w przedmiocie posiadania oprogramowania.
W odniesieniu do kryterium „system wsparcia opiekunów” Zamawiający dokonał jego
doprecyzowania,
poprzez wskazanie czego ma dotyczyć tematyka szkoleń (opieki nad osobą
zależną i/lub wypalenia zawodowego opiekunek, i/lub komunikacji z osobą starszą).
Zamawiający stwierdził, że prowadzenie szkoleń podnoszących wiedzę i umiejętności osób
zatrudnionych w charakterze opiekunów umożliwi rozwiązywanie przez te osoby bieżących
problemów, radzenie sobie z nieprzewidywalnymi sytuacjami, zaskakującymi zachowaniami
podopiecznych, z jakimi mogą się spotkać podczas świadczenia usług opiekuńczych, co ma
znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia oraz doprowadzi do uwzględnienia
szczególnych potrzeb odbiorców tych usług. Zamawiający postanowił punktować szkolenia,
które będą obejmowały osoby wykonujące przedmiot zamówienia. Ponadto, liczba
zadeklarowanych szkoleń będzie wprowadzona do § 2 ust. 1 umowy. Wykonawca będzie
rozl
iczany z ich przeprowadzenia, a Zamawiający, uczestnicząc w dedykowanych szkoleniach,
będzie mógł na bieżąco je nadzorować i wpływać na ich jakość.
Zamawiający wyjaśnił, że uwzględnił również zarzut dotyczący określenia w § 4 ust. 5
projektu umowy terminu
na przedłożenie oświadczenia o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu
osób już zatrudnionych wraz z listą tych osób, w sposób mogący uniemożliwiać wykonawcy
prawidłowe i terminowe wykonanie umowy. W dniu 30 listopada 2017 r. Zamawiający dokonał
zmiany treści SIWZ, poprzez zmianę treści projektu umowy, stanowiącej załącznik nr 5 do
SIWZ,
w § 4 ust. 5. Ponadto, Zamawiający dokonał zmiany postanowień projektu umowy,
mających wpływ na obowiązek wykonawcy wynikający ze zmienionego § 4 ust. 5, tj. w § 2 ust.
18 i ust. 24 projektu umowy.
Zamawiający przedłużył termin na przedłożenie wymaganego
oświadczenia do „5 dni roboczych” od podpisania umowy, na podstawie danych określonych
w § 1 ust. 2 oraz informacji Zamawiającego na temat ww. danych, w podziale na poszczególne
dzielnice określone w §1 ust. 1. Jednocześnie Zamawiający przesunął termin na złożenie
aktualizacji ww. oświadczenia obejmującej wskazanie wymiarów etatów osób do 6 marca 2017
r.
Zdaniem Zamawiającego Odwołujący w żaden sposób nie wykazał słuszności swoich
twierdzeń odnośnie sformułowania warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej lub zawodowej w sposób nieprecyzyjny, nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców,
jak również nie udowodnił, że wyznaczony przez Zamawiającego termin na złożenie
dokumentów i oświadczeń potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu
oraz brak podstaw do wykluczenia, narusza zasadę proporcjonalności.
Krajowa
Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
i uczestnik
ów postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wn
iesienia odwołania, stosownie do art. 179 ust. 1 Pzp. Odwołujący wskazywał,
że naruszenie interesu upatruje w tym, że treść SIWZ pozostaje niespójna, a ponadto
uniemożliwia ocenę przez wykonawcę możliwości złożenia ważnej i spełniającej wymogi
Z
amawiającego oferty w zakresie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz
następnie prawidłowej realizacji zamówienia.
Izba stwierdziła ponadto, że wykonawcy: HDOmedical Sp. z o.o., Fundacja
„ZDROWIE”, M. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MG PARTNER M. G., E.
L.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Vital Plus E. L. skutecznie przystąpili do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego, stosownie do wymogów art. 185 ust.
2 i 3 Pzp.
Izba nie uwzględniła opozycji zgłoszonej przez Zamawiającego wobec przystąpień
wykonawcy
Fundacja „ZDROWIE” oraz wykonawcy E. L. prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą Vital Plus E. L. w zakresie zarzutów dotyczących kryteriów oceny ofert.
W ocenie Izby, obaj ww.
wykonawcy wykazali interes w przystąpieniu do postępowania
odwoławczego po stronie Odwołującego w zakresie części zarzutów odwołania, które
w całości zostało podtrzymane przez Odwołującego na posiedzeniu, pomimo częściowego
uwzględnienia tych zarzutów przez Zamawiającego, oraz pomimo dokonania przez
Zamawiającego zmiany treści SIWZ w dniu 30 listopada 2017 r. W tym zakresie ww.
wykonawcy posiadają interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść Odwołującego, co
mogłoby skutkować nakazaniem dalszych zmian w SIWZ, ponad zakres uwzględniony przez
Zamawiającego.
Przedmiotowe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi
społeczne prowadzone jest na podstawie art. 138g – 138n pkt 1 oraz 138q–138s ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze
zm.).
Przedmiotem zamówienia, zgodnie z Opisem przedmiotu zamówienia zawartym w pkt
Części 1 pkt 3 SIWZ jest świadczenie usług opiekuńczych zwanych dalej ”Usługami” lub
„usługami opiekuńczymi”, o których mowa w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769, z późn. zm.), realizowanych na rzecz osób, wymagających
pomocy w miejscu zamieszkania
– podopiecznych Ośrodków Pomocy Społecznej m.st.
Warszawy, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych
osób, a są jej pozbawione. Zamówienie realizowane z podziałem na dzielnice w 8 częściach,
dla których Zamawiający oszacował liczbę godzin usług w okresie realizacji zamówienia,
średnią miesięczną liczbę godzin usług, przewidywaną średnią miesięczną liczbę odbiorców
usług, minimalny wymiar godzin świadczonych usług w pełnym okresie realizacji zamówienia.
Zamaw
iający ustalił wartość szacunkową (całkowitą) zamówienia w kwocie
26.677.200 zł brutto, przy czym dla każdej z części, szacunkowa wartość zamówienia wynosi:
− dla części 1 - 3.888.000 zł − dla części 2 - 2.304.000 zł − dla części 3 - 4.584.000 zł −
dla części 4 - 4.880.640 zł − dla części 5 - 4.040.160 zł − dla części 6 - 3.668.400 zł − dla
części 7 - 1.560.000 zł − dla części 8 - 1.752.000 zł.
Zgodnie z postanowi
eniami Zamawiającego zawartymi w SIWZ, usługi na każdą
z części zamówienia mają być realizowane zgodnie ze „Standardem usług opiekuńczych i
specjalistycznych usług opiekuńczych dla m.st. Warszawy” stanowiącym załącznik nr 2 do
SIWZ
oraz z projektem umowy, stanowiącym załącznik nr 5 do SIWZ. Celem zapewnienia
należytego świadczenia usług, wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca
zobowiązany będzie przez cały okres realizacji zamówienia do zatrudniania na podstawie
umowy o pracę wszystkich osób (dalej zwanych „opiekunami”), z których każda musi spełniać
wszystkie wymogi okr
eślone poniżej, w liczbie i wymiarze etatów, aby zapewnić właściwą
realizację przedmiotu zamówienia oraz aby indywidualny wymiar czasu ich pracy nie
przekraczał obowiązujących norm czasu pracy przewidzianych w Kodeksie pracy. Jeżeli
w
ykonawca składa ofertę na dwie części łącznie, warunek musi być spełniony łącznie.
Minimalne wymogi: a) niekaralność, b) zdolność do podejmowania czynności
prawnych, c) stan zdrowia i sprawność fizyczna, umożliwiająca wykonywanie prac fizycznych,
d) aktualne orzeczenie lekar
skie o zdolności do pracy, e) aktualne zaświadczenie lekarskie do
celów sanitarno-epidemiologicznych. f) wykształcenie co najmniej podstawowe, g) ukończony
30-godzinny kurs w zakresie opieki nad osobami starszymi, chorymi lub osobami z
niepełnosprawnościami, realizowany przez wykonawcę (jeśli wykonawca posiada kwalifikacje
do realizacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną, h) przeszkolenie w zakresie udzielania
pierwszej pomocy, kurs ważny na okres 5 lat, realizowany przez wykonawcę (jeśli wykonawca
posiada
kwalifikacje do realizacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną.
Celem zapewnienia należytej koordynacji i kontroli świadczenia usług, wykonawca,
podwykonawca lub dalszy podwykonawca zobowiązany będzie przez cały okres realizacji
zamówienia do zatrudniania na podstawie umowy o pracę wszystkich osób (zwanych dalej
„koordynatorami”).
Każdy koordynator musi spełniać następujące wymogi: a) wykształcenie co najmniej
średnie o kierunku medycznym (pielęgniarka, ratownik medyczny itp.) lub społecznym
(pracownik socjalny, psycholog, pedagog specjalny, p
edagog społeczny itp.) oraz ukończone
kursy i szkolenia z zakresu z pracy z osobami starszymi i niepełnosprawnymi itp., b) wiedza z
zakresu nauk medycznych i społecznych (ukończone kursy, certyfikaty np. pielęgniarstwo,
pomoc społeczna), c) co najmniej roczne doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku,
d) niekaralność, e) zdolność do podejmowania czynności prawnych.
Zakres odpowiedzialności koordynatora obejmuje koordynację i kontrolę świadczenia
usług przyznanych przez OPS, realizowanych przez opiekunów oraz bieżący kontakt z OPS i
Zamawiającym w sprawach związanych ze świadczeniem usług. Wykonawca, podwykonawca
lub dalszy podwykonawca zobowiązany jest do zatrudnienia koordynatorów (minimum 1
koordynator na
200 osób objętych usługami w poszczególnych częściach). Jeżeli Wykonawca
składa ofertę na dwie części łącznie, warunek musi być spełniony łącznie.
Zamawiający w przedmiotowym postępowaniu na podstawie art. 29 ust. 3a Pzp
wymaga, aby zakres i czynności usług opiekuńczych realizowane bezpośrednio na rzecz
podopiecznych OPS, określone w Opisie przedmiotu zamówienia oraz działania związane
z koordynowaniem i kontrolą świadczonych usług były wykonywane przez osoby zatrudnione
przez w
ykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę na podstawie umowy o
pracę. Zamawiający stwierdził, że wykonywanie wszystkich czynności (tj. realizacji i
koordynacji usług opiekuńczych opisanych szczegółowo w Standardzie), stanowiących
przedmiot zamówienia, polega na wykonaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. -
Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.).
Minimalne wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż określone w ustawie z dnia 10
października 2002 r o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U z 2017 r. poz. 847).
W C
zęści II pkt 1 ppkt 2 lit.c SIWZ Zamawiający określił warunek udziału
w postępowaniu, w postaci posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
oferowanych usług, w odniesieniu do posiadania wiedzy zawodowej, wymagając wykazania
przez w
ykonawcę, że w okresie ostatnich trzech lat przed upływem składania ofert, a jeżeli
okres prowadzenia działalności jest krótszy - to w tym okresie, wykonał należycie minimum
jedną usługę lub maksymalnie trzy usługi na łączną kwotę odpowiadającą swoim rodzajem
usłudze stanowiącej przedmiot zamówienia, tj. usługi opiekuńcze świadczone w miejscu
zamieszkania, o
określonej minimalnej wartości ustalonej dla każdej z ośmiu części
zamówienia. Jednocześnie Zamawiający wymaga, aby zrealizowane usługi trwały
nieprzerwanie
przez min. 6 miesięcy. Dodatkowo, przy składaniu oferty na dwie części
zamówienia, warunek musi być spełniony dla obu części. Na potwierdzenie spełniania
warunku, wykonawca
musi złożyć na wezwanie Zamawiającego Wykaz usług (załącznik nr 6
do SIWZ) oraz
dokumenty potwierdzające, że wykazane usługi zostały wykonane należycie
lub są wykonywane należycie
.
Niezależnie od powyższego, Zamawiający określił w SIWZ (Część II pkt 1 ppkt 2 lit.d)
warunek dotyczący zdolności technicznej lub zawodowej - w zakresie dysponowania osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia:
„(1) Wykonawca do realizacji przedmiotu zamówienia, na każdą część, musi zatrudnić
wskazaną poniżej liczbę osób, spełniających warunki określone w Części I ust. 3 pkt 4, 5, 6 i
7 SIWZ
– wymagane jest złożenie w formularzu oferty oświadczenia przez Wykonawcę, że
dysponuje lub będzie dysponował najpóźniej od dnia 01.02.2018 r. osobami zatrudnionymi na
umowę o pracę, skierowanymi do realizacji zamówienia, spełniającymi wymogi określone w
Opisie przedmiotu zamówienia, w tym:
− dla części nr 1 – łącznie min.* 96 osób, z czego min. 4 osoby pełniące funkcję koordynatora,
a min. 92 osoby zatrudnione na stanowisku opiekuna. − dla części nr 2 – łącznie min.* łącznie
56 osób, z czego min. 2 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 54 osoby zatrudnione na
stanowisku opiekuna. − dla części nr 3 – łącznie min.* 110 osób, z czego min. 4 osoby pełniące
funkcję koordynatora, a min. 106 osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna. − dla części nr
4
– łącznie min.* 119 osób, z czego min. 4 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 115
osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna. − dla części nr 5 – łącznie min.* 94 osób, z czego
min. 4 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 90 osób zatrudnionych na stanowisku
opiekuna. − dla części nr 6 – łącznie min.* 91 osób, z czego min. 5 osoby pełniące funkcję
koordynatora, a min. 86 osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna. − dla części nr 7 –
łącznie min.* 37 osoby, z czego min. 2 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 35 osób
zatrudnionych
na stanowisku opiekuna. − dla części nr 8 – łącznie min.* 41 osób, z czego min.
2 osoby pełniące funkcję koordynatora, a min. 39 osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna.
*Zamawiający zastrzega, że liczby opiekunów są podane według minimalnej liczby godzin
wskazanej w Opisie przedmiotu zamówienia (Części ust. 3 pkt 1 SIWZ) i w trakcie realizacji
zamówienia muszą być dostosowane przez Wykonawcę oraz podwykonawcę do faktycznie
zleconej liczby godzin usług opiekuńczych na każdym etapie realizacji umowy (Załącznik nr 5
do SIWZ), w takiej liczbie i wymiarze etatów, aby zapewnić właściwą realizację przedmiotu
zamówienia. Liczba koordynatorów określona jest jako minimum 1 koordynator na 200 osób
objętych usługami. Indywidualny wymiar czasu pracy osób pełniących funkcję opiekunów i
koordynatorów nie może przekraczać obowiązujących norm czasu pracy przewidzianych w
Kodeksie pracy.
(2) Wykonawca, na każdą część zamówienia, musi zatrudnić do realizacji przedmiotu
zamówienia osoby zatrudnione na umowę o pracę w tym minimum 30 proc. osób musi
posiadać co najmniej 12-miesięczne doświadczenie w świadczeniu pomocy w formie usług
opiekuńczych – wymagane jest złożenie w formularzu oferty oświadczenia przez Wykonawcę,
że minimum 30% osób zatrudnionych do realizacji zamówienia, będzie posiadało na dzień
rozpoczęcia realizacji zamówienia co najmniej 12-miesięczne doświadczenie w świadczeniu
pomocy w formie usług opiekuńczych.”
Zgodnie z art. 138k Pzp, z
amawiający określa sposób przeprowadzenia postępowania
o udzielenie zamówienia na usługi społeczne z uwzględnieniem obowiązkowych elementów
postępowania określonych w niniejszym rozdziale oraz zasad równego traktowania i
konkurencji, przejrzystości, proporcjonalności, a także przepisów art. 17 i art. 18. Przepis art.
93 stosuje się odpowiednio.
Przepis art. 138l
Pzp stanowi, że postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi
społeczne jest prowadzone z zastosowaniem przepisów działu I rozdziału 2a, działu II
rozdziału 5, działu V rozdziału 3 oraz działu VI.
Stosownie do art. 138m Pzp, do
o zamówień na usługi społeczne przepisy art. 22–22d,
art. 24, art. 29
–30b oraz art. 32–35 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 22 ust. 1a Pzp, o
udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy,
którzy: 1) nie podlegają wykluczeniu; 2) spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały
one określone przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do
potwierdzenia zainteresowania. 1a.80) Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu
oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
Stosownie natomiast do art. 22d ust. 1 Pzp, o
ceniając zdolność techniczną lub zawodową
wykonawcy, zamawiający może postawić minimalne warunki dotyczące wykształcenia,
kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, potencjału technicznego wykonawcy lub osób
skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia, umożliwiające realizację
zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności ustalonych w przedmiotowym
postępowaniu Izba uznała za niezasadne zarzuty dotyczące określenia warunku udziału
w postępowaniu w postaci posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w Części II pkt 1
ppkt 2 lit.c SIWZ
w sposób naruszający przepisy:
- art. 138I w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp,
przez nieprecyzyjne i naruszające przepisy ustawy
określenie warunków udziału w postępowaniu (warunku posiadania zdolności technicznej lub
zawodowej w zakresie oferowanych usług),
- art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22 ust. 1a Pzp,
poprzez określenie warunku
posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie oferowanych usług w sposób
nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz uniemożliwiający dokonanie oceny
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia,
- art. 138k w zw. z art. 138m i w zw. z art. 22d ust 1 Pzp,
poprzez określenie warunku
posiadania zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie oferowanych usług w sposób
mogący uniemożliwić realizację zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Izba stwierdziła, biorąc pod uwagę charakter przedmiotu zamówienia oraz sposób
określenia przez Zamawiającego warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej i zawodowej
w przedmiotowym postępowaniu, że warunek odnoszący się do
doświadczenia wykonawcy, kwestionowany przez Odwołującego, został określony w sposób
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz w sposób nienaruszający zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Warunek ten umożliwia dokonanie oceny
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia oraz nie uniemożliwia realizacji
zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Izba zważyła, że argumentacja przedstawiona przez Odwołującego w powyższym
zakresie nie
uwzględnia całokształtu warunków udziału określonych w przedmiotowym
post
ępowaniu w odniesieniu do zdolności technicznej lub zawodowej, ale jedynie odnosi się
do warunku w zakresie wymaganej wiedzy zawodowej
. Odwołujący dokonuje analizy tego
warunku w kontekście przedmiotu zamówienia, oceniając jego treść osobno, tj. w oderwaniu
od pozostałych warunków podmiotowych zawartych w SIWZ. Powyższe podejście
Odwołującego do oceny treści jednego z warunków udziału w postępowaniu jest, zdaniem
Izby,
nieprawidłowe i prowadzi wprost do błędnych wniosków. Nie można bowiem warunków
udziału w danym postępowaniu interpretować pod kątem ich proporcjonalności oraz
adekwatności do przedmiotu zamówienia, nie uwzględniając zarazem treści wszystkich
wymagań i okoliczności towarzyszących określeniu danego warunku udziału w postępowaniu
w
treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Należy zauważyć, że warunki udziału
w postępowaniu powinny być określone w danym postępowaniu w sposób proporcjonalny do
przedmiotu
zamówienia, z uwzględnieniem jego specyfiki oraz celu, który ma być osiągnięty
w ramach danego postępowania, tj. powinny umożliwiać wyznaczenie w sposób optymalny
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia na odpowiednim poziomie
jakościowym.
Nie budzi wątpliwości Izby fakt, że przedmiot zamówienia w niniejszym postępowaniu,
ze względu na swój charakter (usługi o charakterze społecznym – podstawowe usługi
opiekuńcze), wymaga posiadania przez wykonawców wiedzy zawodowej (doświadczenia) w
realizacji usług opiekuńczych, w szczególności ze względu na konieczność posiadania przez
wykonawcę umiejętności prawidłowego i niezawodnego sposobu zorganizowania świadczenia
tych usług przez osoby dedykowane do ich wykonywania. Specyfiką usług, w tym również
usług opiekuńczych, jest to, że poziom jakości wykonywanych usług w znacznej mierze zależy
od kwalifikacji i przygotowania zawodowego
personelu bezpośrednio wykonującego te usługi,
a także od skuteczności nadzoru nad wykonywaniem usług oraz bieżącej kontroli ich jakości.
Zatem,
przy wykonywaniu usług opiekuńczych niepodważalną rolę odgrywa czynnik osobowy,
w tym m.in.
doświadczenie i kwalifikacje personelu, stabilność zatrudnienia, sposób
organizacji pracy personelu, zarządzaniem pracy oraz odpowiednio także inne umiejętności
przydatne w pracy z osobami
w podeszłym wieku.
Wobec powyższego należy uznać, że weryfikacja zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia w sposób gwarantujący dobrą jakość usług opiekuńczych nie powinna być
dokonywana jedynie w oparciu o
doświadczenie wykonawcy w realizacji usług tego samego
rodzaju o zbliżonej wartości i okresie trwania. Jak słusznie wskazywał Zamawiający, wielkość
podmiotu (wykonawcy)
i wielkość zrealizowanych kontraktów nie przesądza i nie gwarantuje
wykonywania usług o wysokiej jakości. W ocenie Izby, dopiero postawienie odpowiednio
wyważonych warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy zawodowej
(
doświadczenia) wykonawcy oraz dysponowania osobami zdolnymi do realizacji przedmiotu
zamówienia, umożliwia rzetelną weryfikację zdolności wykonawcy do prawidłowego
świadczenia usług opiekuńczych. Zauważyć należy, że w przedmiotowym postępowaniu
Zamawiający określił warunki dotyczące personelu wykonawcy na dość wysokim poziomie –
m.in.
postawił
warunek
12
miesięcznego
doświadczenia
opiekunów
w odniesieniu do 30% osób zatrudnionych przy świadczeniu usług, a także określił wymóg
dotyczący zatrudnienia koordynatorów. W załączniku nr 2 do projektu umowy Zamawiający
wskazał jednoznacznie wymogi dla osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował
wykonawca,
i które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia w sposób następujący:
„1. Minimalne wymogi dla koordynatora: a. wykształcenie co najmniej średnie o kierunku
medycznym (pielęgniarka, ratownik medyczny itp.) lub społecznym (pracownik socjalny,
psycholog, pedagog specjalny, pedagog społeczny itp.) oraz ukończone kursy i szkolenia z
zakresu z pracy z osobami starszymi i niepełnosprawnymi itp., b. wiedza z zakresu nauk
medycznych i społecznych (ukończone kursy, certyfikaty np. pielęgniarstwo, pomoc
społeczna), c. co najmniej roczne doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku, d.
niekaralność, e. zdolność do podejmowania czynności prawnych.
2. Minimalne wymogi formalne względem opiekunów(ek): a. niekaralność, b. zdolność do
po
dejmowania czynności prawnych, c. stan zdrowia i sprawność fizyczna, umożliwiająca
wykonywanie prac fizycznych, d. aktualne orzeczenie lekarskie o zdolności do pracy, e.
aktualne zaświadczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych.
3. Minimalne
wymogi dla opiekuna(ek): a. wykształcenie co najmniej podstawowe, b.
ukończony 30-godzinny kurs w zakresie opieki nad osobami starszymi, chorymi lub osobami
z niepełnosprawnościami, realizowany przez Wykonawcę (jeśli Wykonawca posiada
kwalifikacje do reali
zacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną, c. przeszkolenie w zakresie
udzielania pierwszej pomocy, kurs ważny na okres 5 lat, realizowany przez Wykonawcę (jeśli
wykonawca posiada kwalifikacje do realizacji takich kursów) lub firmę zewnętrzną.”
Aby ocen
ić zatem prawidłowość ustalenia warunków udziału w postępowaniu,
tj. w sposób, który umożliwia wyłonienie wykonawcy zdolnego do należytego wykonania
zamówienia na odpowiednim poziomie jakości, konieczne jest połączenie wymagań
dotyczących doświadczenia wykonawcy oraz personelu, który będzie wykorzystany przy
świadczeniu usług. Dopiero łączna ocena zakresu tych wymagań może pozwolić na
stwierdzenie, czy
określone warunki są w pełni proporcjonalne do przedmiotu zamówienia,
a zatem czy
gwarantują, że wykonawca, który spełni omówione powyżej warunki będzie zdolny
zrealizować zamówienie w sposób należyty oraz na oczekiwanym poziomie jakości.
Uwzględniając powyższe, należy zauważyć, że rozpatrywanie treści warunku
udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia wykonawcy w kontekście jego zaniżenia
i nieproporcjonalności w stosunku do przedmiotu zamówienia np. w zakresie wartości
zrealizowanych
usług, ilości wykonanych usług, zakresu wykonanych usług (ilość
podopiecznych, ilość godzi w miesiącu) w sposób oderwany od całości wymagań określonych
w SIWZ, w tym w oderwaniu od pozostałych warunków udziału w postępowaniu jest
niemiarodajne
. Gdyby warunek doświadczenia był postawiony jako jedyny w danym
postępowaniu, który miałby udźwignąć cały ciężar wyłonienia wykonawcy zdolnego do
realizacji zamówienia, to niewątpliwie argumentacja przedstawiona przez Odwołującego
w odwołaniu w zakresie tego zarzutu musiałaby zostać uwzględniona. Z taką sytuacją nie
mamy jednak do czynienia w ustalonym stanie faktycznym. W prz
edmiotowym postępowaniu
warunek doświadczenia wykonawcy jest określony jako jeden z warunków - stanowi jedynie
jeden z elementów prowadzących do oceny zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia.
Bardzo istotne miejsce w ramach tej oceny zajmują warunki związane z dysponowaniem przez
wykonawcę odpowiednim personelem dedykowanym do realizacji zamówienia.
Izba nie podzieliła zatem stanowiska Odwołującego, że postawiony przez
Zamawiającego warunek udziału w postępowaniu w zakresie wymaganego od wykonawcy
doświadczenia jest nieadekwatny lub oderwany od przedmiotu zamówienia z uwagi na
określenie zbyt niskiej wartości wykonanych usług. Poziom określonych przez Zamawiającego
wartości wykonanych zamówień umożliwi bowiem udział w postępowaniu niewielkich firm,
działających lokalnie, które do tej pory realizowały usługi opiekuńcze w poszczególnych
dzielnicach. Podwyższenie tych wartości w poszczególnych częściach zamówienia do
poziomu, który wskazał Odwołujący, zamknęłoby dostęp mniejszych wykonawców do
zamówienia, którym nie sposób odmówić wiedzy i doświadczenia w realizacji usług
opiekuńczych skoro do tej pory realizowali takie usługi na terenie m.st. Warszawy lub okolic.
W świetle powyższego, w ocenie Izby, za niezasadny należało uznać także zarzut,
iż w niniejszym postępowaniu Zamawiający nie postawił warunku finansowego, zwłaszcza
że zarzut ten nie został przez Odwołującego poparty szczegółowym uzasadnieniem.
Odwołujący w tym zakresie nie postawił żadnych wniosków lub żądań. Wobec powyższego
Izba uznała, że przedstawione przez Odwołującego odnośnie tego aspektu stanowisko
stanowi jedynie argumentację podniesioną w ramach uzasadnienia zarzutów dotyczących
warunku zdolności technicznej i zawodowej j.w.
Mając na uwadze powyższe Izba stwierdziła, że postawione przez Zamawiającego
warunki
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy zawodowej (doświadczenia) w
poszczególnych częściach zamówienia zostały określone na poziomie, który z jednej strony
gwarantuje
dostęp do zamówienia mniejszym wykonawcom, a z drugiej - uwzględniając
wymagania dotyczące personelu - nie pozwala na dostęp do zamówienia wykonawcom, którzy
nie są w stanie zapewnić prawidłowej realizacji przedmiotowego zamówienia. Oba te warunki
łącznie tworzą warunek zdolności technicznej i zawodowej wykonawcy, który nie narusza
zasady proporcjonalności, ani zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, gdyż w żaden sposób nie dyskryminuje wykonawców, którzy mają
doświadczenie znacznie większe niż wymagane w tym postępowaniu. Określenie warunków
udziału w postępowaniu jest środkiem do osiągnięcia celu, jakim jest wybór w postępowaniu
wykonawcy dającego zamawiającemu gwarancję prawidłowej realizacji zamówienia, co nie
oznacza jed
nak, że każdy z warunków określonych w postępowaniu z osobna musi zapewniać
zdolność wykonawcy do wykonania przedmiotu zamówienia. Warunki udziału
w post
ępowaniu powinny być bowiem określone w sposób powiązany ze sobą, a wówczas
dopiero ich
łączne spełnienie przez wykonawcę będzie zapewniało właściwą i wszechstronną
oce
nę zdolności wykonawcy.
W ocenie Izby nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 138k Pzp w zakresie kryteriów
oceny ofert:
-
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium potencjału techniczno-innowacyjnego -
elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów, waga kryterium 10% (część X pkt 1 ppkt
2 SIWZ) w sposób niejednoznaczny i niezrozumiały, który nie umożliwia sprawdzenia
informacji przedstawianych przez wyko
nawców, a tym samym narusza zasadę przejrzystości
oraz równego traktowania i konkurencji,
-
poprzez określenie kryterium oceny ofert - kryterium systemu wsparcia opiekunów - szkolenia
podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób w charakterze opiekunów (Część X pkt 1
ppkt 3 SIWZ) w sposób nieweryfikowalny, a tym samym naruszający zasadę przejrzystości
oraz równego traktowania i konkurencji,
Izba ustaliła, że w Części X.1 SIWZ Zamawiający zawarł Opis kryteriów, którymi
Zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem wag tych kryteriów i
sposobu oceny ofert oraz informacj
ą o formalnościach dotyczących wyboru najkorzystniejszej
oferty.
Zamawiający ustalił, że wybierze ofertę najkorzystniejszą w poszczególnej części
zamówienia na podstawie kryteriów oceny ofert: K1 – Cena oferty brutto, waga 70%, K2 –
Potencjał techniczno-innowacyjny - Elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów, waga
10%, K3
– Zastosowanie systemu wsparcia opiekunów, waga 20%.
W pkt l ppkt 2
Zamawiający określił kryterium potencjału techniczno-innowacyjnego -
Elektroniczny system zarządzania pracą opiekunów (z wagą - 10%). Zamawiający wskazał,
że „Przez system zarządzania pracą opiekunów Zamawiający rozumie elektroniczne sieciowe
narzędzie służące do wspomagania automatycznego planowania harmonogramów pracy
opiekunów przez koordynatorów w tym między innymi:
− aplikację na urządzenia mobilne;
− komputerowy system zarządzający np. w formie aplikacji, specjalistyczne
oprogramowanie.
Program/aplikacja powinn
y umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów
pracy opiekunów uwzględniających: czasu pracy - początek i koniec dyżuru, przerwy, kontrole
czasu pracy z możliwością weryfikacji aktualnej liczby godzin zaplanowanych
i liczby godzin przepracowanych (ty
godniowo, miesięcznie) z uwzględnieniem ewentualnych
zastępstw podczas nieobecności. Harmonogramy powinny mieć również możliwość podziału
dyżurów na rejony. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi
10 punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego w
formularzu
oferty,
zawierającego
deklarację
posiadania
i
wykorzystania
w trakcie świadczenia usługi elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów.
Wykonawca będzie musiał wpisać w druku oferty krótką charakterystykę narzędzia – na czym
polega i jakie posiada funkcje automatycznego planowania harmonogramu pracy opiekunek.
Wykonawca, który nie złoży oświadczenia o posiadaniu elektronicznego systemu zarządzania
pracą opiekunów lub nie określi krótkiej charakterystyki, otrzyma 0 punktów
w przedmiotowym kryterium.
”
Odwołujący podnosił w odwołaniu, że Zamawiający - poza określeniem minimalnej
i maksymalnej liczby punktów - nie wskazał, w jaki sposób będzie przyznawał punkty w tym
kryterium, nie
zostało określone, czy kryterium to oceniane będzie na zasadzie „posiada/nie
posiada”, tj. czy możliwe będzie wyłącznie uzyskanie 10 bądź 0 punktów, czy też poszczególne
funkcjonalności będą punktowane i możliwe będzie przyznanie pośredniej ich liczby, a ponadto
Zamawiający bardzo ogólnie określił, jakich funkcjonalności programu oczekuje i nie
doprecyzował ich oceny, co pozwala na dokonywanie subiektywnej oceny przedstawionych
programów.
Odwołujący wniósł w tym zakresie o dokonanie modyfikacji SIWZ, poprzez usunięcie
kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 2 SIWZ, względnie jego modyfikację i określenie
konkretnych i weryfikowalnych wymogów dotyczących programu, informacji koniecznych do
wyartykułowania w przedłożonej charakterystyce oraz dokładnych zasad przyznawania
punktów w niniejszym kryterium ze wskazaniem, jakie konkretne funkcjonalności programu
będą przez Zamawiającego punktowane i w jakiej wysokości.
W zakresie natomiast kryterium zawartego w Części X pkt i ppkt 3 SIWZ, tj. kryterium
„systemu wsparcia opiekunów - szkolenia podnoszące wiedzę i umiejętności wszystkich osób
w
charakterze
opiekunów”
-
waga
kryterium
20%
Zamawiający
wskazał,
że „Wykonawca za przeprowadzenie szkoleń otrzyma:
- przy organizacji szkolenia 1 raz w trakcie trwania umowy - 5 pkt,
-
przy organizacji szkoleń 2 razy w trakcie trwania umowy - 10 pkt,
-
przy organizacji szkoleń 3 razy w trakcie trwania umowy - 20 pkt.
Szkolenia umożliwiające doskonalenie zawodowe opiekunów powinny odbywać się
w wymiarze nie krótszym niż 4 godziny, w grupach nie większych niż 20 osób. Szkolenia nie
mogą obejmować obowiązkowych szkoleń, które określone są w minimalnych wymogach dla
opiekunów wskazanych w Załączniku nr 2 do SIWZ (tj. 30-godzinny kurs w zakresie opieki nad
osobami starszymi, chorymi lub osobami z niepełnosprawnościami oraz przeszkolenie
w zakresie udzielania pierwszej pomocy, szkolenia organizowanego przez Zamawiającego).
Wykonawca umożliwi Zamawiającemu na jego wniosek, uczestnictwo w tych szkoleniach.
Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi 20
punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego
w formularzu oferty, zawierającego deklarację o liczbie przeprowadzonych szkoleń.”
Odwołujący podnosił, że niniejsze kryterium w żaden sposób nie odnosi się do
możliwości wykonawcy oraz jego właściwości związanych z etapem składania ofert,
a jedynie przyznaje punkty za składanie deklaracji dotyczących rzekomych przyszłych
wydarzeń. Zamawiający nie ma jakiejkolwiek możliwości weryfikacji prawdziwości tych
oświadczeń. Ponadto, nie precyzując rodzaju szkoleń, kryterium to pozostaje całkowicie
oderwane od opisu przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wniósł w powyższym zakresie o dokonanie modyfikacji SIWZ, poprzez
usunięcie kryterium zawartego w Części X pkt 1 ppkt 3 SIWZ, względnie jego modyfikację
i wskazanie jakie obszary, związane z przedmiotem zamówienia, winny być szkoleniem objęte.
Zamawiający w odpowiedzi na wniesione odwołanie dokonał zmiany treści SIWZ w
dniu 30 listopada 2017r.
Odpowiednio zakwestionowane przez Odwołującego postanowienia
otrzymały następujące brzmienie:
Część X ust 1 pkt 2 - „POTENCJAŁ TECHNICZNO-INNOWACYJNY - Elektroniczny
system zarządzania pracą opiekunów – WAGA KRYTERIUM 10% Przez system zarządzania
pracą opiekunów Zamawiający rozumie oprogramowanie służące do wspomagania
planowania harmonogramów pracy opiekunów przez koordynatorów dostępne w postaci
aplikacji na: − urządzenia mobilne lub − komputery osobiste. System powinien spełniać
następujące funkcjonalności:
1) umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów pracy opiekunów
uwzględniających: czas pracy - początek i koniec dyżuru, przerwy;
2) umożliwiać koordynatorom kontrole czasu pracy poprzez wyświetlanie
zaplanowanego tygodniowego i miesięcznego czasu pracy opiekunów oraz liczby
przepracowanych godzin (tygodniowo i miesięcznie) z uwzględnieniem ewentualnych
za
stępstw;
3) umożliwiać koordynatorom tworzenie harmonogramów z podziałem na rejony.
Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego w
formularzu oferty, zawierającego deklarację posiadania i wykorzystania w trakcie świadczenia
usługi elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów, z określeniem czy jest to
aplikacja na urządzenie mobilne czy komputery osobiste, zawierająca wskazane powyżej
funkcjonalności.
Przedmiotowe kryterium oceniane będzie na zasadzie: „posiada/nie posiada”. Wykonawca,
który zadeklaruje w druku oferty, że posiada elektroniczny system zarządzania pracą
opiekunów, uwzględniający wszystkie wskazane przez Zamawiającego funkcjonalności,
otrzyma 10 punktów. Wykonawca, który zadeklaruje w druku oferty, że nie posiada
elektronicznego systemu zarządzania pracą opiekunów lub posiadany system nie posiada
wszystkich ww. funkcjonalności otrzyma 0 punktów w przedmiotowym kryterium oceny ofert.”
Część X ust 1 pkt 3 - „SYSTEM WSPARCIA OPIEKUNÓW - Szkolenia podnoszące
wiedzę i umiejętności wszystkich osób zatrudnionych w charakterze opiekunów – WAGA
KRYTERIUM 20% Wykonawca za przeprowadzenie szkoleń otrzyma:
- przy organizacji szkolenia 1 raz w trakcie trwania umowy - 5 pkt, - przy organizacji
szkoleń 2 razy w trakcie trwania umowy - 10 pkt,
-
przy organizacji szkoleń 3 razy w trakcie trwania umowy - 20 pkt.
Szkolenia umożliwiające doskonalenie zawodowe opiekunów powinny odbywać się w
wymiarze nie krótszym niż 4 godziny, w grupach nie większych niż 20 osób. Tematyka szkoleń
obejmuje: opiekę nad osobą zależną i/lub wypalenie zawodowe opiekunek, i/lub komunikacja
z osobą starszą. Szkolenia nie mogą obejmować obowiązkowych szkoleń, które określone są
w minimalnych wymogach dla opiekunów wskazanych w Załączniku nr 2 do SIWZ (tj. 30-
godzinny kurs w zakresie opieki nad osobami starszymi, chorymi lub osobami z
niepełnosprawnościami oraz przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy, szkolenia
organizowanego przez Zamawiającego).
Wykonawca umożliwi Zamawiającemu na jego wniosek, uczestnictwo w tych
szkoleniach. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania w tym kryterium wynosi 20
punktów. Punkty przyznane będą na podstawie oświadczenia Wykonawcy złożonego
w formularzu oferty, zawierającego deklarację o liczbie przeprowadzonych szkoleń.”
W związku z dokonanymi zmianami w zapisie Część X ust 1 pkt 2 SIWZ Zamawiający
dokonał także odpowiedniej zmiany treści Załącznika nr 1 do SIWZ - Formularz oferty oraz
z
mieniony dokument pod nazwą Załącznik 1 – Formularz ofertowy (nowy) Zamawiający
zamie
ścił na stronie internetowej.
Odnosząc się do powyższych czynności, Izba przychyliła się do stanowiska
Zamawiającego, że dokonując powyższych zmian treści SIWZ Zamawiający uwzględnił
zarzuty odwołania odnoszące się do kryteriów oceny ofert oraz uwzględnił żądania zmiany
SIWZ, poprzez doprecyzowanie sposobu oceny ofert w ramach określonych kryteriów.
Jednocześnie Zamawiający zmienił treść § 2 ust. 1 projektu umowy, stanowiącego załącznik
nr 5 do SIWZ, poprzez doprecyzowanie, że na każdym etapie realizacji umowy będzie
sprawdzał, czy zadeklarowany system zarządzania pracą opiekunów posiada wszystkie
wymagane funkcje i jest wykorzystywany do tego celu.
Zauważyć należy, że Odwołujący
postawił w odwołaniu żądania alternatywne w odniesieniu do kryteriów oceny ofert.
W ocenie Izby,
istotne jest wprowadzenie powyższego kryterium w celu zmotywowania
wykonawców do lepszej organizacji pracy opiekunów. Przyjęta formuła kryterium w zakresie
posiadania systemu do zarządzania pracą opiekunów pozwala wykonawcom, którzy nie będą
w stanie zorganizować takiego systemu na potrzeby tego zamówienia, na złożenie oferty, co
wychodzi
także naprzeciw twierdzeniom Odwołującego i Przystępujących, że niewiele firm z
tej branży posiada takie profesjonalne systemy ze względu na dość wysoki koszt ich zakupu.
W tym jednak względzie Zamawiający wziął pod uwagę oczekiwania wykonawców i nie określił
wymagań dotyczących platformy systemu, pozostawiając wykonawcom dowolność w tym
zakresie. Zamawiający ograniczył swoje wymagania do kilku podstawowych funkcjonalności
pozwalających na zarządzanie pracą opiekunów, w tym koordynację, zarządzanie czasem
pracowników, zapewnienie zastępstwa oraz możliwość nadzoru Zamawiającego nad
wykonywaniem usług opiekuńczych przez wykonawców. Jednocześnie Zamawiający
postanowił o przyznaniu punktacji za oprogramowanie posiadające wszystkie określone w
SIWZ funkcje
w formule „spełnia/nie spełnia”. W ocenie Izby powyższe kryterium pełni funkcję
motywującą wykonawców do lepszej organizacji pracy, co z pewnością jest wymogiem czasu,
biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa i rosnący wzrost zapotrzebowania na usługi
opiekuńcze.
W odniesieniu do kryterium „system wsparcia opiekunów” Zamawiający doprecyzował
kryterium wskazując, że tematyka szkoleń ma dotyczyć opieki nad osobą zależną i/lub
wypalenia zawodowego opiekunek, i/lub komunikacji z osobą starszą. W ocenie Izby,
prowadzenie szkoleń przez wykonawców w trakcie wykonywania usługi w zakresie
podnoszenia wiedzy
i umiejętności osób zatrudnionych w charakterze opiekunów ma istotne
znaczenie dla jakości usług, poprzez podnoszenie umiejętności osób wykonujących usługi
o
piekuńcze. Zamawiający określił jednoznacznie sposób punktacji deklarowanych szkoleń,
które będą stanowiły zobowiązanie umowne wykonawcy (§ 2 ust. 1 umowy) z możliwością
kontroli ich jakości przez Zamawiającego. Dokonane przez Zamawiającego zmiany opisu
kr
yterium i sposobu jego oceny gwarantują w pełni obiektywność oceny, jednoznaczną
mierzalność i możliwość weryfikacji na etapie realizacji zamówienia, czy wykonawca wypełnia
złożone zobowiązanie co do realizacji określonych szkoleń. Fakt, że na etapie ofert ocena
będzie dokonywana jedynie w oparciu o oświadczenia wykonawców nie sprzeciwia się celowi,
któremu ma służyć ww. kryterium. Zapewnienie odpowiedniej ilości szkoleń pracowników
wykonujących usługi w trakcie realizacji umowy przez wykonawcę ma bowiem istotne
znaczenie z punktu widzenia wsparcia opiekunów, co w konsekwencji prowadzi do lepszych
efektów ich pracy, a tym samym jakości świadczonych usług.
Izba nie stwierdziła naruszenia art. 138k Pzp w zakresie pozostałych zarzutów:
-
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności, polegające na ustaleniu w części III SIWZ
pkt 2 minimalnego terminu na przedłożenie dokumentów i oświadczeń w ilości 3 dni,
-
poprzez niezachowanie zasady proporcjonalności oraz równego traktowania wykonawców
i uczciwej konkurencji, przez określenie w § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ - wzoru umowy
- terminu na przed
łożenie oświadczenia według Zał. nr 7 do umowy o zatrudnieniu osób lub
oddelegowaniu osób już zatrudnionych, wraz z listą tych osób i ze wskazaniem wymiaru etatu
oraz przedłożenia wszystkich dokumentów potwierdzających spełnienie przez wskazane
osoby wymogów posiadania kwalifikacji, w sposób, który uniemożliwiać może wykonawcy
prawidłowe i terminowe wykonanie umowy oraz sposób preferencyjny dla wykonawców
mających siedzibę na terenie m.st. Warszawy, względnie realizujących usługę na rzecz
Zamawiającego w latach poprzednich.
Z
amawiający postanowił w Części III pkt 2 SIWZ, że przed udzieleniem zamówienia
wezwie wyk
onawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym,
nie krótszym niż 3 dni terminie, aktualnych na dzień złożenia szeregu oświadczeń
i dokumentów wskazanych w kolejnych podpunktach niniejszego postanowienia SIWZ.
W ocenie Izby, Za
mawiający nie naruszył przepisów ustawy Pzp określając termin 3
dniowy na złożenie oświadczeń i dokumentów. Wskazać należy, że zakres żądanych przez
Zamawiającego dokumentów wynika wprost z treści SIWZ. Są to dokumenty standardowo
wymagane w tego rodzaju p
ostępowaniach, które mogą być przygotowane przez wykonawcę
wcześniej – np. na dzień składania ofert. Skompletowanie tych dokumentów zatem nie
wymaga znacznego nakładu pracy, wbrew twierdzeniom Odwołującego. Przepis art. 26 ust. 1
Pzp nie ma w tym przypadku
bezpośredniego zastosowania. Odwołujący nie wykazał
w żadnym stopniu zasadności twierdzenia, że określenie minimalnego terminu, w jakim
Zamawiający nakazać może wybranemu wykonawcy przedłożenie wymaganych oświadczeń
i dokumentów w terminie nie krótszym niż 3 dni narusza zasadę proporcjonalności lub uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Ponadto, zauważyć również należy, że w
uzasadnionych okolicznościach wykonawca może wystąpić do Zamawiającego z wnioskiem o
przedłużenie terminu na złożenie dokumentów. Zamawiający nie może odmówić
uwzględnienia takiego wniosku, jeśli powołane okoliczności będą wiarygodne
i obiektywne.
Tym samym postanowienie Części III pkt 2 SIWZ nie narusza zasady
pro
porcjonalności wyrażonej w art. 138k Pzp. Dodatkowo, uwzględniając zmianę SIWZ z dnia
30 listopada 2017 r. -
wydłużenie przez Zamawiającego tego terminu do 5 dni jako minimalnej
liczby dni przewidzianych na dostarczenie
oświadczeń i dokumentów przez wykonawcę,
należy stwierdzić, że termin ten został określony na poziome uwzględniającym w części
żądanie Odwołującego. W zakresie żądania przewyższającego uwzględnienie zmiany
terminu
, Izba uznała, że jest ono niezasadne. Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego,
że termin ten należy wydłużyć do 10 dni ze względu na okres zimy i możliwe opady śniegu, co
może utrudnić dostarczenie przesyłki z dokumentami do Zamawiającego.
W § 4 ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ (wzór umowy) Zamawiający przewidział,
że wykonawca oraz podwykonawca przed przystąpieniem do realizacji przedmiotu umowy,
najpóźniej do dnia 8 stycznia 2018 r. lub trzy dni po podpisaniu umowy, jeśli umowa będzie
podpisana w terminie późniejszym, zobowiązuje się przedłożyć Zamawiającemu oświadczenie
przygotowane wg załącznika nr 7 do umowy o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już
zatrudniony
ch, o których mowa w ust. 2 i 3 wraz z listą tych osób i wskazaniem wymiaru etatu
oraz przedłoży wszystkie dokumenty potwierdzające spełnienie przez wskazane osoby
wymogów oraz posiadanie kwalifikacji określonych w załączniku nr 2 do umowy, pod rygorem
możliwości odstąpienia przez Zamawiającego od umowy zgodnie z § 12 ust. 2.
Zamawiający uwzględnił zarzut dotyczący określenia w § 4 ust. 5 projektu umowy
terminu na przedłożenie oświadczenia o zatrudnieniu osób lub oddelegowaniu osób już
zatru
dnionych wraz z listą tych osób w dniu 30 listopada 2017 r. Zamawiający dokonał zmiany
treści projektu umowy w § 4 ust. 5 oraz postanowień, które mają wpływ na obowiązek
wykonawcy wynikający ze zmienionego § 4 ust. 5, tj. w § 2 ust. 18 i ust. 24 projektu umowy.
Zamawiający przedłużył termin na przedłożenie wymaganego oświadczenia do „5 dni
roboczych” od podpisania umowy, na podstawie danych określonych w § 1 ust. 2 oraz
informacji Zamawiającego na temat ww. danych, w podziale na poszczególne dzielnice
określone w §1 ust. 1. Jednocześnie Zamawiający przesunął termin na złożenie aktualizacji
ww. oświadczenia obejmującej wskazanie wymiarów etatów osób do 6 marca 2017 r.
W ocenie Izby powyższe zmiany treści SIWZ uwzględniają w uzasadnionym zakresie
żądanie Odwołującego zawarte w odwołaniu. Żądania przewyższające dokonane zmiany
przedstawione przez Odwołującego na rozprawie nie zasługują na uwzględnienie, bowiem
Odwołujący nie wykazał, dlaczego termin 5 dni roboczych nie jest adekwatny lub uniemożliwia
wykonanie
obowiązków przez wykonawcę wynikających z treści § 4 ust. 5 projektu umowy.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp. Izba stwierd
ziła, że naruszenie zasad
powoływanych przez Odwołującego obowiązujących w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego w zakresie kryteriów oceny ofert oraz terminów na złożenie
dokumentów zostało wyeliminowane przez Zamawiającego w wyniku dokonanych zmian
w treści SIWZ, z uwzględnieniem żądań sformułowanych przez Odwołującego w zakresie
uzasadnionym, a zatem nie może mieć ono wpływu na wynik prowadzonego postępowania,
co wyklucza możliwość uwzględnienia odwołania, stosownie do brzmienia art. 192 ust. 2 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp oraz
§ 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238 ze zm.).
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2678/17 z dnia 2017-12-28
- Sygn. akt KIO 2574/17, KIO 2576/17 z dnia 2017-12-21
- Sygn. akt KIO 2494/17 z dnia 2017-12-20
- Sygn. akt KIO 2584/17 z dnia 2017-12-19
- Sygn. akt KIO 2483/17, KIO 2484/17 z dnia 2017-12-18
